10 RACHUNKOWOŚĆ DLA KAŻDEGO
www.gazetapodatkowa.pl
Zdarzenia po dacie bilansu
założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, to ich skutki
Pojutrze, tj. 31 marca 2010 r., upływa ostateczny
ujmuje w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała
termin na sporządzenie sprawozdania finanso-
(art. 54 ust. 2 ustawy o rachunkowości). Jeśli są one tak istotne, że w ich następstwie nie
wego za 2009 r. Zdarza się, że sprawozdanie jest już sporządzone, podpisane
można uznać sprawozdania finansowego za rzetelne i prawidłowe, to kwotę korekty spo-
i gotowe do zatwierdzenia, a do firmy wpływa zagubiona faktura lub inna
wodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał (fundusz) własny i wykazuje jako
informacja dotycząca tego sprawozdania. Jak wówczas postąpić?
 zysk (strata) z lat ubiegłych (art. 54 ust. 3 ustawy).
W księgach rachunkowych danego roku obrotowego oraz w sprawozdaniu finansowym Jeśli więc zdarzy się, że po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2009 r. jed-
za ten rok powinny zostać ujęte wszystkie zdarzenia, które dotyczą tego roku. W przypadku nostka otrzyma informację o istotnym zdarzeniu dotyczącym tego sprawozdania, należy
jednak gdy informacje o pewnych zdarzeniach wpłyną do jednostki po zamknięciu ksiąg potraktować go jak istotny błąd i jego korektę ująć w księgach 2010 r. zapisem:
i sporządzeniu sprawozdania za ten rok, należy postępować zgodnie z art. 54 ust. 1-3 ustawy  Wn/Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Skutki błędów
o rachunkowości. Sposób ujęcia tych zdarzeń w księgach i sprawozdaniu finansowym z lat ubiegłych),
zależy od ich wagi oraz od momentu, w którym otrzymano informacje o nich.  Ma/Wn konto zespołu 0, 1, 2, 3 itd.  w zależności od przyczyny błędu.
Takie ujęcie nie deformuje wyniku finansowego bieżącego roku. W bilansie za 2010 r.
Istotne informacje otrzymane przed zatwierdzeniem sprawozdania
skutki korekty takiego błędu wykazuje się wówczas w pasywach w pozycji A.VII  Zysk
finansowego
(strata) z lat ubiegłych .
Zdarzyć się może, że po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego Jeśliby natomiast wykryty błąd dotyczący zatwierdzonego sprawozdania za 2009 r. był
zatwierdzeniem, jednostka otrzyma informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ w ocenie jednostki nieistotny  korektę tego błędu ujmuje się w księgach rachunkowych
na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania przez nią za 2010 r. w korespondencji z pozostałymi przychodami lub kosztami operacyjnymi, za-
działalności nie jest uzasadnione. Wówczas powinna odpowiednio zmienić to sprawozdanie, pisem:
dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, a) jeśli zwiększa koszty
którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który  Wn konto 76-1  Pozostałe koszty operacyjne ,
sprawozdanie to bada lub zbadał (art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości).  Ma konto zespołu 0, 1, 2, 3 itd.  w zależności od przyczyny błędu,
Zatem w przypadku otrzymania w 2010 r., po sporządzeniu sprawozdania finansowego za b) jeśli zwiększa przychody
2009 r., ale przed jego zatwierdzeniem, informacji mających istotny wpływ na to sprawoz-  Wn konto zespołu 0, 1, 2, 3 itd.  w zależności od przyczyny błędu,
danie, jednostka powinna otworzyć księgi za 2009 r. i wprowadzić do nich zapisy dotyczące  Ma konto 76-0  Pozostałe przychody operacyjne .
tych zdarzeń. Następnie należy na nowo sporządzić sprawozdanie finansowe.
Podstawa prawna: ustawa z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. nr 152, poz. 1223 ze
zm.).
Trzeba wiedzieć, że jednostka we własnym zakresie ustala istotność zdarzenia. Może
ona być określona wartościowo. Często przyjmuje się, że kwota, która nie ma wpływu na
Dorota Przybyszewska
rzetelność sprawozdania finansowego, to niższa z dwóch wartości: 1  2% sumy bilansowej
lub 0,5  1% przychodów ze sprzedaży. Nie zawsze informacje mające wpływ na sprawoz-
danie da się określić wartościowo  przykładowo, istotna będzie dla jednostki informacja
Podatkowa księga
o upadłości głównego odbiorcy, która może wpłynąć na możliwość kontynuowania przez
nią działalności. Oceny istotności zdarzeń każdorazowo dokonać powinien kierownik
przychodów i rozchodów
jednostki.
Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu ist-
Czy przedsiębiorca z UE może prowadzić księgę
niejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji
dodatkowej (art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości).
podatkową?
Jeśli więc jednostka otrzyma informacje niepowodujące zmiany stanu faktycznego
przedstawionego w sporządzonym sprawozdaniu finansowym za 2009 r.  sygnalizuje to Przedsiębiorca nieposiadający obywatelstwa polskiego (będący oby-
w informacji dodatkowej. Zauważmy, że muszą to być zdarzenia niepowodujące zmiany watelem kraju UE) rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej
stanu istniejącego na dzień sporządzenia sprawozdania, a więc takie, które nie spowodowa- w Polsce. Czy może rozliczać tę działalność w pierwszym roku jej trwania
łyby zmiany wartościowej w pozycjach wykazywanych w innych częściach sprawozdania na podstawie księgi podatkowej, czy musi od razu zaprowadzić księgi
finansowego. Mogą to być np. informacje o dużych zmianach cen aktywów lub kursów rachunkowe?
wymiany walut po dniu bilansowym. Ewentualna zmiana informacji dodatkowej spowoduje
konieczność ponownego podpisania wszystkich elementów sprawozdania finansowego. Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą muszą rozliczać się na podsta-
Nie zawsze zajdzie potrzeba zmiany sporządzonego, lecz jeszcze niezatwierdzonego wie ksiąg rachunkowych, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów
sprawozdania finansowego. Jeśli jednostka otrzyma informację o zdarzeniu dotyczącym i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość
sprawozdania finansowego za 2009 r., które jednak nie ma na nie istotnego wpływu, może w walucie polskiej 1.200.000 euro. Wynika tak z art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachun-
ująć je w księgach 2010 r. kowości. Jednak do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na teryto-
rium Rzeczypospolitej Polskiej osób zagranicznych, oddziałów i przedstawicielstw
Istotne zdarzenia dotyczące sprawozdania finansowego ujawnione
przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
po jego zatwierdzeniu
gospodarczej, należy zawsze stosować ustawę o rachunkowości. O tym mówi art. 2
Jeżeli jednostka otrzymała po zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego infor- ust. 1 pkt 6 tej ustawy.
macje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie lub powodujących, że Osobą zagraniczną jest m.in. osoba fizyczna nieposiadająca obywatelstwa polskiego.
Stanowi o tym art. 5 ust. 2 lit. a) ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U.
z 2007 r. nr 155, poz. 1095 ze zm.). Zasadą jest, że osoby takie posiadające siedzibę
w Polsce muszą prowadzić księgi rachunkowe. Istnieje jednak odstępstwo od tej zasady
dotyczące obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej. Traktat ustanawiający
Wspólnotę Europejską zakazuje wszelkiej dyskryminacji ze względu na przynależność
państwową. Z wyrażonej w art. 43 Traktatu zasady swobody przedsiębiorczości i zasady
pierwszeństwa prawa wspólnotowego nad prawem krajowym wynika, że:
1) prawo wspólnotowe ma pierwszeństwo przed prawem krajowym państwa człon-
kowskiego,
2) państwa mają obowiązek zapewnić skuteczność prawa wspólnotowego,
3) krajom członkowskim nie wolno wprowadzać przepisów prawa krajowego, które
byłyby sprzeczne z prawem wspólnotowym,
4) w razie sprzeczności przepisów prawa wspólnotowego i krajowego, zastosowanie
mają przepisy prawa wspólnotowego,
5) póz
niejsze prawo krajowe nie deroguje wcześniejszego prawa wspólnotowego.
Mając na uwadze zasadę równego traktowania obywateli państw członkowskich
Unii Europejskiej należy uznać, iż osoby fizyczne będące obywatelami tych państw,
nieposiadające obywatelstwa polskiego, powinny być traktowane tak jak obywatele
polscy. W związku z tym zastosowanie do nich znajduje art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy
o rachunkowości, na podstawie którego osoby te są zobowiązane do prowadzenia ksiąg
rachunkowych dopiero po osiągnięciu za poprzedni rok obrotowy przychodów netto
ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszących co najmniej
równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro.
Zatem obywatel UE rozpoczynający działalność gospodarczą w Polsce może
prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów do końca roku, w którym
jego przychody przekroczą równowartość 1.200.000 euro.
Potwierdzeniem powyższego może być m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora
Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 17 lutego 2010 r., nr IPPB1/415-959/09-2/KS,
w której czytamy:
 Z uwagi na okoliczność, iż Wnioskodawca posiada obywatelstwo austriackie,
a więc jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej prowadzącym
pozarolniczą działalność gospodarczą na terytorium Polski, zobowiązany będzie do
prowadzenia ksiąg rachunkowych dopiero po osiągnięciu, za poprzedni rok obrotowy,
przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wynoszą-
cych co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro  zgodnie z art. 2
ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o rachunkowości .
Gazeta Podatkowa nr 25 " 29.03.2010 r.