ANATOMIA UKA
ADU NERWOWEGO 21.11.2013 + 28.11.2013
Podział nerwów czaszkowych (1)
1. N. czuciowe (I, II, VIII)
2. N. ruchowe (III, IV, VI, XII)
3. N. mieszane (V, VII, IX, X, XI)
a) śródukładowo (ukł. somatyczny)
b) międzyukładowo
Podział nerwów czaszkowych (2)
1. N. zmysłowe
2. N. łuków skrzelowych
3. N. gałkoruchowe + nerw podjęzykowy
I  NERW W
CHOWY
- jest dośrodkowym trzewnym specyficznym (SVA) nerwem zmysłu węchu
- zawiera bezmielinowe aksony dwubiegunowych komórek położonych w błonie śluzowej jamy nosowej, w nabłonku
węchowym
- wnika do jamy czaszki przez otwory w blaszczce dziurkowanej kości sitowej
- podąża bezpośrednio do kresomózgowia
- tworzy połączenia synaptyczne z komórkami mitralnymi opuszki węchowe, będącej wypustką kresomózgowia
- jest jednym nerwem czaszkowym mającym bezpośrednią projekcję do przodomózgowia
* przy jego uszkodzeniu występuje anosmia  brak odczuwania bodz
ców węchowym
II  NERW WZROKOWY
- jest dośrodkowym somatycznym specyficznym nerwem (SSA), który służy do przekazywania bodz
ców wzrokowych i
jest drogÄ… odruchu z
renicy na światło
- składa się z wypustek neuronów położonych w warstwie zwojowej siatkówki
- wnika do czaszki przez kanał wzrokowy kości klinowej
- jego włókna podążają poprzez skrzyżowanie wzrokowe i pasmo wzrokowe do ciała kolankowatego bocznego  jądra
wzgórza, które łączy się z korą wzrokową płata potylicznego
- nie jest  prawdziwym czaszkowym nerwem, lecz pęczkiem istoty białej międzymózgowia
- włókna biegnące od nosowej połowy siatkówki krzyżują się w skrzyżowaniu wzrokowym
- włókna pochodzące ze skroniowej połowy siatkówki przechodzą przez skrzyżowanie wzrokowe po tej samej stronie,
nie krzyżując się w nim
- aksony n. II sÄ… mielinizowane przez oligodendrocyty
- nerw leży w przestrzeni podpajęczynówkowej, otoczony przez wypustki opony twardej, pajęczej i miękkiej
* przy jego uszkodzeniu występuje jednostronna ślepota oraz brak bezpośredniego odruchu z
renic na światło;
regeneracja nerwu wzrokowego nie jest możliwa
* przy poddaniu go wzmożonemu ciśnieniu wewnątrzczaszkowemu występuje obrzęk tarczy nerwu wzrokowego 
tarcza zastoinowa
* przy ucisku występuje zanik nerwu wzrokowego (zwyrodnienie aksonalne)
III  NERW OKORUCHOWY
- zawiera włókna odśrodkowe somatyczne niespecyficzne (GSE) oraz odśrodkowe trzewne niespecyficzne (GVE)
- jest nerwem ruchowym mięśni poruszających gałkę oczną, zwężających z
renicę oraz biorących udział w
akomodacji i konwergencji
- opuszcza pień mózgu w dole międzykonarowym śródmózgowia, biegnie w bocznej ścianie zatoki jamistej i wchodzi
do oczodołu przez szczelinę oczodołową górną
1. Część odśrodkowa niespecyficzna somatyczna (GSE)
a) mięsień prosty przyśrodkowy
b) mięsień prosty górny
c) mięsień prosty dolny
d) mięsień skośny dolny
e) mięsień dz
wigacz powieki górnej
*porażenie nerwu okołoruchowego
* inne zespoły chorobowe związane z upośledzeniem funkcji n. III
a) wgłobienie podnamiotowe
b) tętniaki (tętnicy szyjnej wew. i tętnicy łączącej tylnej)
c) cukrzyca (cukrzycowe porażenie nerwu okoruchowego)
IV  NERW BLOCZKOWY
- jest nerwem odśrodkowym somatycznym niespecyficznym (GSE) unerwiającym mięsień skośny górny, który obniża
i obraca do wewnątrz biegun przedni gałki ocznej
- rozpoczyna się w jądrze nerwu bloczkowego w śródmózgowiu, po przeciwnej stronie
- jeszcze wewnątrz śródmózgowia przechodzi na stronę przeciwną i opuszcza pień mózgu na jego grzbietowej stronie
ku tyłowi do wzgórków dolnych blaszki pokrywy
- otacza śródmózgowie w przestrzeni podpajęczynówkowej, biegnie w bocznej ścianie zatoki jamistej i następnie
wnika do oczodołu przez szczelinę oczodołową górną
* porażenie powoduje
a) niemożność obrotu gałki ocznej na zewnątrz oraz osłabienie spojrzenia w dół
b) pionowy zez rozbieżny
c) pochylenie głowy
V NERW TRÓJDZIELNY
- zawiera włókna dośrodkowe somatyczne niespecyficzne (GSA) oraz odśrodkowe trzewne specyficzne (SVE)
- unerwia ruchowo mięśnie żwaczowe i przewodzi bodz
ce czuciowe z twarzy, oka, jamy nosowej i jamy ustnej
- jest nerwem pierwszego Å‚uku skrzelowego
- opuszcza pień mózgu na wysokości mostu
- zawiera pierwszorzędowe neurony czuciowe w zwoju trójdzielnym i w jądrze śródmózgowiowym
- zawiera neurony ruchowe w jądrze ruchowym nerwu trójdzielnego w grzbietowej części mostu
- dzieli się na trzy gałęzie : n. oczny, n. szczękowy, n. żuchwowy
* uszkodzenie nerwu powoduje
a) niedoczulicÄ™
b) brak odruchu rogówkowego
c) porażenie wiotkie mięśni żwaczowych
d) zbaczanie żuchwy w stronę porażoną
e) porażenie mięśnia napinacza błony bębenkowej
VI  NERW ODWODZ
CY
- jest nerwem odśrodkowym somatycznym niespecyficznym (GSE), unerwiającym mięsień prosty boczny oka, który
odwodzi gałkę oczną
- powstaje w jądrze nerwu odwodzącego w moście
- opuszcza pień mózgu na wysokości dolnej bruzdy mostu
- biegnie w ścianie zatoki jamistej i wnika do oczodołu przez szczelinę oczodołową górną
* niedowład n.VI powoduje
a) zez zbieżny
b) poziome podwójne widzenie
VII  NERW TWARZOWY
- zawiera włókna dośrodkowe somatyczne niespecyficzne i dośrodkowe trzewne specyficzne (GVA i SVA) oraz włókna
odśrodkowe trzewne niespecyficzne i odśrodkowe trzewne specyficzne (GVE i SVE)
- odpowiada za ruchy mięśni twarzy, czucie smaku, wydzielanie z gruczołów ślinowych oraz łzowych
- jest nerwem drugiego Å‚uku skrzelowego
- jego część ruchowa (nerw twarzowy właściwy) składa się z włókien odśrodkowych trzewnych specyficznych (SVE),
które unerwiają mięśnie mimiczne
- część czuciowa (nerw pośredni) składa się z włókien dośrodkowych somatycznych niespecyficznych (GSA),
dośrodkowych trzewnych specyficznych (SVA) oraz odśrodkowych trzewnych niespecyficznych (GVE); wszystkie
pierwszorzędowe neurony czuciowe znajdują się w zwoju kolanka wewnątrz kości skroniowej
- wychodzi z pnia mózgu w kącie mostowo-móżdżkowym
- wnika do przewodu słuchowego wewnętrznego i kanału nerwu twarzowego
- opuszcza kanał nerwu twarzowego i czaszkę przez otwór rylcowo-sutkowy
* uszkodzenie n. VIII powoduje
a) wiotkie porażenie mięśni twarzy
b) brak odruchu rogówkowego
c) zniesienie czucia smaku
d) wzmożenie wrażliwości na dz
więki
e) porażenie Bella
f) objaw Bella
g) ośrodkowe porażenie nerwu twarzowego
h) zespół  łez krokodylich
VIII  NERW PRZEDSIONKOWO-ÅšLIMAKOWY
- służy do utrzymania równowagi i przewodzeniu bodz
ców słuchowych
- składa się z dwóch części  nerwu przedsionkowego i nerwu ślimakowego
- jest nerwem dośrodkowym somatycznym specyficznym (SSA)
- opuszcza pień mózgu w kącie mostowo-móżdżkowym
- wnika do przewodu słuchowego wewnętrznego i jest ograniczony do kości skroniowej
* uszkodzenie nerwu przedsionkowego powoduje zaburzenia równowagi, zawroty głowy, oczopląs
* uszkodzenie nerwu ślimakowego powoduje utratę słuchu, dzwonienie w uchu
IX  NERW J
ZYKOWO-GARDA
OWY
- zawiera włókna dośrodkowe somatyczne niespecyficzne (GSA), włókna dośrodkowe trzewne niespecyficzne (GVA)
oraz włókna dośrodkowe trzewne specyficzne (SVA), włókna odśrodkowe trzewne specyficzne (SVE) i włókna
odśrodkowe trzewne niespecyficzne (GVE)
- przewodzi bodz
ce smakowe, wydzielnicze do gruczołów ślinowych, uczestniczy w odruchu połykania
- przewodzi impulsy z baroreceptorów zatoki szyjnej, monitorujących ciśnienie tętnicze we krwi
- przewodzi impulsy z chemoreceptorów kÅ‚Ä™bka szyjnego, monitorujÄ…cych stężenie CO‚ oraz O‚ we krwi
- jest nerwem trzeciego Å‚uku skrzelowego
- wychodzi z pnia mózgu w bruz
dzie bocznej tylnej wraz z n. X i XI
- opuszcza czaszkę przez otwór szyjny wraz z n. X i XI
* uszkodzenie n.IX powoduje
a) brak odruchu gardłowego
b) brak odruchu z zatoki szyjnej
c) utratę czucia smaku z tylnej 1/3 części języka
d) nerwoból językowo-gardłowy
X  NERW BA

DNY
- zawiera włókna dośrodkowe somatyczne niespecyficzne (GSA), włókna dośrodkowe trzewne niespecyficzne (GVA),
dośrodkowe trzewne specyficzne ( SVA), odśrodkowe trzewne specyficzne (SVE), odśrodkowe trzewne
niespecyficzne (GVE)
- bierze udział w mówieniu, połykaniu, uniesieniu podniebienia i przewodzeniu bodz
ców smakowych
- unerwia trzewia szyi, klatki piersiowej i jamy brzusznej
- jest nerwem czwartego i szóstego łuku skrzelowego
- opuszcza pień mózgu w bruz
dzie bocznej tylnej
- opuszcza czaszkę przez otwór szyjny wraz z n. IX i XI
* uszkodzenie n. X powoduje
a) jednostronne porażenie podniebienia miękkiego, gardła, krtani
b) brak odruchu gardłowego
c) znieczulenie gardła i krtani
XI  NERW DODATKOWY
- zawiera włókna odśrodkowe trzewne specyficzne (SVE)
- przewodzi włókna ruchowe do mięsni głowy i szyi i unerwia mięśnie gardła
- składa się z części czaszkowej i rdzeniowej
* uszkodzenie nerwu powoduje
a) porażenia mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego
b) porażenie mięśnia czworobocznego
c) porażenie krtani
XII  NERW PODJ
ZYKOWY
- odpowiada za ruchy języka
- jest nerwem odśrodkowym somatycznym niespecyficznym (GSE)
- powstaje w jądrze nerwu podjęzykowego w rdzeniu przedłużonym
- wychodzi z rdzenia przedłużonego w bruz
dzie bocznej przedniej
- opuszcza czaszkę przez kanał nerwu podjęzykowego
- unerwia mięśnie zewnętrzne i wewnętrzne języka
* przy jego przecięciu występuje porażenie połowicze języka
Widok mózgowia od podstawy.
I  nerw węchowy
II  nerw wzrokowy
III  nerw okoruchowy
IV  nerw bloczkowy
V  nerw trójdzielny
VI  nerw odwodzÄ…cy
VII  nerw twarzowy
VIII  nerw przedsionkowo-ślimakowy
IX  nerw językowo-gardłowy X  nerw błędny
XI  nerw dodatkowy XII  nerw podjęzykowy
Włókna autonomiczne
Receptory cholinergiczne:
" nikotynowe (N)  są wbudowane w błonę komórki zwoju autonomicznego
" muskarynowe (M)  występujące w synapsach obwodowych zakończeń przywspółczulnych, są one wbudowane w
błonę komórki efektorowej.
(acetylocholina)
Funkcja włókna autonomicznego
- unerwia mięśniówkę gładką naczyń krwionośnych
- pobudza gruczoły potowe
- unerwia mięśnie przywłośne
Splot szyjny
Tworzą go gałęzie brzuszne nerwów rdzeniowych od C1 do
C4. A
ączą się ze sobą łukowatymi pętlami, które
przebiegają bocznie od wyrostków poprzecznych trzech
pierwszych kręgów szyjnych. Sam splot leży bocznie i do
przodu od wyrostków poprzecznych górnych kręgów
szyjnych, przed głębokimi mięśniami szyi. Od strony
przedniej przykryty jest blaszką przedkręgową powięzi
szyjnej, którą przebijają gałęzie biegnące do przodu.
Gałęzie skórne (czuciowe):
·ð Nerw potyliczny mniejszy
·ð Nerw uszny wielki
·ð Nerw poprzeczny szyi
·ð Nerwy nadobojczykowe
Gałęzie mięśniowe (ruchowe):
·ð GaÅ‚Ä…z
do mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego,
·ð GaÅ‚Ä…z
do mięśnia czworobocznego,
·ð Nerw przeponowy
·ð PÄ™tla szyjna