10 www.gazetapodatkowa.pl
RACHUNKOWOR
Ć DLA KAŻDEGO
Zdarzenia po dacie bilansu
porządzenie rocznego sprawozdania finansowego, jego podpisanie przez uprawnione 5) wykrycie oszustw lub błędów wskazujących na nieprawidłowoS
ć sprawozdania finan-
osoby i przedłożenie właS
ciwym organom kończy ważny etap prac związanych z za- sowego.
Smknięciem roku obrotowego. Jednak nie można uznać, że dane ujęte w księgach ra-
Przykłady zdarzeń po dacie bilansu niewymagające korekt
chunkowych oraz we wszystkich elementach składowych rocznego sprawozdania finanso-
Do zdarzeń niewymagających dokonania korekt kwot wykazanych w sprawozdaniu fi-
wego, jak również w sprawozdaniu z działalnoS
ci, są ostateczne i już nie mogą ulec zmianie.
nansowym, które jednak należy ujawnić w informacji dodatkowej  zgodnie z MSR 10
Może się bowiem zdarzyć, iż po dacie sporządzenia rocznego sprawozdania finansowe-
paragraf 22  można zaliczyć m.in.:
go jednostka uzyska informacje o zdarzeniach  korzystnych, jak i niekorzystnych  doty-
1) istotne połączenie jednostek następujące po dniu bilansowym lub sprzedaż istotnej
czących poprzedniego roku lub też lat ubiegłych. Roczne sprawozdanie finansowe powinno
jednostki zależnej,
rzetelnie i jasno przedstawiać sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy jed-
2) ogłoszenie zamiaru zaniechania działalnoS
ci,
nostki. Zatem w przypadku zaistnienia zdarzeń po dniu bilansowym powinny być one prze-
3) znaczące zakupy lub znacząca sprzedaż aktywów lub konfiskata kluczowych akty-
analizowane przez kierownika jednostki oraz głównego księgowego pod kątem uwzględ-
wów przez państwo,
nienia ich skutków w księgach rachunkowych, w rocznym sprawozdaniu finansowym oraz
4) zniszczenie przez pożar ważnego zakładu produkcyjnego mające miejsce po dniu bi-
w sprawozdaniu z działalnoS
ci.
lansowym,
Sposób ujęcia informacji o skutkach zdarzeń, które zaistniały (jednostka uzyskała infor-
5) ogłoszenie rozpoczęcia lub rozpoczęcie wdrażania istotnej restrukturyzacji,
macje o nich) po zamknięciu ksiąg rachunkowych i sporządzeniu rocznego sprawozdania
6) nadzwyczaj duże zmiany cen aktywów lub kursów wymiany walut,
finansowego reguluje art. 54 ustawy o rachunkowoS
ci (Dz. U. z 2002 r. nr 76, poz. 694
7) zmiany stawek podatkowych lub przepisów podatkowych, które weszły w życie lub
ze zm.). Ustawa nie okreS
la definicji zdarzeń po dacie bilansu ani też nie podaje przykładów
zostały ogłoszone po dniu bilansowym i mają znaczący wpływ na bieżące zobowią-
takich zdarzeń. Dlatego też należy zapoznać się Międzynarodowym Standardem Rachunko-
zanie podatkowe i bieżące należnoS
ci podatkowe oraz na rezerwy z tytułu odroczone-
woS
ci nr 10  Zdarzenia następujące po dniu bilansowym i skorzystać z wyjaS
nień zamiesz-
go podatku dochodowego,
czonych w tym standardzie. Będzie o tym mowa w dalszej częS
ci niniejszego artykułu.
8) podjęcie znaczących zobowiązań i zobowiązań warunkowych, na przykład udzielenie
Z ustawy o rachunkowoS
ci wynika, że sposób korekty zapisów lub też ewentualne za-
wysokich gwarancji,
księgowanie kwot wczeS
niej nieujętych w księgach rachunkowych i rocznym sprawozda-
9) wniesienie sprawy do sądu (przez lub przeciwko jednostce) wynikającej wyłącznie ze
niu finansowym zależeć będzie od tego, czy w momencie uzyskania informacji o zdarze-
zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym.
niach dotyczących roku sprawozdawczego (lat ubiegłych) sprawozdanie finansowe zostało
zatwierdzone przez właS
ciwy organ.
Ewa Gruchot
Dane uzyskane przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego
W przypadku gdy jednostka uzyskała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ
na sporządzone sprawozdanie lub powodujących, że założenie kontynuowania działalnoS
ci
Podatkowa księga
przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna odpowiednio zmienić to sprawozdanie, do-
konując jednoczeS
nie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego,
przychodów i rozchodów
którego sprawozdanie finansowe dotyczy. Jednostka powinna także powiadomić o tym bie-
głego rewidenta, który to sprawozdanie bada lub zbadał.
Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istnie- Przychód z tytułu  usług ciągłych
jącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaS
nienia zamieszcza się w informacji dodat-
R
wiadczę usługi informatyczne  stały serwis. W umowie z klien-
kowej.
tem zapisano, że okresem rozliczeniowym tych usług jest miesiąc.
Jeżeli w danym roku obrotowym lub przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego
Pod jaką datą należy wykazać przychód w księdze podatkowej?
za ten rok obrotowy jednostka stwierdziła popełnienie w poprzednich latach obrotowych
błędu podstawowego, w następstwie którego nie można uznać sprawozdania finansowego Generalna zasada stanowi, że za datę powstania przychodu w przypadku S
wiad-
za rok lub lata poprzednie za spełniające wymagania okreS
lone w art. 4 ust. 1 ustawy o ra- czenia usług uznaje się dzień wykonania usługi lub jej częS
ciowego wykonania, nie
chunkowoS
ci (rzetelnie i jasno przedstawiające sytuację majątkową i finansową oraz wynik póx
niej niż dzień wystawienia faktury lub uregulowania należnoS
ci. Wynika to
finansowy), to kwotę korekty spowodowanej usunięciem tego błędu odnosi się na kapitał z art. 14 ust. 1c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r.
(fundusz) własny i wykazuje jako  zysk (strata) z lata ubiegłych . Skutki błędów podstawo- nr 14, poz. 176 ze zm.). Jeżeli jednak strony ustalą, że usługa jest rozliczana
wych księgowane są zapisem: w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uznaje się ostatni
- Wn/Ma konto 82  Rozliczenie wyniku finansowego (w analityce: Skutki błędów dzień okresu rozliczeniowego okreS
lonego w umowie lub na wystawionej fak-
podstawowych z lat ubiegłych), turze, nie rzadziej niż raz w roku (art. 14 ust. 1e ustawy o pdof).
- Wn /Ma konta np. 0, 1, 2, 3 (w zależnoS
ci od przyczyny błędu). W przypadku S
wiadczenia usług informatycznych na zasadzie stałego serwi-
Skutki błędów podstawowych powinny być wykazane w pasywach bilansu  w częS
ci su, kiedy w zawartej umowie strony ustaliły, że okresem rozliczeniowym jest
A.VII  Zysk (strata) z lat ubiegłych . Ten sposób ujęcia w księgach rachunkowych i w bi- miesiąc  przychód powstaje w ostatnim dniu każdego miesiąca. Stąd przychód
lansie nie deformuje wyniku finansowego bieżącego roku. z tytułu usług informatycznych (stały serwis) S
wiadczonych przez podatnika
Jednostki indywidualnie powinny okreS
lić w swojej polityce rachunkowoS
ci, które błędy w styczniu 2007 r. powstał 31 stycznia 2007 r. W księdze podatkowej pod tą datą
będą uznawały za istotne. NajczęS
ciej przyjmuje się, że błąd jest nieistotny, jeS
li nie prze- podatnik powinien ująć wartoS
ć przychodu w kolumnie 7  WartoS
ć sprzedanych
kracza 3-5% zysku brutto za dany rok. Skutki błędów nieistotnych dotyczących lat ubie- towarów i usług .
głych zalicza się do przychodów i kosztów operacyjnych i ujmuje zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 32
Dorota Przybyszewska
ustawy o rachunkowoS
ci  jako zdarzenia poS
rednio związane z działalnoS
cią operacyjną
jednostki, tj.;
Zakup towarów w dniu rozpoczęcia działalnoS
ci
- na koncie 76-0  Pozostałe przychody operacyjne (po stronie Ma) lub
- na koncie 76-1  Pozostałe koszty operacyjne (po stronie Wn)
DziałalnoS
ć gospodarczą zarejestrowałem w urzędzie skarbowym
w korespondencji z kontami np. 0, 1, 2, 3 (w zależnoS
ci od przyczyny błędu).
dnia 5 stycznia 2007 r. z terminem rozpoczęcia działalnoS
ci 8 stycznia
2007 r. Towar zakupiłem 8 stycznia 2007 r. i w tym samym dniu rozpo-
Dane uzyskane po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego
cząłem sprzedaż. WartoS
ć zakupionego towaru na podstawie faktur
Jeżeli jednostka otrzyma informacje o zdarzeniach, o których mowa wyżej, po zatwier-
VAT zarejestrowałem w podatkowej księdze 8 stycznia 2007 r. w ko-
dzeniu rocznego sprawozdania finansowego, to ich skutki ujmuje w księgach rachunkowych
lumnie 10 i dokonywałem sumowania z wartoS
cią towarów zakupio-
roku obrotowego, w którym informacje te otrzymała. Zatem jeżeli informacje dotyczące
nych w następnych dniach. Czy postąpiłem prawidłowo?
sprawozdania finansowego za 2006 r. wpłyną do jednostki w 2007 r., ale już po zatwierdze-
Tak, podatnik postąpił prawidłowo. Z pytania wynika, że podatnik dokonał za-
niu sprawozdania za 2006 r., to skutki tych zdarzeń jednostka ujmie w księgach rachunko-
kupu towarów handlowych w dniu rozpoczęcia działalnoS
ci gospodarczej, tj. 8 stycz-
wych w 2007 r. oraz ujawni je w sprawozdaniu finansowym za ten rok.
nia 2007 r. Zatem wartoS
ć towarów zakupionych w tym dniu powinna być wpisa-
Sposób ujęcia w księgach rachunkowych i w sprawozdaniu finansowym będzie analo-
na do księgi w kolumnie 10  Zakup towarów handlowych i materiałów wg cen
giczny do omówionego wczeS
niej, tj. zależeć będzie od poziomu istotnoS
ci błędu.
zakupu i będzie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów w styczniu
Przykłady zdarzeń po dacie bilansu wymagające korekt
2007 r., gdyż jest to koszt bieżącej działalnoS
ci gospodarczej. Podlegać będzie
Zgodnie z MSR nr 10 do zdarzeń następujących po dacie bilansu wymagających doko- więc sumowaniu z wartoS
cią towarów handlowych zakupionych w następnych
nania korekt kwot ujętych w sprawozdaniu finansowym należy zaliczyć m.in.: dniach i wpisanych w kolumnie 10.
1) rozstrzygnięcie sprawy sądowej po dniu bilansowym, które potwierdza istniejące już Jeżeli podatnik dokonałby zakupu towarów handlowych przed rozpoczęciem
na dzień bilansowy zobowiązanie jednostki  należy skorygować uprzednio utworzoną działalnoS
ci gospodarczej, np. 7 stycznia 2007 r. lub wczeS
niej, w takim przy-
rezerwę lub utworzyć dodatkową rezerwę, a nie tylko ujawnić informację o zobowią- padku na dzień rozpoczęcia działalnoS
ci (tutaj: na dzień 8 stycznia 2007 r.) byłby
zaniu warunkowym w informacji dodatkowej, obowiązany sporządzić spis z natury towarów handlowych i wpisać jego wartoS
ć
2) uzyskanie informacji po dniu bilansowym o tym, że na dzień bilansowy nastąpiła utrata do księgi (pod pozycją pierwszą). Tę kwestię reguluje ż 27 rozporządzenia Mini-
wartoS
ci składnika aktywów lub że kwota wczeS
niej ujętego odpisu aktualizującego stra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi
z tytułu utraty wartoS
ci składnika aktywów powinna zostać skorygowana. Informacja- przychodów i rozchodów (Dz. U. nr 152, poz. 1475 ze zm.). Jednak wtedy war-
mi takimi mogą być przykładowo: toS
ć towarów wykazana w tym spisie nie obciążyłaby bezpoS
rednio kosztów
a) bankructwo klienta, które następuje po dniu bilansowym  jednostka powinna sko- działalnoS
ci i nie podlegałaby sumowaniu z księgowanymi kosztami ani
rygować wartoS
ć bilansową należnoS
ci, w styczniu, ani w następnych miesiącach. WartoS
ć towarów wynikająca ze spi-
b) sprzedaż zapasów dokonana po dniu bilansowym po cenie niższej niż wartoS
ć przy- su według cen zakupu czy nabycia zostałaby rozliczona dopiero przy sporządza-
jęta do wyceny  należy doprowadzić wartoS
ć zapasów na dzień bilansowy do po- niu następnego spisu z natury. Jeżeli następny spis z natury dokonany byłby do-
ziomu cen sprzedaży netto, piero na koniec 2007 r., wartoS
ć towarów zakupionych przed rozpoczęciem dzia-
3) ustalenie po dniu bilansowym ceny nabycia aktywów zakupionych lub przychodów łalnoS
ci uwzględniona byłaby najwczeS
niej przy ustalaniu podstawy opodatko-
ze sprzedaży aktywów sprzedanych przed dniem bilansowym, wania za rok 2007 (jako różnica wynikająca ze zmiany wartoS
ci towarów na po-
4) ustalenie po dniu bilansowym kwoty wypłat z zysku lub premii, jeżeli na jednostce czątek i koniec roku).
ciążyło na dzień bilansowy prawne lub zwyczajowo oczekiwane zobowiązanie do do-
Ewa Gruchot
konania wypłat, do których tytuł powstał w wyniku zdarzeń mających miejsce przed
tą datą,
Gazeta Podatkowa nr 20 " 8.03.2007 r.