Gdzie szukaç dodatkowych informacji?

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Warszawa, ul. Wspólna 30
telefon centrali: 022 623 10 00
www.minrol.gov.pl
Rolnictwo w Unii Europejskiej

FAPA Warszawa
00-930 Warszawa, ul. Wspólna 30 Rynek rolny Unii Europejskiej jest pierwszym wspólnym rynkiem branŻowym (rolnym
tel. [phone], fax [phone] i Å»ywnoĘci) w skali ca"ej Unii Europejskiej i najwi´kszym rynkiem rolnym i Å»ywnoĘci na Ęwiecie.
[e-mail] Jest to rynek bez granic, o jednolitych zasadach funkcjonowania, jednolitych regu"ach
www.fapa.com.pl konkurencji (z ma"ymi wyjÄ…tkami), standardach jakoĘciowych i fitosanitarnych. Dzi´ki temu
rolnictwo zachodnioeuropejskie i przemys" spoŻywczy od lat korzystają z efektów skali
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa produkcji, a przede wszystkim z szans, jakie stwarzajÄ…: specjalizacja regionalna,
al. Jana Paw"a II 70, 00-175 Warszawa róŻnorodnoĘç warunków produkcji, bogactwo i tradycja diety i kuchni.
tel, 022 860 29 50, fax [phone] Unia Europejska uznaje model rolnictwa rodzinnego za podstaw´ funkcjonowania rolnictwa,
[e-mail] a Życie na wsi za samoistne dobro spo"eczno-kulturowe Europy waŻne równieŻ dla ochrony
www.arimir.gov.pl Ęrodowiska.
Fundacja na Rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA)
Jakie korzyĘci przyniesie polskiemu rolnictwu

ul. Mokotowska 14, 00-561 Warszawa
cz"onkostwo w UE?
tel. [phone], fax [phone]
[e-mail]
Z punktu widzenia polskiej wsi waÅ»ne jest, Å»e wspólna polityka rolna opiera si´ na kilku
www.fdpa.org.pl
zasadach, które umoÅ»liwiajÄ… szybszÄ… modernizacj´ rolnictwa i przekszta"canie strukturalne,
ochron´ dochodów rolniczych w zgodzie z interesami Ęrodowiska i konsumentów. WejĘcie
Polski do UE zapewni polskiemu rolnictwu:
bieŻącÄ… op"acalnoĘç i dochodowoĘç rolnictwa. Warunki produkcji i zbytu sÄ… nie tylko
negocjowane z rolnikami, ale znane z góry na 6-7 lat. DuŻe zapasy, wspólny rynek
i systemy powszechnych ubezpieczeł
"agodzą teŻ znaczne skutki nieurodzaju i wypadków
losowych.
dofinansowanie  op"acalnoĘci przez odr´bne finansowanie przemian agrarnych.
Powi´kszanie i modernizacja gospodarstw, osadnictwo m"odych rolników, wczesne
emerytury i zalesienia u"atwiajÄ… przemiany rolnictwa, a zw"aszcza zmniejszenie liczby
gospodarstw i zatrudnienia poprzez tworzenie warunków pracy i zarobkowania
pozarolniczego oraz wi´kszÄ… efektywnoĘç powi´kszonych gospodarstw.
aktywnÄ… polityk´ rozwoju regionalnego wspierajÄ…cÄ… programy rolne i wsi. Polityka rolna UE
tworzy poĘrednio korzystne warunki ekonomiczno-spo"ecznego rozwoju wsi i rolnictwa dla
efektywnego gospodarowania.
odr´bne dop"aty do ochrony i kszta"towania Ęrodowiska, które stanowiÄ… coraz wi´kszÄ…
cz´Ä˜ç przychodów gospodarstw.
To wszystko powoduje, Å»e rozwój polskiego rolnictwa przebiegaç b´dzie w znacznie
korzystniejszych warunkach niÅ» dotychczas. Sygna"y tych zmian zawiera program SAPARD,
jednak istotne zmiany przyjdą dopiero z chwilą cz"onkostwa, kiedy Ęrodki na przemiany
strukturalne rolnictwa i wsi b´dÄ… wielokrotnie wi´ksze niÅ» obecna pomoc dla rolnictwa oraz
dwa-trzy razy wi´ksze niÅ» wynosi coroczny narodowy budÅ»et.
WejĘcie Polski do UE nie oznacza jednak Że procesy dostosowawcze i integracyjne dla
polskiego rolnictwa b´dÄ… "atwe i bezbolesne, zaw"aszcza w zakresie koncentracji
UrzÄ…d Komitetu Integracji Europejskiej
i specjalizacji produkcji, podnoszenia jakoĘci czy modernizacji gospodarstw. Spe"nienie funkcji
Al. Ujazdowskie 9, 00-918 Warszawa
Ęrodowiskowych i zdrowej Å»ywnoĘci b´dzie jednak "atwiejsze ze wzgl´du na dominacj´
www.ukie.gov.pl
bardziej naturalnej produkcji ŻywnoĘci w Polsce.
Copyright© UKIE 2002, ISBN: 83-87913-88-6
Krytyka dotychczasowej WPR i postulaty spo"eczne dotyczące nowych celów rozwoju wsi i rol-
Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej

nictwa w UE znalaz"y swój wyraz w koncepcji europejskiego modelu rolnictwa oznaczającego:
rolnictwo konkurencyjne, zdolne do aktywnego wykorzystywania moŻliwoĘci oferowanych
Podstawowe zasady polityki rolnej EWG og"oszono w artyku"ach 38-47 Traktatu Rzymskiego
przez rynki Ęwiatowe bez nadmiernego subsydiowania i zapewniające odpowiedni
(ustawiajÄ…cego Wspólnot´ EuropejskÄ…) podpisanego w 1957 r. Jej g"ównymi celami sÄ…:
standard Życia rolnikom;
zwi´kszenie produktywnoĘci rolnictwa europejskiego poprzez post´p techniczny
metody produkcji rolnej bezpieczne dla Ęrodowiska naturalnego, dostarczające produkty
i efektywne wykorzystanie zasobów produkcyjnych,
o wysokiej jakoĘci zdrowotnej, zgodnie z oczekiwaniami spo"ecznymi;
zwi´kszanie dochodów rolniczych i zapewnienie  sprawiedliwego poziomu Å»ycia rodzin rolniczych,
rolnictwo zróŻnicowane, kontynuujÄ…ce bogatÄ… tradycj´ europejskÄ… w zakresie produkcji
stabilizacj´ rynków rolnych (a zatem cen i dochodów),
ŻywnoĘci;
zapewnienie dobrego zaopatrzenia ludnoĘci w Å»ywnoĘç (samodzielnoĘç finansowa oraz
utrzymanie aktywnych ekonomicznie obszarów wiejskich, zdolnych do tworzenia nowych
bezpieczeł
stwo ŻywnoĘciowe),
miejsc pracy dla swoich mieszkał
ców;
zapewnianie  godziwych cen konsumentom.
prostszÄ… polityk´ rolnÄ…, która wyraÄ™nie rozgranicza decyzje wspólne UE od tych, jakie
powinny pozostaç w kompetencji krajów cz"onkowskich i gwarantujÄ…ca, Å»e wydatki na jej
PrzedstawiajÄ…c powyÅ»sze cele WE uzna"a jednoczeĘnie, Å»e rolnictwo nie moÅ»e si´ rozwijaç
realizacj´ sÄ… uzasadnione dzia"aniami rolników oczekiwanymi przez spo"eczeÅ‚
stwo
w otwartej konkurencji na rynku Ęwiatowym, bazując na cenach Ęwiatowych produktów
(bezpieczna Å»ywnoĘç, ochrona Ęrodowiska).
rolnych, ze wzgl´du na mniej korzystne warunki przyrodniczo-ekonomiczne w Europie, niÅ»
Zarówno istota, jak i cele historyczne WPR są nadal aktualne. Stale są jednak uzupe"niane
w krajach obu Ameryk i Oceanii. W konsekwencji, w za"oŻeniach WPR postanowiono, Że ceny
nowymi celami i instrumentami, zapewniajÄ…c przy tym lepszÄ… harmonizacj´ polityki rolnej
rolne (a zatem i ceny Å»ywnoĘci) muszÄ… byç w EWG znacznie wyÅ»sze niÅ» Ęwiatowe, rolnictwo
z politykÄ… strukturalnÄ…, ochrony Ęrodowiska i rozwoju wsi. WPR b´dzie z pewnoĘciÄ… dalej
zaĘ b´dzie dofinansowane podwójnie:
modyfikowana w przysz"oĘci.
przez wyÅ»sze ceny p"acone przez konsumentów za Å»ywnoĘç,
ze Ęrodków publicznych (dotacje do cen, do rynku, do inwestycji, do dochodów, eksportu
i infrastruktury wsi).
Agenda 2000 - nowe oblicze Wspólnej Polityki Rolnej

JednoczeĘnie rolnictwo b´dzie chronione za poĘrednictwem ce", kontyngentów, standardów
jakoĘciowych, fitosanitarnych i weterynaryjnych. ChociaŻ mechanizm i skala dzia"ania tych
PoczÄ…tek XXI wieku przyniós" ĘwiadomoĘç potrzeby dalszych istotnych zmian we Wspólnej
instrumentów zmienia"y si´ w miar´ ewolucji WPR, to jednak istota rozleg"ego dotowania
Polityce Rolnej. RosnÄ… wyzwania globalizacji, a jakoĘç i stan Ęrodowiska naturalnego stajÄ…
rolnictwa i silnej ochrony rynku rolnego utrzymuje si´, a samo wspieranie rolnictwa ze
si´ sprawami kluczowymi. Dlatego, realizujÄ…c decyzje zawarte w Agendzie 2000, UE
Ęrodków publicznych powi´ksza si´.
liberalizuje polityk´ dotyczÄ…cÄ… rolnictwa. Przede wszystkim rolnictwo nie jest obecnie
traktowane tylko jako dzia" produkcji ŻywnoĘci, ale jako element wielofunkcyjnego rozwoju
IstotÄ… WPR jest:
wsi i kszta"towania Ęrodowiska naturalnego. Nie zmieniając g"ównych - historycznych -
wspólny rynek, z jednolitymi cenami rolnymi i ze swobodnym przep"ywem towarów
celów WPR. Agenda 2000 zaproponowa"a:
rolno-spoÅ»ywczych w obr´bie ca"ej WE (handel bez granic),
popraw´ konkurencyjnoĘci rolnictwa UE poprzez kolejne obniÅ»enie cen, przy zwi´kszeniu
solidarnoĘç finansowa, tj. wspólne finansowanie wszystkich podstawowych wydatków na
p"atnoĘci bezpoĘrednich typu dochodowego,
stabilizacj´ rynków rolnych oraz przemiany strukturalne rolnictwa,
zapewnienie dobrej i bezpiecznej ŻywnoĘci dla konsumentów,
preferencje dla Wspólnoty tj. uprzywilejowanie handlu wzajemnego wewnątrz UE przy
zapewnienie ludnoĘci wiejskiej sta"ej poprawy warunków Życia,
wspólnej ochronie celnej, granicznej os"onie fitosanitarnej, wspólnych standardach,
stosowanie metod produkcji przyjaznych dla Ęrodowiska i zwierząt,
dop"atach eksportowych, itp.,
powiązanie polityki rolnej i polityki ochrony Ęrodowiska,
wspieranie rozwoju rolnictwa i wsi instrumentami i funduszami polityki strukturalnej
sprzyjanie tworzeniu pozarolniczych miejsc pracy i ęróde" zarobkowania rodzin rolniczych.
w ramach polityki rolnej i polityki rozwoju regionalnego.
Finansowanie Wspólnej Polityki Rolnej

Skutki funkcjonowania Wspólnej Polityki Rolnej

w krajach UE
BudÅ»et WPR wynosi obecnie 40 mld EUR, czyli po"ow´ unijnego budÅ»etu i jest finansowany
w ponad 2/3 ze wspólnego budŻetu UE. Pał
stwa cz"onkowskie majÄ… obowiÄ…zek
wspó"finansowania programów strukturalnych, a za zgodą Komisji Europejskiej mają prawo
Panuje doĘç powszechne przekonanie, Å»e wi´kszoĘç celów Traktatu Rzymskiego zosta"a
finansowania pewnych przedsi´wzi´ç w swoim rolnictwie.
z powodzeniem osiÄ…gni´ta (zwi´kszenie produktywnoĘci, bezpieczeÅ‚
stwo ŻywnoĘciowe,
Rolnictwo UE jest faktycznie finansowane zarówno ze Ęrodków publicznych, jak równieŻ
przyst´pne ceny dla konsumentów) oraz Å»e dotychczasowe instrumenty WPR sÄ…
przez konsumentów, którzy p"acÄ… wyÅ»sze ceny za wi´kszoĘç produktów spoÅ»ywczych, niÅ»
nieskuteczne lub nieefektywne w realizacji pozosta"ych celów (np. niezadowolenie rolników
p"aciliby przy otwartym rynku ŻywnoĘci.
z poziomu dochodów).
Proporcje wsparcia finansowego przez budŻet UE i budŻety narodowe oraz przez
Zwraca si´ uwag´ na koncentracj´ transferów finansowych dla niewielkiej liczby duÅ»ych
konsumentów zaleŻą od zmian w WPR. Na początku, kiedy dominowa"y instrumenty
gospodarstw, na z"oÅ»onoĘç przepisów i wysokie koszty administracyjne, na nadmiernÄ…
wsparcia cen i dochodów, g"ówny ci´Å»ar dofinansowania WPR spada" na budÅ»et Wspólnot
intensyfikacj´ produkcji, stanowiÄ…cÄ… zagroÅ»enie dla Ęrodowiska naturalnego i bezpie-
Europejskich i na konsumentów. Wprowadzone póęniej bezpoĘrednie dofinansowanie
czeł
stwa ŻywnoĘci (ostatnie przypadki BSE) oraz straty ekonomiczne, jakie ponoszą kraje
gospodarstw (poprzez niŻsze ceny chronione, wyŻsze dop"aty strukturalne, bezpoĘrednie
trzecie eksportujące produkty ŻywnoĘciowe (wĘród nich wiele najbiedniejszych krajów),
dop"aty dochodowe i mniejsze c"a) powoduje z jednej strony wzrost kosztów polityki rolnej
a spowodowane zaniÅ»aniem cen w handlu mi´dzynarodowym (poprzez subsydia do produkcji,
dla budŻetu Unii i pał
stw cz"onkowskich, ale potanienie cen ŻywnoĘci z drugiej.
dop"aty eksportowe i ograniczenie dost´pu do rynku UE).