DotykowyP R O J E K T Y
regulator oświetlenia
Dotykowy regulator
oświetlenia
kit AVT-496
W naszym piśmie opisano
juÅ‚ wiele regulatorÛw mocy
220VAC, poczÄ…wszy od
ukÅ‚adÛw najprostszych,
w ktÛrych regulacji
dokonywaÅ‚o siÍ za pomocÄ…
potencjometru, ał do
rozbudowanych urzÄ…dzeÒ
sterowanych mikroprocesorem.
UkÅ‚ady takie spotykaÅ‚y siÍ
zawsze z uznaniem
i zainteresowaniem
CzytelnikÛw, co miaÅ‚o wyraz
w liczbie zamawianych kitÛw.
Pora wiÍc, aby
zaprezentowaĘ Wam nowe
urzÄ…dzenie z tej rodziny, tym
bardziej, Å‚e zrealizowane
bÍdzie na ukÅ‚adzie scalonym
Proponowany ukÅ‚ad umoÅ‚liwia pracÄ… ukÅ‚adu odbywa siÍ poprzez
firmy HOLTEK, skutecznie
czterostopniowÄ… regulacjÍ mocy dotykanie palcem jednego z wy-
walczÄ…cej o pozycjÍ na rynku
odbiornika energii elektrycznej, prowadzeÒ.
europejskim. a przeÅ‚Ä…czania pomiÍdzy kolejny- Na rys. 2 pokazano blokowy
mi poziomami natÍÅ‚enia Å›wiatÅ‚a schemat ukÅ‚adu HT7703, na pod-
dokonujemy za pomocÄ… dotkniÍ- stawie ktÛrego moÅ‚emy przeana-
cia palcem do wyprowadzenia lizowaĘ działanie tej ciekawej kos-
układu. tki. Impulsy powstające podczas
Nasz regulator oświetlenia dotykania palcem wyprowadzenia
moÅ‚e byĘ wÅ‚Ä…czony w obwÛd SENSE ulegajÄ… wzmocnieniu i od-
zasilania np. Å‚yrandola, w powiedniemu uformowaniu w de-
miejsce normalnego wÅ‚Ä…cznika, tektorze A, a nastÍpnie sÄ… zlicza-
tak Å‚e nie jest potrzebne pro- ne przez licznik D. Praca detek-
wadzenie jakichkolwiek dodat- tora dotkniÍcia jest synchronizo-
kowych przewodÛw. UkÅ‚ad jest wana przez impulsy zegarowe
bardzo prosty do wykonania, tworzone przez oscylator B, ktÛry
ale ze wzglÍdu na wystÍpowa- jednoczeÅ›nie dostarcza sygnaÅ‚u
nie na pÅ‚ytce wysokiego napiÍ- o czÍstotliwoÅ›ci, od ktÛrej zaleÅ‚y
cia nie polecam jego budowy działanie timera E. W momencie
zupełnie początkującym kon-
struktorom.
Jeszcze raz pozwalam sobie
Opis działania układu
zaapelować do moich Czytelni-
Schemat elektryczny regulatora
ków o rozwagę: na płytce obwo-
oświetlenia pokazano na rys. 1.
du drukowanego występuje nie-
Sercem układu jest scalony regu-
bezpieczne dla życia i zdrowia
lator fazowego kąta zapłonu triaka
napięcie 220VAC! Wszystkie pra-
- IC1 HT7703 (lub jego odpowied-
ce z układem dołączonym do sie-
nik HT703). Umołliwia on usta-
ci musimy wykonywać z najwięk-
wienie czterech stopni jasności
szą ostrożnoS
cią, pamiętając
Å›wiecenia Å‚arÛwek, w dwÛch rÛÅ‚-
o zasadzie pracy jedną ręką!
nych trybach pracy. Sterowanie
Elektronika Praktyczna 2/99
49
Dotykowy regulator oświetlenia
Rys. 1. Schemat elektryczny regulatora oświetlenia.
przejÅ›cia napiÍcia sieci energe- jest porÛwnywany ze stanem mocÄ… kondensatora C3 i stabilizo-
tycznej przez zero, co wykrywane wyjśĘ kodera F, ktÛry zaleÅ‚ny jest wane diodÄ… Zenera D1.
jest za pomocÄ… detektora C, timer od aktualnego ustawienia licznika WaÅ‚nÄ… rolÍ peÅ‚ni rezystor R6
rozpoczyna odliczanie impulsÛw D. Po wykryciu przez ukÅ‚ad lo- i kondensator C4. Po wÅ‚Ä…czeniu
zegarowych. Stan wyjśĘ timera giczny G identycznoÅ›ci obydwu zasilania, utrzymujÄ…cy siÍ przez
stanÛw nastÍpuje wygenerowanie chwilÍ na wejÅ›ciu PWR stan niski
przez driver wyjÅ›ciowy H impul- zapewnia poprawne rozpoczÍcie
Tab. 1.
su, ktÛry po podaniu na bramkÍ pracy przez ukÅ‚ad. Jumper JP1
Pin Nazwa Opis
triaka powoduje jego wyzwolenie.
W tab. 1 opisano funkcje
1 ZC Wejście detektora
Tab. 2.
przejścia napięcia sieci
wszystkich wyprowadzeÒ ukÅ‚adu
Stan MODE Sekwencje przełączania
energetycznej przez zero
HT7703.
natężenia oświetlenia po
2 OSC1 Rezystor zewnętrzny
W regulatorze układ HT7703 każdorazowym dotknięciu
oscylatora
sensora
jest zasilany bezpośrednio z sieci
3 OSC2 Rezystor zewnętrzny
GND OFF, LOW, MEDIUM,
energetycznej za pomocÄ… prostow-
oscylatora
MAXIMUM, MEDIUM, LOW
nika poÅ‚Ûwkowego z diodÄ… D2
4 SENSE Wejście czujnika
Nie połączone OFF, LOW, MEDIUM,
i rezystorem R4. Wyprostowane
dotykowego
MAXIMUM
napiÍcie jest wygÅ‚adzane za po-
5 T1 Wejście ustalania czułości
układu
6 T2 Wejście ustalania czułości
układu
7 VDD Dodatnie napięcie
zasilania
8 50/!60 Wejście ustalania
częstotliwości prądu
przemiennego w sieci.
Stan niski  50Hz, nie
podłączone  60Hz
9 MODE Ustalanie trybu pracy
(patrz tabela 2)
10 NC Nie połączone
11 OUT Wyjście sterowania
triakiem
12 NC Nie połączone
13 VSS Masa zasilania
14 PWR Wejście zerowania układu
podczas włączania
zasilania Rys. 2. Schemat blokowy układu HT7703.
Elektronika Praktyczna 2/99
50
Dotykowy regulator oświetlenia
pokazano rozmieszczenie na niej
WYKAZ ELEMENTÓW
elementÛw. KsztaÅ‚t i wymiary
Rezystory
płytki pozwalają na umieszcze-
nie regulatora w typowej puszce R1: 100&!
instalacyjnej i zastÄ…pienie zwyk-
R2: 1k&!
łego przełącznika naszym ściem-
R3: 68k&!
niaczem.
R4: 10k&!/2W
Montał układu wykonujemy
R5, R8: 1M&!
wedÅ‚ug ogÛlnie znanych zasad,
R6: 4,7M&!
rozpoczynajÄ…c od elementÛw
R7: 20k&!
o najmniejszych gabarytach
a koÒczÄ…c na wlutowaniu kon- R9: 2k&!
densatorÛw elektrolitycznych
Kondensatory
i triaka. Pod układ scalony war-
C1, C4: 330nF
to zastosowaĘ podstawkÍ.
C2: 100nF/400V
W układzie modelowym, testo-
Rys. 3. Rozmieszczenie elementów
C3: 220µF/16V
wanym z Å‚arÛwkami o mocy do
na płytce drukowanej.
C5: 10µF/16V
100W, nie stosowano Å‚adnego
radiatora chÅ‚odzÄ…cego strukturÍ C6: 1nF
sÅ‚uÅ‚y do zmiany trybu pracy triaka. JeÅ‚eli jednak ukÅ‚ad bÍdzie
Półprzewodniki
ukÅ‚adu zgodnie z tab. 2. W tab. stosowany do sterowania wiÍk-
D1: dioda Zenera 10V/1,3W
3 znajduje siÍ zestawienie reakcji szymi obciÄ…Å‚eniami, ktÛrych war-
D2: 1N4007 lub odpowiednik
układu HT7703 na kolejne dot- tośĘ zaleły praktycznie tylko od
D4, D3: 1N4148 lub odpowiednik
kniÍcia czujnika. typu uÅ‚ytego triaka, to moÅ‚e siÍ
IC1: HT7703 lub HT703
Impulsy wyzwalające są prze- okazaĘ konieczne zastosowanie
kazywane do bramki triaka z wyj- niewielkiego radiatora wykonane- Q1: triak BT136 lub odpowiednik
ścia OUT za pośrednictwem kon- go np. z kawałka blachy alumi-
Różne
densatora C1 i ograniczajÄ…cego niowej.
CON1: ARK2
prÄ…d rezystora R1. DÅ‚awik przeciwzakÅ‚Ûceniowy
JP1: 2x goldpin + jumper
L1 wykonujemy nawijajÄ…c na to-
Toroidalny rdzeń ferrytowy do
Montał i uruchomienie roidalnym rdzeniu ferrytowym 20
wykonania dławika
MozaikÍ Å›cieÅ‚ek pÅ‚ytki druko- zwojÛw drutu emaliowanego
wanej przedstawiono na wkładce o średnicy 1mm.
wewnątrz numeru. Na rys. 3 Zmontowany układ nie wyma-
ga jakiejkolwiek regulacji i od
razu mołe byĘ umieszczony dotykowego. W układzie modelo-
Tab. 3.
w puszce instalacyjnej i zasÅ‚oniÍ- wym jako czujnik zastosowaÅ‚eno
Natężenie światła Kąt wyzwalania triaka
ty płytką czołową, wykonaną naj- uszkodzony tranzystor typu
00O
lepiej z jakiegoÅ› wÅ‚Ä…cznika siecio- BC211, do kolektora ktÛrego do-
LOW 24,2O
wego lub przycisku dzwonkowe- łączono punkt oznaczony na płyt-
MEDIUM 89O
go. Otwarta pozostaje nadal spra- ce SENSE.
MAXIMUM 121O
wa wykonania samego czujnika Zbigniew Raabe, AVT
Elektronika Praktyczna 2/99
51