aby istniec, czlowiek musi sie Nieznany (2)

"Aby istnie�Ś, cz�łowiek musi siê buntowa�Ś" (Albert Camus). Zastanów siê nad Ÿród�łami i sensem buntu wybranych bohaterów literackich; oce�ą ich postawy.

Dawno, dawno temu m�łody cz�łonek pewnego stada, wbrew ostrze�żeniom rodziców, zbli�ży�ł siê do p�łon�ącego drzewa. Nie by�ło go jeszcze na œwiecie, gdy jego krewni uciekali przed wielkim po�żarem. Dlatego nie potrafi�ł sobie wyobrazi�Ś, jak groŸny mo�że sta�Ś siê ogie�ą. Jednak podszed�ł do tej "wielkiej pochodni" ostro�żnie - tak, jak do ka�żdej nieznanej rzeczy. Poczu�ł na twarzy ciep�ło, narastaj�ące z ka�żdym krokiem w kierunku "czerwonych jêzyczków". Spodoba�ło mu siê to, wiêc usiad�ł i wygrzewa�ł si tak jak wtedy, gdy "�żó�łta kula d�ługo œwieci nad g�łow�ą". Niestety po jakimœ czasie p�łomienie zaczê�ły gasn�ą�Ś. M�łodzieniec postanowi�ł zrobi�Ś coœ, aby "dziwe stworzenie" nie umar�ło. Zauwa�ży�ł, �że �żywi siê drewnem. Pozbiera�ł wiêc trochê ga�łêzi i "nakarmi�ł g�łodnego". Tak polubi�ł to nowo "oswojone zwierzê", �że wzi�ą�ł je ze sob�ą do domu i nauczy�ł rodzinê, jak trzeba o nie dba�Ś. W ten sposób jego plemiê zdoby�ło przewagê nad innymi naczelnymi w walce o przetrwanie.

Homo sapiens w�łaœnie tym ró�żni siê od ma�łp, �że doros�łym osobnikom nie wystarcza to, co osi�ągnêli ich przodkowie lub nawet oni sami. Cz�łowiek prawie zawsze ma jakiœ cel w �życiu - chce coœ odkry�Ś, unowoczeœni�Ś, zdoby�Ś. Wk�ł�ąda w to wiele wysi�łku pomimo, �że po spe�łnieniu siê marzenia, staje siê ono mniej wa�żne ni�ż na pocz�ątku. Wówczas szuka nowego zadania i rozpoczyna pracê od nowa. Zupe�łnie jak Syzyf, który ca�ły czas wtacza g�łaz pod górê, chocia�ż i tak nie uda mu siê go wnieœ�Ś na szczyt. Pomimo tego nie poddaje siê, sprzeciwia siê postanowieniu bogów i nie zaprzestaje prób. Mo�żna stwierdzi�Ś, �że zachowuje siê nielogicznie. Bo po co siê trudzi�Ś zamiast odpoczywa�Ś, jeœli efekt jest ten sam? Wydawa�łoby siê, �że Syzyf niczego nie osi�ąga tym nieustannym wysi�łkiem. Istnieje jednak mo�żliwoœ�Ś, �że bogowie ulituj�ą siê nad nim, stwierdz�ą, i�ż odby�ł ju�ż swoj�ą karê i pozwol�ą mu spêdzi�Ś resztê wiecznoœci w spokoju. A mo�że ju�ż to uczynili, a my o tym nic nie wiemy? Dlatego ów bunt niekoniecznie jest jedynie strat�ą czasu. Zreszt�ą ju�ż wczeœniej wymigiwa�ł siê od pos�łusze�ąstwa, aby coœ uzyska�Ś. Zaprotestowa�ł przeciwko œmiertelnoœci swych poddanych. Mo�żliwe, �że dla niego te kilka dodatkoowych chwil nie by�ło wartych cierpienia, na które zosta�ł skazany. Ale przecie�ż równie�ż inni ludzie przestali umiera�Ś. Kto wie, czy jakiœ konaj�ący nie uœwiadomi�ł sobie, �że "kocha�ł wci�ą�ż za ma�ło i stale za póŸno", a po otrzymaniu na krótko "wiecznego �żywota na ziemi" nie naprawi�ł swojego b�łêdu? Dla niego ten nieprzewidziany kawa�łek �życia móg�ł by�Ś cenniejszy od wczeœniejszej egzystencji.

Równie�ż Prometeusz przys�łu�ży�ł siê ludzkoœci poprzez bunt przeciw bogom. Tak jak ów m�łodzieniec sprzed kilkuset tysiêcy lat nie zgadza�ł siê z postanowieniem, �że cz�łowiek nie mo�że pos�ługiwa�Ś siê ogniem. Z t�ą ró�żnic�ą, i�ż podarowa�ł ten skarb tylko i wy�ł�ącznie z mi�łoœci do ludzi. Im zapewni�ł lepsz�ą przysz�łoœ�Ś, a sobie wrêcz przeciwnie - d�ługotrwa�łe mêczarnie. Z naszego punktu widzenia sta�ł siê szlachetnym bohaterem staj�ącym w obronie praw ludu. Ale dla istot boskich by�ł jedynie bezmyœlnym buntownikiem chc�ącym zrówna�Ś do nich œmiertelników. Wiedzia�ł, �że jego uczynek wywo�ła zazdroœ�Ś mieszka�ąców Olimpu o ich przywileje. Jednak spe�łni�ł swoje postanowienie, czym uratowa�ł ludzkoœ�Ś przed niechybnym wymarciem.

Zupe�łnie odmienny skutek wywo�ła�ł bunt Adama i Ewy. Inny by�ł równie�ż powód sprzeciwu. Kierowa�ła nimi ziemska natura, co w Biblii opisane jest jako kuszenie Szatana. Zerwawszy zakazany owoc stali siê twórcami. Ju�ż nie tylko Bóg móg�ł stwarza�Ś �żywe istoty. Poniewa�ż Stwórca nie pozwala na to, by ktokolwiek by�ł Mu równy, pozbawi�ł ludzi nieœmiertelnoœci. Nasz praojciec straci�ł �życie, ale zapewni�ł je nam. Dziêki niemu w ogóle istniejemy. Przy okazji dowiedzieliœmy siê, �że Panu nie powinniœmy siê sprzeciwia�Ś, a tym bardziej stawia�Ś siê na równi z Nim, gdy�ż mo�że nas spotka�Ś surowa kara.

Zapomnia�ł o tym Konrad z III czêœci "Dziadów". Nie móg�ł poj�ą�Ś niesprawiedliwoœci Jego wyroków wobec Polski, wiêc zarzuca�ł Mu ob�łudê i obojêtnoœ�Ś na nasze losy. Chce siê poœwiêci�Ś dla ludzi, pokierowa�Ś nimi. Uwa�ża, �że lepiej to zrobi ni�ż sam Bóg, wiêc �ż�ąda od Niego mocy w�ładania duszami. Bliski jest nawet bluŸnierstwu. Nie dostaje jednak tego, co chcia�ł w�łaœnie z powodu niepos�łusze�ąstwa.

Niepos�łuszna by�ła tak�że Antygona. Jednak z t�ą ró�żnic�ą, �że sumiennie przestrzega�ła praw boskich. Stawia�ła je nawet wy�żej ni�ż przepisy pa�ąstwowe. Dlatego nie zastanawia�ła siê d�ługo, jak post�ąpi�Ś. Z pe�łn�ą œwiadomoœci�ą konsekwencji swego czynu pochowa�ła brata. Wiêcej znaczy�ło dla niej czyste sumienie i zapewnienie spokoju duszy Polinejkesa ni�ż w�łasne �życie. Ponios�ła klêskê, ale dziêki jej postawie niejeden w�ładca kilkakrotnie siê zastanowi�ł zanim wyda�ł jakiœ rozkaz sprzeczny z ogólnie przyjêtymi zasadami.

Do grona przegranych buntowników zaliczamy równie�ż Ikara - symbol m�łodoœci pe�łnej marze�ą i gonitwy za nieznanym. Pragnie od �życia czegoœ wiêcej ni�ż tylko spokojnej egzystencji. D�ą�ży do szczytnych idea�łów pomimo ostrze�że�ą rodzicca, �że mogê one str�ąci�Ś "lotnika" na samo dno.

Zbyszko Dulski próbuje uciec od zacofanych tradycji i ob�łudy w�łasnej matki. Chcce siê "wznieœ�Ś" ponad jej poziom. Ma ju�ż dosy�Ś ko�łtunerii panuj�ąccej w domu, ale niestety szybko zostaje sprowadzony "na ziemiê".

Natomiast "wzlot" Zenona Ziembiewicza trwa d�łu�żej. Upadek równie�ż. Za to l�ąduje du�żo ni�żej. Tak, jak wiêkszoœ�Ś dzieci, chce �ży�Ś lepiej i bardziej uczciwie ni�ż jego rodzice. Pocz�ątkowo tak siê dzieje, ale stopniowo traci na "szybkoœci", spada i w ko�ącu ginie. Zamiast zmienia�Ś rzeczywistoœ�Ś, sam daje siê zmieni�Ś.

Natomiast Tomasz Judym buntuje siê przeciwko zastanej sytuacji i panuj�ącym konwenansom. Chce naprawi�Ś œwiat, podnieœ�Ś higienê i warunki �życia najubo�ższych warstw nie zwa�żaj�ąc na rzeczywistoœ�Ś i swoje mo�żliwoœci. Chc�ąc "sp�łaci�Ś d�ług" wobec œrodowiska, z którego siê wywodzi�ł, podejmuje samotn�ą walkê z otaczaj�ącym go z�łem i niesprawiedliwoœci�ą spo�łeczn�ą w myœl pozytywistycznego has�ła pomocy ubogim. Jest to postawa niew�ątpliwie szlachetna, nastawiona na dawanie z siebie wszystkiego, co najwartoœciowsze, ale w ten sposób Judym traci w�łasne �życie - mi�łoœ�Ś Joasi, szansê na za�ło�żenie rodziny i stabilizacjê �życiow�ą, karierê, pieni�ądze. Oprócz tego krzywdzi ukochan�ą. Rezygnuje z w�ł�ąsnego szczêœcia, by da�Ś jego odrobinê potrzebuj�ącym.

Gdybyœmy siê w ogóle nie sprzeciwiali, to prawdopodobnie �żylibyœmy podobnie jak pozosta�łe cz�łekokszta�łtne. Jednym z g�łównych powodów rozwoju naszej cywilizacji jest w�łaœnie bunt. Dawno temu ktoœ siê zbuntowa�ł i zbli�ży�ł do ognia. PóŸniej ktoœ siê zbuntowa�ł i stwierdzi�ł, �że cz�łowiek jednak mo�że lata�Ś. A za jakiœ czas mo�że ktoœ siê zbuntuje i wysnuje tezê, �że mo�żemy podró�żowa�Ś w czasie. Celem jest poprawa jakoœci �życia. A chocia�ż wiêkszoœ�Ś pionierów dotkliwie siê poparzy, spadnie z du�żej wysokoœci lub zagubi gdzieœ w czasie, to i tak jest to cena na tyle niska w porównaniu do korzyœci p�łyn�ących z nowych wynalazków, �że nie bierzemy jej pod uwagê.

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek musi d~3CE
Co znaczy być człowiekiem odwolywac sie do wybranej koncepcji filozofiocznej
bdz fatalna pomylka Rzecz dotyczy obchodzenia się z nieznanymi substancjami
Energia mechaniczna o tym, że aby mieć coś trzeba się napracować
czlowiek poczciwy u reja Nieznany
Ludzie, to państwo musi się rozwalić
Kraje arabskie chcą, aby Bush w Iraku przeciwstawił się Iranowi (analiza) 30 09 2009
AIDS dziełem człowieka [nieszczep się]
Glos czlowieka zblizajacego sie do smierci Artykul
200507B38kiedy człowiek nauczył się myśleć
Jak człowiek uczy się nerwicy
Oświecenie Portret człowieka wyłaniający się z bajek I Krasickiego Opis portretu oprzeć na inter

więcej podobnych podstron