TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
1
ZESPÓA
,
ZESPÓA
,
PRACA
PRACA
ZESPOA
OWA
ZESPOA
OWA
i
i
PRACA W ZESPOLE
PRACA W ZESPOLE
Materiały do samokształcenia
Autor: Małgorzata Taraszkiewicz
Kazimierz F. Nalepa
2 + 2 >> 5
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
2
Spis treści:
" Warto to umieć & & & & ............................................ s. 3
" Gracz zespołowy & & & .............................................. s. 4
" Co to jest zespół?  definicje ..................................... s. 7
" Rodzaje zespołów w organizacji ............................... s. 15
" Złe zespoły - dobre zespoły ...................................... s. 17
" Narzędzia diagnozy zespołu ..................................... s. 20
" Cele i zadania dla zespołu ........................................ s. 28
" Jednostka w zespole ................................................. s. 30
" Zespół jako narzędzie sukcesu ................................. s. 36
" Plan rozwoju kompetencji zespołowych .................... s. 60
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
3
Warto to umieć!
W każdej organizacji spotykamy się z różnego typu przejawami aktywności,
obejmującymi pracę grup, zespołów, komitetów.
Niektóre pracują dobrze, a niektóre z
le.
W niektórych zespołach chcemy istnieć i działać, innych unikamy.
Niektóre pozwalają nam osiągać dużo lepsze rezultaty niż nasze indywidualne,
a inne nas osłabiają i cofają w rozwoju.
Trzeba rozumieć:
" czym jest zespół,
" w jakich formach występuje praca zespołowa,
" jakie reguły decydują o wynikach i sposobie działania zespołu,
" jak należy budować skuteczny zespół,
" jakie są predyspozycje do pracy w zespole.
To tylko niektóre zagadnienia, tak na rozgrzewkę.
Jest ich dużo więcej i będziemy się nimi zajmować podczas tego szkolenia.
Aby coś zrobić porządnie, do końca i mieć z tego korzyści  konieczna jest
odpowiednia motywacja.
Czy uważasz, że możesz uzyskać większą wygodę i lepsze rezultaty:
1. gdy uczestniczysz w pracach zespołu?
Wpisz o ile % (szacunkowo) i co się zmieni na lepsze.
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
2. gdy kierujesz zespołem?
Wpisz o ile % (szacunkowo) i co się zmieni na lepsze.
.........................................................................................................................
.........................................................................................................................
Czy to ćwiczenie sprawiło Ci trudność? Jeśli łatwo je wykonałeś, to masz dobre rozpoznanie
swojej sytuacji i możliwości w powyższym zakresie.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
4
Gracz zespołowy
Ćwiczenie:
1. Ile % swojego czasu pracujesz w zespole:
a. jako członek zespołu ...............%
b. jako menadżer zespołu ............%
Oszacuj to szybko, raczej intuicyjnie. Jeśli masz trudności, zgadnij i wpisz wynik ze znakiem
zapytania. Wartość treningu polega na tym, że się ROBI, a nie tylko czyta czy myśli.
Namawiam Cię, abyś wykonywał wszystkie ćwiczenia.
Większość menedżerów spędza od 50  90% swojego czasu pracy na różnych formach
aktywności grupowej.
1. Określ, podczas jakich Twoich zadań/aktywności pojawia się
oddziaływanie grupowe:
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
......................................................................................................................
Ćwiczenie:
Co lubisz w pracy zespołowej, gdy jesteś:
a. członkiem zespołu
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
b. menedżerem zespołu
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
5
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
Ćwiczenie:
Czego nie lubisz w pracy zespołowej, gdy jesteś:
a. członkiem zespołu
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
b. menedżerem zespołu
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
Ćwiczenie:
Co, jak uważasz, możesz poprawić w swoim sposobie działania w zespole,
gdy jesteś:
a. członkiem zespołu
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
b. menedżerem zespołu
1. ....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
6
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
Ćwiczenie:
Jakich korzyści spodziewasz się poprawiając swój styl pracy w zespole?
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
Czy te korzyści są wystarczająco atrakcyjne, byś nauczył się być bardziej
skuteczny pracując w zespole? TAK NIE
Jeśli odpowiedz
brzmi NIE, to odłóż ten trening i zabierz się za coś bardziej dla Ciebie
pożytecznego. Albo przemyśl sobie jeszcze raz to co było do tej pory.
Ćwiczenie:
Tylko dla odważnych!!!
Spytaj innych - jak mogliby określić Twój styl działania w zespole?
Niech powiedzą/napiszą, jakie są Twoje:
a. silne strony w działaniu zespołowym
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
słabe strony w działaniu zespołowym
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
7
4. ....................................................................................................................
5. ....................................................................................................................
Teraz jesteś już po dobrej rozgrzewce w zakresie zagadnień związanych z twoją kompetencją
i możliwościami pracy zespołowej. W dalszej części szkolenia będziesz coraz więcej wiedział
i ćwiczył. Na razie ważne jest, abyś porządnie przerabiał zamieszczony tu materiał. Ludzie
naprawdę skuteczni nie tyle wiedzą, co umieją. A Ci, którzy są najlepsi nie tyle umieją, co robią
i wyciągają z tego korzyści.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
8
Co to jest zespół?  definicje
Ludzie w sytuacji grupowej oddziałują jeden na drugiego. Ten efekt może być
przyczyną obniżenia sprawności działania organizacji lub powodować, że ma
ona większe sukcesy niż inne organizacje.
Zespoły, jeśli są naprawdę dobre, są w stanie tworzyć rezultaty znacznie
przekraczające możliwości wynikające z oddzielnej pracy ludzi. Jednak, jeśli są
niewystarczającej jakości, to potrafią być bardzo nieefektywne.
W ZA
YCH ZESPOA
ACH WYST
PUJ
TAKIE ZJAWISKA, JAK:
" zła współpraca
" frustracja
" niski poziom inspiracji
" słabe zaangażowanie i niska motywacja
" niezdrowe współzawodnictwo
" itd.
KORZYŚCI Z DZIAA
ANIA ZESPOA
U
Dobrze zbudowane, właściwie kierowane i rozwijane zespoły mogą
powodować, że zarówno organizacja, jak i członkowie zespołu doświadczają
następujących korzyści:
" zmniejsza się powtarzanie tych samych działań
" wzrasta współpraca
" jest więcej nowych, innowacyjnych pomysłów
" występują szybsze, trafniejsze decyzje
" członkowie motywują się wzajemnie
" wzrasta jakość produktów lub usług
" podnosi się produktywność i zyski
" zwiększa się elastyczność, co pozwala na lepsze dostosowywanie do
zmieniających się warunków
" wzrasta zaangażowanie się w proces wdrażania postanowień zespołu
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
9
" redukuje się negatywny konflikt
" poprawia się komunikacja i relacje pomiędzy członkami
" podwyższają się standardy działania
" ...
DEFINICJA ZESPOA
U
Zespół jest to grupa ludzi, o następujących cechach:
" mają wspólny cel,
" współpracują ze sobą,
" zależą wzajemnie od siebie w ten sposób, że sukces każdego zależy od
sukcesu zespołu i sukces zespołu zależy od każdego z nich.
PRACA ZESPOA
OWA
Efektywna praca zespołowa ma swoje reguły. W pracach różnych ekspertów od
działań zespołowych są one formułowane w następujący sposób:
Efektywny zespół posiada:
" jasno sprecyzowane wspólne cele, do których jest przekonany każdy
członek zespołu,
" dobrą komunikację idei i uczuć pomiędzy członkami,
" określony rodzaj wkładu każdego z członków,
" właściwe przywództwo,
" dobre procedury podejmowania decyzji,
" odpowiednie sposoby pracy,
" wysoki poziom wzajemnego zaufania,
" dużą spójność,
" skuteczne radzenie sobie konfliktem i rozmieszczeniem władzy,
" dobre procedury rozwiązywania problemów.
(Anantaraman 1984)
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
10
Wg. Kazemark (1991):
" cele są zrozumiane i popierane przez członków,
" konflikty są konstruktywnie rozwiązywane,
" członkowie biorą udział w kierowaniu ,
" korzysta się z talentów i możliwości ludzi,
" komunikacja jest otwarta i ludzie dobrze wiedzą, co się dzieje,
" członkowie wspierają kontrolę i procedury zespołowe,
" istnieją dobre procedury podejmowania decyzji i rozwiązywania konfliktów,
" twórczość i aktywność jest popierana,
" rozkład funkcji i efekty działalności są regularnie analizowane,
" członkowie dobrze rozumieją swoje role, odpowiedzialność i zakres władzy.
Wg. Hitt (1988):
" zgoda na wysokie wymagania odnośnie działania zespołu,
" wspólny cel,
" odpowiedzialność za pracę, która musi być zrobiona,
" uczciwa i otwarta komunikacja,
" powszechny dostęp do informacji,
" klimat zaufania,
" generalne poczucie, że każdy ma wpływ na to, co się dzieje,
" wsparcie dla podjętych decyzji,
" podejście wygrana  wygrana przy rozwiązywaniu konfliktów,
" uwaga skierowana na rezultaty oraz procesy.
Huszczo (1990):
" Cele: Kierunek działania zespołu powinien być jasny i zharmonizowany z
resztą organizacji. Cele powinny być popierane przez członków.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
11
" Talenty: Zespół powinien posiadać dopełniające się umiejętności i talenty
potrzebne do wykonania stojących przed nimi zadań. Powinno się zachęcać
członków do dalszego rozwoju.
" Role: Członkowie powinni zrozumieć swoje role i sposób w jaki każdy z nich
przyczynia się do sukcesu zespołu. Powinno być zaangażowanie w
pełnienie tych ról i jasność odnośnie wkładu każdego z członków zespołu
" Procedury: Powinny istnieć efektywne procedury postępowania. Spotkania
i planowanie powinno być skuteczne. Członkowie powinni wiedzieć jak
podejmować decyzje, rozwiązywać problemy, dawać i otrzymywać
informację.
" Relacje między ludzkie: Ludzie w zespole powinni utrzymywać z sobą
dobre kontakty, komunikować się sprawnie i dobrze rozwiązywać konflikty.
Powinni wspierać się nawzajem i stymulować do lepszej pracy. Prawidłowy
feedback (informacja o sposobie działania) powinien pomagać w
zwiększaniu potrzebnych umiejętności.
" Wzmacnianie: Powinien istnieć efektywny sposób wzmacniania zachowań,
które budują wysoką jakość pracy zespołowej i sposób w jaki zapobiega się
powtarzaniu szkodliwych zjawisk.
" Relacje z otoczeniem: Powinno się budować dobre relacje z innymi
częściami organizacji oraz z tymi elementami otoczenia, które są istotne dla
sukcesu zespołu.
Woodcock (1989):
1. Jasne i uzgodnione cele,
2. Zrównoważone role,
3. Otwartość i konfrontacja,
4. Zaufanie i wsparcie,
5. Współpraca i konflikt,
6. Odpowiednie procedury,
7. Przywództwo,
8. Regularna kontrola,
9. Indywidualny rozwój,
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
12
10. Relacje pomiędzy grupami,
11. Dobra komunikacja.
W literaturze na temat zespołów i pracy zespołowej nie ma pełnej
jednoznaczności, co jest tu najważniejsze. Różni autorzy ujmują te sprawy
nieco inaczej. Wynika to z tego, że:
" temat jest rozległy i zazwyczaj ujmujemy tylko jego fragment,
" poszczególni autorzy mają autentyczną lub wymuszoną (przez prawa
autorskie) konieczność oryginalnego podejścia do tematu.
Studiując różnych specjalistów od pracy zespołowej, można wyraz
nie
wyodrębnić duże wspólne pole, gdzie mówi się o tym samym, choć czasami
trochę różnymi słowami.
Jest niepodważalne, że efekt oddziaływania w zespole zależy od dwóch
wymiarów:
1. Potencjału zawodowego poszczególnych jednostek  wartość
merytoryczna członka zespołu (to na ile dany uczestnik pracy zespołowej
ma to, co zespołowi jest potrzebne, aby sprawnie wykonać powierzone
zadanie)
2. Charakteru relacji pomiędzy jednostkami  wartość społeczna członka
zespołu (to na ile każdy z nich lubi i umie sprawnie współpracować z
pozostałymi członkami zespołu w celu relacji postawionych zadań. Uwaga:
nie chodzi tu o by było ze sobą przyjemnie, ale by było efektywnie.)
Dla przykładu.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
13
Jeśli grupa osób realizuje kampanię reklamową, to efekt zespołowy będzie
zależał:
1. Od merytorycznych kwalifikacji każdego.
2. Od tego na ile są oni atrakcyjni dla siebie we wzajemnych relacjach (na ile te
relacje pomagają im lepiej pracować)
Rozpatrzymy teraz trzy przypadki relacji w zespole:
A
+ + + + + + + + +
B
E
C
D
Zespół 1.
Korzystna struktura wzajemnych oddziaływań
Zespół 1. ma bardzo korzystną strukturę relacji. Każdy z uczestników pracy
zespołowej oddziałuje pozytywnie na pozostałych. Oznacza to, że członkowie
tego zespołu lubią i potrafią ze sobą współpracować. Rozumieją swoje
potrzeby, doceniają się nawzajem i pomagają sobie po to, aby cel postawiony
przed zespołem został jak najlepiej osiągnięty. Dzięki takiej strukturze
oddziaływań każdy z uczestników pracuje łatwiej i wygodniej. Może dać z siebie
o wiele więcej niż gdy pracuje samodzielnie. Ułatwia też innym osiąganie
lepszych rezultatów. Taka praca jest przyjemna i efektywna zarazem. Dzięki
odpowiedniemu połączeniu odpowiednich ludzi w zespół dostajemy dodatkowe
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
14
efekty. Mówimy tu o efekcie synergii. Tego typu relacje są elementem
budowania zespołów wszędzie tam, gdzie naprawdę zależy nam na wynikach.
Ćwiczenie:
Wymień trzy przypadki tego typu zespołów.
Najlepiej by były to zespoły, w których działałeś. Jeśli takich nie było w twojej karierze to
wymień zespoły, które znasz z obserwacji lub słyszenia.
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Jeśli nie jesteś w stanie podać takich przykładów, to znaczy, że:
" masz duże i niewykorzystane rezerwy w zakresie pracy zespołowej, nie miałeś naprawdę
pozytywnych doświadczeń w pracy zespołowej, lub
" obijasz się i nie robisz porządnie ćwiczeń.
A
- - - - - - - - - - - -
B
E
C
D
Zespół 2.
Mieszana struktura wzajemnych oddziaływań
Zespół 2. nie wszystkie relacje pomiędzy członkami są korzystne dla zespołu.
Uczestnik B zdecydowanie pogarsza pracę zespołu. Obniża jakość
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
-
+
-
-
+
+
+
-
-
-
+
-
+
-
-
-
-
+
-
+
+
-
-
+
-
+
-
-
-
-
+
+
-
-
-
+
+
-
+
-
-
-
+
-
+
-
-
-
+
+
-
+
-
-
-
+
-
-
-
-
+
+
+
+
+
-
+
+
-
+
+
+
+
+
+
-
-
+
+
+
+
+
+
-
+
+
+
+
-
+
-
-
+
+
-
+
-
+
-
+
+
-
+
+
+
+
-
+
+
-
+
-
+
+
-
+
+
+
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
15
funkcjonowania A, C i D. Tylko z E ma korzystne relacje. Oznacza to, że zespół
będzie funkcjonował gorzej niż by mógł. Ten spadek efektywności jest ceną za
włączenie osoby B do zespołu. Jeśli B ma kompetencje merytoryczne, których
zespół koniecznie potrzebuje, to mamy trudną sytuację. Najlepiej byłoby
zmienić B na osobę, która jest kompetentna i jednocześnie tworzy silnie
proefektywnościowe relacje.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
16
Ćwiczenie:
Wymień trzy przypadki tego typu zespołów, w których istniała osoba, która
wyraz
nie psuła efektywność działania całości za pomocą relacji z innymi
osobami.
Najlepiej by były to zespoły, w których działałeś. Jeśli takich nie było w twojej karierze to
wymień zespoły, które znasz z obserwacji lub słyszenia.
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Tutaj już nikt nie powinien mieć problemów. Każdy z nas uczestniczył w pracy takich zespołów,
w których ktoś przeszkadzał innym świetnie pracować. Chodzi o to abyś przypomniał sobie
takie przypadki. Ci, którzy dobrze rozumieją zespoły, umieją też sprawnie myśleć o ich sposobie
działania. Te ćwiczenia:
" sprawdzą twoją sprawność myślenia o zespole i pracy zespołowej
" zweryfikują zakres doświadczeń, które do tej pory zgromadziłeś
" sprawdzą, jak dobrze masz swoje doświadczenia przemyślane i ułożone we wnioski.
Dlatego ważnym jest abyś porządnie robił zamieszczone tu ćwiczenia. Zwłaszcza wtedy, gdy
sprawiają Ci trudności.
A
- - - - - - - - - - - -
B
E
C
D
Zespół 3.
Negatywna struktura wzajemnych oddziaływań
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
-
-
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
-
-
+
+
-
-
+
-
+
-
+
-
-
-
+
-
+
-
+
-
-
+
-
+
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
17
Zespół 3. jest zespołem o zdecydowanie niekorzystnym układzie relacji. Praca
w takich zespołach jest przykrą koniecznością. Ci, którzy w niej uczestniczą
szybko się męczą i zniechęcają. Powstaje wiele konfliktów, ludzie przestają się
angażować w to, co robią. Takie zespoły szybko się rozpadają. W trakcie
nieharmonijnej współpracy powstaje wiele urazów.
Ćwiczenie:
Wymień znane Ci przypadki tego typu negatywnie funkcjonujących zespołów:
Mam nadzieję, że nie będą to wyłącznie zespoły, w których działałeś. Jeśli tak jednak jest to
przynajmniej zebrałeś sporo doświadczeń, które mogą być wartościowe ze względu na twoją
efektywność i przyszłe sukcesy w pracy zespołowej. .
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Zadanie:
Jesteś już po przeglądzie swoich doświadczeń w zakresie pracy zespołowej. To
powinno zaowocować odświeżeniem pamięci tego, z czym się do tej pory
spotkałeś. Te doświadczenia, będą dobrą podstawą do dalszej pracy nad
doskonaleniem twoich kompetencji zespołowych. Studiowanie teorii, bez
rzetelnego ugruntowania jej w osobistym doświadczeniu jest czysto
akademickim zabiegiem.
Jeśli chcesz możesz teraz jeszcze raz przejrzeć swoje odpowiedzi z rozdziału
Ja jako gracz zespołowy i nieco je uaktualnić. Prawdopodobnie więcej teraz
pamiętasz, masz lepiej przemyślane swoje doświadczenia w zakresie pracy
zespołowej.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
18
Powstaje pytanie  co możemy zrobić, by ludzie zachowywali się w
sytuacji społecznej w sposób, który wzmacnia i uzupełnia ich możliwości
osiągania wartościowych sukcesów.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
19
Rodzaje zespołów w organizacji
Ze względu na swoją specyfikę możemy wyróżnić kilka rodzajów zespołów.
Będą to:
" zespoły najwyższego kierownictwa
" zespoły średniego szczebla zarządzania
" zespoły pracowników
" zespoły organizacji działających w ramach firmy
" zespoły zadaniowe
" zespoły nieformalne.
Zespoły najwyższego kierownictwa
Zespoły te składają się z kluczowych dla firmy osób. Jest to z definicji
operacyjny szef firmy (dyrektor, prezes itp.) i jego zastępcy. Zespoły te mają
stałą obsadę, regularnie współpracują i zajmują się kluczowymi dla firmy
sprawami. Członkowie zespołu koncentrują w swoich rękach największą władzę
formalną, zarówno jeśli chodzi o rangę decyzji, jak i o ich zakres.
Zespoły średniego szczebla zarządzania
Grupują menadżerów średniego szczebla. W większych firmach są one
wyodrębnione terytorialnie (np. oddziałami lub regionami) lub funkcjonalnie (np.
wydziały czy departamenty).
Zespoły pracowników
Grupują one pracowników, którzy - na co dzień - razem ze sobą pracują. Firmy,
które kładą duży nacisk na pracę zespołową uważają, że znaczna część
samodzielności decyzyjnej i wykonawczej może być przeniesiona na zespół. W
ten sposób odciąża się menadżera kierującego zespołem, który zaczyna pełnić
rolę lidera wszędzie tam, gdzie jest to możliwe i korzystne. Warto podkreślić, że
tego typu menadżer powinien mieć inną charakterystykę kompetencyjna i
osobowościową niż menadżer działający w strukturze nakazowej.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
20
Zespoły zadaniowe
Zespoły te budowane są na potrzeby określonego zadania. Mają z definicji
czasowy charakter i grupują te osoby, które są potrzebne do wykonania danego
zadania. W skład zespołów zadaniowych wchodzą osoby dobrane z innego
klucza niż hierarchia organizacyjna. Dlatego też szereg firm używa zespołów
zadaniowych jako narzędzia integrującego, ponieważ spajają one we
wzajemnej współpracy osoby, które - na co dzień - pracują w ramach innych
zespołów.
Zespoły organizacji działających w ramach firmy
W firmach działają różnego rodzaju organizacje od związkowych po
hobbystyczne. W trakcie swojego działania stwarzają one okazje do działań
zespołowych.
Zespoły nieformalne
Zespoły nieformalne to grupy, które powstają poza oficjalnymi strukturami
organizacji. Mają one charakter towarzyski lub służą do wywierania wpływu na
daną organizację w sposób, który wychodzi poza zdefiniowane schematy
organizacyjne, zakresy władzy i obowiązków. Część takich zespołów ma
niejawny charakter.
Ćwiczenie:
1. Uświadom sobie w ilu zespołach działasz.
2. Które z nich działają dobrze, a które są ułomnymi, z
le działającymi
zespołami.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
21
Złe zespoły - dobre zespoły
Są zwolennicy i przeciwnicy pracy zespołowej. Stworzenia zespołu wymaga
nakładu czasu, czasami wiążą się z tym dodatkowe koszty. Nie jest też tak, że
praca zespołowa jest lekarstwem na wszystkie dolegliwości organizacji.
Skuteczność zastosowania pracy zespołowej zależy od kilku czynników:
" charakter otoczenia (przyjazne, wrogie, czytelne, niejasne...)
" rodzaj wykonywanych zadań
" dojrzałość potencjalnych członków zespołu i charakterystyka ich osobowości
oraz ich kompetencje ze względu na wykonywane zadania
" dojrzałość menadżera/ lidera i charakterystyka jego osobowości oraz ich
kompetencje ze względu na wykonywane zadania.
Od tego zależy, czy zespół będzie działał dobrze.
NA CZYM POLEGA PRACA ZESPOA
OWA  SYNERGIA
Synergia  termin zaczerpnięty z biologii.
Zjawisko synergii występuje wtedy, gdy kilka elementów oddziałuje na siebie w
ten sposób, że efekt, który powstaje jest większy niż gdyby elementy te działały
oddzielnie.
2 + 2 > 4
Synergia to takie wzajemne oddziaływanie elementów składowych, które
powoduje powstawanie wyraz
nie lepszych efektów niż w sytuacji, gdy te
elementy działają oddzielnie. W naszym życiu mamy wiele przykładów zjawiska
synergii:
" w obszarze techniki wojennej mamy doskonały przykład ogromnej synergii 
jest nim zaprojektowanie i skonstruowanie bomby atomowej
" życie w naprawdę kochającej się rodzinie wyzwala duże możliwości w jej
członkach
" dobry zespół piłkarzy umożliwia osiąganie dużo lepszych rezultatów niż
wtedy, gdy każdy z nich gra oddzielnie.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
22
Ćwiczenie:
Przypomnij sobie jak najwięcej sytuacji, w których działając z innymi
doświadczałeś zjawiska synergii. Zanotuj je w skrócie, hasłowo. Masz na to
dokładnie 5 minut. Nastaw sobie zegarek i startuj:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ile takich sytuacji zanotowałeś? To miara twoich predyspozycji do pracy zespołowej. Jeśli
wypisałeś dużo takich sytuacji i łatwo Ci było je sobie przypomnieć to znak, że masz duże
talenty do efektywnej pracy zespołowej. Dlaczego? Bo jeśli coś lubisz i masz talent w tym
zakresie, to będziesz chętnie i często wchodził w takie sytuacje, gdzie to jest. Będziesz też
lepiej takie sytuacje pamiętał.
KOMPETENCJE MERYTORYCZNE I KOMPETENCJE ZESPOA
OWE
Same talenty do pracy w zespole nie wystarczają. Trzeba, aby członkowie
zespołu mieli odpowiednie do wykonywanych przez zespół zadań kompetencje
merytoryczne.
Kompetencje merytoryczne to wszystko, co członkowie zespołu muszą wiedzieć
i umieć, aby dobrze wykonać zadania postawione przed zespołem.
Aby zespól dobrze funkcjonował potrzebne są zarówno kompetencje
merytoryczne jak i umiejętność pracy w zespole  czyli kompetencje zespołowe.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
23
I tak zespół operujący chorego powinien być odpowiednio wykwalifikowany
medycznie a także powinien umieć z sobą doskonale współpracować.
 dobry samochód + zły  dobry samochód + dobry
kierowca kierowca
Grupa dobrych fachowców,
którzy nie umieją z sobą Dojrzały, kompetentny, dobrze
współpracować. Takie  zespoły zbudowany zespół. Członkowie
mają obniżoną trwałość istnienia. są odpowiednio przygotowani
Ludzie z nich uciekają gdyż w merytorycznie i odpowiednio
przypadku, gdy są dobrymi dobrani pod względem potrzeb
fachowcami to znajdą sobie inne pracy zespołowej. Praca w takim
miejsce na rynku a praca w zespole jest efektywna i
omawianym tu stylu jest silnie przyjemna.
frustrująca i daje niższe
merytoryczne rezultaty.
 zły samochód + zły kierowca  zły samochód + dobry
kierowca
Parodia zespołu. Twory takie Mało kompetentny
należy natychmiast rozwiązywać, merytorycznie, ale doskonale
choć nie zawsze mamy takie zgrany zespół. Taki zespół
możliwości. Niska umiejętność będzie dawał sobie duże
pracy w zespole obniża wartość i wsparcie, szybciej się uczył tego,
tak już niskich kompetencji czego mu brakuje. Będzie mniej
merytorycznych. Jeśli od takiego podatny na tendencje do
zespołu zależą nasze losy to rozpadu, które mogą się pojawić
sytuacja jest niewesoła. w obliczu dużych trudności.
Niskie wysokie
Kompetencje zespołowe
Nie będziemy się zajmować kompetencjami merytorycznymi, ponieważ
zależą one od specyfiki działania firmy i specyfiki zadań, które ma do
wykonania zespół.
Będziemy się natomiast zajmowali tym, co dla wszystkich zespołów jest
wspólne.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Wysokie
Kompetencje merytoryczne
Niskie
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
24
NARZ
DZIA DIAGNOZY ZESPOA
U
Przyglądając się działaniu zespołu można wyodrębnić następujące płaszczyzny
analizy:
1. zadanie
2. jednostka
3. zespół
4. organizacja
5. otoczenie
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
25
1. ZADANIE
Każdy zespół ma określone zadania do wykonania. Charakter tych zadań
powinien wpływać na sposób budowy zespołu. Przecież zespół jest po to, aby
wykonywał określone zadania sprawniej niż luz
no współpracująca grupa
pracowników. Przyglądając się uważniej temu tematowi należy uwzględnić:
" Cele i zadania
- Jakie cele i zadania są postawione przed zespołem?
- Czy zespół się z nimi zgadza, czy też zostały mu narzucone?
- Czy zespół uważa, że zadania są wykonalne?
" Formułowanie celów
- Czy zespół brał udział w formułowaniu celów?
- Jeśli tak, to w jaki sposób?
- Czy zespół jest na tyle dojrzały, że może brać udział w formułowaniu
celów? Czy umie to robić?
" Monitoring procesu
- Czy proces osiągania celów jest monitorowany?
- W jaki sposób jest to robione?
- Czy stosowany proces monitorowania procesu osiągania celów
zwiększa jakość pracy zespołu? Jak i dlaczego zwiększa?
" Ocena rezultatów
- W jaki sposób oceniane są rezultaty, które osiąga zespół?
- Czy zespół jest zaangażowany w ocenę osiąganych rezultatów?
- Jak przyjęty sposób oceny rezultatów wpływa na sposób
funkcjonowania zespołu?
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
26
Ćwiczenie:
1. Jakie są twoje odpowiedzi na powyższe pytania?
2. Czy masz jakieś inne pytania, które lepiej uwzględniają specyfikę
funkcjonowania celów w twoim zespole?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
27
2. JEDNOSTKA
Następnym obszarem analizy jest pojedynczy członek zespołu. Zespół jest silny
osobami, które go tworzą oraz relacjami, które są między nimi. Można
powiedzieć, że:
Zespół = Osoby + Relacje
Jeśli chcemy zbudować naprawdę dobry zespół musimy znalez
ć odpowiednio
dobrych członków zespołu. Dlatego też warto przeanalizować jakość elementów
składowych przyszłego lub aktualnie działającego zespołu.
" Kompetencje
- Czy ma kompetencje, które są zespołowi potrzebne?
- W jakim stopniu jest niezastąpiony?
" Motywacja
- Do czego dąży będąc w zespole?
- Co go motywuje a co osłabia?
- Czy jego kierunek i siła motywacji są wystarczające do tego aby
zespół odnosił sukcesy?
" Nastawienia / postawy
- Jakie są główne nastawienia / postawy danej osoby do:
wykonywanego zadania
pozostałych członków zespołu
" Możliwości
- Czy dana osoba ma możliwości jeszcze lepszego działania w ramach
zespołu?
- Czy jest świadoma tych możliwości?
- Czy chce je uruchomić?
" Wkład
- Na czym polega wkład danej osoby w sukces zespołu?
- Czy wielkość tego wkładu jest powyżej czy poniżej średniej w danym
zespole?
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
28
- Czy wkład danej osoby w sukces zespołu jest na optymalnym
poziomie?
Ćwiczenie:
1. Wybierz zespół, który dobrze znasz.
2. Wybierz jedną osobę z tego zespołu i odpowiedz sobie na zamieszczone
powyżej pytania.
W ten sposób sprawdzisz, na ile dobrze rozpoznajesz potencjał ludzi, którzy działają w
zespołach. To jest bardzo cenna umiejętność. Zwróć szczególną uwagę na to jak łatwo jest Ci
odpowiadać na poszczególne pytania. Niektóre z nich będą proste i oczywiste, inne zaś mogą
sprawić nieco trudności. Trudności te wskazują na fakt, że w tym zakresie nie masz jeszcze
automatycznie działającego systemu oceny możliwości ludzi. A taką umiejętność rozwija się
ćwicząc!!!
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
29
3. ZESPÓA

Zespół to coś więcej niż po prostu działający w nim ludzie. Relacje zespołowe
modyfikują postawy i zachowania członków zespołu. Tutaj dzieje się cała
 alchemia związana z tym, co rozgrywa się pomiędzy wspólnie pracującymi
ludz
mi. Analizując działanie zespołu warto wziąć pod uwagę następujące
czynniki:
" Przywództwo
- Czy zespół jest dobrze kierowany?
- Jakie osoby wykazują tendencje przywódcze?
- Które z nich przewodzą w sposób, który zwiększa osiągnięcia
zespołu?
- Które z nich przewodzą w ten sposób, że obniżają osiągnięcia
zespołu?
" Rodzaje zachowań  role
- Czy w zespole występują wszystkie potrzebne mu rodzaje
zachowań?
- Czy te rodzaje zachowań występują w odpowiednim czasie i
odpowiednich proporcjach?
- Jakie role pełnią poszczególni członkowie zespołu?
Rola to trwały sposób zachowania się. Dla przykładu potrzebnymi w zespole rolami są:
Lider, Kontroler, Pracownik ... Problematykę ról w zespole będziemy obszerniej
poruszać w dalszej części tego szkolenia.
" Komunikacja
- Czy komunikacja pomiędzy członkami zespołu sprzyja osiąganiu
sukcesów?
- Które osoby z
le się z sobą komunikują? Dlaczego?
- Czy są realne możliwości usprawnienia komunikacji w zespole?
" Relacje między ludz
mi
- Które relacje pomiędzy członkami zespołu sprzyjają lepszemu
osiąganiu celów?
- Które relacje obniżają efekty, które zespół osiąga?
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
30
" Umiejętność wpływu
- Jaka jest siła wpływu poszczególnych członków zespołu?
- Na czym ta siła polega?
- W jaki sposób poszczególne osoby wpływają na innych?
" Konflikt
- Czy w zespole występują konflikty?
- Czy istnieje ukryty, niejawny konflikt?
- Czego te konflikty dotyczą?
- Czy zespół rozwiązuje konflikty w sposób, który w konsekwencji
poprawia jego funkcjonowanie?
" Analiza problemów
- Jak zespół traktuje pojawiające się problemy?
- W jaki sposób je rozwiązuje?
- Czy istnieją problemy  tabu (takie, których nie należy otwarcie
poruszać)?
" Podejmowanie decyzji
- Czy decyzje podejmowane są sprawnie?
- Kto uczestniczy w podejmowaniu decyzji?
- Czy istniejący sposób podejmowania decyzji gwarantuje zespołowi
sukces?
" Zebrania zespołu
- Jak sprawnie przebiegają zebrania zespołu?
- Jak często zespół się spotyka?
- Czemu naprawdę służą?
" Koordynacja
- Czy działania zespołu są sprawnie koordynowane?
- Kto to robi?
- W jaki sposób?
" Spójność zespołu
- Czy zespół jest jednolity, czy są w nim grupy lub frakcje?
- Czy skład zespołu jest stały, czy często się zmienia?
- Czy są osoby, które zamierzają odejść?
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
31
" Wartości i normy
- Czy zespół ma wspólne wartości i normy, których przestrzega?
- Czy wszyscy są świadomi, jakie one są?
- Jakie są najważniejsze wspólne wartości dla zespołu?
- Jakie są najważniejsze normy dla zespołu?
Ćwiczenie:
Wybierz zespół, który dobrze znasz. Najlepiej taki, w którym działasz.
Odpowiedz na pytania zawarte w punkcie  zespół .
Sprawdzisz w ten sposób swoje umiejętności diagnostyczne. Jeśli to będzie zespół, do którego
należysz, to lepiej przemyślisz sobie sposób, w jaki zespół pracuje.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
32
4. ORGANIZACJA  otoczenie wewnętrzne zespołu
Jeśli organizacja jest odpowiednio duża, to w jej obrębie istnieje wiele
zespołów. Ich swoboda i sposób działania zależy od macierzystej organizacji.
Dlatego przy analizie sposobu działania zespołu warto uwzględnić ten czynnik.
W szczególności zaś należy zwrócić uwagę na następujące czynniki:
" Struktura
- W jakim miejscu struktury organizacyjnej znajduje się zespół?
- Czy jest to struktura ułatwiająca działanie zespołowe?
" Klimat organizacyjny
- Czy organizacja autentycznie promuje działania zespołowe?
- Jakiego rodzaju postawy, przyjmowane w pracy zespołowej,
najbardziej się w tej organizacji opłacają?
" Wsparcie dla rozwoju
- Czy organizacja wspiera rozwój kompetencji pracowników?
- W jaki sposób to robi?
" Nagrody
- Czy w tej organizacji opłaca się pracować zespołowo?
- W jaki sposób nagradzane są najlepsze zespoły?
- W jaki sposób nagradzani są najlepsi członkowie zespołu?
Ćwiczenie:
Scharakteryzuj organizację, w której działa Twój zespół.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
33
5. OTOCZENIE ORGANIZACJI
Bywa tak, że zespoły wykonują swoje zasadnicze zadania całkowicie poza
swoją macierzystą organizacją, czyli w jej otoczeniu, lub też działają częściowo
na zewnątrz a częściowo wewnątrz.
Zespoły, aby być skuteczne, muszą uwzględniać w swoim sposobie działania
specyfikę otoczenia.
Otoczenie organizacji może być:
" Sprzyjające  wrogie
- Jak dobrze zespół jest przygotowany do radzenia sobie w takich
warunkach?
- Na czym polega siła zespołu?
- Gdzie są jego słabości?
" Rozpoznane  niejasne
- Jak dobrze zespół jest przygotowany do radzenia sobie w takich
warunkach?
- Na czym polega siła zespołu?
- Gdzie są jego słabości?
Ćwiczenie:
Zrób charakterystykę otoczenia pod kątem, jego wpływu na pracę zespołową.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
34
....................................................................................................................
Cele i zadania dla zespołu
Podejście zespołowe do celów i zadań stawianych zespołowi zakłada, że w
proces formułowania czy uszczegóławiania celów zaangażowany jest cały
zespół. Jeśli osoby są wystarczająco dojrzałe to uczestniczenie w procesie
tworzenia celów (na dostępnym w danej organizacji poziomie):
" pozwala członkom zespołu lepiej zrozumieć to co mają wykonać
" pozwala wstępnie przygotować się do wykonania zadania już na etapie
formułowania celów
" uruchamia większą motywację do realizacji celów
" pozwala na wczesne uświadomienie sobie ewentualnych zagrożeń
realizacji.
Cel powinien być odpowiednio precyzyjnie i prawidłowo skonstruowany.
Dobrze sformułowany cel powinien być:
1. realistyczny  tj. możliwy do osiągnięcia
2. ambitny
3. możliwie precyzyjnie zwymiarowany  stąd wiemy, gdy cel jest osiągnięty.
W obszarze celów do osiągnięcia przez zespół warto uwzględnić to, że:
�
poszczególni członkowie zespołu powinni mieć jasno określone cele
cele cząstkowe każdego członka zespołu powinny wynikać z celu zespołu
zespół powinien posiadać zasoby umożliwiające realizację celu
�
zasoby i możliwości każdego z uczestników powinny pozwalać na
wykonanie tej porcji celu ogólnego, którą mu się przydziela
proces formułowania celu i dyskusja nad sposobami jego osiągnięcia
powinna być użyta do przyspieszenia rozwoju zespołu
powinny istnieć odpowiednie nagrody i kary związane z osiągnięciami lub
ich brakiem
wykonanie powinno być starannie rozplanowane w czasie, większe zadania
należy rozłożyć na etapy
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
35
jest dobrze kiedy członkowie zespołu mają, odpowiednią do kompetencji,
swobodę wyboru sposobu realizacji celu
należy przewidzieć gdzie mogą wystąpić kryzysowe sytuacje i przygotować
odpowiednie sposoby postępowania
�
powinny istnieć sposoby podejmowania decyzji w sytuacji kryzysowej,
sposoby te powinny być przetrenowane
należy śledzić postępy w osiąganiu celu i uważnie monitorować opóz
nienia i
odstępstwa
należy określić rozkład odpowiedzialności za realizację celu.
Ćwiczenie:
1.Napisz poniżej trzy cele, które ostatnio realizował (realizuje) Twój zespół:
1. ....................................................................................................................
....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
....................................................................................................................
2.Dla każdego z nich sprawdz
, które warunki z umieszczonej powyżej listy, są
spełnione.
3.Zastanów się czy jest to z korzyścią dla procesu realizacji celów i tempa
rozwoju możliwości zespołu?
Warto się zastanowić kiedy proces tworzenia (lub współtworzenia) celów w
zespole będzie korzystny i skuteczny. Hellriegel trafnie wskazuje na trzy takie
warunki:
" członkowie zespołu muszą autentycznie chcieć pracować razem
" menadżerowie ze szczebli skąd cele pochodzą, muszą być otwarci na
współpracę, rezygnując z posunięć siłowych i manipulacji jako sposobu
dostarczania celów do zespołu
" członkowie zespołu muszą odpowiednio sprawnie funkcjonować w grupie
oraz w indywidualnych relacjach.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
36
Jednostka w zespole
Zespół jest jak samochód zbudowany z poszczególnych części. Jakość każdej
z tych części i stopień jej dopasowania do pozostałych ma tu ogromne
znaczenie.
Warto sobie uświadomić, że zbudowanie dobrego zespołu wymaga
odpowiednich starań. Starania te wymagają, z reguły, odpowiednio dużego
nakładu czasu, środków, dostępu do odpowiednich ludzi...
W wielu przypadkach obserwujemy, że budowa jakości zespołu polega na
kompromisie pomiędzy ochotą na naprawdę wysoką jakość, a ograniczeniami
związanymi z aktualnym pakietem możliwości, którymi dysponujemy.
Jednak obniżenie jakości stworzonego zespołu owocuje:
" mniejszymi efektami osiąganymi przez zespół
" większym marnotrawstwem czasu i nadarzających się okazji
" większymi tarciami w czasie realizacji zadań
" wolniejszym rozwojem jakości zespołu
" ...
Dobór nieodpowiednich członków do zespołu przypomina sytuację, kiedy
kupujemy nieodpowiednie części do samochody. Albo przepłacamy, gdy
kupujemy zbyt dobre, albo narażamy się na póz
niejsze, dotkliwe straty, gdy
kupujemy części, które są zbyt niskiej jakości.
Ćwiczenie:
Czy członkowie zespołu, w którym pracujesz są odpowiednio dobrze dobrani?
Którzy tak?
Którzy nie?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
37
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Istnieje wiele powodów, dla których zespół może mieć niższą jakość niż
powinien ze względu na zadania, które przed nim stoją:
" osoba formująca zespół dobiera ludzi gorszych od siebie, bo boi się, że ją
zdominują
" brak czasu na dobranie odpowiednich ludzi do zespołu
" brak odpowiednio atrakcyjnej oferty dla tych, których chcemy mieć w
zespole
" tworzący zespół nie umie tego kompetentnie zrobić
" zadania stojące przed zespołem są nieprecyzyjnie zdefiniowane i trudno jest
określić kwalifikacje członków
Wysoka
Trafność doboru członków
do zespołu
Nakład pracy potrzebnej do wykonania zadania
Niska
Im lepiej dobrany zespół,
tym mniej niepotrzebnej pracy na etapie realizacji zadania.
Oszczędności na etapie formowania zespołu rodzą rzeczywiste straty i straty
wynikłe z niewykorzystania nadarzających się okazji. Niedoróbki są zazwyczaj
kosztowne.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
38
Oczywiście najlepiej byłoby mieć najlepszy zespół  ale jest tak tylko w teorii. W
realnych sytuacjach jakość zespołu powinna odpowiadać klasie zadań, które
mamy do wykonania. Wtedy mamy optymalny układ wykorzystania sił i
środków.
Dla każdego członka zespołu warto sprawdzić:
czy jest wystarczająco zmotywowany
�
czy posiada wymagane kompetencje związane ze specyfiką zadania
czy umie współpracować w zespole
czy jego naturalne role zespołowe pasują do konfiguracji zespołu
czy może się dalej rozwijać i umie modyfikować swoje zadania.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
39
Zespół jako narzędzie sukcesu
Przywództwo
Zespołem musi ktoś kierować. Może tak być, że jest to cały czas ta sama
osoba. Najczęściej jest nią formalny kierownik czy menadżer. Istnieją jednak
zespoły, które mają więcej niż jednego lidera. Po prostu kilku członków zespołu
ma taki rys osobowości. Jeśli osoby te nie są wystarczająco dojrzałe to
dochodzi do walk i konfliktów.
Dojrzały lider to taka osoba, która może skutecznie pełnić role lidera, ale pełnić
jej nie musi. Robi to wtedy, kiedy warto, kiedy jest to potrzebne. W innych
przypadkach potrafi efektywnie pełnić inne role.
Istnieją przypadki liderów kompulsywnych. Osoby takie albo są liderami w
zespole albo cierpią i walczą o odzyskanie  utraconej pozycji. Brak im
elastyczności w pełnieniu roli. W odpowiednio dojrzałych zespołach może
istnieć formuła przywództwa funkcjonalnego. Oznacza to, że kieruje ten, kto w
danym zadaniu potrafi poprowadzić zespół najlepiej do sukcesu.
Istnieje wiele sposobów kierowania zespołem, bycia liderem.
" na czele, ze sztandarem i fanfarami
" spokojny strateg
" kierujący zespołem poprzez innych
" merytorycznie najsilniejszy członek zespołu.
Nie mamy tu zamiaru wymieniać wszystkich możliwych sposobów bycia
liderem. Chodzi nam o pokazanie tego, że ludzie są różnorodni i mogą
skutecznie przewodzić grupie stosując różne zestawy środków.
Jednak niezależnie od tego, kto kieruje i w jaki sposób to robi jedno jest pewne:
Zespół potrzebuje sprawnego kierownictwa!
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
40
Ćwiczenie:
1. Czy będąc w zespołach pełnisz rolę lidera w naturalny sposób?
2. Jeśli przewodzisz, to w jakim stylu? Co jest charakterystyczne dla sposobu,
w jaki to robisz?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Rodzaje zachowań  role
Role w zespole to względnie trwałe sposoby zachowania się osoby. W
literaturze na ten temat istnieje wiele sposobów wyodrębnienia ról. Wymienimy
teraz role, które powinny istnieć po to, aby zespół dobrze działał. Role te
opisują zespoły zachowań, które są zespołowi potrzebne.
1. Role pozytywne
Role pozytywne, to role, które są potrzebne do tego aby zespół dobrze działał:
" Lider  osoba kierująca pracą grupy i prowadząca ją do celu. Dobrze
działający lider zwiększa szanse sukcesu zespołu. Jeśli z
le kieruje
zespołem, to może spowodować duże straty.
" Stymulator  to osoba, która wprowadza do zespołu nowe pomysły, idee,
pomysły rozwiązań. Jest  niespokojnym duchem . Nie pozwala innym
spocząć na laurach. Nie wszystkie jej pomysły muszą być trafne i nie
zawsze zgłasza je w odpowiednim momencie. Jest często nie lubiana przez
osoby, które myślą i działają konserwatywnie.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
41
" Ekspert  osoba, która dysponuje tak dużą kompetencją w danej sprawie,
że inni zwracają się do niej o pomoc i radę. Ekspert jest niezastąpiony w
typowych przypadkach. W nietypowych, zaskakujących sprawach jego
kompetencja może przeszkadzać w szukaniu najlepszych rozwiązań.
" Innowator  osoba, która lubi wdrażać nowości. W sytuacjach typowych,
powtarzających się zadań jest nieefektywny i niechętnie je robi.
" Zorientowany na wyniki  osoba, która lubi osiągnięcia. Lubi wysoko
ustawioną poprzeczkę. Motywują ją wyzwania i sukcesy. Świetnie pracuje,
ma własną motywację.
" Wykonawca  osoba lubiąca spokojną, dobrze zorganizowaną pracę.
Wykonawca ma bardzo pożądaną cechę, może dobrze realizować zadania,
które wymagają długiej i systematycznej pracy, interesuje się szczegółami i
jest dokładny.
" Kontroler  osoba ta lubi dokładnie wiedzieć, co się naprawdę dzieje. Ma
doskonale rozwinięty zmysł obserwacji. W naturalny sposób kontroluje to, co
się dzieje. Kontroler ostrzega i pilnuje czy grupa prawidłowo pracuje. y
le
sprawowana kontrola może jednak przeszkadzać w efektywnej pracy.
" Cementujący grupę  osoba dbająca o to by ludzie w zespole dobrze się z
sobą czuli i funkcjonowali. Cementujący ma duże talenty społeczne.
Wprowadza życzliwą atmosferę akceptacji, budzi zaufanie. Jest bardziej
nastawiony na ludzi niż na zadania. Działa głównie poprzez atmosferę i
emocje.
" Sędzia  to  mąż zaufania zespołu. Ludzie mu ufają i zwracają się do
niego w celu dokonania istotnych rozstrzygnięć. Posiada duży kredyt
zaufania. Ludzie liczą się z jego zdaniem w sprawach związanych z
funkcjonowaniem zespołu, konfliktami interpersonalnymi itp.
" Ambasador  osoba, która reprezentuje zespół na zewnątrz. Działa w
macierzystej organizacji lub w jej otoczeniu dbając o zaspokojenie interesów
zespołu.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
42
Jak można zauważyć pierwszych siedem ról związanych jest bardziej z
zadaniem (lider, stymulator, ekspert, innowator, zorientowany na wyniki,
wykonawca, kontroler).
Pozostałe trzy role (cementujący, sędzia i ambasador) związane są bardziej ze
społeczną warstwą zespołu.
Dla skutecznego zespołu proporcje występowania każdej z tych ról zależą od
specyfiki zadań i otoczenia, w którym zespół działa. Jednak wszystkie są
potrzebne. Jeśli którejś roli zabraknie zespół ma problemy.
Ćwiczenie:
1.Wybierz trzy najważniejsze, dla Ciebie zespoły, w których działasz lub
działałeś. Określ, jakie role lubisz pełnić w zespole. Masz na to 10 punktów.
Ilość punktów przyznanych każdej z ról powinna odpowiadać twoim naturalnym
predyspozycjom.
Jeśli masz predyspozycje do pełnienia określonej roli to będziesz ją pełnił chętnie i z
przyjemnością. Jest oczywiste, że przy niektórych rolach postawisz więcej punktów a przy
innych mniej. Będą też istniały role, którym przydzielisz 0 punktów. Będzie to oznaczało, że jeśli
nie musisz to tego w zespole nie robisz.
Jeśli przyjrzysz się uważniej swoim zachowaniom podczas pracy zespołowej to być może
zauważysz, że w różnych zespołach zachowujesz się różnie.
Zespół Zespół Zespół Mój profil
1 2 3 ról
Ambasador
Sędzia
Cementujący grupę
Kontroler
Wykonawca
Zorientowany na wyniki
Innowator
Ekspert
Stymulator
Lider
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
43
W kolumnie  mój profil ról , umieść cyfrę powstałą z sumowania cyfr, które
przypisałeś każdej z ról w każdym z trzech zespołów. Następnie cyfrę tę podziel
przez trzy i wpisz wynik w czwartej kolumnie. Otrzymałeś w ten sposób wynik
obrazujący twoją preferencję w pełnieniu danej roli.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
44
Np.:
Zespół Zespół Zespół Mój profil
1 2 3 ról
Lider
4 1 3 8:3=2.7
2. Czy jesteś zadowolony ze swojego profilu ról?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
3.Czy taki profil umożliwia Ci osiąganie tego, na czym Ci zależy?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ćwiczenie:
1. Wybierz zespół, który jest dla ciebie najważniejszy. W poszczególnych
kolumnach wpisz inicjały członków tego zespołu. Dla każdego członka zespołu
zaznacz pełnione przez niego role punktując w następujący sposób:
3  bardzo często pełni tę rolę
2  często pełni tę rolę
1  rzadko pełni tę rolę
0  bardzo rzadko lub nigdy nie pełni tej roli
W ostatniej kolumnie wpisz sumę punktów dla każdej z 10 ról w zespole.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
45
Osoby w zespole
S.
Ambasador
Sędzia
Cementujący grupę
Kontroler
Wykonawca
Zorientowany na wyniki
Innowator
Ekspert
Stymulator
Lider
Otrzymasz w ten sposób siłę występowania poszczególnych ról w zespole
(niezależnie od tego, kto je pełni).
2. Czy siła występowania poszczególnych ról w tym zespole ma wpływ na to
jak działa ten zespół? W czym zespół jest silny? Czego mu brakuje?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
46
2. Role negatywne
Role negatywne to te pakiety zachowań, które zaspokajając jednostkowe
potrzeby jakiejś osoby psują jednocześnie efektywne działanie zespołu.
Najczęściej spotykamy następujące zachowania:
" Agresor  osoba taka atakuje innych w sposób, który jest dla nich trudny i
przykry. Może wybierać tych, którzy przewodzą zespołowi, albo tych, którzy
jej  podpadną w jakiś inny sposób. Najczęściej nie atakuje wszystkich, bo to
skończyłoby się dla niej szybko przegraną. Agresor wchodzi często w
kontakt z innymi poprzez atak.
" Dominujący  osoby dominujące dążą konsekwentnie do tego, aby
decydować i rządzić. Potrzeba taka nie wynika z charakteru powierzonego
zespołowi zadania tylko z potrzeby charakteru. Dominujący nie umie
wygodnie słuchać i wykonywać poleceń innych. Dlatego stara się uzyskać
odpowiednią władzę nawet kosztem zagrożenia dla zadań zespołu. Mogą to
robić poprzez działania wprost lub w bardziej subtelny, mniej widoczny dla
innych sposób.
" Blokujący  osoby te stopują aktywność innych. Nie wysuwają przy tym
własnych pomysłów na rozwiązania.
" Szukający uznania  osoby takie potrzebują poklasku grupy. Zdobywają je
jednak nie poprzez zaangażowanie się w realizację celów zespołu i pomoc
innym, ale przez skupianie uwagi członków sprawach, które odciągają od
wykonania zadań i jednocześnie stawiają naszego  bohatera w świetle
reflektorów.
" Playboy  osoba, która ściąga na siebie zainteresowanie całości lub części
grupy poprzez prowokujące, ekstrawaganckie zachowania. Playboy nie
umie pozostawać w cieniu. Musi skupiać uwagę i uznanie innych.
" Ofiara  osoba taka poszukuje pomocy i osób, które jej będą pomagać. Nie
jest to jednak zdrowa forma szukania wsparcia, podczas której osoba
chętnie rośnie w siłę i potrzebne kompetencje i zaczyna sobie coraz lepiej
radzić sama. Ofiara ciągle znajduje jakieś problemy, bo właśnie dzięki nim
zyskuje uwagę i zainteresowanie innych.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
47
" Rzecznik innych  nie umie lub nie chce mówić o tym, na czym mu zależy.
Dlatego ukrywa swoje potrzeby w potrzebach innych występując w ich
imieniu, mimo że nikt go do tego nie upoważniał. Jeśli jest sprawny
społecznie i ma wystarczająco dużo czasu może nawet zorganizować sobie
prawo do rzeczywistej reprezentacji innych. Zawsze jednak chodzi o takie
jego własne potrzeby, które nie są skierowane na lepszą realizację zadań,
które zespół ma wykonać.
"  Spowiednik  uzyskuje uwagę innych zwierzając się ze swoich
prywatnych problemów i spraw.
" Bierny  osoba taka wycofuje się z aktywności na rzecz wykonywanego
zadania lub aktywności wspierającej potrzebne procesy grupowe. Nie chodzi
tu o chwilowe wycofanie się dla nabrania sił. Osoba taka reaguje stale
opóz
nieniem reakcji, brakiem zaangażowania itp. Często markuje działanie.
Ćwiczenie:
Przyjrzyj się jeszcze raz trzem najważniejszym dla Ciebie zespołom, w których
działasz lub działałeś. Wybrałeś je w poprzednim ćwiczeniu. Uzbrój się w
odwagę i bezstronność. Nie musisz nikomu pokazywać tych wyników. Dlatego
rób to ćwiczenie dobrze albo nie rób go wcale.
Oszukiwanie siebie jest dużo gorsze niż oszukiwanie innych.
1.Zaznacz w tabeli, według poniższej punktacji, występowanie negatywnych ról
w twoim działaniu zespołowym:
3  bardzo często pełni tę rolę
2  często pełni tę rolę
1  rzadko pełni tę rolę
0  bardzo rzadko lub nigdy nie pełni tej roli
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
48
Zespół Zespół Zespół Mój profil
1 2 3 ról
Agresor
Blokujący
Szukający uznania
 Spowiednik
Playboy
Dominujący
Ofiara
Rzecznik innych
Bierny
W kolumnie  mój profil ról , umieść cyfrę powstałą z sumowania cyfr, które
przypisałeś każdej z ról w każdym z trzech zespołów. Następnie cyfrę tę podziel
przez trzy i wpisz wynik w czwartej kolumnie. Otrzymałeś w ten sposób wynik
obrazujący twoją preferencję w pełnieniu danej roli.
Np.:
Zespół Zespół Zespół Mój profil
1 2 3 ról
Ofiara
1 0 0 1:3=0.33
2. Czy jesteś zadowolony ze swojego profilu ról?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
3. Czy taki profil umożliwia Ci osiąganie tego, na czym Ci zależy?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
49
....................................................................................................................
Jeśli zrobiłeś to ćwiczenie uczciwie i dokładnie to duże GRATULACJE!!!
Oznacza to, że jesteś silnym człowiekiem. Ludzie silni nie boją się własnych wad. A to, że się
ich nie boja czyni ich jeszcze silniejszymi. Ludzi, którzy nie dostrzegają własnych wad, a mamy
je wszyscy, jest łatwiej podpuścić, jest łatwiej nimi manipulować.
Jeśli przesadziłeś w diagnozie własnych  ról negatywnych to znaczy, że masz tendencję do
gnębienia samego siebie i żyjesz w większym stresie niż musisz. Jeśli tak jest, możesz to
zmienić. Ale nie musisz  każdy ma prawo do pielęgnowania własnych trudności tak długo, jak
da radę.
Jeśli identyfikowałeś własne  negatywne role z życzliwością i ciekawością jednocześnie,
oznacza to, że dysponujesz zasobami tego, co ludzie nazywają M
DROŚCI
. Warto to
rozwijać dalej.
Ćwiczenie:
1. Wybierz zespół, który jest dla ciebie najważniejszy. W poszczególnych
kolumnach wpisz inicjały członków tego zespołu. Dla każdego członka zespołu
zaznacz pełnione przez niego role punktując w następujący sposób:
3  bardzo często pełni tę rolę
2  często pełni tę rolę
1  rzadko pełni tę rolę
0  bardzo rzadko lub nigdy nie pełni tej roli
W ostatniej kolumnie wpisz sumę punktów dla każdej z 10 ról w zespole.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
50
Osoby w zespole
S.
Agresor
Blokujący
Szukający uznania
 Spowiednik
Playboy
Dominujący
Ofiara
Rzecznik innych
Bierny
Sumy punktów w
poszczególnych kolumnach
Otrzymasz w ten sposób siłę występowania poszczególnych negatywnych ról w
zespole (niezależnie od tego, kto je pełni).
2. Czy siła występowania poszczególnych negatywnych ról w tym zespole ma
wpływ na to jak działa ten zespół?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
3. Zsumuj punkty, które przydzieliłeś w poszczególnych kolumnach
(odpowiadające poszczególnym członkom zespołu). Wielkość punktacji
obrazuje ujawnia siłę występowania tych zachować, które zmniejszają szanse
zespołu na osiąganie wartościowych wyników.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
51
Zbiorcza tabela ról w zespole
Ambasador
Sędzia
Cementujący grupę
Kontroler
Wykonawca
Zorientowany na wyniki
Innowator
Ekspert
Stymulator
Lider
Agresor
Blokujący
Szukający uznania
 Spowiednik
Playboy
Dominujący
Ofiara
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Osoby:
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
52
Rzecznik innych
Bierny
Komunikacja  macierz komunikacji w zespole
Komunikacja, w używanym tu znaczeniu, to sztuka sprawnego porozumiewania
się. Jeśli w zespole istnieją jakieś zatory czy zniekształcenia komunikacyjne, to
przestaje on funkcjonować tak dobrze, jak by mógł i nie ma mowy o synergii.
Trudności komunikacyjne sygnalizują przyszłe problemy we współdziałaniu.
Dlatego warto przeanalizować komunikację w zespole.
Krok 1.
W tej technice oceny komunikacji określamy jakość komunikacji pomiędzy
poszczególnymi osobami w zespole. Osoby te, w naszym przykładzie, są
oznaczone kolejnymi literami od A do N.
I tak osoba A komunikuje się z B, C ...N. Zapisujemy to w następujący sposób:
A z B
A z C
...
A z N
W ten sposób dostajemy widoczną poniżej macierz komunikacji w zespole.
Krok 2.
W następnym kroku określamy jakość komunikacji pomiędzy poszczególnymi
członkami zespołu.
a. pytając się każdego z nich - np. osoby A:
 Aby zespół mógł dobrze wykonywać swoje zadania jego członkowie muszą się
sprawnie porozumiewać. Określ jakość komunikacji pomiędzy Tobą (A) a osobą
B w %. 100% oznacza, że masz z B dokładnie taką komunikację, jaka jest Ci
potrzebna do tego by zespół realizował swoje zadania. W ten sam sposób
określ jakość komunikacji w relacjach ze wszystkimi pozostałymi członkami
zespołu.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
53
Następnie pytamy o to samo osobę B, następnie C, itd.
Otrzymane wartości % wpisujemy w tabelę.
Warianty sposobu zbierania danych do dalszej analizy:
" pytamy oddzielnie każdego członka zespołu
" rozdajemy im arkusz i każdy z nich pracując oddzielnie określa jakość
komunikacji w relacjach z pozostałymi członkami zespołu
" wszyscy członkowie zespołu są w tym samym miejscu i jednocześnie, ale
niezależnie wypełniają swoją część
" jeśli nie możemy lub nie chcemy pytać członków zespołu, to na podstawie
własnych obserwacji wpisujemy do tabeli odpowiednie procenty.
Niezależnie od przyjętego sposobu pozyskania danych o jakości komunikacji na
tym etapie mamy już wypełnioną tabelę.
Macierz jakości komunikacji w zespole
A z B z C z D z E z F z G z H z I z J z K z L z M z N z
A 40
B 60
C 100 90
D 30
E 70
F 90
G 60
H 20
I 100
J 90
K 70
L 50
M 20
N 70
Krok 3.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
54
Dla ułatwienia analizy można komórki z określoną wartością komunikacji
wyróżnić kolorami, np.:
100% - 80% kolor żółty (bardzo dobrze)
79% - 60% kolor zielony (nadzieja  może to wystarczy)
59% - w dół kolor czerwony (zagrożenie)
A teraz analiza wyników, które znalazły się w tabeli. Warto sobie odpowiedzieć
na kilka pytań:
1. Gdzie mamy obszary dobrej komunikacji? Dlaczego? Jak to pielęgnować by
nie spadło w dół?
2. Gdzie są obszary do szybkiej poprawy? Jak można to zrobić?
3. Gdzie są obszary zagrożeń? Czy warto tu zmienić członków zespołu czy
intensywnie pracować nad relacjami?
4. Czy wpisane wartości są zbliżone dla relacji pomiędzy tymi samymi osobami
np.  A z B i  B z A . Czy różnice są w granicach dopuszczalnego błędu (do
10%)? Jeśli różnice są duże, dlaczego osoby te tak różnie oceniają jakość
wzajemnej komunikacji? Czy jest to przeszkodą dla pracy zespołu?
Krok 3.
Usprawnianie komunikacji w zespole.
Na ten temat będzie sporo artykułów w naszym miesięczniku. Będzie także
szkolenie licencyjne na ten temat.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
55
Relacje między ludz
mi w zespole
Jakość relacji pomiędzy poszczególnymi ludz
mi w zespole wpływa w silny i
bezpośredni sposób na sposób funkcjonowania tego zespołu i jego wyniki.
Dla każdej osoby możemy wyróżnić dwa kierunki naturalnej orientacji:
" nastawienie na cele
" nastawienie na ludzi.
Nastawienie na cele
Każda osoba w zespole ma określony profil określający, na czym jej bardziej
zależy. I tak mamy następujące orientacje:
a. silnie na cele/słabo na ludzi
b. silnie na ludzi/słabo na cele
c. podobnie na ludzi i na cele
d. słabo na ludzi i słabo na cele
e. najpierw na cele, a jeśli tu jest w porządku, to następnie na ludzi
f. najpierw na ludzi, a jeśli tu jest w porządku, to następnie na cele.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Nastawienie na ludzi
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
56
Ćwiczenie:
Określ orientacje poszczególnych osób z Twojego zespołu:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Umiejętność wpływu
W procesie pracy zespołowej ludzie wzajemnie na siebie wpływają. Bez tego
praca ta jest niemożliwa.
Istnieje wiele sposobów wyodrębnienia sposobów, jakich używamy by wpłynąć
na innych. Warto też pamiętać, że Ci inni także wpływają na nas.
Wartościowy sposób wyodrębnienia stylów wpływu zaproponował Kipins
(1984). Według niego można wpływać na innych stosując podejścia:
" przyjacielskie
" wymiany
" uzasadniające
" asertywne
" koalicyjne
" nakazowe
" karzące
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
57
Podejście przyjacielskie
Podejście to opiera się na założeniu, że przyjaz
nie traktowani ludzie są bardziej
skłonni reagować na to, czego od nich chcemy. Ludzie z natury przyjaz
ni
stosują to podejście w naturalny, spontaniczny sposób. Pozostali używają go
jako świadomej strategii wpływu.
Podejście wymiany
Jeśli zrobisz dla mnie to, o co Cię proszę, to ja też zrobię coś dla Ciebie teraz
lub w przyszłości.
Podejście uzasadniające
W podejściu tym uzasadniamy, dlaczego nasz rozmówca powinien zrobić to, o
co go prosimy. W podejściu tym unika się emocjonalnych aspektów wpływu.
Potrzebę wykonania uzasadniamy podając fakty, daty, informacje.
Podejście asertywne
Powiadamiamy rozmówcę o tym, co chcemy w prosty, bezpośredni sposób. Nie
stosujemy tu wstępnych zabiegów zwiększających nasz wpływ na rozmówcę.
Podejście koalicyjne
W podejściu tym tworzymy koalicje w celu wzajemnego wspierania się,
wymiany informacji, zasobów, umiejętności, czy wzajemnej edukacji. W
podejściu koalicyjnym tworzymy względnie trwałe relacje wzmacniające siłę i
możliwości członków koalicji
Podejście nakazowe
W podejściu tym używamy posiadanej władzy organizacyjnej do wydawania
poleceń wykonania. Władza może wynikać z naszej własnej pozycji lub też
możemy działać  w imieniu kogoś innego, kto tę władzę ma.
Podejście karzące
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
58
W podejściu tym karzemy określoną osobę lub osoby za zachowania, które
nam się nie podobają.
Osoby w zespole
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
Suma:
Ćwiczenie:
1. Określ orientacje poszczególnych osób z Twojego zespołu. Dla każdej
osoby rozdziel 10 punktów pomiędzy poszczególne style wpływu
proporcjonalnie do tego jak dana osoba postępuje.
2. Podsumuj punkty w poszczególnych kolumnach. Otrzymasz w ten sposób
siłę występowania poszczególnych sposobów wpływu w twoim zespole.
3. Zastanów się na ile stosowany przez wasz zespół zestaw strategii wpływu
ułatwia osiąganie wartościowych rezultatów? Czy jest coś, co może być
lepsze?
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
wymiany
uzasadniaj
ą
asertywne
koalicyjne
nakazowe
Karz
ą
ce
przyjacielskie
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
59
4. W jaki sposób można poprawić sposób działania zespołu?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Konflikt
Konflikt pojawia się w każdym zespole. Jest oznaką, że nagromadziły się lub
nagle zaistniały na tyle istotne różnice, że przeszkadzają one sprawnie
funkcjonować. Konflikt rodzi spore niebezpieczeństwo pojawienia się
zachowań, których nie da się już cofnąć i które trwale zaważą na jakości
funkcjonowania zespołu.
Chodzi o to, żeby:
" konfliktom zawczasu zapobiegać, przewidywać je i odpowiednio działać
" wywoływać je tylko wtedy, gdy umiemy nimi odpowiednio pokierować
" ujawniać je w odpowiednim momencie i rozwiązywać
" nauczyć się radzić sobie, gdy już są.
Ćwiczenie:
Przypomnij sobie trzy konflikty, które powstały w zespole:
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Zrób to proste ćwiczenie koniecznie teraz. Pomoże Ci lepiej zrozumieć poniższy materiał. Mogą
to być konflikty, w których brałeś udział lub konflikty, które obserwowałeś. Wybierz takie, które
jest Ci najłatwiej sobie przypomnieć.
Jeśli masz problem z tym ćwiczeniem, to albo masz zaniki pamięci (w sprawach związanych z
konfliktem) albo małe doświadczenie w byciu w różnych zespołach.
PRZYCZYNY POWSTAWANIA KONFLIKTÓW:
" Niejasno przydzielone zadania
" Wzajemna zależność
" Koordynacja
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
60
" Kontrola
" Ograniczone zasoby
" Udział w podejmowaniu decyzji
" Problemy komunikacyjne
Ćwiczenie:
Jakie były przyczyny tych trzech konfliktów, które wypisałeś?:
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Można wyróżnić cztery typy konfliktu ze względu na intencje wejścia w
konflikt:
" Przegrana  Przegrana
" Wygrana  Przegrana
" Przegrana  Wygrana
" Wygrana  Wygrana
Ćwiczenie:
Przypomnij sobie, jaki były intencje strony inicjującej konflikt:
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Można wyróżnić cztery typy konfliktu ze względu na wynik konfliktu:
" Przegrana  Przegrana
" Wygrana  Przegrana
" Przegrana  Wygrana
" Wygrana  Wygrana
Ćwiczenie:
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
61
Przypomnij sobie, jaki były intencje strony inicjującej konflikt:
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
62
Konflikty pomiędzy ludz
mi:
Wg. Schmidt i Tannenbaum (1972):
" Brak zgody, co do faktów  ludzie są świadomi faktów ale inaczej je
interpretują
" Brak zgody, co do celów  ludzie chcą osiągać różne cele
" Brak zgody, co do metod działania  ludzie mają ochotę osiągać coś za
pomocą różnych sposobów
" Brak zgody, co do wartości  istnieją duże różnice w tym, co jest właściwe,
dobre a co nie.
Według Maddux (1988):
1. Różnice w potrzebach, celach, wartościach
2. Różnice w dostrzeganych u innych motywach, słowach, działaniach i
sytuacjach
3. Różne oczekiwania co do wyników
4. Niechęć do przepracowania określonych spraw, do współpracy czy
kompromisu.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
63
Wg. Thomas
Skłonność do kooperacji WYSOKA
Podejmowanie decyzji
Przy podejmowaniu decyzji warto wziąć pod uwagę to, że:
" zespół podejmuje decyzje inaczej niż pojedyncze jednostki
" jednostka może być bardzo kompetentna do podejmowania danej decyzji
lub też niekompetentna
" zespół może być bardzo kompetentny do podejmowania danej decyzji lub
też niekompetentny
" pewne sytuacje wymagają raczej decyzji indywidualnych
" w pewnych sytuacjach lepiej jest podejmować decyzje grupowe.
Bardzo wartościowy model rozjaśniający zależność pomiędzy typami decyzji, a
rodzajem sytuacji proponują Wynn i Guditus (1984).
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Asertywno
ść
WYSOKA
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
64
Typy sytuacji
Sytuacja kryzysowa X
Lider nie chce dzielić się władzą X X
Lider nie ma informacji potrzebnych do X X X
podjęcia decyzji
Problem jest nieokreślony X X X
Konieczne jest kreatywne myślenie X
Potrzebna jest decyzja wysokiej jakości X
Konieczne jest zaangażowanie i wsparcie X
wszystkich
Konsensus = decyzja jest podjęta, gdy wszyscy mówią TAK.
Ćwiczenie:
Jak w Twoim zespole podejmowane są decyzje?:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Czy jest to optymalny sposób podejmowania decyzji? Co dobrze byłoby by
udoskonalić?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Lider decyduje
sam
Lider decyduje po
konsultacji
Zespó
ł
decyduje
wi
ę
kszo
ś
ci
ą
Zespó
ł
decyduje
consensusem
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
65
...................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
66
Plan rozwoju
kompetencji zespołowych
Nikt nie jest tak doskonały, by nie mógł być lepszy w tym, co robi. W tym celu
warto odpowiedzieć sobie na pytania:
" Co mogę zmienić na lepsze w moim pakiecie kompetencji zespołowych?
" Jak można to zrobić?
" Które zmiany dadzą mi najwięcej korzyści?
" Które zmiany będzie mi najłatwiej wprowadzić?
" Dlaczego warto to zrobić?
DECYZJA  co zmieniam!!!
Co mogę zmienić na lepsze w moim pakiecie kompetencji zespołowych?
Ćwiczenie:
Wypisz to wszystko, co jak uważasz, możesz robić jeszcze lepiej w sytuacjach
pracy w zespole:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
67
Jak można to zrobić?
Ćwiczenie:
W jaki sposób można takie kompetencje rozwijać:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Które zmiany dadzą mi najwięcej korzyści?
Ćwiczenie:
1. Uszereguj to, co jak uważasz, możesz zmienić, według wielkości korzyści,
które zmiana Ci przyniesie?
2. Określ, możliwie precyzyjnie, jakie to będą korzyści?
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
68
....................................................................................................................
Które zmiany będzie mi najłatwiej wprowadzić?
Ćwiczenie:
Uszereguj możliwe zmiany Twojej sprawności działania w zespole według
łatwości wdrożenia.
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Wybierz teraz trzy najbardziej atrakcyjne dla ciebie  inwestycje w poprawę
własnych kompetencji zespołowych:
1. ....................................................................................................................
2. ....................................................................................................................
3. ....................................................................................................................
Dlaczego warto mi to zrobić?
Ćwiczenie:
Dla każdej z powyższych trzech  inwestycji wypisz wszystkie powody, dla
których warto jest Ci ją wdrożyć w swoje życie:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
69
....................................................................................................................
....................................................................................................................
To jest bardzo ważna część ćwiczenia. Bez odpowiednio silnej i trwałej motywacji zmiany
rzadko się udają. Dlatego tak ważne jest byś odkrył przed sobą WSZYSTKIE istotne czynniki,
które zwiększają Ci szanse na wdrożenie.
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
TRENDY uczenie w XXI wieku. Internetowy magazyn CODN luty/2007
70
a teraz decyzja - DECYZJA  co zmieniam!!!
W tym będę lepszy:
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
....................................................................................................................
Ukończyłeś samodzielnie szkolenie z zakresu pracy zespołowej.
To trudniejsze niż uczestniczenie w klasycznym szkoleniu, które prowadzi
trener. Oznacza to, że umiesz pracować samodzielnie.
Taka umiejętność w połączeniu z wysokimi kompetencjami zespołowymi
tworzy atrakcyjny profil pracownika.
Życzymy Ci sukcesów i zadowolenia w pracy zawodowej i nie tylko ...
Autorzy
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Zespół. Praca zespołowa. Praca w zespole
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa
Małgorzata Taraszkiewicz & Kazimierz F. Nalepa