I okres filozofii Starożytnej
1. TALES Z MILETU
Mówi się, że przepowiedział zaćmienie słońca. Zaliczany jest do filozofów szkoły
jońskiej
Tales twierdził, że zasadą świata jest woda (wszystko jest z wody, z wody powstało i z
wody się składa).
Zagadnieniem Talesa było pochodzenie świata. Nie pytał jednak już, to świat  zrobił ,
lecz jakim świat był na początku. Nie szukał tego, co było przed światem, lecz co było
własnym świata początkiem. Powstanie przyrody kojarzył Tales z narodzinami,
wnioskując na podstawie obserwacji, że musi istnieć jakiś rodzaj substancji (nazwanej
póz
niej pramaterią, arche), z której rozwinęły się wszystkie formy (ciała) przyrody i na
którą się ostatecznie rozpadają. Teoria Talesa wskazywała na wodę jako pratworzywo, z
którego rozwinął się świat, gdyż jest ona niezbędna do życia ("to, co żywe, żyje wilgocią,
martwe wysycha, zarodki wszystkiego są mokre, a pokarm soczysty"), a świat był - jego
zdaniem bytem ożywionym; woda zmienia też stany skupienia, a więc może występować
w każdej formie.
2. ANAKSYMANDER Z MILETU
Anaksymander wprowadził termin  początek (po grecku arche).
Anaksymander rozumiał przez zasadę świata nie wodę ani żaden inny z żywiołów, lecz jakąś
inna naturę bezgraniczną. W poszukiwaniu tej zasady wyszedł poza to, co dawała obserwacja.
Za arche świata uważał  bezkres (apeiron).
Uważał, że świat wyłonił się z bezkresu. Proces powstawania przyrody polega na  wyłanianiu
się z przeciwieństw . Proces ten powoduje ruch( jest nieodłączony od materii). Dochodzenie
z bezkresu do określoności jest ciągłą walką. Styk rzeczy określonych rodzi konflikty,
napięcia.
3. ANAKSYMENES Z MILETU
Uważał, że świat jest bezkresny i że ruch jest wieczny. Arche świata jest
powietrze
" wśród wszystkich rodzajów materii wydawało się być ilościowo nieskończone
" greckie przekonanie, że dusza nie jest w swej naturze różna od powietrza
(jak dusza utrzymuje ciało przy życiu tak powietrz utrzymuje świat)
" łatwa zmienność powietrza pozwalająca sobie wyobrazić, że powstały z niego
wszystkie przedmioty
Ruch w świecie jest spowodowany zagęszczaniem i rozrzedzaniem się powietrza.
Anaksymenes rozumiał, że powietrze może mieć różną gęstość. Zauważył związek między
temperaturÄ… a stanem skupienia materii:
üð ogieÅ„ - byÅ‚ ciaÅ‚em najgorÄ™tszym i najrzadszym
üð kamieÅ„  byÅ‚ ciaÅ‚em najzimniejszym i najbardziej gÄ™stym
4. HERAKLIT Z EFEZU
" Zmienność rzeczy (wszystko płynie  pantarei)
Arche świata jest ogień. Zasadniczą własnością przyrody jest jej zmienność. Wszystko w
świecie podlega zmienności. Niekiedy rzeczy zdają się trwać, ale trwanie ich jest tylko
złudzeniem. Nie ma rzeczy o stałych własnościach, nie ma bytu, jest tylko stawanie się.
" Względność rzeczy
W nieustannym przepływie rzeczy zacierają się granice miedzy przeciwieństwami. Nie ma
nigdzie wyraz
nej granicy są tylko ciągłe przejścia np. między dniem a nocą, młodością a
starością. To, co istnieje nie posiada własności stałych i bezwzględnych, lecz wciąż zmienia
swe właściwości i przechodzi z przeciwieństwa w przeciwieństwo. Napięcie między
przeciwieństwami ma charakter rozumny, jest pewna zasada, która rządzi światem
Dialektyka  walka przeciwieństw.
Znaczenia heraklita:
Zauważył w dziejach filozofii dwie teorie:
a) Powszechnej zmienności
b) Rozumności świata(logos, rozum kosmiczny) - procesem przemian kieruje logos
 mądrość. Logos jest utożsamiany z siłą kosmiczną  rozumem. W świecie jest
rozumność - zasada, która rządzi światem.
5. DEMOKRYT Z ABDERY
Był twórca atomizmu. Uważał, że świat składa się z niepodzielnych małych cząsteczek
 atomów. Mają one różny kształt i wirują w pustej przestrzeni. Z ich połączeń i różnych
kombinacji powstają poszczególne ciała i światy, których istnieje nieskończenie wiele. O
połączeniu się pewnych atomów w jedną całość decyduje ich podobieństwo.
Starożytna teoria atomów miała 4 zasadnicze tezy:
I. Cała przyroda składa się z niepodzielnych atomów.
II. Atomy posiadaja wyłącznie ilościowe własności, a nie jakościowe. Własności
odróżniające jedne atomy od drugich to: kształt, położenie i porządek.
III. Powszechna własnością atomów jest ruch. Jest równie odwieczny jak atomy, nie
potrzebował być im nadawany przez jakiś czynnik zewnętrzny.
IV. Atomy znajdują się i poruszają w próżni, która istnieje, ponieważ jak mogłyby się
poruszać atomy gdyby nie było pustego miejsca
6. PITAGORAS
Arche świata jest liczba  pitagoreizm. Liczba jest czynnikiem decydującym o własnościach
rzeczy.
Największym odkryciem Pitagorasa było stwierdzenie, że harmoniczne interwały w muzyce,
można przedstawić za pomocą prostych stosunków liczbowych. Był przekonany o
harmonijności świata.
Był wybitnym matematykiem. Wśród innych osiągnięć Pitagorasa i jego szkoły wymienia się:
złoty podział odcinka, średnią arytmetyczną, geometryczną, harmoniczna, twierdzenie o
sumie kątów w trójkącie.
7. PARMENIDES Z ELEI
Autor zdania:  Byt jest a niebytu nie ma
Z tej prostej tezy wywnioskował wszystkie cechy bytu. Twierdził iż byt nie ma początku bo
http://notatek.pl/historia-filozofii-notatki?notatka
musiałby powstać tylko z niebytu, a niebytu nie ma. Niema też końca, więc jest wieczny. Jest
także ciągły, gdyż każda przerwa była by niebytem. Jest także nieruchomy i niezmienny gdyż
mógłby zmienić się tylko na niebyt. Jest z tego samego powodu niepodzielny i nie ma różnic.
Z tego można wywnioskować iż byt jest stały i jest jeden.
Parmenides zaważył w dziejach filozofii przede wszystkim: teorią jedności i niezmienności
bytu, poglądem na nierozerwalność bytu i myśli, odróżnieniem myśli do postrzegania i
dedukcyjnÄ… (dialektycznÄ…) metodÄ… filozofowania.
II okres filozofii Starożytnej
8. SOFIÅšCI
a) Protagoras - uważany za ojca europejskiego relatywizmu(nie ma bezwzględnych
prawd wszystko jest względne  ze względu na człowieka). Każdy widzi świat inaczej
 inaczej go postrzega.
Najtrwalej wpisanym w naszą tradycję zdaniem Protagorasa jest słynne: "Człowiek jest miarą
wszechrzeczy (Homomensura) "; Protagoras był zwolennikiem relatywizmu poznawczego:
głosił, iż nasz ogląd rzeczywistości zależy od tego, kim jesteśmy. Przypisuje się mu również
przekonanie, iż z relatywizmu poznawczego można korzystać w życiu publicznym,
przekonując do rzeczy, które wydają się niegodne lub w które się po prostu nie wierzy -
tłumacząc to właśnie względnością wszelkich racji.
Protagoras uważał, że filozof może uczyć innych sztuki argumentacji. Nie ma prawdy można
jedynie wzmocnić swoje argumenty.
b) Gorgiasz  stawia 3 tezy:
" Byt nie istnieje
" Gdyby istniał to nie potrafilibyśmy go poznać
" Nawet gdyby istniał i był poznawalny nie bylibyśmy w stanie go opisać.
Swoje tezy argumentował w następujący sposób:
" Byt nie istnieje:
Skoro wśród filozofów przyrody zdania na temat bytu, tego czym właściwie jest i jaki jest, są
podzielone, to oznacza ni mniej ni więcej, że go nie ma, gdyż w przeciwnym wypadku nie
dałby się określić zarazem jako "jeden", "mnogi" bądz
"niezmienny" i "powstajÄ…cy".