Własność intelektualna
Ochrona własności przemysłowej
Katarzyna Bergier
Czy zawsze warto opatentować wynalazek?
Nie.
Uzyskanie patentu nie oznacza, że jego
zastosowanie przyniesie korzyści
finansowe i technologiczne.
Tajemnica przedsiębiorstwa
Nie są chronione prawem wyłącznym,
ale mogą mieć status tajemnicy
przedsiębiorstwa, tzw. know-how.
Ich udostępnianie jest możliwe poprzez
umowy licencyjne.
Tajemnica przedsiębiorstwa
Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie
się nieujawnione do wiadomości publicznej
informacje techniczne, technologiczne,
organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne
informacje posiadające wartość
gospodarczą, co do których przedsiębiorca
podjął niezbędne działania w celu
zachowania ich poufności (art.11 ust.4, ustawa
z 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji).
Tajemnica przedsiębiorstwa
Korzyści:
1) Brak kosztów, które są przy patencie,
2) Chronione bezterminowo,
3) Znaczenie gospodarcze.
Wady:
1) Ujawnienie skutkuje nieograniczonym
dostępem,
2) Poziom ochrony niższy niż dla patentu.
Reklama Coca-coli z 1900 r. (z
ródło: Wikipedia)
Wzór użytkowy
Wzór użytkowy oznacza:
nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze
technicznym dotyczące kształtu, budowy lub
zestawienia przedmiotu o trwałej postaci,
czyli że wzorem użytkowym jest przedmiot
lub zestawienie przedmiotów mających
postać materialną, nie zaś technologia,
sposób, produkt bezpostaciowy.
Wzór użytkowy
Cechy:
- nowość, podobnie jak w przypadku wynalazku,
- użyteczne rozwiązanie, czyli praktyczne
zastosowanie.
- nie potrzeba wymogu  poziomu wynalazczego
Na wzór użytkowy udziela się prawa
ochronnego na 10 lat od daty zgłoszenia w
Urzędzie Patentowym.
Wzór użytkowy
W zgłoszeniu wzoru użytkowego możemy
zamieścić tylko jedno zastrzeżenie,
ponieważ wzór użytkowy dotyczy tylko
jednego przedmiotu.
Wzór użytkowy
Jeśli UP na podstawie badania
merytorycznego uzna, że wzór użytkowy
jest niejednolity, to informuje o tym
zgłaszającego i wyznacza czas na
rozdzielenie wzorów i przesłanie nowych
opisów w wyznaczonym terminie.
Wzór użytkowy
Wzory użytkowe są chronione w 78
państwach w tym w Polsce (dane z 2009 r.)
W Polsce chroniony wzór użytkowy dotyczy
wyłącznie przedmiotu materialnego o
trwałej postaci określonego za pomocą cech
technicznych przedmiotu. W Austrii
ochronę na wzór użytkowy można uzyskać
dla sposobów i metod.
Wzór użytkowy
Wzór przemysłowy
Wzór przemysłowy - to nowa o indywidualny
charakterze postać wytworu lub jego część,
nadana mu przez takie cechy jak linia, kontury,
kształt, kolorystyka, struktura lub materiał
wytworu oraz ornamentacja.
Nie może mieć cech podobieństwa do już
istniejących wzorów, ani też być kombinacją już
istniejących wzorów.
Na wzór przemysłowy udziela się ochrony w
postaci prawa z rejestracji na okres 25 lat od daty
zgłoszenia.
Wzór przemysłowy
" Nowość:
przed datą, według której oznacza się pierwszeństwo do
uzyskania prawa z rejestracji, identyczny wzór nie został
udostępniony publicznie przez stosowanie, wystawienie
lub
ujawnienie w inny sposób (identyczny także, gdy różni się
jedynie nieistotnymi szczegółami)
" Indywidualny charakter:
ogólne wrażenie, jakie wywołuje na zorientowanym
użytkowniku, różni się od ogólnego wrażenia wywołanego
na nim przez wzór publicznie udostępniony przed datą,
według której oznacza się pierwszeństwo (bierze się pod
uwagę zakres swobody twórczej przy opracowywaniu
wzoru)
Wzór przemysłowy
W procedurze krajowej w jednym zgłoszeniu
ochroną można objąć do 10 odmian wzoru.
Można zgłosić więcej niż 10 odmian wzoru,
jeśli tworzą one komplet.
W procedurze wspólnotowej w jednym
zgłoszeniu można zgłosić dowolną liczbę
wzorów, ale wszystkie muszą należeć do tej
samej klasy (wg Międzynarodowej
Klasyfikacji Wzorów Przemysłowych, za
wyjÄ…tkiem ornamentacji).
Wzór przemysłowy
Ochrona bez rejestracji
Wzór przemysłowy może być chroniony na
terenie Unii jako nie zarejestrowany. Jego
ochrona jest ograniczona do 3 lat liczÄ…c od
daty pierwszego publicznego udostępnienia
wzoru we Wspólnocie.
Prawo własności przemysłowej  znak towarowy
Znak towarowy (trademark)  określa oznaczenie
przedstawione lub wyrażone w sposób graficzny, w
obrocie gospodarczym ma odróżniać produkty
pochodzące z różnych z
ródeł. Może nim być wyraz,
rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma
przestrzenna, forma towaru lub opakowania, melodia
lub sygnał dz
więkowy.
Na wzór użytkowy udziela się prawa ochronnego na
okres 10 lat, z możliwością przedłużenia na następnie
10 lat (bez ograniczeń). Znak towarowy może być
zarejestrowany jako krajowy lub wspólnotowy.
Znaki towarowe
Warunkiem utrzymania/przedłużania ochrony
znaku towarowego jest jego używanie, tj.
" umieszczanie tego znaku na towarach objętych
prawem ochronnym lub ich opakowaniach
" umieszczanie znaku na dokumentach zwiÄ…zanych
z wprowadzaniem towarów do obrotu lub
związanych ze świadczeniem usług
" posługiwanie się nim w celach reklamowych
 Marka to zyskowny pomost
pomiędzy firmą a klientem.....
Znaki towarowe
Prawa ochronnego na znak towarowy nie
uzyska znak:
" identyczny do znaku towarowego lub zgłoszonego
do rejestracji dla identycznych towarów
" identyczny lub podobny do renomowanego znaku
towarowego, jeżeli mogłoby to przynieść
zgłaszającemu nienależne korzyści lub być
szkodliwe dla odróżniającego charakteru bądz

renomy znaku wcześniejszego, przepis ten stosuje
siÄ™ do znaku powszechnie znanego
Znaki towarowe  słowno-graficzne
Znaki towarowe  słowno-graficzno-dz
więkowy
Znaki towarowe - graficzne
Znaki towarowe  przestrzenno-słowno-graficzne
Znaki towarowe  przestrzenny
Znaki towarowe  wspólne
wspólne prawo ochronne
wspólny znak towarowy
wspólny znak towarowy gwarancyjny
Znaki towarowe- najdroższe marki na świecie (wg rankingu Interbrand 2008)
Znaki towarowe- najdroższe marki w Polsce (wg  Rankingu Najcenniejszych
Polskich Marek MARQA 2009 )
Stosowane skróty
TM  znak towarowy
SM  znak usługowy
® - znak towarowy zarejestrowany
© - zastrzeżenie praw autorskich do
znaku towarowego
PIÓRO WIECZNE
ZNAK
PATENT
TOWAROWY
Wynalazek pióra
Znak
jako narzędzie
umieszczony na
do pisania
piórze lub
atramentem
opakowaniu dla
przechowywany
WZÓR
WZÓR
identyfikacji
m w pojemniku
PRZEMYSA
OWY
UŻYTKOWY
producenta, co
umieszczonym
pozwala kreować
wewnÄ…trz
Drobne usprawnienie
Pióro + skuwka,
markÄ™, ale
funkcjonalności i
która pozwala
jednocześnie
wyglądu pióra poprzez
zamocować je np.
egzekwować
zmianę kształtu
odpowiedzialność
Prawo własności przemysłowej  oznaczenia geograficzne
Oznaczenia geograficzne to słowne
oznaczenia odnoszÄ…ce siÄ™ do nazwy
miejsca, miejscowości, regionu, kraju, które
wskazujÄ… pochodzenie towaru ze
wskazaniem terenu (identyfikujÄ… towar z
danym terenem).
Oznaczeniu geograficznemu przysługuje ochrona, gdy jakość
dobra opinia, itd. wynikajÄ… z pochodzenia geograficznego.
Na oznaczenie geograficzne udziela siÄ™
bezterminowej ochrony w postaci prawa z
rejestracji.
Oznaczenia geograficzne
Rodzaje oznaczeń geograficznych:
1) nazwy regionalne  wskazujÄ… towar
pochodzący z określonego terenu o
szczególnych właściwościach np.
Champagne, Bordeaux, Tokaj.
2) oznaczenie pochodzenia  towary,
które szczególne cechy uzyskały w
wyniku pochodzenia
geograficznego np. ser roquefort,
camembert, oscypek.
Oznaczenia geograficzne
Przykładem produktu z chronionym oznaczeniem
geograficznym jest francuski ser roquefort, który
musi być wytwarzany z mleka pewnego gatunku
owiec, dojrzewać może wyłącznie w piwnicach
znajdujących się w okolicach miejscowości
Roquefort-sur-Soulzon (departament Aveyron),
gdzie w procesie dojrzewania sera uczestniczy
charakterystyczny gatunek grzyba Penicillium
roqueforti.
Oznaczenia geograficzne - przykład
Oznaczenie geograficzne jest również
stosowane dla towarów wytworzonych z
surowców lub półproduktów pochodzących
z określonego terenu, większego niż teren
wytworzenia/przetworzenia, jeżeli są one
przygotowywane w szczególnych
warunkach i istnieje system kontroli
przestrzegania tych warunków.
Oznaczenie geograficzne  cel ochrony
Celem ochrony oznaczeń geograficznych i
nazw pochodzenia produktów jest:
- ochrona interesów przedsiębiorców oferujących
towary z oznaczeniami wskazujÄ…cymi na ich
pochodzenie z danego obszaru,
- ochrona konsumentów przed wprowadzeniem w
błąd co do pochodzenia towarów.
Oznaczenia geograficzne sÄ… chronione na
poziomie europejskim.
Oznaczenia geograficzne
Nie udziela siÄ™ praw ochronnych na oznaczenia:
 których używanie narusza prawa osobiste lub majątkowe osób
trzecich,
 które są sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami,
 które ze swojej istoty mogą wprowadzać odbiorców w błąd, w
szczególności co do charakteru, właściwości lub pochodzenia
geograficznego towaru,
 zostały zgłoszone w złej wierze,
 zawierają nazwę lub skrót nazwy Rzeczypospolitej Polskiej bądz
jej
symbole (godło, barwy lub hymn), nazwy lub herby,
 zawierają elementy będące symbolami, w szczególności o
charakterze
religijnym, patriotycznym lub kulturowym, których używanie obrażałoby
uczucia religijne, patriotyczne lub tradycjÄ™ narodowÄ….
Topografie układów scalonych
Topografie układów scalonych  rozwiązania
polegające na przestrzennym, wyrażonym w
dowolny sposób, rozplanowaniu elementów,
z których przynajmniej jeden jest aktywny
oraz wszystkich lub części połączeń układu
scalonego.
Na topografie udziela siÄ™ ochrony w postaci
prawa z rejestracji. Ochrona wygasa po 10
latach od daty wprowadzenia jej do obrotu
lub dnia zgłoszenia w Urzędzie Patentowym.
Topografie układów scalonych
Warunkiem uzyskania prawa z
rejestracji na topografiÄ™ jest jej
oryginalność, co znaczy, że jest
wynikiem pracy intelektualnej
twórcy i nie jest powszechnie
znana w chwili jej powstania.
Topografie układów scalonych  przykłady
" Sterownik dla cyfrowych telefonów
bezprzewodowych
" Procesor szyfrujÄ…cy
" Pojemnościowy czujnik przyspieszenia
Pierwsze elementy które można uznać za układ scalony, wyprodukowała już
pod koniec lat 20. XX wieku firma Loewe. Była to lampa próżniowa
zawierająca wewnątrz jednej bańki trzy triody (dwie sygnałowe i jedną
głośnikową), dwa kondensatory i cztery rezystory, całość była przeznaczona
do pracy jako jednoobwodowy radioodbiornik reakcyjny.
Własność przemysłowa
Prawa własności przemysłowej można zbyć
lub dziedziczyć. Stanowią one również
przedmiot obrotu gospodarczego (umowa
sprzedaży) i jako takie podlegają przepisom
prawa cywilnego. Własność przemysłowa
może również być przedmiotem umowy
licencyjnej. Korzystanie z niej może mieć
ograniczenia czasowe i terytorialne.
Licencja może być odpłatna albo nie i nie
wyłącza praw innych podmiotów.
Własność przemysłowa  licencje
Licencja, czyli upoważnienie do korzystania z
prawa wyłącznego.
1. Licencja wyłączna  uprawniony tylko jeden
podmiot do korzystania z wynalazku, bez prawa
udzielania dalszych licencji.
2. Licencja niewyłączna  wydana jednemu
podmiotowi nie wyklucza prawa udzielenia
dalszych licencji.
3. Licencja pełna  gdy umowa nie ogranicza
zakresu korzystania z wynalazku, licencjobiorca
korzysta z niego w takim samym zakresie jak
licencjodawca.
Własność przemysłowa  licencje
4. Licencja ograniczona  licencjodawca w umowie
ogranicza zakres korzystania z wynalazku.
5. Licencja przymusowa  UP może udzielić
zezwolenia na korzystanie z opatentowanego
wynalazku innej osobie (stan zagrożenia państwa).
6. Licencja otwarta  każdy może korzystać z
wynalazku uiszczając uprawnionemu opłatę (10%
zysków za każdy rok korzystania).
Własność przemysłowa  licencje
7. Licencja dorozumiana  jeżeli
wykonawca pracy badawczej przekazał
zleceniodawcy wyniki zawierajÄ…ce
wynalazek, to domniemywa się, że udzielił
mu licencji na korzystanie z wynalazku.
Własność przemysłowa- licencje
Opłaty licencyjne: ustalane są w drodze
negocjacji, w zależności od rodzaju licencji,
wartości wynalazku, ryczałtowe,
jednorazowe, okresowe. Najczęściej
wynoszÄ… od 2 do 12% ceny netto.
Urząd patentowy - Opłaty
Podstawowe opłaty pobierane za przez Urząd Patentowy RP
Opłaty od zgłoszeń: wynalazku, wzoru użytkowego, znaku towarowego - 550,00 zł
wzoru przemysłowego - 300,00 zł
oznaczenia geograficznego - 300,00 zł
topografii układu scalonego - 250,00 zł
1) dodatkowo 25,00 zł za każdą stronę zgłoszenia ponad 20 stron
2) po 120,00 zł dodatkowo za każdą klasę towarową/usługową powyżej 3 klas
Opłaty okresowe (za pierwsze pięć lat ochrony): wynalazki - 480,00 zł + 250,00 zł
+ 300,00 zł
wzory użytkowe - 250,00 zł (3 lata)
wzory przemysłowe - 400,00 zł
topografie układów scalonych - 550,00 zł
znaki towarowe - 400,00 zł (za 10 lat; do 3 klas towarowych)
każda następna klasa 450,00 zł
Urząd patentowy  Opłaty
Opłaty publikacyjne
- za publikacjÄ™ informacji o udzielonym patencie i druk opisu
patentowego 90,00 zł
- za publikacjÄ™ informacji o udzielonym prawie ochronnym
na wzór użytkowy 70,00 zł
- za publikację o udzielonym prawie z rejestracji na wzór
przemysłowy 70,00 zł
więcej szczegółów - Dz.U. z 2008r. nr 41, poz. 241 (...)
Opłaty  przykład kosztów ochrony patentowej
Zgłoszenie wynalazku 550, 00 zł
Oświadczenie o korzystaniu
z pierwszeństwa 100,00 zł
Wniosek o dokonanie zgłoszenia
w terminie wcześniejszym 60,00 zł
Za publikacjÄ™ o udzielonym
patencie 90,00 zł
Opłaty okresowe za:
1,2 , i 3 rok 480,00 zł
4 rok 250,00 zł
5 rok 300,00 zł
6 rok 350,00 zł
7 rok 400,00 zł
Opłaty  przykład kosztów ochrony patentowej
Opłaty okresowe za:
8 rok 450,00 zł
9 rok 550,00 zł
10 rok 650,00 zł
11 rok 750,00 zł
12 rok 800,00 zł
13 rok 900,00 zł
14 rok 950,00 zł
15 rok 1050,00 zł
16 rok 1150,00 zł
17 rok 1250,00 zł
18 rok 1350,00 zł
19 rok 1450,00 zł
20 rok 1550,00 zł
W sumie: 15 430,00 zł
Opłaty  przykład kosztów ochrony wzoru użytkowego
Zgłoszenie wzoru użytkowego 550, 00 zł
Oświadczenie o korzystaniu
z pierwszeństwa 100,00 zł
Wniosek o dokonanie zgłoszenia
w terminie wcześniejszym 60,00 zł
Za publikacjÄ™ o udzielonym
prawie ochronnym 70,00 zł
Opłaty okresowe za:
1, 2, i 3 rok 480,00 zł
4 i 5 rok 300,00 zł
6, 7 i 8 rok 900,00 zł
9 i 10 rok 1100,00 zł
W sumie: 3330,00 zł
Adresy internetowe
www.sejm.gov.pl
www.uprp.pl (UrzÄ…d Patentowy)
www.ohim.eu (wspólnotowe znaki towarowe
i wzory przemysłowe)
www.wipo.int (międzynarodowe znaki
towarowe)
www.epoline.org (Unia Europejska)
http:/patft.uspto.gov./ (USA)
dr Katarzyna Bergier
Katedra Fizjologii i Biochemii Roślin
Budynek A, II piętro, pok. 203
e-mail: [e-mail]