programem RM-OBC mogą być pobierane w programie RM-WIN
Program komputerowy RM-OBC do
poprzez mechanizm dynamicznej wymiany danych DDE. Oznacza
sporządzania zestawień obciążeń jakimi
to, że zmiana wartości obciążenia w zestawieniu zostanie auto-
poddane są konstrukcje budowlane wg matycznie uwzględniona podczas wykonywania obliczeń progra-
mem RM-WIN. Istnieje również możliwość korzystania z programu
PN, a przeznaczony do użytkowania na
RM-OBC niezależnie od RM-WIN bez względu na to czy jest on
komputerach typu IBM/PC wyposażonych w system
zainstalowany w systemie.
WINDOWS  95 /  98 / NT / 2000 / XP.
Program umożliwia utworzenie listy obciążeń przykładanych w
modelu obliczeniowy konstrukcji. Pozycje tej listy można grupować
jeśli należą one do jednego, wspólnego rodzaju obciążenia . W
programie wyróżnionych zostało pięć następujących rodzajów ob-
ciążeń: ciężar konstrukcji, obciążenia użytkowe, obciążenie śnie-
giem, obciążenie wiatrem i inne obciążenia.
Każdej grupie obciążeń można przypisać odpowiedni typ obcią-
żenia tak jak: typ stały, typ zmienny, typ wyjątkowy.
W grupie obciążeń ciężarem konstrukcji podano ciężary nastę-
pujących materiałów konstrukcyjnych i elementów konstrukcji:
drewno, metale, kamienie, cegła, zaprawy, betony, izolacje, ściany,
pokrycia, wiązary, podłogi, grunty niespoiste, grunty spoiste wraz z
wartościami współczynników obciążenia.
Grupa obciążenia użytkowe zawiera dane dotyczące obciążeń:
technologicznych rozłożonych, od ścianek działowych, skupionych,
pionowych, poziomych, od zwierząt, rusztowań, montażowych,
a także ciężary: materiałów budowlanych sypkich, cieczy, mate-
riałów opałowych, nawozów, produktów rolnych i pasz, produktów
żywnościowych, skór i tekstyliów, produktów przemysłu górnicze-
go, niektórych zwierząt, i innych materiałów oraz wartości współ-
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
czynników: obciążeniowego, części długotrwałej obciążenia, dy-
RM-OBC jest wyspecjalizowanym programem stanowiącym po-
namicznego, zmniejszającego, tarcia.
łączenie bazy danych z arkuszem kalkulacyjnym. Baza danych
programu w obecnej wersji 1.x zawiera informacje wymagane do
W grupie obciążeń śniegiem możliwe jest określenie obciążenia
zestawiania obciążeń według następujących norm polskich:
charakterystycznego śniegiem gruntu na podstawie strefy obciąże-
PN-82/B-02000: Obciążenia budowli. Zasady ustalania wartości.
nia śniegiem. Wybór strefy może nastąpić automatycznie poprzez
PN-82/B-02001: Obciążenia budowli. Obciążenia stałe.
wskazanie dowolnego miejsca na mapie Polski lub wybranie z ba-
PN-82/B-02003: Obciążenia budowli. Obciążenia zmienne tech-
zy danych jednej z ok. 30 tys. miejscowości w Polsce. Współczyn-
nologiczne. Podstawowe obciążenia technologiczne i montażowe.
nik kształtu dachu można określić dla następujących typów da-
PN-80/B-02010: Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obcią-
chów: dach jednospadowy, dach dwuspadowy, dach wklęsły, dach
żenie śniegiem.
pilasty, dach łukowy lub kopuła, dachy na różnych wysokościach,
PN-80/B-02010: Obciążenia w obliczeniach statycznych. Obcią-
dach z przegrodą lub attyką.
żenie wiatrem.
W grupie obciążenie wiatrem określenie strefy obciążenia wia-
trem i związanego z nim charakterystycznego parcia wiatru odby-
wa się podobnie jak dla obciążenia śniegiem. Można również
przyjąć szczególne warunki terenowe. Współczynnik ekspozycji
określany jest na podstawie rodzaju terenu, wpływu ukształtowania
terenu oraz wysokości od podstawy budowli. Współczynnik aero-
dynamiczny można określić dla następujących rodzajów budowli
(w nawiasie podano liczbę dostępnych podrodzajów): budynki i
przegrody, dachy (5), hale przemysłowe, wiaty (2), galerie i łączni-
ki, budowle walcowe, budowle kuliste, ustroje kratowe (4), płyty i
ściany (3), elementy budowli (5).
Na podstawie wartości okresu drgań własnych i logarytmicznego
dekrementu tłumienia automatycznie określane jest czy budowla
jest podatna na dynamiczne działanie wiatru. Wartość współczyn-
nika działania porywów wiatru jest określana automatycznie.
W grupie obciążeń innych istnieje możliwość podania dowolnego
obciążenia według dowolnego wzoru wpisanego przez użytkowni-
ka a także podanie związanych z tym obciążeniem wartości współ-
czynników: dynamicznego, obciążeniowych części długotrwałej
obciążenia zmiennego (dla obciążeń zmiennych).
W przypadku grup obciążeń śniegiem i wiatrem dane dotyczące
geometrii budowli oraz rozkładów obciążeń ilustrowane są graficz-
Zebranie i przetworzenie danych z norm obciążeniowych w jed- nie. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko wprowadzenia błędnych da-
nym programie w znaczny sposób ułatwia projektantowi przygoto- nych.
wanie zestawienia obciążeń. Dodatkowo funkcje arkusza kalkula-
Program automatycznie generuje raport z zestawienia obciążeń
cyjnego zaimplementowane w RM-OBC pozwalają na sumowanie
w wersji pełnej i skróconej. W wersji skróconej podane są jedynie
obciążeń z poszczególnych warstw, przeliczanie z wartości cha-
pozycje obciążeń oraz ich wartości charakterystyczne i obliczenio-
rakterystycznych na obliczeniowe oraz wykonywanie dowolnych
we. Wersja pełna zawiera szczegóły obliczeń oraz rysunki. Raporty
operacji algebraicznych na wartościach obciążeń w celu na przy-
można przeglądać w oknie podglądu raportu, zapisywać na dysk w
kład zbierania obciążeń z różnych obszarów.
formacie RTF (Rich Text Format) oraz tekstowym (bez rysunków),
Moduł RM-OBC współpracuje z programem RM-WIN w taki spo- eksportować do programu MS Word, a także przenosić przez
sób, że wartości obciążeń z pozycji zestawienia przygotowanego
schowek do innych programów akceptujących format RTF.
Przykład dokumentu
1. Ciężary stropów
Rodzaj: ciężar
5 5
Typ: stałe
6,5 15 8
1.1. Ciężar stropu
Charakterystyczna wartość obciążenia:
C
5,0 5,0
Qk = 4,39 kN/m2.
C4P
C4L
C3L C3P
Obliczeniowe wartości obciążenia:
Qo1 = 5,33 kN/m2, łf1 = 1,21,
Charakterystyczna wartość obciążenia śniegiem:
Qo2 = 3,85 kN/m2, łf2 = 0,88.
Qk = 2,4 kN/m2 � 2,65 = 6,36 kN/m2.
Składniki obciążenia:
Obliczeniowa wartość obciążenia śniegiem:
Deski przybijane do legarów o grubości 30 mm
Qk = 0,330 kN/m2 = 0,33 kN/m2. Qo = 8,90 kN/m2, łf = 1,40.
Qo1 = 0,36 kN/m2, łf1 = 1,10,
4. Obciążenie wiatrem
Qo2 = 0,30 kN/m2, łf2 = 0,90.
Rodzaj: wiatr
Gładz
cementowa 3 cm
Typ: zmienne
Qk = 21,0 kN/m3 � 3 cm = 0,63 kN/m2.
4.1. Obciążenie wiatrem dachu
Qo1 = 0,82 kN/m2, łf1 = 1,30,
Charakterystyczne ciśnienie prędkości wiatru qk = 0,25 kN/m2 przyjęto jak dla stre-
Qo2 = 0,50 kN/m2, łf2 = 0,80.
fy I .
Papa na lepiku
Współczynnik ekspozycji Ce = 1,22 przyjęto jak dla terenu A i wysokości nad po-
Qk = 11,0 kN/m3 � 9 mm = 0,10 kN/m2.
ziomem gruntu z = 15,00 m. Ze względu na położenie na skarpie lub wzniesieniu o
Qo1 = 0,12 kN/m2, łf1 = 1,20,
nachyleniu ponad 1/3 wysokość z zwiększono o "z = 6,25 m, które jest różnicą
Qo2 = 0,08 kN/m2, łf2 = 0,80.
między rzeczywistym a umownym poziomem gruntu. Ponieważ H/L d" 2 przyjęto
Płyta żelbetowa 12 cm
stały po wysokości rozkład współczynnika eksozycji Ce o wartości jak dla punktu
Qk = 25,0 kN/m3 � 0,12 m = 3,00 kN/m2.
najwyższego.
Qo1 = 3,60 kN/m2, łf1 = 1,20,
5
Qo2 = 2,70 kN/m2, łf2 = 0,90.
21,25
21,25
20
Tynk cementowo-wapienny
15
Qk = 22,0 kN/m3 � 1,5 cm = 0,33 kN/m2.
10
Qo1 = 0,43 kN/m2, łf1 = 1,30,
6,25
" z
Qo2 = 0,26 kN/m2, łf2 = 0,80. zo
10
0
ą
2. Obciążenia użytkowe
4 x 10
Rodzaj: użytkowe
Typ: zmienne
Współczynnik działania porywów wiatru � = 2,29 przyjęto jak do obliczeń bu-
2.1. Obciążenie użytkowe w pokojach
dowli podatnych na dynamiczne działanie wiatru (logarytmiczny dekrement tłu-
Charakterystyczna wartość obciążenia:
mienia " = 0,10; okres drgań własnych T = 1,50 s).
Qk = 0,5 kN/m2 = 0,50 kN.
Wartość współczynnika działania porywów wiatru obliczono ze wzoru:
Obliczeniowa wartość obciążenia:
r
= 2,29,
Qo = 0,60 kN, łf = 1,20, � = 1 + � (kb + kr )
Ce
�d = 0,35.
gdzie współczynnik szczytowej wartości obciążenia dla n = 1/T = 0,667 Hz
3. Obciążenie śniegiem
wynosi:
Rodzaj: śnieg
0,577
�ł
Typ: zmienne
� = 2ln(600 �" n) +
2ln(600 �" n)�ł �! � = 3,63,
żł
3.1. Śnieg na dachu z prawej strony
�ł
� d" 4
�ł
Obciążenie charakterystyczne śniegiem gruntu qk = 0,70 kN/m2 przyjęto jak dla
r = 0,08 jest współczynnikiem chropowatości dla terenu A,
strefy I.
Ce = 1,219 oznacza współczynnik ekspozycji dla całkowitej wysokości bu-
Współczynnik kształtu C = 0,8�(60-45)/30 = 0,40 jak dla dachu jednospadowego.
dowli,
współczynnik oddziaływania turbulentnego o częstościach pozarezonanso-
wych (o okresie różnym od okresu drgań własnych budowli) jest równy:
2
k = A �"(ln H) + B �" ln H + C = 1,264, ze współczynnikami:
b
0,042
H
A = -
� = = 0,667, = -0,0021,
45�
28,8 �" � +1
L
� � -1,29
B = - C = 2,29 - 0,12 �" � +
= -0,3322, = 2,1785,
C
2,65 �" � + 0,24 24,5 �" � + 3,48
współczynnik oddziaływania turbulentnego o częstościach rezonansowych z
C1
częstościami drgań własnych budowli przyjmuje wartość:
2Ą �" KL �" KO
Charakterystyczna wartość obciążenia śniegiem:
kr =
= 0,676,
"
Qk = 0,7 kN/m2 � 0,8 � ( 60 - 45 ) / 30 = 0,28 kN/m2.
przy współczynniku zmniejszającym
Obliczeniowa wartość obciążenia śniegiem:
Ą 1 1
Qo = 0,39 kN/m2, łf = 1,40.
KL = �" �"
= 0,118,
8 �" n �" H 10 �" n �" L
3
1+ 1+
3.2. Śnieg na dachu z lewej strony
3�" Vk �" Ce Vk �" Ce
Obciążenie charakterystyczne śniegiem gruntu qk = 0,70 kN/m2 przyjęto jak dla
i współczynniku energii porywów wiatru
strefy I.
2
x
Współczynnik kształtu C = 0,80 jak dla dachu łukowego lub kopuły (schemat ob- 1200 �" n
KO =
= 0,091, dla x = = 36,233.
4
ciążenia wg wariantu I).
2 Vk Ce
3
(1+ x )
1
Współczynnik aerodynamiczny C w przypadku obliczania obciążenia wiatrem
6,5
płaszcza na południku ą = 15� od kierunku wiatru dla budowli walcowej równy
jest C = Cz - Cw = 0,86, gdzie: Cz = 0,86 jest współczynnikiem ciśnienia zewnętrz-
C
nego, Cw = 0,00 jest współczynnikiem ciśnienia wewnętrznego.
C1
Cz
Wiatr
10
Charakterystyczna wartość obciążenia śniegiem:
Qk = 0,7 kN/m2 � 0,8 = 0,56 kN/m2.
Obliczeniowa wartość obciążenia śniegiem:
1
Qo = 0,78 kN/m2, łf = 1,40.
3.3. Śnieg na dachu w środku
5
15
Obciążenie charakterystyczne śniegiem gruntu qk = 2,40 kN/m2 przyjęto jak dla
Wiatr
strefy IV (H = 800 m n.p.m).
Współczynnik kształtu C = 2,65 jak dla dachów na różnych wysokościach (dach z
lewej strony wg Poz. 3.2., dach z prawej strony wg Poz. 3.1.).