Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Temat: Zarządzanie logistyczne w zaopatrzeniu
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1. Wstęp
2. Logistyka zaopatrzenia w łańcuchu dostaw
3. Zarządzanie materiałami
4. Zapasy i ich znaczenie
5. Podsumowanie
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1. Wstęp
Celem zaopatrzenia jest dostarczenie właściwego wyposażenia technicznego, materiałów, usług oraz
zasileń innego rodzaju we właściwej ilości o odpowiedniej jakości, z właściwego z
ródła we właściwym
czasie i za korzystną cenę. Zasilanie działu zaopatrzenia pochodzi z wielu z
ródeł m. in. z projektowania,
działalności badawczo-rozwojowej, produkcji, działalności usługowej, dystrybucji, marketingu, finansów,
kadry kierowniczej, Można powiedzieć, iż nie ma idealnej, dobrej dla wszystkich formy struktury
organizacji dla zorganizowania zaopatrzenia.
2. Logistyka zaopatrzenia w łańcuchu dostaw
Współczesne otoczenie wymaga od firm zarządzania przepływem i składowaniem materiałów (surowców,
półproduktów i wyrobów gotowych) od z
ródeł dostawców do ostatecznego klienta. Z punktu widzenia
pojedynczej firmy pomocne jest spojrzenie na łańcuch dostawa jak na system logistyczny składający się z
logistyki zaopatrzenia(wejście do systemu  zarządzanie materiałami i zakupy) i logistyki dystrybucji
(wyjścia z systemu  obsługa klienta i kanały dystrybucji). W łańcuchu dostaw występują różnice między
systemami zaopatrzenia w różnych firmach, Różnice te mają bowiem istotny wpływ na projektowanie i
zarządzanie logistycznymi łańcuchami dostaw. Przesuwając się wzdłuż łańcucha dostaw, złożonego z
wielu niezależnych firm, możemy dostrzec istotne różnice między systemami zaopatrzenia w każdej z tych
firm, A
ańcuch dostaw może zaczynać od np. działalności operacyjnej firmy, gdzie logistyczny system
zaopatrzenia stanowi w zasadzie część procesu wydobywczego lub produkcyjnego np. (wydobycie węgla
w kopalni).Firmy przemysłu wydobywczego kładą największy nacisk na swoje systemy dystrybucji, które
umożliwiają dostarczenie odpowiednich ilości wydobywanego surowca we właściwym czasie i miejscu
następnej firmie w łańcuchu dostaw, a zatem, nie zajmie najprawdopodobniej tyle uwagi, co system
zaopatrzenia w następnej firmie w łańcuchu dostaw.
Istnieje wiele interesujących aspektów logistyki zaopatrzenia. Co dla jednej firmy jest logistyką
zaopatrzenia (na wejściu systemu), przez inną jest często postrzegane jako logistyka dystrybucji (na
wyjściu systemu). W miarę przesuwania się wzdłuż łańcucha dostaw rośnie wartość produktu, co zwykle
powoduje także zwiększanie kosztów logistycznych, Ponadto należy pamiętać, że firma może być
ogniwem kilku łańcuchów dostaw. Innym ważnym aspektem naszych rozważań na temat logistycznych
systemów zaopatrzenia są różnice w ich złożoności w poszczególnych firmach.
3. Zarządzanie materiałami
Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw wymaga starannej koordynacji logistycznego systemu
zaopatrzenia, który często nazywa się zarządzaniem materiałami, z logistycznym systemem dystrybucji
(tzw. dystrybucję fizyczną). W efektywnym zarządzaniu logistycznym łańcuchem dostaw, ważną rolę
odgrywa integracja systemu zaopatrzenia i dystrybucji, Brak integracji może spowodować niepoprawne i
nieefektywne zarządzanie logistyczne w zaopatrzeniu (może go wywołać nadmierny zapas).
Tak więc zarządzanie materiałami to planowanie i kontrola przepływu materiałów, które są częścią
logistycznego systemu zaopatrzenia. Zarządzanie materiałami obejmuje:
- zaopatrzenie
- magazynowanie
- planowanie produkcji
- transport zaopatrzeniowy
- odbiór materiałów
- kontrolę jakości materiałów
- zarządzanie i sterowanie zapasami
- gromadzenie i usuwanie odpadów
Zaopatrzenie
Efektywne zaopatrzenie w towary i usługi może przyczynić się do przewagi konkurencyjnej danej
organizacji. Proces zaopatrzenia łączy uczestników łańcuch dostaw i zapewnia pożądaną jakość tworzoną
przez dostawców. Jakość materiałów i usług  wchodzących wpływa na jakość  wychodzących z
systemu wyrobów gotowych (czyli na zadowolenie klienta i dochód firmy).
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
Zaopatrzenie to złożony proces, który jest trudny do zdefiniowania, W zależności do sytuacji zaopatrzenie
można zdefiniować:
- jako akt zakupu towarów i usług dla firmy (znaczenie węższe)
- jako proces pozyskiwania dóbr i usług dla firmy (znaczenie szersze).
Proces zaopatrzenia jest jednak czymś więcej niż kulminacją działania. Jest to pomyślne zrealizowanie
cyklu czynności, które często mogą przekraczać granice organizacji, Tak więc najogólniej można
powiedzieć, że zaopatrzenie składa się ze wszystkich działań, które są niezbędne do nabycia dóbr i usług
zgodnych z wymaganiami użytkownika.
M. E. Porter wyjaśnił strategiczne znaczenie zaopatrzenia, które obejmuje takie czynności jak
kwalifikacja nowych dostawców, kupowanie różnych rodzajów materiałów i monitorowanie
wykonawstwa.
Działania składające się na proces zaopatrzenia:
- Określenie lub powtórna ocena potrzeb (transakcja zakupu jest inicjowana w odpowiedzi bądz
to na
nową lub istniejącą potrzebę użytkownika).
- Zdefiniowanie i ocena wymagań użytkownika (gdy potrzeba jest określona, wymagania, które z niej
wynikają muszą być poddane bądz
wyrażone za pomocą jakiegoś mierzalnego kryterium).
- Podjęcie decyzji czy produkować we własnym zakresie czy dokonać zakupu.
- Określenie typu zakupu (wyróżniamy 3 typy zakupów: proste ponowienie zakupu lub zakup rutynowy;
zmodyfikowany zakup powtórny; całkowicie nowy zakup).
- Przeprowadzenie analizy rynku
- Określenie wszystkich możliwych dostawców
- Wstępna selekcja wszystkich możliwych z
ródeł zaopatrzenia
- Ocena pozostałych dostawców
- Wybór konkretnego dostawcy
- Przyjęcia dostawcy produktu lub usługi
- Ocena wykonania dostawy
Zarządzanie procesem zakupu. Zarządzanie procesem zakupu może być dość trudne z wielu
powodów (nieelastyczna struktura organizacyjna, nieelastyczna kultura organizacyjna). Niemniej jednak
dla większości firm proces ten jest względnie łatwy, Należy pamiętać, że każda firma jest inna, więc
proces zaopatrzenia będzie mieć inny/odmienny charakter. Tak więc można zastosować czteroetapowe
postępowanie (dostosowując je do własnych potrzeb firmy) składające się na ten proces:
- określenie typu zakupu
- określenie niezbędnego poziomu nakładów
- realizacja procesu zakupu
- ocena efektywności procesu zakupu
A zatem, chociaż zaopatrzenie jest procesem złożonym, może być zarządzane efektywnie, jeśli menadżer
wypracuje pewne systemowe rozważania jego realizacji. Kluczowym czynnikiem jest tu rozwój
współpracy między firmą a dostawcą.
Ocena dostawcy/sprzedawcy i współpraca z nim. Strategia zatrudnienia mniejszej liczby
dostawców/sprzedawców oznacza zawarcie sojuszu lub nawiązanie partnerstwa z wybranymi
dostawcami/sprzedawcami (wynika to z potrzeby zapewnienia przez cały czas odpowiedniej podaży
materiałów po optymalnym łącznym koszcie zakupu.
Niezależnie od tego czy dana firma nawiązała partnerstwo czy zawarła sojusz strategiczny ze swoim
dostawcą, w każdej sytuacji zaopatrzeniowej powinna ona uwzględnić pewne kryteria.
Kryterium wyboru dostawcy. Można wyróżnić 6 podstawowych i niezbędnych czynników, które
umożliwiają wybór odpowiedniego dostawcy:
- jakość  najważniejszy czynnik brany pod uwagę przy wyborze dostawcy. Odnosi się do wymagań w
stosunku do danego produktu, np. parametry techniczne, właściwości chemiczne lub fizyczne albo
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
projektu. W praktyce dotyczy także: okresu użytkowania produktu, łatwość naprawy, konserwacja,
łatwość w użyciu i niezawodność.
- niezawodność  obejmuje realizacje dostaw. Aby uniknąć przestojów linii produkcyjnej, nabywca
wymaga od kontrahentów regularnych terminów dostaw. Miernikiem niezawodności jest także
gwarancja udzielona przez dostawce i stosowana przez niego procedura reklamacji.
- potencjał  kryterium to dotyczy przede wszystkim uwzględnienia obiektów produkcyjnych danego
dostawcy i ich zdolności/umiejętności technicznych, zarządcze i organizacyjne, jak i sterowanie
produkcją. Czynniki te wpływają na określenie czy dostawca posiada wyroby o wysokiej jakości.
- kondycja finansowa  firma powinna sprawdzić pozycję finansową dostawcy. Niestabilni dostawcy
mogą stwarzać niebezpieczeństwo (brak regularnej dostawy i obsługi)
- pożądane cechy  wrażenie jakie na kupującym wywarł dostawca lub jego wizerunek na rynku,
materiały instruktażowe i opakowania (w zależności od kupowanych materiałów), możliwość
świadczenia przez dostawcę usług naprawczych (np. sprzęt techniczny)
- lokalizacja dostawcy  oszacowanie kosztów transportu, firma musi sprawdzić położenie dostawcy
- znaczenie czynników wpływających na wybór dostawcy  zależy przede wszystkim od materiału,
który jest przedmiotem zakupu np. umiejętności techniczne, gwarancja, terminowość dostaw.
y
ródła cen zakupu
Występują 4 z
ródła cen (metody określenia ceny poprzez analizę);
- rynki towarowe - na tych rynkach siła popytu i podaży określają ceny, które będą dyktować
nabywcom wszyscy potencjalni dostawcy. Ograniczenie podaży albo wzrost popytu na surowce
skutkują często wzrostem cen, odwrotna sytuacja zachodzi gdy wzrośnie podaż albo spadnie popyt.
- kotalogi z cenami  zawierają ceny podawane do publicznej wiadomości, które są ustalane na takie
standaryzowane produkty jak benzyna, materiały biurowe. W zależności od statusu przyznanego przez
dostawcę nabywcy mogą otrzymać rabat od ceny katalogowej.
- Oferty cenowe  nabywcy często wykorzystują tą analizę. Jest ona użyteczna do stymulowania
konkurencji między dostawcami.
- Negocjacje z potencjalnymi dostawcami  są skutecznym rozwiązaniem gdy nabywca jest
zainteresowany aliansem strategicznym lub długookresową współpracą z dostawcą. Proces ten jest
czasochłonny, ale przynosi znaczne korzyści z punktu widzenia ceny i jakości.
Koszty zakupu (można wyróżnić sześć rodzajów)
Tradycyjne obliczane koszty podstawowe na wejściu do systemu. Chodzi tu o pierwotną
cenę produktu lub materiałów, jaką płaci firma. Jest to też tradycyjna cena, jaką nabywcy próbują uzyskać
do dostawcy w wyniku przetargów, negocjacji lub zapytań o cenę. Stosowana przez nabywców w
pomiarze wyników i jest tylko jednym z czynników w łańcuchu dostaw branym pod uwagę w procesie
zakupu.
Bezpośrednie koszty transakcyjne. Są to koszty poszukiwania i przekazywania informacji o
potrzebach oraz realizacji przepływu materiałów w celu zakupu dóbr. Obejmuje on poszukiwanie
niezbędnych zapasów, zgłoszenie dostawcy zapotrzebowanie, przygotowanie i przekazanie zamówienia
dostawcy, potwierdzenie otrzymania zamówienia przez dostawcę, opracowanie dokumentów
wysyłkowych i otrzymanie informacji o przyjęciu nowych zapasów do magazynu.
Koszty transakcyjne można również zmniejszyć poprzez zawieranie umów na dostawy zbiorcze lub
systemowe. Polega to na bezpośrednim składaniu zamówień przez użytkownika u dostawcy, ograniczeniu
dokumentacji związanej z dostawą do jednej faktury oraz sprawdzaniu i kontroli dokonywanej przez
użytkownika. Bezpośrednie koszty transakcyjne wchodzą w skład kosztów ogólnozakładowych.
Koszty współpracy z dostawcą. Są to koszty tworzenia i podtrzymywania powiązań z dostawcą.
Obejmują one koszty podróży, szkolenia dostawcy oraz ustalenia powiązań planistycznych i operacyjnych
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
między działem zakupu w firmie kupującej a działem przyjmującym zamówienie u dostawcy, a także
innych powiązań, np. między działami transportu, badań i rozwoju produktu itp. obu firm.
Koszty dostawy wraz z wyładunkiem. Warunki sprzedaży określają, która firma jest właścicielem
dóbr w trakcie ich transportu, a także zawierają wymagania dotyczące spłaty należności. Warunki formuł
transportu odnoszą się natomiast do przewoz
nika odpowiadającego za przemieszczanie towaru od
dostawcy do firmy kupującej. Każdy warunek transportu niesie ze sobą odmienne koszty, które ponoszą
poszczególni uczestnicy łańcucha dostaw. Wybrana zastanie opcja, która jest najkorzystniejsza.
Koszty, czynniki związane z jakością. Jakość to zgodność cech towarów z cechami pożądanymi.
Wymagania dotyczące jakości często się porównuje z tym, co dostawca bez trudu dostarcza na co dzień.
Koszty operacyjne/logistyczne. Istnieją 4 rodzaje kosztów:
- koszty przyjęcia (odbioru) i przygotowania do użytku: dotyczą czynności realizowanych między
dostarczeniem do firmy zamówionych przez nią dóbr z przygotowaniem ich do wykorzystania w
produkcji lub innych procesach. Zaliczany do nich koszty rozpakowania dostarczonych dóbr, kontroli,
liczenia, sortowania, rangowania, usuwania i wywożenia materiałów opakowaniowych (np. taśmy
klejącej, palet).
- Koszty związane z wielkością partii dostawy bezpośrednio wpływają na zapatrzebowanie na
przestrzeń magazynową, niezbędne manipulacji, cenę jednostkową dostarczanych dóbr i związane z
tym przepływy pieniężne. Są to głównie koszty zapasów.
- Koszty dostaw pozornie podobnych surowców
- Koszty logistyczne. Składają się na nie koszty wiążące się z wielkością produktu, wagą, objętością i
kształtem. Mają one wpływ na koszty transportu, składowania i uszkodzenia.
Inne czynniki związane z zarządzaniem materiałami
Magazynowanie
Składowanie surowców wykorzystywanych przez producenta w procesie produkcji polega zasadniczo na
tym samym co składowanie wyrobów gotowych to obydwie te funkcje znacznie się od siebie różnią pod
względem rodzaju obiektów potrzebnych w każdym przypadku, wartości składowanych pozycji i
trwałości produktów (podatności na zepsucie).
Surowce podstawowe mogą być składowane bezpośrednio na ziemi, tak więc koszt generowany przez
obiekty do składowania tych surowców jest niższy niż koszt obiektów do składowania innych materiałów.
Wartość surowców jest zwykle niższa niż wartość wyrobów gotowych, gdyż producent powiększa wartość
materiału albo przetwarzanego surowca w trakcie procesu produkcji
Planowanie i sterowanie produkcją
Obejmuje koordynację podaży produktu z popytem na ten produkt. Punktem wyjścia przy planowaniu i
sterowaniu produkcją jest popyt na wyroby gotowe firmy. Producent musi prognozować albo oszacować
popyt konsumpcyjny. Prognoza sprzedaży polega na określeniu oczekiwanej wielkości sprzedaży
poszczególnych produktów w danym przedziale czasowym. Po określeniu popytu producent może
zapewnić podaż wyrobów gotowych czy to z dostępnych zapasów, czy też wytwarzając produkt.
Przy planowaniu produkcji należy brać pod uwagę:
- liczbę jednostek określonego produktu, która musi zostać wytworzona;
- czas niezbędny do ich wytworzenia;
- dostępność materiałów i maszyn potrzebnych do wytworzenia wymaganej liczby jednostek produktu
w określonym terminie.
Transport zaopatrzeniowy
Transport zaczyna się u dostawcy materiałów, od którego są one przemieszczane do zakładu
produkcyjnego nabywcy. Przy zarządzaniu transportem zaopatrzeniowym należy znać zagadnienia
związane z transportem i z przemieszczaniem wyrobów gotowych wychodzących z zakładu. Należy
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
podejmować decyzje dotyczące wyboru środka transportu, trasy dojazdu, stawek przewozowych,
załatwienia reklamacji, usług oferowanych przez przewoz
ników, analizy kosztów i przepisów prawnych.
Odbiór materiałów
Proces odbioru polega na fizycznym przejęciu od przewoz
nika zakupionego materiału. Pracownik
odbierający przesyłkę musi sprawdzić czy jest zgodna z zamówieniem i czy nie jest uszkodzona. Jeśli
występuje uszkodzenie materiału, należy złożyć reklamację z tytułu szkód bezpośrednio u przewoz
nika.
Dział transportu zaopatrzenia i dział odbioru dostaw zaopatrzeniowych koordynuje działania związane z
załatwieniem reklamacji.
Kontrola jakości
Kontrola jakości umożliwia sprawdzenie czy towary otrzymane przez firmę są zgodne ze złożonym
zamówieniem. Funkcja kontroli jakości polega na określeniu jakości otrzymanych produktów z
uwzględnieniem norm jakościowych jak i ich rozmiarów, właściwości, łatwości konserwacji itp.
Gromadzenie i usuwanie odpadów
Odpady produkcyjne i materiały z odzysku mogą mieć dla firmy szczególne znaczenie i przynieść jej
dochody (mogą być wykorzystane przez inne przedsiębiorstwo).
Usuwanie odpadów  niektóre materiały nie można odsprzedać, lecz trzeba je usunąć w bezpieczny i
zgodny z przepisami sposób (materiały łatwopalne, powodujące korozję, lotne i toksyczne).
4. Zapasy i ich znaczenie
Istnieje kilka rozwiązań w zakresie sterowania zapasami, które mają szczególne znaczenie w zarządzaniu:
- systemy just-in-time (JIT). Koncepcja ta umożliwia menadżerom ds. logistyki zmniejszenie kosztu
jednostkowego oraz poprawę poziomu obsługi klienta. Z analizy rozwiązań reaktywnych koncepcji
JIT wynika, że są one podobne do takich podstawowych systemów kreatywnych, jak ekonomiczna
wielkość zamówienia i stała wielkość zamówienia, gdyż system JIT jest wrażliwy na popyt. JIT jako
system dąży do skrócenia i stabilizacji cyklów realizacji zamówienia (czas dostaw) oraz
zminimalizowania lub wyeliminowania zapasów.
- systemy planowania potrzeb materiałowych (MRP). Do planowania potrzeb materiałowych używa
się systemu typu push, ponieważ generuje on wykaz materiałów potrzebnych do montażu lub
produkcji określonej liczby wyrobów gotowych. Wspomaga on opracowanie zamówień na potrzeby
zaopatrzenia i produkcji. MRP stosuje się przede wszystkim wtedy, kiedy popyt na części i materiały
zależy od popytu na określony produkt końcowy. Zaletami tego systemu są: koordynacja czynności
związanych z zamówieniami dla firmy, opracowanie harmanogramów
- systemy planowania zasobów dystrybucji (DRP). Stosuje się je do przemieszczania i składowania
produktów gotowych przeznaczonych na rynek zbytu. Systemy te pozwalają podzielić dostępne zapasy
produktów w taki sposób, aby zaspokoić potrzeby rynku. Można, zatem systemy planowania zasobami
dystrybucji uznać za rozwiązania typu push.
5. Podsumowanie
Logistyczny system zaopatrzenia jest ściśle związany z łańcuchem dostaw (na wejściu). Systemy
logistyki zaopatrzenia różnią się ze względu na znaczenie, zasięg, koszty, złożoność; zależą one od
położenia (miejsca) firmy w łańcuchu dostaw, rodzaju produktów przez nią wytwarzanych i sytuacji
na rynku zbytu tych produktów. Sfera zaopatrzenia odgrywa zasadniczą rolę w zarządzaniu
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
materiałami, a samo zaopatrzenie jest ważnym ogniwem w łańcuchu dostaw. Proces zaopatrzenia
można przedstawić jako zestaw czynności, które obejmują:
-wystąpienie zapotrzebowania
-zdefiniowanie i ocenę potrzeb użytkownika
-podjęcie decyzji o rozpoczęciu produkcji lub dokonaniu zakupu danego dobra
-określenie typu zakupu
-przeprowadzenie analizy rynku
-określenie potencjalnych dostawców i ich wstępną selekcję
-ocenę dostawców pozostałych po wstępnej selekcji
-wybór ostatecznego dostawcy
-przyjęcie dostawy produktu lub skorzystanie z usługi
-ocenę procesu zakupu po jego zrealizowaniu.
Działaniami składającymi się na proces zaopatrzenia można zarządzać bardziej efektywnie, jeśli
realizuję się je według następujących 4 etapów:
-określenie typu zakupu
-określenie niezbędnego poziomu nakładów
-przeprowadzenie procesu zakupu
-ocena efektywności procesu zakupu.
Przy wyborze dostawcy należy uwzględnić wiele kryteriów m.in. oferowaną przez nich jakość,
niezawodność, potencjał, sytuację finansową i inne czynniki np. położenie geograficzne potencjalnego
dostawcy.
Istnieją cztery podstawowe z
ródła ustalania ceny: rynki towarowe, katalogi z cenami, zapytania o cenę
i negocjację.
Cena zakupu jest sprawą ważną, a przy tym znacznie bardziej złożoną niż sama tylko podstawowa
cena jednostkowa, gdyż wymaga analizy wartości dodanej tworzonej w łańcuchu dostaw w celu
zapewnienia najwyższej łącznej wartości ostatecznej klienta.
Zarządzanie materiałami, oprócz odpowiedzialności za koszty zakupu, obejmuje magazynowani,
planowanie i sterowanie produkcją, transport, przyjmowanie dostaw, kontrolę jakości oraz
gromadzenie i usuwanie odpadów.
Zarządzanie materiałami obejmuje też zarządzanie zapasami z takimi metodami jak JIT, MRP I DRP.