Dr inż. Paweł Rokicki Ciągnienie
Politechnika Rzeszowska
Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204
Tel: [phone]
Ciągnienie
Ciągnienie jest procesem kształtowania wyrobów długich jak druty i pręty,
okrągłych i kształtownych jak rury i kształtowniki.
Ma na celu nadanie kształtu, zmianę przekroju, długości, nadanie gładkości,
dokładności oraz zmianę właściwości.
Jest to sposób przeróbki plastycznej polegający na przeciągnieniu go przez
otwór w specjalnie ukształtowanej matrycy, zwanej ciągadłem, pod wpływem
przyłożonej z zewnątrz siły F, zwanej siłą ciągnienia.
W ten sposób uzyskuje zmniejszenie przekroju poprzecznego materiału, przy
jednoczesnym jego wydłużeniu, a w niektórych przypadkach również zmianie
kształtu przekroju poprzecznego.
.
Klasyfikacja ciągadeł
Ciągadło stożkowe Ciągadło łukowe
Kryteria:
ż� Profil (kształt tworzącej) strefy zgniatającej: stożkowe, łukowe (wypukłe, wklęsłe, sigmoidalne)
ż� Kształt otworu kalibrującego: kołowe (w okrągłym otworze), kształtowe (o nieokrągłym otworze)
ż� Budowa elementów składowych: monolityczne, składane (segmentowe), rolkowe (aparaty Fuhra)
ż� Sposób pracy elementów ciągadła: stałe, ruchome, obrotowe (walcowe, kulkowe)
ż� Warunki smarowania: konwencjonalne, ciśnieniowe (ze smarowaniem hydrodynamicznym lub
hydrostatycznym)
ż� Przeznaczenie ciągadła: do drutów, do prętów, do rur
Podstawowe rodzaje ciągarek ławowych
a,b: łaocuchowe
c,d: linowe
e: zębatkowe
f,g: hydrauliczne
Ciągarka jednostopniowa typu CIB-800, 1- bęben roboczy, 2  skrzynia przekładniowa z
przekładnią, 3  silnik elektryczny, 4  puszka do smaru wraz z uchwytem na ciągadło, 5  żuraw
do zdejmowania kręgu drutu
Ciągarka dwustopniowa produkcji rosyjskiej WS1-2/550-650
Prowadzenie drutu w ciągarkach bębnowych
Z górnym
oprowadzeniem
Z dolnym
oprowadzeniem
Prostociąg
Ciągnienie drutów
Wartośd kąta dla różnych metali i
stopów
Budowa typowego ciągadła
monolitycznego, 1  oczko z węglika
spiekanego, 2  oprawa stalowa, I  stożek
pracujący, II  stożek roboczy, III - częśd
kalibrująca, IV  stożek wyjściowy
Materiały stosowane do wyrobu ciągadeł
" Stale narzędziowe (wady: nie gwarantują utrzymania wymaganych parametrów
przez dłuższy czas eksploatacji; zalety: niski koszt i prostota obróbki cieplnej)
" Węgliki spiekane (zalety: bardzo duża twardośd, odpornośd na ścieranie, wysoka
gładkośd powierzchni po procesie polerowania, trwałośd wielokrotnie większa od
ciągadeł stalowych)
" Diament techniczny (wady: wysoka kruchośd, koszt, pracochłonne i żmudne
kształtowanie otworu roboczego, zalety: wysoka jakośd)
" Materiały kompozytowe (wyeliminowane wszystkie negatywne cechy ciągadeł z
diamentu i węglików)
Skład chemiczny i właściwości węglików spiekanych grupy (WC-Co) stosowane na
ciągadłach
Gatunek Skład chemiczny [%] Gęstośd Twardośd Wytrzymałośd Zastosowanie
g/cm3 HV30 na zginanie Rg
WC TiC+TaC+NbC Co
[N/mm2]
H10S 91 4,5 4,5 14,9 1650 1700 Oczka ciągadeł do drutu średnicy
<3mm
G10 94 6 14,9 1450 2000 Oczka ciągadeł do drutu średnicy
3�14 mm, oczka ciągadeł do rur i
prętów o średnicy do 40 mm
G20 89 11 14,3 1300 2300 Oczka ciągadeł do rur i prętów o
średnicy >40mm, oczka ciągadeł
do rur i prętów profilowych
G30 85 15 14,0 1150 2400 Oczka ciągadeł do rur i prętów
profilowych
Typy ciągadeł diamentowych stosowanych do ciągnienia drutów na zimno
Typ ciągadła Wytrzymałośd ciągnionego drutu Zastosowanie do ciągnienia
Rm [MPa]
MM do 300 aluminium, cyna, srebro
M 300�500 miedz
, brąz
T 500�1000 miedz
, brąz twardy, nikiel
TT powyżej 1000 stal, chromonikielina
Schemat linii do przelotowej obróbki chemicznej drutu stalowego: 1  wanna z ciekłym
ołowiem, 2  rolki zginające, 3  rolki prowadzące, 4  kadz
do wytrawiania, 5  urządzenie do
mycia, 6  kadz
do fosforowania, 7  pompa dozująca, 8  natrysk wodny, 9  kadz
do
wapniowania lub boraksowania.
Ciągnienie rur
ż� Ma na celu uzyskanie dokładnych wymiarów,
ż� Zmniejszenie średnicy i grubości ścianek,
ż� Podwyższenie własności mechanicznych.