KINEZYTERAPIA
Podstawowa kinezyterapia
u kobiet po mastektomii
W artykule omówiono przykładowe ćwiczenia u kobiet po mastektomii z uwzględnieniem podstawowych prostych ruchów.
inezyterapia u kobiet po mastektomii Ćwiczenia w odciążeniu (UGUL)
1
Kobejmuje przede wszystkim ćwiczenia " Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem,
ułatwiające odpływ chłonny z kończyny kończyny dolne zgięte w stawach kola-
górnej (ćwiczenia izometryczne i odde- nowych i biodrowych, zabandażowana
chowe), wspomagające pompę mięśniową kończyna górna po stronie operowanej
(ćwiczenia czynne kończyny), ułatwiające podwieszona.
odpływ chłonki z pni podobojczykowych Ruch: odwodzenie i przywodzenie koń-
(ćwiczenia izometryczne i czynne mięśni czyny górnej w płaszczyz
nie czołowej.
szyi) oraz przewodu piersiowego (ćwicze- Przytrzymać 5 sek. w pozycji pośredniej
nia oddechowe torem przeponowym oraz (kończyna górna wzdłuż tułowia) jednocze-
izometryczne mięśni brzucha). śnie z naprzemiennym zginaniem i prosto-
W krążeniu chłonki w naczyniach waniem palców ręki; czas  5-10 min.
chłonnych głębokich dużą rolę odgry- " Pozycja wyjściowa: leżenie na zdrowym
wają ruchy palców ręki, ponieważ ich boku, zabandażowana kończyna górna
2
prostowanie powoduje zasysanie chłonki po stronie operowanej  podwieszona.
do naczyń chłonnych, a ich zginanie Ruch: zginanie i prostowanie kończyny
doprowadza do wypchnięcia chłonki górnej w płaszczyz
nie strzałkowej.
do naczyń chłonnych grzbietu ręki i przed- Przytrzymać 5 sek. w pozycji pośred-
ramienia. niej (kończyna górna wzdłuż tułowia)
Ćwiczenia oddechowe torem żebrowym jednocześnie z naprzemiennym zgi-
zwiększają ujemne ciśnienie w klatce naniem i prostowaniem palców ręki;
piersiowej, co wzmaga jej działanie ssące czas  5-10 min (fot. 1).
na naczynia chłonne i żylne kończyny " Pozycja wyjściowa: siad na kozetce, za-
górnej, natomiast ćwiczenia mięśni brzu- bandażowana kończyna górna po stronie
cha i oddechowe torem przeponowym operowanej  podwieszona.
powodują ucisk zbiornika mleczu oraz Ruch: zginanie i prostowanie kończyny
brzusznej części przewodu piersiowego górnej w płaszczyz
nie horyzontalnej.
i wypieranie z nich chłonki w kierunku Przytrzymać 5 sek. w pozycji pośredniej
dogłowowym. (kończyna górna w linii obręczy barko-
Ważne jest, aby nie zapomnieć również wej) jednocześnie z naprzemiennym
o ćwiczeniach rozluz
niających oraz zwięk- zginaniem i prostowaniem palców
szających ruchomość w stawach. ręki.
Większość ćwiczeń powinna być wy-
konywana w pozycjach ułatwiających Ćwiczenia samowspomagane
odpływ chłonki z kończyny (tzw. pozycje (zestaw linowo-bloczkowy)
3
drenażowe). Uzyskamy to poprzez leże- " Pozycja wyjściowa: siad na krześle,
nie na plecach z uniesieniem kończyny chwyt oburącz za podwieszki połączone
ponad poziom klatki piersiowej. Należy z końcami linki, która biegnie przez
również pamiętać, aby intensywność ćwi- bloczek kierunkowy.
czeń nie była zbyt duża, ponieważ może Ruch: wspomagane, naprzemienne zgięcie
to doprowadzić do powstania obrzęku i wyprost kończyn górnych (fot. 2).
powysiłkowego.
Ćwiczenia wykonujemy kilka razy Ćwiczenia czynne
dziennie, w krótkich seriach z niewielką " Pozycja wyjściowa: siad na krześle,
liczbą powtórzeń i w wolnym tempie. wyprostowane kończyny górne oparte
Zalecane jest wykonywanie ćwiczeń na udach. Chwyt oburącz za laskę gim-
kończyny górnej w bandażach. Prze- nastyczną.
ciwwskazaniem są wysiłki ze znacznym Ruch: na raz  unosimy laskę gimnastycz-
obciążeniem kończyny, gwałtowne ruchy, ną na wysokość barków  wdech nosem,
ćwiczenia na boku operowanym, zwisy, na dwa  unosimy laskę gimnastyczną
ćwiczenia obciążające kończyny górne. nad głowę  ściskamy, co wywołuje
Poniżej omówiono przykładowe ćwicze- napięcie izometryczne  wydech ustami
nia z uwzględnieniem podstawowych (dwa razy dłuższy od wdechu) (fot. 3),
prostych ruchów. na trzy  przenosimy laskę gimnastyczną
16 REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2009
fot. Archiwum autorek
KINEZYTERAPIA
4 5 6
za głowę (swobodne oddechy), na cztery Ruch: przyciąganie kolan do brzucha kończyny górne wyciągnięte w przód.
 powrót do pozycji wyjściowej (swo-  wdech nosem. Ruch: naprzemienne unoszenie wy-
bodne oddechy). Powrót do pozycji wyjściowej  wydech prostowanej kończyny górnej lewej
" Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem, ustami (dwa razy dłuższy od wdechu). i kończyny dolnej prawej  wytrzymać
kończyny dolne zgięte w stawach bio- " Pozycja wyjściowa: leżenie przodem, 3 sek. Powrót do pozycji wyjściowej,
drowych i kolanowych, stopy oparte kończyny górne wzdłuż tułowia, w dłoni zmiana stron.
o podłoże. Wyprostowane kończyny trzymamy piłkę tenisową. " Pozycja wyjściowa: leżenie na zdrowym
górne oparte na udach. Chwyt oburącz Ruch: na raz  wykonujemy ruch od- boku, kończyna dolna po stronie zdrowej
za laskę gimnastyczną. wiedzenia w stawach barkowych, nad w trójzgięciu, kończyna dolna i górna
Ruch: na raz  unosimy laskę gimna- głową przekazujemy piłkę do drugiej ręki po stronie operowanej wyprostowane
styczną na wysokość barków (fot. 4), (jednocześnie ściskając ją, co wywołuje leżą wzdłuż tułowia.
na dwa  przenosimy za głowę, ściskamy krótkie napięcie izometryczne) (fot. 5), Ruch: na raz  zgięcie kończyny górnej
laskę, wywołując krótkie napięcie izo- na dwa  wykonujemy ruch przywiedze- i wyprost kończyny dolnej, na dwa
metryczne, na trzy  powrót do pozycji nia w stawach barkowych i na wysokości  powrót do pozycji wyjściowej, na trzy
wyjściowej. pośladków z powrotem przekazujemy  zgięcie kończyny dolnej i wyprost
" Pozycja wyjściowa: leżenie tyłem, koń- piłkę do ręki wyjściowej (fot. 6). kończyny górnej.
czyny górne wzdłuż tułowia, kończyny " Pozycja wyjściowa: leżenie przodem,
dolne zgięte w stawach biodrowych czoło oparte na zwiniętym ręczniku HANNA WIDURSKA, TERESA GALLA
i kolanowych, stopy oparte o podłoże. (możliwość swobodnego oddechu), NSZOZ  Limf-Med
REHABILITACJA W PRAKTYCE 2/2009 17