Metoda Dobrego Startu
Koordynowanie czynności ruchowo-słuchowo-wzrokowych
oraz harmonizowanie wszystkich funkcji psychomotorycznych
leży w założeniach Metody Dobrego Startu Marty Bogdanowicz.
Najistotniejszy etap zajęć prowadzonych tą metodą stanowią
zajęcia właściwe. Składają się one z trzech rodzajów ćwiczeń
(ruchowe, ruchowo-słuchowe, ruchowo-słuchowo-wzrokowe),
które angażują coraz większą liczbę analizatorów koordy-
nujÄ…cych i harmonizujÄ…cych funkcje psychomotoryczne.
Marta Bogdanowicz
Metoda Dobrego Startu
Marty Bogdanowicz
zaJęcia WłaściWe  ĆWiczenia ruchoWo-słuchoWe
wiczenia ruchowo-słuchowe kształcą pamięć i percep- ruchy jednym palcem, dwoma palcami (np. kciuk i wska-
cję słuchową oraz koordynację ruchowo-słuchową. zujący) i kolejno wszystkimi palcami. Największą trudność
ĆPodczas ich wykonywania dzieci, śpiewając piosenkę sprawiają ćwiczenia wymagające użycia kolejno wszystkich
lub mówiąc wierszyk, odtwarzają ich rytm, np. na bębenku palców.
(pudełku), na woreczku z grochem, wałeczku z sypkim ma-
Uwzględnienie konieczności stopniowania trudności ćwi-
teriałem (ziarna, piasek) lub wałeczku ulepionym z masy
czeń przejawia się więc wprowadzaniem na kolejnych
solnej bÄ…dz
plasteliny. Ćwiczenia te to ruchy wykonane za
zajęciach zadań wymagających coraz większej precyzji
pomocą: pięści, dłoni i palców (jednego, dwóch i po kolei
ruchów. Dlatego też najpierw stosujemy ćwiczenia obej-
wszystkich), łokci, a wreszcie ruchy całego ciała wykony-
mujące ruchy jednej ręki, zaczynając od ręki dominującej,
wane w rytm śpiewanej piosenki lub wypowiadanego wier-
następnie ćwiczenia obu rąk. Podczas ćwiczeń przy uży-
szyka. Podczas ćwiczeń ruchowo-słuchowych używamy też
ciu obu rąk ich układ może być prosty  ręce ułożone są
takich pomocy, jak: sznurki, gumy, wstążki, szarfy, balony,
równolegle obok siebie, lub skrzyżowany  ręce złożone
chusteczki i instrumenty muzyczne lub przedmioty, które
na krzyż. Ruchy rąk mogą być wykonywane jednocześnie
mogą te instrumenty zastąpić. W trakcie zajęć dzieci naj-
 obie ręce pracują razem, lub sukcesywnie  ręce uderzają
pierw wykonują ćwiczenia według wzoru, a następnie same
w woreczek/wałeczek kolejno, na przemian jedna po dru-
proponują własne formy ćwiczeń, w których w dowolny
giej. Ćwiczenia wykonywane są początkowo na worecz-
sposób ruchem wyrażają rytm piosenki lub wierszyka.
ku/wałeczku w tym samym miejscu, bez przemieszczania
Podczas prezentowania sposobu wykonywania ćwiczenia w przestrzeni, potem w różnych układach przestrzennych.
prowadzący stoi obok dzieci. Nie powinien on pokazywać Wystukiwanie rytmu ma początkowo kierunek od lewej do
sposobu wykonania ćwiczeń, znajdując się naprzeciwko prawej (LP), w następnych ćwiczeniach od prawej do lewej
dzieci. Przed każdym dzieckiem siedzącym przy stole leży (PL), a wreszcie tam i z powrotem (LPL). Przy ćwiczeniach
woreczek/woreczki lub wałeczek w odległości wyciągniętej obiema rękami, oprócz powyższych możliwości, dochodzi
ręki. Dzieci, śpiewając piosenkę lub mówiąc wierszyk, mogą jeszcze wystukiwanie rytmu od krańców woreczka/wa-
wykonywać na woreczkach/wałeczkach rytmiczne ruchy: łeczka do wewnątrz, czyli ku jego środkowi, i na zewnątrz,
pięścią, dłonią, palcami. Ćwiczenia pięścią, od których czyli od środka woreczka/wałeczka do jego końców. Jest to
rozpoczynamy, są dla dzieci najłatwiejsze, następnie wpro- trudne ćwiczenie, ponieważ każda ręka posuwa się w in-
wadzamy trudniejsze ćwiczenia dłonią. Na ćwiczenia dłoni nym kierunku. W pierwszym okresie ćwiczeń ruchowych
składają się ruchy wykonywane stroną wewnętrzną, ze- o różnych układach przestrzennych celowe jest zastąpienie
wnętrzną i brzegiem dłoni. Do ćwiczeń palcami zaliczamy: wałeczka woreczkami. Ćwiczenie staje się łatwiejsze, gdy
bliżej przedszkola 1.112 styczeń 2011
76 Ä„ð
blizejprzedszkola.pl
liczba woreczków wyznacza liczbę uderzeń, a tym samym Inne warianty ćwiczeń ruchowo-słuchowych to odtwarza-
zapewnia rytmiczne wykonywanie zadania. Dla ułatwie- nie rytmu śpiewanej piosenki lub wypowiadanego wier-
nia można też na początku stosować głośne liczenie za- szyka z wykorzystaniem takich pomocy, jak: balony, piłki
miast piosenki lub wierszyka. Podczas ćwiczeń, w których (podrzucanie, odbijanie); wstążki, chustki (falowanie).
ruchy przyjmują kierunek od lewej do prawej strony, wo- Dzieci wnoszą też wiele własnych pomysłów ćwiczeń.
reczki początkowo układamy przed dziećmi w taki sposób,
że są one rozsunięte. Pierwszy woreczek od lewej strony
Przykłady
powinien mieć inny kolor niż pozostałe, bo pozwala to na
rozpoczynanie ćwiczenia od lewej strony i utrwala orienta-
cjÄ™ w lewej i prawej stronie w przestrzeni. Gdy wykonanie ZAROZUMIAÅ‚E JAJKO  LITERA J
ćwiczenia nie sprawia już dzieciom trudności, zsuwamy
Poznając z dziećmi literę J do piosenki Zarozumia-
woreczki, a póz
niej można je zastąpić wałeczkiem.
łe jajko z programu Od piosenki do literki  część 2,
zapraszamy je do zabawy przy piosence, w czasie
której gestem i ruchem ilustrują jej tekst. Dzieci-
kurki ustawione sÄ… w kole, a jedno z nich, dziecko-jajko, stoi
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
w środku i trzyma się pod boki. Przy stolikach dzieci wyko-
na woreczkach z kaszÄ…:
nują ćwiczenia z wykorzystaniem jajek zrobionych z plasteli-
1) wystukiwanie rytmu
ny. Ich zadanie polega na tym, że śpiewając piosenkę, dotyka-
jedną ręką, pięścią.
ją palcami wskazującymi jednej i drugiej dłoni na przemian
leżące przed nimi plastelinowe jajko, a następnie rytmicznie
przekładają jajko z jednej ręki do drugiej. Ćwiczenie można
zakończyć zabawą z podawaniem sobie jajka przez kolejne
dzieci stojące w kole, w rytm śpiewanej piosenki.
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
na woreczkach z kaszÄ…:
2) wystukiwanie rytmu
brzegiem dłoni.
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
na woreczkach z kaszÄ…:
3) wystukiwanie rytmu
palcem.
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
na woreczkach z kaszÄ…:
4) wystukiwanie rytmu
dwoma rękami,
pięściami jednocześnie.
2) Na to rzekły/ wszystkie kury//
Aj jaj jaj jaj/jaj/ aj//
1 2
Ejże patrzysz/ na nas z góry//
Jedno jajko/ pewnej kwoki//
Aj jaj jaj jaj/ jaj/ aj//
aj jaj jaj jaj/ jaj/ aj//
Oj to brzydko/ uwierz proszÄ™//
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
dumnie wzięło/ się pod boki//
Oj ja takich/ jaj nie znoszÄ™//
na woreczkach z kaszÄ…:
aj jaj jaj jaj/jaj/ aj//
Aj jaj jaj jaj/ jaj/ aj//
5) wystukiwanie rytmu dwoma
Przemądrzałych/ jaj aj//
rękami, wewnętrzną stroną
dłoni jednocześnie,
R E K L A M A
książki Marty Bogdanowicz  Piosenki do rysowania oraz  Od piosenki do literki
Ćwiczenia ruchowo-słuchowe
na woreczkach z kaszÄ…:
6) wystukiwanie rytmu
dwoma rękami, pięściami
na zmianÄ™.
bliżej przedszkola 1.112 styczeń 2011
Ä„ð 77
zamów w sklepie BlizejEdukacji.pl tel. [phone] www.blizejedukacji.pl
Metoda Dobrego Startu
JEŻyK  WZóR 1B BAL W PRZEDSZKOLU  WZóR 2C
Podczas opracowywania z młodszymi dziećmi Pracując z dziećmi w oparciu o wzór 2C do pio-
wzoru 1B do piosenki Jeżyk z programu Piosenki senki Bal w przedszkolu z programu Piosenki do
do rysowania można zaproponować im, aby sta- rysowania, można poprosić je, aby zatańczyły
nęły w kole i pobawiły się w jeżyka. Jedno dzie- poleczkę zgodnie z rytmem piosenki. Następnie
cko będące jeżykiem leży w środku koła, czyli we wspomi- przy stolikach można zaproponować im ćwiczenia z wyko-
nanym w piosence ogródeczku, i zasypia. Dzieci śpiewają rzystaniem dwóch woreczków. Zadanie dzieci polega na
piosenkę i jednocześnie rytmicznie klaszczą. Gdy skończą równoczesnym śpiewaniu piosenki i wystukiwaniu jej ryt-
śpiewać, jeżyk budzi się i wita z wybranym przez siebie mu pięścią, uderzając raz w jeden, raz w drugi woreczek.
dzieckiem w dowolny sposób, ale bez podania ręki, żeby Ćwiczenie należy powtórzyć, wystukując rytm na worecz-
go nie pokłuć. Przywitane dziecko zostaje jeżykiem. Zaba- kach drugą pięścią.
wÄ™ powtarza siÄ™ kilkakrotnie.
W ogró/deczku/ jeżyk/ śpi/
zbudz
się/ jeżu/ zbudz
/ zbudz
/
Lecz nie/ podam/ rÄ…czki/ ci/
bo mnie/ będziesz/ kłuć/ kłuć/
La, la/ Å‚ay la/la, la/la/
zbudz
się/ jeżu/ zbudz
/ zbudz
/
la la/ la la/ la la/ la/
Bal w przedszkolu dzisiaj,
bo mnie/ będziesz/ kłuć/ kłuć/
wyszły z szafy misie
1 2 3 4
i proszÄ… laleczki
ULKA I ULA  LITERA U
Bal w przed/szkolu/ dzi/siaj//
do miłej poleczki.
wyszły/ z szafy/ mi/sie//
Pracując ze starszymi dziećmi w oparciu o literę
Mała złota trąbka
i pro/szÄ… la/lezki//
U do piosenki Ulka i Ula z programu Od piosenki
wyskoczyła z kątka,
do mi/Å‚ej po/le/czki//
 tru tu tu powiada,
do literki  część 1, prosimy je, żeby zrobiły z waty
Mała/ złota/ trą/bka//
zatrÄ…biÄ™ wam rada.
po jednej śniegowej kulce. Zadaniem dzieci jest
wysko/czyła/ z ką/tka//
Hopsa, hopsa, dana,
rytmiczne przekładanie kulki z ręki do ręki podczas równo- tru tu/ tu po/wia/da//
dana, zabawa udana.
zatrÄ…/biÄ™ wam/ra/da//
czesnego śpiewania piosenki. Śpiewając piosenkę, dzieci ryt-
Hopsa, hopsa, hola, hola,
micznie klepią kulkę obiema dłońmi na przemian.
poleczka z przedszkola.
Opracowała Aneta Wojnarowska

Bibliografia:
Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu, Warszawa 2004.
Bogdanowicz M., Barańska M., Jakacka E., Metoda Dobrego Startu. Od pio-
senki do literki  część 1, Gdańsk 2006.
Bogdanowicz M., Barańska M., Jakacka E., Metoda Dobrego Startu. Piosen-
ki do rysowania, Gdańsk 2006.
Aneta Wojnarowska  jest nauczycielem kontraktowym w Samo-
rzÄ…dowym Przedszkolu nr 76 i asystentem w Instytucie Pedagogiki
Przedszkolnej i Szkolnej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie.
1. To mała/ Ulka// to mała/ Ulka//
Ukończyła studia podyplomowe w zakresie nauczania języka polskie-
a to mała/ kulka// ze śniegu/ kulka//
go jako obcego na UP w Krakowie.
Tą małą/ kulką// lepiła/ Ulka//
W pracy zawodowej najchętniej wykorzystuje elementy alternatyw-
ulepiła/ Ulka// ta mała/ Ulka//
nych metod nauczania, które pozwalają rozwijać potencjał twórczy
Ref. Toczy się/ toczy// śniegowa/ kulka//
każdego dziecka.
Kulką ule/piła// ta mała/ Ulka//
2. To duża/ Ula// to duża/ Ula//
a to duża/ kula// ze śniegu/ kula//
Prof. dr hab. Marta Bogdanowicz  dziecięcy psycholog kliniczny,
Tą dużą/ kulę// lepiła/ Ula// dyrektor Instytutu Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego, założyciel-
ka, wieloletnia wiceprzewodniczÄ…ca Polskiego Towarzystwa Dysleksji,
ulepiła/ Ula// ta duża/ Ula//
wiceprzewodnicząca Europejskiego Towarzystwa Dysleksji, członek
międzynarodowych towarzystw naukowych.
1 2 1 2
Jej prace i badania dotyczą głównie psychologii klinicznej dziecka,
Toczy sią/ toczy// śniegowa/ kulka//
dysleksji rozwojowej, leworęczności, profilaktyki niepowodzeń szkol-
Kulką ule/piła// ta duża/ Ula//
nych i terapii pedagogicznej.
bliżej przedszkola 1.112 styczeń 2011
78 Ä„ð