B I B L I O T E C Z K A I N WE S T O R A
Jak zacząć
inwestować
na giełdzie?
Poradnik przygotowany przez ekspertów
INVISTA Dom Maklerski SA
Jak zacząć i n west o wać na gi eł dzi e?
Jak zacząć
inwestować
na giełdzie?
Poradnik przygotowany przez
Macieja Kabata
głównego analityka,
INVISTA Dom Maklerski SA
Autorzy:
Maciej Kabat, główny analityk INVISTA Dom Maklerski SA  rozdziały 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9
Robert Sierant, Bartosz Stawiarski, Michał Sadrak, Bernard Waszczyk, Open Finance,
Jarosław Sadowski, Expander, Bartosz Turek, Lion`s Bank, Wealth Solutions  rozdział 8
Kierownik marketingu:
Ewa Ziętek-Maciejczyk
Wydawca:
Weronika Wota
Redaktor naczelny Grupy Czasopism:
Urszula Wróblewska
Redaktor prowadzący:
Dorota Siudowska-Mieszkowska
Korekta:
Zespół
Skład i łamanie:
6AN Studio
Projekt okładki:
Piotr Fedorczyk
Druk: Miller
ISBN: 978-83-269-2965-6
Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
Warszawa 2014
Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o.
03-918 Warszawa, ul. A
otewska 9a
tel. [phone], faks 22 617 60 10
NIP: 526-19-92-256
Numer KRS: 0000098264  Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy, Sąd Gospodarczy XIII Wydział Gospodarczy
Rejestrowy. Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł
Poradnik przygotowany na podstawie materiałów edukacyjnych udostępnionych przez Giełdę Papierów
Wartościowych w Warszawie.
Publikacja  Jak zacząć inwestować na giełdzie chroniona prawem autorskim. Przedruk materiałów bez zgody
wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na z
ródło. Publikacja  Jak
zacząć inwestować na giełdzie nie świadczy doradztwa ani nie udziela rekomendacji zawarcia transakcji w ro-
zumieniu przepisów rozporządzenia ministra finansów z 19 paz
dziernika 2005 r. w sprawie informacji stanowią-
cych rekomendacje dotyczące instrumentów finansowych lub ich emitentów (Dz.U. z 2005 r. nr 206, poz. 1715).
Wszystkie porady są przygotowane z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwali-
fikacji, wiedzy i doświadczenia autorów. Jednakże decyzje inwestycyjne podjęte na podstawie artykułów wiążą
się z ryzykiem i Czytelnicy muszą mieć tego świadomość. Autor i wydawca nie ponoszą odpowiedzialności
za decyzje lub ich skutki podjęte na podstawie porad zawartych w tej publikacji.
Spis treści
1. Charakterystyka rynku finansowego ......................................................................... 5
2. Charakterystyka rynku kapitałowego ....................................................................... 6
3. Klasyfikacje rynku kapitałowego ............................................................................... 7
4. Podmioty działające na rynku kapitałowym ............................................................. 9
4.1. Komisja Nadzoru Finansowego ......................................................................... 9
4.2. Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych .................................................... 10
4.3. Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie ............................................... 10
4.4. Firmy inwestycyjne ........................................................................................... 11
4.5. Emitenci ............................................................................................................ 12
4.6. Maklerzy papierów wartościowych i doradcy inwestycyjni ............................ 12
4.7. Inwestorzy ........................................................................................................ 13
5. Inwestowanie na giełdzie.......................................................................................... 14
5.1. Czym jest inwestowanie?................................................................................... 14
5.2. Typy inwestorów ............................................................................................... 15
5.3. Sposoby i cele inwestowania na giełdzie .......................................................... 17
6. Inwestowanie w praktyce .......................................................................................... 19
6.1. Jak rozpocząć inwestowanie.............................................................................. 19
6.2. Wybór rachunku maklerskiego ........................................................................ 21
7. Narzędzia inwestora giełdowego.............................................................................. 21
7.1. Analiza techniczna ........................................................................................... 21
7.2. Analiza fundamentalna .................................................................................... 22
8. Dywersyfikacja portfela ............................................................................................ 23
8.1. Lokaty bankowe ................................................................................................ 23
8.1.1. Jeśli teraz, to tylko lokata na pół roku ...................................................... 24
8.1.2. Uwaga na lokaty progresywne .................................................................. 25
8.2. Konta oszczędnościowe .................................................................................... 26
8.2.1. Wysokie prowizje ...................................................................................... 27
8.2.2. Niskie odsetki ............................................................................................ 27
8.3. Programy systematycznego oszczędzania ........................................................ 29
8.3.1. Oferta banków jest korzystniejsza ............................................................ 29
8.4. Polisolokaty ....................................................................................................... 31
8.5. Fundusze pieniężne i obligacji ......................................................................... 32
3
Jak zacząć inwestować na giełdzie
8.5.1. Są plusy, ale są też minusy ......................................................................... 33
8.5.2. Większe zróżnicowanie portfela inwestycyjnego ..................................... 33
8.6. Obligacje skarbowe .......................................................................................... 34
8.7. Obligacje korporacyjne .................................................................................... 35
8.7.1. Oprocentowanie wyższe niż na lokatach .................................................. 35
8.7.2. Można zarobić na debiutach ..................................................................... 36
8.8. Produkty strukturyzowane ............................................................................... 41
8.8.1. Struktura od środka .................................................................................. 41
8.9. Nieruchomości ................................................................................................. 45
8.9.1. System 10/90 ............................................................................................. 45
8.9.2. Condohotel, czyli pokój w hotelu ............................................................. 46
8.9.3. Lokal użytkowy ......................................................................................... 48
8.9.4. Grunty ........................................................................................................ 48
8.9.5. Nieruchomości zagraniczne ...................................................................... 50
9. Słownik pojęć ............................................................................................................ 52
4
1. Charakterystyka rynku finansowego
1. Charakterystyka rynku finansowego
Rynek finansowy to miejsce, gdzie zawierane są transakcje kupna i sprzedaży różnych
form kapitału pieniężnego. Jego uczestnikami są dwie grupy podmiotów  pierwsza z nich
to podmioty poszukujące kapitału, kreujące popyt na kapitał, druga grupa natomiast
to podmioty dysponujące nadwyżkami finansowymi, kreujące podaż kapitału. Dzię-
ki istnieniu rynku finansowego zwiększa się efektywność wykorzystania zasobów w go-
spodarce. Inwestorzy mają możliwość osiągania pożytków z posiadanych oszczędności
i ograniczania ryzyka poprzez dywersyfikację portfela aktywów.
Na rynku finansowym istnieje wiele instrumentów finansowych, które pozwalają
przedsiębiorstwom na zbudowanie optymalnej struktury finansowania, inwestorom zaś
umożliwiają lokowanie wolnych środków finansowych przy akceptowanym przez dane-
go inwestora poziomie ryzyka. Instrument finansowy jest umową, która reguluje wza-
jemne relacje finansowe pomiędzy stronami, w jakich one pozostają od chwili zawarcia
tej umowy.
Wyróżniamy następujące instrumenty finansowe:
� papiery wartościowe,
� jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych otwartych,
� instrumenty rynku pieniężnego,
� instrumenty pochodne,
� kontrakty na różnicę.
Specyfi
ka powyższych instrumentów finansowych została omówiona w dalszej czę-
ści poradnika.
W skład współczesnego rynku finansowego wchodzą: rynek pieniężny, rynek kapita-
łowy, rynek walutowy, rynek terminowy i rynek depozytowo-kredytowy. Każdy z tych
segmentów ma osobną rolę w zaspokajaniu potrzeb uczestników rynku finansowego.
Ze względu na tematykę niniejszego poradnika w dalszej części rozdziału opisany zosta-
nie tylko rynek kapitałowy.
5
Jak zacząć inwestować na giełdzie
Rys. 1. Struktura rynku finansowego
y
ródło: Opracowanie własne na postawie materiałów GPW SA
2. Charakterystyka rynku kapitałowego
Rynek kapitałowy jest częścią rynku finansowego, na którym sprzedaje się i kupuje
średnio- i długoterminowe aktywa finansowe (instrumenty finansowe), w tym papiery
dłużne i akcje przedsiębiorstw. Najważniejszą funkcją rynku kapitałowego jest zebranie
części dostępnych w danym kraju posiadanych przez firmy i osoby fizyczne oszczędności,
tak by można je było wykorzystać w celu sfinansowania inwestycji.
Na rynku kapitałowym następuje wymiana instrumentów o zapadalności (czasie
trwania) dłuższym niż rok. Przykładami takich aktywów są długoterminowe obligacje
rządowe czy komunalne (miast, gmin), obligacje przedsiębiorstw (tzw. obligacje kor-
poracyjne). Rynki akcji są także rynkami kapitałowymi, gdyż akcje są instrumentami
bezterminowymi.
Instytucjom emitującym papiery wartościowe  emitentom  rynek kapitałowy umoż-
liwia zdobycie środków na długoterminowe inwestycje. W zamian za to emitenci oferują
albo udział w zyskach przedsiębiorstwa (w przypadku akcji), albo korzystnie oprocentowa-
ne papiery dłużne (obligacje). Dodatkowo, dla emitentów jest to zazwyczaj tańszy sposób
zdobycia kapitału od kredytów zaciąganych w bankach. Emitentami na rynku kapitałowym
są zarówno przedsiębiorstwa, jak i rząd oraz władze lokalne. Inwestorzy to nabywcy pa-
pierów wartościowych, rynek kapitałowy daje im możliwość atrakcyjnej lokaty posiadanych
oszczędności. Inwestorami mogą być zarówno osoby fizyczne, jak i instytucje.
6
3. Klasyfikacje rynku kapitałowego
Handel instrumentami finansowymi odbywa się na tzw. rynku pierwotnym lub wtór-
nym. Na rynku pierwotnym wprowadza się nowe emisje akcji albo obligacji. Na rynku
wtórnym handluje się już istniejącymi aktywami. Na rozwiniętych rynkach kapitałowych
rynki wtórne są dobrze zorganizowane, dzięki czemu większość inwestorów może w do-
wolnym momencie sprzedać posiadane instrumenty finansowe bez konieczności posia-
dania ich do końca okresu zapadalności (na przykład w przypadku obligacji). Większość
transakcji na rynku kapitałowym dokonuje się na giełdach papierów wartościowych.
Papiery wartościowe mogą mieć charakter:
� udziałowy (akcje, prawa do akcji, prawa poboru, warranty subskrypcyjne, kwi-
ty depozytowe i certyfikaty inwestycyjne funduszy inwestycyjnych zamkniętych)
� dłużny (obligacje i listy zastawne).
Charakterystyka powyższych papierów wartościowych zostanie przedstawiona w dal-
szej części tego poradnika.
3. Klasyfikacje rynku kapitałowego
Rynek kapitałowy można podzielić na liczne segmenty, w zależności od wziętego pod
uwagę kryterium podziału. Poniżej zaprezentowano najważniejsze klasyfikacje rynku ka-
pitałowego.
Według kryterium miejsca obrotów rynek kapitałowy można podzielić na:
� rynek publiczny  propozycja nabycia instrumentów finansowych jest kierowa-
na do co najmniej 150 osób lub do nieoznaczonych adresatów, w dowolnej formie
i w dowolny sposób;
� rynek niepubliczny  propozycja nabycia instrumentów finansowych jest kiero-
wana do imiennie wskazanych osób w liczbie mniejszej niż 150.
Głównymi zaletami rynku publicznego w stosunku do niepublicznego jest przejrzy-
stość, płynność, duży zasięg i możliwość zmobilizowania dużego kapitału.
Według kryterium miejsca emisji i sprzedaży rynek kapitałowy można podzielić na:
� rynek pierwotny  emitent występuje z propozycją nabycia instrumentów finan-
sowych, kapitał pozyskany w wyniku emisji powiększa kapitały własne emitenta,
� rynek wtórny  z propozycją nabycia instrumentów finansowych występuje ich
właściciel, na przykład pomiot dominujący zmniejszający swój udział w spółce
zależnej, inwestorzy dokonujący transakcji sprzedaży posiadanych akcji. Zorga-
nizowany rynek wtórny prowadzi Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
oraz spółka BondSpot.
7
39,90 zł brutto
UOI 07
ISBN: 978-83-269-2965-6