Materiały Konstrukcyjne, 24.01.2013, ciąg I, Kolokwium II
1. Co to są stale i jaki jest ich zasadniczy podział?
Stal  jest przerobionym plastycznie technicznym stopem żelaza z węglem zawiera-
jącym masowo więcej żelaza niż jakiegokolwiek innego pierwiastka, o zawartości wę-
gla w zasadzie mniejszej niż 2% i zawierającym inne pierwiastki.
Stal [ze względu na skład chemiczny]: stale niestopowe [jakościowe i specjalne] stale
odporne na korozje, inne stale stopowe [jakościowe, specjalne].
2. Na czym polega a) azotowanie stali b) nawęglanie stali
a. Azotowanie  obróbka cieplno-chemiczna stopów żelaza polegająca na dyfuzyjnym
nasyceniu powierzchni metalu azotem. W efekcie azotowania tworzy się warstwa
wierzchnia, której struktura i skład fazowy zależy od temperatury, czasu, składu
chemicznego przedmiotu i atmosfery. Azotowaniu poddaje się materiały o specjalnie
dobranym składzie chemicznym. W przypadku stali, są to stale do azotowania. Azo-
towanie stosuję się w celu odporności na korozję.
b. Nawęglanie  zabieg cieplny polegający na dyfuzyjnym nasyceniu węglem warstwy
powierzchniowej obrabianego materiału. Nawęglaniu poddaje się stale niskowęglo-
we by zmodyfikować własności warstwy wierzchniej materiału w dalszych fazach
obróbki np. zwiększyć jej twardość, a co za tym idzie odporność na ścieranie, przy
równoczesnym pozostawieniu miękkiego, elastycznego rdzenia stali niskowęglowej.
3. Czy austenit może być stabilną strukturą w temp pokojowej?
Stabilny austenit w temperaturze pokojowej można uzyskać przy odpowiednio
dużej zawartości pierwiastków stopowych.
4. a. Czym różni się żeliwo białe od szarego?
Żeliwo szare  węgiel występuje w postaci grafitu. Uznawane za żeliwo wyż-
szej jakości, jest bardziej ciągliwe, łatwiej obrabialne, charakteryzuje się do-
brą lejnością i posiada mniejszy skurcz odlewniczy  (rzędu 1,0%), niż żeliwo
białe. Wytwarza się z niego odlewy korpusów, obudów, bloków pomp, spręża-
rek i silników.
Żeliwo białe  węgiel występuje w postaci kruchego cementytu. Uznawane za
żeliwo niższej jakości, jest mniej ciągliwe, gorzej obrabialne, charakteryzuje
się nie najlepszą lejnością i posiada większy skurcz odlewniczy (do 2,0%)
niż żeliwo szare. Jest to żeliwo kruche i nieobrabialne, nie nadaje się na części
konstrukcyjne. Jest materiałem wyjściowym do otrzymywania żeliwa ciągli-
wego.
b. W jakiej formie może występować węgiel w żeliwie
Węgiel może występować w postaci węglików, grafitu lub w postaci cementy-
tu i grafitu.
Strona 1 z 2
5. Co to za stopy
CuZn40  mosiądz dwuskładnikowy
CuZn35Si2Su1  mosiądz
CuSn10Pb5  brąz
CuPb7Zn3 
CuAl8  brąz cynowy
CuZn30Mn5B1  mosiądz manganowy
CuSn5P1  brąz
CuNi35Sn2  miedzionikle
6. Co to jest a. żaroodporność b. żarowytrzymałość
Żaroodporność  zdolność materiału do przeciwstawienia się korozji gazo-
wej w podwyższonych temperaturach. W celu zwiększenia żaroodporności sta-
li stosuje się dodatki stopowe takie jak: chrom, krzem i aluminium.
Żarowytrzymałość  odporność stopu na odkształcenia, zdolność metali i
stopów do przenoszenia krótko- lub długotrwałych obciążeń (stałych lub
zmiennych) w wysokiej temperaturze, połączona z odpornością na wielokrotne
zmiany temperatury i niekiedy z żaroodpornością.
7. 3 przykłady a. ceramiki b. materiałów kompozytowych
A. Ceramika  skały i minerały, cement i beton wielofazowe przemiany ce-
ramiczne, szkła na bazie SiO2.
B. Materiały kompozytowe  metal, polimer, ceramika.
8. 8. Co to jest a. synergia b. polimeryzacja
A. Synergia 
B. Polimeryzacja  reakcja, w wyniku której związki chemiczne o ma-
łej masie cząsteczkowej zwane monomerami lub mieszanina kilku takich
związków reagują same ze sobą, aż do wyczerpania wolnych grup funkcyj-
nych, w wyniku czego powstają cząsteczki o wielokrotnie większej masie czą-
steczkowej od substratów, tworząc polimer.
9. Co oznacza temperatura a. zeszklenia polimeru b. płynięcia polimeru
A. Temperatura zeszklenia  temperatura, w której następuje przejście
ze stanu ciekłego lub plastycznego do szklistego na skutek nagłego wzro-
stu lepkości cieczy.
B. Płynięcie polimeru  temperatura, w której materiał przestaje zachowy-
wać stabilność wymiarową i zaczyna samorzutnie płynąć.
10. Wykres przebieg rozciągania kompozytu włóknistego równolegle do osi włókna.
Strona 2 z 2