Temat: Wyjaśnienie pojęć związanych z obrotem stada.
1. Stado - to grupa zwierząt o wspólnych cechach tworząca jednostkę produkcyjną (np.stado świń - knury, lochy, loszki, tuczniki, warchlaki, prosięta).
2. Inwentarz żywy - wszystkie zwierzęta znajdujące się w gospodarstwie rolnym (bydło, świnie, drób .....).
3. Sztuka fizyczna - rzeczywista liczba zwierząt (bez żadnych współczynników) wyrażona w sztukach efektywnych bądz przelotowych.
4. Sztuka efektywna - liczba zwierząt stwierdzona w okreslonym czasie.
5. Sztuka duża - SD,Duza Jednostka Przeliczeniowa,DJP - umowna jednostka liczebności zwierząt hodowlanych w gospodarstwie, według polskich norm odpowiadająca
jednej krowie o masie 500 kg.
6. Sztuka obornikowa (SO) - jest to zwierzę lub grupa zwierząt produkująca rocznie 10t. obornika.
7. Struktura stada - to procentowy udział w stadzie zwierzat poszczególnych kategorii wyrażony w sztukach fizycznych lub DJP.
8. Struktura inwentarza żywego - jest to procentowy udział poszczególnych stad w ogólnej liczbie zwierząt znajdujących się w gospodarstwie. Podstawę obliczeń
stanowią średnie roczne stany zwierząt, wyrazone w sztukach dużych.
9. Obsada zwierząt gospodarskich - jest to liczba zwierząt przypadających na 100 ha użytków rolnych. Obsadę zwierząt możemy wyrażać w sztukach rzeczywistych
(fizycznych) poszczególnych gatunków zwierząt lub w sztukach przeliczeniowych (najczęściej w sztukach dużych).
10. Obrót stada - tabelaryczne zestawienie zmian ilościowych i jakościowych w obrębie stada zwierząt w danym okresie (najczęściej w trakcie jednego roku
kalendarzowego).
Technicznie obrót stada jest tabelarycznym zestawieniem stanów początkowych (Sp) i stanów końcowych (Sk) w trakcie roku, z uwzględnieniem przychodów
wynikających z urodzenia (Pu), zakupu (Pz) i przeklasowania (Pp) oraz z rozchodów związanych ze sprzedażą (Rs), przeklasowaniem (Rp) i (Ru) upadkami.
Na podstawie obrotu stada ustala się stan średnioroczny oraz przelotowość zwierząt w poszczególnych grupach.
11. Przelotowość (P) - oznacza liczbę zwierząt, które należały do danej kategorii w ciągu roku (w przypadku bydła mogą to być cielęta, jałówki, krowy ....).
a) sposób obliczenia przelotowości (P) w grupie zwierząt przebywających w stadzie dłużej niż rok - P = 1/2 (Sp + Sk)
b) sposób obliczenia przelotowości (P) w grupie zwierząt przebywających w stadzie krócej niż rok - P = Rs + Rp + 1/2 Ru + 1/2 (Sp - Sk)
12. Współczynnik przelotowości (WP) - określa czas przebywania zwierząt danej kategorii w określonej klasie w ciągu roku - WP = Impg/12
Impg - liczba miesięcy przebywania zwierząt w grupie (np. dla jałówek cielnych WP = 9/12)
13. Stan średnioroczny (SŚ) - średni stan roczny - oznacza przeciętną liczbę zwierząt przebywających w poszczególnych grupach w ciągu roku:
a) sposób obliczania SŚ zwierząt przebywających w grupie dłużej niż rok: SŚ = P (ponieważ WP = 1)
b) sposób obliczania SŚ zwierząt przebywających w grupie krócej niż rok: SŚ = P x WP
14. Remont stada - ustawiczne uzupełnienie stanu liczbowego stada podstawowego zwierząt gospodarskich, uszczuplonego wskutek brakowania lub padnięcia pewnej
liczby osobników.
15. Przeklasowanie - "przeniesienie" zwierzęcia do innej grupy wiekowej (ze względu na wiek) lub innej grupy użytkowej (wskutek zmiany jego sposobu
użytkowania, masy ...).
BYDŁO
Buhaj - pow. 12 miesięcy
Krowa - pow. 12 miesięcy
Jałówka cielna - 9 miesięcy - okres przebywania w grupie
Jałówka 0,5 - 1,5 r. - 12 miesięcy
Opas (MBO) - 12 miesięcy
Cielę - do 6 miesięcy

TRZODA CHLEWNA
Knur - pow. 12 miesięcy
Locha - pow. 12 miesięcy
Loszka i knurek hod. - 6-7 miesięcy - okres przebywania w grupie
Tucznik - 2-4 miesięcy
Warchlak - 1-2 miesięcy
Prosię - 1-2 miesięcy

Temat: Zasady i cele sporządzania obrotu stada bydła i świń.
1. Cele sporządzania obrotu stada.
2. Rodzaje obrotów stada ze względu na sposób uzupełniania stada zwierzętami:
a) obrót zamknięty - kiedy stado samic (krów, loch ...) uzupełniane jest wyłacznie z własnego przychówka.
b) obrót otwarty - kiedy dopuszcza się uzupełnienie stada zwierzętami przychodzącymi z zewnątrz.
3. Sprawozdawczy obrót stada - obrót sporządzany na podstawie zdarzeń zaszłych w gospodarstwie, odzwierciedla przeszłość, pozwala na obliczenie parametrów
obrotu stada.
4. Planowany obrót stada.
5. Zasady sporządzania obrotu stada:
- przyjęcie założeń organizacyjno-produkcyjnych (normatywy) dla stada zwierząt
- wykonanie obrotu stada rozpoczynamy od ustalenia przychodów i rozchodów w najmłodszej grupie wiekowej
- następnie obliczenia wykonujemy kolejno w coraz starszych grupach dopiero po ustaleniu przychodów i rozchodów w grupach młodszych
- w zależności od rodzaju reprodukcji sprawdzamy badając zależność:
* reprodukcja prosta, stan początkowy = stan końcowy
* reprodukcja rozszerzona, stan początkowy < stan końcowy
* reprodukcja zawężona, stan początkowy > stan końcowy