Uniwersytet Zielonogórski
PROGRAM
STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
W ZAKRESIE J
ZYKA POLSKIEGO
realizowanych w ramach projektu
Studia podyplomowe dla nauczycieli
w zakresie ICT, języków obcych oraz drugiego przedmiotu
(maj 2007  luty 2008 r.)
Zielona Góra 2007
I. ZAA
OŻENIA OGÓLNE
1. Adresat. Adresatem studiów są czynni nauczyciele  absolwenci wyższych studiów
magisterskich, posiadajÄ…cy kwalifikacje zawodowe  merytoryczne i pedagogiczne 
do nauczania pierwszego przedmiotu w szkołach różnego typu.
2. Cele projektu. Podstawowym celem opisywanych studiów podyplomowych jest
merytoryczne i metodyczne przygotowanie beneficjentów projektu do wykonywania
zawodu nauczyciela polonisty. W wyniku odbytego kształcenia absolwent powinien
ponadto podnieść swoje kompetencje w zakresach takich, jak: stosowanie osiągnięć
technologii informacyjno-komunikacyjnej w pracy nauczyciela drugiego przedmiotu
oraz opanowanie języka obcego na poziomie biegłości SOKJ o jeden wyższym niż
poziom określony przed rozpoczęciem studiów podyplomowych na podstawie testu
rozpoziomowującego uczestników.
3. Podstawy programowe. Struktura, łączny wymiar godzin, zasady realizacji treści
kształcenia.
a) Niniejszy program trzysemestralnych studiów podyplomowych został
przygotowany zgodnie z wymogami określonymi w załączniku do
Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 września
2004 r. w sprawie standardów kształcenia nauczycieli (Dziennik Ustaw z
2004 r. Nr 207, poz. 2110).
b) Zakres przygotowania merytorycznego beneficjentów projektu do nauczania
drugiego przedmiotu odpowiada w najistotniejszych zarysach 
uwzględniając główne założenia  zakresowi podstaw programowych
ustalonych dla języka polskiego w załącznikach do następujących aktów
prawnych:
 RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 6
listopada 2003 r. zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dziennik Ustaw z 2003 r. Nr 210,
poz. 2041);
 RozporzÄ…dzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 listopada
2006 r. zmieniajÄ…ce rozporzÄ…dzenie w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dziennik Ustaw z 2006 r. Nr 228,
poz. 1669).
c) Dobór treści kształcenia polonistycznego, uwzględnionych w prezentowanym
niżej programie i przewidywanych do realizacji w toku studiów, ma służyć w
wymiarze merytoryczno-metodycznym efektywnemu przygotowaniu
słuchaczy do nauczania drugiego przedmiotu w różnych typach szkół, a w
wymiarze pragmatyczno-zawodowym  zdobyciu formalnych kwalifikacji,
których zakres reguluje Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i
Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji
wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których
można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub
ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dziennik Ustaw z 2002 r. Nr
155, poz. 1288).
2
d) Na realizację programu studiów podyplomowych, przewidywaną w okresie
od maja 2007 do lutego 2008 r., przeznacza się 460 godzin zajęć,
z uwzględnieniem oprócz wykładów, ćwiczeń, konwersatoriów i warsztatów
(również w formie dyskusji na forum internetowym) z zakresu przedmiotów
przygotowujących pod względem merytorycznym i dydaktycznym do
nauczania drugiego przedmiotu język polski także zajęć warsztatowych
(uzupełnionych niestacjonarną formą kształcenia na odległość z wyzyskaniem
internetu) z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej oraz języka
obcego.
e) Treści kształcenia z zakresów wzmiankowanych w nazwie studiów
podyplomowych oraz w podpunkcie d) skupione sÄ…, zgodnie z
ministerialnymi wytycznymi, w pięciu segmentach, na realizację których
wyznaczono ściśle określoną lub przybliżoną liczbę godzin, według
następującego rozróżnienia:
 Segment I: Podstawy merytoryczne nauczania języka polskiego  co
najmniej 220 godzin;
 Segment II: Kompetencje dydaktyczne nauczyciela języka polskiego 
90 godzin, w tym nie mniej niż 10 godzin powinno być poświęcone
stosowaniu technologii informacyjno-komunikacyjnej na lekcjach
drugiego przedmiotu, a 40 godzin  na realizację modułów zajęć
autorskich wynikających z osiągnięć i doświadczeń dydaktycznych
uczelni w kształceniu i doskonaleniu nauczycieli;
 Segment III: Kompetencje informatyczne nauczyciela  40  45
godzin;
 Segment IV: Doskonalenie kompetencji z wybranego języka obcego 
80 godzin, w tym 20 godzin realizowanych w formie pracy poza
zajęciami w szkole wyższej;
 Segment V: Konteksty współczesnej edukacji  20 godzin, w trakcie
których realizowane są moduły zajęć autorskich o tematyce
nawiązującej do osiągnięć i doświadczeń dydaktycznych uczelni w
kształceniu i doskonaleniu nauczycieli.
f) Uczelni realizującej projekt umożliwiono, z wyłączeniem okoliczności
wzmiankowanych w podpunktach a)  e) oraz g), swobodę w doborze treści i
form kształcenia, zakładając, że ramowy program studiów podyplomowych
powinien mieć charakter otwarty i stwarzać szkole wyższej realizującej
projekt warunki do prezentowania własnych osiągnięć i do ich dyskontowania
w celu podnoszenia poziomu jakości kształcenia.
g) Dobierając treści i formy kształcenia, uczelnia powinna jednak przestrzegać
następujących wymogów:
 w formie wykładów nie może być realizowanych więcej niż 35 %
ogółu zajęć;
 takie formy, jak praktyki czy praca poza zajęciami w szkole wyższej
nie powinny stanowić więcej niż 20 % ogółu zajęć;
 grupa warsztatowa nie może liczyć więcej niż 20 osób.
3
II. SZCZEGÓA
OWY PLAN STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
1. Autorzy planu. Przedstawiony niżej szczegółowy plan studiów podyplomowych
został opracowany  zgodnie z ogólnymi wytycznymi dotyczącymi projektu, a w
szczególności z ustaleniami wyjściowymi odnoszącymi się do struktury treści (podział
na segmenty i moduły) i wymiaru godzin (łącznego oraz w obrębie poszczególnych
segmentów)  przez zespół pracowników Instytutu Filologii Polskiej Wydziału
Humanistycznego Uniwersytetu Zielonogórskiego w składzie: prof. UZ dr hab.
Sławomir Kufel  literaturoznawca, kierownik Zakładu Literatury Staropolskiej i
Oświecenia (zarazem prodziekan Wydziału Humanistycznego), prof. UZ dr hab.
Marian Sinica  dydaktyk, kierownik Zakładu Dydaktyki Literatury i Języka
Polskiego (zarazem dyrektor Instytutu Filologii Polskiej), dr Cezary PiÄ…tkowski 
językoznawca, kierownik Pracowni Stylistyki (zarazem kierownik studiów
podyplomowych w zakresie języka polskiego realizowanych w poprzedniej edycji
opisywanego projektu unijnego). Zespół po pierwsze ustalił treści (konkretyzując
nazwy modułów) i formy (precyzując formy pracy oraz formy zaliczenia planowane
dla poszczególnych modułów) kształcenia, a także określił wymiar godzin
przewidziany na realizację przedmiotów (modułów i ich form) uwzględnionych w
segmentach zwiÄ…zanych tematycznie (w aspektach merytorycznym lub
dydaktycznym) z edukacją polonistyczną: I (Podstawy merytoryczne nauczania języka
polskiego), II (Kompetencje dydaktyczne nauczyciela języka polskiego) i V (Konteksty
współczesnej edukacji); po drugie zaś  uściślił zawarte w ogólnych założeniach
projektu informacje dotyczące trybu realizacji (kształcenie stacjonarne, kształcenie na
odległość z wyzyskaniem internetu) przedmiotów zawartych przede wszystkim w
segmentach III (Kompetencje informatyczne nauczyciela) i IV (Doskonalenie
kompetencji z wybranego języka obcego).
2. Lista segmentów i modułów. Poniższe zestawienie stanowi ostateczną konkretyzację
zarówno ogólnych założeń dotyczących realizacji projektu, przybliżonych w punkcie
I. 3., jak i bardziej szczegółowych propozycji rozwiązań, przyjętych przez
trzyosobowy zespół, o których wzmiankowano w punkcie II. 1. Należy w związku z
tym zaznaczyć, że:
 zajęcia realizowane w formie wykładów zostały zaplanowane w
wymiarze 150 godzin, czyli stanowiÄ… 32, 51 % wymiaru Å‚Ä…cznego;
 niestacjonarne formy zajęć, takie jak dyskusyjne forum internetowe
oraz zadania wykonywane przez uczestników studiów w domu, w
ramach kształcenia na odległość z wyzyskaniem internetu, zostały
zaplanowane w wymiarze 41 godzin, czyli stanowiÄ… 8, 91 %
wymiaru Å‚Ä…cznego:
 formy zajęć inne niż tradycyjne (przez tradycyjne formy pracy
rozumie się zajęcia odbywane w budynkach uczelni w grupach
typu ćwiczeniowego, czyli w grupach ćwiczeniowych,
konwersatoryjnych, warsztatowych, lub w grupach wykładowych),
a więc zarówno zajęcia niestacjonarne uwzględnione w poprzednim
akapicie, jak i konsultacje wliczane do globalnej liczby godzin 
zostały zaplanowane w wymiarze 46 godzin, czyli stanowią 10 %
wymiaru Å‚Ä…cznego.
4
Lp. Nazwa przedmiotu Liczba Forma pracy Forma
godzin zaliczenia
I. Segment: 225
Podstawy merytoryczne
nauczania języka polskiego
Moduł 1. 10 wykład egzamin
Zarys dziejów literatury polskiej
20 ćwiczenia zaliczenie
Moduł 2. 10 wykład egzamin
Wybrane zagadnienia
współczesnej literatury polskiej 10 ćwiczenia zaliczenie
Moduł 3. 10 wykład zaliczenie
Arcydzieła literatury powszechnej
Moduł 4. 20 konwersatorium zaliczenie
Poetyka z ocenÄ…
Moduł 5. 20 warsztaty zaliczenie
Analiza i interpretacja dzieła literackiego z oceną
Moduł 6. 20 wykład zaliczenie
Wiedza o kulturze
Moduł 7. 20 konwersatorium zaliczenie
Funkcje i odmiany języka z oceną
Moduł 8. 10 wykład egzamin
Gramatyka opisowa języka polskiego 20 ćwiczenia zaliczenie
Moduł 9. 10 wykład zaliczenie
Zarys dziejów języka polskiego
Moduł 10. 15* warsztaty zaliczenie
Kultura języka polskiego z oceną
Moduł 11. 10 warsztaty zaliczenie
Retoryka z ocenÄ…
Moduł 12. 20 warsztaty zaliczenie
Stylistyka praktyczna z ocenÄ…
II. Segment: 90
Kompetencje dydaktyczne
nauczyciela języka polskiego
Moduł 13. 20 wykład egzamin
Dydaktyka literatury i języka polskiego 20 ćwiczenia zaliczenie
Moduł 14. 20 wykład zaliczenie
Biblioterapeutyczny wymiar
edukacji polonistycznej
Moduł 15. 20 wykład zaliczenie
Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu
Moduł 16. 10 warsztaty zaliczenie
Zastosowanie technologii informacyjnych z ocenÄ…
w nauczaniu języka polskiego
5
III. Segment: 45
Kompetencje informatyczne
nauczyciela
Moduł 17. 45** warsztaty zaliczenie
Technologie informacyjne z ocenÄ…
w warsztacie pracy nauczyciela
IV. Segment: 80
Doskonalenie kompetencji
z wybranego języka obcego
Moduł 18. 80*** warsztaty zaliczenie
Język obcy z oceną
V. Segment: 20
Konteksty współczesnej edukacji
Moduł 19. 20 wykład zaliczenie
Tendencje w kształceniu polonistycznym
po 1989 roku
wykłady egzaminy
PODSUMOWANIE 460
 10 modułów  4 moduły
segmenty  5, moduły  19
 150 godzin zaliczenia
segment I  12 modułów
ćwiczenia wykładów
segment II  4 moduły
 4 moduły  6 modułów
segment III  1 moduł
 70 godzin zaliczenia
segment IV  1 moduł
konwersatoria ćwiczeń
segment V  1 moduł
 2 moduły  4 moduły
 40 godzin zaliczenia
warsztaty z ocenÄ…
 7 modułów  9 modułów
 200 godzin
UWAGI
* W tym: 10 godz. zajęć stacjonarnych oraz 5 godz. zajęć niestacjonarnych (internetowe forum dyskusyjne
poświęcone współczesnym dylematom poprawnościowym).
** W tym: 20 godz. zajęć stacjonarnych oraz 25 godz. zajęć niestacjonarnych (zadania wykonywane przez
słuchaczy w domu w ramach kształcenia na odległość za pośrednictwem internetu, którym towarzyszą
konsultacje).
*** W tym: 60 godz. zajęć stacjonarnych oraz 20 godz. zajęć niestacjonarnych (zadania wykonywane przez
słuchaczy w domu w ramach kształcenia wzmiankowanego w poprzedniej uwadze).
3. Zasady zaliczania zajęć dydaktycznych. Ogólne zasady zaliczania zajęć dydaktycznych
na uczelni realizującej projekt zostaną określone w Regulaminie studiów podyplomowych
Uniwersytetu Zielonogórskiego, z kolei bardziej szczegółowe, odniesione do specyfiki
poszczególnych przedmiotów, kryteria zaliczania form pracy słuchaczy będą przybliżone
uczestnikom przez nauczycieli przedmiotu na inaugurujących spotkania wykładach i
ćwiczeniach (konwersatoriach, warsztatach). Ponadto przyjmuje się, że:
6
 absencja na zajęciach z danego przedmiotu w zakresie określonej
formy pracy (np. na ćwiczeniach z przedmiotu X, na wykładach z
przedmiotu X, na konwersatoriach z przedmiotu Y, na zajęciach
warsztatowych z przedmiotu Z itd.) nie powinna przekroczyć
wskaz
nika procentowego określonego jako 10 %;
 w wypadku przekroczenia limitu wyznaczonego przez wskaz
nik
procentowy, o którym wzmiankuje się w poprzednim akapicie,
słuchacz jest zobowiązany do niezwłocznego usprawiedliwienia
nieobecności oraz zaliczenia kolokwium lub testu (formę ustala
nauczyciel prowadzący zajęcia) z zakresu tematycznego związanego
z zajęciami niezaliczonymi ze względu na absencję.
III. SZCZEGÓA
OWE PROGRAMY STUDIÓW
W ZAKRESIE KSZTAA
CENIA POLONISTYCZNEGO
1. Autorzy programów. Program studiów podyplomowych przygotowujących do
nauczania drugiego przedmiotu został opracowany pod względem koncepcyjno-
teleologicznym przez prof. UZ dr. hab. SÅ‚awomira Kufla, prof. UZ dr. hab. Mariana
Sinicę oraz dr. Cezarego Piątkowskiego i zawiera 17 wyszczególnionych i opisanych
programów modułów (przedmiotów) z listy przedstawionej w punkcie II. 2, których
autorami, współautorami lub konsultantami są także inni pracownicy Instytutu
Filologii Polskiej zaproszeni do uczestnictwa w realizacji projektu: prof. zw. dr hab.
Marian Bugajski (moduł 10) ze współpracownikami z Zakładu Komunikacji
Językowej (moduł 8), prof. UZ dr hab. Stanisław Borawski (moduł 11), prof. UZ dr
hab. Franciszek Pilarczyk (moduł 3), prof. UZ dr hab. Karol Smużniak (moduł 6), dr
hab. Leszek Jazownik (moduł 14), dr Dorota Amborska-Głowacka (moduł 19), dr
Magdalena Hawrysz (moduł 9), dr Małgorzata Mikołajczak (moduły 4 i 5), dr Anna
Szóstak (moduł 2), dr Radosław Sztyber (moduł 16).
2. Teleologiczny aspekt programu: sylwetka absolwenta  nauczyciela polonisty.
Absolwent studiów podyplomowych dla nauczycieli w zakresie drugiego przedmiotu
język polski posiada wiedzę i umiejętności pozwalające na samodzielne
rozwiązywanie problemów zawodowych związanych z wykonywaniem pracy
nauczyciela polonisty w szkole  przede wszystkim w szkole podstawowej oraz w
gimnazjum, a ponadto  zgodnie z paragrafem 2 (punkt 1, ustęp 3) Rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. (Dziennik Ustaw z
2002 r. Nr 155, poz. 1288)  w szkołach ponadgimnazjalnych określonego w
przepisach rodzaju. Beneficjent zrealizowanego projektu umie posługiwać się
językiem specjalistycznym z zakresu filologii polskiej, rozumie główne zjawiska i
procesy językowe, literackie i kulturowe  zarówno współczesne, jak i historyczne 
oraz potrafi je rozpoznawać, analizować, interpretować i systematyzować. W
szczególności absolwent powinien być przygotowany do sprawnej pod względem
metodycznym (aspekt dydaktyczny), a zarazem uwzględniającej najnowsze
osiągnięcia nauki o języku i literaturze (aspekt merytoryczny) analizy filologicznej
tekstów uwzględnionych w podstawie programowej nauczania przedmiotu język
polski  zarówno w szkole podstawowej, jak i w szkołach ponadpodstawowych.
7
3. Programy modułów. Poniżej zaprezentowane zostaną programy tych modułów
(przedmiotów), które pod względem merytorycznym lub dydaktycznym bezpośrednio
nawiązują do celów kształcenia w zakresie drugiego przedmiotu, czyli przygotowują
uczestników studiów do przyszłej pracy w charakterze nauczyciela polonisty; będą to
zatem moduły (przedmioty) zawarte w segmentach: I, II i V. Programy tu
pomieszczone opracowano według schematu uwzględniającego następujące składniki
opisu: cel/cele (kształcenia), treści (nauczania), literaturę (podstawową i
uzupełniającą).
Segment I
Podstawy merytoryczne nauczania języka polskiego
Moduł I. 1: Zarys dziejów literatury polskiej
Cele:
 pogłębienie ogólnej wiedzy o dziejach literatury polskiej (z uwzględnieniem
ciągu przeobrażeń, jakim podlega literatura pod wpływem różnych
determinantów historycznych: ideologicznych, filozoficznych, kulturowych
itp., a także przyjętych na gruncie literaturoznawstwa periodyzacji), zwłaszcza
w zakresie spuścizny artystycznej pisarzy i poetów przewidzianej w podstawie
programowej przedmiotu język polski;
 nabycie przez słuchaczy kompetencji pomocnych w szkolnej analizie i
interpretacji dzieł minionych epok literackich;
 wyznaczenie lekturowych i metodycznych podstaw do dalszego
samokształcenia, poszerzającego dotychczasową wiedzę historycznoliteracką
uczestników i przygotowującego ich do skutecznej realizacji zadań
dydaktycznych w szkole podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych.
Treści:
1. Literatura średniowiecza. y
ródła, periodyzacja i terminologia. Założenia ideowe
epoki i ich odzwierciedlenie w najdawniejszych zabytkach piśmiennictwa polskiego.
Artyzm Bogurodzicy. Znaczenie średniowiecza dla póz
niejszych epok.
2. Literatura renesansu. Periodyzacja, terminologia, z
ródła i założenia ideowe epoki.
Twórczość Jana Kochanowskiego (w szczególności: pieśni, fraszki, treny, psalmy).
Literatura parenetyczno-dydaktyczna. Znaczenie odrodzenia dla rozwoju literatury
narodowej i języka ojczystego.
3. Literatura baroku. Periodyzacja, terminologia, z
ródła i założenia ideowe epoki.
Twórczość poetycka Mikołaja Sępa Szarzyńskiego, Jana Andrzeja Morsztyna i
Wacława Potockiego. Literatura ziemiańska. Dziedzictwo baroku w kulturze polskiej.
4. Literatura oświecenia. Periodyzacja, terminologia, z
ródła i założenia ideowe epoki.
Twórczość Ignacego Krasickiego (na materiale bajek i satyr) i Franciszka
Karpińskiego (wybrane liryki). Oświecenie jako początek nowoczesności  znaczenie
epoki dla rozwoju kultury narodowej.
5. Literatura romantyzmu. Periodyzacja, terminologia, z
ródła i założenia ideowe
epoki. Twórczość Adama Mickiewicza (w szczególności: Ballady i romanse, Dziady 
8
cz. II, III i IV, Pan Tadeusz), Juliusza SÅ‚owackiego (wybrane liryki, Balladyna),
Cypriana Kamila Norwida (na materiale wierszy wybranych z cyklu Vade-mecum),
Aleksandra Fredry (Zemsta). Dziedzictwo romantyzmu: znaczenie literatury
romantycznej dla podtrzymania tradycji narodowowyzwoleńczej; romantyczny świat
wyobraz
ni i uczuć.
6. Literatura pozytywizmu. Periodyzacja, terminologia, z
ródła i założenia ideowe
epoki. Twórczość Elizy Orzeszkowej (Nad Niemnem), Bolesława Prusa (na
przykładzie wybranej powieści oraz noweli  Lalki i Anielki), Henryka Sienkiewicza
(na materiale powieści i nowel, takich jak: Krzyżacy, Quo vadis, Trylogia oraz Janko
Muzykant, Latarnik). Dziedzictwo pozytywizmu: realizm i naturalizm;
pozytywistyczny ogląd świata i stosunek do sprawy narodowej; początek sporu
ewolucjonistyczno-kreacjonistycznego.
7. Literatura MÅ‚odej Polski. Periodyzacja, spory terminologiczne, inspiracje, dyskusje
ideowe. Confiteor  artystyczny manifest Stanisława Przybyszewskiego. Twórczość
Jana Kasprowicza (wybrane sonety i hymny), Kazimierza Przerwy-Tetmajera (liryki
miłosne, wiersze programowe), Stanisława Wyspiańskiego (Wesele), Władysława
Stanisława Reymonta (Chłopi), Stefana Żeromskiego (na materiale wybranych
powieści i opowiadań, takich jak: Ludzie bezdomni, Syzyfowe prace, Rozdziobią nas
kruki, wrony, Siłaczka). Wkład literatury młodopolskiej w rozwój kultury narodowej.
8. Literatura dwudziestolecia międzywojennego. Periodyzacja, terminologia,
inspiracje, dyskusje programowe. Grupy i związki poetyckie. Twórczość Jana
Lechonia, Bolesława Leśmiana, Czesława Miłosza, Marii Pawlikowskiej-
Jasnorzewskiej, Leopolda Staffa (wybrane liryki tych poetów), Stanisława Ignacego
Witkiewicza (W małym dworku), Marii Dąbrowskiej (Noce i dnie), Witolda
Gombrowicza (Ferdydurke), Stefana Żeromskiego (Przedwiośnie). Znaczenie
literatury dwudziestolecia międzywojennego dla kultury polskiej.
Literatura:
1. J. Błoński, Mikołaj Sęp Szarzyński a początki polskiego baroku, Kraków 2001.
2. G. Borkowska, Pozytywiści i inni, Warszawa 1996.
3. Człowiek oświecenia, red. M. Voellve, Warszawa 2001.
4. Cz. Hernas, Barok, Warszawa 2006.
5. J. Huizinga, Jesień średniowiecza, Warszawa 1992.
6. A. Hutnikiewicz, MÅ‚oda Polska, Warszawa 1994.
7. A. Hutnikiewicz, Od czystej formy do literatury faktu. Główne teorie i programy
literackie XX stulecia, Warszawa 1988.
8. M. Janion, M. Żmigrodzka, Romantyzm i historia, Warszawa 1978.
9. A. Karpiński, Staropolska poezja ideałów ziemiańskich. Próba przekroju, Studia
Staropolskie XLIX, Wrocław 1983.
10. M. Klimowicz, Oświecenie, Warszawa 1998.
11. T. Kostkiewiczowa, Klasycyzm, sentymentalizm, rokoko, Warszawa 1979.
12. J. Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne, Warszawa 2000.
13. H. Markiewicz, Pozytywizm, Warszawa 2002.
14. T. Michałowska, Średniowiecze, Warszawa 1995.
15. Programy i dyskusje literackie okresu MÅ‚odej Polski, oprac. M. Podraza-
Kwiatkowska, Wrocław 2000.
16. Programy i dyskusje literackie okresu pozytywizmu, oprac. J. Kulczycka-Saloni,
Wrocław 1985.
17. Słownik literatury polskiego Oświecenia, red. T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1996.
9
18. Słownik literatury polskiej XIX wieku, red. J. Bachórz i A. Kowalczykowa, Wrocław
1991.
19. Słownik literatury polskiej XX wieku, red. A. Brodzka i inni, Wrocław 1992.
20. SÅ‚ownik literatury staropolskiej: Åšredniowiecze  Renesans  Barok,
red. T. Michałowska, Wrocław 1990.
21. J. Sokołowska, Spory o barok  w poszukiwaniu modelu epoki, Warszawa 1971.
22. A. Witkowska, Mickiewicz. SÅ‚owo i czyn, Warszawa 1988.
23. A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1997.
24. M. Wyka, Światopoglądy młodopolskie, Kraków 1996.
25. J. Ziomek, Renesans, Warszawa 1976.
Uwaga. W powyższym zestawieniu zostały uwzględnione wyłącznie wybrane opracowania o
charakterze syntetycznym ( przeważają wśród nich monografie poświęcone poszczególnym
epokom literackim). Taki dobór bibliografii ma służyć nie tylko dostarczeniu uogólnionej i
elementarnej wiedzy historycznoliterackiej, ale także  zachęceniu słuchaczy do dalszej
lektury, przyszłego samokształcenia wykraczającego poza zakres zagadnień omawianych w
trakcie wykładów i ćwiczeń. Informacje o rekomendowanych edycjach tekstów stanowiących
podstawę rozważań w toku studiów będą podawane na bieżąco, z wyprzedzeniem
umożliwiającym efektywne przygotowanie się do zajęć i do egzaminu, podczas ćwiczeń w I i
II semestrze.
Moduł I. 2: Wybrane zagadnienia współczesnej literatury polskiej
Cele:
 zapoznanie uczestników studiów z najważniejszymi zjawiskami, tendencjami i
kierunkami charakteryzujÄ…cymi literaturÄ™ polskÄ… XX i XXI stulecia 
poczynajÄ…c od okresu wojny i okupacji (lata 1939  1945), a na najnowszych
osiągnięciach literackich kończąc  ze szczególnym uwzględnieniem tych
autorów i dzieł, na które wskazuje program nauczania języka polskiego w
gimnazjum i w szkołach średnich;
 nabycie przez słuchaczy kompetencji przydatnych w szkolnej analizie i
interpretacji dzieł literatury współczesnej;
 wyznaczenie lekturowych i metodycznych podstaw do dalszego zgłębiania
złożonych zagadnień literatury XX  XXI wieku.
Treści:
1. Periodyzacja współczesnej literatury polskiej w świetle przełomów społeczno-
politycznych. Dyskusje programowe i ich konteksty.
2. Główne zjawiska, tendencje i kierunki rozwoju literatury polskiej od 1939 r.
3. Egzemplifikacje poetyckie  twórczość Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Zbigniewa
Herberta, Czesława Miłosza, Tadeusza Różewicza, Ewy Lipskiej, Wisławy
Szymborskiej.
4. Osiągnięcia w zakresie prozy  twórczość Jerzego Andrzejewskiego, Tadeusza
Borowskiego, Witolda Gombrowicza, Gustawa Herlinga-Grudzińskiego.
5. Formuła dramatu w ujęciach Tadeusza Różewicza i Sławomira Mrożka.
10
Literatura:
1. S. Burkot, Literatura polska w latach 1939  1999, Warszawa 2002.
2. Cezury i przełomy: studia o literaturze polskiej XX wieku, red. K. Krasuski, Katowice
2001.
3. P. Czapliński, P. Śliwiński, Literatura polska 1976  1998. Przewodnik po poezji i
prozie, Kraków 2000.
4. Czytanie Herberta, red. P. Czapliński, P. Śliwiński, E. Wiegandt, Poznań 1995.
5. S. Gębala, Punkt wyjścia:  Kartoteka , [w:] tenże, Teatr Różewicza, Wrocław 1978.
6. A. Kaliszewski, Gry pana Cogito, Kraków 1982.
7. A. Legeżyńska, Wisława Szymborska, Poznań 1996.
8. W. Maciąg, Nasz wiek XX. Przewodnie idee literatury polskiej 1918  1980, Wrocław
1982.
9. M. P. Markowski, Czarny nurt: Gombrowicz, świat, literatura, Kraków 2004.
10. T. Nyczek, 22 × Szymborska, PoznaÅ„ 1997.
11. G. Olszański, Śmierć udomowiona: szkice o poezji Ewy Lipskiej, Kraków 2006.
12. Poznawanie Miłosza, red. A. Fiut, Kraków 2000  2001.
13. R. Przybylski, Być i pisać. O prozie Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Poznań 1991.
14. J. Pyszny, A. Zawada, Literatura XX wieku, Wrocław 1999.
15. S. Stabro, Chwila bez imienia. O poezji Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Chotomów
1992.
16. H. Stephan, Mrożek, Kraków 1996.
17. M. Stępień, 50 lat literatury polskiej (1939  1989). Wprowadzenie, Kraków 1996.
18. A. Synoradzka, Andrzejewski, Kraków 1997.
19. W. Wójcik,  Opowiadania Tadeusza Borowskiego, Warszawa 1972.
20. A. Zawada, Literackie półwiecze 1939  1989, Wrocław 2001.
21. M. Zaleski, Zamiast. O twórczości Czesława Miłosza, Kraków 2005.
22. Zobaczyć poetę. Szkice o twórczości Tadeusza Różewicza, red. E. Guderian-
Czaplińska, E. Kalemba-Kasprzak, Poznań 1993.
Uwaga. W powyższym zestawieniu nie zostały uwzględnione edycje tekstów (np. antologie
poezji itd.) stanowiących podstawę rozważań i analiz. Informacje dotyczące tych z
ródeł będą
podawane na bieżąco, z wyprzedzeniem umożliwiającym efektywne przygotowanie się do
zajęć i do egzaminu, podczas ćwiczeń w III semestrze.
Moduł I. 3: Arcydzieła literatury powszechnej
Cele:
 zapoznanie słuchaczy z wybranymi dziełami zaliczanymi do kanonu literatury
światowej oraz z narzędziami i ze sposobami ich interpretacji;
 ukazanie wpływu omawianych dzieł na póz
niejsze dzieje literatury i sztuki
europejskiej;
 porównanie nowych przekładów proponowanych tekstów z tłumaczeniami
dawnymi, dziś już klasycznymi (np. zestawienie przekładów fragmentów
Biblii dokonanych przez Jakuba Wujka oraz Czesława Miłosza).
11
Treści:
1. W kręgu mitologii  kanon literatury antycznej. Mity greckie i rzymskie. Epika
Homera (Iliada i Odyseja). Tragedie Sofoklesa (Antygona, Król Edyp). Metamorfozy
Owidiusza.
2. Biblia. Polskie przekłady wybranych ksiąg Starego i Nowego Testamentu  próba
porównania (na materiale tłumaczeń Jakuba Wujka: Genezis, oraz Czesława Miłosza:
Pieśń nad pieśniami, Księga Hioba, Ecclesiastes, Kohelet, Apokalipsa).
3. Z dziejów literatury europejskiej. Pieśń o Rolandzie jako przykład średniowiecznego
eposu rycerskiego. Twórczość Cervantesa (Don Kichote), Dantego (Boska komedia),
Szekspira (Hamlet, Król Lear).
4. ArcydzieÅ‚a literatury współczesnej. Antoine de Saint-Exupéry  Nocny lot, Malcolm
Lowry  Pod wulkanem.
Literatura:
1. B. Bednarek, Epos europejski, Wrocław 2001.
2. H. D. F. Kitto, Tragedia grecka. Studium literackie, Bydgoszcz 1997.
3. J. Kott, Szekspir współczesny, Warszawa 1965.
4. J. Kott, Szkice o Szekspirze, Warszawa 1961.
5. Z. Kubiak, Mitologia Greków i Rzymian, Warszawa 1997.
6. V. Nabokov, Wykłady o Don Kichocie, Warszawa 2001.
7. J. Parandowski, Mitologia, Warszawa 1990.
8. W. Sadkowski, Proza świata, Warszawa 1999.
Uwaga. W powyższym zestawieniu nie zostały uwzględnione polskie przekłady dzieł
przewidzianych w programie. Wyboru edycji dokona nauczyciel przedmiotu, przedstawiajÄ…c
stosowną informację podczas pierwszego wykładu.
Moduł I. 4: Poetyka
Cele:
 przybliżenie słuchaczom podstawowych pojęć dotyczących budowy tekstów
literackich;
 wykształcenie umiejętności rozpoznawania, nazywania i klasyfikowania
podstawowych zjawisk literackich opisywanych przez poetykÄ™, a
zaświadczonych w podstawie programowej przedmiotu język polski w szkole
podstawowej oraz w szkołach ponadpodstawowych;
 przygotowanie uczestników studiów do warsztatów z zakresu analizy i
interpretacji dzieł literackich.
Treści:
1. Tekst literacki i jego wyróżniki.
2. Teoria języka poetyckiego.
3. Znaczenie i funkcja środków stylistycznych w dziele literackim.
4. Opis i analiza funkcjonalna wybranych środków stylistycznych: wyrazów
dz
więkonaśladowczych, neologizmów, archaizmów, dialektyzmów, apostrofy,
antytezy, pytania retorycznego.
12
5. Podstawowe tropy stylistyczne: epitet, porównanie, symbol, alegoria.
6. Metafora, jej rodzaje i funkcje w tekście.
7. Stylizacja i jej odmiany.
8. Prozodia polska. Paradygmat wiersza.
9. Rola rymu i rytmu.
10. Wiersz sylabiczny. Rola przerzutni i średniówki.
11. Wiersz wolny.
12. Rodzaje i gatunki literackie oraz ich wyróżniki.
13. Kategorie realizmu, fantastyki, tragizmu, komizmu i groteski w dziele literackim oraz
sposoby ich artykulacji.
14. Sytuacja nadawczo-odbiorcza w dziele literackim.
15. Autor i narrator. Rodzaje narracji.
16. Cechy strukturalne utworów prozatorskich: świat przedstawiony, fabuła, akcja, wątek,
bohater, narrator.
17. Charakterystyka wybranych gatunków prozatorskich: baśni, opowiadania, noweli,
powieści, przypowieści.
18. Cechy rodzajowe liryki. Kategoria podmiotu lirycznego.
19. Charakterystyka wybranych gatunków lirycznych i synkretycznych: fraszki, satyry,
ballady, hymnu, sonetu.
20. Dramat i teatr. Podstawowe gatunki dramatyczne.
Literatura:
1. B. Chrząstowska, S. Wysłouch, Poetyka stosowana, Warszawa 1978 i wyd. następne.
2. Genologia polska. Wybór tekstów, red. D. Trzpil, Warszawa 1983.
3. H. Markiewicz, Główne problemy wiedzy o literaturze, Kraków 1980.
4. H. Markiewicz, Wymiary dzieła literackiego, Kraków 1984.
5. E. Miodońska-Brookes, A.Kulawik, M. Tatara, Zarys poetyki, Warszawa 1980.
6. Słownik gatunków literackich, red. M. Bernacki, M. Paulus, Bielsko-Biała 1999.
7. Słownik terminów literackich, red. J Sławiński, M. Głowiński, A. Okopień-Sławińska,
T. Kostkiewiczowa, Wrocław 1998.
13
Moduł I. 5: Analiza i interpretacja dzieła literackiego
Cel:
 wykształcenie umiejętności posługiwania się metodami i narzędziami badawczymi
literaturoznawstwa w analizie zróżnicowanych gatunkowo tekstów artystycznych, a także
sprawnego wyzyskiwania kategorii operacyjnych w interpretacji dzieła literackiego.
Treści:
1. Analiza dzieła literackiego  założenia metodologiczne.
2. Strategie interpretacji dzieła literackiego.
3. Ocena i wartościowanie dzieła literackiego.
4. Analiza i interpretacja wybranych utworów literackich  ćwiczenia praktyczne (na
materiale wybranych utworów lirycznych, epickich i dramatycznych).
Literatura:
1. M. Mikołajczak, Wersyfikacja, wyd. II, Wałbrzych 2000.
2. A. Seul, Stylistyka, wyd. II, Wałbrzych 2000.
3. J. Sławiński, Miejsce interpretacji, Gdańsk 2006.
Uwaga. Podczas warsztatów zostaną ponadto wyzyskane teksty artystyczne (lub ich
fragmenty) wskazane w podstawie programowej przedmiotu język polski w zakresie szkół
podstawowych, gimnazjalnych i średnich.
Moduł I. 6: Wiedza o kulturze
Cele:
 poznanie przez słuchaczy bazy pojęciowej z zakresu wiedzy o kulturze i
komunikacji kulturowej;
 przygotowanie uczestników studiów do odbioru różnych tekstów kultury w
kontekście programów nauczania języka polskiego.
Treści:
1. Podstawowe pojęcia z wiedzy o kulturze (kultura, kultura narodowa, kontrkultura,
subkultury, język, inteligencja, nauka, ideologia tradycja, zabawa).
2. Semiotyka kultury.
3. Kultura masowa.
14
4. Znaczenie i komunikowanie (komunikacja niewerbalna).
5. Dzieło sztuki w kulturze (widowiska, teatr, film, przekazy audiowizualne).
Literatura:
1. Antropologia widowisk. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. A. Chałupnik, W. Dudzik,
M. Kanabrodzki, red. L. Kolankiewicz, Warszawa 2005.
2. Encyklopedia Kultury Polskiej XX Wieku, t. I: Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze,
red. A. Kłoskowska, Wrocław 1991.
3. Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz, Kraków 2004.
4. Wiedza o Kulturze, cz. III: Teatr w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac. W. Dudzik,
L. Kolankiewicz, Warszawa 1996.
5. Wiedza o Kulturze, cz. IV: Audiowizualność w kulturze. Zagadnienia i wybór tekstów, oprac.
J. Bocheńska, A. Kisielewska, M. Pęczak, Warszawa 1996.
Moduł I. 7: Funkcje i odmiany języka
Cele:
 przybliżenie słuchaczom głównych teoretycznych aspektów (i związanych
z nimi podstawowych zagadnień) opisu języka oraz komunikacji językowej:
semiotycznego (język jako system znakowy, cechy znaków językowych),
semantycznego (struktura znaczeniowa słowa, relacje między wyrazami
w obrębie pól znaczeniowych oraz w tekście), funkcjonalnego (funkcje
znaków językowych), pragmatyczno-humanistycznego (zamierzone przez
użytkownika języka cele komunikacyjne oraz sposoby ich realizacji, zakres
zjawisk osobniczych w komunikacie językowym), kontekstowo-
konsytuacyjnego (możliwości i ograniczenia wynikające z okoliczności użycia
języka oraz z zastosowanej odpowiednio do tych okoliczności formy
wypowiedzi);
 poznanie przez uczestników studiów podstawowych kryteriów klasyfikacji
zjawisk językowych (kryteria: formy, zasięgu geograficznego, zakresu użycia
społecznego, funkcji, sytuacji komunikacyjnej, stopnia normatywności)
uwzględnianych w pracach lingwistycznych poświęconych zagadnieniu
zróżnicowania współczesnej polszczyzny oraz najważniejszych wyznaczników
głównych odmian, stylów, wariantów, dialektów i gwar języka polskiego
wyróżnionych na podstawie tych kryteriów;
 podniesienie komunikacyjnych i metodycznych kompetencji beneficjentów
projektu poprzez wykształcenie umiejętności rozpoznawania, opisu, oceny
i leksykograficznej weryfikacji zjawisk językowych, a także tworzenia tekstów
zróżnicowanych ze względu na formę, zasięg geograficzny, zakres użycia
społecznego, funkcję, sytuację komunikacyjną, stopień normatywności.
Treści:
A. Wprowadzenie  w kręgu podstawowych dylematów i pojęć
lingwistyki funkcjonalnej
1. Język: narząd?, mowa?, styl?, system znaków? O słownikowych i lingwistycznych
definicjach pojęcia.
15
2. Funkcje języka w świetle składników aktu komunikacji.
3. Znaczenie słowa  podstawowe pojęcia semantyki leksykalnej (zakres znaczeniowy,
treść znaczeniowa, sfera desygnacyjna, sfera konotacyjna, wieloznaczność, relacje
znaczeniowe między wyrazami w obrębie pól semantyczno-leksykalnych
oraz w tekście) i ich egzemplifikacje w słownikach języka polskiego.
B. Odmiany języka polskiego
4. Zróżnicowanie współczesnej polszczyzny  kryteria klasyfikacji.
5. Terytorialne zróżnicowanie języka polskiego: dialekty i gwary wiejskie, gwary
miejskie, regionalne warianty polszczyzny ogólnej.
6. Åšrodowiskowo-zawodowe odmiany polszczyzny: socjolekty, profesjolekty, biolekty.
7. Style funkcjonalne języka polskiego: potoczny, retoryczny, urzędowo-kancelaryjny,
publicystyczno-dziennikarski, naukowy, artystyczny.
C. Pragmatyczno-humanistyczne oraz kontekstowo-konsytuacyjne
aspekty komunikacji językowej
8. Stylowa stosowność wypowiedzi i jej determinanty komunikacyjno-formalne:
oficjalna lub nieoficjalna sytuacja użycia języka, wzorcowy lub użytkowy poziom
normatywności mowy, mówiona lub pisana forma komunikatu.
9. Indywidualny i społeczny wymiar zachowań językowych.
10. Stylistyczne adaptacje, czyli zagadnienie stylizacji językowej tekstu w ujęciu
lingwistycznym.
Literatura:
1. M. Bugajski, Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
2. Dyskurs jako struktura i proces, red. T. A. Van Dijk, przekł. G. Grochowski, red.
nauk. wyd. polskiego T. Dobrzyńska, Warszawa 2001.
3. A. Engelking, A. Markowski, E. Weiss, Kwalifikatory w słownikach  próba
systematyzacji,  Poradnik Językowy 1989, z. 5.
4. Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, red. J. Brzeziński, Zielona
Góra 1988.
5. T. P. Krzeszowski, O funkcjach języka, czyli o potędze słów,  Język Polski 1995,
z. 4  5 .
6. M. Kucała, Twoja mowa cię zdradza. Regionalizmy i dialektyzmy języka polskiego,
Kraków 1994.
7. H. Kurkowska, S. Skorupka, Stylistyka polska. Zarys, wyd. V, Warszawa 2001.
8. E. A
uczyński, J. Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, Gdańsk
1999.
9. A. Markowski, Polszczyzna końca XX wieku, Warszawa 1992.
10. A. Skudrzykowa, K. Urban, Mały słownik terminów z zakresu socjolingwistyki i
pragmatyki językowej, Kraków 2000.
11. Z. Sobierajski, Dialekty polskie i folklor z różnych regionów, Poznań 1991.
12. S. Urbańczyk, Słowniki i encyklopedie, ich rodzaje i użyteczność, wyd. II, Kraków
1991.
13. A. Wilkoń, Problemy stylizacji językowej w literaturze,  Przegląd Humanistyczny
1984, z. 3.
14. A. Wilkoń, Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Katowice 1987.
15. Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, A
ódz
2004.
16. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001. [tu artykuły: J. Bartmiński,
Styl potoczny; S. Gajda, Styl naukowy; S. Grabias, Åšrodowiskowe i zawodowe odmiany
16
polszczyzny  socjolekty; K. Handke, Terytorialne odmiany polszczyzny; R. Handke,
Styl artystyczny; F. Nieckula, Język ustny a język pisany; K. Ożóg, Ustna odmiana
języka ogólnego; R. Tokarski, Słownictwo jako interpretacja świata; M. Wojtak, Styl
urzędowy].
Moduł I. 8: Gramatyka opisowa języka polskiego
Cele:
 przybliżenie słuchaczom w sposób syntetyczny hierarchicznej struktury
systemu gramatycznego współczesnego języka polskiego, z uwzględnieniem
teoretycznych i metodycznych podstaw opisu zjawisk językowych oraz w
powiÄ…zaniu z aktualnymi tendencjami rozwojowymi polszczyzny;
 nabycie przez beneficjentów projektu merytorycznych i metodycznych
kompetencji nieodzownych w efektywnym nauczaniu gramatyki języka
ojczystego w szkole, a w szczególności opanowanie oraz stosowanie wiedzy
i umiejętności z takich zakresów, jak: klasyfikacja i opis fonemów, zapis
fonetyczny tekstu, analiza derywatów słowotwórczych, analiza form
fleksyjnych, określanie wartości kategorii gramatycznych, klasyfikacja części
mowy, analiza składniowa wypowiedzeń pojedynczych i złożonych.
Treści:
A. Wprowadzenie
1. Podstawowe pojęcia i zagadnienia językoznawcze: mowa, mówienie, zrozumienie,
tekst, język, struktura języka.
B. Zarys struktury gramatycznej współczesnego języka polskiego
2. Fonetyka i fonologia. Narządy mowy. Pojęcie głoski. Charakterystyka artykulacyjna
i akustyczna spółgłosek i samogłosek. Upodobnienia i ich klasyfikacja. Uproszczenia
grup spółgłoskowych. Pojęcie fonemu, cechy dystynktywnej i delimitacyjnej, opozycji
fonologicznej.
3. Morfologia. Pojęcie morfemu; rodzaje morfemów. Leksem, wyraz, forma fleksyjna.
Pojęcie derywatu; rodzaje derywacji; temat i formant słowotwórczy. Podstawowe
kategorie słowotwórcze. Słowotwórstwo rzeczownika, przymiotnika, czasownika.
Miejsce fleksji w systemie językowym. Fleksja a słowotwórstwo. Język polski jako
język fleksyjny. Podstawowe pojęcia fleksji: forma fleksyjna, temat fleksyjny,
końcówka fleksyjna; formy fleksyjne oboczne, synkretyczne; supletywizm;
paradygmat fleksyjny. Kategorie gramatyczne imienne: liczba, rodzaj, przypadek.
Kategorie gramatyczne werbalne: czas, osoba, strona, tryb, aspekt. Ogólny obraz
deklinacji rzeczownikowej. Koniugacja; zasadnicze typy budowy form
czasownikowych (fleksyjne  koniugacyjne i deklinacyjne, afleksyjne, aglutynacyjne
i analityczne).
4. Składnia. Pojęcie wypowiedzenia; klasyfikacja wypowiedzeń. Składnia zgody, rządu
i samej przynależności. Opis składników wypowiedzenia pojedynczego (podmiotu,
orzeczenia, dopełnienia, okolicznika, przydawki). Analiza składniowa wypowiedzeń
pojedynczych; drzewka derywacyjne. Istota i rodzaje wypowiedzeń złożonych;
parataksa i hipotaksa. Analiza składniowa wypowiedzeń złożonych współrzędnie
i podrzędnie. Istota wypowiedzeń złożonych wielokrotnie.
17
C. System języka a żywa mowa początków XXI stulecia
5. Najważniejsze problemy gramatyki opisowej w kontekście zjawisk i tendencji
rozwojowych współczesnej polszczyzny.
Literatura:
1. M. Bańko, Wykłady z polskiej fleksji, Warszawa 2002.
2. M. Bugajski, Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
3. M. Bugajski, Językoznawstwo normatywne, Warszawa 1993.
4. B. Cząstka-Szymon, H. Synowiec, K. Urban, Mały słownik terminów gramatycznych,
Kraków 1996.
5. R. Grzegorczykowa, Wykłady z polskiej składni, Warszawa 1996.
6. R. Grzegorczykowa, Zarys słowotwórstwa polskiego, Warszawa 1982.
7. T. Milewski, Językoznawstwo, Warszawa 1976.
8. A. Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa 1998.
9. J. Podracki, Składnia polska. Książka dla nauczycieli, studentów i uczniów, Warszawa
1997.
10. B. Wierzchowska, Fonetyka i fonologia języka polskiego, Wrocław 1980.
Uwaga. PodstawowÄ… literaturÄ™ tworzÄ… prace : M. Bugajskiego (pozycje nr 2 i 3),
T. Milewskiego (pozycja nr 7) oraz A. Nagórko (pozycja nr 8). Zawartość pozostałych
książek stanowi uzupełnienie i pogłębienie elementarnej wiedzy o systemie gramatycznym
języka polskiego i służyć może zarówno bieżącym przygotowaniom do ćwiczeń i do
egzaminu, jak i przyszłemu samokształceniu.
Moduł I. 9: Zarys dziejów języka polskiego
Cele:
 ogólne zapoznanie słuchaczy z teoretycznymi i metodologicznymi podstawami
językoznawstwa diachronicznego;
 przybliżenie uczestnikom studiów elementarnej wiedzy dotyczącej
pochodzenia, powstania i ewolucji języka polskiego, z uwzględnieniem
najważniejszych tendencji rozwojowych polszczyzny (egzemplifikowanych
głównie materiałem leksykalnym) oraz związków i zależności między historią
ojczyzny polszczyzny a przemianami narodowej wspólnoty komunikatywnej;
 dostarczenie beneficjentom projektu niezbędnych wiadomości i praktycznych
wskazówek przygotowujących ich od strony filologiczno-lingwistycznej do
analizy tekstów dawnych (np. Bogurodzicy), a także umożliwiających im
pełniejsze rozumienie zjawisk zaświadczonych wprawdzie we współczesnym
języku polskim (np. oboczności głoskowe w tematach form fleksyjnych,
niektóre nazwy osobowe i miejscowe, związki frazeologiczne) oraz w znanych
powszechnie tekstach kultury (np. archaizmy w pieśniach religijnych
18
i modlitwach), lecz mających swoje historyczne  najczęściej staropolskie 
podłoże i wyjaśnianych przez językoznawstwo diachroniczne.
Treści:
1. Podstawy teoretyczne historii języka polskiego. Historia języka polskiego jako
nauka  jej przedmiot, cele i zadania. Najważniejsze metody badań
historycznojęzykowych. Periodyzacje dziejów języka ojczystego  tradycje
i nowatorstwo. Miejsce polszczyzny wśród języków europejskich. Pochodzenie
polskiego języka literackiego.
2. y
ródła do badania dziejów polszczyzny. Język i styl Bogurodzicy. Najdawniejsze
zabytki stylu urzędowego: Kodeks Świętosławów, Ortyle magdeburskie. Biblia i jej
najstarsze tłumaczenia.
3. Nazwy własne i ich związek z kulturą. Toponimy. Antroponimy.
4. Zmiany zasobów leksykalnych w dziejach polszczyzny. Zmiany ilościowe
w poszczególnych dobach i ich przyczyny. Zmiany znaczenia wyrazów. Dzieje
zapożyczeń.
5. Przeszłość zaklęta we współczesnym języku polskim i w tekstach kultury. Relikty
dawnej polszczyzny w języku codziennym. Archaizmy w modlitwach i pieśniach
kościelnych.
Literatura:
1. S. Borawski, Wprowadzenie do historii języka polskiego, Warszawa 2000.
2. S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.
3. M. Borejszo, Osobliwości językowe polskich pieśni adwentowych,  Poradnik
Językowy 1995, z. 7.
4. M. Borejszo, Osobliwości językowe w polskich kolędach,  Poradnik Językowy 1992,
z. 9  10.
5. D. Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.
6. S. Dubisz, Język  historia  kultura, Warszawa 2002.
7. M. Hawrysz, Zmienność znaczenia wyrazów jako świadectwo systemu wartości,
Rozprawy Komisji Językowej Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Wrocław
1997.
8. L. Jankowiak, Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyz
nie
ogólnej, Warszawa 1997.
9. Z. Kaleta, Nazwisko w kulturze polskiej, Warszawa 1998.
19
10. Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Warszawa 1999.
11. Z. Klemensiewicz, Zagadnienia i założenia historii języka polskiego,  Pamiętnik
Literacki 1956, z. 3  4.
12. G. Kleparski, Kierunki typologiczne w badaniach nad zmianą znaczeniową wyrazów,
 Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego 1999.
13. T. Lehr-Spławiński, Język polski. Pochodzenie, powstanie, rozwój, Warszawa 1978.
14. M. Malec, Imię w polskiej antroponimii i kulturze, Kraków 2001.
15. E. Ostrowska, Z dziejów języka polskiego i jego piękna, Kraków 1978.
16. E. Rzetelska-Feleszko, Nazwy miejscowe, [ w: ] Polskie nazwy własne. Encyklopedia,
red. E. Rzetelska-Feleszko, Warszawa 1998.
17. T. Skubalanka, Historyczna stylistyka języka polskiego. Przekroje, Wrocław 1984.
18. Teksty staropolskie. Analizy i interpretacje, red. nauk. W. Decyk-Zięba i S. Dubisz,
Warszawa 2003.
19. B. Walczak, Kontakty polszczyzny z językami niesłowiańskimi, [w:] Współczesny język
polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
20. B. Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, Poznań 1995.
Uwaga. Powyższe zestawienie obejmuje zarówno prace stanowiące merytoryczne zaplecze
bieżących rozważań zaproponowanych słuchaczom podczas wykładów, jak i wybór
podstawowych publikacji z zakresu literatury przedmiotu, przygotowany z myślą
o samokształceniu beneficjentów projektu w przyszłości.
Moduł I. 10: Kultura języka polskiego
Cele:
 pogłębienie wiedzy o współczesnej polszczyz
nie, opanowanej przez
uczestników studiów w toku zajęć z przedmiotów Funkcje i odmiany języka
oraz Gramatyka opisowa języka polskiego, o wybrane zagadnienia z zakresu
lingwistyki normatywnej, a zwłaszcza zaznajomienie słuchaczy z
obowiązującą obecnie normą językową i jej poziomami;
 dostarczenie beneficjentom projektu narzędzi umożliwiających sprawne
i poprawne posługiwanie się językiem zarówno w życiu prywatnym, jak
i publicznym (np. w praktyce dydaktycznej nauczyciela polonisty), a w
szczególności  podniesienie kompetencji uczestników w zakresie
20
poprawności gramatycznej i leksykalnej, ortografii i interpunkcji, kształcenie
i doskonalenie umiejętności związanych ze sprawnością stylistyczno-
komunikacyjną, uwrażliwienie słuchaczy na estetyczne i etyczne walory
słowa.
Treści:
1. Ważniejsze stanowiska wobec kultury języka.
2. Norma a błąd  z
ródła normy językowej.
3. Kodyfikacja języka.
4. Twórczość językowa.
5. Zasady oceny faktów językowych.
6. Najważniejsze praktyczne problemy współczesnej polszczyzny.
Literatura:
1. M. Bugajski, Język w komunikowaniu, Warszawa 2006.
2. M. Bugajski, Językoznawstwo normatywne, Warszawa 1993.
3. M. Bugajski, Pół wieku kultury języka w Polsce, Warszawa 1999.
4. Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K. Mosiołek-Kłosińska,
Warszawa 2001.
5. H. Jadacka, Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Warszawa
2005.
6. A. Markowski, Kultura języka polskiego. Teoria, zagadnienia leksykalne, Warszawa
2005.
7. J. Podracki, Czy to naprawdę po polsku? Poradnik językowy, Warszawa 1993.
8. Słownik interpunkcyjny, red. A. Gałązka, J. Podracki, Warszawa 2002.
9. B. Walczak, Przegląd kryteriów poprawności językowej,  Poradnik Językowy 1995,
z. 9  10.
10. Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański,
Warszawa 2006.
11. Wielki słownik poprawnej polszczyzny PWN, red. A. Markowski, Warszawa 2006.
12. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001. [tu artykuły: A. Markowski,
J. Puzynina, Kultura języka; J. Miodek, O normie językowej].
Moduł I. 11: Retoryka
Cele:
 opanowanie przez słuchaczy podstaw sztuki oratorskiej użytecznych
w językowych zachowaniach publicznych, z uwzględnieniem takich
elementów przemówienia i cech stylu retorycznego, jak: werbalne
i niewerbalne środki komunikacji, wyznaczniki perswazji i ekspresywności,
stosowność i skuteczność mowy, etykieta językowa, wieloznaczność słowa
i wypowiedzi;
 zastosowanie zdobytych wiadomości podczas prezentacji wieńczącej warsztaty
(praktycznemu zdyskontowaniu zdobytej wiedzy własnej powinny
towarzyszyć: z jednej strony obiektywna samoocena, z drugiej zaś  analiza
zalet oraz usterek dostrzeżonych w oratorskich wystąpieniach innych
uczestników studiów), a także nabycie kompetencji sprzyjających retorycznej
21
sprawności i efektywności przyszłych wystąpień publicznych, zwłaszcza
związanych z praktyką dydaktyczną nauczyciela polonisty  mistrza słowa.
Treści:
A. Cykl wprowadzajÄ…cy
1. Wprowadzenie do retoryki klasycznej.
2. Analiza organizacji treści wybranych mów wzorcowych.
3. Techniki nawiÄ…zywania kontaktu z audytorium.
4. Językowe i wspomagające środki perswazji.
5. Ćwiczenia emisyjne.
B. Cykl praktyczny
6. Opracowanie konceptu mowy.
7. Elementy konatywne i fatyczne.
8. Programowanie ekspozycji.
9. Prezentacja mowy.
10. Analiza i korekta.
Literatura:
1. S. Borawski, Tradycja i perspektywy. Przeszłość i przyszłość nauki o dziejach języka
polskiego, Wrocław 1995.
2. S. Borawski, A. Furdal, Wybór tekstów do historii języka polskiego, Warszawa 1980.
3. M. Korolko, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, wyd. II rozszerzone,
Warszawa 1998.
4. O retoryce. Materiały do ćwiczeń, opracowania i wyboru dokonał J. Z. Lichański,
Warszawa 1995.
5. J. Ziomek, Retoryka opisowa, Wrocław 1990.
Moduł I. 12: Stylistyka praktyczna
Cele:
 przybliżenie słuchaczom najważniejszych zagadnień, dylematów i pojęć z
zakresu stylistyki ;
 poznanie kryteriów oceny zjawisk normatywnostylistycznych, a także
opanowanie przez uczestników studiów podstawowych zasad analizy tekstów
reprezentatywnych dla wybranych stylów funkcjonalnych (urzędowo-
kancelaryjnego, publicystyczno-dziennikarskiego, naukowego) współczesnego
języka polskiego;
 podniesienie nadawczo-odbiorczych i metodycznych kompetencji
beneficjentów projektu w zakresie gatunków użytecznych w codziennej
komunikacji (zwłaszcza form wypowiedzi przewidzianych w podstawie
programowej przedmiotu język polski), m. in. wskutek poznania i stosowania
przyjętych na gruncie stylistyki rozwiązań służących doskonaleniu sprawności
stylistyczno-komunikacyjnej oraz uwydatnianiu estetycznych i etycznych
walorów słowa.
Uwaga. Spośród celów poznawczych i kształcących oraz wynikających z nich treści
kształcenia uwzględnionych w opisie przedmiotu Stylistyka praktyczna zostały wyłączone
kwestie teleologiczno-merytoryczne dotyczące charakterystyki stylów funkcjonalnych
22
polszczyzny, analizy tekstów literatury pięknej (utworów i gatunków reprezentatywnych dla
stylu artystycznego w wymiarach indywidualnym i typowym) oraz zasad przygotowywania
i wygłaszania przemówień. Zagadnienia te są bowiem realizowane podczas zajęć
z przedmiotów: Funkcje i odmiany języka, Analiza i interpretacja dzieła literackiego
i Retoryka.
Treści:
A. Cykl wprowadzajÄ…cy (teoretyczno-metodologiczny)
1. Stylistyka jako dyscyplina badań naukowych oraz przedmiot kształcenia
akademickiego. Podstawowe dylematy, pojęcia i terminy stylistyki: stylistyka
teoretyczna czy praktyczna?, stylistyka językoznawcza czy literaturoznawcza?,
pojęcie stylu, relacje język  styl, błąd językowy a błąd stylistyczny, pojęcie cechy
stylowej, cechy dobrego stylu, pojęcie środka stylistycznego.
2. Styl  kodeks czy rylec? O historycznych i współczesnych koncepcjach stylu  zarys
dziejów zagadnienia.
3. Wybrane zagadnienia genologii stylistycznej: zróżnicowanie stylowe polszczyzny,
style typowe a styl indywidualny autora, zasady klasyfikacji środków stylistycznych
w kontekście koncepcji cech stylowych.
B. Cykl rozwijajÄ…cy (metodyczno-praktyczny)
4. Podstawy metodyczne i praktyka analizy stylistycznej  analiza tekstów użytkowych,
reprezentatywnych dla wybranych stylów funkcjonalnych współczesnego języka
polskiego: urzędowo-kancelaryjnego, publicystyczno-dziennikarskiego i naukowego.
5. Z problemów nauczania języka polskiego  zasady pisania, redagowania
i metodycznego przybliżania wybranych form wypowiedzi wyzyskiwanych
w praktyce szkolnej oraz gatunków użytecznych w codziennej komunikacji
społecznej: opisu, opowiadania, charakterystyki postaci, streszczenia, rozprawki,
recenzji, referatu, sprawozdania, listu (prywatnego, urzędowego, motywacyjnego),
podania, życiorysu, ogłoszenia, zaproszenia, prośby, podziękowania, życzeń.
Literatura:
1. H. Kurkowska, S. Skorupka, Stylistyka polska.. Zarys, wyd. V, Warszawa 2001.
2. M. Kuziak, S. Rzepczyński, Jak pisać? [bez roku i miejsca wydania]
3. M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1995.
4. W. Pisarek, Nowa retoryka dziennikarska, Kraków 2002.
5. Praktyczna stylistyka nie tylko dla polonistów, red. E. Bańkowska, A. Mikołajczuk,
Warszawa 2003.
6. T. Skubalanka, Podstawy analizy stylistycznej. Rozważania o metodzie, Lublin 2002.
7. A. i P. Wierzbiccy, Praktyczna stylistyka, Warszawa 1968.
23
8. Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001. [tu artykuły: S. Gajda, Styl
naukowy; M. Wojtak, Styl urzędowy]
9. M. Zaśko-Zielińska, Przez okno świadomości. Gatunki mowy w świadomości
użytkowników języka, Wrocław 2002.
10. H. i T. Zgółkowie, Językowy savoir-vivre, Poznań 2001.
Segment II
Kompetencje dydaktyczne nauczyciela języka polskiego
Moduł II. 1/13. Dydaktyka literatury i języka polskiego
Cel:
 wyposażenie słuchaczy w podstawowe wiadomości i umiejętności
umożliwiające im skuteczną organizację nauczania i uczenia się języka
polskiego w szkole podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych.
Treści:
1. Charakterystyka języka polskiego jako przedmiotu nauczania szkolnego.
2. Cele edukacji polonistycznej w wymiarze przedmiotowym i jednostkowym.
3. Temat lekcji jako podstawowa kategoria dydaktyczna.
4. Sposoby formułowania tematu i celów lekcji.
5. Zasady i metody kształcenia językowego i literackiego.
6. Ćwiczenia w projektowaniu określonych lekcji.
7. Warsztat pracy polonisty.
8. Ewaluacja osiągnięć dydaktycznych.
Literatura:
1. M. Nagajowa, ABC metodyki języka polskiego, Warszawa 1995.
2. Polonista w szkole. Podstawy kształcenia nauczyciela polonisty, red. A. Janus-Sitarz,
Kraków 2004.
3. Przygotowanie ucznia do odbioru różnych tekstów kultury, red. A. Janus-Sitarz,
Kraków 2004.
4. M. Sinica, Wybrane obszary badań edukacji literackiej, Zielona Góra 2006.
Uwaga. Przewidywane jest ponadto omówienie programów nauczania oraz wybranych
podręczników metodycznych i podręczników języka polskiego.
Moduł II. 2/14: Biblioterapeutyczny wymiar edukacji polonistycznej
Cel:
 ukazanie słuchaczom możliwości spożytkowywania terapeutycznych
własności dzieł literackich w praktyce edukacyjnej, a w szczególności 
zaprezentowanie sposobów wykorzystywania tekstów o takich walorach
w procesach dwojakiego rodzaju: w diagnozie terapeutyczno-wychowawczej
24
(tzn. w diagnozowaniu: problemów psychicznych, z którymi borykają się
uczniowie, mechanizmów podtrzymujących te problemy, wypracowywanych
przez uczniów mechanizmów obronnych) oraz w terapii (mającej na celu
m.in.: zmianę społecznych postaw uczniów i ich systemów wartości,
przeobrażenie stosowanych przez nich sposobów prowadzenia narracji
i autonarracji, a także sposobów komunikowania emocji, reorganizację
przyjmowanych przez nich sposobów komunikowania pozawerbalnego,
doskonalenie ich umiejętności dokonywania samooceny i samowzmacniania).
Treści:
1. Biblioterapia jako sztuka leczenia za pomocą książki: rozwój biblioterapii, jej cele i
zadania.
2. Terapia poprzez przebudowę systemu wartości człowieka i jego sposobu widzenia
świata: kulturowe uwarunkowania oceny  normalności i  anormalności jednostki;
sens życia a zdrowie psychiczne jednostki.
3. Dzieło literackie jako narzędzie utrwalania i przekształcania systemu wartości
odbiorcy.
4. y
ródła skuteczności oddziaływań utworu literackiego na odbiorcę.
5. Metodyka pracy biblioterapeutycznej: uwarunkowania postępowania
biblioterapeutycznego; zasady doboru literatury terapeutycznej; formy pracy
z uczniem na etapie diagnostyki terapeutycznej ; sposoby prowadzenia terapii;
zasady oddziaływania terapeutycznego.
Literatura:
1. J. Aleksandrowicz, Literatura a zdrowie społeczeństwa, Warszawa 1973.
2. Ph. Barker, Metafory w psychoterapii. Teoria i praktyka, Gdańsk 1997.
3. I. Borecka, Biblioterapia  nowa szansa książki, Olsztyn 1992.
4. I. Borecka, Biblioterapia. Teoria i praktyka, Warszawa 2001.
5. Człowiek  pytanie otwarte, red. K. Popielski, Lublin 1987.
6. Człowiek  wartości  sens. Studia z psychologii egzystencji, red. K. Popielski,
Lublin 1996.
7. K. Dąbrowski, Zdrowie psychiczne a wartości ludzkie, Warszawa 1974.
8. D. Demetrio, Autobiografia. Terapeutyczny wymiar pisania o sobie, Kraków 2000.
9. V. E. Frankl, Homo patiens, Warszawa 1971.
10. A. Gersie, N. King, Drama. Tworzenie opowieści w edukacji i terapii, Warszawa
1999.
11. L. Jazownik, Wyzwolić moc lektury. Aksjologiczno-dydaktyczny sens dzieła
literackiego, Zielona Góra 2004.
12. W. Krzemińska, Literatura piękna a zdrowie psychiczne, Warszawa 1975.
13. L. L Abate, G. R. Weeks, Paradoks w psychoterapii, Gdańsk 2000.
14. M. Molicka, Bajki terapeutyczne dla dzieci, Poznań 1999.
15. W. Nowicki, Człowiek w świecie dzieł, Warszawa 1975.
16. Z. Skorny, Emocje a korekcyjna funkcja biblioterapii, Wrocław 1988.
17. W. Szulc, Sztuka i terapia, Warszawa 1993.
18. A. Włodarczyk, Styl terapeutyczny w pracy nauczyciela polonisty, Kraków 2007.
25
Moduł II. 3/15: Specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu
Cel:
 zapoznanie słuchaczy z podstawowymi symptomami specyficznych
trudności w czytaniu i pisaniu oraz ze sposobami ich redukowania.
Treści:
1. W kręgu podstawowych terminów i pojęć. Ustalenia terminologiczne: specyficzne
trudności w czytaniu i pisaniu, dysleksja, dysortografia, dysgrafia.
2. Dysleksja i dysortografia: przyczyny, diagnoza, korekta. Przyczyny i objawy
dysleksji. Diagnozowanie uczniów dyslektycznych w poradniach psychologiczno-
pedagogicznych. Korygowanie dysleksji. Formy pomocy uczniom z dysortografiÄ….
Ćwiczenia usprawniające czytanie. Ćwiczenia usprawniające motorykę. Pomoc
uczniom dyslektycznym w świetle aktualnych rozporządzeń Ministra Edukacji
Narodowej.
Literatura:
1. M. Bogdanowicz, O dysleksji, czyli specyficznych trudnościach w czytaniu i pisaniu 
odpowiedzi na pytania rodziców i nauczycieli, Gdańsk 2002.
2. M. Bogdanowicz, Ryzyko dysleksji, Gdańsk 2002.
3. W. Brejanek, Dysleksja, Warszawa 2003.
4. W. Grabałowska, Ćwiczenia w czytaniu i pisaniu. Poradnik metodyczny do terapii
dzieci dyslektycznych, Toruń 1994.
5. W kręgu specyficznych trudności nauki czytania i pisania, red. M. Sinica,
A. Radzińska-Rogoża, Zielona Góra 2005.
Moduł II. 4/16: Zastosowanie technologii informacyjnych w nauczaniu języka polskiego
Cel:
 poznanie praktycznych możliwości wykorzystania instrumentów
informatycznych w praktyce dydaktycznej nauczyciela polonisty, ze
szczególnym uwzględnieniem nauczania i uczenia się języka
polskiego w szkole podstawowej i w gimnazjum.
Treści:
1. Zastosowanie komputera w nauczaniu i uczeniu siÄ™ ortografii i interpunkcji.
2. Przygotowanie prezentacji multimedialnej na potrzeby konkretnej lekcji języka
polskiego  wskazówki metodyczne.
3. Użyteczność narzędzi informatycznych w kwerendach leksykograficznych.
4. Warsztaty edytorsko-językowe: edytowanie i formatowanie tekstu; wyzyskiwanie
modułów służących do korekty tekstu pod względem ortograficznym,
interpunkcyjnym oraz stylistycznym.
Uwaga. Przedmiot będzie realizowany po zakończeniu zajęć z Technologii informacyjnych
w warsztacie pracy nauczyciela, a jego cele i treści zostaną dostosowane, co staraliśmy się
wyżej zasygnalizować ich zaprojektowanym w programie doborem, do specyfiki drugiego
przedmiotu nauczania  języka polskiego. Tematyka warsztatów, ze względu na ich
zdecydowanie praktyczny charakter, zawiera informacje stanowiące konkretyzacje ogólnie
sformułowanego celu, wskazujące na pożądane kompetencje merytoryczno-metodyczne
wyrabiane w trakcie realizacji opisywanego modułu.
26
Literatura:
1. D. Olędzka, Edytor Word 6.0 i arkusz kalkulacyjny Excel 5.0 w ćwiczeniach,
Warszawa 2001.
2. B. Siemieniecki, Komputer w edukacji. Podstawowe problemy technologii
informacyjnej, Toruń 1998.
3. M. Sysło, Komputer i technologia informacyjna w kształceniu ogólnym, cz. I,
 Wychowanie Techniczne w Szkole 1996, z. 4.
Segment V
Konteksty współczesnej edukacji
Moduł V. 1/19: Tendencje w kształceniu polonistycznym po 1989 roku
Cel:
 zapoznanie słuchaczy z głównymi postulatami dotyczącymi
kształcenia polonistycznego po 1989 roku oraz z przeobrażeniami w
tym zakresie;
 zwrócenie uwagi na takie konteksty edukacji polonistycznej, jak:
ogólniejsze tendencje i zmiany w systemie edukacyjnym, problemy
wychowawcze we współczesnej szkole, etyka zawodu nauczyciela;
 przybliżenie uczestnikom studiów tradycji i osiągnięć Zakładu
Dydaktyki Literatury i Języka Polskiego Uniwersytetu
Zielonogórskiego  związanych zarówno z kształceniem nauczycieli
polonistów, jak i rozwojem refleksji naukowej  oraz założeń
realizowanego projektu.
Treści:
1. Upodmiotowienie i pedagogizacja procesu edukacyjnego.
2. Powrót do humanistycznych jakości edukacyjnych.
3. Dialogowy charakter procesu edukacyjnego.
Literatura:
1. D. Amborska-Głowacka, Kierunki przeobrażeń w edukacji polonistycznej po1989
roku, Zielona Góra 2005.
2. Dydaktyka literatury i języka polskiego w kształceniu nauczycieli, red. Z. Uryga,
Kraków 1991.
3. Narodowy i europejski wymiar edukacji literackiej i językowej, red. M. Sinica, Zielona
Góra 1996.
4. S. Ruciński, Wychowanie jako poszukiwanie wartości, Warszawa 1988.
27