TKANKI CZA
OWIEKA
HISTOLOGIA  nauka o tkankach
TKANKA - zespół komórek o podobnej
budowie, określonych czynnościach,
wspólnym pochodzeniu, przystosowanych
do wykonywania określonej funkcji na
rzecz całego organizmu.
Tkanki są elementami składowymi narządów
i ich układów.
TKANKA NABA
ONKOWA
" Funkcje: oddziela organizm od środowiska
zewnętrznego, zabezpiecza go przed utrata
wody, pozwala na wymianę gazową, ułatwia
odbiór bodz
ców ze środowiska zewnętrznego,
wyściela narządy i jamy ciała.
" Cechy charakterystyczne: zwarty układ
komórek, bez substancji międzykomórkowej,
komórki ułożone na błonie podstawnej, brak
unaczynienia, substancje odżywcze pobierają z
leżącej pod nim tkanki łącznej.
NABA
ONEK
- PODZIAA
ZE WZGL
DU NA FUNKCJE
JEDNOWARSTWOWY PA
ASKI
JEDNOWARSWOWY
WIELORZ
DOWY
" pęcherzyki płucne,
" drogi oddechowe od jamy
" naczynie krwionośne
nosowej do oskrzeli
(wyściela),
WIELOWARSTWOWY PA
ASKI
" serce
" jama ustna, przełyk, gardło,
" ciałka nerkowe w nerce
" naskórek,
JEDNOWARSTWOWY
SZEŚCIENNY
" pochwa,
" kanaliki nerkowe,
" przednia powierzchnia rogówki
oka
" końcowe odcinki gruczołów
JEDNOWARSTWOWY
WALCOWATY
" przewód pokarmowy
" od żołądka do odbytu
(mikrokosmki),
" jajowody
NABA
ONEK
(klasyfikacja ze względu na budowę)
NABA
ONEK
- PODZIAA
ZE WZGL
DU NA FUNKCJE
POKRYWAJ
CY: naskórek, serce,
naczynia krwionośne
GRUCZOA
OWY: ślinianki, trzustka, wątroba,
gruczoły łojowe w skórze
ZMYSA
OWY: kubki smakowe, błona węchowa
nosa, ślimak w uchu, siatkówka oka
TKANKA A

CZNA
Funkcje: odżywcza, wypełniająca,
transportowa, mechaniczna, obronna
Cechy charakterystyczne: komórki luz
no
zanurzone w istocie międzykomórkowej,
w której występują też włókna białkowe:
kolagenowe, sprężyste, retikulinowe
Podział tkanki łącznej
TKANKA A

CZNA WA
AŚCIWA:
" włóknista wiotka (włókna retikularne)
- otacza naczynia krwionośne, nerwy, mięśnie, wraz z tkanką tłuszczową
tworzy warstwę podskórną
" włóknista zbita (włókna kolagenowe)
- buduje ścięgna, torebki stawowe, skórę właściwą
" tłuszczowa
- buduje warstwę podskórną skóry, tworzy termoizolator i rezerwę
tłuszczową,
" siateczkowata (b. unaczyniona,, włókna retikularne)
- buduje zrąb węzłów chłonnych, grasicy, szpiku kostnego,
" zarodkowa
- tu gwiaz
dziste komórki totipotencjalne tzn. zdolne do wytwarzania
wszystkich rodzajów komórek tkanki łącznej
TKANKA A

CZNA WA
AŚCIWA
WIOTKA
TKANKA A

CZNA WA
AŚCIWA
SIATECZKOWATA
TKANKA A

CZNA WA
AŚCIWA
TA
USZCZOWA
TKANKA A

CZNA WA
AŚCIWA
ZARODKOWA
TKANKA A

CZNA OPOROWA
CHRZ
STNA
- nie unerwiona i nie unaczyniona
(odżywiana jest przez łącznotkankową
ochrzęstną),
CHONDROCYTY - komórki budujące
tkankę chrzęstną
TKANKA A

CZNA OPOROWA
CHRZ
STNA
TKANKA A

CZNA OPOROWA
CHRZ
STNA - podział
- szklista - buduje szkielet w okresie zarodkowym
i płodowym, u dorosłych powierzchnie stawowe
części żeber, część nosowa nagłośni, oskrzela,
- spężysta - buduje małżowinę uszną, częściowo
krtań i nagłośnie,
- włóknista - buduje miejsca przyczepu ściegien
do kości, krążki międzykręgowe.
TKANKA A

CZNA OPOROWA
CHRZ
STNA
TKANKA A

CZNA OPOROWA
KOSTNA
- bardzo unaczyniona i unerwiona, zbiornik
jonów wapnia, aktywna metabolicznie,
nieustanne procesy przebudowy, tu
włókna kolagenowe (osseinowe) i jamki
kostne z osteocytami
OSTEOCYTY - komórki budujące tkankę
kostną
TKANKA A

CZNA OPOROWA KOSTNA
TKANKA A

CZNA OPOROWA KOSTNA
- podział
zbita  tworzą ja liczne gąbczasta  tworzą ja
blaszki kostne otaczające blaszki kostne ciasno
kanały Haversa, owinięte wokół siebie
tworzące beleczki kostne,
" buduje trzony kości
w okach przestrzennych
długich, mózgoczaszkę
sieci występuje szpik
kostny
" buduje stawowe końce
Osteon = pojedyncza
kości długich (nasady)
jednostka budulcowa
tkanki kostnej
TKANKA A

CZNA OPOROWA
KOSTNA
TKANKA A

CZNA PA
YNNA
KREW = OSOCZE + ELEMENTY MORFOTYCZNE
LIMFA = OSOCZE + LIMFOCYTY
OSOCZE
- lekko żółta ciecz, substancja
międzykomórkowa,
- zasadniczy, płynny składnik krwi, w którym
są zawieszone składniki morfotyczne
(komórkowe)
- stanowi ok. 55% objętości krwi,
- uzyskuje się je przez wirowanie próbki krwi.
Skład osocza:
" 92% - woda
" 7% - związki organiczne (np..:białka -
albuminy, globuliny, fibrynogen,
kwasy tłuszczowe, glukoza, cholesterol,
trójglicerydy,
witaminy rozpuszczalne w tłuszczach (A, D, E,
K),
produkty metabolizmu białek (mocznik,
aminokwasy),
produkty metabolizmu hemu (bilirubina oraz
urobilinogen)
" 1% - związki nieorganiczne (np.:dwutlenek
węgla, sole mineralne np.: Cl-,K+,Na+)
SUROWICA
Surowica to płynna frakcja krwi pozbawiona
krwinek, płytek krwi oraz fibrynogenu;
pozostałość po oddzieleniu się skrzepu.
W przeciwieństwie do osocza nie krzepnie.
Skład surowicy krwi:
" 91 % woda
" 7 % białka
" albuminy
" globuliny
" 2 % elektrolity, hormony i inne
ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI
" ERYTROCYTY
" LEUKOCYTY
" TROMBOCYTY
KRWINKI CZERWONE =
erytrocyty = RBC
" jedyne bezjądrzaste komórki w organizmie
człowieka, zawierające czerwony barwnik
hemoglobinę, która transportuje tlen i
częściowo dwutlenek węgla
" powstają w szpiku kostnym,
" rozpadają się w śledzionie i wątrobie
NORMA ERYTROCYTÓW U
DOROSA

GO CZA
OWIEKA
Mężczyz
ni: 5,4 mln./ mm3
Kobiety: 4,5 mln./ mm3
ERYTROCYTY
KRWINKI BIAA
E = leukocyty = WBC
NORMA U DOROSA

GO CZA
OWIEKA
6  9 tyś./ mm3
Leukocyty dzielimy na:
�� granularne
�� agranularne
Leukocyty granularne - zawierają
ziarnistości w cytoplazmie
" Neurofile (obojętnochłonne)ok. 60%,obrona
przed infekcjami,
odporność komórkowa
" Eozynofile (kwasochłonne)do 3%,alergie,
pasożyty
" Bazofile (zasadochłonne),0,5  1%,wydzielają
do krwi heparynę - czynnik
przeciwdziałający krzepnięciu krwi
Leukocyty agranularne  nie
zawierają ziarnistości w cytoplazmie
" Limfocyty ok. 25  35%,
B  biorą udział w odporności humoralnej,
produkują przeciwciała
T  biorą udział w odporności komórkowej
" Monocyty (makrofagi) ok. 5- 8%,komórki
żerne, wykonują ruchy pełzakowate,
wydostają się poza światło naczyń,
pożerają bakterie i skrawki obumarłych
tkanek, biorą udział w odporności
komórkowej
LEUKOCYTY
ELEMENTY MORFOTYCZNE KRWI
PA
YTKI KRWI = trombocyty = PLT
" oderwane fragmenty cytoplazmy powstałe
z megakariocytów w szpiku kostnym,
" inicjatorzy procesu krzepnięcia krwi
(hemostazy)
NORMA TROMBOCYTÓW
U DOROSA

GO CZA
OWIEKA:
200  400 tyś./ mm3
trombocyty
TKANKA MI
ŚNIOWA
 TKANKA MI
ŚNIOWA
POPRZECZNIE PR
ŻKOWANA SZKIELETU
- buduje mięśnie szkieletowe
- komórki to włókna z wieloma jądrami
ułożonymi przy brzegu
- występuje poprzeczne prążkowanie
- skurcz zależy od naszej woli
- ATP = ruch, praca
TKANKA MI
ŚNIOWA POPRZECZNIE
PR
ŻKOWANA SZKIELETU
" MI
SIEC
zbudowany jest z BRZUŚCA
( skupienie włókien mięśniowych
zawierających czerwony barwnik 
mioglobinę) i ŚCI
GNA (tkanka
łączna włóknista)
" BRZUSIEC zbudowany jest z
WA
ÓKIEN MI
ŚNIOWYCH (komórki) ,
a te z kolei z:
MIOFIBRYLI (włókienka kurczliwe) i
MIOFILAMENTÓW: (grube - miozyna
i cienkie - aktyna)
TKANKA MI
ŚNIOWA SERCOWA
- buduje serce
- komórki tej tkanki tworzą widlasto
rozgałęzioną przestrzenna sieć w okach,
której znajdują się naczynia krwionośne,
- komórki zawierają 1-2 jądra komórkowe
- występuje poprzeczne prążkowanie
- skurcz niezależny od naszej woli
TKANKA MI
ŚNIOWA POPRZECZNIE
PR
ŻKOWANA SERCA
TKANKA MI
ŚNIOWA GA
ADKA
- współtworzy ściany narządów i naczyń
krwionośnych oraz limfatycznych,
przewodu pokarmowego, skórę
- budują ja komórki w kształcie wrzeciona
zawierające jedno jądro komórkowe,
- nie występuje poprzeczne prążkowanie,
- skurcz nie zależy od naszej woli,
TKANKA MI
ŚNIOWA GA
ADKA
TKANKA NERWOWA
budują ją:
" neurony (komórki nerwowe)  odbierają,
przewodzą i przekazują impulsy nerwowe w
postaci przesuwających się wzdłuż komórki
zmian potencjału elektrycznego
" komórki glejowe  pełnią funkcje ochronne
i uczestniczą w odżywianiu neuronów
KOMÓRKA NERWOWA -
NEURON
KOMÓRKI GLEJOWE