MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ
Grzegorz Pośpiech
Montaż hal
712[04].Z1.05
Poradnik dla ucznia
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
Recenzenci:
mgr inż. Halina Darecka
mgr inż. Anna Kusina
Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Barbara Olech
Konsultacja:
mgr inż. Krzysztof Wojewoda
Korekta:
Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 712[04].Z1.05  Montaż
hal zawartego w modułowym programie nauczania dla zawodu monter konstrukcji
budowlanych.
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji  Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
1
SPIS TREŚCI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstępne 5
3. Cele kształcenia 6
4. Materiał nauczania 7
4.1. Rodzaje konstrukcji hal i ich elementy konstrukcyjne 7
4.1.1. Materiał nauczania 7
4.1.2. Pytania sprawdzające 14
4.1.3. Ćwiczenia 14
4.1.4. Sprawdzian postępów 16
4.2. Elementy ścian i dachów hal 17
4.2.1. Materiał nauczania 17
4.2.2. Pytania sprawdzające 22
4.2.3. Ćwiczenia 22
4.2.4. Sprawdzian postępów 24
4.3. Metody montażu hal 25
4.3.1. Materiał nauczania 25
4.3.2. Pytania sprawdzające 29
4.3.3. Ćwiczenia 29
4.3.4. Sprawdzian postępów 32
5. Sprawdzian osiągnięć 33
6. Literatura 39
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik będzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy o zasadach konstruowania hal oraz
sposobach ich montażu.
Poradnik ten zawiera:
1. Wymagania wstępne, czyli wykaz niezbędnych umiejętności i wiedzy, które powinieneś
mieć opanowane, aby przystąpić do realizacji tej jednostki modułowej.
2. Cele kształcenia tej jednostki modułowej.
3. Materiał nauczania (rozdział 4) umożliwia samodzielne przygotowanie się do wykonania
ćwiczeń i zaliczenia sprawdzianów. Do poszerzenia wiedzy wykorzystaj wskazaną literaturę
oraz inne z
ródła informacji. Materiał obejmuje również:
pytania sprawdzające wiedzę niezbędną do wykonania ćwiczeń,
ćwiczenia zawierające polecenie, sposób wykonania oraz wyposażenie stanowiska pracy,
sprawdzian postępów, sprawdzający poziom wiedzy po wykonaniu ćwiczeń.
Wykonując sprawdzian postępów powinieneś odpowiadać na pytanie tak lub nie, co
oznacza, że opanowałeś materiał albo nie. Zaliczenie ćwiczeń jest dowodem osiągnięcia
umiejętności określonych w tej jednostce modułowej. Jeżeli masz trudności ze zrozumieniem
tematu lub ćwiczenia, to poproś nauczyciela lub instruktora o wyjaśnienie i ewentualne
sprawdzenie, czy dobrze wykonujesz daną czynność.
4. Zestaw pytań sprawdzających Twoje opanowanie wiedzy i umiejętności z zakresu całej
jednostki. Po przerobieniu materiału spróbuj zaliczyć sprawdzian z zakresu jednostki
modułowej.
Jednostka modułowa:  Montaż hal , której treści teraz poznasz jest częścią modułu
 Technologia montażu konstrukcji metalowych .
Bezpieczeństwo i higiena pracy
W czasie pobytu w pracowni musisz przestrzegać regulaminów, przepisów bhp oraz
instrukcji przeciwpożarowych, wynikających z rodzaju wykonywanych prac. Przepisy te
poznasz podczas trwania nauki.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
3
712[04].Z1
Technologia montażu konstrukcji metalowych
712[04].Z1/2.01
Dobieranie narzędzi, sprzętu i maszyn do robót
montażowych
712[04].Z1/2.02
Wykonywanie podstawowych pomiarów w
robotach budowlanych
712[04].Z1/2.03
Wykonywanie rusztowań do robót budowlanych
712[04].Z1.04
A
ączenie elementów konstrukcji w stykach
montażowych
712[04].Z1.05
Montaż hal
712[04].Z1.06
Montaż zbiorników cylindrycznych
712[04].Z1.07
Montaż kominów stalowych
712[04].Z1.08
Montaż budynków wielokondygnacyjnych
712[04].Z1.09
Montaż wież i masztów
712[04].Z1.10
Montaż zbiorników kulistych
712[04].Z1.11
Wykonywanie konserwacji i napraw uszkodzonych
elementów konstrukcji metalowych
712[04].Z1.12
Schemat układu jednostek modułowych
Rozliczanie robót montażowych
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
4
2. WYMAGANIA WST
PNE
Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej  Montaż hal powinieneś umieć:
- stosować terminologię budowlaną,
- odczytywać i interpretować rysunki budowlane,
- posługiwać się dokumentacją budowlaną,
- organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii i przepisami bhp,
- transportować materiały budowlane,
- korzystać z różnych z
ródeł informacji,
- dobierać narzędzia i sprzęt do robót montażowych,
- wykonywać podstawowe pomiary w robotach budowlanych,
- wykonywać rusztowania do robót budowlanych,
- łączyć elementy konstrukcji w stykach montażowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
5
3. CELE KSZTAA
CENIA
W wyniku realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć:
- scharakteryzować metody montażu hal,
- dobrać metodę do montażu hal,
- dobrać narzędzia i sprzęt do robót montażowych,
- dobrać materiały do montażu hal,
- wykonać montaż słupów,
- wykonać montaż belek podsuwnicowych,
- wykonać montaż dz
wigarów dachowych w halach,
- wykonać montaż płatwi dachowych,
- wykonać montaż pokrycia dachów hal,
- wykonać montaż ścian bocznych hal,
- wykonać montaż ram hali w metodzie blokowej,
- wykonać montaż konstrukcji ściany osłonowej w metodzie blokowej,
- wykonać montaż dachu hali w metodzie blokowej,
- wykonać roboty przy montażu hal zgodnie z zasadami bhp,
- wykorzystać dokumentację techniczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
6
4. MATERIAA
NAUCZANIA
4.1. Rodzaje konstrukcji hal i ich elementy konstrukcyjne
4.1.1. Materiał nauczania
Hale są to budynki jednokondygnacyjne, jedno- lub wielonawowe, w których dach i ściany
zewnętrzne zamykają pewną przestrzeń i zapewniają dużą powierzchnię użytkową. Nie mają one
na ogół ścian wewnętrznych ani podpór pośrednich z wyjątkiem słupów wewnętrznych w halach
wielonawowych i w niektórych halach o nietypowych rozwiązaniach.
Główny podział hal jest uzależniony przede wszystkim od ich przeznaczenia. Rozróżnia się
hale:
a) przemysłowe, do których zalicza się m.in. hale produkcyjne i montażowe, hale warsztatowe
i magazynowe hale zaplecza produkcyjnego, a także kotłownie i maszynownie, stalownie,
walcownie i inne. Hale przemysłowe są wyposażone w stałe lub ruchome elementy bądz

urządzenia zapewniające prawidłowy przebieg procesu produkcyjnego, tj. maszyny
i urządzenia technologiczne, suwnice, przenośniki, ciągi instalacyjne, transportowe i inne.
b) hale użyteczności publicznej stanowią dużą grupę dość zróżnicowanych budynków
przeznaczonych na stały bądz
czasowy pobyt bardzo wielu ludzi. Są to hale sportowe,
widowiskowe, wystawowe, handlowe i inne.
c) hale obsługowe to przede wszystkim obiekty obsługi podróżnych i środków transportowych,
do których można zaliczyć hale dworców kolejowych, lotniczych, morskich, autobusowych
oraz hangary, zajezdnie, stacje obsługi samochodów itp.
d) hale składowe stanowią wyodrębnione obiekty magazynowe niskiego lub wysokiego
składowania, nie związane z zakładem przemysłowym, lecz z transportem, handlem,
rezerwami państwowymi itp. Obiekty te są wyposażone w urządzenia dz
wigowo-
transportowe i przenośnikowe.
Wśród hal przemysłowych wyposażonych w suwnice rozróżnia się hale z transportem:
 podpartym  belki podsuwnicowe opierają się na słupach głównych hali,
 podwieszonym  belki jezdne są podwieszone do elementów konstrukcji dachu.
a) b)
Rys. 1. Przekroje poprzeczne hal przemysłowych z transportem: a) podpartym b) podwieszonym [2, s.306]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
7
Ze względu na rozwiązanie obudowy hali i jej przeznaczenie hale można podzielić na
ocieplone i nie ocieplone. Hale ocieplone są to budynki ogrzewane, a nie ocieplone są
budynkami nie wymagającymi ogrzewania.
Głównymi układami statyczno-konstrukcyjnymi hal są płaskie układy nośne, rozmieszczone
prostopadle do podłużnej osi budynku. Takie hale są najbardziej rozpowszechnione ze względu
na łatwość wytwarzania elementów ich konstrukcji, a także łatwość ich montażu i transportu
oraz zalety eksploatacyjne. Najczęściej są to układy słupowo-ryglowe i ramowe, a znacznie
rzadziej łukowe.
Układ słupowo-ryglowy składa się ze slupów utwierdzonych w fundamentach i przegubowo
połączonych z dachowym ryglem kratowym, pełnościennym lub ażurowym.
Układ ramowy może stanowić ramę pełnościenną jedno- lub wielonawową, ramę kratową
lub ramę z ryglem kratowym. Słupy ram mogą być utwierdzone w fundamentach, częściej
jednak są przegubowo połączone z fundamentami, dzięki czemu stopy fundamentowe mają
znacznie mniejsze wymiary. Rygle ram są na ogół sztywno połączone ze słupami. Ramy
pełnościenne konstruuje się na ogół z dwuteowników walcowanych lub spawanych z blach.
Połączenia rygli ram ze słupami wykonuje się jako spawane bądz
jako śrubowe połączenia
doczołowe.
Układ łukowy pozwala uzyskać większe rozpiętości i mniejsze zużycie stali niż ramowy.
A
uki mogą być pełnościenne lub kratowe. Konstrukcje łukowe stosuje się w hangarach, halach
sportowych, wystawowych itp.
Słupy hal
W halach stosuje się zarówno slupy pełnościenne, jak i kratowe. Przekrój słupa może być
stały na całej wysokości lub zmienny w sposób schodkowy. Można stosować również
konstrukcje, w których górna część słupa jest pełnościenna, a dolna część kratowa.
Najczęściej spotykane przekroje słupów hal pokazuje rysunek.
1- skratowanie
2- przewiązki
Rys. 2. Przekroje słupów hal: a),b),c),d) części górnej poddachowej, e),f), g), h) części dolnej podsuwnicowej
[1, s. 96]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Ważnym elementem konstrukcyjnym słupa jest wspornik do oparcia belki podsuwnicowej.
Ponieważ słupy hal przemysłowych są z reguły w całości wykonywane w wytwórni, wspornik
taki jest połączony spoinami z pasem słupa. Przykładowe rozwiązania wsporników pod belki
podsuwnicowe w słupach pokazuje rysunek 3.
Rys. 3. Przykłady rozwiązania wsporników pod belki podsuwnicowe na słupach hal. [1, s. 99]
W zależności od liczby i rodzaju suwnic, slupy o skokowo zmieniającym się przekroju mogą
mieć różne kształty Slupy skrajne są z reguły niesymetryczne, natomiast słupy między nawami
są zwykle symetryczne.
Rys. 4. Przykład słupów o zmiennym przekroju [1, s. 102]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
9
Konstrukcja głowicy słupów ukształtowana jest przede wszystkim w zależności od tego czy
na słupie opierają się dwa dz
wigary(słup pośredni) czy jeden (słup skrajny).
Dz
wigary dachowe hal
Dz
wigary dachowe są to główne elementy nośne, usytuowane zazwyczaj poprzecznie do osi
podłużnej hali. Mogą one stanowić element samodzielny, oparty przegubowo na słupach, lub
stanowić rygiel ramy, sztywno połączony ze słupami. Dz
wigar dachowy może być belką
pełnościenną, ażurową lub kratową. Dz
wigar kratowy nazywany jest powszechnie wiązarem.
Dz
wigary zarówno pełnościenne, jaki kratowe mogą być jedno lub dwuspadowe.
Rys. 5. Przykłady dz
wigarów jednospadowych: a), b) pełnościennych, c) ażurowych, d), e) kratowych [1, s. 58]
Dz
wigary dwuspadowe kształtowane są jako trójkątne lub trapezowe.
Rys. 6. Przykłady dz
wigarów dwuspadowych trójkątnych [1, s. 58]
Dz
wigary trójkątne stosuje się w halach o większych spadkach dachu (powyżej 20%), a więc
dla pokryć z płyt falistych lub fałdowych.
Rys. 7. Przykłady dz
wigarów dwuspadowych trapezowych[1, s. 59]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
10
Dz
wigary dwutrapezowe stosuje się w przypadku dachów o spadkach poniżej 10%. Oprócz
dz
wigarów dachowych płaskich wykonuje się też dz
wigary dachowe przestrzenne, najczęściej o
przekroju trójkątnym.
Rys. 8. Wiązary trapezowe w czasie montażu [1, s. 60]
Rys. 9. Wiązary pełnościenne w czasie montażu [1, s. 61]
Rys. 10. Wiązary ażurowe w czasie montażu [1, s. 61]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Belki podsuwnicowe
Belki podsuwnicowe są konstruowane w różny sposób, a więc jako belki pełnościenne,
kratowe, pełnościenne wzmocnione kratownicą, skrzynkowe itp.
Belki pełnościenne mogą być następujących typów: belki walcowane lub blachownice ze
wzmocnionym pasem górnym lub bez wzmocnienia, belki blachownicowe z poziomym
tężnikiem blaszanym, belki blachownicowe z poziomym tężnikiem kratowym. Belki
kratownicowe są stosowane bardzo rzadko.
Rys. 11. Belka podsuwnicowa [1, s. 76]
Suwnice poruszają się po torze jezdnym w kierunku podłużnej osi hali. Są napędzane
elektrycznie i sterowane albo z kosza kabiny podwieszonej do suwnicy, albo z dołu z posadzki
hali. Zadaniem belek podsuwnicowych jest przekazanie obciążeń z suwnic na słupy hali oraz
stworzenie podpory toru jezdnego, czyli szyn, po których poruszają się koła suwnicy. Szyny
jezdne suwnic mogą być wykonane z szyn kolejowych lub dz
wigowych albo z prętów
prostokątnych o krawędziach zaokrąglonych lub ukośnych. Szyny łączy się z pasem górnym
belki najczęściej za pomocą śrub i specjalnych łapek, które umożliwiają regulację toru jezdnego.
Rys. 12. Szyny jezdne i ich połączenia z pasem górnym belki podsuwnicowej [2, s. 312]
Stężenia hal
Wszystkie hale stalowe z płaskimi, poprzecznymi układami nośnymi wymagają stosowania
stężeń w celu zapewnienia stateczności i dostatecznej sztywności konstrukcji jako całości.
Układy poprzeczne są wystarczająco sztywne w swojej płaszczyz
nie natomiast wymagają
połączeń stężających między sobą. Stężenia konstrukcji hal dzielą się na stężenia dachowe
i ścienne.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
12
W zależności od roli tężnika, jego kształtu i miejsca w konstrukcji, rozróżnia się stężenia
dachowe połaciowe poprzeczne i podłużne, pionowe oraz poziome poprzeczne i podłużne
w płaszczyz
nie pasów dolnych dz
wigarów dachowych.
a) b)
Rys. 13. Rozmieszczenie stężeń dachowych: a) tężników połaciowych podłużnych i poprzecznych, b) tężników
pionowych wiązarów [2, s.287]
Stężenia połaciowe stosuje się na całej szerokości dachu, najczęściej między dwoma
sąsiednimi dz
wigarami, przy czym umieszcza się je w skrajnych lub przedskrajnych polach.
Krzyżulce tężników wykonuje się na ogół z pojedynczych kątowników i mocuje w węzłach
dz
wigara za pomocą śrub. Podłużne tężniki połaciowe umieszcza się przy okapie dachu.
Rys. 14. Podłużny tężnik połaciowy [2, s. 288]
Tężniki pionowe dachów (w formie skratowania między dz
wigarami) stosuje się w celu
zapewnienia stateczności przestrzennego układu kratowego.
Rys. 15. Pionowe stężenia dachowe: a) na całej długości dachu, b) w polach z poprzecznymi tężnikami
połaciowymi [2, s. 288]
Stężenia ścienne hal stalowych, to przede wszystkim tężniki pionowe w linii słupów hali,
umieszczone w kierunku podłużnej osi budynku. Stężenia pionowe słupów głównych hal,
najczęściej kratowe, umieszcza się w polach pomiędzy pasami dwóch sąsiednich słupów.
Pręty stężeń pionowych slupów hal wykonuje się z prętów okrągłych, z rur oraz
z kształtowników walcowanych. A
ączy się je ze slupami i belkami podsuwnicowymi najczęściej
na śruby, przy zastosowaniu blach węzłowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
13
Rys. 16. Stężenia pionowe słupów głównych hal [2, s. 310]
4.1.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Jakie są rodzaje hal ze względu na przeznaczenie?
2. Jakie podstawowe elementy konstrukcyjne rozróżnia się w konstrukcji hali?
3. Jakie są ogólne zasady konstruowania słupów hal?
4. Jakie konstrukcje stanowią dz
wigary dachowe hal?
5. Jaka jest konstrukcja belki podsuwnicowej?
6. Jakie rodzaje stężeń rozróżnia się w konstrukcji hali i z jakich kształtowników się je
wykonuje?
7. W których miejscach stosuje się stężenia w halach stalowych?
4.1.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Przedstaw na rysunkach rodzaje i rozmieszczenie stężeń w halach stalowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować schematy stężeń hal,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 blok techniczny formatu A4,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Podpisz prawidłowo konstrukcje dz
wigarów dachowych hal przedstawionych Ci na
rysunkach przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Nauczyciel przedstawi Ci rysunki dz
wigarów dachowych stosowanych w konstrukcjach hal.
Twoim zadaniem jest podpisanie tych konstrukcji na rysunkach naklejenie na arkusz papieru
i przedstawienie nauczycielowi oraz kolegom z grupy.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Wyposażenie stanowiska pracy:
 literatura z rozdziału 6,
 przybory kreślarskie,
 arkusz formatu A 2,
 rysunki dz
wigarów dachowych,
 klej.
Ćwiczenie 3
Przedstaw na rysunkach sposoby połączenia szyn jezdnych suwnic z pasem belki
podsuwnicowej.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować sposoby połączenia szyn z pasem belki podsuwnicowej,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 blok techniczny formatu A4,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 4
Dokonaj klasyfikacji budynków halowych, przedstawionych przez nauczyciela, według
przeznaczenia.
Sposób wykonania ćwiczenia
Nauczyciel przedstawi Ci rysunki lub zdjęcia budynków halowych. Twoim zadaniem jest
zakwalifikowanie poszczególnych hal do odpowiedniej grupy według przeznaczenia.(I  hale
przemysłowe, II  hale użyteczności publicznej, III  hale obsługowe, IV - hale składowe).
Każdą grupę przedstaw osobno na arkuszu A 4 przypinając rysunki. Swoją pracę zaprezentuj
nauczycielowi oraz kolegom z grupy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 blok techniczny formatu A4,
 literatura z rozdziału 6,
 spinacze,
 zdjęcia lub rysunki budynków halowych.
Ćwiczenie 5
Przedstaw na rysunkach przekroje słupów stosowanych w halach stalowych.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zapoznać się z konstrukcją hal stalowych,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
15
2) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
3) narysować przekroje słupów hal,
4) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
5) dokonać oceny poprawności i estetyki wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 blok techniczny formatu A4,
 przybory kreślarskie,
 literatura z rozdziału 6.
4.1.4. Sprawdzian postępów
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) określić rodzaje i przeznaczenie hal stalowych?
2) rozróżnić podstawowe elementy konstrukcyjne hal stalowych?
3) określić zasady konstruowania słupów stalowych w halach?
4) określić zasady konstruowania belek podsuwnicowych?
5) określić rodzaje stężeń i miejsca ich wbudowania?
6) dokonać prezentacji wykonanych ćwiczeń?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
16
4.2. Elementy ścian i dachów hal
4.2.1. Materiał nauczania
Pokrycia dachów hal
Pokrycie dachu hal nie ocieplonych wykonuje się z płyt falistych lub fałdowych, stalowych
lub aluminiowych lub z tworzyw sztucznych. Sposoby zabezpieczenia blach stalowych przed
korozją są bardzo różne; zabezpiecza się je przez cynkowanie, pokrywanie tworzywami
sztucznymi itp. Grubość blach wynosi od 0,63 do 2,0 mm. Wyprofilowanie blach może być
symetryczne lub niesymetryczne.
Rys. 17. Różne przekroje blach stosowanych na pokrycia dachów hal [2, s. 272]
Spadek połaci dachu krytego blachami fałdowymi powinien wynosić co najmniej 20%.
Rozstaw płatwi zależy od grubości blachy, lecz zwykle wynosi 3000 mm, a przy zastosowaniu
grubszych blach nawet 4500 mm. Blachy mocuje się do płatwi za pomocą kołków
wstrzeliwanych łączników samogwintujących lub w sposób podobny jak na rysunku.
Rys. 18. Sposób mocowania blach i płyt do płatwi [1, s. 49]
Płyty faliste z tworzyw sztucznych produkowane są w kraju z żywic poliestrowych
wzmocnionych włóknem szklanym i służą najczęściej do pokrycia wiat.
Pokrycie dachu hal ocieplonych może stanowić tzw. obudowa lekka (o masie do 55 kg/m2)
lub obudowa ciężka (zwykle powyżej 100 kg/m2). Lekkie hale ocieplone są pokryte blachami
falistymi i fałdowymi z izolacją termiczną w postaci płyt z wełny mineralnej, styropianu szkła
piankowego, poliuretanu itp.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
17
1,2-blacha fałdowa
3-izolacja termiczna
4-klejowe umocnienie izolacji
5,6-izolacja paroszczelna
Rys. 19. Przykład pokrycia ocieplonego z dwiema blachami fałdowymi [1, s. 49]
Przy użyciu jednej warstwy blachy fałdowej konieczne jest pokrycie dachu papą.
1-warstwy papy
2-płyty z wełny mineralnej
3-paroizolacja
4-blacha fałdowa
Rys. 20. Przykład dachu z jedną warstwą blachy fałdowej [2, s. 274]
Innym sposobem konstruowania elementów pokrycia są płyty warstwowe. Płyta taka składa
się z dwóch warstw blach wypełnionych materiałem izolacyjnym.
Rys. 21. Płyta warstwowa  atlantis [2, s. 275]
1-płyta dachowa
2-łącznik zaciskowy
3-tuleja rozprężna
4-płatew stalowa
5-obróbka blacharska
Rys. 22. Sposób mocowania płyty  atlantis do płatwi dachowej [2, s. 275]
Do pokryć ciężkich zalicza się płyty z betonu zbrojonego. Częściej stosuje się płyty
korytkowe otwarte z betonu zbrojonego Płyty tego rodzaju są produkowane o szerokości 59 cm
i długości 299 cm. Na dachy  bezpłatwiowe przeznaczone są płyty żebrowe, Płyty te są
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
18
stosowane przy rozstawieniu dz
wigarów głównych co 6 m. Naroża płyty zakończone są
kątownikami, które należy przyspawać do wiązarów.
Płatwie
Płatwie są elementami konstrukcji dachu hali, usytuowanymi równolegle do kalenicy
i ustawionymi na dz
wigarach dachowych. Płatwie stanowią zazwyczaj bezpośrednie wsparcie
dla płyt pokrycia, niekiedy mogą one służyć jako podpory dla krokwi, lecz w halach
przemysłowych obecnie nie stosuje się krokwi. W zależności od rozpiętości płatwie mogą być
pełnościenne lub kratowe. Płatwie pełnościenne mogą być walcowane, z kształtowników giętych
z blach lub jako blachownice spawane. Płatwie pełnościenne stosuje się do rozpiętości 6 m,
wyjątkowo 9 m. Płatwie opiera się zwykle prostopadle do połaci dachowej, przy czym
stateczność ich w płaszczyz
nie dachu zapewniają odpowiednie uchwyty oraz elementy pokrycia.
Rys. 23. Przekroje płatwi dachowych i sposoby ich łączenia z dz
wigarem [1, 51]
W kalenicy najczęściej ustawia się dwie płatwie o przekroju ceowym, połączone ze sobą
przewiązkami, rzadziej stosuje się jedną belkę ustawioną pionowo.
1-przewiązki
2-wiązar
Rys. 24. Płatew kalenicowa [1, s. 52]
Płatwie o rozpiętości 12 m i powyżej wykonuje się z belek ażurowych lub z belek
kratowych.
Świetliki dachowe
W halach wielonawowych dużej rozpiętości, których użytkowanie wymaga oświetlenia
naturalnego, stosuje się świetliki dachowe umożliwiające dość równomierne oświetlenie wnętrza
hal. Ze względu na ustawienie płaszczyzn oszklonych, rozróżnia się świetliki pionowe
i pochylone (np. trójkątne). W świetlikach pionowych można zastosować szkło zwykłe,
a w pochylonych szkło zbrojone.
Ze względu na rozmieszczenie świetlików na dachu hali, rozróżnia się świetliki kalenicowe
(usytuowane wzdłuż osi hali) i gąsienicowe (poprzeczne do podłużnej osi hali).
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
19
Rys. 25. Główne rodzaje świetlików dachowych: a) kalenicowy, b) gąsienicowy [2, s. 289]
Świetliki kalenicowe mogą być fragmentem konstrukcji nośnej kratowych dz
wigarów
dachowych bądz
są samodzielnymi konstrukcjami.
Świetliki gąsienicowe są na ogół konstrukcjami samodzielnymi opierającymi się na
płatwiach dachowych.
Rys. 26. Fragment konstrukcji świetlika gąsienicowego [2, s. 289]
Ściany hal
W halach stosuje się zazwyczaj ściany ze szkieletem stalowym w postaci pionowego rusztu
wykonanego z elementów poziomych, tzw. rygli i z elementów pionowych - słupków.
Ściany mogą być:
a) samonośne, tzw. ryglowe (wypełnione), opierające się na fundamencie,
b) podwieszone, tzw. kryte,. opierające się na ryglach, i przekazujące jej ciężar na słupki rusztu
ściany.
Ściany poprzeczne zaleca się odsuwać na odległość 2 3 m. od osi skrajnych dz
wigarów
dachowych. Rozstaw słupków rusztu stalowego w zasadzie nie powinien być większy od 3 m.
Pierwszy rygiel poziomy powinien znajdować się na wysokości 1,5  4 m ponad fundamentem.
Rygle i słupy ścian wykonywane są z dwuteowników walcowanych. Słupy opiera się na
fundamencie murowanym lub betonowym, lub na podwalinowym kątowniku czy ceowniku.
Słupy narożne wykonuje się najczęściej z dwóch ceowników, aby istniała możliwość osadzenia
dwóch prostopadłych do siebie ścian wypełniających. Ściany ryglowe charakteryzują się dużymi
kosztami i są obecnie rzadko stosowane. Zastępuje się je lekkimi ścianami osłonowymi.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
20
Rys. 27. Szczegóły konstrukcyjne połączeń ścian ryglowych a)oparcie słupa na fundamencie, b) oparcie słupa na
ceowniku, c) przekrój słupa w narożniku, d) po łączenie rygli ze słupem [1, s. 117]
Ścianą osłonową (krytą) nazywamy taką ścianę, która w postaci płyt falistych lub fałdowych
stalowych, lub innych, jest podwieszona do rusztu stalowego.
Rys. 28. Przekroje ścian osłonowych [1, s. 118]
W halach na ściany osłonowe stosuje się podobne płyty jak przy pokryciu dachu, a więc
płyty warstwowe oraz płyty z blach fałdowych stalowych i aluminiowych z warstwą izolacyjną.
Sposoby mocowania do rygli płyt pojedynczych (dla hal nieocieplonych) i płyt warstwowych są
podobne jak w przypadku płatwi w pokryciu dachowym.
1-blacha trapezowa
2-folia
3-wełna mineralna
4-wkręt samogwintujący
5-uszczelka
6-konstrukcja stalowa
7-wkręt samogwintujący
8-kaseta
9-taśma uszczelniająca
10-uszczelka
11-łącznik
Rys. 29. Przykład ściany osłonowej z wykorzystaniem kaset [1, s. 119]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
21
4.2.2. Pytania sprawdzające
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczeń.
1. Z jakich materiałów wykonuje się pokrycia hal?
2. W jaki sposób łączy się płyty i blachy pokryciowe z płatwiami?
3. Jakie elementy wyróżniamy w konstrukcji dachów hal?
4. Z jakich materiałów wykonuje się płatwie i w jaki sposób łączy się je z dz
wigarami
dachowymi?
5. Jakie rozróżnia się typy świetlików dachowych?
6. W jaki sposób skonstruowane są ściany ryglowe hal?
7. W jaki sposób skonstruowane są ściany osłonowe hal?
4.2.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wypisz na odnośnikach poszczególne elementy ściany osłonowej hali przedstawionej Ci na
rysunku przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Nauczyciel przedstawi Ci rysunek, na którym znajduje się przekrój ściany osłonowej hali.
Twoim zadaniem jest podpisanie na odnośnikach nazw poszczególnych elementów ściany
i przedstawienie wykonanej pracy nauczycielowi oraz kolegom z grupy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 literatura z rozdziału 6,
 przybory kreślarskie,
 rysunek ściany osłonowej.
Ćwiczenie 2
Wykonaj na elementach modelowych połączenie płatwi dachowej z ceownika walcowanego
z dz
wigarem dachowym za pomocą połączeń śrubowych zgodnie z dokumentacją techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ułożyć płatwie na dz
wigarach dachowych,
5) połączyć konstrukcje stosując kątowniki i łącząc na śruby obydwie konstrukcje ,
6) dokonać regulacji połączenia,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 płatwie dachowe z ceowników walcowanych,
 modelowe dz
wigary dachowe pełnościenne z dwuteowników,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
22
 odcinki kątowników do łączenia płatwi z dz
wigarem,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 zestaw kluczy,
 zestaw śrub,
 młotki,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Wykonaj na elementach modelowych połączenie płyty warstwowej  Atlantis z płatwią
dachową z ceownika walcowanego za pomocą połączeń śrubowych zgodnie z dokumentacją
techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ułożyć płyty warstwowe na płatwiach dachowych,
5) połączyć konstrukcje stosując łączniki śrubowe ,
6) dokonać regulacji połączenia,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 modelowy szkielet konstrukcji fragmentu dachu hali ,
 płyty warstwowe  Atlantis
 dokumentacja techniczna niezbędna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 zestaw kluczy,
 zestaw śrub,
 młotki,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 4
Wypisz na odnośnikach poszczególne elementy ściany ryglowej hali przedstawionej Ci na
rysunku przez nauczyciela.
Sposób wykonania ćwiczenia
Nauczyciel przedstawi Ci rysunek przedstawiający przekrój ściany ryglowej hali. Twoim
zadaniem jest podpisanie na odnośnikach nazw poszczególnych elementów ściany
i przedstawienie wykonanej pracy nauczycielowi oraz kolegom z grupy.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 literatura z rozdziału 6,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
23
 przybory kreślarskie,
 rysunek ściany osłonowej.
Ćwiczenie 5
Wykonaj na elementach modelowych montaż ściany osłonowej z płyty warstwowej
 Atlantis za pomocą śrub samogwintujących zgodnie z dokumentacją techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania połączenia,
4) ustawić pionowo płyty warstwowe na konstrukcji nośnej ściany,
5) połączyć konstrukcje stosując łączniki śrubowe samogwintujące,
6) nałożyć na łby śrub osłony z tworzywa sztucznego,
7) stosować przepisy bhp,
8) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
9) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 modelowy szkielet konstrukcji fragmentu ściany hali ,
 płyty warstwowe  Atlantis ,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 plastikowe zaślepki na łby śrub,
 wkrętarka,
 zestaw kluczy,
 zestaw śrub samogwintujących,
 młotki,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
4.3.4. Sprawdzian postępów
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) rozróżnić materiały do wykonywania dachów hal?
2) połączyć materiał pokryciowy z płatwią dachową?
3) połączyć płatwię z dz
wigarem dachowym?
4) rozróżnić konstrukcje ścian w halach?
5) dokonać prezentacji wykonanych ćwiczeń?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
24
4.3. Metody montażu hal
4.3.1.Materiał nauczania
Rozróżnia się cztery metody montażu hal:
a) montaż z pojedynczych elementów (metoda tradycyjna),
b) montaż metodą blokową,
c) montaż metodą potokową,
d) montaż metodą nasuwania.
Dobór odpowiedniej metody montażu jest przede wszystkim uzależniony od kształtu,
wielkości czy przeznaczenia hali, a także od warunków panujących na placu budowy
i możliwości wykonawczych przedsiębiorstwa.
Montaż z pojedynczych elementów
Metoda ta jest najstarszym sposobem wznoszenia budowli, stosowanym nie tylko
w przypadku hal, ale i innych typów konstrukcji. Pojedynczymi elementami są najczęściej: słup,
belka, wiązar, łuk, płatew, krokiew itp. Metodę tę stosuje się najczęściej w przypadku hal
zaprojektowanych indywidualnie o różnym przeznaczeniu, a więc w przypadku obiektów
użyteczności publicznej, hal sportowych i widowiskowych, dworców itp. Ze względu na wysoce
zróżnicowaną konstrukcję metoda ta jest często jedyną do zastosowania, lecz należy dążyć, aby
pojedyncze elementy były możliwe największe, scalone na ziemi z mniejszych elementów.
Montaż hali metodą  z pojedynczych elementów odbywa się w następującej kolejności:
a) ustawienie słupów,
b) ułożenie belek podsuwnicowych,
c) ustawienie dz
wigarów dachowych,
d) ułożenie płatwi,
e) ułożenie pokrycia dachowego,
f) montowanie ścian bocznych.
W przypadku bardziej skomplikowanych układów konstrukcyjnych metoda montażu
z pojedynczych elementów może być rozszerzona o metodę montażu blokowego.
Rys. 30. Montaż hali metoda  z pojedynczych elementów [1, s. 537]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Montaż metodą blokową
Montaż tą metodą polega na tym, że elementy konstrukcyjne, najczęściej dachu lub ścian
bocznych, są łączone w pewną całość, stanowiącą sztywny przestrzenny blok montażowy,
podnoszony i montowany w całości. W przypadku budownictwa halowego blok ten może
obejmować:
- konstrukcję dachu złożoną z wiązarów dachowych, płatwi, stężeń i pokrycia dachowego,
Rys. 31. Montaż zblokowanego segmentu dachu [4, s. 13]
 konstrukcję ściany osłonowej, składającą się z rygli, słupów i lekkiej obudowy,
Rys. 32. Montaż blokowy ściany osłonowej [4, s. 46]
 dwa słupy połączone ryglem, belką stropową lub stężeniem podłużnym.
Element zblokowany powinien być scalony w bezpośredniej bliskości miejsca montażu.
W zależności od zastosowanych urządzeń do podnoszenia rozróżnia się dwa systemy.
Pierwszy polega na scaleniu elementu obok miejsca wmontowania, a następnie podniesieniu go
za pomocą jednego żurawia. Po obróceniu i przeniesieniu elementu zblokowanego nad miejsce
wmontowania, element opuszcza się i ustawia na slupach. Słupy ustawia się sukcesywnie w
miarę postępu robót. Wykorzystuje się do tego celu żuraw, który służy co scalania elementów
zblokowanych. Gdy żuraw do podnoszenia elementu zblokowanego ma zbyt mały udz
wig,
można zmniejszyć podnoszony ciężar, rezygnując z układania na dole pokrycia dachowego.
1-elementy na poziomie terenu
2-element wbudowany
3-element podczas podnoszenia
4-oś żurawia
5-słupy
Rys. 33. Schemat montażu blokowego [1, s. 539]
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
26
Hale o przykryciach prętowych struktur przestrzennych nadają się doskonale do montażu
blokowego przeprowadzanego drugim systemem. Polega on na tym, że element zblokowany
montuje się na poziomie terenu w miejscu jego wbudowania, a następnie podnosi się go ponad
słupy i po niewielkim obrocie ustawia na ich głowicach; nie ma więc tu czynności przenoszenia
elementu z jednego miejsca na drugie. Podnoszenie elementu może odbywać się różnymi
sposobami, a więc za pomocą dwóch lub czterech żurawi, wciągników taśmowych, nadstawek
na słupach w postaci dz
wigników hydraulicznych lub też za pomocą śmigłowców.
Kolejność robót przy tym sposobie montażu jest następująca:
 scalenie konstrukcji przykrycia, montaż słupów,
 podnoszenie scalonego elementu,
 opuszczenie i zamocowanie elementu na głowicach słupów.
Rys. 34. Element zblokowany gotowy do podnoszenia [1, s. 540]
Metoda blokowa jest szczególnie przydatna przy realizacji hal przemysłowych o znacznej
powierzchni zabudowy; może być także stosowana dla dużych obiektów projektowanych
indywidualnie, jak hale sportowe i widowiskowe, hangary itp. Montaż blokowy wymaga dobrej
organizacji i terminowych dostaw materiałów. Metoda ta jest znacznie ekonomiczniejsza od
poprzedniej; charakteryzuje się większą wydajnością pracy i szybkością realizacji budynku.
Rozwinięciem metody blokowej jest metoda potokowa.
Montaż metodą potokową.
Metoda ta jest korzystna dla hal o dużej powtarzalności elementów i dużej powierzchni
zabudowy. Istotą potokowej metody montażu jest zorganizowanie linii produkcyjnej,
wyposażonej w tory, po których przesuwają się wózki ze scalonymi elementami konstrukcji,
najczęściej konstrukcji dachowej. Przesuwające się wózki zatrzymują się przy kolejnych stałych
stanowiskach roboczych, na których wykonuje się takie same czynności. Czynności te muszą
być tak dobrane, aby czas postoju wózków na wszystkich stanowiskach był jednakowy. Po
zakończeniu montażu elementu zblokowanego na ostatnim stanowisku roboczym, element ten
jest ustawiany na tzw. wieży transportowej, która przenosi go do miejsca wbudowania i ustawia
na uprzednio zmontowanych słupach. Liczba stanowisk roboczych może być zawarta
w granicach od 7 do 10. Przykładowy schemat organizacji robót obrazuje rysunek 35.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
27
Rys. 35. Schemat montażu hali metodą potokową [1, s. 542]
 stanowisko I  ustawienie dwóch podciągów pilastych na podporach wózka i montaż
dwóch dz
wigarów kratowych,
 stanowisko II  montaż płatwi i części stężeń,
 stanowisko III  montaż pozostałych części stężeń,
 stanowisko IV  montaż okien,
 stanowisko V - układanie blach fałdowych, roboty malarskie,
 stanowisko VI układanie ocieplenia, montaż wpustów dachowych,
 stanowisko VII - krycie dachu papą i szklenie okien.
Podniesienie gotowego segmentu dachu z wózka i ustawienie go na wieży transportowej
odbywa się najczęściej za pomocą żurawia. Stosując metodę potokową należy całkowicie
wyeliminować z robót spawanie.
Montaż metodą nasuwania.
Ta metoda montażu polega na scalaniu elementów konstrukcyjnych poza miejscem
wbudowania i nasuwaniu ich w przewidziane miejsca po specjalnie przygotowanym torowisku.
Elementem przesuwanym może być zarówno jeden dz
wigar, jak i scalony segment montażowy.
Metoda nasuwania jest przydatna dla konstrukcji montowanych przy ograniczonym placu
budowy lub w przypadku braku dostępu do wnętrza hali (np. montaż hali dworcowej, montaż
krytego obiektu sportowego o dużej rozpiętości itp.). Jest to więc metoda stosowana najczęściej
w przypadku obiektów projektowanych indywidualnie w warunkach miejskich. Metoda
stosowana jest także dla konstrukcji mostowych.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Rys. 36. Przesuwanie nad ulicą dz
wigara dachowego hali dworcowej. [4, s. 73]
4.4.2. Pytania sprawdzające:
Odpowiadając na pytania, sprawdzisz, czy jesteś przygotowany do wykonania ćwiczenia.
1. Jakimi metodami montuje się hale?
2. W jaki sposób montuje się hale metodą  z pojedynczych elementów ?
3. Na czym polega potokowa metoda montażu hal?
4. Na czym polega metoda nasuwania przy montażu hal?
5. W jaki sposób montuje się hale metodą blokową?
4.4.3. Ćwiczenia
Ćwiczenie 1
Wykonaj montaż na elementach modelowych zblokowanego elementu dachu hali, zgodnie
z dokumentacją techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia,
5) wciągnąć zblokowaną konstrukcję dachu na wysokość wbudowania wykorzystując dostępny
sprzęt do transportu pionowego,
6) naprowadzić elementy konstrukcji dachu do połączenia z słupami hali,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
29
Wyposażenie stanowiska pracy:
 rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
 sprzęt do transportu pionowego  suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,
 zawiesia,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 młotki,
 śruby,
 komplet kluczy,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 2
Wykonaj montaż na elementach modelowych zblokowanego elementu ściany hali
składającej się z rygli, słupów i lekkiej obudowy zgodnie z dokumentacją techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia,
5) wciągnąć zblokowaną konstrukcję ściany doprowadzając ją do pionu, wykorzystując
dostępny sprzęt do transportu pionowego,
6) naprowadzić elementy konstrukcji ściany do połączenia z fundamentem,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
 sprzęt do transportu pionowego  suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,
 zawiesia,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 młotki,
 śruby,
 komplet kluczy,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 3
Wykonaj montaż na elementach modelowych, słupów hali zgodnie z dokumentacją
techniczną.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia do transportu pionowego słupów,
5) wciągnąć słupy doprowadzając je do pionu, wykorzystując dostępny sprzęt do transportu
pionowego,
6) naprowadzić słupy do połączenia z fundamentem,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonując połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
 sprzęt do transportu pionowego  suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,
 zawiesia,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 młotki,
 śruby,
 komplet kluczy,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
Ćwiczenie 4
Wykonaj montaż na elementach modelowych belki podsuwnicowej dwuteowej na
wspornikach słupów hali zgodnie z dokumentacją techniczną.
Sposób wykonania ćwiczenia
Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:
1) zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia,
2) zapoznać się z dokumentacją techniczną,
3) pobrać narzędzia i sprzęt do wykonania montażu,
4) zamocować zawiesia do transportu pionowego belki podsuwnicowej,
5) wciągnąć belkę na wysokość wbudowania ,
6) naprowadzić belkę na wsporniki słupów,
7) złączyć elementy konstrukcyjne wykonują połączenia śrubowe,
8) dokonać regulacji połączenia,
9) stosować przepisy bhp,
10) zaprezentować wykonane ćwiczenie,
11) dokonać oceny wykonanego ćwiczenia.
Wyposażenie stanowiska pracy:
 rozbieralny model konstrukcji hali stalowej,
 sprzęt do transportu pionowego  suwnica, maszt montażowy z wciągarką lub elektrowciąg,
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
31
 zawiesia,
 dokumentacja techniczna do wykonania montażu,
 podstawowy sprzęt mierniczy,
 młotki,
 śruby,
 komplet kluczy,
 instrukcje bhp,
 literatura z rozdziału 6.
4.4.4. Sprawdzian postępów
Tak Nie
Czy potrafisz:
1) zorganizować stanowisko do wykonania ćwiczeń?
2) wykonać montaż belek podsuwnicowych w halach?
3) wykonać montaż ścian hali metodą blokową?
4) wykonać montaż konstrukcji dachowej hali metodą blokową?
5) wykonać montaż słupów hal?
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
32
5. SPRAWDZIAN OSI
GNI
Ć
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań o różnym stopniu trudności. Są to zadania: otwarte, z luką
i wielokrotnego wyboru, prawda  fałsz.
5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej
rubryce znak X lub wpisując prawidłową odpowiedz
. W przypadku pomyłki należy błędną
odpowiedz
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedz
prawidłową.
6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część  poziom podstawowy,
II część - poziom ponadpodstawowy.
7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na póz
niej i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.
9. Na rozwiązanie testu masz 90 min.
Powodzenia !
ZESTAW ZADAC
TESTOWYCH
Część I
1. Hale sportowe zaliczamy do grupy hal:
a) przemysłowych,
b) użyteczności publicznej,
c) obsługowych,
d) składowych.
2. Ważnym elementem konstrukcyjnym słupa jest wspornik do oparcia & & & & & & & & .
& & & & & & & & & & & & & & & .
3. Krzyżulce tężników dachowych z pojedynczych kątowników mocuje się w węzłach
najczęściej za pomocą:
a) połączeń spawanych,
b) połączeń śrubowych,
c) połączeń nitowych,
d) połączeń zgrzewanych.
4. Wymień metody montażu hal.
5. Układ słupowo ryglowy ścian hal skład się ze słupów utwierdzonych w fundamentach
i przegubowo połączonych z dachowym ryglem kratowym, pełnościennym lub ażurowym.
a) tak
b) nie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
33
6. Numerem 1 na rysunku oznaczono:
a) suwnicę,
b) świetlik,
c) dz
wigar kratowy,
d) pokrycie dachu.
7. Narysuj jeden wybrany sposób łączenia płatwi z dz
wigarami dachowymi.
8. Poniższy rysunek przedstawia:
a) belkę walcowana pełnościenną,
b) belkę ażurową,
c) kratownicę,
d) belkę pełnościenną blachownicową.
9. Poniższy rysunek przedstawia:
a) montaż ścian metodą  z pojedynczych elementów ,
b) montaż ścian metodą blokową,
c) montaż ścian metodą potokową,
d) montaż ścian metodą nasuwania.
10. Przy montażu metodą blokową blok może obejmować konstrukcję dachu złożoną
z wiązarów dachowych, płatwi stężeń i pokrycia dachowego.
a) tak
b) nie
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
34
11. Wypisz w jakiej kolejności odbywa się montaż hal metodą  pojedynczych elementów .
12. Ze względu na rozmieszczenie świetlików na dachu hali, rozróżnia się świetliki kalenicowe
(usytuowane wzdłuż osi hali) i & & & & & & & & & & & & ..(poprzeczne do podłużnej osi
hali).
13. Masa obudowy lekkiej pokrycia dachu hal ocieplonych wynosi do 55 kg/m2
a) tak
b) nie
Część II
14. Narysuj schematy stężeń pionowych głównych słupów hal.
15. Numer 3 na poniższym rysunku oznacza:
a) blachę fałdową,
b) izolację termiczną,
c) papę,
d) paraizolację z foli.
16. Rozstaw słupków rusztu stalowego w ścianach hal nie powinien być większy od:
a) 1 m,
b) 2 m,
c) 3 m,
d) 4 m.
17. Dz
wigary dwutrapezowe stosuje się w przypadkach dachów o spadkach poniżej:
a) 5 %,
b) 10 %,
c) 15 %,
d) 20 %.
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
35
18. Płatwie z belek ażurowych i kratowych wykonuje się przy ich rozpiętości nie mniejszej niż:
a) 10 m,
b) 12 m,
c) 14 m,,
d) 16 m.
19. Spadek połaci dachu krytego blachami falistymi powinien wynosić co najmniej:
a) 5 %,
b) 10 %,
c) 15 %,
d) 20 %.
20. Podłużne dachowe tężniki pionowe umieszcza się przy & & & & & & & & & & & & & & . .
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
36
KARTA ODPOWIEDZI
Imię i nazwisko & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Montaż hal
Zakreśl poprawną odpowiedz
lub wpisz odpowiedzi.
Numer
Odpowiedzi Punktacja
pytania
1 a b c d
2
3 a b c d
4
5 a b
6 a b c d
7
8 a b c d
9 a b c d
10 a b
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
37
11
12
13 a b
14
15 a b c d
16 a b c d
17 a b c d
18 a b c d
19 a b c d
20
Razem
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
38
6. LITERATURA
1. A
ubiński M., Żółtowski W.: Konstrukcje metalowe cz. II. Arkady, Warszawa 2004
2. Włodarczyk W.: Konstrukcje stalowe cz. 1. Podstawy projektowania. WSiP, Warszawa
1997
3. Ziółko J.: Konstrukcje stalowe cz.2. Wytwarzanie i montaż. WSiP, Warszawa 1995
4. Ziółko J., Orlik G.: Montaż konstrukcji stalowych. Arkady, 1980
5. Żmuda J.: Podstawy projektowania konstrukcji metalowych. TiT, Opole 1992
 Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego
39