Strona 1 z 6
Supegromada w Centaurze
Supegromada w Centaurze jest najbli\
szÄ… du\
Ä… supergromadÄ…. Poni\
sza mapa zawiera najjaśniejsze galaktyki (z
Katalogu Głównych Galaktyk - Principal Galaxies Catalogue) w tym obszarze nieba. Supergromada jest całkiem
dobrze wyró\
niającą się strukturą w środku mapy. Zauwa\
, \
e płaszczyzna Drogi Mlecznej Milky Way przecina ten
region nieba i z tego powodu wszelkie fotografie galaktyk w obszarze supergromady w Centaurze sÄ… zazwyczaj silnie
"zanieczyszczona" du\
Ä… liczba gwiazd pierwszego planu.
Poni\
ej znajduje się lista większych gromad galaktyk w pobli\
u supergromady w Centaurze. DominujÄ…cÄ… gromadÄ… w
supergromadzie jest A3526 - znana tak\
e jako gromada w Centaurze. Co dziwne, otrzymała ona klasę "obfitości" 0 w
katalogu Abell, jednak\
e jest to prawdopodobnie gromada klasy 1. Z drugiej strony, A3565 jest o wiele ubo\
szÄ…
gromadą i prawdopodobnie powinna otrzymać klasę 0. W pobli\
u supegromady w Centaurze znajduje siÄ™ tak\
e
gromada w Hydrze (Hydra)(A1060) oraz silnie przesłonięta gromada w Węgielnicy (Norma)(A3627), kótra mo\
e być
jednÄ… z najwa\
niejszych gromad w pobliskiej części Wszechświata.
1 2 3 4 5 6 7
Abell Współrzędne Przes. ku Odległość Obf. Uwagi
Numer Równikowe czerwieni
z M l.Å›.
RA Dec
A1060 10 36.9 -27 32 .0114 160 1 Hydra gromada
A3526 12 48.9 -41 18 .0102 140 0 gromada Centaurus
A3565 13 36.7 -33 58 .0111 155 1
A3574 13 49.2 -30 18 .0148 205 0
A3581 14 07.5 -27 01 .0218 300 0
A3627 16 15.5 -60 54 .0145 200 1 gromada Norma
Poni\
ej znajduje się lista niektórych znaczniejszych grup gaklaktyk w supegromadzie w Centaurze. Grupy te
zawierajÄ… typowo od 10 do 20 znaczniejszych galaktyk ka\
da. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się grupa
NGC4709 będąca du\
ym ugrupowaniem galaktyk bezposrednio za gromadÄ… w Centaurze.
Strona 2 z 6
1 2 3 4 5 6 7
Nazwa Współrzędne Przes. ku Odległość Obf. Uwagi
Grupy Równikowe czerwieni M l.ś.
z
RA Dec
ESO320-26 11 51.1 -38 27 .0090 125
NGC4304/IC3253 12 21.0 -35 10 .0083 115
NGC4373/IC3370 12 27.2 -39 20 .0095 130
NGC4709 12 49.0 -41 00 .0144 200
ESO507-25 12 51.0 -26 30 .0101 140
ESO443-24 13 01.8 -32 12 .0161 225
NGC4936 13 04.2 -30 20 .0100 140
ESO508-19 13 08.1 -23 44 .0091 125
NGC5011/5090 13 15.0 -43 30 .0106 145
NGC5044 13 15.1 -16 28 .0084 115
NGC5156/5064 13 17.9 -47 15 .0093 130
NGC5152 13 27.0 -29 42 .0135 185
NGC5419/5488 14 06.0 -33 42 .0134 185
Kolumna 1: Nazwa/numer gromady lub grupy.
Kolumna 2: Rektascencja dla epoki 2000.
Kolumna 3: Deklinacja dla epoki 2000.
Kolumna 4: Przesunięcie ku czerwieni gromady.
Kolumna 5: Odległość w milionach lat świetlnych, przyjmując stałą Hubble'a H=70km/s/Mpc.
Kolumna 6: Klasa "obfitości" gromady (tylko dla gromad Abell).
Kolumna 7: Dodatkowe nazwy i uwagi.
Odnośniki:
Abell G, Corwin H, Olowin R, (1989), A catalogue of Rich Clusters of Galaxies,
Astrophys J Supp, 70, 1.
Struble M, Rood H, (1999), A compilation of redshifts and velocity dispersions for
ACO clusters, Astrophys J, 125, 35.
Fouqué P, Gourgoulhon E, Chamaraux P, Paturel G, (1992), Groups of Galaxies within
80 Mpc, Astron Astrophys Supp, 93, 211.
Garcia A, (1993), General study of group membership. II. Determination of nearby groups.
Astron Astrophys Supp, 100, 47.
Giuricin G, Marinoni C, Ceriani L, Pisani A, (2000), Nearby optical galaxies: selection
of the sample and identification of groups. Astrophys J, 543, 178.
Obok znajduje siÄ™ druga mapa supegromady
w Centaurze. Jest to zbli\
enie na
supergromadÄ™ pokazujÄ…ce wszystkie
wa\
niejsze grupy zamieszczone na liście
powy\
ej. Supegromada w Centaurze jest
długa i rozciąga się w kierunku od nas.
A3581 jest najodleglejszÄ… gromadÄ…- znajduje
się 300 milionów lat świetlnych stąd,
jednak\
e przy takiej odległości trudno jest
określić czy jest to część supergromady.
Strona 3 z 6
A3526 gromada w Centaurze (Centaurus)
Gromada w Centaurze - A3526 jest najbli\
szą gromadą galaktyk umieszczoną na liscie katalogu Abell (który nie
uwzględnia gromady w Pannie). Gromada ta zawiera podobną liczbe galaktyk, co gromada w Pannie i Hydrze. Ta
fotografia ukazuje dwu-stopniowy wycinek nieba wyśrodkowany na gromadzie. Najjaśnieszą galaktyką jest NGC
4696 - masywna galaktyka eliptyczna.
Poni\
ej znajduje siÄ™ mapa gromady w Centaurze. Ukazuje ona pozycje 118 najjasniejszych galaktyk w gromadzie.
Niektóre z galaktyk są w rzeczywistości galaktykami tła, która tworzą część odrębnej gromady, która le\
y 60
milionów lat świetlnych za gromadą w Centaurze. Przykładem jest NGC 4709 która jest drugą najjaśniejszą
galaktyką w tym regionie. Najprawdopodobniej powinno się odnosić do gromady w Centaurze jako do dwóch
oddzielnych gromad nakładających sie na siebie.
Strona 4 z 6
Badania naukowe nad supegromadÄ… w Centaurze
Systematyczne badania nad supegromadą w Centaurze rozpoczęły się w latach osiemdziesiątych XX wieku. da
Costa, Numes, Pellegrini, Willmer, Chincarini and Cowan dokonali jednych z pierwszych wa\
niejszych badań nad
gromadami w regionie Centaura (oraz Hydry), które opublikwali w 1986 roku w tym artykule oraz drugim z 1987
roku.
Niedługo potem ludzie zaczęli dostrzegać obecność znacznie większej supergromady 500 milonów lat świetlnych za
supegromadą w Centaurze. (Na przykład Melnick i Moles w tym artykule opublikowanym w 1987 roku). Jest to
Supergromada Shapley. Większość pracy naukowej nad regionem Centaura skoncentrowała się w ciągu ostatnich lat
nad supergromadÄ… Shapley, poniewa\
jest to jedna z największych i najbardziej gęstych supergromad w odległości
miliarda lat świetlnych.
Gromada w Centaurze (A3526) jest najbli\
szÄ… bogatÄ… gromadÄ… galaktyk poza gromadÄ… w Pannie i prowadzono nad
nią badania naukowe przez kilka dekad (dobrym, wczesym przykładem jest ten artykuł autorstwa J. Dawe'a, R.
Dickensa i B. Petersona). Prawdopodobnie najlepsze studia nad gromadÄ… w Centaurze przeprowadzili: J. Lucey, M.
Currie oraz R. Dickens, którzy opublikowali je w serii 3 artykułów ( 1, 2, 3 ) z 1986 roku. Ich drugi artykul ukazal,
\
e gromada w Centaurze sklada się z dwóch oddzielnych, nakladających się na siebie gromad.
Groamada w Centaurze jest tak\
e silnym z
ródłem promieniowania X, co odnotowali dla przykładu S.Allen i A.
Fabian w tej publikacji z 1994 roku, w której przedstawili oni mapę dla promieniowania X gromady.
Stale prowadzi się wiele badań naukowych nad gromadą w Centaurze. H. Jerjen i A. Dressler stworzyli w 1997 roku
ten katalog galaktyk nale\
Ä…cych do gromady w Centaurze.
A3627 i polowanie na Wielkiego Atraktora
Strona 5 z 6
W 1987 roku D Burstein, R Davies, A Dressler, S Faber, D.
Lynden-Bell, R. Terlevich i G. Wegner podczas
studiowania prędkości galaktyk w pobliskiej części
Wszechświata opublikowali w serii artykułów dowód ( 1, 2)
wskazujÄ…cy na to, \
e ruch galaktyk w kierunku rejonu
Centaura występuje na wielką skalę. Niestety, dokładne
polo\
enie obiektu przyciÄ…gajÄ…cego galaktyki jest bardzo
bliskie płaszczyzny Galaktyki i przez to ukryte przez gaz,
pył i gwiazdy.
Na prawo jest ukazana typowa mapa prędkości pobliskiego
Wszechświata (z Dynamik Kosmicznych Przepływów A.
Dekel'a). Mapa przedstawia prędkości galaktyk blisko
płaszczyzny supergalaktycznej. Po lewej stronie mapy
znajduje się spora koncentracja materii, która wydaje się
przyciagać galaktyki do siebie.
Kraan-Korteweg, Woudt, Cayatte, Fairall, Balkowski i Henning donieśli w tym artykule w 1996 roku, \
e istnieje
du\
a gromada galaktyk w tym regionie, która została wcześniej zignorowana. Jest to gromada A3627 (lub gromada
Węgielnica- Norma). Dokładne badania tej gromady ukazały, \
e jest to masywna gromada zawierajÄ…ca galaktyki
podobnych rozmiarów do tych które znajdują się w gromadach w Warkoczu lub Perseuszu. Z tego powodu jest to
najbli\
sza bardzo bogata gromada, która zawiera tysiące galaktyk. Nie jest łatwo ją dostrzec, a szerokokątne
fotografie tego obszaru zazwyczaj pokazujÄ… ogromnÄ… liczbÄ™ gwiazd przedniego planu i niewiele poza tym.
Po lewej: fotografia 2 stopni obszaru nieba
wycentrowanego na gromadÄ™ galaktyk A3627 ujawnia
niewiele ponad gwiazdy Drogi Mlecznej. Lecz jeśli
przeniesiemy na obraz poło\
enia silnych z
ródeł
promieniowania X (na zielono) z Przegądu Całego Nieba
ROSAT, ujawnia się nam większa struktura. Jest nią
gromada A3627.
Nie jest to koniec historii Wielkiego Atraktora. Chocia\
gromada A3627 posiada du\
Ä… masÄ™, to mo\
e się ona okazać
niewystarczająco masywna, aby sprawić ruch tak wielu galaktyk w jej kierunku. Jest mo\
liwość, \
e istnieje druga
bogata gromada, poło\
ona jeszcze bli\
ej płaszczyzny Galaktyki i przez to jeszcze trudniejsza do dostrze\
enia. R.
Kraan-Korteweg i P. Woudt podajÄ…, \
e jest silne radioz
ródło (zwane PKS1343-601) za Drogą Mleczną, które mo\
e
być kolejną bogatą gromadą galaktyk.
Powrót do strony Sąsiednie Supergromady
kamery cyfrowe
Strona 6 z 6
samsung