Pozostałe procesy przeróbki
plastycznej
Dr inż. Paweł Rokicki
Politechnika Rzeszowska
Katedra Materiałoznawstwa, Bud. C, pok. 204
Tel: [phone]
Tłoczenie
Grupy operacji dzielimy na:
ż� dzielenie (cięcie)
ż� kształtowanie plastyczne (gięcie)
Wytłoczki dzielimy na
a) z powierzchnią rozwijalną
b) z powierzchnią nierozwijalną
Tłoczenie
Metody kształtowania w zależności od schematu kinematycznego
a) Dwa narzędzia z których przynajmniej jedno wykonuje ruch prostoliniowo-zwrotny
b) Narzędzia obtacza się po powierzchni materiału
c) Materiał ślizga się po powierzchni nieruchomego narzędzia
Różne sposoby wykonywania kątowników: a) tłoczenie na prasie, b) gięcie za pomocą
walców, c) gięcie przez przeciąganie
Cięcie
Polega na oddzieleniu jednej części materiału od drugiej
Różne sposoby cięcia: a) na nożycach, b) w wykrojniku wzdłuż linii zamkniętej,
c) okrawanie, d) wygładzanie powierzchni wewnętrznej, e) i zewnętrznej, f) cięcie
nożowe, g) przebijanie z wywijaniem, h) i) cięcie z użyciem materiału elastycznego.
Wykrawanie
Wykrawanie jest to proces cięcia na wykrojnikach. Stempel oddziałuje na materiał
ułożony na matrycy z daną siłą. Między stemplem a otworem matrycy musi byd
zachowany luz obustronny
Wygląd powierzchni bocznej wkrojonego
elementu
Schemat wykrawania: d  średnica stempla,
D  średnica otworu w płycie tnącej (matrycy),
zj  luz jednostronny
Cięcie na nożycach
Nazwa i schemat nożyc Grubośd Zastosowanie, zalety i wady
ciętej blachy
Cięcie arkuszy na pasy lub kawałki
do 60 mm w
zależności od Wady: Skrzywienie odcinanej części, trudności w zachowaniu
wielkości nożyc równoległości krawędzi, zadzior położony po obu stronach
elementu odcinanego.
Gilotynowe
Cięcie arkuszy na pasy lub kawałki, wycinanie krążków o dużych
średnicach
do 30 mm
Zalety: linia cięcia dowolnie długa
Wady: skrzywienie obu części ciętego materiału
Krążkowe z osiami równoległymi
Jednoczesne cięcie arkuszy lub taśm na pasy
do 10 mm
Zalety: bardzo duża wydajnośd, zachowana równoległośd
krawędzi, jednostronne położenie zadziorów
Wielokrążkowe
Cięcie na nożycach
Nazwa i schemat nożyc Grubośd Zastosowanie, zalety i wady
ciętej blachy
Cięcie arkuszy na pasy i kawałki, wycinanie przedmiotów o
zarysie będącym linią wypukła, wycinanie krążków i pierścieni
do 30 mm
Zalety: Dowolnie długa linia cięcia
Krążkowe z pochylonym dolnym Wady: Skrzywienie obu części materiału
krążkiem
Cięcie arkuszy na pasy lub kawałki, wycinanie przedmiotów o
zarysie krzywoliniowym
do 20 mm
Zalety: duża uniwersalnośd
Wady: Wyciąganie materiału przez krążki, co utrudnia dokładne
cięcie według wytrasowanej linii
Krążkowe z pochylonymi
krążkami
Wycinanie przedmiotów płaskich o dowolnym zarysie
krzywoliniowym
\ do 10 mm
Zalety: nożyce nie wciągają materiału, możliwośd uzyskania
małych promieni krzywizny
Skokowe
Gięcie
Proces kształtowania przedmiotów z powierzchniami kształtowalnymi, w których zostaje
zachowana prostoliniowośd tworzących, a zmiana krzywizny giętego materiału zachodzi w jednej
płaszczyz
nie
zaginanie zwijanie
wyginanie
Owijanie na stałym
wzorniku
Gięcie
Owijanie na wzorniku Gięcie na trzech Prostowanie
obrotowym walcach
Walcowanie Gięcie przez przeciąganie
wzdłużne
Wytłaczanie
Jest to proces, w którym specjalnie przygotowana blacha (np. wycięty krążek) jest
przekształcana w wytłoczkę w skutek nacisku narzędzi (stempel + matryca)
Metody wytłaczania a) za pomocą sztywnych narzędzi, b) hydrauliczne, c) stemplem elastycznym
Wytłaczanie
Przebieg procesu wytłaczania z dociskaczem naczynia cylindrycznego: a) początek procesu,
b) kształtowanie wytłoczki c) zakooczenie procesu, d) przebieg siły wytłaczania
Przetłaczanie
Stosowane jest do wytłoczek w celu uzyskania większej wysokości w stosunku do średnicy
Sposoby przetłaczania, a) swobodne, b) przewijanie, c) przetłaczanie hydrauliczne
Wyoblanie i zgniatanie obrotowe
Umożliwia otrzymanie wyrobów osiowosymetrycznych o złożonych kształtach
Przykłady wyoblania: a) naczynia cylindrycznego, b) miejscowe zwężenie wytłoczki
Wyoblanie i zgniatanie obrotowe
Przykłady wyoblania: 1  zaginanie podstawy, 2,3,4  kształtowanie ścianki, 5 -
wykooczenie
Inne metody kształtowania wytłoczek
Przykład obciskania i rozpęczania