180. POZYCJA USTROJOWA RADY MINISTRÓW.
Pozycję ustrojową Rady Ministrów można określić kilkoma cechami:
1) Rada Ministrów jest jednym z dwu podstawowych organów władzy wykonawczej, istnieje obok
Prezydenta jako równorzędny organ konstytucyjny i w żadnym stopniu nie można mówić o jej
podporządkowaniu głowie państwa. Można natomiast mówić o politycznym powiązaniu Rady
Ministrów z Sejmem
2) Rada Ministrów i jej poszczególni członkowie ponoszą za swoją działalność
polityczną( parlamentarną) odpowiedzialność wobec Sejmu, a także indywidualną odpowiedzialność
konstytucyjnÄ… przed TS
3) Rada Ministrów jest organem kolegialnym, a w większość jej członków to zarazem odrębne,
jednoosobowe organy konstytucyjne o własnym zakresie kompetencji
4) Rada Ministrów jako organ władzy wykonawczej skupia w swej kompetencji najważniejsze
rozstrzygnięcia dotyczące bieżącego prowadzenia polityki państwa
5) Rada Ministrów sprawuje kierownictwo całego systemu administracji rządowej, jest więc jej
podporządkowany rozległy i skomplikowany układ organizacyjny, zbudowany w znacznej mierze na zasadzie
hierarchicznego podporządkowani. Poprzez swojego prezesa sprawuje treż nadzór nad działalnością
samorzÄ…du terytorialnego.
182. ZAKRES DZIAA
ANIA RADY MINISTRÓW.
- zapewnia wykonanie ustaw
- wydaje rozporzÄ…dzenia
- koordynuje i kontroluje prace organów administracji rządowej
- chroni interesy Skarbu Państwa
- uchwala projekt budżetu
- kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz uchwala zamknięcie rachunków państwowych i sprawozdanie
z wykonania budżetu
- zapewnia bezpieczeństwo wewnętrzne państwa oraz porządek publiczny
- zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne państwa
- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie stosunków z innymi państwami i organizacjami
międzynarodowymi
- zawiera umowy międzynarodowe wymagające ratyfikacji oraz zatwierdza i wypowiada inne umowy
międzynarodowe
- sprawuje ogólne kierownictwo w dziedzinie obronności kraju oraz określa corocznie liczbę obywateli
powołanych do czynnej służby wojskowej
- określa organizację i tryb swojej pracy
183. TRYB KREACJI RADY MINISTRÓW.
I ETAP
Prezydent powołuje Premiera a na jego wniosek Ministrów, w ciągu 14 dni ubiega się o wotum zaufania, po
wygłoszeniu expose premiera. Sejm bezwzględną większością głosów decyduje. Jeżeli nie udzieli wotum to
II ETAP- sejm formułuje rząd (14dni). Kandydaturę na Premiera zgłasza 46 posłów w głosowaniu imiennym.
Sejm wybiera Prezesa RM, po wyborze premiera jest expose proponowany skład RM. Sejm wtedy decyduje
łącznie( bezwzględną większością). Jeżeli rząd otrzyma wotum zaufania to rola prezydenta ogranicza się do
zaakceptowania rządu. Jeżeli rząd nie otrzyma wotum to III ETAP- 14 dni prezydent ma na powołanie rządu i
odebranie przysięgi. Sejm ma 14 dni na udzielenie wotum zaufania( zwykłą większością głosów) jeżeli brak
votum to prezydent rozwiÄ…zuje Sejm i przyjmuje dymisjÄ™ rzÄ…du
184.DYMISJA RADY MINISTRÓW.
Dymisja Rady Ministrów to oświadczenie Prezesa Rady Ministrów, dokonane w imieniu rządu,
stwierdzające wolę zakończenia urzędowania i otwierające procedurę tworzenia nowego rządu. Prezes Rady
Ministrów ma obowiązek złożenia dymisji w przypadkach:
 ·ð ukonstytuowania siÄ™ nowego Sejmu po wyborach. Dymisja skÅ‚adana jest na pierwszym
posiedzeniu Sejmu i musi zostać przyjęta przez Prezydenta.
·ð Nie uchwalenie przez Sejm wotum zaufania dla Rady Ministrów, Å‚Ä…czy siÄ™ to z 2 sytuacjami:
** niepowodzeniem w uzyskaniu akceptacji sejmowej dla nowo tworzonego gabinetu- oznacza to
przejście do dalszych etapów tej procedury
** niepowodzeniem już istniejącego gabinetu w uzyskaniu potwierdzenia sejmowego poparcia dla swojej
działalności
·ð wyrażenie Radzie Ministrów wotum nieufnoÅ›ci przez Sejm
·ð zÅ‚ożenie rezygnacji przez Prezesa Rady Ministrów. Premier może w każdym czasie zÅ‚ożyć
rezygnacjÄ™, przy czym decyzja ta jest pozostawiona jego swobodnemu uznaniu i nie wymaga zatwierdzenia
czy choćby zaopiniowaniu przez resztę gabinetu. Prezydent może jednak odmówić przyjęcia dymisji złożonej
w tym trybie przez Premiera.
Przyjęcie dymisji Rady Ministrów rodzi istotne skutki dla całego systemu administracji rządowej, bo
zobowiązuje do złożenia dymisji również sekretarzy i podsekretarzy stanu oraz wojewodów i
wicewojewodów. O przyjęciu tych dymisji decyduje premier w terminie 3 miesięcy od dnia powołania nowego
rzÄ…du.
185. SKA
AD RADY MINISTRÓW.
Rada ministrów to organ kolegialny: skład: Prezes, ministrowie, wiceprezesi, wiceprzewodniczący
określonych w ustawie komitetów. Nie mogą oni prowadzić działalności nie mogącej pogodzić ze
sprawowaniem ich urzędów, muszą złożyć oświadczenie o działalności gospodarczej małżonka, swoim
stanie majątkowym, zgłaszać się do tzw. Rejestru Korzyści. Nie określona jest liczba składu rządu.
Premier- pierwszoplanowa rola w rządzie, przewodniczący RM. Kieruje RM i inspiruje jej działalność.
Opracowuje program polityki państwa w expose. Przedstawia wniosek zawierający skład rządu. Zwołuje
posiedzenia . koordynuje i kontroluje prace poszczególnych ministrów jest:
a) zwierzchnikiem służbowym wszystkich pracowników administracji rządowej
b) faktyczny dysponent tek ministerialnych i innych rzÄ…dowych stanowisk
na wniosek premiera prezydent dokonuje zmiany w składzie rządu. Tylko on składa dymisje na ręce
Prezydenta. powołuje on i odwołuje kierowników urzędów centralnych, wojewodów, nadaje urzędom
centralnym statuty. Ma nadzór nad organami administracji rządowej.
Wicepremierzy- działają wyłącznie w imieniu premiera, na podstawie udzielonego im przez Premiera
upoważnienia. Odpowiadają i przysięgają przez Sejmem
Ministrowie sprawują samodzielne stanowiska. Wypełniają zadania wyznaczone przez premiera.
Wiceministrowie pomocnicy ministrów, nie są w składzie RM
186.POZYCJA USTROJOWA I KOMPETENCJE PREZESA RM.
Prezesa Rady Ministrów można określić mianem szefa rządu. Szczególna pozycja Prezesa Rady Ministrów
wynika z przesłanek politycznych. Premier skupia szereg kompetencji w swym ręku. Koncentrują się one na:
1) procesie tworzenia rządu i dokonywaniu w nim zmian- bez wniosku premiera nie może nastąpić
powołanie nikogo do RM. Premier jest prawnie powołany do udzielenia kontrasygnaty aktom prezydenta, a
tym samym staje się głównym partnerem głowy państwa. Na osobie premiera koncentruje się też
odpowiedzialność rządu, bo może go obalić tylko przez wyrażenie całej Radzie Ministrów wotum
nieufności
2) szczegółowym zakresie działania każdego ministra
3) organizowaniu prac rzÄ…dowych. Premier kieruje pracami RM, zapewni wykonywanie polityki rzÄ…du i
określa sposoby jej wykonywania, a także koordynuje i kontroluje pracę członków rządu
4) kierowaniu prac terenową administracją rządową. Premier powołuje i odwołuje wojewodów( na wniosek
ministra właściwego do spraw administracji) oraz wicewojewodów( na wniosek wojewody)
5) w zakresie stanowienia prawa prezes RM może wydawać rozporządzenia i zarządzenia
187. POZYCJA USTROJOWA I KOMPETENCJE MINISTRÓW.
Ministrowie dzielą się na: ministrów kierujących określonymi działaniami administracji państwowej( ministrów
resortowych) i ministrów wypełniających zadania wyznaczone im przez premiera( ministrowie bez tek).
Ustrojowa pozycja ministra ma charakter dwoisty. Z jednej strony jest on członkiem RM, a więc przynależy
do kolegialnego organu o własnych kompetencjach. Z drugiej strony, jest on jednoosobowym zwierzchnikiem
swojego resortu, a więc odrębnym organem administracji rządowej. Każdy minister jest członkiem Rady
Ministrów. Minister resortowy może wydawać akty normatywne- rozporządzenia i zarządzenia.
Rozporządzenia ministra odpowiadać muszą tym samym cechom, którym odpowiadają rozporządzenia RM.
Zarządzenia mają charakter wewnętrzny. Ministrowi resortowemu podlega ministerstwo tzn. zorganizowana
struktura powołana do bezpośredniej realizacji zadań należących do danego ministra.
188. ORGANY WEWN
TRZNE RADY MINISTRÓW.
W ramach RM mogą działać różnego rodzaju ciała wewnętrzna. Najważniejsze to stałe komitety Rady
Ministrów. Są to stale działające organy pomocnicze i doradcze RM, w których skład wchodzą członkowie
rządu. Tworzone są w drodze rozporządzenia RM, a ich celem jest uzgadnianie stanowisk członków RM
oraz inicjowanie i przygotowywanie rozstrzygnięć w określonych dziedzinach polityki Rządu. W ramach
zadań RM działa Komitet Obrony Kraju właściwy w sprawach obronności i bezpieczeństwa państwa.
Komitetowi temu przysługują istotne kompetencje w razie wprowadzenia stanu wyjątkowego, wojennego czy
wojny. Przewodniczącym Komitetu jest prezydent, a zastępcami premier i minister obrony narodowej. Przy
RM działa Kolegium do Spraw Służb Specjalnych jako organ opiniodawczo- doradczy w sprawach
programowania, nadzoru i koordynowania działalności Urzędu Ochrony Państwa i Wojskowych Służb
Informacyjnych. W strukturze RM istnieć też mogą rady bądz
zespoły, tworzone przez premiera.
189. ODPOWIEDZIALNOŚĆ RADY MINISTRÓW I JEJ CZA
ONKÓW.
Indywidualna odpowiedzialność polityczna odnosi się do członków RM- ponoszą ją oni przed Sejmem za
sprawy należące do ich kompetencji bądz
powierzone im przez Prezesa RM. W aspekcie podmiotowym
odpowiedzialność ta nie obejmuje premiera, bo jedyną formą pociągnięcia do odpowiedzialności szefa rządu
jest wyrażenie wotum nieufności całej Radzie Ministrów. W aspekcie przedmiotowym odpowiedzialność ta
może wiązać się tylko ze sprawami, które należą do zakresu działania danego członka rządu. Wniosek o
wyrażenie ministrowi wotum nieufności musi pochodzić od grupy co najmniej 69 posłów. Jeżeli wniosek
zostanie przyjęty większością głosów ustawowej liczby posłów, to prezydent jest obowiązany odwołać
ministra. Jeżeli wniosek nie zostanie przyjęty, to jego ponowne zgłoszenie dopuszczalne jest dopiero po
upływie 3 miesięcy, chyba że z nowym wnioskiem wystąpi co najmniej 115 posłów. Członkowie rady
ponoszą też odpowiedzialność polityczną przed Prezesem RM, którzy w każdym czasie i z każdego powodu
może zażądać od nich złożenia rezygnacji ze stanowiska. Premier i pozostali członkowie RM ponoszą też za
swoją działalność odpowiedzialność konstytucyjną, jeżeli dopuszcza się naruszenia Konstytucji lub ustaw,
bÄ…dz
też popełnią przestępstwo w związku z zajmowanym stanowiskiem. O pociągnięciu do
odpowiedzialności konstytucyjnej rozstrzyga Sejm, a wniosek w tej sprawie może złożyć Prezydent, bądz

grupa co najmniej 115 posłów. Uchwała Sejmu zapaść musi większością 3/5 ustawowej liczby posłów.
Odpowiedzialność konstytucyjna przybiera w praktyce charakter następczy, dotykając te osoby, które już
wcześniej z różnych powodów odeszły z gabinetu.
190. USUWANIE ROZBIEŻNOŚCI I ROZSTRZYGANIE SPORÓW W RADZIE MINISTRÓW.
W celu właściwego przygotowania projektu dokumentu rządowego, organ wnioskujący organizuje
międzymisterialne konferencje uzgodnieniowe, zwane  konferencjami . W konferencji są obowiązani
uczestniczyć przedstawiciele organu wnioskującego oraz organów administracji rządowej, które zgłosiły
uwagi do projektu. Przeprowadzenie konferencji jest obowiązkowe w przypadku zgłoszenia licznych uwag o
charakterze merytorycznym przez organy i inne podmioty. Organ wnioskujący może zwrócić się do Prezesa
RM, za pośrednictwem Szefa Kancelarii Prezesa RM, o przeprowadzenie konferencji przez Kancelarię
Prezesa RM. Konferencji przewodniczy wówczas sekretarz lub podsekretarz stanu w Kancelarii Prezesa
RM. Opierając się na wnioskach i ustaleniach przyjętych w czasie konferencji, organ wnioskujący dokonuje
autopoprawek albo opracowuje nowy tekst projektu dokumentu rządowego lub sporządza protokół
rozbieżności. Jeżeli w postępowaniu uzgodnieniowym, nie zostały usunięte rozbieżności stanowisk, organ
wnioskujący kieruje projekt dokumentu rządowego, w raz z protokołem rozbieżności do rozpatrzenia przez
stały komitet RM. O wniesieniu do rozpatrzenia przez RM projektu dokumentu rządowego, co do którego nie
udało się usunąć rozbieżności stanowisk w toku prac stałego komitetu RM, decyduje przewodniczący
komitetu. W takich przypadkach RzÄ…dowe Centrum Legislacji w porozumieniu z sekretarzem komitetu ustala,
pod względem prawnym i formalnym, treść propozycji, którą Sekretarz RM przedstawia Radzie Ministrów do
rozpatrzenia i rozstrzygnięcia.
191. TRYB PODEJMOWANIA DECYZJI PRZEZ RADY MINISTRÓW.
Posiedzenia RM odbywają się przy obecności większości członków RM. Rozstrzygnięcie RM zapadają w
drodze uzgodnienia. W przypadkach gdy osiągnięcie uzgodnienia jest niemożliwe, projekt rozstrzygnięcia
może być, z inicjatywy przewodniczącego posiedzenia, poddany głosowaniu. Rozstrzygnięcie w drodze
głosowania zapadają zwykłą większością głosów obecnych członków RM, a w razie równej liczby głosów-
rozstrzyga głos przewodniczącego posiedzenia. Członek Rady Ministrów może zgłosić do projektu odrębne
stanowisko w stosunku do rozstrzygnięcia podjętego na tym posiedzeniu RM. W czasie posiedzenia RM
rozpatruje wyłącznie dokumenty rządowe i inne sprawy objęte, doręczonym członkom RM, porządkiem
obrad. Projekty dokumentów rządowych i inne sprawy referuje Prezes Rady Ministrów lub wskazany przez
niego członek Rady Ministrów. RM po rozpatrzeniu projektu dokumentu rządowego, dokument przyjmuje lub
wprowadza w nim zmiany albo go odrzuca, lub kieruje do rozstrzygnięcia po spełnieniu określonych
wymogów lub w innym terminie.