GRAMATYKA
OPISOWA
SKA
ADNIA  WYKA
AD I
WPROWADZENIE
1) Dwie składnie
rodzina przenosi
sąsiadów meble z salonu na strych
naszych niepotrzebne
1) Dwie składnie
rodzina przenosi
sąsiadów meble z salonu na strych
naszych niepotrzebne
przenosi
ktoś kogoś (skądś) dokądś
1) Dwie składnie
podmiot orzeczenie
przydawka dopełnienie okolicznik okolicznik
przydawka przydawka
V
N(1) N(4) [Adv] Adv
2) Ważne rozróżnienia

System / użycie (wypowiedzenie  wypowiedz
)

Zdanie samodzielne / zdanie składowe
(Wiem, że nic nie wiem)
3) Typy definicji wypowiedzenia (zdania)
I. DEFINICJE LOGICZNE

zdanie to grupa wyrazów wyrażająca skończoną myśl
(zamknięty sąd),

zdanie to ciąg wyrazów, któremu można przypisać
jakąś wartość logiczną (np. prawda / fałsz)
II. DEFINICJE PSYCHOLOGICZNE [Klemensiewicz, 1937]
III. DEFINICJE GRAMATYCZNE
Zdanie to jednostka tekstu
zawierająca osobową formę czasownika
Uwaga:
* Dziewczyna, o której marzę * (?)
* Język sieje, ucho zbiera * (?)
IV. DEFINICJE FONETYCZNE

Zdania to jednostki wydzielane w toku mowy za pomocą długich
pauz,

Zdania to jednostki mające w toku mowy samodzielny kontur
intonacyjny
V. DEFINICJA GRZECZNOŚCIOWA

Zdanie to minimalny twór językowy, po którym mówiącemu można
przerwać, nie stając się niegrzecznym
VI. DEFINICJE ORTOGRAFICZNE

Zdanie to fragment wypowiedzi, który w wersji pisanej zaczyna się
dużą literą, a kończy  kropką lub jej interpunkcyjnym
ekwiwalentem
Definicje autorskie
S. Jodłowski

Wypowiedzenie to jednostka przekazu słownego,*
wyrażana zwykle zespołem wyrazów, *stanowiąca pod
względem językowym całość powiązaną gramatycznie i
wyodrębnioną prozodyjnie.
R. Grzegorczykowa

Wypowiedzenie to najmniejszy odcinek tekstu będący
samodzielnym komunikatem (predykacja).
5) Przegląd klasyfikacji wypowiedzeń
Z. Klemensiewicz
KONSTRUKCJE SKA
ADNIOWE
(powiadomienia, komunikaty)
WYPOWIEDZENIA
WYKRZYKNIENIA
ZDANIA OZNAJMIENIA
(równoważniki zdań)
nie można wstawić formy
osobowej, czysta ekspresja
osobowa forma
możliwość wstawienia
czasownika
osobowej formy
czasownika
S. JODA
OWSKI
J. PODRACKI (za Jodłowskim)
R. Grzegorczkowa
ZDANIA:
konstrukcje z bezokolicznikiem: Uważać!
Konstrukcje z predykatywem: Szkoda tego lasu!
Konstrukcje z wyzerowanym łącznikiem: Ojciec -(jest)- chory!
J. Strutyński
Czy poniższe przykłady
reprezentowałyby w różnych koncepcjach ten sam typ wypowiedzeń?

Jan czyta książkę.

Jan będzie studentem.

Jan to student.

Jan już zdrowy?

Nie palić w pociągu.

Nie wolno palić w pociągu.

Napalono w pociągu.

Bez!

On!

Pożar!

Wody!

A niech to!

Aj!

Stacja Wrocław (z megafonu)

droga ewakuacyjna (napis)