Ochrona Prawa
·ð WÄ…skie znaczenie- orzekanie, rozstrzyganie konfliktów prawnych pomiÄ™dzy podmiotami poparte przymusem
państwowym. Rozstrzyganie konfliktów- określone są obowiązki stron konfliktu. Rozstrzygnięcie musi być
wiążące. Po uprawomocnieniu się orzeczenie musi być ono honorowane dla stron oraz dla organu
wydającego. Orzeczenie nieprawomocne może być kwestionowane według określonych zasad. Orzeczenie
jest wiążące dla innych organów. Niektóre orzeczenia bywają wiążące dla wszystkich. Rozstrzygnięcie oparte
przymusem państwowym:
o W sprawach karnych ma charakter bezpośredni
o W sprawach cywilnych ma charakter pośredni
·ð Szerokie znaczenie- dziaÅ‚alność pojednawcza. W konflikt wÅ‚Ä…cza siÄ™ trzeci podmiot dążący do pojednania.
Pojednanie przed orzekaniem. W stosunkach międzynarodowych orzekanie jest trudne i często możliwe jest
tylko pojednanie. Organ zewnętrzny może proponować rozstrzygnięcie. Kontrola przestrzegania prawa,
podmiot kontrolujący analizuje działanie podmiotu kontrolowanego, aby można było uniknąć uchybień. Nie
ma on jednak żadnych środków by wymusić naprawienie szkód wyrządzonych złym działaniem. Może on
jedynie zwrócić się do organu nadrzędnego nad kontrolowanym aby ten mógł wpłynąć nad tą sytuację.
Organ sprawujący nadzór nad pomiotem ma pewną władzę nad nadzorowanym np. wstrzymuje akt lub może
uchylić pewną decyzję, może także zaskarżyć działalność. Prokuratura to organ kontrolujący, a niekiedy
sprawia nadzór oraz ściga przestępców co jednak nie jest najważniejsze. Działalność opiniodawcza i
pomocnictwo prawne. To drugie pomaga przygotowanie aktów prawnych (projektów). Zastępstwo
procesowe- strona konfliktu zastępcza reprezentuje daną osobę w konflikcie to adwokatura oraz radcostwo
prawne. Działalność profilaktyczna zapobieżenie naruszeniom prawa. Notariat czuwa nad przestrzeganiem
prawa oraz prowadzi działalność profilaktyczną.
Wymiar Sprawiedliwości (definicja modalna)- szczególny organ. Orzekanie dokonywane przez sądy państwowe,
wydają rozstrzygnięcia w imieniu państwa Polskiego, są wyposażone w niezawisłość. Zobowiązane są przestrzegać
pewnych zasad: wysoka jakość, zgodność z prawem, mają zapewnić stronom konfliktu przestrzeganie ich praw.
Organy orzekajÄ…ce:
·ð SÄ…dy powszechne- apelacyjne, okrÄ™gowe, rejonowe
·ð SÄ…dy administracyjne- naczelne, wojewódzkie
·ð SÄ…dy wojskowe- okrÄ™gowe, garnizonowe
·ð SÄ…d najwyższy- rozpoznaje protesty np. wyborcze (w tym zakresie nie jest organem)
Oddzielnie Trybunały nie są konstytucyjne, ale według def. modalnej wymierzają sprawiedliwość (niezaliczane do
wymiaru sprawiedliwości). Prokuratura nie jest wymiarem sprawiedliwości, ponieważ nie orzeka oraz nie rozstrzyga
konfliktów. Sądy polubowne orzekają, ale nie są wymiarem sprawiedliwości. Izba morska, także nie stanowi wymiaru
sprawiedliwości, ale ustala stan faktyczny (orzeka) np. w sprawie wypadku.
Etapy orzekania (najprostszy model stosowania prawa)
1. Ustalenie stanu faktycznego
2. Prawna ocena wydarzenia, ustalenie czy prawo zostało złamane ( subsumcja- dopasowane normy do
zdarzenia)
3. Wyciągnięcie konsekwencji prawnych
Część historyczna
Prokuratura wykształciła się we Francji w okresie porewolucyjnym. Powiązana była z sądownictwem. Miała ona
funkcje kontrolne w postępowaniu cywilnym, Zwalczała ona przestępczość w imieniu dobra publicznego.
W Anglii ściąganie przestępstw powierzone jest samym obywatelom, nawet gdy atak jest na cudze dobro. W modelu
angielskim, gdy obywatel nie może wnieść skargi to państwo może działać za niego. Doradca prawny króla lub szef
adwokatury angielskiej, dyrektor ściągania publicznego mogli być oskarżycielem.
W Polsce w XIV w. ( w okresie zjednoczenia Polski) Władysław A
okietek ustanowił urząd justycjariusza inaczej
oprawcy, powołany był do ściągania oraz orzekał, tyczyło się to do zawodowych złodziei oraz bandytów rabujących
na drogach bez względu na stan. Z końce XV w. urząd ten zanikł, odtąd sąd prawił pokrzywdzony lub jego rodzina. W
XVI w. pojawił urząd prokuratora zwanym patronem, lecz miałem całkiem inne kompetencje, był płatnym zastępcą
procesowym tj. adwokat dziś. Pojawił się darmowy urząd dla biednych (XVI do końca XVIII) został przekształcony w
organ ochrony prawa, publiczny, pełniący porządku dobra publicznego. W XIX w, wprowadzono model francuski (
okres Księstwa Warszawskiego). Prokuratura działa przy sądach kryminalnych tworzyli ją minister sprawiedliwości
(naczelny prokurator), prokuratorzy królewscy przy sądach niższego szczebla, prokurator generalny działający przy
sądach wyższego rzędu, przy sądach najniższego szczebla działali podprokuratorzy. Prokurator generalny i
prokuratorzy królewscy- funkcja oskarżycielska, kontrolna w sprawach cywilnych. W Królestwie Polskim zmierzano
do tego by prokurator był także sędziom śledczym (przygotowanie wstępne), aby wnieść oskarżenie. Na reszcie ziem
obowiązywały reguły danego zaboru. W zaborze Pruskim był to fiskał, w Austrii justycjariusz , w Rosji prokurator. Taki
stan trwał do 1919 r. wtedy to tymczasowy naczelnik państwa Józef Piłsudski wprowadził pierwszego prokuratora,
prokuratorów i podprokuratorów sądu najwyższego, minister sprawiedliwości naczelnym prokuratorem. Powiązanie
prokuratury z sądownictwem. 1928 r. 6 luty prezydent Polski wydał prawo u funkcji sądów powszechnych. Prezydent
otrzymał szczególną prerogatywę, dekret na mocy ustawy. Taki porządek przetrwał do 1950 r. Prokuratura była
urzędem administracyjnym, ale ściśle powiązana z sądami, normował to ten sam akr prawny. Organ jednostki
prokuratury został powiązany z odpowiednimi sądami rejonowymi.
Podporządkowanie prokuratury ministrowi sprawiedliwości (od 1919 r. naczelny prokurator) Utworzono przy
ministerstwie nadzór prokuratorski, nie kontrolowano jednak sądu najwyższego. Pierwszy Prokurator pod
prokuratorem naczelnym. Prokuratorzy i wiceprokuratorzy w danym sądzie wnosili oskarżenia lub apelacje ( zależna
waga czynu). Prokuratorzy apelacyjni podlegali ministrowi. W sądach grodzkich oskarżać mogli podprokuratorzy
okręgowi. Prokuratorzy stali na straży praw, ograniczało się to do ściągania przestępstw. Prokuratorzy oprócz
prokuratorów Sądu Najwyższego prowadzili proces przygotowawczy wraz z policją. Prokuratura pracowała z sędziami
śledczymi, dostarczali im dowodów. Prokurator musiał wnosić wniosek do sędziego np. o areszt tymczasowy.
Prokuratura wnosiła akty oskarżenia do danego sądu oraz popierała je. Sprawowała nadzór nad wykonaniem
wyroków sądowych. Prokurator mógł składać pozew o unieważnienie małżeństwa lub mógł przyłączyć się do
któregoś z małżonków. Mógł wnieść u ubezwłasnowolnienie danej osoby w interesie publicznym. Prokurator nie
mógł działać w drobnych sprawach, gdzie ścigał sam oskarżony. Domena administrowania była poza kontrolą
prokuratury.
Prokuratorzy specjalnych sądów karnych mieli rangę prokuratorów apelacyjnych. Najwyższy Trybunał Narodowy*
(po 1946 r.) Prokuratora NTN* oskarżała zbrodnie wojenne na narodzie Polskim. Zniesiono go w 1997 r. już nie
działał, ale dopiero uchylono przepis tworzący te instytucje. 1947r. utworzono prokuratury wojskowe, mogły one
oskarżać w sprawach cywilnych np. zdrada stanu. Prokuratorom sądu okręgowego przyznano prawo prowadzenia
śledztw, zniwelowano role sędziego śledczego. Chciano oddzielić prokuraturę od sądownictwa. 20 lipca 1950 r. nowy
typ prokuratury wzorowany na rozwiązaniach radzieckich. Prokuratura działała przy sądach powszechnych, została
wyodrębniona wchłaniając Prokuraturę NTN, usamodzielniła się. Prokuratura wojewódzka była oddzielna. Tej
prokuraturze powierzono stanie na straży przestrzegania prawa ( inaczej niż w 1928r. ) rozszerzono kompetencje o
stanie na straży prawa administracyjnego. Zlikwidowano sędziów śledczych. Prokuraturę podporządkowano radzie
państwa, a pośrednio sejmowi.
Prokuratura PRL- prokurator generalny zwierzchnik prokuratur cywilnych oraz pośrednio prokuratur wojskowych.
Pośrednio był to oddzielny organ. Prokuratura generalna nadzór nad prokuraturami terenowymi. Terytorialny zasięg
działalności pokrywa się z działalnością sądów danego szczebla. Jednolitość i niepodzielność prokuratury,
centralizacja, zasada substytucji, dewolucji. Nadzór ogólny nad działalnością państwa np. obywateli, instytucji
państwowych, ugruntowanie praworządności ludowej, ochrona mienia społecznego, ściganie przestępstw.
Prokurator sprawował nadzór nad procesem przygotowawczym, dokonywał majątkowych zabezpieczeń np. zajęcie
majątku, nadzór nad wykonywaniem orzeczeń, możliwość wydawania powództw cywilnych, jeśli wyrządzona została
materialna szkoda, mógł dochodzić roszczeń w ramach procesu. Składanie wniosków do Sądu Najwyższego (
prokuratora generalna lub generalny prokuratora wojewódzka) szczególne uprawnienia inicjowania postepowania.
USTRÓJ PROKURATURY
23.10.2012
W ramach każdego organu ochrony prawnej istotne jest zarówno określenie organizacyjnych zasad funkcjonowania
tego organu... Niezależność organizacyjna jest cechą każdego organu ochrony prawnej (niezależność bezwzględna).
Zasady według których działa dany organ, zadania które ma powierzone do wykonania pozostają ze sobą w związku
funkcjonalnym.
Charakterystyka organu od strony organizacyjnej.
ProkuraturÄ™ tworzÄ… 3 piony jednostek organizacyjnych podporzÄ…dkowane w ostatecznym rozrachunku
prokuratorowi generalnemu. Zgodnie z art. 1 ustęp 1 ustawy składają się na nią:
1. prokurator generalny i podlegli mu prokuratorzy powszechni (1 pion)
2. wojskowi (2 pion jednostek organizacyjnych prokuratury)
3. prokuratorzy instytutu pamięci narodowej komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu
Ustawa o prokuraturze dość szczegółowo normuje strukturę organizacyjną powszechnych jednostek organizacyjnych
prokuratury, słabiej wojskowej i prawie całkowicie pomija unormowania dot. prokuratorów instytutu pamięci
narodowej, których organizacyjna zależność wynika z ustawy o instytucie pamięci narodowej.
1. PIERWSZY PION - Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury stanowiÄ…:
·ð Na szczeblu centralnym  prokuratura generalna
·ð W terenie  prokuratury apelacyjne
prokuratury okręgowe
prokuratury rejonowe
Prokuratura generalna zgodnie z art. 17 ust 2 ustawy zapewnia obsługę prokuratora generalnego w zakresie
wykonywania przez niego zadań, postępowań prowadzonych na podstawie ustawy. W szczególności prokuratura
generalna zapewnia udział prokuratora w postępowaniach przed szczególnymi organami władzy sądowniczej jakimi
są: Trybunał Konstytucyjny, Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny. Zadania prokuratury generalnej
wspierające działalność prokuratora generalnego obejmują także:
-sprawowanie nadzoru instancyjnego i służbowego nad postępowaniami prowadzonych w prokuraturach
apelacyjnych.
o Nadzór instancyjny  oznacza (w zakresie przewidzianej przez sejm? procedury) że np. na postanowienia
wydane w ramach prowadzonego postępowania w prokuraturze apelacyjnej zażalenie rozpoznawać będzie
prokurator z prokuratury generalnej jako instancyjnie wyższej jednostki organizacyjnej prokuratury (pod
warunkiem, że z przepisów proceduralnych wynika iż w trybie instancyjnym to właśnie prokuratura
sprawuje nadzór, a nie na przykład sąd. Wszystko zależy od regulacji proceduralnych)
o Nadzór służbowy - możliwość wydawania poleceń i zarządzeń dot. prowadzonego postępowania w
prokuraturze apelacyjnej
-prokuratura generalna poza zapewnieniem udziału w postępowaniach przed trybunałem konstytucyjnym, sądem
najwyższym i naczelnym sąd administracyjnym w szczególnych przypadkach gdy przepisy proceduralne wymagają
udziału w tych postępowaniach prokuratora generalnego, to w świetle ustawy zadania te może wykonywać
prokurator prokuratury generalnej  udział prokuratury w tych postępowaniach jest zapewniany przez prokuratorów
najwyższego szczebla organizacyjnego prokuratury w pionie powszechnych jednostek organizacyjnych.
-koordynowanie nadzoru nad postępowaniami przygotowawczymi prowadzonymi przez pozostałe terenowe
jednostki organizacyjne prokuratury
-wizytowanie prokuratur apelacyjnych - ta wizytacja dotyczyć będzie nie tylko czynności w ramach postępowań
przygotowawczych prowadzonych w prokuraturach apelacyjnych ale także sporności wykonywania czynności
administracyjnych w tych prokuraturach
-wykonywanie czynności z zakresu obrotu prawnego (& )
Prokuratura apelacyjna czyli najwyższy szczebel w terenie (jeżeli chodzi o powszechne jednostki organizacyjne
prokuratury) zgodnie z art. 17 ust. 4 ustawy:
-zapewnia udział prokuratora w postępowaniach przed sądem apelacyjnym i przed wojewódzkim sądem
administracyjnym.
-prowadzi i nadzoruje postępowania przygotowawcze w stosunku do przestępczości zorganizowanej i korupcji.
-sprawuje nadzór instancyjny i służbowy nad postępowaniami prowadzonymi w prokuraturach okręgowych i
umocowana jest do wizytacji prokuratorów okręgowych i rejonowych.
Prokuratury okręgowe  podstawowe zadania zgodnie z art.17 ust.6 ustawy obejmują:
-udział w postępowaniach przed sądem okręgowym
-prowadzenie i nadzorowanie postępowań dotyczących poważnych przestępstw kryminalnych i gospodarczych
-sprawuje nadzór zarówno instancyjny jak i służbowy nad działalnością prokuratur rejonowych
-sprawuje wizytacje w prokuraturach rejonowych
Prokuratura rejonowa  zgodnie z art.17 ust.8 ustawy:
-zapewnia udział prokuratorów w postępowaniach przed sądem rejonowym
-prowadzi i nadzoruje pozostałe postępowania przygotowawcze
Struktura ta może doznawać swoistych modyfikacji. Zgodnie z art.17 ust.13-15 ministrowie sprawiedliwości (który nie
jest dziś zwierzchnikiem prokuratury) przyznano uprawnienie do tworzenia - po zasięgnięciu opinii prokuratora
generalnego i znoszenia tych powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury - ustalania ich siedzib i obszarów
właściwości. Przy czym ustawowo dopuszczono wyodrębnienie w prokuraturach okręgowych i rejonowych ośrodków
zamiejscowych działających poza siedzibą danej prokuratury (ale stanowiących ogniwo na tym samym poziomie
struktury organizacyjnej).
PROKURATURA GENERALNA (PG) kierowana przez prokuratora generalnego
Prokurator apelacyjny
Prokuratura apelacyjna
terenowe jednostki Prokurator okręgowy
organizacyjne prokuratury Prokuratura okręgowa  ewentualnie na jej poziomie ośrodek zamiejscowy
Prokurator rejonowy
Prokuratura rejonowa  ewentualnie ośrodki zamiejscowe
Prokuratura generalna ma charakter powszechnej jednostki organizacyjnej usytuowanej centralnie.
Terenowe jednostki organizacyjne prokuratury muszą mieć wyznaczoną swoją właściwość miejscową (obok?
właściwości rzeczowej). W zakresie uprawnień do prowadzenia czynności w realizacji zadań prokuratury (wyżej
wspominane prowadzenie postępowań związanych z np. poważną przestępczością kryminalną) to są konkretne
zadania przypisane prokuraturze w zakresie ścigania przestępstw i to decyduje o ich właściwości miejscowej.
Właściwość miejscowa jednostek organizacyjnych usytuowanych w terenie wynika z ustawy. Zgodnie z art.17 ust. 12:
-prokuraturę rejonową tworzy się dla jednej lub większej liczby gmin. W uzasadnionych przypadkach może być
utworzona więcej niż 1 prokuratura rejonowa gminy na tym poziomie. Podstawowa reguła która rządzi wskazaniem
właściwości miejscowej prokuratury rejonowej to terytorialny podział administracyjny państwa. Z gminą wiąże się
funkcjonowanie prokuratury rejonowej  co do zasady. Z tą możliwością, że jedna prokuratura rejonowa  obsługuje
sprawy z obszaru kilku gmin &
-prokuraturę okręgową tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej 2 prokuratur rejonowych.
-prokuraturę apelacyjną dla obszaru właściwości co najmniej 2 prokuratur okręgowych - przy czym ten obszar
właściwości odpowiadać ma obszarowi właściwości odpowiedniego sądu apelacyjnego.
Generalnie więc takie określenie właściwości prokuratur terenowych służy przy realizacji zadań większemu
powiązaniu prokuratur z sądami. Tak żeby prokurator odpowiedniej jednostki organizacyjnej prokuratury mógł
działać w ramach funkcji ścigania czy funkcji brania udziału w postępowaniach cywilnych przed sadem powszechnym
na obszarze właściwości tego samego rodzaju sądu powszechnego.
Jednostki organizacyjne w terenie prokuratury są więc powiązane (w sensie właściwości miejscowej) z właściwością
miejscową sądów powszechnych- Obszar właściwości prokuratury apelacyjnej ma się pokrywać z obszarem
właściwości sądu apelacyjnego. To powoduje, że unika się sporów o to, prokurator której jednostki organizacyjnej
ma brać udział w postępowaniu przed danym sądem powszechnym.
Minister sprawiedliwości może podać objęciu opinii prokuratora generalnego w drodze rozporządzenia
wykonawczego tworzyć i znosić odrodki zamiejscowe prokuratur okręgowych lub rejonowych dla usprawnienia
działań prokuratury danego szczebla.
Bardziej szczegółowa struktura organizacyjna poszczególnych prokuratur określona jest również w rozporządzeniu
ministra sprawiedliwości. Natomiast administracyjna obsługa prokuratur terenowych jest określana przez
zarządzenie w akcie wewnętrznym (nie mającym charakteru powszechnie obowiązującego)  akt kierownictwa
wewnętrznego prokurator generalny. Wynika to z unormowania art.18 ust.2. Prokurator generalny określa w drodze
zarządzenia organizację i zakres działania sekretariatów oraz innych działów administracji powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury biorąc pod uwagę specyfikę zadań.
2. DRUGI PION  Wojskowe jednostki organizacyjne prokuratury  wyodrębniamy:
·ð Na szczeblu centralnym  Naczelna prokuratura wojskowa
·ð W terenie  wojskowe prokuratury okrÄ™gowe
wojskowe prokuratury garnizonowe
Podział zadań do realizacji w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury nie został dokonany ustawowo!
Stosujemy jednak odpowiednio do nich przepisy odnoszÄ…ce siÄ™ do powszechnych jednostek organizacyjnych
prokuratury. Szczegółowe unormowania określone są w rozporządzeniu ministra sprawiedliwości wydanym w
porozumieniu z ministrem obrony narodowej (wojskowe jednostki organizacyjne powołane są do ścigania
przestępstw, w których do orzekania powołane będą sądy wojskowe).
-określa ono regulamin wewnętrznego urzędowania wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury i
wewnętrzną organizację tych jednostek.
-wynika z niego również tryb sprawowania nadzoru i sposób kierowania terenowymi jednostkami prokuratury
wojskowej.
Ze względu na bardzo wąski zakres spraw, w których orzekać mogą sądy wojskowe, z czym wiąże się wąski zakres
postępowań karnych, w których prokuratury wojskowe mogą działać, prowadzić/nadzorować postępowania, wydaje
się, że istnienie prokuratury wojskowej ma zupełnie racjonalne uzasadnienie. Być może w drodze prac legislacyjnych
prokuratury wojskowe, a ich zadania przejmą odpowiednie wydziały w ramach prokuratur powszechnych.
Organizację jednostek administrujących wobec prokuratur wojskowych zapewniających obsługę funkcjonowania
prokuratur wojskowych określa w zarządzeniu prokurator generalny w porozumieniu z ministrem obrony narodowej.
3. TRZECI PION  Prokuratorzy instytutu pamięci narodowej (IPN)
·ð Na centralnym szczeblu  Główna komisja Å›cigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu (GKÅšZPNP)  w
jej skład wchodzą: dyrektor tej komisji i prokuratorzy.
A w ramach GKŚZPNP wyodrębniona jest jednostka organizacyjna o nazwie Biuro Lustracyjne  skład:
dyrektor biura i prokuratorzy.
·ð Terenowe jednostki organizacyjne pionu Å›ledczego IPN stanowiÄ…:
o Oddziałowe komisje ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu  tworzone w ramach oddziałów
instytutu w miejscowościach będących siedzibami sądów apelacyjnych. W ich skład wchodzą:
naczelnicy i prokuratorzy.
A w ramach oddziałowych komisji wyodrębniają się Oddziałowe Biura Lustracyjne - Personalnie
obsadzane przez naczelników tych oddziałowych biur i prokuratorów.
o W miejscowościach nie będących siedzibami sądów apelacyjnych mogą być tworzone referaty śledcze
w ramach delegatur IPN usytuowanych na tym poziomie. Tu także mamy naczelników tych referatów
i prokuratorów. Ale na tym poziomie nie działają już żadne biura lustracyjne.
Szczegółową strukturę organizacyjną pionu śledczego IPN określa w swoim rozporządzeniu prokurator generalny i
zgodnie z art. 18 ust. 2a ustawy o prokuraturze (jest to to samo rozporzÄ…dzenie dot. powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury).
Zadania prokuratorów wynikające z ustawy o instytucie pamięci narodowej:
-prokuratorzy IPN powołani są do wszczynania i prowadzenia postępowań o zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości
lub wojenne, a także postępowań w sprawach o zbrodnie nazistowskie i komunistyczne popełnione na osobach
narodowości polskiej lub obywateli polskich innej narodowości w okresie od 1 września 1939 (od wybuchu wojny) do
dnia 31 lipca 1990. Z zasady zadania prokuratorów IPN wykonywane są przez prokuratorów oddziałowej komisji. Z
tym jednak, że prokuratorzy biur lustracyjnych prowadzą/przygotowują postępowania lustracyjne (druga kategoria
spraw w których prokuratorzy działają).
-prokuratorzy głównej komisji ale też prokuratorzy oddziałowych komisji działających w terenie mają wszystkie
uprawnienia prokuratorskie także w sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych (łamie to zasadę, że
poszczególne piony organizacyjne nie wchodzą sobie w drogę)
ZASADY DZIAA
ANIA PROKURATURY :
1. Zasada jednolitości (zasada niepodzielności prokuratury)  wynika z niej, że prokuratura stanowi jeden organ
ochrony prawnej. W konsekwencji tej zasady działania każdego z prokuratorów traktowane są na zewnątrz jako
działania całej prokuratury. Podział czynności w prokuraturach danego szczebla (w wszystkich pionach) jest
sprawą wewnętrzną organizacyjną prokuratury decydującą jedynie o tym do jakiej agendy wydziału prokurator
zostanie przydzielony. Od tej zasady prawo przewiduje pewne wyjÄ…tki  wynikajÄ… one przede wszystkim z
prawa procesowego (procesowego prawa karnego) i polegają na tym, że wykonanie określonej czynności
przypisane jest prokuratorowi określonego szczebla pełniącemu określoną funkcję. Jeśli takie unormowanie
proceduralne istnieje to oznacza ono, że daną czynność wykonać może tylko prokurator o określonym statusie.
2. Zasada indyferencji - (zasada równoważności wykonywanych czynności procesowych) oznacza, że z prawnego
punktu widzenia obojętne jest który prokurator dokonał danej czynności i nie ma to najmniejszego wpływu na
ocenę ważności i skuteczności tej czynności. Bez względu czy czynność dokonał Kowalski czy Nowak  jest to
działalność prokuratury i jest to działalność ważna, wywołująca określone skutki prawne.
-Zasada ta ogranicza się co do zasady do działań prokuratorów z danego pionu prokuratorskiego. Generalnie
ustawa nie dopuszcza do wzajemnego zastępowania się prokuratorów powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury i prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury. Oznacza to,
że nie mogą sobie również wchodzić w drogę prokuratorzy powszechnych jednostek organizacyjnych i pionu
śledczego IPN - nie ma możliwości nakładania się na siebie zadań. Jest łamana jedynie wtedy kiedy w grę
wchodzi wykonanie pewnych czynności procesowych alternatywnie i przez prokuratora prokuratury wojskowej
i prokuratora IPN. Wzajemne zastępowanie się prokuratorów w ramach danego pionu jednostek
organizacyjnych prokuratury w szczególności pozwala na dokonywanie zmiany osoby prokuratora
wykonującego & w toku trwającego postępowania prokuratorskiego. Możliwe jest też, że postępowanie będzie
kontynuował inny prokurator.
-Drugi rodzaj ograniczeń dla zasady indyferencji (wykluczenie możliwości zastępowania się prokuratorów)
wiąże się ze statusem pewnych osób, którym powierzono wykonywanie czynności prokuratorskich choć nie są
prokuratorami np. asesor prokuratorski. Prokurator generalny może powierzyć mu wykonywanie czynności
prokuratora (pełnienie jego obowiązków). Nie może jednak powierzyć mu pewnych czynności wymagających
już większej wiedzy, umiejętności, a także posiadania statusu prokuratora. Jeżeli prokurator generalny
powierzy asesorowi powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, a identyczne uprawnienie ma
naczelny prokurator wojskowy w stosunku do asesorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury to
nigdy takiemu asesorowi posiadającemu votum (wskazany zakres zastępstwa do prokuratora, zakres czynności
wykonywanych, tak jakby był prokuratorem, z taką samą skutecznością) wyłączenia dotyczą: niemożliwości
powierzenia wykonywania asesorowi prokuratorskiemu tych zadań które wychodzą poza ustawowo wskazane
dopuszczane votum np. asesor nie może brać udziału w postępowaniu przed sądem apelacyjnym ani
okręgowym (w powszechnych jednostkach organizacyjnych), nie mogą też brać udziału przy sporządzaniu
środków zaskarżania i wniosków do sadu najwyższego i występować przed sądem najwyższym.
3. Zasada centralizmu  polega na tym, że prokuratura jako całość niezależnie od organizacyjnego pionu
podporządkowana jest prokuratorowi generalnemu, który kieruje działalnością całej prokuratury (zgodnie z
art.10 ust.1) i czyni to osobiście bądz
przez swoich zastępców, którym powierzył pewną sferę swoich
obowiązków do wykonania. Formy w jakich to kierowanie prokuraturą się odbywa obejmuje: zarządzenia,
wytyczne i polecenia. Również prokurator generalny odpowiada za całość działań prokuratury.
Odpowiedzialność realizowana może być albo w drodze pociągnięcia prokuratora generalnego do
odpowiedzialności dyscyplinarnej, albo poprzez bardzo rzadkie sytuacje w których prokurator mógłby być
odwołany w toku kadencji. Z tą zasadą wiąże się możliwość wydawania przez prokuratora generalnego
wytycznych dot. postępowań przygotowawczych, które będą miały wiążącą moc przez wszystkie organy które
takie postępowanie mogą prowadzić. Z drugiej strony akty normatywne poszczególnych ministrów, którym
podlegają nieprokuratorskie organy ścigania (które dot. sposobu prowadzenia postępowań przygotowawczych
przez te organy nieprokuratorskie) wymagają uprzedniego dla swojej skuteczności uzgodnienia treści z
prokuratorem generalnym.
Relacje prokuratora generalnego do prokuratorów IPN: prokurator generalny kieruje pionem śledczym ALE
gdyby chciał prokuratorom IPN wydać polecenie, które wykracza poza zakres spraw ustawowo powierzonych
im do realizacji, to aby takie polecenie mogło być skutecznie wydane prokuratora generalnego musi uzyskać
akceptacjÄ™ tego polecenia ze strony prezesa IPN.
4. Zasada hierarchicznego podporządkowania  wskazuje relacje między prokuratorami podwładnymi, a
prokuratorami przełożonymi. Określa zależności służbowe między prokuratorami wynikające ze struktury
organizacyjnej prokuratury i sprowadzajÄ…ce siÄ™ do:
1) ustalenia zasad podporządkowania prokuratora przełożonemu. Prokuratorzy są zależni służbowo od
przełożonych. Prokurator generalny jest przełożonym dla wszystkich prokuratorów.
2) Zależności służbowe prokuratorów wynikają także z podporządkowania prokuratora prokuratorowi
bezpośrednio przełożonemu. Prokuratorem bezpośrednio przełożonym jest prokurator kierujący daną
jednostką organizacyjną prokuratury dla prokuratorów tej jednostki i dla prokuratorów kierujących
jednostką bezpośrednio niższego stopnia obszaru właściwości miejscowej danej prokuratury
zwierzchniej. W praktyce  prokurator rejonowy, wojskowy prokurator garnizonowy, kierownik ośrodka
zamiejscowego prokuratury rejonowej, kierownik ośrodka zamiejscowego wojskowej prokuratury
garnizonowej i naczelnik referatu śledczego w IPN oraz naczelnik oddziałowej komisji ścigania zbrodni
przeciwko narodowi polskiemu ew. zastępcy tych podmiotów są bezpośrednimi zwierzchnikami
prokuratorów wykonujących czynności w danej jednostce.
Jeżeli działa ośrodek zamiejscowy prokuratury okręgowej to kierownik ośrodka zamiejscowego takiej
prokuratury (w tym jego zastępca) są bezpośrednimi przełożonymi dla prokuratorów tego ośrodka ale
także dla prokuratorów rejonowych obszaru działania danego ośrodka zamiejscowego.
3) Z kolei z przepisów proceduralnych wynika, że istnieje jeszcze podporządkowanie prokuratora
prokuratorowi nadrzędnemu. Ta zależność jest istotna ze względu na unormowania proceduralne
chociażby karne. Zgodnie z art.45 ż1b kodeksu postępowania karnego prokuratorem nadrzędnym jest
prokurator kierujący jednostką organizacyjną wyższego stopnia. Prokurator apelacyjny jest
prokuratorem nadrzędnym dla prokuratora okręgowego i prokuratorów prokuratury rejonowej.
Ponadto prokuratorem nadrzędnym będzie prokurator tej jednostki wyższego stopnia (prokurator
prokuratury okręgowej dla wszystkich prokuratorów prokuratur rejonowych z obszaru działania
właściwości prokuratury okręgowej. Kierujący jednostką organizacyjną wyższego stopnia prokuratorzy
tej jednostki, a także prokuratorzy innych jednostek delegowanych do pełnienia swoich obowiązków w
danej jednostce organizacyjnej prokuratury są nadrzędnymi w stosunku do prokuratorów prokuratur
bezpośrednio niższego szczebla z obszaru właściwości danej jednostki organizacyjnej.
5. Zasada dewolucji  oznacza możliwość przejęcia wykonania danej czynności procesowej lub prowadzeni
postępowania w określonej sprawie przez prokuratora przełożonego od prokuratora podwładnego  sam
wykonuje daną czynność, sam prowadzi sprawę. To otwiera możliwość dokonania dalszej substytucji.
6. Zasada substytucji  (odwrotność zasady dewolucji) możliwość powierzenia wykonania danej czynności przez
prokuratora przełożonego swemu podwładnemu. Obie te zasady teoretycznie mogą doznawać ograniczeń.
Ustawa może zastrzegać wykonanie danej czynności procesowej do wyłącznej kompetencji prokuratora
określonego szczebla. W takim przypadku tylko prokurator wskazany przepisami może skutecznie ową
czynność wykonać. W praktyce ograniczenie dot. raczej zakresu substytucji. Mamy do czynienia z takimi
sytuacjami np. gdy chodzi o rozpatrywanie zażaleń na postanowienia/czynności prokuratorów podejmowane w
postępowaniu przygotowawczym, przedłużenie śledztwa tj. wyłączna kompetencja prokuratora nadrzędnego
lub przełożonego nad prokuratorem, który śledztwa w terminie nie dokończył. Przepisy kodeksu postępowania
karnego mogą ograniczać zakres substytucji wyłączając możliwość przekazania dalej wykonania danej
czynności. Generalnie również nie można zlecić podwładnemu wykonania czynności których wykonania
zakazuje mu wprost ustawa.
7. Zasada niezależności prokuratury od innych organów państwowych  zakaz ingerowania w czynności
prokuratorskie np. przez premiera, prezydenta, posłów. Ma praktyczne znaczenie dla sposobu prowadzenia
postępowań i sposobu egzekwowania odpowiedzialności za podejmowane czynności przez prokuratorów
(chodzi o niezależność prokuratorów jako takich, nie organu). Istnieje jakościowa różnica między niezależnością
prokuratora, a niezawisłością sędziów - niezależność prokuratora jest ograniczona. Sens tej zasady sprowadza
się do tego, że prokurator nie musi uzyskiwać aprobaty swoich przełożonych ani zatwierdzania swoich działań
przy wykonywaniu obowiązków ustawowych. Od niedawna obowiązuje zapis wzmacniający niezależność
prokuratorów, że zarządzenia, wytyczne i polecenia wydawane przez przełożonych nie mogą dot. treści
czynności procesowych. Mają, więc stanowić pewne ogólne wskazówki co do sposobu prowadzenia sprawy.
Żaden przełożony prokurator nie może wydać polecenia w taki sposób, by koncentrowało się na obowiązku
wykonaniu przez podwładnego prokuratora określonej czynności procesowej. Jeżeli zdaniem prokuratora
przełożonego podwładny wadliwie wykonuje swoje ustawowe zadania to, jeśli jest to prokurator bezpośrednio
przełożony, zgodnie z art.8a ustawy może on zmienić lub uchylić decyzję prokuratora podległego co wymaga
pisemnej formy i co jest pozostawione jako ślad ingerencji w aktach danej sprawy prowadzonej przez
prokuratora. W takim przypadku za ową czynność odpowiada prokurator bezpośrednio przełożony, a nie
prokurator podwładny. Prokurator przełożony może też wszcząć postępowanie dyscyplinarne przeciwko
prokuratorowi niesprawnie, niezgodnie z prawem działającemu. W przypadku asesora ustawa dopuszcza jego
działanie do szczególnych nadzorem .. niektóre decyzje asesora wymagają aprobaty bezpośrednio
przełożonego.
8. Zasada samodzielności  oznacza ona, że jeśli w postępowaniu sądowym ujawnią się nowe okoliczności to
prokurator działający w tym postępowaniu (każdy z nich) podejmuje samodzielnie decyzje związane z dalszym
tokiem tego postępowania. Nie musi wstrzymywać się z podjęciem decyzji i czekać na aprobatę przełożonego
ale na podstawie własnej wiedzy może zmodyfikować swoją dotychczasową drogę postępowania (może np.
odstąpić od oskarżenia). Samodzielność w tym względzie przysługuje również asesorowi który w ramach votum
może wnosić oskarżenie i popierać oskarżenie.
ZADANIA PROKURATURY
Wymienione są w art.2, 3 i 5 ustawy o prokuraturze. Art.2 mówi ogólnie o zadaniach prokuratury jakimi są:
strzeżenie prawdomówności oraz czuwanie nad ściganiem przestępstw. Konkretyzują to art.3 i 4  rodzaje spraw i
środki przy pomocy których prokurator może określone zadanie wykonywać.
1. Zadania prokuratury koncentrujące się na ściganiu przestępstw:
·ð Prowadzenie i nadzorowanie postÄ™powania przygotowawczego w sprawach karnych. Konkretyzacja
sposobu realizowania tych zadań dokonana została w rozdziale 3 ustawy  prokurator stosownie do
przepisów ustaw wykonuje pewne czynności skupiające się na ściganiu przestępstw. Postępowanie
przygotowawcze prowadzone być może w 2 formach:
o w formie śledztwa - Z unormowań proceduralnych wynika, że śledztwo prowadzi osobiście prokurator
(choć może on zlecić organom nieprokuratorskim wykonanie czynności śledztwa). W przypadku
śledztwa nadzór nad nim sprawowany jest i w trybie procesowym i w trybie służbowym. Śledztwo
prowadzone jest obowiązkowo ze względu na wagę spraw. W sprawach o zbrodnie i w sprawach o
występki których podejrzanym jest funkcjonariusz publiczny powołany do ścigania przestępstwa albo
sędzia. Tutaj będzie miał ograniczoną możliwość przekazania pewnych czynności śledztwa. Śledztwo
może być też prowadzone fakultatywnie (na podstawie procesowych decyzji prokuratora) w sprawach
o występki jeśli z góry wiadomo, ze będzie to sprawa zawiła, trudna do prawidłowego zakończenia
postępowania przygotowawczego. W przypadku śledztwa prokurator może powierzyć
przeprowadzenie śledztwa nawet w całości organom prokuratorskim, natomiast nigdy organy
nieprokuratorskie nie mogą dokonać pewnych czynności procesowych: nie mogą wydać
postanowienia o przedstawieniu zarzutów podejrzanemu, wydać postanowienia o zmianie zarzutów
stawianych podejrzanemu, ani postanowienia o zamknięcie śledztwa. Poprzez zastrzeżenie wykonania
tych czynności prokuratorskich w śledztwie do osobistego wykonania przez prokuratora uruchamiany
jest swoisty nadzór nad przebiegiem śledztwa wykonywanego przez inne organy.
o w formie dochodzenia  uproszczony sposób ustalania kto jest sprawdzą przestępstwa. Dochodzenie
prowadzą organy nieprokuratorskie - jest ich bardzo wiele. Generalnie w każdej sprawie karnej
działać może policja, straż graniczna, centralne biuro antykorupcyjne, urzędy skarbowe itd.
Zasadniczo formę dochodzenia przewiduje się dla spraw które należą do właściwości sądu
rejonowego (spraw o drobne występki  zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5
lat). W tym przypadku prokurator będzie tym organem który będzie sprawował nadzór procesowy
nad przebiegiem dochodzenia. Niektóre procesowe decyzje organów prowadzących dochodzenie
wymagają zatwierdzenia prokuratorskiego np. o zawieszeniu postępowania. Dochodzenie powinno
być ukończone w ciągu 2 miesięcy. Jeśli ten termin okaże się zbyt krótki dl rozpoznania sprawy to
przedłużenie terminu do 3 miesięcy następuje decyzją prokuratora.
·ð Prokurator wyposażony jest w możliwość wszczÄ™cia postÄ™powania albo przyÅ‚Ä…czenia siÄ™ do postÄ™powania
w sprawie karnej ściganej z oskarżenia prywatnego. Kierując się interesem społecznym, potrzebą ochrony
pewnych wartości. W sprawach gdy poszkodowany jest zbyt bezradny by samodzielnie sporządzić akt
oskarżenia. W takim przypadkach prokurator może działać ZA pokrzywdzonego wnosząc własny akt
oskarżenia i wtedy będzie działał w procesie jako oskarżyciel.
·ð Generalnie nie prowadzi i nie nadzoruje postÄ™powaÅ„ przygotowawczych w sprawach nieletnich.
Obowiązuje na gruncie postępowania w sprawach nieletnich zasada, że czynności postępowania
przygotowawczego wykonywane są przez sędziego rodzinnego ( to on jest odpowiednikiem prokuratora w
sprawach nieletnich), a prokurator w tych sprawach może działać wyjątkowo jeżeli zachodzą przesłanki od
pociągnięcia nieletniego do odpowiedzialności karnej.
·ð Nadzór nad postÄ™powaniem przygotowawczym wykonywanym przez prokuratora obejmuje:
o czuwanie nad prawidłowym i sprawnym przebiegiem tego postępowania  może zaznajamiać się
(żądać) z zamierzeniami prowadzącego postępowanie;
o może wskazywać kierunki postępowania  sugerować np. wzięcie pod uwagę innych potencjalnych
sprawców
o przeglądanie materiały z prowadzonego postępowania
o uczestniczyć w czynnościach procesowych
o prokurator może przejąć sprawę w trybie nadzoru
o uchylać postanowienia i zarządzenia prowadzącego postępowanie
o prokurator rejonowy lub wyznaczony przez niego prokurator zobowiÄ…zany jest co najmniej raz do
roku kontrolować przebieg wszelkich dochodzeń prowadzonych na obszarze właściwości prokuratury
rejonowej przez wszelkie organy nieprokuratorskie.
o złożyć wniosek o wszczęcie postępowania służbowego względem funkcjonariusza, który nie stosuje
się do prokuratorskich zarządzeń  wniosek taki składa do przełożonego funkcjonariusza
o nadzór służbowy przełożonego prokuratora nad prokuratorem który prowadzi to postępowanie.
o możliwość podjęcia na nowo umorzonego postępowania przez prokuratora który je umorzył, jak też
przez prokuratora nadrzędnego.
o możliwość wznowienia postępowania  obejmuje ponowne/dalsze prowadzenie postępowania
przeciwko tej samej osobie która była poprzednio podejrzana o popełnienie przestępstwa. Możliwe to
jest wtedy kiedy ujawniÄ… siÄ™ nowe fakty lub dowody nieznane poprzednio.
o uchylenie prawomocnego postanowienia o umorzeniu postępowania względem podejrzanego jeżeli
jest ono niezasadne  taką decyzję podjąć może tylko prokurator generalny.
·ð Sprawowanie funkcji oskarżyciela publicznego przed sÄ…dami. Nawet wtedy kiedy prawo wyjÄ…tkowo
pozwala na wnoszenie aktów oskarżenia do sądu przez inne podmioty nieprokuratorskie, to prokurator
zawsze jest uprawniony do wystÄ…pienia w sprawie i popierania go przed sÄ…dem.
·ð Sprawowanie nadzoru nad wykonaniem postanowieÅ„ o tymczasowym aresztowaniu oraz innych decyzji
o pozbawieniu wolności.
·ð Wnioskowanie w przedmiocie uÅ‚askawienia.
·ð Badanie problematyki przestÄ™pczoÅ›ci i współpraca z jednostkami naukowymi w zakresie takich badaÅ„.
Badań nad zwalczaniem i zapobieganiem przestępczości.
·ð Koordynowanie dziaÅ‚alnoÅ›ci w zakresie Å›cigania przestÄ™pstw prowadzonych przez inne organy
państwowe (chodzi o ujednolicenie praktyki postępowania)  formą koordynacji są wytyczne
prokuratora generalnego.
·ð Nadzór nad zgodnoÅ›ciÄ… z prawem inicjowania i przeprowadzania czynnoÅ›ci operacyjno-poznawczych
przez odpowiednie organy ścigania. Nadzór nad zgodnością z prawem oznacza ocenę legalności działań
służb, a nie merytorycznej zasadności podejmowanych decyzji.
·ð Współpraca z szefem krajowego centrum informacji kryminalnych w zakresie niezbÄ™dnym od realizacji
jego zadań ustawowych. Krajowe centrum informacji kryminalnych koncentruje swoją działalność na
gromadzeniu danych, udostępnianiu ich, ochronie danych osobowych itd. KCIK stanowi jednostkę
organizacyjną komendy głównej policji.
2. Zadania koncentrujące się na pozakarnym przestrzeganiu praworządności:
·ð Wytaczanie powództw w sprawach karnych i cywilnych  przy czym w cywilnych szeroko rozumianych
chodzi także o: sprawy gospodarcze, rodzinne. Oznacza to, że w postępowaniu karnym prokurator może w
interesie pokrzywdzonego wnieść powództwo akcyzyjne domagając się zasądzenia odszkodowania od
sprawcy przestępstwa na rzecz pokrzywdzonego. Powództwa w postępowaniu cywilnym  prokurator
wnosi powództwo przeciwko określonej osobie, a bierze udział w postępowaniu na prawach strony. Działa
nie we własnym, a w cudzym interesie.
·ð Uprawnienie do skÅ‚adania wniosków i brania udziaÅ‚u w postÄ™powaniu sÄ…dowym w sprawach cywilnych, ze
stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych, z zastrzeżeniem , że działanie prokuratora musi być
uzasadnione ochroną praworządności interesu społecznego własności lub praw obywateli. W tych
sprawach prokurator także działa jako strona w procesie przy czym  w sprawach rodzinnych i
opiekuńczych zajmuje szczególną pozycję, ponieważ w niektórych sytuacjach może wytoczyć powództwo
przeciwko obu stronom stosunku prawnego (np. przeciwko obojgu małżonkom). Udział prokuratora w
postępowaniu sądowym jest obligatoryjny. Prokurator może żądać wszczęcia postępowania w każdej
sprawie jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu jeżeli wg jego oceny wymaga
tego ochrona praworządności. Jednak w sprawach niemajątkowych w sprawach z zakresu rodzinnego
prokurator może wytaczać powództw tylko w wypadkach wskazanych w ustawie np. powództwo o
ustalenie istnienia/nieistnienia małżeństwa.
·ð Zaskarżanie do sÄ…du niezgodnych z prawem decyzji administracyjnych  oznacza to uprawnienie
prokuratora do inicjowania postępowania sądowo-administracyjnego poprzez wniesienie skargi. Z chwilą
złożenia skargi prokurator staje się stroną postępowania sądowo-administracyjnego. Przyznano również
prokuratorowi uprawnienie do brania udziału w postępowaniu sądowym w sprawach zgodności z prawem
decyzji administracyjnych (nielogiczność ustawowa -> złożenie skargi inicjującej postępowanie sądowo-
administracyjne czyni z prokuratora stronę postępowania, niepotrzebnie ponowiono). Prokurator może
kwestionować legalność uchwał organu samorządu terytorialnego albo legalność rozporządzeń
wojewodów. Chodzi o sytuacje których organy samorządu terytorialnego postanowią w drodze uchwał
tzw. prawo miejscowe np. ustalając wysokość opłat, przepisy porządkowe (a także przepisy wykonawcze
do ustaw). Takie przepisy mogą być zaskarżone przez prokuratora z powodu ich niezgodności z prawem.
Stwierdzając , że przepisy prawa miejscowego są niezgodne z prawem prokurator zwraca się do tego
organu, który ustanowił takie przepisy o ich zmianę lub uchylenie albo może skierować wniosek o ich
uchylenie do właściwego organu nadzoru. Tylko w przypadku nielegalnych uchwał samorządu
terytorialnego może wystąpić wprost do sadu administracyjnego o stwierdzenie nieważności takiej
uchwały.
3. Zadania obejmujące przestrzeganie praworządności (także w sprawach karnych)
·ð Prokuratura może podejmować Å›rodki przewidziane prawem zmierzajÄ…ce do prawidÅ‚owego i jednolitego
stosowania prawa w postępowaniu sadowym. Jeżeli zauważy, że sądy wydają orzeczenia w podobnych
sprawach o różnej treści (bez względu na charakter sprawy) uprawniony jest do inicjowania
postępowania mającego zapobiec tym rozbieżnością, mającym doprowadzić do jednolitego stosowania
prawa. Uprawnienie to dot. także możliwości i obowiązku czuwania nad jednolitym stosowaniem prawa
w postępowaniu administracyjnym. Dbałość o jednolitość prawa w zakresie wykroczeń także mieści się w
tym uprawnieniu prokuratorskim, a dodatkowo ma czuwać nad prawidłowym i jednolitym stosowaniem
prawa w innych postępowaniach. Oznacza to możliwość występowania w tej kwestii przed trybunałem
konstytucyjnym, a także postępowaniach dyscyplinarnych. Może wnieść nadzwyczajny środek
zaskarżenia w postępowaniu sądowym  będzie to kasacja w sprawach cywilnych lub karnych. Może
wnieść odwołanie w postępowaniu administracyjnym toczącym się przed organami administracji
publicznej. Szczególne uprawnienia prokuratury dla zapobieżenia rozbieżnością w orzecznictwie
obejmują : składanie wniosków o dokonanie wykładni prawa do sądu najwyższego i naczelnego sądu
administracyjnego. Może też inicjować postępowania przed trybunałem konstytucyjnym w sprawie
zgodności aktu normatywnego niższego rzędu z aktem stojącym wyżej w hierarchii z
ródeł polskiego
prawa  uprawnienie to przysługuje jedynie prokuratorowi generalnemu. Może także wziąć udział w
postępowaniu przed trybunałem konstytucyjnym zainicjowanym skargą konstytucyjną& Prokurator
generalny uprawniony jest do wnoszenia kasacji do sądu najwyższego w niektórych rodzajach spraw
dyscyplinarnych np. postępowanie dyscyplinarne przeciwko adwokatowi.
·ð WspółdziaÅ‚anie z organami paÅ„stwowymi, paÅ„stwowymi jednostkami organizacyjnymi i organizacjami
społecznymi w zapobieganiu przestępczości i innym na przemian prawa. Realizując to zadanie
prokuratura pełni rolę wspierającą dla działań innych podmiotów i rolę prewencyjną służącą
zapobieganiu naruszeniom prawa. Do zadań prokuratury należy także gromadzenie, przetwarzania i
analizowanie w systemach informatycznych danych uzyskanych z prowadzonych przez prokuraturÄ™
postępowań albo nadzorowanych postępowań, przekazywanie danych i wyników analiz organom
właściwym (w tym organom innych państw i organom UE). Prokuratura współpracuje i bierze udział w
działaniach podejmowanych przez organizacje międzynarodowe, ponadnarodowe oraz zespoły
międzynarodowe działające na podstawie umów ratyfikowanych przez Polskę. Prokuratura opiniuje
projekty aktów normatywnych przy czym ustawa nie określa jakiej rangi akty normatywne w wersji
projektu i jakiej materii dotyczące  przyjąć więc należy, że uprawnienia opiniodawcze dotyczą każdego
aktu (niezależnie od jego hierarchii i treści) byle tylko miał rangę aktu normatywnego.
·ð Uprawnienie do podejmowania innych czynnoÅ›ci niż te wymienione w okreÅ›lonych ustawach. Np.
możliwość inicjowania postępowania przed trybunałem konstytucyjnym w przypadku zaistnienia sporu
kompetencyjnego pomiędzy centralnymi konstytucyjnymi organami państwa. Może także składać
wnioski o stwierdzenie zgodności działania partii politycznych z konstytucją i oczywiście brać udział w
takim postępowaniu. Obowiązkowy jest udział prokuratora generalnego w postępowaniu przed
trybunałem konstytucyjnym w sprawie stwierdzenia o niemożności sprawowania urzędu przez
prezydenta. Z przepisów postępowania administracyjnego wynika uprawnienie prokuratora do brania
udziału w postępowaniu administracyjnym na prawach strony (przed organami administracji).
Prokuratorowi generalnemu ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nadaje uprawnienie do
analizowania, w przypadku stwierdzonej przemocy, i sugerowanie właściwym podmiotom powołanym
od udzielenia tej pomocy kierunków działań dla zapobieżenia temu zjawisku. Kodeks karny wykonawczy
przewiduje udział prokuratora w składzie rady do spraw społecznej readaptacji skazanych (taki twór
którego celem jest ułatwienie skazanym pod odbyciu kary prawidłowego powrotu do społeczeństwa).
Program koordynacji działań państwa dla tej społecznej readaptacji realizowany jest także poprzez
działające na poziomie województwa rady do spraw społecznej readaptacji skazanych w których udział
prokuratora jest przewidziany.
ORGANY PROKURATURY
Istnieją w prokuratorze organy organów. Wynika to z konieczności:
1. zapewnienia sprawności prokuratury w zakresie realizacji przypisanych jej zadań. Te działania trzeba
koordynować, nadzorować. Dotyczy to prokuratorów i asesorów z wszystkich trzech pionów (tylko w IPN nie ma
asesorów). Konieczne jest również nadzorowanie wykonywania czynności przez organy nieprokuratorskie w
postępowaniach karnych. Musi być ustawowo określony podmiot który taką koordynacją będzie się zajmował.
2. zapewnienia odpowiednich warunków organizacyjno-technicznych funkcjonowania prokuratury. Dla właściwej
obsady stanowisk prokuratorskich, musi być uprawniony podmiot do dysponowania środkami pieniężnymi i
materialnymi niezbędnymi do funkcjonowania tego organu, trzeba organizować szkolenia itd. Te zadania można
umownie nazwać zadaniami z zakresu administrowania i nadzoru administracyjnego nad działalnością prokuratury.
3. organy prokuratury będą troszczyć się o zapewnienie niezależności prokuratury od innych organów władzy i
niezależności prokuratorów. Przyznaje się w tym zakresie organom prokuratury dość istotne uprawnienia związane z
systemem gwarancji ustrojowych niezależności prokuratorów.
Ustawa przewiduje istnienie organów jednoosobowych w prokuraturze. Organów ogólnie rzecz biorąc kierujących
całą prokuraturą albo daną jednostką organizacyjną prokuratury.
1. Szczególną pozycję przyznano Prokuratorowi Generalnemu (PG). O tej pozycji świadczy przede wszystkim
powoływanie prokuratora generalnego, kadencyjność funkcji i gwarancje niezależności prokuratora generalnego.
Zgodnie z art.10a ustawy o prokuraturze  prokurator generalny powoływany jest przez prezydenta (świadczy to o
randzie PG). Prezydent dokonuje tego powołania wybierając jednego z dwóch kandydatów przedstawionych mu po
jednym przez Krajową Radę Prokuratorów i przez Krajową Radę Sądownictwa. Kandydatury muszą zostać
przedstawione prezydentowi przed upływem kadencji poprzedniego PG. Inicjatywa, co do personalnego wyboru
mającego zostać PG, powierzona została 2 działającym niezależnie od siebie inaczej usytuowanym podmiotom:
·ð Krajowa Rada SÄ…downictwa  jest konstytucyjnym organem powoÅ‚anym do czuwania nad niezależnoÅ›ciÄ…
sądów i niezawisłością sędziów. W 2009 r przypisano jej zadanie przedstawiania prezydentowi 1 kandydata
na funkcjÄ™ PG.
·ð Krajowa Rada Prokuratury  jest organem opiniodawczym dziaÅ‚ajÄ…cym w obrÄ™bie samej prokuratury. Jej
opiniodawcza rola sprowadza się do ochrony niezależności prokuratorów i prokuratury. Ten organ także
przedstawia prezydentowi 1 wskazanego przez siebie kandydata na stanowisko PG.
Prezydent spośród tych dwóch kandydatów dokonuje wyboru i z ustawy wynika, że ma on ograniczone pole
manewru, ponieważ któregoś z tych kandydatów wybrać i powołać musi. Wybór PG dokonywany przez prezydenta i
jego powołanie następuje na 6 letnią kadencję, której ta sama osoba powtórzyć nie może.
FORMALNE WYMOGI stawiane kandydatom przedstawianym przez KRS i KRP prezydentowi wynikajÄ… z ust.3 art.10a 
prokuratorem generalnym zostać może tylko ten, kto:
·ð jest prokuratorem w stanie czynnym jednostki organizacyjnej prokuratury (dowolnej  powszechnej, wojskowej
bÄ…dz
IPN)
·ð ma co najmniej 10letni staż na stanowisku prokuratora
, a kandydat pochodzący z środowiska sędziowskiego musi:
·ð być sÄ™dziÄ… izby karnej lub wojskowej sÄ…du najwyższego  także sÄ™dziÄ… w stanie czynnym
·ð ALBO sÄ™dziÄ… sÄ…du powszechnego wojskowego w stanie czynnym o co najmniej 10letnim stażu sÄ™dziowskim w
sprawach karnych.
Chodzi o to aby PG miał nie tylko odpowiednią wiedzę teoretyczną i praktyczną związaną z orzekaniem w sądach ale
także aby ta wiedza była skoncentrowana na sprawach karnych.
POZYCJA PROKURATORA GENERALNEGO jest bardzo silna, co wiąże się z uregulowaniami dot przedterminowego
wygaśnięcia kadencji PG. Kadencja może wygasnąć: (ODWOA
ANIE OBLIGATORYJNE)
1. w razie śmierci PG
2. na skutek odwołania PG z ustawowo wskazanych powodów:
·ð jeżeli PG zrzeknie siÄ™ swojego stanowiska
·ð jeżeli staÅ‚ siÄ™ trwale niezdolny do peÅ‚nienia obowiÄ…zków PG na skutek choroby lub utraty siÅ‚ stwierdzonej
orzeczeniem lekarskim
·ð jeżeli PG zostanie skazany prawomocnym wyrokiem sÄ…du za popeÅ‚nienie przestÄ™pstwa albo zÅ‚oży
niezgodne z prawdą oświadczenie lustracyjne o czym również prawomocnym orzeczeniem zdecydować
musi sÄ…d
·ð ukaranie w zwiÄ…zku z popeÅ‚nionym przewinieniem sÅ‚użbowym karÄ… dyscyplinarnÄ… surowszÄ… niż
upomnienie
W tych przypadkach odwołanie PG następuje decyzją prezydenta (organ który go powołał może go odwołać) z
tym jednak, ze jeżeli przyczyną ma być utrata zdrowia lub sił przez prokuratora to wniosek o odwołanie do
prezydenta może premier lub krajowa rada prokuratury. Jeżeli inicjatywę ma premier to przed złożeniem
wniosku o odwołanie PG musi on zasięgnąć, w przedmiocie swojego wniosku, opinii Krajowej Rady
Prokuratury. Ustawa obliguje go do czekania na tę opinię maksymalnie 2 miesiące. Jeżeli KRP przez ten czas
nie wyda opinii to ustawa traktuje to jako wydanie opinii pozytywnej. (ODWOA
ANIE FAKULTATYWNE)
·ð WygaÅ›niÄ™cie kadencji PG przed terminem możliwe jest także (art.10d ust.6) jeÅ›li premier odrzuci coroczne
sprawozdanie PG z działalności prokuratury i wówczas może wystąpić do sejmu z wnioskiem o odwołanie
PG. Taki wniosek także musi być zaopiniowany wstępnie przez KRP, o ile zechce wydać w ciągu 2 miesięcy
wydać opinię w tej sprawie. A sejm decyzje o odwołaniu PG podejmuje uchwałą w warunkach
szczególnych. Uchwała musi być podjęta większością 2/3 głosów (kwalifikowana większość) i w obecności
co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.
·ð Zgodnie z art. 10e ustawy premier może także zÅ‚ożyć wniosek o odwoÅ‚anie PG do sejmu, jeżeli PG
sprzeniewierzy się złożonemu ślubowaniu. To złożone przez PG ślubowanie obejmuje: przysięgę stania na
straży konstytucji i prawa, strzeżenia praworządności i sumiennego wypełniania obowiązków. W
przypadku sprzeniewierzenia się PG złożonemu ślubowaniu premier przed złożeniem wniosku do sejmu
musi zasięgnąć opinii KRP. Tryb uzyskiwania opinii i jej wpływ na wniosek premiera tak jak w poprzednich
przypadkach. Odwołanie PG przez sejm następuje również większością 2/3 głosów w obecności co
najmniej połowy ustawowej liczny osób.
Z art.10b i 10c ustawy o prokuraturze wynikają także gwarancje niezależności PG (zostaną omówione póz
niej!)
Ustawa przewiduje szczególne OBOWI
ZKI INFORMACYJNE obciążające PG polegające na obowiązku składania
corocznie sprawozdania z działalności prokuratury prezesowi rady ministrów. Do takie sprawozdania PG minister
sprawiedliwości przedstawia swoje uwagi, swoje stanowisko. Obowiązki informacyjne obciążają PG względem sejmu
i senatu. WynikajÄ… z unormowania art.10a - PG przedstawia rocznÄ… informacjÄ™ o:
·ð Å‚Ä…cznej liczbie osób wobec których zostaÅ‚ skierowany wniosek o zarzÄ…dzenie kontroli i utrwalania rozmów lub
wniosek o zarzÄ…dzenie kontroli operacyjnej. Taka informacja przedstawiana jest sejmowi i senatowi corocznie 
obejmuje także informacje:
·ð l. osób co do których sÄ…d zarzÄ…dziÅ‚ kontrolÄ™ utrwalania rozmów, kontrolÄ™ operacyjnÄ…,
·ð l. osób co do których sÄ…d odmówiÅ‚ zarzÄ…dzenia kontroli utrwalania rozmów, kontroli operacyjnej
·ð l. spraw w których wniosek o kontrolÄ™ operacyjnÄ… zÅ‚ożony przez nieprokuratorski organ Å›cigania nie uzyskaÅ‚
zgody prokuratora. (tego typu czynności operacyjne bardzo ograniczają prawa obywatelskie)
2. Drugim jednoosobowym organem prokuratury jest pierwszy zastępca prokuratora generalnego i pozostali
zastępcy prokuratora generalnego.
Pierwszy zastępca powoływany i odwoływany jest przez prezydenta na wniosek PG spośród:
·ð Prokuratorów prokuratury generalnej
·ð Naczelny prokurator wojskowy powoÅ‚ywany przez prezydenta na wniosek PG zÅ‚ożony w porozumieniu z
ministrem obrony narodowej. Porozumienie  chodzi o sytuację której inicjatywę wskazania kandydata na
zastępcę naczelnego prokuratora wojskowego ustawa przyznała PG który jednak by móc złożyć ten wniosek
organowi decyzyjnemu musi uzyskać dla niego aprobatę drugiego organu. W porozumieniu oznacza, więc za
zgodÄ….
·ð Dyrektor głównej komisji Å›cigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu  aktu powoÅ‚ania oraz odwoÅ‚ania
dokonuje prezydent na wniosek PG ale złożony w porozumieniu z prezesem IPN.
·ð Ewentualni inni zastÄ™pcy PG powoÅ‚ywani także przez prezydenta na wniosek PG bÄ™dÄ… powoÅ‚ywani w liczbie
określonej przez ministra sprawiedliwości w rozporządzeniu wykonawczym.
3. Kolejnym jednoosobowym organem (na szczeblu terenowym) jest Prokurator Apelacyjny i jego zastępca.
Powoływani są oni przez PG  gdy chodzi o prokuratorów apelacyjnych, a gdy chodzi o zastępców prokuratora
apelacyjnego  także powoływani przez PG ale na wniosek prokuratora apelacyjnego. Zachowany być musi przy
obsadzie tych funkcji jednoosobowych organów w prokuraturze szczególny tryb opiniodawczy i szczególne
postępowanie w przypadku negatywnej opinii o kandydacie. Inicjatywa należy do PG albo Prokuratora Apelacyjnego
gdy chodzi o jego zastępcę. Kandydaturę do tej funkcji przedstawia się organowi kolegialnemu działającemu w
prokuraturze apelacyjnej i organem tym jest Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury Apelacyjnej, a w przypadku
zastępcy prokuratora apelacyjnego organem opiniującym jest Kolegium Prokuratury Apelacyjnej.
Jeżeli te organy wydadzą pozytywną opinię o przedstawionym kandydacie to otwiera to możliwość
powołania go na funkcję organu (nie oznacza to obowiązku by do powołania doszło, PG może zmienić zdanie co do
kandydata).
Szczególna sytuacja dotyczy przypadków w których kandydat do funkcji nie uzyskał akceptacji. Jeżeli ZPPA
wyda o kandydacie PG negatywną opinię to może jednocześnie wskazać PG własnego kandydata do tej funkcji. PG
tego własnego kandydata ZPPA może zaakceptować ale nie musi. PG nie jest opiniami zobligowany, nie musi się do
nich stosować. Może więc mimo negatywnej opinii o kandydacie powołać go do pełnienia funkcji, może nie powołać
żadnego z nich (wtedy procedura będzie musiała zostać uruchomiona od nowa). Opinia KPA jest także dla PG
niewiążąca i mimo negatywnej opinii PG może przeforsować kandydata do tej funkcji.
Kadencja Prokuratora Apelacyjnego i jego zastępcy jest 6 letnia i dla wzmocnienia samodzielności i
niezależności prokuratorów ustawa przewiduje, że po upływie kadencji osoba będąca poprzednio prokuratorem
apelacyjnym, zastępcą prokuratora apelacyjnego  nie może być ponownie powołany na następną kadencję. Mogą
objąć ponownie tę funkcję ale po przerwie co najmniej 6 lat.
4. Na poziomie prokuratur okręgowych jednoosobowym organem jest Prokurator okręgowy oraz jego zastępca.
Prokuratora okręgowego i jego zastępcę powołuje PG - przy czym inicjatywę w przedstawieniu personalnej
kandydatury w przypadku prokuratora okręgowego należy do PG, a w przypadku zastępcy prokuratora okręgowego
do prokuratora okręgowego właściwej prokuratury. Wnioski te także wymagają zaopiniowaniu.
Organem opiniującym kandydatury prokuratora okręgowego jest Zgromadzenie Prokuratorów Prokuratury
Apelacyjnej (zgromadzenie prokuratorów działa TYLKO na poziomie prokuratury apelacyjnej). Jeśli opinia o
kandydacie jest negatywna to zgromadzenie może przedstawić PG własnego kandydata na Prokuratora Okręgowego.
Opinie tego organu są dla PG niewiążące.
Jeśli chodzi o zastępcę Prokuratora Okręgowego to ten wniosek o powołanie przedstawia prokurator
okręgowy po uzyskaniu opinii o kandydacie prokuratora apelacyjnego przełożonej prokuratury i KPA (Kolegium
Prokuratury Apelacyjnej). Opinie tych organów kolegialnych tez nie mają mocy wiążącej.
Kadencja Prokuratora Okręgowego i jego zastępcy to również 6 lat.
5. Prokurator Rejonowy i jego zastępca powoływani są także przez PG przy zachowaniu trybu opiniodawczego.
Kandydaturę prokuratora rejonowego przedstawia PG w ZPPA. Jeżeli zgromadzenie negatywnie zaopiniuje
kandydata może przedstawić PG własnego kandydata na prokuratora rejonowego.
Zastępcę prokuratora rejonowego na wniosek prokuratora rejonowego opiniuje przełożony prokurator
okręgowy i KPO (Kolegium Prokuratury Okręgowej). Opinie są niewiążące.
Kadencja prokuratora rejonowego i jego zastępcy jest 4 letnia i nie ma zakazu ponownego powołania
poprzednich prokuratorów na tę samą funkcję.
Taki schemat opiniowania kandydatów do pełnienia funkcji jednoosobowego organu w prokuraturze ukształtowany
został częściowo na podobieństwo obsady stanowisk prezesów w sądach. Różnica polega na tym, że w sądach
negatywna opinia o kandydacie może być poddana weryfikacji. Minister sprawiedliwości albo prezes sądu
apelacyjnego mogą się zwrócić o wydanie drugiej opinii do Krajowej Rady Sądownictwa. Druga negatywna opinia o
kandydacie blokuje możliwość jego powołania.
6. Organy jednoosobowe w wojskowych jednostkach organizacyjnych prokuratury i w IPN. Zastępca Naczelnego
prokuratora wojskowego (było o powoływaniu wcześniej). Wojskowy prokurator okręgowy, wojskowy prokurator
garnizonowy, a także ewentualnie ich zastępcy są powoływani, odwoływani przez PG w porozumieniu z ministrem
obrony narodowej. W stosunku do tych organów w pionie wojskowym nie obowiązuje żaden tryb opiniodawczy.
W IPN Naczelnika Oddziałowej Komisji i Oddziałowego Biura Lustracyjnego powołuje i odwołuje PG na
wniosek prezesa IPN. Natomiast Dyrektora Biura Lustracyjnego (działającego w ramach Głównej Komisji Ścigania
Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu - GKŚZPNP) powołuje PG na wniosek prezesa IPN ALE po zasięgnięciu opinii o
kandydacie Rady Instytutu Pamięci Narodowej. Decyzje personalne są swobodnie podejmowane przez PG ale
zachowany jest tryb opiniodawczy poprzez odpowiednie stosowanie przepisów ustawy o prokuraturze. Czyli opiniuje
Zgromadzenie i Kolegium GKÅšZPNP  sÄ… to organy odpowiadajÄ…ce kolegialnym organom w prokuraturze apelacyjnej.
Kadencyjność dotyczy jedynie dyrektora biura lustracyjnego i wynosi 3 lata. Może on pełnić swoją funkcję
przez dwie kolejne kadencje ale nie więcej. W stosunku do dyrektora tego biura przewidziane są ustawowe przypadki
w których może on zostać odwołany w toku kadencji. Są to takie same przypadki jak wymieniane przy okazji PG. Z
pewną różnicą co do skazań prawomocnym wyrokiem sadowym za popełnione przestępstwa.
PROKURATORZY FUNKCYJNI (szeregowi prokuratorzy odpowiednich jednostek organizacyjnych prokuratury). Pełnią
oni różne funkcje w prokuraturze np. funkcję ośrodka zamiejscowego, rzecznika prasowego. Ci funkcyjni
prokuratorzy nie sÄ… organami prokuratury.
Do grona organów (poza tymi jednoosobowymi) zaliczyć trzeba ORGANY KOLEGIALNE. Stanowią one namiastkę
samorządu korporacyjnego - dlatego, że prokuratura nie jest zorganizowana na zasadach samorządu. Są to organy
które w swoim składzie mają prokuratorów poszczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury i które są
wyposażone w skromne ale stanowcze uprawnienia decyzyjne.
Organem takim w powszechnych jednostkach prokuratury jest Zgromadzenie Prokuratorów w Prokuraturze
Apelacyjnej (ZPPA). Zgodnie z art.19 organ ten składa się z wszystkich prokuratorów danej prokuratury apelacyjnej
oraz z delegatów prokuratorów prokuratur okręgowych i rejonowych działających na obszarze apelacji. Tych
delegatów prokuratur niższego szczebla wybierają zebrania prokuratorów prokuratury okręgowej i rejonowej w
licznie połowy składu prokuratur okręgowych i połowy rejonowych  w sumie ma to być liczba odpowiadająca liczbie
prokuratorów prokuraturze apelacyjnej. Posiedzeniu zgromadzenia prokuratorów przewodniczy prokurator
apelacyjny, A posiedzenia te zwoływane są z inicjatywy prokuratora apelacyjnego, PG, kolegium prokuratury
apelacyjnej bÄ…dz
jeden pion tej liczby członków prokuratorów w prokuraturze apelacyjnej.
Kompetencje tego organu opisuje art.20  należą do nich:
·ð Ustalanie liczby i dokonywanie wyboru 2/3 liczby kolegium prokuratury apelacyjnej
·ð Wybór przedstawiciela do krajowej rady prokuratury
·ð Wybór osób do sÄ…dów dyscyplinarnych powoÅ‚anych do orzekania w sprawach dyscyplinarnych prokuratorów i
asesorów
Organ ten ma jednak głównie kompetencje opiniodawcze  należą do nich:
·ð Rozpatrywanie sprawozdaÅ„ z dziaÅ‚alnoÅ›ci kolegium prokuratury apelacyjnej i z dziaÅ‚alnoÅ›ci rzecznika
dyscyplinarnego prokuratora apelacyjnego
·ð Wyrażanie opinii o kandydatach na jednoosobowe organy prokuratury : na PA, PO i PR
·ð Wyrażanie opinii w innych sprawach które zostanÄ… przedstawione zgromadzeniu przez PA bÄ…dz
Kolegium
Prokuratorów Apelacyjnych
·ð WysÅ‚uchiwanie informacji i wyrażanie swojej opinii w zakresie dziaÅ‚ania prokuratury apelacyjnej i podlegÅ‚ych jej
prokuratur (okręgowych i rejonowych). Informację taką przedstawia zgromadzeniu PA.
Ustawa o IPN w art.51 ust.1 stanowi, że do zgromadzenia prokuratorów głównej komisji stanowi się odpowiednio
przepisy o prokuraturze. Można więc stwierdzić, że w pionie IPN funkcjonować będzie zgromadzenie prokuratorów
(skład: prokuratorzy głównej komisji i reprezentanci prokuratorów komisji oddziałowych w równej liczbie. Zadania
będą zbliżone do zadań ZPPA)
Kolejnym organem jest Kolegium Prokuratury i działa ono na poziomie prokuratury apelacyjnej oraz okręgowej. W
ich skład wchodzą częściowo prokuratorzy wybierani przez Zgromadzenie prokuratorów i przez zebranie
prokuratorów prokuratury okręgowej oraz delegaci prokuratur rejonowych. Częściowo skład kolegium pochodzi z
powołania dokonanego przez przełożonego prokuratora kierującego daną prokuraturą. W składzie Kolegium
Prokuratury Apelacyjnej znajdzie się od 4 do 10 członków
Organy kolegialne prokuratury
Organy kolegialne- stanowią one namiastkę samorządu korporacyjnego. Mimo że nie jest prokuratura
zorganizowana na zasadach samorządu. Natomiast wzorem organów w strukturze sądów kolegialne organy
prokuratury nadają prokuraturze charakter zbliżony do samorządowego.
Organy kolegialne mają w składzie prokuratorów poszczególnych jednostek organizacyjnych. Mają one skromne
jednak stanowcze uprawnienia decyzyjne (istotne znaczenie z ptk widzenia ochrony niezależności prokuratury oraz
niezależność prokuratorów , funkcjonowania prokuratury)
1)Zgromadzenie prokuratorów w prokuraturze apelacyjnej- organ składa się z wszystkich prokuratorów danej
prokuratury apelacyjnej oraz delegatów prokuratur rejonowych i okręgowych działających na obszarze apelacji.
Delegatów wybierają zebrania prokuratorów w danej jednostce w proporcji 50 na 50 z prokuratury rejonowej i
okręgowej a ich cała liczba jest równa prokuratorom prokuratury apelacyjnej zasiadających w zgromadzeniu.
Posiedzenia zwoływane są z inicjatywy:
-prokuratora apelacyjnego
-prokuratora generalnego
-kolegium prokuratury apelacyjnej (drugi organ działający na tym poziomie
- 1/5 członków
KOMPETENCJE ZGROMADZENIA (art. 20)
-ustalanie liczby i dokonywanie naboru 2/3 kolegium prokuratury apelacyjnej
-wybór przedstawiciela do KRP- Krajowa rada prokuratury
- Wybór członków sądów dyscyplinarnych
-Kompetencje opiniodawcze:
a) rozpatrywanie sprawozdań kolegium i rzecznika dyscyplinarnego
b) wyrażanie opinii o kandydatach na funkcje jednoosobowe
c) wyrażanie opinii o innych sprawach przedstawionych na zgromadzeniu
d) wyrażanie opinii o działalności prokuratury apelacyjnej i podległych mu jednostek.
Do zgromadzenia w pionie IPN zastosowane są powyższe zasady
2) Kolegium prokuratury działające przy prokuraturze apelacyjnej i okręgowej
SKA
AD:
- Część jest wybierani przez zgromadzenie prokuratorów (2/3 składu)
- przez zebranie prokuratorów prokuratury okręgowej
-Delegatów prokuratur rejonowych
Pochodzi ono zazwyczaj z powołania przez przełożonego prokuratora.
Kolegium obraduje pod przewodnictwem prokuratora apelacyjnego lub tez 1/3 członków kolegium
Kadencja w organie jest 2-letnia
3) KOLEGIUM PROKURATURY OKR
GOWEJ
Skład:
6 członków- (4 członków wybiera zgromadzenie prokuratury okręgowej, prokurator okręgowy , 1 prokurator przez
niego powołany)
Kadencja jest dwuletnia
UPRAWNIENIA KOLEGIÓW APELACYJNYCH I OKR
GOWYCH (22a i 22b) sÄ… podobne!!!
-kompetencje opiniodawcze
a) rozpatrywanie wniosków z wizytacji i lustracji
b) opinie o kandydatach na stanowiska prokuratur
1. [apelacyjnych , okręgowych, zastępca prokuratora apelacyjnego] kolegium apelacyjnej prokuratury
2.(rejonowych i asesorów prokuratorskich, zastępcę prokuratora okręgowego) kolegium prokuratury okręgowej
c) Możliwość wniesienia wniosku o zwołanie zgromadzeni prokuratorów
W wojskowych jednostkach brak organów kolegialnych, ponieważ są podporządkowane siłom zbrojnym a co za
tym idzie istnieje dyscyplina wojskowa
KRAJOWA RADA PROKURATURY wzorowana na krajowej radzie sÄ…downictwa
Skład:
-prokuratorów
- przedstawiciele pozostałych władztw państwowych
25 członków
-minister sprawiedliwości,
- prokurator generalny,
-przedstawiciel prezydenta (bez kadencji),
-4 posłów
-2 senatorów
-prokuratorzy z poszczególnych jednostek organizacyjnych prokuratury
a) prokurator wojskowy wybrany przez zebranie prokuratorów prokuratury wojskowej
b)prokurator pionu IPN wybrany przez zebranie prokuratorów IPN
-3 prokuratorów prokuratury generalnej
-11 prokuratorów prokuratur apelacyjnych
KOMPETENCJE KRP
-opiniodawcze
-czuwanie nad niezależnością prokuratorów w granicach ustawowych
-wybór kandydata na stanowisko prokuratora generalnego
- wniosek do prezydenta o odwołanie prokuratora generalnego
-wniosek do sądu dyscyplinarnego o pociągnięcie prokuratora do odpowiedzialności dyscyplinarnej
-rozpatruje kandydatury do pełnienia stanowisk prokuratorskich
- opiniuje wnioski o dalsze pełnienie funkcji po osiągnięciu wieku kiedy to prokuratorzy przechodzą w stan spoczynku
- uchwala zbiór zasad etyki zawodowej prokuratorów
-wypowiada się w sprawach ocen prokuratorów i asesorów
-opiniuje projekty wytycznych i zarządzeń prokuratora generalnego
-projekty aktów normatywnych dotyczących prokuratury
-ustala liczbę członków sądów dyscyplinarnych
-personalny skład krajowej szkoły sądownictwa i prokuratury
ORGANIZACJA ORGANU
- obraduje co 2 miesiÄ…ce
-lub na wniosek pro gen. 1/3 członków
OBSADA STANOWISK PROKURATORSKICH!!! Art 14
-Podstawowe kwalifikacje do objęcia stanowiska prokuratora dzielone na:
a) polityczne- obywatelstwo polskie, posiadanie pełni praw cywilnych i obywatelskich
b) etyczne- nieskazitelny charakter,
c) dotyczące umiejętności zawodowych kandydata
ukończenie wyższych studiów prawniczych w Polsce bądz
ukończenie zagranicznych studiów prawniczych uznanych
w Polsce.
złożenie egzaminu sędziowskiego bądz
prokuratorskiego (po aplikacji sędziowskiej bądz
prokuratorskiej)
-Praca w charakterze asesora prokuratorskiego bÄ…dz
sędziowskiego przez przynajmniej rok ( aplikacja poza KSSP
-kwalifikacje faktyczne ustawowe (zdolność do pełnienia obowiązków prokuratorskich (zdrowie psychiczne i fizyczne)
[ukończeni e 26 lat.]
-kwalifikacje faktyczne pozaustawowe- odpowiedzialność, odwaga, rzetelność.
W zwiÄ…zku z wykazywaniem przez kandydata komplementarnych kompetencji zawodowych zwiÄ…zanymi z
wykonywaniem innego zawodu prawniczego. Np. Przejście z sądu do prokuratury
Jeśli taka sytuacja ma miejsce wtedy kandydat nie musi:
-składać egzaminu prokuratorskiego bądz
sędziowskiego
-odbycia pracy jako asesor prokuratorski lub też służby w wojskowej prokuraturze
- Zwolnieni są też profesorowie i dr hab. Nauk prawnych (wiedza teoretyczna wystarcza)
-Sędziowie, radcy prawni, Starsi radcy prawni, adwokaci.
Dodatkowe wymogi w szczególnych jednostkach organizacyjną (związane z awansem na wyższy szczebel):
- zwiększonych kwalifikacji zawodowych ( do objęcia stanowiska w prokuraturze okręgowej wymagany jest 4 letni
staż) (
- powołanie do prokuratury apelacyjnej (6 letni gdzie 3 lata pracy to praca w prokuraturze okręgowej
TRYB OBSADY STANOWISK PROKURATORSKICH( ograniczona nominacja):
- wzorowany na obsadzie stanowisk sędziowskich
-Nominacja jest ograniczona ustawÄ… oraz KRP
- O utworzeniu bÄ…dz
zwolnieniu stanowiska prokuratora, prokurator generalny obwieszcza w Monitorze Polskim
(zwolniony jest gdy przenosi prokuratora z prokuratury równorzędnej)
-Inicjatywę zgłoszenia kandydata na wolne stanowisko ma sam kandydat na stanowisko. (zgłasza swoją kandydaturę
w miesiÄ…c po obwieszczeniu w MP), po czym uruchamiana jest procedura opiniodawcza(opisana w we
wcześniejszych wykładach). Po takim zaopiniowaniu kandydatury przedstawiane są krajowej radzie prokuratury, po
wpłynięciu wszystkich kandydatur KRP składa wniosek o powołanie konkretnej osoby do Prokuratora generalnego.
KRP może takiego wniosku nie złożyć jeśli w kandydaturach nie ma odpowiedniego kandydata na stanowisko.
Prokurator generalny jednak jeśli podejmuje wniosek najpierw zasięga opinii u komendanta policji wojewódzkiej (
sprawdzenie nieskazitelnego charakteru prokuratora)
Prokurator generalny dysponuje jednak pełną swobodą decyzyjną co do powoływania ponieważ nie jest związany
opiniÄ… KRP co do kandydata.
Jest to element różniący powołanie prokuratora z powołaniem sędziego ponieważ po rekomendacji KRS prezydent
musi powołać sędziego na stanowisko.
STANOWISKO ASESORÓW PROKURATORSKICH:
- Asesorów powołuje prokurator generalny lub Naczelny prokurator wojskowy (zależnie od pionu)
KWALIFIKACJE ASESORA:
-wynikajÄ… z ustawy o krajowej szkole sÄ…downictwa i prokuratury
-Powołany być może ten kto spełnia wymogi
a) polityczne- obywatelstwo polskie, posiadanie pełni praw cywilnych i obywatelskich
b) etyczne- nieposzlakowana opinia ( nie wiem czemu nieskazitelny charakter im nie pasował)
c) kwalifikacyjne- wyższe studia prawnicze w Polsce bądz
uznane zagraniczne w Polsce.
- ukończyć alternatywnie
A- 12 miesięczną aplikacje ogólną w KSSiP
B-30 miesięczną aplikacje prokuratorską wraz z egzaminem
C- 48 miesięczną aplikacje sędziowską wraz z egzaminem
d)propozycje zatrudnienia przedstawia MS.
GWARANCJE NIEZALEŻNOŚCI I SAMODZIELNOŚCI PROKURATORÓW
·ð -SÄ… to gwarancje chroniÄ…ce przed naciskami od strony politycznej a także tego żeby prokuratorzy nie musieli
obawiać się podejmowania decyzji procesowych, oraz by prokuratorzy dysponowali odpowiednim
przygotowaniem do rzetelnego działania
·ð -PierwszÄ… gwarancjÄ… jest rzetelne wyksztaÅ‚cenie prokuratorskie wyższa szkoÅ‚a prawnicza plus aplikacja. (ma
ona zapewnić kompleksową wiedzę w pracy, oraz gwarancje rzetelnie wykonywania pracy zawodowej)
·ð - Apolityczność dlatego że jest to organ poza konstytucyjnym dlatego jest ustrój opisany w ustawie (można
by ją w teorii zastąpić) w okresie pełnienia stanowiska prokurator nie może przynależeć do partii politycznej
oraz brać udziału w żadnej działalności politycznej. Prokurator dzięki temu jest odseparowany od uwikłań w
związku z działalnością polityczną oraz eliminacja nacisków politycznych.
·ð -Gdyby prokurator chciaÅ‚ kandydować do sejmu przyznaje mu siÄ™ bezpÅ‚atny urlop na czas kampanii
·ð - Zakaz Å‚Ä…czenia stanowiska prokuratorskiego z dodatkowym zajÄ™ciem lub jakimkolwiek zajÄ™ciem
zarobkowym (zakaz prowadzenia przedsiębiorstwa) ZASADA INCOMPATIBILITAS. Prokurator ma na celu całą
swoją zawodową aktywność i siłę skierować na działania prokuratury a inne zajęcia mogłyby zabierać mu
czas na obowiązki prokuratorskie, oraz obawa że polecenia ewentualnego pracodawcy mogłyby naciskać na
działania tego prokuratora co spowodowałoby brak zaufania do prokuratury. Prokuratorskie zajęcie mogłoby
także przynieść ujmę urzędu prokuratorskiemu
·ð - Jedynym wyjÄ…tkiem sÄ… stanowiska dydaktyczne, naukowo-dydaktyczne, bÄ…dz
naukowym, lub placówki
charytatywnej (nie ma zarobków można podjąć aktywność)
·ð - Jest możliwość zwolnienia z zasady Incompatibilitas jeÅ›li prokurator uzyska zgodÄ™. Dla prokuratora
rejonowego jest to zgoda prokuratora okręgowego lub apelacyjnego a dla prokuratorów wyższych szczebli
zgoda musi zostać uzyskana przez prokuratora generalnego
·ð -Prokuratorzy IPN z oddziaÅ‚owych komisji Å›cigania zbrodni muszÄ… uzyskać zgodÄ™ dyrektora głównej komisji
·ð -Prokuratorzy oddziaÅ‚u lustracyjnego uzyskujÄ… zgodÄ™ od dyrektora biura lustracyjnego (dziaÅ‚ajÄ…cego w
głównej komisji
·ð -Dyrektor głównej komisji, prokuratorzy głównych komisji, naczelnicy oddziaÅ‚owych komisji, dyrektor biura
lustracyjnego, prokuratorzy biura lustracyjnego i naczelnicy biur lustracyjnych muszą uzyskać zgodę
prokuratora generalnego.
·ð - Prokuratorzy wojskowi muszÄ… uzyskać zgodÄ™ naczelnego prokuratora wojskowego a on sam od prokuratora
generalnego
·ð -BezwzglÄ™dna zasada incompatibilitas(49ust3):
o prokurator nie może być członkiem organu zarządzającego bądz
nadzorczego w spółce prawa
handlowego bÄ…dz
w spółdzielni
o nie może być członkiem zarządu działalności fundacji prowadzącej działalność gospodarczą
o prokurator nie może w spółce akcyjnej posiadać więcej niż 10% akcji.
o w spółce ZOO nie może posiadać udziałów które przedstawiałyby 10 % kapitału zakładowego.
o zabroniono prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej.
·ð -WzglÄ™dna staÅ‚ość zarobków sprowadza siÄ™ że od momentu powoÅ‚ania prokurator nie straci stanowiska jeÅ›li
nie zajdą powody opisane w ustawię. W pewnych szczególnych jednak momentach prokurator może zostać
odwołany poza ustawowymi powodami. PROKURATORZY S
USUWALNI, nie tak jak sędziowie.
Zasady odwołania prokuratora:
Øð PopeÅ‚nienie 3 przewinienia dyscyplinarnego (obraza przepisów prawa, uchylenie godnoÅ›ci urzÄ™du)
Øð Prokurator z
le się zachowuje poza pracą poza obowiązkami służbowymi (upije się na imieninach u cioci, a
każdy wie jaki jest wujo Staszek :PP)
Øð Za poprzednie przewinienia prokurator zostaÅ‚ ukarany dowolnÄ… karÄ… dyscyplinarnÄ… (surowszÄ… od
upomnienia)
Øð W pionie wojskowym bÄ™dÄ…cych oficerami odwoÅ‚anie z zajmowanego urzÄ™du jest możliwe także w zwiÄ…zku z
obowiązkami wojskowymi ( na wniosek ministra obrony narodowej wtedy gdy według przepisów ustawy o
służbie wojskowej takiego prokuratora z zawodowej służby wojskowej)
Øð OdwoÅ‚anie prokuratora na wniosek samego zainteresowanego (odwoÅ‚anie nastÄ…pi po ukoÅ„czeniu pracy nad
sprawami zainteresowanego)
Utrata stanowiska:
I. Hańbiące- związane ze złym zachowaniem prokuratora
1. utrata stanowiska w zwiÄ…zku z prawomocnym wyrokiem sÄ…du karnego
a. na środek karny pozbawienia praw publicznych
b. na środek karny w postaci zakazu pełnienia stanowiska prokuratora
2. bÄ…dz
sÄ…du dyscyplinarnego
a. degradacja stopnia wojskowego
b. wydalenia z zawodowej służby wojskowej
c. wydalenia ze służby prokuratorskiej
II. Niehańbiące
1. Utrata obywatelstwa polskiego
Przejście w stan spoczynku (jest to w ustawie o sądach powszechnych)
I. Na wniosek samego prokuratora
II. W związku z osiągnięciem wieku 67lat (teraz popieprzyli i ma to w związek z emerytalną reformą mimo że
przejście w stan spoczynku nie jest tym samym co emerytura). Jednak jeśli prokurator chce po określonym
wieku nadal pracować w zawodzie musi złożyć wniosek do prokuratora generalnego który wydaje zgodę na
dalszą pracę w zawodzie do 70 lat (to jest granica bezwzględnego przejścia w stan w spoczynku. Musi
przedstawić zaświadczenie że jest zdolny do pełnienia funkcji a także zawodową przydatność ma określić
jego przełożony.
III. Jest także możliwość skrócenia określonego wieku w związku z:
1. Prokurator kobieta ma 55 lat i 25 lat stażu
2. Prokurator mężczyzna ma 60 i 30 lat stażu
3. W związku ze stanem zdrowia (trwale jest niezdolny do pełnienia obowiązków) o takim przeniesieniu w
stan w spoczynku decyduje KRP.
4. Podstawą jest także urlop zdrowotny lub zwolnienie chorobowo na okres co najmniej roku
(fakultatywnie czyli mogą ale nie muszą) jest tu jednak pewna fikcja prawna ponieważ można sumować
okresy choroby jeżeli przerwy miedzy tymi okresami trwają mniej niż 30 dni. Ma to zapobiec temu że
prokurator po krótkim okresie pracy zawodowej wraca na chorobowe zwolnienie i tak naprawdę nie
pełni obowiązków prokuratorskich
5. Przełożony prokuratora zażądał badania lekarskiego i prokurator odmówi bez przyczyny badania można
takiego prokuratora bez badania przenieść w stan spoczynku
6. Jeżeli dojdzie do zmiany ustroju prokuratury (granic okręgów) a prokurator nie zostanie przeniesiony z
tego powodu na inne stanowisko służbowe to może zostać przeniesiony w stan w spoczynku. Zazwyczaj
dotyczy to prokuratorów którzy mogą za niedługo przejść w stan spoczynku i bardziej opłaca się
przenieść go w stan spoczynku niż przenosić go w drugi koniec Polski by popracował tam rok lub dwa.
Asesorzy prokuratorscy jedynie pełnią obowiązki prokuratorskie nie mając statusu urzędnika. Ustawa przewiduje
możliwość zwolnienia ich przez prokuratora generalnego w stosunku do asesorów powszechnych jednostek
organizacyjnych prokuratury a przez naczelnego prokuratora wojskowego w stosunku do asesorów wojskowych
jednostek organizacyjnych prokuratury z 3 miesięcznym wypowiedzeniem. W stosunku do wojskowych asesorów
możliwość przeniesienia związana jest z faktem że w ciągu 6 miesięcy od upływu okresu od kiedy został on powołany
do pełnienia swych obowiązków nie powierzono mu pełnienia czynności prokuratorskich. W takich sytuacjach
zostanie on przeniesiony do dyspozycji ministra obrony narodowej bÄ…dz
do określonego przez ministra organu.
Gwarancja nieprzenaszalności co oznacza że prokurator nie traci stanowiska o ile nie zajdą ustawowe okoliczności
to nieprzenaszalność. wiąże się z tym że przeniesienie na inne miejsce służbowe w tej samej jednostce także nie
może nastąpić swobodnie co w szczególności ma znaczenie do wykorzystywania przenoszenia prokuratorów na inne
miejsce służbowe. Przeniesienie prokuratora bez pytania go o zgodę możliwe jest w ramach powszechnych
jednostek org. prokuratury. w przypadku zniesienia stanowiska prokuratorskiego wywołanego zmiana organizacji
prokuratury zniesienie trwale albo przeniesienie tej jednostki. Jest to konsekwencja zasady ze prokurator powinien
mieszkać w tej samej miejscowości w której ma siedzibę albo w bliskiej odległości. Przeniesienie prokuratora na inne
miejsce służbowe oznacza konieczność przeniesienia miejsca zamieszkania prokuratora.
Drugi powód który ustawodawca przewiduje dla swobodnego przeniesienia prokuratora na inne miejsce służbowe to
prawomocne orzeczenie względem prokuratora. Tylko te dwie przyczyny wchodzą w grę gdy rozważamy
przeniesienie prokuratora na inne miejsce służbowe.
Zakaz swobodnego delegowania prokuratorów do innej jednostki org. prokuratury. (art. 50)
Przyjęto wyjątki które dopuszczają delegowanie prokuratora bez pytania go o zgodę:
Możliwość delegowania w ramach danego pionu powszechnych bądz
woskowych jednostek prokuratury a także
z wojskowej jednostki org. do powszechnej i odwrotnie przewidziane jest w art. 50. Jeżeli delegowanie następuje
z wojskowej jednostki org. do powszechnej następuje to w porozumieniu z ministrem obrony narodowej. Okres
takiego delegowania wynosi maks. 6 miesięcy w roku. W ramach powszechnych jednostek org. prokuratury
ustawa przewiduje możliwość delegowania przez przełożonego niższego szczebla a wiec prokuratora
apelacyjnego i okręgowego. W ramach woskowych jednostek org. prokuratury możliwość delegowania
prokuratora na okres do 6 miesięcy powierzona jest także naczelnemu prokuratorowi wojskowemu natomiast
wojskowy prokurator okręgowy może dokonać delegacji na okres do 2 miesięcy jak ustawa stanowi do innej
wojskowej jednostki organizacyjnej prokuratury.
Gwarancja niezależności prokuratorów to immunitet. Kwestie immunitetu reguluje art. 54 i art. 54a i odrębnie
art. 112 w stosunku do prokuratorów z wojskowych jednostek org. prokuratury.
Immunitet- jest to taki przywilej związanym z piastowanym stanowiskiem który jest rozumiany jako ochrona danej
osoby przed odpowiedzialnością karną a celem przyznania tej ochrony jest zapewnienie prawidłowego,
nieskrępowanego pełnienia obowiązków zawodowych związanych z danym stanowiskiem. Gdyby nie było ochrony
immunitetowej to dowolna osoba, która chciałaby sprawić żeby konkretnego prokuratora odsunąć od wykonywania
obowiązków zawodowych mogłaby mu postawić zarzut popełnienia przestępstwa i doprowadzić do postępowania
karnego przeciwko prokuratorowi. Na czas trwania postępowania prokurator nie mógłby wykonywać obowiązków
zawodowych.
Ze względu na charakter immunitety można podzielić na :
·ð Materialne i formalne
·ð BezwzglÄ™dne i wzglÄ™dne
·ð CaÅ‚kowite i częściowe
·ð TrwaÅ‚e i nietrwaÅ‚e
Ad 1)
- Immunitety materialne- Immunitet materialny wyłącza w ogóle odpowiedzialność karną, często także za
wykroczenie, z reguły utrzymuje tylko odpowiedzialność dyscyplinarną. W przypadku adwokata immunitet
adwokacki polega na tym, ze za nadużycie wolności słowa przy wykonywaniu obowiązków służbowych przez
adwokata nie ponosi on odpowiedzialności karnej co oznacza, ze nie można wnieść przeciwko niemu aktu oskarżenia
o zniewagę ponieważ tego typu zachowanie nie jest przestępstwem.
-Immunitety formalne- Immunitet formalny polega jedynie na zakazie wszczynania i prowadzenia postępowania
karnego, może on być jednak w pewnych sytuacjach uchylony przez określony organ.
Ad 2)
-Immunitety bezwzględne- nie można go uchylić. Jest przywilejem adwokatów.
-Immunitety względne- może być uchylony przez określony organ
Ad 3)
- Immunitety całkowite- chronią przed odpowiedzialnością za jakikolwiek rodzaj przestępstwa np. immunitet
poselski, sędziowski
-Immunitety częściowe- przyznają one ochronę tylko w związku z wykroczeniem za określone kategorie czynu np.
immunitet adwokacki
Ad 4)
-Immunitety trwałe- Immunitet trwały obejmuje okres sprawowania danej funkcji, jak i czas po zakończeniu jej
pełnienia.
- Immunitet nietrwały- ochrona ta wygasa w momencie zakończenia pełnienia określonej funkcji
Immunitet prokuratorski rozciągnięty jest także na popełnione wykroczenia. Art. 54a stanowi  za wykroczenie
prokurator odpowiada tylko dyscyplinarnie co oznacza ze jest to immunitet materialny, bezwzględny, całkowity i
nietrwały.
Prokurator nie może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej bez zezwolenia sądu dyscyplinarnego.
Ochrona immunitetowa rozciągnięta jest także na zatrzymaniu prokuratora. Prokuratora nie wolno zatrzymać w
związku z podejrzeniem o popełnienie przestępstwa bez zgody przełożonego prokuratora. Zakaz zatrzymania nie
dotyczy zatrzymania na gorącym uczynku popełnienia przestępstwa.
Postępowanie w przedmiocie uchylenia immunitetu jest postępowaniem dwuinstancyjnym. Prokurator sam nie
może zrzec się immunitetu natomiast zgodnie z art. 54 ust. 6 ustawy następuje sytuacja w której sąd wzywa
prokuratora, którego wniosek dotyczy do złożenia pisemnego oświadczenia lub do osobistego wstawiennictwa przed
sądem dyscyplinarnym żeby mógł złożyć ustne oświadczenie, a więc może wyrazić swój stosunek do podejrzenia
wobec niego popełnienia czynu zabronionego, ale może także wyrazić swoją wolę by ochrona immunitetowa została
z niego zdjęta.
Nie ma ochrony prokuratorów przed odpowiedzialnością cywilną.
Wynagrodzenie
Ustawodawca przyjął jaką zasadę, że prokuratorzy zajmujący stanowiska równorzędne zarabiają tyle samo co do
zasady (art. 62 ust. 1). Wysokość wynagrodzenia zależne jest od długości stażu pracy. Wynagrodzenie zasadnicze jest
jednakowe na stanowiskach równorzędnych. Poza pensją zasadniczą prokuratorzy otrzymują dodatki: funkcyjne i za
wysługę lat. Ich wysokość różni się w zależności od pełnionej funkcji oraz stażu pracy. Dodatek za wysługę lat
przysługuje prokuratorom od szóstego roku pracy. Wynosi on 5% aktualnie pobieranego wynagrodzenia
zasadniczego. Za każdy kolejny rok pracy wzrasta o 1%, aż do osiągnięcia poziomu 20% pensji zasadniczej. Po 20
latach pracy wypłaca się dodatek w wysokości granicznej, czyli 20%.
Prokuratorowi generalnemu i prokuratorom prokuratury generalnej przysługuje wynagrodzenie zasadnicze równe
wynagrodzeniom sędziów sądu najwyższego. Prokuratorom powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury
przysługuje wynagrodzenie zasadnicze takie jak sędziom z odpowiednich jednostek organizacyjnych sądów
powszechnych.
Odrębne unormowanie co do wynagrodzenia prokuratorskiego dla prokuratorów IPN przewiduje ustawa o IPN, że
prokuratorzy głównej komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu dostają wynagrodzenie według stawek
przewidzianych dla prokuratorów prokuratury generalnej.
Odpowiedzialność dyscyplinarna
Zakres odpowiedzialności
Podstawa odpowiedzialności dyscyplinarnej prokuratora jest przewinienie służbowe w którym to pojęciu mieszczą
się typowe przewinienia służbowe a wiec niewłaściwe wykonywanie obowiązków np. spóz
nianie siÄ™. Przewinieniami
służbowymi są także:
1) Zachowania rozumiane jako oczywista i rażąca obraza przepisów prawa. W tym pojęciu mieszczą się
szczególnie jaskrawe przypadki naruszenia prawa stosowanego przez prokuratorów wynikające z
niewłaściwej wykładni przepisów. Obraza przepis prawa może odnosić się do materialnego prawa bądz

procesowego
2) Prokurator niewłaściwie stosuje przepisy zagrażając interesy innych podmiotów.
3) Uchybienia godności urzędu prokuratorskiego a wiec takie zachowanie które przynosi ujmę organowi jaka
jest prokuratura. W szczególności wiążę się z tym naruszenie zasad etycznych
4) Ten czyn zabroniony do co którego prokuratorom przysługuje immunitet
5) Popełnione przez prokuratora wykroczenie za które odpowiada dyscyplinarnie
Prokurator odpowiada dyscyplinarnie przed objęciem stanowiska jeżeli swoim zachowaniem uchybił godność
wcześniejszego stanowiska. Biorąc pod uwagę naruszenie godności urzędu prokuratorskiego to wiążące się z
naruszeniem zasad etyki zawodowej podkreślić trzeba do takich zachowań dojść może w trakcie wykonywania
obowiązków służbowych a także poza służbą.
Odpowiedzialność dyscyplinarna rozciąga się także na asesorów prokuratorskich i prokuratorów w czasie spoczynku
Kodeks etyki formułuje szczególne obowiązki i ograniczenia osobiste w służbie i poza służbą które nakładane są na
prokuratorów i asesorów i porównując treść tego kodeksu z kodeksami etycznymi w odniesieniu do innych zawodów
prawniczych, ujęte zasady etyczne zawierają szereg zakazów i ograniczeń sformułowanych w sposób stanowczy.
Prokurator powinien kierować się zasadami uczciwości, godności i honoru oraz poczuciem obowiązku i
odpowiedzialności i pamiętać ze reprezentuje organ państwa polskiego, mieć na uwadze prawa człowieka.
Prokurator ma wykonywać czynności sumiennie według swojej najlepszej woli i wiedzy.
Kodeks zabrania prokuratorom poddawania się jakimkolwiek wpływom bez względu na z
ródło czy przyczynę.
Za wynik postepowania odpowiada osobiście prokurator który wykonał bądz
miał wykonać daną czynność ale także
prokurator przełożony który udzielił instrukcji.
Prokurator zobowiązany jest do poszanowania innych prokuratorów w relacjach służbowych a prokurator kierujący
ma dążyć do zapewnienia dobrych rezultatów w pracy całego organu jednostki przez siebie kierowanej.
Ważny jest zakaz poufałości prokuratora w relacjach zawodowych z przedstawicielami organów szeroko ujętych i w
relacjach ze stronami i uczestnikami postepowania które mógłby by nasuwać wątpliwości do niezależności,
obiektywizmu, bezstronności bądz
poczucia sprawiedliwości .
Aktywność w życiu prywatnym nie może przeszkadzać prokuratorowi w pełnieniu obowiązków służbowych.
Zabrania się brania prokuratorowi udziału w związku którego istnienie lub cel pozostają poza polskim porządkiem
prawnym.
Czynności których celem jest ustalenie znamion przewinienia i jest to zadanie rzecznika dyscyplinarnego. Rzecznik
taki jest wyznaczany przez prokuratora generalnego spośród prokuratorów. W swoim działaniu rzecznik jest
związany wskazaniami prokuratora generalnego i po przeprowadzeniu wstępnego postepowania wyjaśniającego
może on złożyć wniosek o wszczęcie postepowania dyscyplinarnego na żądanie przełożonego dyscyplinarnego. Krąg
przełożonych dyscyplinarnych określony jest w artkule 69 ustawy -przełożonym dyscyplinarnych w stosunku do
prokuratorów wszystkich powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury jest prokurator generalny i
apelacyjny w stosunku do prokuratorów kierowanej przez niego prokuratury apelacyjnej i prokuratur rejonowych. W
stosunku do prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury przełożony dyscyplinarny jest tylko
naczelny prokurator wojskowy a w IPN przełożonym dyscyplinarnym jest dyrektor głównej komisji ścigania zbrodni
przeciwko narodowi polskiemu.
Rzecznika dyscyplinarnego w stosunku do prokuratorów działających w stosunku do wojskowych prokuratorów
wyznacza naczelny prokurator wojskowy, a rzecznika dyscyplinarnego w stosunku do prokuratorów IPN prokurator
generalny spośród wszystkich prokuratorów IPN-u. Przełożony dyscyplinarny może zawiesić prokuratora w
czynnościach za przewinienie.
Ukarany upomnieniem prokurator może wnieść sprzeciw do prokuratora bezpośrednio przełożonego nad tym który
wymierzył karę i powoduje to że to wniesienie sprzeciwu od ukarania go upomnieniem powoduje przekazanie
sprawy rzecznikowi dyscyplinarnemu który będzie zobowiązany do złożenie wniosku o ukaranie prokuratora do sadu
dyscyplinarnego.
Przedawnienie odpowiedzialności dyscyplinarnej następuje z chwila upływu 3 lat od chwili popełnienia przewinienia
jeśli jednak zarzucane przewinienie służbowe polega na popełnieniu przestępstwa to przedawnienie
odpowiedzialności następuje nie wcześniej niż wraz z upływem karalności tego przestępstwa i jednocześnie termin
przedawnienia ulega wydłużeniu jeśli w czasie od przedawnienia karalności zostały wszczęte przeciwko
prokuratorowi postępowanie. Termin przedawnienia ulega wydłużeniu do 5 lat od chwili popełnienia czynu.
Postępowanie dyscyplinarne przed sądami dyscyplinarnymi rozpoczyna złożony przez rzecznika dyscyplinarnego
wniosek i w stosunku do prokuratorów poprzecznych jednostek organizacyjnych prokuratury sady te działają przy
prokuraturze generalnym.
Sędziów dyscyplinarnych dla prokuratorów do sadow orzekających w sprawach prokuratorów powszechnych
jednostek organizacyjnych prokuratury wybierają zgromadzenia prokuratorów prokuratury apelacyjnej i zebrania
prokuratorów prokuratury generalnej.
Liczbę sędziów ustala krajowa rada prokuratury. Sędziów dyscyplinarnych dla prokuratorów wojskowych jednostek
organizacyjnych prokuratury oddzielnie najpierw przewodniczącego, zastępcę a następnie 14 członków powołuje
prokurator generalny z porozumieniem z ministrem obrony narodowej spośród kandydatów wybranych przez
prokuratorów wojskowych. Sędziów sądów dyscyplinarnych wybiera w ustalonej przez siebie liczbie zgromadzenie
prokuratorów głównej komisji ścigania zbrodni przeciwko narodowi polskiemu spośród prokuratorów instytutu
pamięci narodowej.
Kadencja członków sądów dyscyplinarnych (wszystkich) jest 4-letnia.
Sądy dyscyplinarne są niezawisłe.
W I instancji sąd dyscyplinarny orzeka w składzie 3, a w II instancji w składzie 5.
PrzewodniczÄ…cy sÄ…du wyznacza termin rozprawy, wzywa na niÄ… strony (obwiniony prokurator i rzecznik dyscyplinarny
który pełni rolę oskarżyciela przed tym sądem). Obwiniony prokurator ma zagwarantowane prawo do obrony i może
ustanowić obrońcę spośród prokuratorów bądz
adwokatów (tylko). W postępowaniu dyscyplinarnym mogą być
przesłuchiwani biegli i świadkowie.
Postepowanie dyscyplinarne ma być zakończone w ciągu miesiąca jeśli chodzi o występowanie przed sądem I
instancji. Możliwe jest by w trakcie postepowania jeśli ujawni się nowe przewinienie nie objęte wnioskiem by za
zgoda rzecznika jak obwinionego prokuratora łącznie rozpoznać zarzut innego jeszcze przewinienia dyscyplinarnego
prokuratora.
Jeśli dojdzie w trakcie postepowania dyscyplinarnego do rozwiązania stosunku służbowego to nie ma to wpływu na
bieg postepowania dyscyplinarnego, postepowanie toczy siÄ™ nadal.
Możliwe jest wydanie orzeczenia, że prokurator dopuścił się przewinienia służbowego i wymierzanie mu kary.
Katalog kar dla sędziów i prokuratorów i asesorów prokuratorskich obejmuje:
-kare upomnienia
- naganÄ™
- usuniecie z zajmowanych funkcji
- przeniesienia na inne miejsce służbowe
- wydalenia ze służby prokuratorskiej
Odrębny katalog kar przewidziany jest dla prokuratorów wojskowych jednostek organizacyjnych prokuratury i obok
upomnienia i nagany pojawia się kara ostrzeżenia, przeniesienie na niższe stanowisko i wydalenie ze służby
prokuratorskiej.
W stosunku do prokuratorów w stanie spoczynku kara przewiduje taki katalog kar jakie są stosowane wobec
sędziów. Oznacza to ze wobec takich prokuratorów można wymierzyć upomnienie, naganę, zawieszenie prawa do
uposażenia w stanie spoczynku i pozbawienie prokuratora prawa spoczynku i uposażenia z tym związanego.
Możliwe jest odwołanie do sądu II instancji.
Adwokatura
Ustrój adwokatury reguluje ustawa z 1982 roku. I z godnie artykułem 1 i 4 ustawy zadanie adwokatury obejmują:
Udzielanie pomocy prawnej:
1)Udzielanie pomocy prawnej które z godnie z art. 4 są doprecyzowywane. Świadczone są osobom fizycznym,
podmiotom gospodarczym, jednostkom organizacyjnym tj. rzÄ…dowym, samorzÄ…dowym, politycznym
Pomoc prawna przyjmuje postać udzielania porad prawnych np.
-wyjaśnieniami sytuacji prawnych tj. jego praw i obowiązków
-wskazywanie dostępnych środków ochrony prawnej
- wskazywanie trybu stosowania środków
- wskazywanie skutków prawnych
-wyjaśnianie treści obowiązujących nrom prawnych
2) sporządzanie opinii prawnych. Obejmuje to takie same czynności jak przy udzielaniu porad prawnych z
tym ze opinia jest sporzÄ…dzana w formie pisemnej z argumentacja prawna
3) opracowywanie projektów aktów prawnych (nie normatywne) np. projekty umów, statutów, regulaminów i
jednostkowych oświadczeń woli
4) występowanie przed sadami i urzędami. Wymaga udzielenia adwokatowi pełnomocnictwa. Adwokat
może być pełnomocnikiem podmiotu prawa w postepowaniu przed urzędami państwowymi w tym także
przed organami państwa tj. ministrem, wojewoda, rzecznikiem praw dziecka itp.
Adwokat może być także pełnomocnikiem bądz
obrońcą w postepowaniu sadowym. Zależy to od tego w
jakim postepowaniu sadowym i czyje interesy adwokat ma reprezentować. Może reprezentować w
postepowaniu karnym interesy oskarżonego.
Sporządzenie skargi kasacyjnej do sadu najwyższego, naczelnego sadu adm. A wiec w postepowaniu
odwoławczym w sprawach karnych bądz
cywilnych oparta jest na tzw. przymusie adwokacko radcowskim.
W pewnej kategorii spraw karnych udział adwokata w roli obrońcy jest obowiązkowy. Jest to tzw. obrona
niezbędna która jest przewidziana przepisami proceduralnymi ze względu na nieporadność oskarżonego
związana z jego określonymi cechami czy sytuacja. Taka obowiązkowa ochrona procedura karna
przewiduje w przypadku gdy oskarżony jest nieletni, głuchy, niemy, gdy zachodzi wątpliwość co do
poczytalności oskarżonego.
W postepowaniu sadowym w ustawach cywilnych adwokat pełni role pełnomocnika strony może być również
pełnomocnikiem aktywnych stron postepowania karnego tj. oskarżyciela posiłkowego, prywatnego, powoda
cywilnego, pokrzywdzonego także dla zapewnienia właściwej ochrony jego interesów
5) Oświadczanie o odpisie dokumentów za zgodność z okazanym oryginałem przy czym adwokatowi wolno
dokonywać takich poświadczeń w zakresie wynikającym z odrębnych przepisów. Może on poświadczać odpisy
dokumentów istotnych w postępowaniu adm. lub cywilnym Np. poświadczyć opis pełnomocnictwa udzielonego
określonej osobie w tym sobie samemu udzielonego pełnomocnictwa ale nie będzie mógł dokonać świadectwa
odpisu świadectwo naturalnego czy dyplomu ukończenia.
Dodatkowe zadania adwokata:
-możliwość występowania w charakterze pełnomocnika podmiotu składającego skargę konstytucyjna do TK i
występowanie przed tym trybunałem.
- może być obrońca obwinionego przed Trybunałem Stanu.
- obrońca w każdym trybie postepowania dyscyplinarnego. Obrońcą może być reprezentant tego samego zawodu.
- reprezentant obywateli przed np. europejskim trybunałem praw człowieka w Strasburgu
- może sporządzić wniosek, pismo procesowe w imieniu określonej osobie nie musi jednak brać udziału w sprawie.
-współdziałanie w ochronie praw i wolności obywatelskich.
- przedstawianie wniosków w zakresie tworzenia i stosowania prawa
- współdziałanie w kształtowaniu i stosowaniu prawa
Adwokaci biorą udział w pracach legislacyjnych występując w roli ekspertów, biorą udział w posiedzeniach komisji
sejmowych i tez rola w zakresie kształtowania i stosowania prawa wynika z etycznych ról zawodowych adwokatów.
Wykonaniu zawodu adwokata oparte jest na ustawowo gwarantowanej im pełnej niezależności zgodnie z art. 1
ustęp 3 ustawy  adwokat w wykonywaniu swoich obowiązków zawodowych podlega tylko ustawom pojęcie ustawy
rozumieć trzeba w znaczeniu materialnym i z uwzględnieniem konstytucyjnej hierarchii aktów normatywnych tj. po
pierwsze chodzi o stosowanie się przez adwokatów do takich aktów których natura prawna jest równa ustawie
nawet jeśli noszą inna nazwę np. obowiązujące jeszcze rozporządzenia prezydenta RP z okresu międzywojennego z
mocą ustawy. Po drugie adwokaci podlegają konstytucji oraz umowom międzynarodowym i tym które ratyfikowane
w szczególnym trybie wyprzedzają ustawy zwykle porządku prawnego w systemie aktów normatywnych.
Ustawowe ograniczenia dla adwokatów co do sposobu wykonywania przez nich obowiązków nie są zbyt liczne ale
wiążą adwokatów. Ustawy wymuszają na adwokacie zobiektyzowanego zachowania w stosunku do klienta,
przewidujÄ… nakazane zachowania w przypadku konfliktu interesu.
Kodeks etyki zawodowej adwokatów traktowany jest jako rozwiniecie ustawy.
Niezależność wykonywania zawodu przez adwokatów gwarantuje jeden z ustawowych wskazanych powodów
niemożności wykonywaniu zawodu przez adwokata czyli Przyczyna dla której adwokat nie będzie mógł wykonywać
zawodu. Adwokatom zabrania się pozostawania w stosunku pracy z wyjątkiem pracowników naukowych i naukowo
dydaktycznych pozostając w stosunku pracy z uczelnia wyższa.
Wykonywanie zawodu może przyjąć różne formy organizacyjno- prawne. Wskazane w art. 4a ustawy orzy czym
niezależnie w jakiej formie adwokat wykonuje zawód to robi to zawsze pod merytorycznym nadzorem okręgowej
rady adwokackiej.
Formami organizacyjno-prawnymi sÄ…:
-wykonywanie zawodu w kancelarii adwokackiej w której adwokat prowadzi indywidualna działalność
-zespól adwokacki, stanowi organizacyjna formę zrzeszani się adwokatów i przez ustawę rozumowana jest jako
jednostka organizacyjna adwokatury. Zebranie zespołu adwokatury decyduje o przyjęciu nowego prawnika do
zespołu a kierownik takiego zespołu zawiera z klientem umowę wiązać w ten sposób w imieniu zespołu
odpowiedzialność za działanie adwokata z tym ze klient udziela wówczas pełnomocnictwa określonemu adwokatowi.
Zespoły adwokackie stanowiły na początku lat 90 podstawowa formę w jakiej adwokaci zrzeszali się dla wykonywania
zawodu.
- wykonywanie zawodu w spółce. Może to być- spółka cywilna, jawna, partnerska, komandytowa lub komandytowo-
akcyjna. W przypadku wykonywaniu zawodu przez adwokata w ramach spółki komandytowej i komandytowo-
akcyjnej prowadzony jest dodatkowy wymóg- adwokaci i pozostali wspólnicy musza w tej spółce być kompletem.
Występują tu dwie grupy wspólników: komplementariusz- wspólnik który odpowiada całym swoim majątkiem
prowadzi sprawy spółki, komandytariusz- odpowiada do określonej w umowie spółki kwoty Pieniężnej i nie ma
prawa prowadzenia spraw spółki. Umowy z klientem podpisuje bezpośrednio adwokat.
Adwokat jest zobowiązany świadczyć pomoc prawna z urzędu a wiec nie na podstawie umowy podpisywanej osobiści
ale na podstawie wyznaczenia go do reprezentacji interesów osoby. Dochodzi do tego wtedy kiedy w postepowaniu
karnym oskarżony musi mieć obrońcę a nie ustanowił go sam. W postepowaniu cywilnym działa strona która została
zwolniona od kosztów postepowania sadowego związana z jej trudna sytuacją materialną. Organem który wskazuje
konkretnego adwokata z urzędu jest okręgowa rada adwokacka.
Dzisiaj jest blisko 9 tys. kancelarii w Polsce. Rośnie liczba spółek których jest około tysiąca. Zmalała liczba zespołów
adwokackich, obecnie jest ich nieco ponad 100 w Polsce.
Warunkiem wykonywania zawodu przez adwokata jest wpis na listę adwokatów i następnym krokiem jest
wyznaczenie przez adwokata swojej siedziby. Wpis na listę adwokatów warunkowany jest udokumentowaniem przez
ubiegajÄ…cego siÄ™ posiadania kwalifikacji do wykonywania zawodu. Kwalifikacje te dzielimy na polityczne, moralne,
faktyczne. Podstawowy zestaw kwalifikacji obejmuje- nieskazitelny charakter, kandydat musi korzystać z peli praw
publicznych a wiec w szczególności nie może być ukarany, musi mieć pełnomocność do czynności prawnych,
ukończenie wyższych studiów prawniczych w Polsce bądz
ukończenie zagranicznych studiów prawniczych uznanych
w Polsce, odbycie w Polsce aplikacji adwokackiej. Aplikacja ta ma charakter korporacyjny. Organizowana jest w
adwokaturze, złożenie w Polsce egzaminu adwokackiego.
Od odbycia aplikacji złożenia egzaminu ustawa przewiduje szereg zwolnień dla osób które swoje kwalifikacje uzyskały
w inny sposób. Z tych wymogów zwolnieni są:
1) profesorowie i doktorzy habilitowani nauk prawnych udokumentowane tytułem bądz
stopniem naukowym
szczególna wiedza
- sędziowie
- prokuratorzy
-radcy prawni
- notariusze
2) osoby które po 1 stycznia 1991 roku zdały egzamin sędziowski lub prokuratorski oraz doktorów nauk prawnych
którzy przez co najmniej 3 lata (czas stażu) dodatkowo w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o wpis do listy
adwokatów zajmowały stanowisko asesora sadowego, prokuratorskiego, aplikanta sadowego prokuratorskiego,
sadowo- prokuratorskiego.
Ustawa przewiduje pewna liczbę osób zwolnionych od zdawania aplikacji , ale nie od złożenia egzaminu
adwokackiego i dotyczy doktorów nauk prawnych, osób które co najmniej 5 lat w ciągu 8 lat przed złożeniem
wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione jako referendarze sadowi. Asystenci sędziego albo
prokuratora oraz osób które po studiach bez jakiejkolwiek aplikacji przez co najmniej 5 lat w okresie 10 lat przed
złożeniem wniosku o dopuszczenie do egzaminu albo wykonywały czynności pomocy prawnej u adwokata lub radcy
prawnego albo zatrudnieni w urzędach władzy publicznej w których wykonywały świadczenia na rzecz tych organów.
Minister sprawiedliwości może złożyć sprzeciw w terminie 30 dni od uchwalenia przez okręgową radę adwokacja o
decyzji danej osoby na listę adwokatów. Po wpisaniu kandydata składa on ślubowanie i w 30 dni składa swoja siebie
zawodowa zawiadamiając o tym okręgową rade adwokacja. Adwokat może mieć tylko jedna siedzibę i zmiana
siedziby możliwa jest po zawiadomieniu rady adwokackiej.
Skoro warunkiem wykonywania zawodu jest wpis na listę adwokatów to ustawa może wskazywać kiedy adwokat
może być skreślonych z listy. Skreślenia adwokatów z listy dokonuje okręgowa rada adwokacka w następujących
sytuacjach:
- wystÄ…pienia z adwokatury
-przeniesienie jego siedziby do innej izby adwokackiej gdzie zostanie zarejestrowany
-objecie przez adwokata stanowiska w organach sprawiedliwości, ścigania bądz
rozpoczęcie wykonywania zawodu
notariusza
-powołanie do wojskowej służby zawodowej
- hańbiące czyny
- orzeczenia przez sąd dyscyplinarny o wydaleniu z adwokatury przy czym okręgowa rada adwokacja może mimo
zaistnienia ustawowych przyczyn odmówić skreślenia adwokata z listy
Zgodnie z art. 74 okręgowa rada adwokacka może skreślić adwokata z listy w związku popełnionym przez niego
czynem przed wpisaniem na listę o czym okręgowa rada adwokacja wcześniej nie wiedziała
Okręgowa rada adwokacka może czasowo zawiesić adwokata
Aplikacja adwokacka trwa 3 lata i zawsze rozpoczyna się 1 stycznia po roku od egzaminu wstępnego i obejmuje
szkolenia praktyczne jak i teoretyczne a szkolenie jest odpłatne i wysokość kwoty określa minister sprawiedliwości.
Przewidziana jest także możliwość zwolnienia aplikanta od opłat bądz
rozłożenie ich na raty. Aplikant po 6
miesiącach szkolenia uzyskuje teoretyczne uprawnienie do występowania przed organami ścigania, organami
samorządowymi. Adwokat który sprawuje nad praktyczna nauka zawodu aplikanta może udzielić aplikantowi
substytucji. Aplikacje adwokacka kończy egzamin przed komisją egzaminacyjną. Zestaw pytań przygotowuje zespół
powołany przez ministra sprawiedliwości. Sam egzamin jest odpłatny, warunkiem uznania który zakończy się
pozytywnie jest uzyskanie pozytywnego wyniku z każdej z 5 części z której egzamin się składa.
Adwokatura zorganizowana jest na zasadach samorządu zawodowego. Stanowi ją ogół adwokatów i aplikantów
adwokackich.
Organami adwokatury są organy Izby Adwokackiej, która tworzą adwokaci i aplikanci, których siedziba zawodowa
znajduje się na terenie dalej Izby. W organach adwokatury zasiadają tylko adwokaci. Najważniejszym organem jest
zgromadzenie izby adwokackiej.
Zgromadzenie Izby- składa się z adwokatów wpisanych na listę w danej izbie i wykonujących zawód oraz delegatów
tych adwokatów, którzy wprawdzie są wpisani na listę zawodu nie wykonują. Do kompetencji tego organu należy
między innymi: wybór delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury, wybór organów Izby Adwokackiej, uchwalanie
budżetu izby i ustalanie wysokości składek rocznych na potrzeby izby, rozpatrywanie i zatwierdzanie corocznych
sprawozdań z działalności okręgowej rady adwokackiej. Zgromadzenie zwoływane jest raz w roku jako zgromadzenie
zwyczajne.
Okręgowa Rada Adwokacka- jest ciałem kolegialnym składającym się z dziekana jako przewodniczącego, członków i
zastępców członków wybieranych przez zgromadzenie izby adwokackiej w ustawowo określonym limicie minimum i
maksimum (z pięciu do piętnastu członków i z dwóch do czterech zastępców członków). W ramach okręgowej rady
adwokackiej działa prezydium, które składa się z dziekana, jednego lub dwóch wicedziekanów i sekretarze. Do
kompetencji prezydium należą wszystkie sprawy adwokatury, których ustawa nie zastrzega organom adwokatury
oraz innym organom izb adwokackich lub organom zespołów adwokackich. Uchwały podejmowane są większością
głosów w obecności co najmniej połowy członków.
Sąd dyscyplinarny- składa się z prezesa oraz członków wybieranych przez zgromadzenie izby. Postępowanie przed
sadem dyscyplinarnym jest szczegółowo unormowane w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości w sprawie
posterowania dyscyplinarnego przeciwko adwokatom. Orzeka w I instancji.
Komisja Rewizyjna- w skład wchodzą przewodniczący oraz członkowie wybierani przez zgromadzenie izby
adwokackiej na okres jednej kadencji, czyli trzech lat. Do kompetencji należy: badanie wykonania uchwal
zgromadzenia, badanie ksiąg i dokumentów; analiza spraw gospodarczych i finansowych okręgowej rady
adwokackiej.
Krajowy Zjazd Adwokatury- stanowią delegaci wybrani w proporcji do liczby członków izby adwokackiej, ustalonej
przez Naczelna Rade Adwokacką, jednakże nie mniej niż 6 delegatów z każdej izby. W krajowym Zjez
dzie uczestniczÄ…
także nie będąc delegatami, członkowie Naczelnej Rady Adwokackiej oraz dziekani okręgowych izb adwokackich. Do
zakresu działania tego organu należą: wybór prezesa Naczelnej Rady Adwokackiej, prezesa Wyższego Sądu
Dyscyplinarnego i przewodniczącego Wyższej Komisji Rewizyjnej, wybór członków i zastępców członków Wyższego
Sadu Dyscyplinarnego i Wyższej Komisji Rewizyjnej; wytyczanie kierunku działania samorządu adwokackiego, a także
ustalanie liczby izb adwokackich; uchwalanie regulaminów dotyczących trybu wyborów do organów adwokatury i
organów izb adwokackich oraz działania tych organów i uchwalanie trybu obrad Zjazdu.
Naczelna Rada Adwokacka- tworzą prezes Naczelnej Rady Adwokackiej, dziekani okręgowych izb i adwokaci wybrani
przez Krajowy Zjazd Adwokatury w liczbie odpowiadającej liczbie dziekanów okręgowych rad adwokackich, nie
więcej jednak niż ośmiu adwokatów z tej samej izby. Do zakresu jej działania należy miedzy innymi: reprezentowanie
adwokatury, uchylanie sprzecznych z prawem uchwal zgromadzenia izby, nadzór nad działalnością Prezydium
Naczelnej Rady Adwokackiej, nad działalnością okręgowych rad adwokackich i kształceniem aplikantów tej rady,
ustalenie zasięgu terytorialnego izb adwokackich oraz ich siedzib, rozpoznawanie odwołań od uchwal okręgowych
rad adwokackich, rozporzÄ…dzanie i zarzÄ…d majÄ…tkiem Naczelnej Rady Adwokackiej.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny- składa się z 23 członków oraz trzech zastępców członków. Członkowie Wyższego Sądu
Dyscyplinarnego wybierają spośród siebie jednego lub dwóch wiceprezesów. Sąd ten rozpoznaje jako druga instancja
sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sÄ…dy dyscyplinarne izb adwokackich.
Wyższa Komisja Rewizyjna- składa się z przewodniczącego i czterech członków oraz z dwóch zastępców członków.
Wykonuje kontrolę finansową i gospodarczą działalności Naczelnej Rady Adwokackiej oraz kontrole wykonywanie
uchwal Krajowego Zjazdu Adwokatury.
Prawa i obowiązki adwokatów
- obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej, nie może być ograniczony w czasie, adwokata nie można zaś zwolnic
od zachowania tej tajemnicy, co do faktów, o których dowiedział, się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc
sprawÄ™.
- obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności
zawodowych.
- prawidłowość funkcjonowania adwokatury gwarantuje także immunitet. Adwokat przy wykonywaniu zawodu
adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez kompetencje adwokatury i przepisy
prawa. Nadużycie tej wolności, stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie strony, jej
pełnomocnika, obrońcy, kuratora, świadka, biegłego, tłumacza podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej.
- wszystkie działania adwokatów maja być wykonywane w zgodzie z zasadami etyki adwokackiej.
- adwokat chroniony jest jako funkcjonariusz publiczny przy wykonywaniu swoich obowiązków zawodowych.
Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem,
zasadami etyki lub godności zawodu bądz
za naruszenie swych obowiązków zawodowych, a adwokaci również za
niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia.
Zbiór zasad etyki adwokackiej i godności zawodu uchwalony został przez naczelną radę adwokacką i znowelizowany
został w 2005 roku. W zbiorze tym ustanowione zostały głownie zakazy, rzadko uprawnienia. Nazywany ten zbiór jest
umownie kodeksem etyki zawodowej. Zasady te wynikajÄ… z powszechnie obowiÄ…zujÄ…cych norm etycznych i sÄ… to:
-Obowiązek respektowania zasad etycznych został określony bardzo szeroko.
-Adwokat zobowiązany jest zapewnić by informacje zawodowe nie ujrzały światła dziennego.
-Adwokat odpowiada dyscyplinarnie za uchybienie etyce adwokackiej lub naruszenie godności zawodu podczas
działalności zawodowej, publicznej, a także w życiu prywatnym.
-Adwokat nie może usprawiedliwiać naruszenia zasad etyki i godności zawodu powoływaniem się na poczynione
przez klienta sugestie.
-Adwokatowi nie wolno udzielać pomocy prawnej, która ułatwiałaby popełnienie przestępstwa lub wskazywałaby
możliwość uniknięcia odpowiedzialności karnej za czyn, który miałby zostać popełniony w przyszłości.
- Adwokat powinien unikać publicznego demonstrowania swego osobistego stosunku do klienta, osób bliskich
klientowi oraz innych osób uczestniczących w postępowaniu.
-Niedopuszczalne jest okazywanie przez adwokata zażyłości z osobami zatrudnionymi w sądzie, w urzędach i
organach ścigania.
-Adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy oraz zabezpieczyć przed ujawnieniem lub niepożądanym
wykorzystaniem wszystko, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych.
- Znajdujące się w aktach adwokackich materiały objęte są tajemnicą adwokacką.
- Tajemnicą objęte są wszystkie wiadomości, notatki i dokumenty dotyczące sprawy uzyskane od klienta oraz innych
osób, niezależnie od miejsca, w którym się znajdują.
- Adwokat zobowiąże swoich współpracowników i personel oraz wszelkie osoby zatrudnione przez niego podczas
wykonywania działalności zawodowej do przestrzegania obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej.
-Adwokatowi nie wolno podjąć się prowadzenia sprawy ani udzielić pomocy prawnej, jeżeli:
a) udzielił wcześniej pomocy prawnej stronie przeciwnej w tej samej sprawie lub w sprawie z nią
zwiÄ…zanej;
b) brał udział w tej sprawie wykonując funkcję publiczną;
c) osoba, przeciwko której ma prowadzić sprawę jest jego klientem, choćby w innej sprawie;
d) adwokat, będący dla niego osobą bliską, prowadzi sprawę lub udzielił on już pomocy prawnej stronie przeciwnej w
tej samej sprawie, czy w sprawie z nią związanej. Adwokat, który złożył w danej sprawie zeznanie w charakterze
świadka, nie może w niej występować jako pełnomocnik lub obrońca.
-Adwokata obowiązuje zakaz korzystania z reklamy w jakiejkolwiek formie, jak Również zakaz pozyskiwania sobie
klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu.
- Sprzeczne z godnością zawodu i niedopuszczalne jest m.in.:
a) korzystanie z usług pośredników;
b) narzucanie komukolwiek swej pomocy prawnej;
c) pozyskiwanie klienteli w sposób niezgodny z zasadami lojalności wobec kolegów;
d) umieszczenie reklam w prasie lub innych środkach masowego przekazu
e) reklamowanie swej działalności zawodowej w czasie występowania w środkach masowego przekazu;
-Adwokat obowiązany jest zachować umiar i takt wobec sądu, urzędów i instytucji, przed którymi występuje.
-Adwokat obowiązany jest zawiadomić sąd lub organ, przed którymi występuje o niemożności wzięcia udziału w
czynnościach.
-Adwokat obowiązany jest usprawiedliwić swoje niestawiennictwo
-W razie wygaśnięcia pełnomocnictwa adwokat powinien bezzwłocznie zawiadomić o tym fakcie sąd lub organ, przed
którymi występował.
-Adwokat powinien przestrzegać w stosunku do kolegów zasad uprzejmości, lojalności i koleżeństwa.
-Niedopuszczalne jest porozumiewanie się adwokata ze stroną przeciwną z pominięciem jej obrońcy lub
pełnomocnika.
-Adwokat obowiązany jest stawić się na każde wezwanie władz adwokatury, a ewentualne niestawiennictwo
powinien niezwłocznie usprawiedliwić. Adwokat ma obowiązek udzielić władzom adwokatury żądanych wyjaśnień w
zakreślonym terminie
(Generalnie wymieniony został cały prawie kodeks etyki adwokackiej)
Postępowanie dyscyplinarne:
http://bip.adwokatura.pl/pl/bip/ustawy/px_prawo_o_adwokaturze__ustawa.pdf (dział VIII- odpowiedzialność
dyscyplinarna)
KORPORACJE PRAWNICZE RADCÓW PRAWNYCH (podobna do adwokatury)
Korporacja radców prawnych ustosunkowała się w okresie międzywojennym. Wiązało się to z powstaniem jednostek
gospodarki uspołecznionej. Spory natury cywilno gospodarczej zostały wyłączone spod jurysdykcji sądów. Jednak dla
obsługi prawnej w takich sporach powołano korporacje radcowską (byli pracownikami tych jednostek i obsługi
prawnej tych jednostek).
Radcom prawnym powierzono wtedy specyficzne zadania w ramach przedsiębiorstw państwowych:
1) Czuwanie nad egzekucją należności wobec tych jednostek
2) Informowanie dyrekcji o normach prawnych
3) Sygnalizowanie sytuacji naruszenia prawa
Radcowie prawni powołani byli także do świadczenia pomocy prawnej centralnym i terenowym jednostkom
organizacyjnym
ISTNIENIE KORPORACJI RADCÓW PRAWNYCH JEST ZASADNE PONIEWAŻ UDZIELA ON PORADY PRAWNEJ W
STOSUNKU PRACY. Co adwokatom jest zabronione.
Zawodowe zadania radców prawnych:
1) Świadczenie pomocy prawnej (z wyłączeniem występowania radców prawnych w sądach o przestępstwa), w
zwiÄ…zku z tym Å‚Ä…czÄ… siÄ™ zadania
a) Udzielanie porad i konsultacji prawnych
b) SporzÄ…dzanie opinii prawnych
c) Zastępstwo prawne i procesowe
d) Sporządzanie oświadczeń odpisów dokumentów.
W odróżnieniu do adwokatury do zadań radców prawnych nie są opisane w ustawie)
1) Współdziałania w ochronie praw i wolności jednostki
2) Kształtowanie i stosowanie prawa
Te zadania jednak realizowane są przez poradę prawną co nie odróżnia tak naprawdę radców +
Jedyna różnica miedzy adwokaturą a radcami prawnymi jest taka że radcowie nie mogą bronić oskarżonego o
przestępstw (jednak już o wykroczenie tak)
Jak już wspomniałem radcowie prawni są zatrudnieni w STOSUNKU PRACY
Drugą formą świadczenia pomocy prawnej na podstawie umowy cywilno-prawnej (mogą świadczyć ta pomoc w
kancelariach lub też w spółce cywilno-prawnej
Jednak ma świadczyć jedynie pomoc prawną.
Ustawa nie przewiduje organizacji radców prawnych w zespołach radców prawnych jak to jest w adwokaturze.
Ma to zapewnić radcom samodzielność i niezależność a także sprawność w działaniu.
Zakazuje się jednak radcom prawnym wykonywania działań poza ustawowych (może jedynie udzielać pomocy
prawnej)
Praca radcy prawnego podlega ocenie (przez kierownika danej jednostki organizacyjnej po zasięgnięciu opinii przez
radcę prawnego wskazanego przez organ samorządowy radców prawnych)
Rozwiązanie stosunku pracy także po zasięgnięciu opinii okręgowej rady radców prawnych.
Niezależność radców prawnych:
Radca prawny prowadzi sprawy samodzielnie
Chroniony jest materialnym immunitetem (tak jak adwokat) ponosi tylko odpowiedzialność dyscyplinarna.
Ma także zapewnioną ochronę taką jak funkcjonariusze publiczni
OBOWI
ZKI RADCÓW PRAWNYCH:
-obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej podczas wykonywania czynności zawodowych.
Kwalifikacje do zawodu radcy prawnego są identyczne jak kwalifikacje adwokatów
- musi ukończyć wyższą prawnicza w Polsce bądz
uznanÄ… w Polsce
-Posiadać pełnie praw obywatelskich
-ukończyć aplikacje radcowską
-Pełną zdolność do czynności prawnych
-Dawać rękojmie prawidłowego wykonywania czynności
GRUPY ZAWODOWE ZWOLNIONE Z EGZAMINU
- profesorów lub dr hab. Nauk prawnych
- osoby pełniące inne zawody prawnicze
Wykonywanie zawodu jest możliwe po wpisie na liście radców prawnych
Jest dokonywany przez uchwałę okręgowej izby radców prawnych (skuteczny jeśli MS nie złoży sprzeciwu)
SKREŚLENIE Z LISTY RADCÓW PRAWNYCH MOŻLIWE GDY
-na wniosek radcy prawnego reszta tak jak w adwokaturze
Teraz pieprzy o tym że egzamin radcowski składa się w 1 cz. ze 150 pytań (noo chyba nie zapyta o to na egzaminie)
Organy samorzÄ…du radcowskiego
Zorganizowani sÄ… na zasadach samorzÄ…dowych (tworzÄ… to radcowie prawni i aplikanci)
Kadencja jest 3-letnia, a członkami samorządów radcowskich mogą być tylko radcowie
Organy samorządu radcowskiego określone na dwóch poziomach
I. -W terenie( w ramach okręgowej izby radców prawnych) tworzą ją radcowie i aplikanci zamieszkujący w na
terenie okręgowej izby. Nie są jednak związani jednak z podziałem sądowym kraju i ustala okręgi centralna izba
radców prawnych. Okręgowa izba radców prawnych może być dzielona na rejony.
Wśród organów okręgowej izby radców prawnych istnieje
1. ZGROMADZENIE OKR
GOWEJ IZBY RADCÓW PRAWNYCH- uczestniczą w nim wszyscy radcowie prawni danej
izby (jednak w posiedzeniach mogą uczestniczyć aplikanci bez prawa głosu)
KOMPETECJE ZGROMADZENIA
a. -wybór rzecznika dyscyplinarnego
b. -dokonywanie podziału terenów okręgowej izby radców prawnych na rejony
c. ustalanie liczby delegatów z poszczególnych rejonów
d. -wybiera jednego członka Krajowej Rady Radców Prawnych
2. Rada Radców Prawnych
KOMPETENCJE RADY (zbliżone do adwokatury)
a. Możliwość wystąpienia do organów rejestrowych bądz
ewidencyjnych o wykreślenie podmiotu
prowadzącego działalność z zakresu pomocy prawnej niezgodnie z prawem
3. Okręgowa Komisja Rewizyjna
4. Okręgowy sąd dyscyplinarny
II. Centralnym
1. Krajowa Izba Radców Prawnych (tworzą wszyscy Radcowie prawni i aplikanci zamieszkali w Polsce
2. Krajowy Zjazd Radców Prawnych (delegaci okręgowych izb) w obradach jednak uczestniczą z głosem
doradczym członkowie Krajowej Rady Radców prawnych oraz przewodniczący pozostałych organów oraz
główny rzecznik dyscyplinarny
a. Ustala zasady według których mają być podejmowane uchwały w organach radcowskich
b. Krajowy zjazd rozpatruje i zatwierdza sprawozdania głównego rzecznika dyscyplinarnego
c. Uchwalanie zasad etyki radców prawnych
3. Krajowa Rada Radców Prawnych
Skład:
a. Prezes
b. Członków wybranych przez krajowy zjazd
c. Członków wybranych przez każde zgromadzenie okręgowych izb radców prawnych
Kompetencje
a. Wybór prezesa KRRP-krajowa rada radców prawnych
b. Wybór głównego rzecznika dyscyplinarnego
4. Wyższa komisja rewizyjna
a. Kontroluje działalność finansową krajowej rady
b. Nie ma uprawnień do kontroli wykonania uchwał Krajowej rady
5. Wyższy sąd dyscyplinarny
a. Powołany do orzekania w sprawach dyscyplinarnych w drugiej instancji
ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA dotyczy
1) Zawinionego nienależytego wykonywania zawodu
2) Popełnienia czynu wbrew etyce bądz
ślubowaniu radców prawnych
3) Niespełnienia umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej
4) Nadużycie wolności słowa przy wykonywaniu obowiązków
Nie obejmuje to jednak czynów popełnionych w związku z ustawą o pracy. Jeśli ponosi odpowiedzialność w stosunku
pracy to nie ponosi odpowiedzialności dyscyplinarnej
KARY DYSCYPLINARNE
1) Upomnienie
2) Nagana z ostrzeżeniem
3) Zawieszenie prawa do wykonywania zawodu (od 3 miesięcy do 5 lat)
4) Pieniężna ustalona w granicach od połowy do 5-ciokrotności przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce
narodowej
5) Pozbawienie prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego (dla aplikanta wydalenie z aplikacji)
W stosunku do Radców prawnych MS ma duże uprawnienia nad sprawowaniem nadzoru nad korporacją Radcowską
1. Uchylanie uchwał
2. Nabór na aplikacje
3. Przeprowadzanie egzaminów
NOTARIAT
Jest organem pomocy prawnej ustanowionym dla zachowania bezpieczeństwa obrotu prawnego i jego zgodności z
obowiązującym prawem. Powołany do czuwania nad przestrzeganiem prawa.
ZADANIA NOTARIATU
1) Do dokonywania czynności notarialnych (są to takie czynności w których strony muszą lub chcą nadać formę
notarialnÄ….
a) Sporządzanie aktów notarialnych (oprócz testamentu wszystkie nieruchomości muszą być zawarte w formie
aktu notarialnego)
b) Sporządzanie aktów poświadczenia dziedziczenia
c) Sporządzanie oświadczeń wszelkiego rodzaju
d) Doręczanie oświadczeń
e) Spisywanie protokołów z przebiegu ustaleń np. walnego zgromadzenia spółki
f) Sporządza protesty weksli i czeków
g) Przejmuje na przechowanie dokumenty pieniądze i papiery wartościowe
h) Sporządzana wypisy odpisy i wyciągi dokumentów
i) Sporządza projekty aktów, dokumentów.
Art. 2 par 2- Czynności notarialne dokonane zgodnie z prawem mają charakter dokumentu urzędowego.
Notariusz prowadzi swój zawód w kancelarii. Może zostać utworzona dla jednego notariusza lub też w postaci
spółki cywilno prawnej dla grupy notariuszy. Jednak każdy z notariuszy wykonuje swoja pracę na własną
odpowiedzialność. (nie na odpowiedzialność spółki)
Powołanie notariusza (wykonywanie zawodu)
Art. 10
Podstawą do wykonywanie zawodu jest powołanie notariusza przez MS na wniosek kandydata po zasięgnięciu
opinii rady izby notarialnej.
Oczywiście po uzyskaniu odpowiednich kwalifikacji.
Dodatkowym aspektem jest jednak wyznaczenia siedziby pracy notariusza
KWALIFIKACJE NOTARIUSZA
- Obywatelstwo polskie i posiadania pełni praw obywatelskich
- Być nieskazitelnego charakteru oraz dawać rękojmię prawidłowego wykonywania czynności
-ukończyć wyższą szkołę prawniczą w Polsce lub uznaną w Polsce
-ukończyć aplikację notarialną
-ukończyć egzamin notarialny
-Być asesorem notarialnym przez minimum 2 lata
-ukończyć 26 lat
Zwolnienie od niektórych kwalifikacji (aplikacja, egzamin i praca jako asesor)
Dotyczy to osób pracujących w innych zawodach prawniczych
Prof. Dr hab. Nauk prawnych
Kandydat na notariusza jest zobowiązany na 2 miesiące po powołaniu uruchomić prowadzenie kancelarii. Jeśli w
ciągu dwóch miesięcy nie zostanie ona uruchomiona to jego powołanie traci moc.
Egzamin wstępny obejmuje szerokie spektrum prawa cywilnego, rodzinnego & & ..
Po egzaminie wstępnym na wniosek kandydata zostaje on wpisany na listę aplikantów notarialnych dokonuje tego
rada izba notarialnej
Aplikacja trwa 2 lata i 6 miesięcy.
Aplikacje organizuje i prowadzi rada izby notarialnej jednak zasady aplikacji Krajowa rada izby notarialnej a
organizacja należy do Ministra Sprawiedliwości.
Zakończona jest egzaminem państwowym.
Po aplikacji składamy wniosek by zostać powołanym jako asesor notarialny przez ministra sprawiedliwości. Trzeba
jednak złożyć ministrowi sprawiedliwości oświadczenie że inny notariusz (czynny zawodowo) przyjmie kandydata na
asesora właśnie na to stanowisko.
Asesor wykonuje już niektóre czynności notarialne. Po dwóch latach asesury może asesor ubiegać się o powołanie
notariusza
Notariusz jest osobą zaufania publicznego(funkcjonariusz publiczny) ma obowiązek postępować zgodnie ze
ślubowaniem, podnosić kwalifikacje, przestrzegać bezwzględnej tajemnicy zawodowej, obowiązuje zasada
incompatibilitas, (na podobieństwo prokuratury), są obowiązani ubezpieczeniem od spraw cywilnych
NOTARIAT.USTAWA tu macie link do tej ustawy.