M I N I P R O J E K T Y
Najprostszy sterownik silnika krokowego
Temat sterowania
silnikami krokowymi był
juł wielokrotnie
poruszany na Å‚amach
Elektroniki Praktycznej.
Prezentowane układy
oferowały znaczne
mołliwości i zapewniały
ogromnÄ… precyzjÍ
sterowania silnikiem za
pomocÄ… komputera lub
systemu
mikroprocesorowego. Nie
zawsze jednak sÄ…
WYKAZ ELEMENTÓW
potrzebne tak
Rezystory
skomplikowane, a przez
PR1: 1M&!
Uproszczony sterownik nych zbudowanego z bramek
to kosztowne układy.
R1: 1k&!
silnikÛw krokowych moÅ‚e z ukÅ‚adem Schmitta - IC3B.
Czasami wystarczy sama
R2: 10k&!
znaleüĘ wiele zastosowaÒ CzÍstotliwośĘ pracy tego ge-
mołliwośĘ wprawienia R3..R6: 100&!
podczas konstruowania ukÅ‚a- neratora, a tym samym prÍd-
R7: 1k&!
silnika krokowego
dÛw automatyki czy nawet kośĘ obrotowa silnika, okreÅ›-
zwykłych zabawek. Opisany lona jest wartością rezystan- Kondensatory
w ruch i zmiana
w artykule układrealizuje na- cji R2 + PR1 oraz pojemności C1: 470nF
szybkości oraz kierunku
stÍpujÄ…ce zadania: kondensatora C1 i moÅ‚e byĘ
C2: 470µF/16V
jego obrotÛw.
1. Steruje czterofazowym regulowana w szerokim za-
C3: 100nF
silnikiemkrokowym,cyklicz- kresie za pomocÄ… potencjo-
Półprzewodniki
nie włączając prąd w jego metru montałowego PR1.
D1..D4: 1N4148
cewkach. Fragment układuz bramkami
IC1: 4070
2. Umołliwia płynną re- ExOR i przerzutnikami J-K
IC2: 4093
gulacjÍ szybkoÅ›ci obrotowej tworzy licznik modulo 4, na
IC3: 4027
silnika w caÅ‚ym uÅ‚ytecznym ktÛrego wyjÅ›ciach, w taktim-
T1..T4: BUZ10
zakresie. pulsÛwzegarowych,ìprzesu-
3. UmoÅ‚liwia zmianÍ kie- wasiÍî poziom wysoki. Prze- Różne
runku obrotÛw. Å‚Ä…cznik S1 sÅ‚uÅ‚y do zmiany
CON1: ARK2 (3,5mm)
Sterownik został zapro- kierunku pracy licznika,
CON2: 6 x goldpin
jektowany z wykorzysta- a tym samym do zmiany kie-
S1, S2: mikroprzełączniki
niem trzech tanich i po- runku obrotÛwsilnika, ktÛre-
PÅ‚ytka drukowana wraz z kom-
wszechnie dostÍpnych ukÅ‚a- gocewki przeÅ‚Ä…czanesÄ…zgod-
pletemelementÛwjest dostÍpna
dÛw scalonych z rodziny nie ze stanami na wyjÅ›ciu
w AVT- oznaczenie AVT-1314.
4000, tak wiÍc koszt jego licznika. Za pomocÄ… przeÅ‚Ä…cz-
wykonania jest stosunkowo nika S2 mołemy zatrzymy-
Wzory płytek drukowanych
niewielki. waĘ i uruchamiaĘ silnik.
w formacie PDF sÄ… dostÍpne
Schemat elektryczny ste- Cewki czterofazowego silni-
w Internecie pod adresem:
rownika silnika krokowego ka krokowego zasilane sÄ… za
http://www.ep.com.pl/?pdf/
pokazano na rys. 1. Układ pośrednictwemczterechtran-
sierpien01.htm oraz na płycie
taktowanyjestza pomocÄ…ge- zystorÛw MOSFET T1..T4.
CD-EP08/2001 w katalogu PCB.
neratoraimpulsÛw prostokÄ…t- Zastosowanie w ukÅ‚adzie mo-
Rys. 1.
Elektronika Praktyczna 8/2001
23
M I N I P R O J E K T Y
trolitycznych i tranzystorach Naleły jeszcze wspo-
mocy. mnieĘ o sposobie dołączenia
Układ zmontowany ze silnika do układu sterowni-
sprawdzonychelementÛw nie ka. ZÅ‚Ä…cze CON2 zostaÅ‚o
wymaga uruchamianiai dzia- dobranetak,łe mołna do nie-
Å‚a natychmiast po doÅ‚Ä…czeniu go doÅ‚Ä…czyĘ wiÍkszośĘ wty-
zasilaniai silnikakrokowego. kÛw, jakimi zakoÒczone sÄ…
Z wartoÅ›ciamielementÛw po- przewody silnikÛw kroko-
danymi na schemacie umoÅ‚- wych stosowanych w sprzÍ-
liwia pracÍ silnika krokowe- cie komputerowym. Kolej-
Rys. 5.
go pochodzÄ…cegozestarejsta- nośĘ przewodÛw prowadzÄ…-
cji dyskÛw 5,25î i zmianÍ cych do poszczegÛlnych ce-
delowym tranzystorÛw duÅ‚ej larnymi tranzystorami maÅ‚ej prÍdkoÅ›ci obrotowej w prze- wekjest NAJCZ åCIEJ w tych
mocy typu BUZ10 jest roz- mocy. dziale od ok. 40 obr./min. do silnikach taka sama. NiektÛ-
wiÄ…zaniem gwarantujÄ…cym UkÅ‚ad sterownika silnikÛw ok. 5 obr./min. WiÍkszej rzy producenci stosujÄ… swoje
poprawnÄ… pracÍ nawet silni- krokowych moÅ‚emy zmonto- prÍdkoÅ›ci obrotowej nie da wÅ‚asne rozkÅ‚ady wyprowa-
kÛw o bardzo duÅ‚ej mocy. waĘ na maÅ‚ej pÅ‚ytce obwodu siÍ w tym typie silnika (100 dzeÒi w takim wypadku mo-
W przypadkutypowychsilni- drukowanego, ktÛrej schemat krokÛw/obrÛt) osiÄ…gnąĘ. Nie Å‚e siÍ okazaĘ, Å‚e silnik za-
kÛw krokowych, pochodzÄ…- montaÅ‚owy pokazano narys. 2. ma natomiast ograniczeÒ co miast siÍ obracaĘ jedynie
cych np. z demontaÅ‚u sprzÍ- MontaÅ‚ wykonujemy typowo, do prÍdkoÅ›ci minimalnej, wibruje. NaleÅ‚y wtedy do-
tu komputerowego, tranzys- rozpoczynajÄ…c od wlutowania ktÛra moÅ‚ebyĘ dowolnie ma- Å›wiadczalnie ustaliĘ kolej-
tory te moÅ‚emy zastÄ…piĘ ich w pÅ‚ytkÍ rezystorÛw i podsta- Å‚Ä… po wymianiekondensatora nośĘ doÅ‚Ä…czenia przewodÛw
ìsÅ‚abszymiîodpowiednikami wek pod ukÅ‚adyscalone,a koÒ- C1 na inny, o odpowiednio silnika do zÅ‚Ä…cza CON2.
(np. BS109) lub nawet bipo- czÄ…c na kondensatorach elek- wiÍkszej pojemnoÅ›ci. AG
Elektronika Praktyczna 8/2001
24