AUTONOMIA PALESTYC
SKA
4 maja 1994 r. w Kairze (W Egipcie) podpisano
izraelsko-palestyńskie Porozumienie Gaza-
Jerycho. Był to Układ o Utworzeniu
Ograniczonej Autonomii Palestyńskiej w
Strefie Gazy i Jerycha, którą miano następnie
rozszerzyć na 1/3 Zachodniego Brzegu Jordanu
(28 IX 1995 r.). W ten sposób Izrael dał
Palestyńczykom autonomię na ograniczonych
ziemiach okupowanych. Porozumienie dotyczyło
głównie wycofania się wojsk izraelskich ze Strefy
Gazy i 65 km2 wokół Jerycha, oraz przekazaniu
tych terenów pod jurysdykcję Palestyńczyków.
Przewodniczący Jaser Arafat i sztab OWP mieli
przenieść swoją siedzibę z Tunisu właśnie na te
tereny.
13 maja 1994 r. izraelskie oddziały opuściły Jerycho, a
następnie Strefę Gazy, przekazując administrację
autonomii palestyńskiej. Izraelska armia odpowiadała za
zewnętrzne bezpieczeństwo i podstawową kontrolę osób
wje\
d\
ających i wyje\
d\
ających z terenów Autonomii
Palestyńskiej. Izraelska armia odpowiadała równie\
za
bezpieczeństwo Izraelczyków i izraelskich osadników w
Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu Jordanu.
Utworzona Autonomia Palestyńska miała własne władze z
przewodniczącym Jasirem Arafatem na czele. Porządku
pilnowała utworzona policja palestyńska (początkowo w
sile 8 tys. dobrze uzbrojonych ludzi z Palestyńskiej Armii
Wyzwoleńczej, urodzeni poza Izraelem i wyszkoleni w
obozach terrorystycznych w ró\
nych krajach Bliskiego
Wschodu). Palestyńczycy nie mogli prowadzić polityki
zagranicznej i obronnej.
Z ustanowieniem instytucji palestyńskich władz na
ziemiach Autonomii Palestyńskiej, lokalni liderzy razem z
ekstermistycznymi organizacjami islamskimi, wzięli na
siebie pełną odpowiedzialność za całą terrorystyczną
aktywność w rejonie Gazy i Jerycha. Na określonych
drogach wprowadzono wspólne izraelsko-palestyńskie
patrole. W rezultacie zmniejszyła się całkowita liczba
ataków, lecz mimo to, w 1994r. wzrosła liczba ataków
przeciwko izraelskim cywilom. Na przestrzeni całego
1994r. zginęło 74 Izraelczyków, a 937 zostało rannych.
19 maja 1994 r. w Londynie (Wielka Brytania)
rozpoczęły się pokojowe rozmowy izraelsko-
jordańskie.
25 maja 1994 r. Izrael i Jordania ogłosiły
zakończenie wojny.
25 lipca 1994 r. doszło w Waszyngtonie do
pierwszego oficjalnego spotkania króla Jordanii
Hussejna z premierem Izraela Rabinem i do
podpisania deklaracji o przerwaniu stanu wojny
między obydwoma państwami.
9 paz
dziernika 1994 r. palestyńscy terroryści porwali Nahshona
Waxmana do Bir Nabala. Podczas operacji odbicia zginął 1 izraelski
komandos oraz Waxman.
11 paz
dziernika 1994 r. palestyński terrorysta-samobójca
wysadził się jadąc na rowerze w Netzarim, zabijając 3 izraelskich
\
ołnierzy.
19 paz
dziernika 1994 r. palestyński terrorysta-samobójca
wysadził się w autobusie linii nr. 5 w centrum Tel Awiwu, zabijając
21 Izraelczyków i 1 Duńczyka. Do zamachu przyznał się Hamas.
---------- pokój z Jordanią ----------
26 paz
dziernika 1994 r. na przejściu granicznym w dolinie Arava
podpisano porozumienie pokojowe między Izraelem i Jordanią.
Porozumienie podpisali Yitzhak Rabin i król Hussein, w obecności
prezydenta Stanów Zjednoczonych Billa Clintona i Ezera Weizmana.
W 30 artykułach i 5 aneksach strony zapewniły sobie
bezpieczeństwo i zawarły wszystkie istotne porozumienia. Izrael
przekazał Jordanii 300 km2 pustyni Negew, oraz skrawki ziemi nad
Jordanem, które z kolei Haszymidzi wydzier\
awili \
ydowskim
osadnikom. Jordania zobowiązała się nigdy nie wpuszczać w swe
granice wojsk Iraku, największego wroga Izraela od czasu wojny w
zatoce. Izrael obiecał dzielić się z wodą z Jordanu i zapowiedział
budowę kanału łączącego Morze Martwe z Zatoką Akaba. Król Husaj
uzyskał zwierzchnictwo nad Wzgórzem Świątynni, mo\
e więc
wyznaczać wielkiego muftiego i zarządzać meczetami Jerozolimy.
Suwerenność polityczną nad miastem zachował Izrael.
10 listopada 1994 r. miała miejsce pierwsza oficjalna wizyta króla
Jordanii Hussejna w Izraelu, oznaczająca praktyczne wejście w \
ycie
porozumienia pokojowego między obydwoma państwami.
W 1994 r. w Brazylii islamskie komando dokonało
zamachu terrorystycznego na siedzibę organizacji
\
ydowskiej. Zginęło 96 osób.
10 grudnia 1994 r. Itzhak Rabin, Jaser Arafat,
Szymon Peres zostali laureatami Pokojowej
Nagrody Nobla.
Według raportów rządu Izraela, w 1994 r. o 4% wzrosła imigracja.
Z Argentyny przybyło 352 imigrantów. Ogółem w 1994 r. przybyło
do Izraela 79.800 śydów, w tym 68.000 z krajów byłego Związku
Radzieckiego.
Lata 1995-1996 były okresem dalszego wzrostu ilości aktów
przemocy palestyńskiej wymierzonych w cywilną ludność Izraela.
Liczba strat w ludziach doszła do zastraszającego poziomu około
100 zabitych rocznie, w większości cywilów.
22 stycznia 1995 r. palestyńscy terroryści zdetonowali kolejno
dwie bomby na przystanku autobusowym w Netanya, zabijając 18
izraelskich \
ołnierzy oraz 1 cywila. Do zamachu przyznał się
Islamski D\
ihad.
9 kwietnia 1995 r. palestyńscy terroryści zdetonowali samochód-
pułapkę przy autobusie w Kfar Darom, zabijając 7 Izraelczyków i 1
Amerykanina.
24 lipca 1995 r. palestyński zamachowiec-samobójca wysadził się
w autobusie w Ramat Gan, zabijając 6 Izraelczyków.
W lipcu 1995 roku zachowawczy rabini zawezwali \
ołnierzy
izraelskich do odmowy wykonania rozkazu wycofania się z
Zachodniego Brzegu - był to głos jednej czwartej izraelskiego
społeczeństwa.
21 sierpnia 1995 r. palestyński zamachowiec-samobójca wysadził
się w autobusie Egged linii nr. 26 w centrum Jerozolimy, zabijając 3
Izraelczyków i 1 Amerykanina. Do zamachu przyznał się Hamas.
W 1995 r. izraelska firma zbrojeniowa Rafael podpisała kontrakt z
amerykańskim koncernem Northop Grunman na rozwój nowych
wersji zasobników optoelektrycznego zwiadu dla lotnictwa
wojskowego. Obecnie produkowane systemy sprzedawane są do
USA, Hiszpanii, Włoch, Wenezueli, Niemiec, Indii i Chile.
- Oslo II -
28 września 1995 r. podpisano w Waszyngtonie
(USA) izraelsko-palestyński układ Oslo II,
regulujący przekazywanie władzy na Zachodnim
Brzegu Jordanu Autonomii Palestyńskiej i zasady
wycofywania wojsk izraelskich. Obszar palestyński
podzielono na trzy sektory: Strefa A - (3%
terytorium i 29% ludności - 362 tys. Arabów)
wchodziła pod pełną kontrolę Autonomii
Palestyńskiej; Strefa B - (pozostałe miasta i
miasteczka palestyńskie - 825 tys. Arabów) Izrael
zachowywał odpowiedzialność za bezpieczeństwo,
a sfera cywilna przechodziła do Autonomii
Palestyńskiej; Strefa C - (74% terytorium i 4%
ludności, oraz osady \
ydowskie z 140 tys.
osadników) Izrael zachowywał pełną kontrolę, z
wyłączeniem ludności palestyńskiej, której sprawy
regulowała Autonomia Palestyńska. W zamian
strona palestyńska została ponownie (powtórnie
po układzie Oslo I) zobowiązana do wprowadzenia
zmian w Karcie Palestyńskiej, która wzywa do
całkowitego zniszczenia Izraela.
Umowa przejściowa ustanowiła liczne wspólne
instytucje: Wspólny Komitet Kontaktów Izraelsko-
Palestyńskich na wysokim politycznym poziomie;
Komitet Wspólnego Bezpieczeństwa (JSC)
zajmujący się sprawami bezpieczeństwa na
ziemiach Autonomii Palestyńskiej (po stronie
izraelskiej na szczeblu generała, składającego
raporty do Sztabu Głównego IDF); dwa Komitety
Regionalnego Bezpieczeństwa (dla Zachodniego
Brzegu Jordanu i Strefy Gazy), zorganizowane na
szczeblu pułkownika składającego raporty do
odpowiedniej dywizji; współpracę Komitetów
Regionalnego Bezpieczeństwa z Komitetem
Wspólnego Bezpieczeństwa i innymi komitetami
organizował Komitet Sterujący i Monitorujący; w
Strefie Gazy utworzono dwa Biura Koordynacji
Dystryktem (DCO) i osiem na Zachodnim Brzegu
Jordanu, na szczeblu porucznika, składającego
raporty do odpowiednich brygad. Na najni\
szym
szczeblu koordynowano działanie wspólnych patroli
policyjnych, monitorowano przypadki naruszenia
bezpieczeństwa publicznego i organizowano ruch w
kompleksie mozaiki stref A, B i C.
25 paz
dziernika 1995 r. izraelski minister handlu i przemysłu Micha
Harish i jego jordański odpowiednik podpisali kopie porozumienia
handlowego izraelsko-jordańskiego w The Moriah Plaza Dead Sea
Hotel.
4 listopada 1995 r. \
ydowski fanatyk religijny Jigal Amir
zamordował premiera Izraela Itzhaka Rabina. Jigal Amir strzelił do
premiera, poniewa\
Rabin oddawał ziemie, przeznaczone dla Izraela
przez Boga. Spowodowało to wstrząs w całym izraelskim
społeczeństwie.
5 listopada 1995 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany
Szymon Peres. Sprawował swoje obowiązki do 22 listopada 1995 r.
22 listopada 1995 r. premierem izraelskiego rządu został
wybrany ponownie Szymon Peres. Sprawował swoje obowiązki do
18 czerwca 1996 r.
Rząd Szymona Peresa godził się na rozmowy pokojowe z
Palestyńczykami, w których poruszano ostateczny status
Jerozolimy, sprawy uchodz
ców, osadnictwa, zapewnienia
bezpieczeństwa, granic i stosunki Zarządu z państwami ościennymi,
Egiptem i Jordanią.
W 1995 r. Izraelskie Ministerstwo Portów i Kolei ogłosiło
rozpoczęcie realizacji projektu o wartości 3 mld dolarów, mającego
na celu rozbudowę portów w Hajfie, Aszdodzie i Ejlacie. Inwestycję
uznano za niezbędną ze względu na wzrost ruchu z Jordanii, która
dla celów swego eksportu i importu zaczyna korzystać z izraelskich
portów.
Izrael inwestuje równie\
1 mld dolarów w program rozwoju kolei,
który pozwoli przewozić rocznie 25 mln pasa\
erów i 10 mln ton
towarów. Nowe linie kolejowe będą budowane głównie na obszarach
du\
ych miast wybrze\
a śródziemnomorskiego oraz wzdłu\
trasy z
Tel-Awiwu do Beerszeby.
W całym 1995 r. w ró\
nych palestyńskich zamach zginęło 100
Izraelczyków, a 500 zostało rannych.
24 stycznia 1996 r. odbyły się rozmowy premiera Szymona Peresa
z przewodniczącym Autonomii Palestyńskiej Jasserem Arafatem, na
punkcie kontrolnym Erez.
25 lutego 1996 r. palestyński terrorysta-samobójca wysadził się w
autobusie linii nr. 18 w pobli\
u głównego dworca autobusowego w
Jerozolimie, zabijając 26 Izraelczyków.
25 lutego 1996 r. palestyński zamachowiec-samobójca wysadził
się na poczcie w Ashkelonie, zabijając 1 Izraelczyka.
3 marca 1996 r. palestyński terrorysta-samobójca wysadził się w
autobusie linii nr. 18 na Jaffa Road w Jerozolimie, zabijając 19
Izraelczyków.
4 marca 1996 r. palestyński terrorysta-samobójca zdetonował
20-kg ładunek wybuchowy przy Centrum Dizengoffa w Tel Awiwie,
zabijając 13 Izraelczyków.
13 marca 1996 r. w Sharm a Aheikh, w Egipcie,
odbył się szczyt pokojowy, na którym odbyły się
rozmowy izraelsko-arabskie. Na szczycie obecni
byli między innymi: król Hassan, Jasser Arafat,
Borys Jelcyn, Hosni Mubarak, Bill Clinton, Shimon
Peres, król Hussein i Suleiman Demirel.
28 marca 1996 r. izraelski sąd skazał Jigala Amira na do\
ywotnie
więzienie za zamordowanie premiera Itzhaka Rabina.
W dniach 12-28 kwietnia 1996 r. izraelska armia
przeprowadziła odwetową operację "Grona Gniewu (II)"
wymierzoną w bazy Hezbollahu w południowym Libanie.
Izraelskie siły uderzyły w górskie fortece Hezbollahu,
ośrodki szkoleniowe i bazy zaopatrzenia. Siły lotnicze i
artyleria u\
yły precyzyjnych bomb i pocisków rakietowych,
które zniszczyły infrastrukturę Hezbollahu. Uderzone
zostały fabryki rakiet i pocisków moz
dzierzowych, oraz
rezydencje liderów Hezbollahu. Aby uniknąć
niepotrzebnych strat w ludziach, wezwano ludność cywilną
do opuszczenia terenów w otoczeniu baz
terrorystycznych, i udanie się w kierunku północnym.
Niestety w trakcie operacji, izraelski pocisk trafił
przypadkowo w cywilny schron zabijając 100
Libańczyków. Cała operacja w południowym Libanie trwała
16 dni. Zniszczono infrastrukturę Hezbollahu i na pewien
czas powstrzymano ataki rakietowe na terytorium Izraela.
Od stycznia do maja 1996 r. do Izraela przybyło 27.712
imigrantów z byłego Związku Radzieckiego. Ogółem od 1989 do
1996 r. do Izraela przybyło: z Ukrainy 174.500 imigrantów (24%
wszystkich śydów mieszkających na Ukrainie), z Rosji 184.000
(20%), z Białorusi 53.200 (23,5%), z Mołdawii 39.600 (47,4%), z
państw nadbałtyckich 16.400 (26,7%), ze środkowej Azji 125.400
(43,8%) i inne 16.700 imigrantów. W tej grupie 609.900
imigrantów znajdowało się: 68.100 in\
ynierów, 14.590 lekarzy,
1.575 dentystów, 15.500 muzyków i artystów, 14.231 pielęgniarek,
30.900 nauczycieli oraz 10.950 naukowców ró\
nych dziedzin.
W maju 1996 r. francuska rakieta Ariane
startująca z Gujany francuskiej wyniosła na orbitę
izraelskiego satelitę AMOS 1. Pozwala on nadawać
programy dla Bliskiego Wschodu i Europy.
Korzysta z niego izraelska telewizja YES oraz
amerykańska telewizja HBO, która nadaje dzięki
niemu programy na Polskę, Czechy, Słowację i
Rumunię.
W 1996 r. w Izraelu rozwiązano specjalny urząd wojskowy
zajmujący się nadzorem nad izraelskimi Arabami. Wcześniej
wymagano od nich między innymi uzyskiwania przepustek
zezwalających na podró\
owanie.
W 1996 r. w izraelskiej firmie Mirabilis został stworzony najbardziej
popularny na świecie komunikator internetowy ICQ (I Seek You).
29 maja 1996 r. odbyły się w Izraelu wybory do Knesetu.
18 czerwca 1996 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany
Beniamin Netaniahu. Sprawował swoje obowiązki do 6 lipca 1999 r.
Oparty na Likudzie rząd Netanyahu podjął próbę jednostronnego
określenia ostatecznego statusu Jerozolimy i osiedli.
W 1996 r. pierwsza kobieca klasa wyszła ze szkoły pilotów
Izraelskich Sił Powietrznych.
W 1996 r. Izrael i Turcja zawarły porozumienie o współpracy
wojskowej. Turcja jest jedynym sojusznikiem Izraela w regionie.
24 września 1996 r. premier Beniamin Netaniahu otworzył tunel
turystyczny biegnący wzdłu\
Muru Zachodniego na Wzgórzu
Świątynnym w Jerozolimie. Miała to być wielka atrakcja turystyczna.
Była to wyraz
na próba ugruntowania izraelskiej kontroli nad
Jerozolimą i przyległymi miasteczkami. Decyzja o otwarciu tunelu
była połączona z wydaniem zgody na budowę osiedla dla 32 tysięcy
śydów na wzgórzu Jebel Abu-Ghneim w południowej, arabskiej
części Jerozolimy.
Po otwarciu tunelu pod Wzgórzem Świątynnym wybuchły w
Jerozolimie gwałtowne protesty palestyńskie. W starciach zginęło 69
Palestyńczyków i 14 izraelskich \
ołnierzy.
- kolejne ziemie oddane Arabom -
W 1996 r. Izrael oddał Palestyńczykom 9% Zachodniego
Brzegu Jordanu. Było to za mało, aby zadowolić
Palestyńczyków, a jednocześnie za du\
o, aby spokojnymi
byli prawicowi śydów.
Jaser Arafat starał się wywrzeć nacisk na USA,
aby obciąć pomoc finansową dla Izraela. Unia
Europejska stanęła po stronie Palestyńczyków.
13 grudnia 1996 r. rząd Izraela określił osiedla na Zachodnim
Brzegu i w Gazie jako posiadłości o znaczeniu ogólnonarodowym
(national priority areas), zapewniając przyszłych osadników o
znaczącym wsparciu finansowym rządu dla projektu nowych osiedli.
Następnie rząd Netanyahu wydał zgodę na powiększenie
istniejących osiedli w odpowiedzi na "naturalny" wzrost liczebności
\
ydowskich mieszkańców Zachodniego Brzegu.
30 grudnia 1996 r. przed budynkiem Knessetu demonstrowało 100
tys. osób przeciwko rządowym planom podwy\
ki podatków,
ograniczenia pomocy społecznej i sprzeda\
y przedsiębiorstw
państwowych.
W całym 1996 r. do Izraela przybyło 70.600 \
ydowskich
imigrantów z całego świata. W tym 58.900 z krajów byłego Związku
Radzieckiego.
15 stycznia 1997 r. zawarto izraelsko-
palestyńskie porozumienie w sprawie wycofania
wojsk izraelskich z 80% terytorium miasta Hebron
i z części Zachodniego Brzegu Jordanu.
4 lutego 1997 r. nad terytorium Libanu zderzyły się dwa
izraelskie śmigłowce wojskowe. Zginęło 73 izraelskich
\
ołnierzy.
W 1997 r. izraelscy agencji Mossadu podjęli
nieudaną próbę zamordowania w Jordanii szefa
biura politycznego Hamasu, Chalida Miszla.
Izraelczycy zostali aresztowani przez jordańskie
słu\
by bezpieczeństwa.
W 1997 r. Jordania zawarła porozumienie z
Izraelem, \
e w zamian za uwolnienie 3 izraelskich
agentów Mossadu zostanie uwolniony szejk Ahmed
Jasin, duchowy przywódca Hamasu.
W 1997 r. Izrael wypuścił z więzeinia szejka Ahmeda Jasina,
duchowego przywódcę Hamasu. Powrócił on do Gazy i przystąpił do
współkierowania Hamasem. Jaser Arafat dwukrotnie osadzał Jasina
w areszcie domowym, karząc go za akcje Hamasu przeciwko
władzom Autonomii.
13 marca 1997 r. jordański \
ołnierz otworzył ogień z broni
maszynowej w Naharayim, zabijając 7 Izraelczyków i raniąc 30
osób.
14 marca 1997 r. izraelski rząd podjął decyzję wybudowania
\
ydowskiego osiedla Har Homa we wschodniej Jerozolimie.
W odpowiedzi na izraelską decyzję, Jaser Arafat
poszerzył przyzwolenie dla działalności palestyńskich grup
terrorystycznych. W palestyńskich zamieszkach i
protestach przeciwko budowie \
ydowskiego osiedla Har
Homa, zginęło 8 Palestyńczyków.
21 marca 1997 r. palestyński terrorysta-samobójca wysadził się na
tarasie kawiarnii w Tel Awiwie, zabijając 3 Izraelczyków oraz raniąc
48 osób.
10 kwietnia 1997 r. odnaleziono ciało zastrzelonego
sier\
anta Sharona Edri, który został porwany przez
palestyńskich terrorystów w paz
dzierniku 1996 r. Ciało
zamordowanego odnaleziono w wiosce pod Hebronem.
25 kwietnia 1997 r. palestyńscy terroryści zamordowali 2 Izraelki
w rezerwacie przyrody Wadi Kelt w pobli\
u Jerozolimy.
W maju 1997 r. ludność Izraela liczy 5 716 tys. ludzi, z czego 4
620 tys. to śydzi (80,8%), 835 tys. Arabów-muzułmanów (14,6%),
166 tys. Arabów-chrześcijan (w większości prawosławnych) (2,9%),
95 tys. Druzów (1,7%). Natomiast na terenach Zachodniego Brzegu
Jordanu i w Strefie Gazy zamieszkiwało 1 850 tys. Arabów.
20 lipca 1997 r. Palestyńczycy zasztyletowali 2 Izraelczyków w
Rishon Lezion.
30 lipca 1997 r. dwaj palestyńscy terroryści-samobójcy wysadzili
się na targowisku Mahane Yehuda w Jerozolimie, zabijając 16
Izraelczyków i raniąc 178 osób.
4 września 1997 r. palestyński zamachowiec-samobójca wysadził
się w centrum Jerozolimy (na Ben-Yehuda), zabijając 5
Izraelczyków i raniąc 181 osób.
6 września 1997 r. premier Beniamin Netaniahu oświadczył, \
e
zamachy bombowe palestyńskich terrorystów zwalniają Izrael od
obowiązku realizacji porozumień zawartych w Oslo. W ten sposób
Izrael zrezygnował z przekazywania dalszych terenów Autonomii
Palestyńskiej i zawieszono wszystkie rozmowy pokojowe.
W 1997 r. polski Sejm uchwalił ustawę o
stosunku państwa do gmin wyznaniowych
\
ydowskich w RP, która reguluje oddzielny status
tego związku wyznaniowego wobec Państwa, jego
autonomię oraz określa mo\
liwość odzyskania
mienia przedwojennych gmin wyznaniowych
\
ydowskich.
14 września 1997 r. władze Autonomii Palestyńskiej
informują izraelski rząd o aresztowaniu 123 członków
Hamasu i Islamskiego D\
ihadu.
28 września 1997 r. w strajku na znak protestu przeciwko polityce
społecznej rządu wzięło udział 500 tys. izraelskich robotników.
Podczas listopadowego (1997 r.) kryzysu w Zatoce
Perskiej, spowodowanego wyrzuceniem z Iraku
inspektorów ONZ, setki Palestyńczyków demonstrowało w
Gazie, wzywając Saddama Hussaina do zbombardowania
Tel-Awiwu.
19 listopada 1997 r. palestyński terrorysta otworzył ogień z broni
maszynowej na Starym Mieście w Jerozolimie, zabijając 1
Izraelczyka i raniąc 1 osobę.
3 grudnia 1997 r. w Izraelu w generalnym strajku wzięło udział
700 tys. robotników.
13 grudnia 1997 r. Jasir Arafat powiedział: "Niech to
będzie jasne dla wszystkich, \
e państwo palestyńskie
istnieje i \
e Al-Kuds al-Sharif (Jerozolima)... będzie jego
stolicą."
10 lutego 1998 r. prowadzono w Waszyngtonie
rozmowy pokojowe amerykańsko-izraelskie i
amerykańsko-palestyńskie. Nie przyniosły one
postępu w konflikcie izraelsko-palestyńskim.
21 czerwca 1998 r. izraelski rząd podjął decyzję o zmianie granic
Jerozolimy, przyłączając doń \
ydowskie przedmieścia i dwa osiedla,
we wschodniej i północnej części miasta, przyznając miastu nowy
zarząd (pod hasłem regionalizacji) "czasowo" wykonywany przez
miejscowe władze wojskowe. Przedstawiono tak\
e plany rozbudowy
wschodniej Jerozolimy. Miano budować nowe osiedla \
ydowskie.
Premier Beniamin Netaniahu tak wypowiedział się w tej sprawie:
"Nigdzie nie spotykana jest więz
łącząca naród \
ydowski i
Jerozolimę. Jerozolima jest odwieczną skałą, naszą skałą! Nigdy nie
była stolicą \
adnego innego narodu. Nigdy nie będzie stolicą innego
państwa. Musi pozostać na zawsze wolnym i otwartym dla ludzi
wszystkich religii miastem, niepodzielnym pod władzą Boga." Rząd
odmówił te\
przekazania kolejnych 13% terytorium pod Zarząd
Palestyński, \
ądając wpierw usunięcia z Karty Palestyńskiej zapisu
wzywającego do zniszczenia Izraela.
21 czerwca 1998 r. władze Autonomii Palestyńskiej
uznały izraelskie plany rozbudowy wschodniej Jerozolimy
za wyraz "polityki aneksji".
27 sierpnia 1998 r. palestyńscy terroryści zdetonowali ładunek
wybuchowy podło\
ony w koszu na śmieci w Tel Awiwie, raniąc 14
osób.
- Wye Plantation (USA) -
W dniach 15-23 paz
dziernika 1998 r.
prowadzono rozmowy pokojowe izraelsko-
palestyńskie w Wye Plantation w USA.
Uczestniczyli w nich prezydent USA Bill Clinton
oraz król Jordanii Husajn. Rozmowy zostały
zakończone podpisaniem porozumienia.
Kalendarz transferu przewidywał przekazanie do 5
IX 1999 r. 7% strefy C do A, do 15 IX 1999 r. 2%
z C do B i 3 % z B do A oraz do 20 I 2000 r. 1 % z
C do A oraz 5,1 % z B do A. Regulacjom objęta
została ponadto kwestia więz
niów palestyńskich -
Izrael zgodził się na uwolnienie 750 więz
niów
palestyńskich oraz około 2000 w póz
niejszym
terminie. Strona palestyńska zobowiązała się do
działań na rzecz poło\
enia kresu terroryzmowi,
usunięcia z Karty Palestyńskiej zapisu o dą\
eniu do
zniszczenia państwa izraelskiego oraz do redukcji
swoich sił policyjnych z 36 tysięcy do 24 tysięcy
osób.
29 paz
dziernika 1998 r. palestyńscy terroryści
zdetonowali samochód-pułapkę w momencie zderzenia z
wojskowym jeepem eskortującym autobus szkolny z 40
dziećmi w Kfar Darom (Strefa Gazy), zabijając 1
izraelskiego \
ołnierza.
W 1998 r. Korpus Medyczny izraelskiej armii
wziął udział w operacji ratunkowej po zamachu
terrorystycznym na ambasadę USA w Kenii.
6 listopada 1998 r. palestyńscy terroryści zdetonowali samochód-
pułapkę na targowisku Mahane Yehuda w Jerozolimie, raniąc 21
osób.
10 listopada 1998 r. podczas wyborów samorządowych izraelska
policja odnotowała 313 incydentów (rozbojów, pogró\
ek i niszczenia
mienia).
W 1998 r. w Izraelu mieszkało 1,1 mln. Arabów, stanowiąc
prawie 20 % ludności.
22 listopada 1998 r. Izrael przekazał Autonomii
Palestyńskiej 10 miasteczek i 18 wiosek w pobli\
u
D\
eninu i uwolnił 250 palestyńskich więz
niów.
24 listopada 1998 r. w Gazie otworzono międzynarodowe
lotnisko Autonomii Palestyńskiej. Zostało wybudowane ze
środków finansowych Unii Europejskiej.
7 grudnia 1998 r. minister Ariel Szaron oskar\
ył władze Autonomii
Palestyńskiej o łamanie wszystkich punktów porozumienia z Wye
Plantation (z dnia 23 paz
dziernika 1998 r.). W ten sposób Izrael
odstąpił od planowanego na 18 grudnia terminu drugiej fazy
wycofania wojsk izraelskich.
10 grudnia 1998 r. Centralna Rada Organizacji
Wyzwolenia Palestyny zatwierdziła uniewa\
nienie
fragmentu Palestyńskiej Karty Narodowej mówiącego o
zniszczeniu państwa Izrael.
W dniach 12-15 grudnia 1998 r. w Izraelu przebywał z wizytą
prezydent USA Bill Clinton. Premier Izraela Beniamin Netaniahu
przedstawił dwanaście \
ądań, od których spełnienia uzale\
nił dalszą
realizację procesu pokojowego. Netaniahu \
ądał między innymi
powstrzymania palestyńskich wystąpień przeciwko Izraelowi oraz
rezygnacji z zamiaru proklamowania 4 maja 1999 r. niepodległości
państwa palestyńskiego.
W 1999 r. izraelska marynarka zakupiła w Wielkiej Brytanii okręt
podwodny "Tekumah".
25 lutego 1999 r. władze Autonomii Palestyńskiej
odrzuciły propozycję Izraela, aby wcielenie w \
ycie
porozumień z Wye Plantation przebiegało etapami.
26 kwietnia 1999 r. prezydent USA Bill Clinton
potwierdził amerykańskie poparcie dla
samostanowienia Palestyńczyków oraz wezwał
Izrael i władze Autonomii Palestyńskiej do
wznowienia rozmów pokojowych.
27 kwietnia 1999 r. na posiedzeniu władz Organizacji
Wyzwolenia Palestyny Jasir Arafat wypowiedział się za
odroczeniem ogłoszenia deklaracji niepodległości
(zapowiadanej na 4 maja 1999 r.).
W proteście przeciwko decyzji Jasira Arafata wybuchły
w Autonomii Palestyńskiej protesty uliczne inspirowane
przez członków al-Fatah i Hamasu.
W czasie uroczystości w Ramallah w rocznicę
ogłoszenia przez Arafata w 1988 r. deklaracji
niepodległości, przywódcy Fatah przysięgli, \
e nie
zaakceptują osiedli \
ydowskich na przekazanych im
terytoriach oraz, \
e nie zrezygnują z prawa powrotu dla
uchodz
ców palestyńskich.
17 maja 1999 r. odbyły się w Izraelu wybory do Knesetu.
3 czerwca 1999 r. Palestyńczycy zorganizowali "dzień
gniewu". Na terenach okupowanych wybuchły starcia z
izraelskim wojskiem.
23 czerwca 1999 r. władze izraelskie i syryjskie
zapowiedziały podjęcie rozmów pokojowych.
W 1999 r. Korpus Medyczny izraelskiej armii
utworzył szpital w Albanii dla uchodz
ców z Kosowa.
6 lipca 1999 r. premierem izraelskiego rządu został wybrany Ehud
Barak. Sprawował swoje obowiązki do 6 lutego 2001 r.
15 lipca 1999 r. premier Izraela Ehud Barak
podczas wizyty w Waszyngtonie zapowiedział
wznowienie procesu pokojowego na Bliskim
Wschodzie. Jednocześnie oświadczył, \
e większość
osiedli \
ydowskich na Zachodnim Brzegu Jordanu i
w Strefie Gazy musi zostać utrzymanych.
W 1999 r. Izrael rozpoczął modernizację wszystkich swoich
myśliwców F-16A/B. Zostały zwiększone mo\
liwości działania
samolotów w warunkach nocnych i przy niekorzystnej pogodzie.
Zwiększono zasięg działania.
Latem 1999 r. odbyły się pierwsze wspólne manewry lotnictwa
pokładowego VI Floty US Navy (samoloty F-14, F/A-18) i Izraelskich
Sił Powietrznych (samoloty F-16). W ćwiczebnych walkach
powietrznych Amerykanie "stracili" 220 samolotów, "zestrzeliwując"
zaledwie 20 samolotów izraelskich. Rezultaty były dla wszystkich
zaskakujące.
We wrześniu 1999 r. Izrael zakupił w USA 50 myśliwców
wielozadaniowych F-16I. Jest to wersja dwumiejscowa,
przeznaczona do przełamywania obrony powietrznej i precyzyjnych
uderzeń w dowolnych warunkach atmosferycznych dnia lub nocy.
4 września 1999 r. zawarto memorandum
izraelsko-palestyńskie w Szarm el-Szejk. Była
to konkretyzacja zawartych wcześniej porozumień.
- nowe palestyńskie tereny -
10 września 1999 r. Izrael przekazał Autonomii
Palestyńskiej 7% terytorium Strefy C do Strefy B.
12 paz
dziernika 1999 r. izraelski rząd podjął decyzję o
likwidacji piętnastu osiedli \
ydowskich na terenach
okupowanych. Wywołało to masowe protesty osadników.
27 listopada 1999 r. 20 palestyńskich prawników
oskar\
yło Jasira Arafata o tolerowanie korupcji we
władzach Autonomii Palestyńskiej (był to tzw. "list
dwudziestu"). W ciągu kilku następnych dni, palestyńska
policja aresztowała i osadziła w więzieniu wszystkich
sygnatariuszy listu.
W grudniu 1999 r. instytucja zajmująca się w Izraelu sprawami
socjalnymi podała, \
e liczba osób ubogich, tzn. o dochodach
mniejszych ni\
1 średniej pensji, wzrosła o 18% (o ponad milion
osób) w stosunku do roku poprzedniego. 22,8% dzieci izraelskich
\
yje w ubóstwie; wiele jest niedo\
ywionych. Niedo\
ywienie jest
równie\
udziałem 63 tys. osób w podeszłym wieku. W Jerozolimie
liczba osób \
yjących na granicy nędzy wyniosła a\
33,4% ogólnej
liczby mieszkańców miasta. Jerozolima jest drugim z kolei
najubo\
szym miastem Izraela. Wzrasta bezrobocie.
W dniach 15-16 grudnia 1999 r. w Waszyngtonie
prowadzono przy pośrednictwie prezydenta USA
Billa Clintona rozmowy izraelsko-syryjskie.
5 stycznia 2000 r. Izrael przekazał Autonomii
Palestyńskiej 3% Strefy C do Strefy B, oraz 2% Strefy B
do Strefy A.
10 stycznia 2000 r. w trakcie rozmów w Ramli,
palestyńska delegacja za\
ądała od Izraela wypłacenia
odszkodowań dla uchodz
ców z 1948 r. Izrael odrzucił to
\
ądanie.
19 stycznia 2000 r. Syria zapowiedziała, \
e nie
wznowi negocjacji z Izraelem dopóty, dopóki ten
nie zgodzi się na wycofanie ze Wzgórz Golan.
W dniach 9-11 lutego 2000 r. izraelskie samoloty
atakowały bazy szyickiego Hezbollahu w południowym
Libanie.
22 lutego 2000 r. rząd izraelski zmniejszył pulę wydatków
bud\
etowych przeznaczonych na obronę osiedli \
ydowskich na
terenach okupowanych z 34 mln. do 6 mln. dolarów.
1 marca 2000 r. Knesset przyjął ustawę uzale\
niającą wycofanie
się ze Wzgórz Golan od wyników referendum (62,5% poparcia
głosujących) i zgody parlamentu (minimum 61 posłów).
4 marca 2000 r. sto osobistości palestyńskich
opowiedziało się za koniecznością uregulowania przez
Izrael problemu uchodz
ców z 1948 r.
7 marca 1999 r. Jordania i Izrael zawarły
porozumienie zezwalające 200 Jordańczykom
dziennie na pracę w Ejlacie w Izraelu. Bezrobocie
w Jordanii osiągnęło poziom 27%.
W marcu 2000 roku przeprowadzono w
Sheperdstown tajne negocjacje izraelsko-syryjskie
w sprawie wody. Syria dą\
yła do przejęcia
całkowitej kontroli nad z
ródłami wody na
Wzgórzach Golan, oraz domagała się dostępu do
Jeziora Genezaret i rzeki Jordan. Wywoływało to
stałe napięcie w całym regionie.
W obliczu przyrostu ludności, zwiększonej
konsumpcji wody i przemian pogodowych staje się
woda głównym warunkiem bezpieczeństwa
narodowego dla Syrii, Izraela, Libanu, Jordanii,
Iraku i Turcji. Właśnie te kraje poło\
one są na
terenach półpustynnych, w których znaczenia
nabierają cieki wodne kotlin Eufratu i Jordanu.
Syria cierpi na chroniczny brak wody, pogłębiony
jej bezmyślnym zu\
yciem w warunkach gospodarki
socjalistycznej. Mamy do czynienia z konfliktem z
Turcją, która budując tamę Guneydogu Anadolu
Projesi (GAP) ograniczy przepływ wody do 500
cm3 na sekundę. Tym dramatyczniejsze stają się
próby Syryjczyków zapanowania nad z
ródłami
Litani i Orontes w Libanie, wzmocnione 25-
tysięcznym korpusem wojskowym i pragnienie
odzyskania Wzgórz Golan zasilającego wodą basen
galilejski. Syria obawia się te\
rurociągu przyjaz
ni,
jaki ma połączyć tureckie strumienie z
szejkanatami arabskimi, w tym celu po ponad
dwudziestu latach nawiązała w lutym 2000 roku
stosunki dyplomatyczne z Irakiem, aby projekt ten
uniemo\
liwić.
- Autonomia ma ju\
18% w Strefie A -
21 marca 2000 r. Izrael przekazał Autonomii
Palestyńskiej 6,1% terytorium Strefy B do Strefy A. Tym
samym władze Autonomii Palestyńskiej kontrolowały ju\
w
pełni 18,2 Zachodniego Brzegu Jordanu, a częściowo
dalszych 21,8%.
W dniach 23-26 marca 2000 r. w Izraelu przebywał z wizytą papie\

Jan Paweł II.
6 kwietnia 2000 r. Izrael przeprowadził niezapowiedziany test
pocisku balistycznego klasy ziemia-ziemia Jericho I. Pocisk został
wystrzelony w kierunku Morza Śródziemnego i spadł do wody około
64 km od amerykańskiego krą\
ownika "Anzio", wyposa\
onego w
system rakietowy Aegis. Sytuacja ta wywołała poruszenie w
Waszyngtonie.
W dniach 3-5 maja 2000 r. szyicki Hezbollah
przeprowadził z południowego Libanu ostrzał rakietowy
terytorium Izraela.
W odpowiedzi izraelskie samoloty bombardowały bazy
Hezbollahu.
10 maja 2000 r. izraelscy Arabowie zorganizowali demonstracje
pod hasłami "prawa do powrotu" dla uchodz
ców palestyńskich z
1948 r.
W dniach 14-20 maja 2000 r. wybuchły starcia
palestyńsko-izraelskie, zorganizowane w rocznicę
wydarzeń 1948 r. W starciach zginęło 5 Palestyńczyków, a
600 zostało rannych.
W dniach 21-23 maja 2000 r. izraelskie wojska wycofały
się ze strefy bezpieczeństwa w południowym Libanie.
W trakcie operacji wycofywania, doszło do starć
izraelskich \
ołnierzy z bojownikami Hezbollahu, którzy
zajmowali opuszczony teren i atakowali izraelskie
posterunki graniczne.
28 maja 2000 r. Hezbollah ostrzelał rakietami osiedla
\
ydowskie w Górnej Galilei.
W Autonomii Palestyńskiej wybuchły spontaniczne
manifestacje Palestyńczyków na cześć Hezbollahu.
W dniach 11-25 lipca 2000 r. prowadzono
rozmowy izraelsko-palestyńskie w Camp David w
USA. Clinton opowiadał się za poszerzeniem granic
miasta Jerozolimy, włączeniem osiedli \
ydowskich
na zachodnim brzegu do Wielkiej Jerozolimy oraz
ulokowanie parlamentu palestyńskiego w dzielnicy
Abu Dis. Barak postulował przekazanie
Palestyńczykom częściowej kontroli nad wschodnią
Jerozolimą oraz ewentualny wspólny zarząd nad
Wzgórzem Świątynnym. Niestety, sztywne
stanowisko Arafata nie dopuszczało innej
mo\
liwości jak ustanowienie stolicy państwa
palestyńskiego we wschodniej Jerozolimie.
Rozbie\
ność optyk doprowadziła do fiaska Camp
David. Prezydent USA Bill Clinton obarczył
odpowiedzialnością za ich niepowodzenie Jasira
Arafata.
28 lipca 2000 r. prezydent USA Bill Clinton
obiecuje zacieśnienie współpracy z Izraelem oraz
przeniesienie siedziby ambasady amerykańskiej z
Tel Awiwu do Jerozolimy.
31 lipca 2000 r. prezydentem Izraela został Moshe Katsaw.
--------------------------------------------------
Materiały opracowywane na podstawie: patrz Bibliografia.