Własność intelektualna
Ochrona własności przemysłowej
Własność przemysłowa
Pojęcie  własność przemysłowa zostało
zaczerpnięte z Konwencji Paryskiej o
Ochronie Własności Przemysłowej z 1883 r.
Własność przemysłowa oraz prawa autorskie
i prawa pokrewne tworzą łącznie pojęcie
 własność intelektualna .
Własność przemysłowa
Własność przemysłową należy odnosić nie
tylko do przemysłu i handlu ale również do
rolnictwa, przemysłu wydobywczego, a
także do wszystkich produktów naturalnych
lub wytworzonych.
Akty prawne
- Ustawa z 30 czerwca 2000 r. Prawo własności
przemysłowej (Dz. U. 2001 Nr 49 poz. 508)
- Ustawa z 14 marca 2003 r.o dokonywaniu
europejskich zgłoszeń patentowych oraz o
skutkach patentu europejskiego w Rzeczpospolitej
Polskiej (Dz. U. 2003 Nr 65 poz. 598).
- Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w
sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń
wynalazków, wzorów użytkowych (2001 r.),
znaków towarowych (2002 r.), wzorów
przemysłowych (2002 r.) i oznaczeń
geograficznych (2002 r.).
Międzynarodowe akty prawne obowiązujące w Polsce
- Konwencja Paryska z 1883 r. o ochronie własności
przemysłowej - ratyfikowana w marcu 1975 r. (do
konwencji należą 183 państwa, dane z 2009 r.)
- Układ o współpracy patentowej z 1970 r. (PCT),
Dz. U. 1991 Nr 70 poz. 303 - ratyfikowany w
grudniu 1990 r.
- Porozumienie Madryckie z 1891 r. o
międzynarodowej rejestracji znaków towarowych,
Dz. U. 1975 Nr 116 poz. 514 - ratyfikowany
w marcu 1991 r.
Własność przemysłowa
Gdy dojdzie do konfliktu prawa
krajowego z prawem unijnym (UE)
pierwszeństwo ma prawo unijne.
Własność przemysłowa  Urząd Patentowy
UrzÄ…d Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej
jest głównym organem administracji
rządowej, który udziela ochrony
przedmiotom własności przemysłowej.
Własność przemysłowa  Urząd Patentowy
Do chwili obecnej UPRP udzielił ok. 200
tyś. patentów na wynalazki, zarejestrował
ok. 64 tys. wzorów użytkowych i ok.14 tyś.
wzorów przemysłowych oraz ok. 220 tyś.
znaków towarowych.
Aktualnie w Polsce obowiÄ…zuje ok. 144 tyÅ›.
praw wyłącznych, w tym 16 tyś. patentów.
Prawo własności przemysłowej
Obowiązujące tytuły ochronne:
- patent na wynalazek
- prawo ochronne na wzór użytkowy
- prawo z rejestracji topografii układu scalonego
- prawo z rejestracji wzoru przemysłowego
(zamiast wzoru zdobniczego)
- prawo ochronne na znak towarowy (zamiast prawa
z rejestracji znaku towarowego)
- prawo z rejestracji oznaczenia geograficznego
Prawa wyłączne - ograniczenia
Patent, prawo ochronne i prawo z rejestracji
są to prawa wyłączne, które podlegają
ograniczeniom:
1) Czasowe  ochrona trwa od 10 do 25 lat,
wyjÄ…tek bezterminowa ochrona dla
oznaczeń geograficznych,
2) Terytorialne  ochrona obowiÄ…zuje na
terenie kraju, w którym zostało udzielone
prawo wyłączne.
Prawa wyłączne  ograniczenia
3) Zakaz nadużywania patentu  gdy
zajdzie konieczność zaspokojenia rynku
krajowego ze względu na niedostateczną
ilość wyrobu lub jego wysoka cenę,
4) Prawo używacza uprzedniego  gdy
korzystajÄ…cy w dobrej wierze z wynalazku
na obszarze Polski, z chwilÄ… ustalenia
pierwszeństwa do uzyskania patentu, może
z niego dalej korzystać bezpłatnie w
zakresie, w jakim korzystał do tej pory.
Prawo własności przemysłowej  podmiot
Podmiotem, który może ubiegać się o
uznanie danego dobra za własność
przemysłową oraz skorzystać z prawa
do ochrony własności przemysłowej
jest twórca, a także przedsiębiorca.
Prawo własności przemysłowej  przedmiot
Do przedmiotów chronionych prawem
własności przemysłowej zaliczamy:
üðwynalazki,
üðwzory użytkowe
üðwzory przemysÅ‚owe
üðznaki towarowe
üðoznaczenia geograficzne
üðtopografie ukÅ‚adów scalonych
Prawo własności przemysłowej  pojęcia
Wynalazek aby był określany tym mianem
musi spełniać takie cechy jak:
- mieć nowe rozwiązanie
- posiadać poziom wynalazczy
- nadawać się do przemysłowego stosowania.
Wynalazek chroni patent.
Prawo własności przemysłowej  wynalazek
Określenie  nowy (art.25) i poziom wynalazczy
(art. 26) odnosi się do bieżącego stanu techniki
w danej dziedzinie.
 Przemysłowe stosowanie (art. 27) oznacza że
wynalazek nadaje się do wdrożenia, gdy
możliwe będzie wykonanie wg niego wytworu
lub wykorzystanie metody działania na potrzeby
działalności gospodarczej/przemysłowej.
Wynalazki
Kategorie wynalazków:
qðsposób, czyli przebiegajÄ…cy w okreÅ›lonych
warunkach i w uporządkowanej kolejności
ciąg etapów,
qðurzÄ…dzenie, czyli wzajemne poÅ‚ożenie i
połączenie poszczególnych elementów
tworzących razem przestrzenną całość,
qðprodukt, czyli zestaw skÅ‚adników o
określonych własnościach fizykochemicznych
i zawartości ilościowej.
Wynalazek  czajnik
Wynalazek  czajnik
Wynalazek  długopis
Wynalazek  patent
1. Patent
Daje prawo na wyłączność zarobkowego
(zawodowego) korzystania z wynalazku na całym
terytorium państwa.
2. Co chroni patent?
Nowe rozwiązania, które posiadają poziom
wynalazczy i można je stosować na skalę
przemysłową.
3. Rodzaje patentów
- Patent krajowy (Krajowy UrzÄ…d Patentowy)
- Patent europejski (Europejski lub Krajowy UrzÄ…d
Patentowy)
- Patent w trybie PCT (WIPO lub Krajowy UrzÄ…d
Patentowy)
.
Własność przemysłowa  patent
Słowo  patent jest skrótem łacińskiego
wyrażenia litterae patentes, które oznacza
 listy otwarte . Patenty były dokumentem
urzędowym, który potwierdzał
wymienionym w nim podmiotom nadanie
określonych przywilejów, praw lub tytułów.
Własność przemysłowa  patent
Historia ochrony patentowej.
Okres przywilejów
Okres ustaw krajowych
Okres internacjonalizacji ustaw krajowych
Okres globalizacji ochrony patentowej
Michał du Vall  Geneza i rozwój prawa patentowego , 2009
Własność przemysłowa  historia patentu
Okres przywilejów
Åšredniowiecze
Korzystali z nich głównie kupcy, tkacze i rzemieślnicy.
Z tych przywilejów wynikała wyłączność w zakresie
produkcji lub handlu.
Najstarszy przywilej o charakterze patentowym
pochodzi z 1234 r.
W Polsce najstarszy przywilej pochodzi z XV w. Wydał
go Władysław Jagiełło na rzecz Piotra mistrza cieśli,
na wybudowanie maszyny odwadniajÄ…cej.
Własność przemysłowa  historia patentu
Okres ustaw krajowych
Ustawa Wenecka z 1474 r.  pierwszy na
świecie akt prawny zawierający zasady
ochrony patentowej aktualne do dziÅ›. Celem
ustawy była ochrona wynalazców i zachęta
do nowych odkryć i budowy urządzeń
użytecznych i przynoszących korzyści
społeczeństwu.
Własność przemysłowa  historia patentu
Tzw. Ustawa Wenecka, 1474 r.
"... proponuje się podjęcie uchwały naszej Rady, każdy, kto w
naszym mieście dokona jakiegokolwiek nowego i wynalazczego
urzÄ…dzenia, przedtem na tym terenie nie wykonywanego, a
wynalazek ten będzie udoskonalony do tego stopnia, że będzie
mógł być zastosowany i wykorzystany, ma obowiązek podać go
do wiadomości właściwemu urzędowi naszego miasta. Będzie
zabronione każdemu innemu na naszym terenie wykonywać
podobne urządzenia bez zgody i zezwolenia twórcy wynalazku w
ciągu lat dziesięciu. Gdyby kto dopuścił się tego, twórca
wynalazku będzie miał prawo pozwać go przed jakikolwiek urząd
naszego miasta. Przez urząd ten będzie on zasądzony na zapłatę
twórcy stu dukatów, a wykonane przezeń urządzenie będzie
natychmiast zniszczone. Zastrzega siÄ™ jednak naszemu Senatowi
pełną swobodę stosowania i wykorzystania dla swoich potrzeb
każdego z tych wynalazków i urządzeń z tym jednak warunkiem,
nikt inny, a jedynie ich wynalazca, będzie je mógł wykonywać".
 O prawie autorskim i prawach pokrewnych Ryszard Naskręcki  wykład,
paz
dziernik 2009
Własność przemysłowa  historia patentu
Angielska ustawa o monopolach z 1623 r. 
celem tej ustawy była likwidacja przywilejów.
Najważniejsza ustawa ze względu na
gospodarcze znaczenie Anglii i globalny zasięg
jej praw.
USA  ochrona wynalazku znalazła się w
Konstytucji:  Kongres posiada kompetencjÄ™
ustawodawczą do popierania postępu nauki
poprzez zapewnienie na czas ograniczony
wynalazcom wyłącznych praw do ich odkryć
Własność przemysłowa  historia patentu
Francja  w 1791 r. uchwalono ustawÄ™ : w
sprawie pożytecznych odkryć i środków
zapewniających na nich własność tym,
którzy zostaną uznani za ich autorów .
Francja jako pierwsza wprowadziła nazwę
 własność przemysłowa oraz system
rejestracyjny (patenty zawierały dopisek
 bez gwarancji rzÄ…du).
Własność przemysłowa  historia patentu
Królestwo Polskie  w 1817 r.
wprowadzono prawo patentowe na wzór
francuskiego, tzw.  Prawo o listach
swobody i listach przyznania . Pierwszy
patent wydano w 1820 r. na 9 lat, który
dotyczył młockarni.
Własność przemysłowa  historia patentu
Okres internacjonalizacji ochrony
patentowej
Konwencja Paryska 1883 r.  pozwalała na
uzyskiwanie ochrony patentowej w każdym
kraju, który do niej przystąpił.
Własność przemysłowa  historia patentu
Okres globalizacji ochrony
(Porozumienie TRIPS)
Ujednolicanie przepisów dotyczących
ochrony własności przemysłowej w
szczególności systemów ochrony
wynalazków.
Patent
Co daje patent?
üðsilnÄ… pozycjÄ™ na rynku i przewagÄ™
konkurencyjnÄ…,
üðwyższe dochody lub zwrot nakÅ‚adów inwestycyjnych,
üðdodatkowy dochód z licencji lub przeniesienia praw,
üðdostÄ™p do technologii poprzez licencjÄ™ wzajemnÄ…,
üðmożliwość pozyskiwania funduszy (grantów),
üðsilne narzÄ™dzie przeciwko naruszajÄ…cym,
üðpozytywny wizerunek.
Wynalazek  patent
Jak uzyskać patent ?
1. Sprawdzić w UP, czy istnieje patent na ten
wynalazek.
2. Przygotować zgłoszenie  wypełnić wniosek
(opis danego rozwiązania, zastrzeżenie
patentowe, rysunki, skrót opisu, inne dodatkowe
dokumenty)
3. Dokonać opłat.
Patent na wynalazek chroni go max. przez 20 lat.
Pośrednikiem w uzyskaniu patentu może być
rzecznik patentowy.
Postępowanie patentowe
1. Zgłoszenie
2. Publikacja
3. Badanie
4. Decyzja
a) pozytywna: wniesienie opłat,
wydanie patentu
b) negatywna: odwołanie,
decyzja ostateczna
Postępowanie patentowe
Zgłoszenie
- podanie (oznaczenie zgłaszającego,
określenie przedmiotu zgłoszenia, wniosek
o udzielenie patentu)
- opis wynalazku ujawniajÄ…cy jego istotÄ™
- zastrzeżenie
- skrót opisu
- rysunki
Postępowanie patentowe
Opis wynalazku
- tytuł (zwięzły i jednoznaczny)
- stan techniki (znane rozwiązania zbliżone do
przedmiotu wynalazku)
- przedmiot rozwiązania (szczegółowe wyjaśnienie
istoty wynalazku)
- zastrzeżenie patentowe (cechy znane oddzielone
od cech nowych)
W końcowej części opisu podać zastosowanie
wynalazku
Postępowanie patentowe
Zastrzeżenie patentowe
Służy ocenie zdolności patentowej wynalazku
i wyznacza zakres udzielonej ochrony.
Jeśli wynalazek dotyczy kilku kategorii, to
każda powinna mieć odrębne zastrzeżenie.
Każde zastrzeżenie należy sformułować w
jednym zdaniu.
Postępowanie patentowe
Nie publikuje siÄ™ :
- zgłoszeń wynalazków tajnych
- zgłoszeń, którym nie udzielono patentu
- o umorzeniu postępowania
Przykład patentu
Patent - przykład
Prawo własności przemysłowej  wynalazek
Za wynalazki nie uznaje siÄ™:
üðteorii i odkryć naukowych,
üðwytworów o charakterze czysto estetycznym,
üðplanów i zasad oraz metod dotyczÄ…cych
działalności umysłowej człowieka,
üðprogramów do maszyn cyfrowych
üðprzedstawienia informacji
Prawo własności przemysłowej  wynalazek
Wynalazki wyłączone spod ochrony:
1. Wynalazki, których wykorzystanie byłoby
sprzeczne z porzÄ…dkiem publicznym lub dobrymi
obyczajami.
2. Odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto
biologiczne sposoby ich hodowli ( nie dotyczy
mikrobiologicznych sposobów hodowli i wytworów
uzyskiwanych takimi sposobami).
3. Sposoby leczenia ludzi i zwierzÄ…t metodami
chirurgicznymi lub terapeutycznymi, sposoby
diagnostyki ludzi i zwierzÄ…t ( nie dotyczy
produktów stosowanych w leczeniu i diagnostyce).
Własność przemysłowa  wynalazek
Wynalazki o charakterze biotechnologicznym:
- wytwór składający się z materiału
biologicznego
- wytwór zawierający materiał biologiczny
- sposób za pomocą którego materiał
biologiczny jest wytwarzany, przetwarzany lub
wykorzystywany
Własność przemysłowa  patent biotechnologiczny
Patentowanie genów roślin i zwierząt,
a przede wszystkim człowieka napotyka na
szereg trudności.Obecnie przyjmuje się, że
gen spełnia kryteria zdolności patentowej,
jeżeli znane są : jego struktura, sekwencja i
produkt ekspresji oraz podane sÄ… informacje
na temat jego zastosowania i przeznaczenia.
Ile patentów wykorzystano przy produkcji maszynek do
golenia firmy Gillette?
Patenty międzynarodowe
European Patent Office  w 2007 r. przyznał
54 699 patentów międzynarodowych w tym:
USA - 25,3% ,
Niemcy - 17,9%,
Japonia - 16,3%,
Francja - 5,9%
Polska  0,05% (27 patentów na 107 zgłoszeń)
Patenty  statystyki
Stany Zjednoczone (największy rynek
patentowy na świecie), gdzie rocznie
zgłaszanych jest 200 tyś. wynalazków. W
2001 r. Polska uzyskała 16 patentów, a
Hiszpania 340.
Patenty  statystyki
Polska (dane z 2002 r.)
Mazowieckie, Śląskie, Małopolskie  ponad
100 patentów.
Wielkopolskie, Dolnośląskie, Opolskie  od
82 do 361 patentów.
Pozostałe województwa poniżej 25 patentów
Patent
Czy zawsze warto opatentować wynalazek?
Nie.
Uzyskanie patentu nie oznacza, że jego
zastosowanie przyniesie korzyści finansowe
i technologiczne.