INFOR LEX Księgowość Strona 1 z 31
Poradnik Gazety Prawnej 20/2011 z 24.05.2011, str. 5
Jak prowadzić biuro rachunkowe
Stan prawny na 10 maja 2011 r.
KRZYSZTOF MAJCZYK, ADAM STOLARCZYK, GRZEGORZ PRUS, EWA SA
AWIC
SKA
Opracował MACIEJ MUREK
WYÅšLIJ PYTANIE
[e-mail]
W obecnych uwarunkowaniach gospodarczych coraz więcej mniejszych i większych firm powierza
swoją księgowość biurom rachunkowym. To sprawia, \
e wiele osób chciałoby otworzyć własne biuro
rachunkowe. WiÄ…\
e się to jednak z koniecznością spełnienia określonych warunków uprawniających
do jego prowadzenia. Znalezienie odpowiedniego lokalu czy zało\
enie działalności gospodarczej to
tylko niektóre z nich. Potrzebne są przede wszystkim uprawnienia wymagane do prowadzenia biura
rachunkowego. Wymagania te są precyzyjnie określone i opierają się głównie na uzyskaniu licencji
Ministra Finansów. Zgodnie z ustawą o rachunkowości uprawnione do wykonywania czynności z
zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych są osoby posiadające certyfikat księgowy oraz
osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych.
W  Poradniku , który mają Państwo przed sobą, podpowiadamy m.in., jak zało\
yć biuro rachunkowe.
Radzimy, jak zorganizować pracę biura, zatrudniać pracowników, rozwijać działalność i zdobywać
kolejnych klientów. Zwracamy tak\
e uwagÄ™ na stosunkowo nowe obowiÄ…zki biur rachunkowych
wynikające z przepisów o przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy.  Poradnik z pewnością
stanowić będzie przydatne vademecum, wskazujące metody, sposoby i podstawy prawne sprawnego
prowadzenia biura.
Jak założyć biuro rachunkowe
Skomplikowane procedury podatkowe powodujÄ…, \
e przedsiębiorcy coraz częściej i chętniej
powierzają prowadzenie swoich rozliczeń z fiskusem fachowcom. Taka sytuacja stwarza realne
szanse na powodzenie i sukces finansowy dla kogoś, kto takiej działalności chciałby się podjąć, czyli
prowadzić np. biuro rachunkowe.
Otwarcie biura
Aby otworzyć biuro rachunkowe, należy spełnić wiele warunków. Ale kiedy już z sukcesem przebrnie się przez
wszystkie procedury i uzyska wymagane uprawnienia, przyjdzie czas na rozpoczęcie działalności. Zgodnie z
obowiązującymi przepisami prowadzenie biura rachunkowego to działalność gospodarcza, dlatego też nim się ją
zacznie, trzeba dokonać rejestracji firmy w gminie, uzyskać REGON, NIP, założyć konto w banku, etc.
Lokal
Ważną kwestią będzie znalezienie odpowiedniego lokalu dla biura rachunkowego. Może to być zwykły lokal
mieszkalny, trochę przystosowany dla potrzeb biurowych, wynajęty bądz
własny. Nie musi być on położony w
centrum miasta czy też w miejscu o dużym natężeniu ruchu. Wystarczy dobrze ustawiony i widoczny szyld dla
przyjeżdżających klientów, aby mogli bez większych problemów trafić pod wskazany adres.
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 2 z 31
Klienci
Tak naprawdę najistotniejszą kwestią dla działalności biura będą klienci, ich zdobycie i utrzymanie. Jeżeli się ich
zdobędzie, będą oni korzystać z usług biura, nawet jeśli swoją siedzibę będzie miało na peryferiach miasta. Bez
klientów biuro nie odniesie sukcesu, choćby znajdowało w lokalu przy głównej ulicy miasta. Otwierając biuro, należy
pomyśleć, jaki zakres usług chce się świadczyć i do jakich klientów skierować swoją ofertę. Czy będą to tylko mali
przedsiębiorcy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, czy też czujemy się na siłach obsługiwać
większych klientów działających w naszej okolicy.
Strona internetowa
Aby zdobyć klientów, już na samym początku trzeba pomyśleć o dobrej reklamie. Warto zainwestować pieniądze w
stronę internetową, na której zamieścimy informacje o swoich usługach, cenniki, mapkę dojazdu, godziny
przyjmowania klientów. Można też umieszczać tam informacje branżowe, przydatne dla potencjalnych klientów. W
dobie Internetu zainwestowanie w dobrą stronę internetową wydaje się być niezbędne, a jednocześnie można być
pewnym, że szybko przyniesie konkretne korzyści, w postaci nowych klientów. Każde wejście na stronę to szansa na
zwiększenie zysków firmy. Nim zlecimy przygotowanie takiej strony profesjonalnej firmie, musimy sobie jasno
określić, do jakich odbiorców przede wszystkim pragniemy, aby strona była skierowana. Te informacje będą bardzo
ważne dla osoby, która będzie przygotowywała stronę. Pamiętajmy jednak, że nawet najlepiej przygotowana strona
internetowa nie spełni swojego zadania, jeżeli będzie nieaktualna. Każdy klient, odwiedzając stronę, będzie przede
wszystkim szukał aktualnych informacji i bieżącej oferty. Dlatego na stronie muszą znajdować się aktualne
informacje. Zamieszczajmy koniecznie na stronie informacje o proponowanych rabatach, promocjach. Strona
zawierająca aktualne informacje, z wiadomościami odpowiadającymi na potencjalne pytania klientów, przynosi
firmie duże korzyści, buduje jej pozytywny obraz. Nieaktualna strona zniechęca i raczej drugi raz klient na nią nie
wejdzie.
Rejestracja i pierwszy rok utrzymania domeny internetowej wiążą się na ogół z wydatkiem kilkudziesięciu złotych.
W następnych latach cena utrzymania domeny waha się średnio od 40 zł do 150 zł za rok. Koszt wykupienia
miejsca na serwerze (hosting) kształtuje się w zależności od pojemności, szybkości, możliwości programowych
serwera. Najczęściej waha się on od kilkudziesięciu do kilkuset złotych za rok użytkowania. Kwota ok. 500 700 zł
powinna wystarczyć na przygotowanie w miarę prostego projektu witryny. Strona przygotowana z dużym
rozmachem może kosztować co najmniej kilka tysięcy złotych. Na naszym rynku funkcjonuje wiele firm oferujących
tworzenie stron internetowych. Warto zapoznać się z ofertą przynajmniej kilku, nim zwrócimy się do którejś:
www.stronywwwdlafirm.pl,
www.go-tworzeniestroninternetowych.pl,
www.webon.pl,
www.vgh.pl,
www.o12.pl,
www.taniestronyinternetowe.pl.
Reklama
Otwierając biuro rachunkowe, warto przygotować ulotki, które będzie można zostawić w urzędzie skarbowym,
urzędzie gminy, oddziale ZUS itp. Można skorzystać też z możliwości, jaką daje zamieszczenie ogłoszeń w lokalnej
prasie. Szczególnie na początku działalności ważna jest tzw. reklama wizerunkowa. Można skorzystać z e-mailin-gu,
fax mailingu czy telemarketingu. Ciągle powstają nowe firmy, które potrzebują usług biura rachunkowego. Ale
pamiętajmy zawsze, że najlepszy klient to klient zadowolony. Dlatego też od pierwszego dnia działalności postawmy
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 3 z 31
na wysoką jakość świadczonych usług. Nikt nie zrobi lepszej reklamy niż dobrze obsłużony i zadowolony klient,
który poleci nasze biuro rachunkowe znajomemu, a ten z kolei przyprowadzi następnego klienta1.
ZAPAMI
TAJ
Prowadzenie biura rachunkowego wymaga posiadania certyfikatu Ministra Finansów (z
wyjątkiem doradców podatkowych i biegłych rewidentów, którzy na mocy innych ustaw są
uprawnieni do usługowego prowadzenia ksiąg).
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej
Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa,
usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność
zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Kto jest uprawniony do usługowego prowadzenia ksiąg
Nie ka\
da osoba mo\
e usługowo prowadzić księgi innych podmiotów. Uprawnione do wykonywania
czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg są osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby
wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych.
Co daje uprawnienie do usługowego prowadzenia ksiąg
Uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg są ciągle najbardziej poszukiwanymi uprawnieniami z zakresu
księgowości Dzieje się tak dlatego, że wielu spośród księgowych myśli  choćby potencjalnie  o tym rodzaju
działalności, a ponadto certyfikat świadczy o wysokich kwalifikacjach legitymującej się nim osoby. Przepisy
wykonawcze kształtujące zasady przyznawania tych uprawnień umożliwiają ich uzyskanie bez konieczności
zdawania państwowych egzaminów w tym zakresie osobom, które posiadają stosowne doświadczenie i
wykształcenie. Zasady regulujące te uprawnienia zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 kwietnia 2009
r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (Dz.U. nr 62, poz. 508). Uprawnienia do
usługowego prowadzenia ksiąg umożliwiają:
usługowe prowadzenie ksiąg,
prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do
celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji podatkowych lub
udzielanie im pomocy w tym zakresie.
Działalność tę mogą wykonywać:
przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi  jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności z zakresu
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych,
pozostali przedsiębiorcy  pod warunkiem że czynności z tego zakresu będą wykonywane przez osoby uprawnione
do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych są uprawnione osoby
posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców
podatkowych.
ZAPAMI
TAJ
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 4 z 31
Osoby wykonujące czynności zarezerwowane dla osób mających uprawnienia do usługowego
prowadzenia ksiąg mogą przy wykonywaniu swoich czynności korzystać z pomocy osób
nieuprawnionych. W takim przypadku zobowiązane są zapewnić stały i bezpośredni nadzór nad
wykonywaniem tych czynności.
Utrata uprawnień
Utrata uprawnień następuje w przypadku popełnienia niektórych rodzajów przestępstw. Dlatego osoby, które po
otrzymaniu certyfikatu księgowego, uzyskaniu wpisu do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców
podatkowych zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa przeciwko wiarygodności
dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa
skarbowe oraz za czyny określone w rozdziale 9 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z
2009 r. nr 152, poz. 1223 z póz
n. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2010 r. nr 47, poz. 278)  przestają być uprawnione do
wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Rozdział 9 ustawy o
rachunkowości wskazuje na szeroki zakres przestępstw. Wystarczy, że dana osoba zostanie raz skazana
prawomocnym wyrokiem za któreś z nich (choćby stosunkowo drobne), automatycznie traci uprawnienia i nie
będzie mogła starać się o nie ponownie. Przestępstwa skutkujące utratą uprawnień to:
nieprowadzenie ksiąg rachunkowych, prowadzenie ich wbrew przepisom ustawy lub podawanie w tych księgach
nierzetelnych danych,
niesporzÄ…dzenie sprawozdania finansowego, sporzÄ…dzenie go niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcie w tym
sprawozdaniu nierzetelnych danych,
niepoddawanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta,
nieudzielanie lub udzielanie niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu
rewidentowi albo niedopuszczanie go do pełnienia obowiązków,
nieskładanie sprawozdania finansowego do ogłoszenia,
nieskładanie sprawozdania finansowego lub sprawozdania z działalności we właściwym rejestrze sądowym,
nieudostępnianie sprawozdania finansowego i innych dokumentów, o których mowa w art. 68 ustawy o
rachunkowości,
prowadzenie działalności usługowej w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych bez wymaganych uprawnień,
prowadzenie działalności usługowej w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych lub wykonywanie czynności
doradztwa podatkowego, do wykonywania których jest uprawniony zgodnie z odrębnymi przepisami  bez
spełniania obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia.
Jak uzyskać certyfikat księgowy
Certyfikat księgowy jest wydawany przez Ministra Finansów na wniosek osoby, która:
ma pełną zdolność do czynności prawnych oraz korzysta z pełni praw publicznych,
nie była skazana prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu,
obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn
określony w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości (do wniosku o wydanie certyfikatu księgowego należy załączyć
zaświadczenie o niekaralności),
spełnia co najmniej jeden z następujących warunków:
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 5 z 31
 posiada trzyletnią praktykę w księgowości oraz wykształcenie wyższe magisterskie uzyskane na kierunku
rachunkowość lub na innym kierunku ekonomicznym o specjalności rachunkowość lub innej, dla której plan studiów
i program kształcenia odpowiadał wymaganiom określonym przez organy uczelni dla specjalności rachunkowość, w
jednostkach organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych,
 posiada trzyletnią praktykę w księgowości i wykształcenie wyższe magisterskie lub równorzędne oraz ukończyła
studia podyplomowe z zakresu rachunkowości w jednostkach organizacyjnych uprawnionych do nadawania stopnia
naukowego doktora nauk ekonomicznych,
 posiada dwuletnią praktykę w księgowości i wykształcenie co najmniej średnie oraz złożyła z wynikiem
pozytywnym egzamin sprawdzający kwalifikacje osób ubiegających się o certyfikat księgowy.
Aby uniknąć wątpliwości w tym zakresie i ryzyka wchodzenia w spór z organami weryfikującymi dokumenty na
potrzeby certyfikatu  już w momencie składania aplikacji na wyższą uczelnię należy się upewnić, czy na dyplomie
poświadczającym uzyskanie stosownego wykształcenia wpisano kierunek lub odpowiednio specjalność 
rachunkowość. Takie informacje można znalez
ć w dziekanatach administrujących poszczególnymi wydziałami lub w
regulaminach na poszczególnych kierunkach studiów.
Za praktykę w księgowości uważa się wykonywanie  na podstawie stosunku pracy w wymiarze czasu pracy nie
mniejszym niż 1/2 etatu, odpłatnej umowy cywilnoprawnej, zawartej z przedsiębiorcą świadczącym usługi w
zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, umowy spółki lub w związku z prowadzeniem własnej
działalności gospodarczej  następujących czynności:
prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy zdarzeń w porządku
chronologicznym i systematycznym, lub
wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego, lub
sporządzanie sprawozdań finansowych, lub
badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta.
Ustawodawca posługuje się słowem  lub między poszczególnymi rodzajami wymaganej praktyki. Oznacza to
zatem, że wystarczy, aby osoba starająca się o wydanie certyfikatu wykonywała jedną ze wskazanych wyżej
czynności. Wez
my także pod uwagę, że badanie sprawozdań finansowych pod nadzorem biegłego rewidenta nie
oznacza stałego nadzoru biegłego rewidenta. Wystarczy, aby kandydat wykonywał czynności badania sprawozdań
finansowych w dozwolonych formach (np. umowa o pracÄ™ czy umowa cywilnoprawna) w podmiocie uprawnionym
do badania sprawozdań finansowych. Przesłankę praktyki będzie zatem spełniał także zatrudniony w firmie
audytorskiej młody praktykant dokonujący najprostszych czynności badania, który jest bezpośrednio nadzorowany
przez asystenta biegłego rewidenta, a nie samego biegłego rewidenta. Wydaje się, że przesłanka nadzoru będzie w
tej sytuacji spełniona  będzie to bowiem nadzór pośredni, a nie bezpośredni. Organy Ministerstwa Finansów,
sprawdzające spełnienie kryterium praktyki zawodowej, często nie uznają za dowód odbycia praktyki świadectwa
pracy, w którym wskazano wykonywanie zawodu  księgowy ,  specjalista do spraw księgowych ,  specjalista do
spraw rachunkowości ,  asystent biegłego rewidenta . Jako dowód spełnienia kryterium praktyki należy bowiem
przedstawić zakres wykonywanej pracy na danym stanowisku, który czasem stanowi załącznik do umowy o pracę
lub  w przypadku jego braku  zaświadczenie od pracodawcy wskazujące na zakres i termin wykonywanej pracy.
Najlepiej w takiej sytuacji wystąpić do pracodawcy z wnioskiem, w którym zostanie wskazany wprost zakres pracy
zgodny z zakresem wymienionym w rozporządzeniu  oczywiście gdy taki zakres pracy miał faktycznie miejsce.
Takie dokumenty najlepiej skompletować i przesłać do Ministerstwa Finansów od razu, a nie dopiero wówczas, gdy
Ministerstwo Finansów w odpowiedzi wskaże na konieczność uzupełnienia dokumentacji. Skraca to bowiem czas
procedury i daje większe prawdopodobieństwo szybszego wydania certyfikatu księgowego. Potwierdzeniem
przywiązywania wagi do dokumentowania praktyki i wykształcenia jest informacja, jaka pojawiła się na stronach
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 6 z 31
Ministerstwa Finansów (www.mofnet.gov.pl) pod nazwą  Wymagane dokumenty w dziale
 Rachunkowość/Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych :
Osoby ubiegające się o wydanie certyfikatu księgowego składają do Departamentu Rachunkowości Ministerstwa
Finansów (ul. Świętokrzyska 12; 00-916 Warszawa) następujące dokumenty:
 dokumenty potwierdzające praktykę w księgowości (np. oryginały bądz
urzędowo potwierdzone kopie
świadectw pracy lub zaświadczeń od pracodawcy)  z których wynikać powinno m.in., na podstawie jakiego
stosunku prawnego została nabyta praktyka (np. umowa o pracę, umowa cywilnoprawna). W przypadku umowy o
pracę należy wskazać wymiar czasu pracy (np. cały etat, 1/2 etatu), natomiast w przypadku umowy cywilnoprawnej
należy podać jej charakter (odpłatny, nieodpłatny) oraz profil działalności przedsiębiorcy  czy świadczy on usługi w
zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Ponadto, jeżeli ze stanowiska pracy lub formy prawnej
jednostki nie wynika praktyka wymagana przez przepisy ustawy o rachunkowości, dodatkowym dokumentem
potwierdzającym staż pracy jest np. zakres obowiązków. W przypadku zatrudnienia w jednostce prowadzącej
działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług prowadzenia ksiąg rachunkowych należy udokumentować
rodzaj uprawnienia, na podstawie którego jednostka ta prowadzi powyższą działalność, a także szczegółowy zakres
faktycznie wykonywanych przez Wnioskodawcę czynności w ramach przydzielonych obowiązków służbowych wraz
ze wskazaniem dokładnego okresu ich wykonywania;
 dokumenty potwierdzające posiadane wykształcenie (np. oryginały, odpisy dyplomów i/lub świadectw
ukończenia studiów bądz
urzędowo poświadczone kopie). W przypadku zaś ukończenia specjalności innej niż
rachunkowość  dodatkowo zaświadczenie wydane przez uczelnię potwierdzające, iż plan studiów i program
kształcenia ukończonej specjalności odpowiadał wymogom określonym przez organy uczelni dla specjalności
rachunkowość;
 w przypadku osób, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin sprawdzający, zaświadczenie potwierdzające
zdanie egzaminu z wynikiem pozytywnym.
Wniosek o wydanie certyfikatu księgowego
Osoby ubiegające się o wydanie certyfikatu księgowego składają do Ministra Finansów wniosek o wydanie
certyfikatu księgowego. Do wniosku załącza się:
informację z Krajowego Rejestru Karnego, opatrzoną datą nie wcześniejszą niż 30 dni przed złożeniem wniosku, o
niekaralności za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu, obrotowi
pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony w rozdziale 9 ustawy o
rachunkowości,
dokumenty potwierdzające posiadanie praktyki w księgowości,
dokumenty  w tym dyplom lub świadectwo  potwierdzające posiadane wykształcenie,
zaświadczenie potwierdzające zdanie egzaminu z wynikiem pozytywnym, w przypadku osób, które nie spełniają
kryteriów do wydania certyfikatu bez egzaminu.
Kopie dokumentów muszą być urzędowo poświadczone (np. przez notariusza). Poświadczenie jednej strony
dokumentów to wydatek ok. 8 zł brutto.
ZAPAMI
TAJ
W przypadku niespełniania przesłanek do uzyskania certyfikatu księgowego bez egzaminu, w
celu wydania certyfikatu uprawniającego do usługowego prowadzenia ksiąg należy przystąpić
do egzaminu, który przeprowadza Komisja Egzaminacyjna przy Ministrze Finansów.
Egzamin kwalifikacyjny
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 7 z 31
Egzamin obejmuje zagadnienia z następujących dziedzin:
rachunkowość,
prawo podatkowe,
ubezpieczenia społeczne,
podstawy prawa cywilnego i gospodarczego.
Osoba ubiegająca się o zakwalifikowanie do egzaminu składa do Ministra Finansów stosowny wniosek. Do egzaminu
może zostać zakwalifikowana osoba, która:
spełnia warunki, o których mowa w art. 76b ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o rachunkowości (pełna zdolność do czynności
prawnych, korzystanie z pełni praw publicznych, brak skazania za przestępstwa, o których mowa we wcześniejszej
części rozdziału),
uiściła opłatę egzaminacyjną na rachunek organizatora egzaminu.
Osoby ubiegające się o zakwalifikowanie do egzaminu, do wniosku, o którym mowa wyżej, zawierającego
następujące dane: numer PESEL (a w przypadku osób nieposiadających obywatelstwa polskiego  numer i rodzaj
dokumentu potwierdzającego tożsamość), imiona i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, adres zamieszkania oraz
adres do korespondencji  powinny dołączyć:
oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz o korzystaniu z pełni praw publicznych,
oświadczenie o niekaralności za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi
gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwo skarbowe oraz za czyn określony
w rozdziale 9 ustawy o rachunkowości.
Osoba ubiegająca się o zakwalifikowanie do egzaminu uiszcza opłatę egzaminacyjną w wysokości 40% minimalnego
wynagrodzenia za pracÄ™ na rachunek bankowy wskazany przez organizatora egzaminu. Egzamin przeprowadza siÄ™
dla 60 90 osób. Termin ogłoszenia wyników egzaminu ma miejsce nie póz
niej niż w ciągu 14 dni od dnia jego
przeprowadzenia. Wyniki egzaminu zamieszczane sÄ… z wykorzystaniem numeru ewidencyjnego nadanego w
momencie złożenia wniosku o zakwalifikowanie do egzaminu na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Osoba
przystępująca do egzaminu otrzymuje od organizatora egzaminu pisemną informację o wyniku egzaminu. Egzamin
trwa 4 godziny. W trakcie egzaminu zdający może opuścić salę po uzyskaniu zgody przewodniczącego, członka lub
sekretarza Komisji i przekazaniu mu pracy egzaminacyjnej wraz z dowodem osobistym lub innym dokumentem
tożsamości. Czas nieobecności jest zaznaczany na pracy egzaminacyjnej. W czasie egzaminu uczestnik może
korzystać z przepisów prawa opublikowanych w dziennikach urzędowych lub zawartych w zbiorach przepisów bez
komentarzy oraz z kalkulatorów  z wyjątkiem urządzeń posiadających funkcje gromadzenia, przetwarzania i
przenoszenia danych.
Jak wspomniano wcześniej, egzamin obejmuje 4 zakresy tematyczne skumulowane w 3 blokach tematycznych, za
które można uzyskać następujące maksymalne liczby punktów:
rachunkowość  130 punktów,
prawo podatkowe  60 punktów,
ubezpieczenia społeczne oraz podstawy prawa cywilnego i gospodarczego  40 punktów.
W skład każdego z bloków wchodzi następująca liczba pytań testowych i zadań sytuacyjnych:
rachunkowość  30 pytań testowych i od 3 do 6 zadań sytuacyjnych,
prawo podatkowe  10 pytań testowych i od 2 do 4 zadań sytuacyjnych,
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 8 z 31
ubezpieczenia społeczne oraz podstawy prawa cywilnego i gospodarczego  10 pytań testowych i od 1 do 3 zadań
sytuacyjnych.
Każde pytanie testowe jest oceniane w następujący sposób:
odpowiedz
prawidłowa  2 punkty,
odpowiedz
nieprawidłowa  minus 1 punkt,
brak odpowiedzi  0 punktów.
Każde zadanie sytuacyjne jest oceniane w ramach skali podanej w tym zadaniu. Ocena zadania sytuacyjnego
uwzględnia w szczególności spójność odpowiedzi, stopień rozwiązania zadania oraz znajomość przepisów prawa.
Wynik danego bloku tematycznego stanowi suma punktów dodatnich, uzyskanych za prawidłowe odpowiedzi
udzielone na pytania testowe i uzyskanych za rozwiązanie zadań sytuacyjnych, pomniejszona o punkty ujemne za
odpowiedzi nieprawidłowe z pytań testowych. Warunkiem zdania egzaminu jest uzyskanie co najmniej 60%
maksymalnej liczby punktów z każdego bloku tematycznego. W przypadku niezaliczenia egzaminu, uczestnik  w
terminie 14 dni od dnia ogłoszenia wyników egzaminu  ma prawo wglądu do pracy egzaminacyjnej. W terminie 21
dni od dnia ogłoszenia wyników uczestnik egzaminu ma prawo do pisemnego odwołania się od wyniku egzaminu do
Komisji. Wniesione odwołanie podlega rozpatrzeniu przez Komisję w terminie 30 dni od jego otrzymania. O
podjętym rozstrzygnięciu przewodniczący Komisji powiadamia niezwłocznie uczestnika egzaminu.
Zakres przedmiotowy poszczególnych bloków tematycznych
Blok  Rachunkowość:
1. Przedmiot, zakres i zasady rachunkowości:
1) teoretyczne podstawy rachunkowości,
2) podstawowe pojęcia rachunkowości,
3) podstawowe cechy jakościowe rachunkowości,
4) nadrzędne zasady rachunkowości,
5) zasady pomiaru i klasyfikacji informacji w rachunkowości,
6) organizacja rachunkowości jednostki.
2. Prowadzenie ksiÄ…g rachunkowych:
1) zakres podmiotowy jednostek zobowiÄ…zanych do prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych,
2) dokumentacja zasad (polityki) rachunkowości,
3) dowody księgowe,
4) dziennik,
5) konta księgi głównej i ksiąg pomocniczych,
6) zestawienie obrotów i sald kont księgi głównej oraz sald ksiąg pomocniczych,
7) otwieranie i zamykanie ksiÄ…g rachunkowych,
8) poprawianie błędów stwierdzonych w dowodach i zapisach księgowych,
9) ochrona i zasady przechowywania dokumentacji (dowodów, ksiąg rachunkowych, sprawozdań finansowych),
10) stosowanie techniki komputerowej przy prowadzeniu ksiÄ…g rachunkowych,
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 9 z 31
11) miejsce prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych.
3. Inwentaryzacja składników aktywów i pasywów:
1) metody i terminy przeprowadzania inwentaryzacji,
2) ujęcie w księgach rachunkowych stwierdzonych różnic inwentaryzacyjnych.
4. Wycena bieżąca, bilansowa i podatkowa poszczególnych składników aktywów i pasywów oraz
ujęcie w księgach rachunkowych różnic z tej wyceny.
5. Zasady ewidencji zdarzeń, w tym operacji gospodarczych, dotyczących:
1) rzeczowych i finansowych aktywów trwałych,
2) rzeczowych i finansowych aktywów obrotowych,
3) aktualizacji wartości aktywów,
4) kapitałów (funduszy) własnych w jednostkach różnego typu (spółki handlowe, spółdzielnie, fundacje,
stowarzyszenia i inne),
5) zobowiązań, rezerw na zobowiązania i zobowiązań warunkowych,
6) rozliczeń międzyokresowych przychodów i kosztów,
7) przychodów i kosztów z działalności operacyjnej,
8) przychodów i kosztów finansowych,
9) zysków i strat nadzwyczajnych,
10) obowiązkowych zmniejszeń zysku (zwiększeń straty).
6. Ujęcie w księgach rachunkowych zdarzeń powstałych (ujawnionych) po dniu bilansowym.
7. Rachunkowość jednostek w szczególnych sytuacjach: rozpoczęcie działalności, przekształcenie,
postępowanie naprawcze, likwidacja, upadłość.
8. Zasady ustalania wyniku finansowego oraz dochodu (straty) na potrzeby podatkowe.
9. Podział i rozliczenie wyniku finansowego.
10. Sprawozdania finansowe:
1) ogólne zasady sporządzania sprawozdań finansowych,
2) zakres informacyjny rocznego sprawozdania finansowego, w tym:
a) bilansu,
b) rachunku zysków i strat,
c) rachunku przepływów pieniężnych,
d) informacji dodatkowej,
e) zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym,
3) obowiązek sporządzania i zakres informacyjny sprawozdania z działalności jednostki,
4) tryb i terminy sporządzania, badania, zatwierdzania i ogłaszania sprawozdań finansowych.
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 10 z 31
11. Odpowiedzialność za prowadzenie ksiąg rachunkowych oraz sporządzanie, badanie i ogłaszanie
sprawozdań finansowych.
12. Rachunek kosztów i elementy rachunkowości zarządczej:
1) porównanie rachunkowości finansowej i zarządczej,
2) pojęcie kosztów i kryteria ich klasyfikacji,
3) koszty wytworzenia produktów,
4) metody kalkulacji kosztu jednostkowego,
5) koszty produkcji niezakończonej,
6) koszty niewykorzystanych zdolności produkcyjnych,
7) modele rachunku kosztów (rachunek kosztów pełnych i zmiennych).
13. Podstawowe zasady zawodowej etyki w rachunkowości.
Blok  Prawo podatkowe:
1. Pojęcie podatku.
2. System podatków w Polsce.
3. Organizacja organów podatkowych oraz elementy procedury postępowania podatkowego, kontroli
podatkowej i czynności sprawdzających.
4. Podatki pośrednie:
1) podatek od towarów i usług (zakres podmiotowy i przedmiotowy, obowiązek podatkowy, miejsce świadczenia,
podstawa opodatkowania, stawki, zwolnienia, odliczanie i zwrot podatku, odliczanie częściowe, rejestracja,
deklaracje i informacje podsumowujące, zapłata podatku, dokumentacja, procedury szczególne),
2) podatek akcyzowy (zakres podmiotowy i przedmiotowy, obowiÄ…zek podatkowy, podstawa opodatkowania,
stawki, zwolnienia, deklaracje podatkowe).
5. Podatki bezpośrednie:
1) podatek dochodowy od osób prawnych (podmiot i przedmiot opodatkowania, przychody, koszty uzyskania
przychodów, zwolnienia, podstawa opodatkowania i wysokość podatku, w tym ulgi i odliczenia, pobór podatku,
deklaracje podatkowe),
2) podatek dochodowy od osób fizycznych (podmiot i przedmiot opodatkowania, z
ródła przychodów, zwolnienia
przedmiotowe, koszty uzyskania przychodów, szczególne zasady ustalania dochodu, podstawa obliczenia i wysokość
podatku, w tym ulgi i odliczenia, pobór podatku, zaliczki na podatek, w tym pobierane przez płatnika, zeznania i
inne deklaracje podatkowe, formy i zasady opodatkowania dochodów (przychodów) z działalności gospodarczej i
rodzaje prowadzonej ewidencji podatkowej).
6. Podatki i opłaty stanowiące dochód jednostek samorządu terytorialnego:
1) podatek od nieruchomości, podatek rolny, podatek leśny, podatek od środków transportowych, podatek od
czynności cywilnoprawnych oraz podatek od spadków i darowizn (podmiot i przedmiot opodatkowania, podstawa
opodatkowania, stawki, zwolnienia i ulgi),
2) opłaty lokalne: targowa, miejscowa, uzdrowiskowa oraz od posiadania psów (podmiot, przedmiot i stawki),
3) opłata skarbowa (podmiot, przedmiot, stawki i zwolnienia),
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 11 z 31
4) zakres władztwa podatkowego gmin.
Blok  Ubezpieczenia społeczne:
1. System ubezpieczeń społecznych:
1) zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym,
2) zasady ustalania składek na ubezpieczenia społeczne oraz podstawy ich wymiaru,
3) zasady, tryb i terminy:
a) zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych,
b) prowadzenia ewidencji ubezpieczonych i płatników składek,
c) rozliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego,
d) opłacania składek na ubezpieczenia społeczne;
4) zasady prowadzenia kont ubezpieczonych oraz kont płatników składek;
5) zasady kontroli wykonywania zadań z zakresu ubezpieczeń społecznych.
2. Zasady naliczania składek z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego.
Blok  Podstawy prawa cywilnego i gospodarczego:
1. Podstawy prawa pracy: stosunek pracy i zwiÄ…zane z nim obowiÄ…zki pracodawcy i pracownika.
2. Podstawy prawa cywilnego:
1) przepisy ogólne prawa cywilnego:
a) formy wymagane dla ważności czynności prawnych,
b) terminy,
c) przedawnienie roszczeń;
2) własność i inne prawa rzeczowe,
3) zobowiÄ…zania.
3. Podstawy prawa handlowego i działalności gospodarczej:
1) podstawowe pojęcia,
2) powstawanie, funkcjonowanie i likwidacja (spółki handlowe, spółdzielnie, fundacje, stowarzyszenia i inne).
4. Podstawowe formy współpracy między przedsiębiorcą a instytucjami finansowymi (banki,
fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń, instrumenty rynku kapitałowego).
W przypadku nieprzystąpienia do egzaminu opłata egzaminacyjna nie podlega zwrotowi. Osoba zakwalifikowana do
egzaminu może na 14 dni przed jego terminem zwrócić się do organizatora egzaminu o zwrot opłaty
egzaminacyjnej. Osoba, która z ważnych, udokumentowanych przyczyn losowych nie mogła przystąpić do egzaminu
w wyznaczonym dla niej terminie, może przystąpić do egzaminu w terminie póz
niejszym. Opłatę wniesioną za
egzamin zalicza się na poczet egzaminu przeprowadzanego w terminie póz
niejszym. Warunkiem przystÄ…pienia do
egzaminu w terminie póz
niejszym jest przedstawienie Komisji dokumentów potwierdzających niemożność
przystąpienia do egzaminu w wyznaczonym terminie, najpóz
niej w ciągu 7 dni po tym terminie. Przykładowym
dokumentem, o którym tu mowa, jest zwolnienie lekarskie. Pamiętajmy, że osoba wpisana na listę podmiotów
posiadających certyfikat do usługowego prowadzenia ksiąg ma obowiązek zgłoszenia zmiany danych
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 12 z 31
zamieszczanych w wykazie w terminie 30 dni od zaistnienia okoliczności uzasadniających zgłoszenie zmiany. Do
zgłoszenia należy załączyć dokumenty lub ich urzędowo poświadczoną kopię, będące podstawą do dokonania zmian
danych w wykazie.
ZAPAMI
TAJ
Podmioty świadczące usługowe prowadzenie ksiąg są zobowiązane do zawarcia umowy
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną
działalnością.
Ubezpieczenie OC
Szczegółowy zakres obowiązkowego ubezpieczenia, termin powstania obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną
sumę gwarancyjną  biorąc pod uwagę specyfikę wykonywanych czynności oraz zakres realizowanych zadań 
zostały określone w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie obowiązkowego
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorców wykonujących działalność z zakresu usługowego
prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych (Dz.U. nr 234, poz. 1576). Biegli rewidenci i doradcy podatkowi prowadzÄ…cy
działalność gospodarczą w tym zakresie nie muszą się dodatkowo ubezpieczać, jeżeli ubezpieczyli się od
odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu tych zawodów.
Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna za szkody wyrządzone w następstwie działania lub
zaniechania ubezpieczonego, w okresie ubezpieczenia, w związku z wykonywaną działalnością. Ubezpieczenie to nie
obejmuje szkód:
polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzonych przez ubezpieczonego małżonkowi,
wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, a także powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w
stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, jak również osobie, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym
pożyciu,
wyrządzonych przez ubezpieczonego po utracie uprawnień do wykonywania czynności z zakresu usługowego
prowadzenia ksiąg rachunkowych i czynności doradztwa podatkowego, chyba że szkoda jest następstwem
wykonywania działalności przed utratą tych uprawnień,
polegających na zapłacie kar umownych,
powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru.
Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte
umową ubezpieczenia, zależna jest od przedmiotu działalności przedsiębiorców uprawnionych do wykonywania
czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz czynności doradztwa podatkowego i wynosi
równowartość w złotych:
15 000 euro  jeżeli przedmiotem działalności jest wykonywanie czynności z zakresu usługowego prowadzenia
ksiąg rachunkowych i czynności doradztwa podatkowego,
10 000 euro  jeżeli przedmiotem działalności jest wyłącznie wykonywanie czynności z zakresu usługowego
prowadzenia ksiÄ…g rachunkowych,
5000 euro  jeżeli przedmiotem działalności jest wyłącznie wykonywanie czynności doradztwa podatkowego.
Kwoty te są ustalane przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz
pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia OC została zawarta.
ZAPAMI
TAJ
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 13 z 31
Za niedopełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia OC podmiotom prowadzącym
działalność usługową w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych grozi odpowiedzialność
karna przewidziana w przepisach ustawy o rachunkowości  kara grzywny albo ograniczenia
wolności.
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 76a ustawy o rachunkowości
1. Usługowe prowadzenie ksiąg rachunkowych jest działalnością gospodarczą, w rozumieniu
przepisów o swobodzie działalności gospodarczej, polegającą na świadczeniu usług w zakresie
czynności, o których mowa w art. 4 ust. 3 pkt 2 6.
2. Przedsiębiorcy, wykonujący działalność, o której mowa w ust. 1, są również uprawnieni do
wykonywania działalności, obejmującej:
1) prowadzenie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, ksiąg podatkowych i
innych ewidencji do celów podatkowych oraz udzielanie im pomocy w tym zakresie,
2) sporządzanie, w imieniu i na rzecz podatników, płatników i inkasentów, zeznań i deklaracji
podatkowych lub udzielanie im pomocy w tym zakresie
 w zakresie określonym odrębnymi przepisami.
3. Działalność, o której mowa w ust. 1 i 2, mogą wykonywać:
1) przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, jeżeli są uprawnieni do wykonywania czynności z
zakresu usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych;
2) pozostali przedsiębiorcy, pod warunkiem, że czynności z tego zakresu będą wykonywane
przez osoby uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych.
4. Uprawnione do wykonywania czynności z zakresu usługowego prowadzenia ksiąg
rachunkowych są, z zastrzeżeniem ust. 6, osoby posiadające certyfikat księgowy, osoby wpisane
do rejestru biegłych rewidentów lub na listę doradców podatkowych.
5. Osoby, o których mowa w ust. 4, mogą przy wykonywaniu czynności, o których mowa w ust. 1
i 2, korzystać z pomocy osób nieuprawnionych w rozumieniu ust. 4. W takim przypadku
zobowiązane są zapewnić stały i bezpośredni nadzór nad wykonywaniem tych czynności.
6. Osoby, które po otrzymaniu certyfikatu księgowego, uzyskaniu wpisu do rejestru biegłych
rewidentów lub na listę doradców podatkowych, zostały skazane prawomocnym wyrokiem sądu
za przestępstwa przeciwko wiarygodności dokumentów, mieniu, obrotowi gospodarczemu,
obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi, za przestępstwa skarbowe oraz za czyny
określone w rozdziale 9 ustawy, nie są uprawnione do wykonywania czynności z zakresu
usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Jak rozwijać działalność biura i zdobywać klientów
Na osiągnięcie sukcesu w prowadzeniu biura rachunkowego składają się m.in.: kompetencje
merytoryczne właściciela, dobra organizacja pracy, wyposa\
enie biura, umiejętność pozyskiwania
klientów i dobór odpowiednich pracowników. Klienci stanowią najwa\
niejszą wartość ka\
dej firmy.
Bez nich \
adna firma nie mo\
e istnieć. Warto nauczyć się ich pozyskiwać i utrzymywać.
Pozyskiwanie klientów przy rozpoczynaniu działalności
Każdy z prowadzących biuro rachunkowe wie, jak istotna jest wiedza z zakresu rachunkowości, podatków oraz
poszczególnych dziedzin prawa dla prawidłowej obsługi klientów biura. Nie wszyscy jednak doceniają pozostałe
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 14 z 31
elementy wpływające na powodzenie działalności. Są nimi: dobra organizacja pracy, wyposażenie biura, a przede
wszystkim umiejętność pozyskiwania klientów oraz dobór odpowiednich pracowników. Długoletni właściciele biur
rachunkowych często przyznają, że najtrudniejsze w początkowej fazie działalności ich firmy było pozyskanie
pierwszych 4 5 klientów. Dzieje się tak dlatego, że trudno jest zaistnieć na rynku firmie, która nie ma ugruntowanej
marki. Uznanie na rynku jest szczególnie istotne w przypadku działalności biur rachunkowych, których istnienie jest
oparte w dużym stopniu na zaufaniu klientów oraz  co się z tym wiąże  na dobrej opinii o biurze. Uzyskanie
pozytywnej opinii klientów o działalności nowo powstałego biura jest oczywiście niemożliwe, bo nie miało ono
jeszcze klientów. Jak zatem rozpocząć prowadzenie biura rachunkowego?
Sposobów zwiększających prawdopodobieństwo udanego początku można wymienić co najmniej kilka. Stosunkowo
najbardziej bezpieczną metodą, dającą spore szanse powodzenia, jest rozpoczęcie działalności od prowadzenia
ksiąg rachunkowych jednego lub kilku klientów przejętych z biura rachunkowego, w którym dotychczas pracowała
osoba pragnąca teraz rozpocząć samodzielną działalność. Praktyka taka, chociaż mniej ryzykowana, jest jednak
uważana przez większość środowiska księgowych za nieetyczną. Opiera się bowiem na odebraniu klientów
dotychczasowemu pracodawcy. Inną możliwością rozpoczęcia własnej działalności przy stosunkowo niewielkim
ryzyku jest stopniowe usamodzielnienie się. Polega ono na obsłudze księgowej firm (często bardzo niewielkich) przy
jednoczesnym ciągłym zatrudnieniu  na etacie w innym biurze rachunkowym lub w ramach działu księgowego
przedsiębiorstwa. Forma ta jest z jednej strony mało ryzykowna, ponieważ w przypadku okresowego odpływu
klientów z własnej działalności, osoba prowadząca taką działalność nadal pobiera wynagrodzenie w ramach umowy
o pracę. Z drugiej, działalność taka jest bardzo pracochłonna (faktycznie wykonuje się ją w weekendy i
wieczorami), a przede wszystkim nie daje możliwości pełnego rozwoju własnej działalności. Ponadto, podobnie jak
opisywana wcześniej forma, również i ta jest uważana za nieetyczną, ponieważ najczęściej odbywa się bez wiedzy
pracodawcy i jest traktowana jako niedopuszczalna działalność konkurencyjna. Naturalnie nie zachęcamy do
prowadzenia działalności nieetycznej. Pokazujemy jedynie sytuacje, jakie dość często można spotykać w praktyce.
Są one także przestrogą dla właścicieli biur rachunkowych. Mogą się bowiem zdarzyć także w najbliższym otoczeniu
każdego z nich, dlatego trzeba być na nie przygotowanym i podejmować działania minimalizujące ryzyko ich
występowania.
ZAPAMI
TAJ
Właściciel biura rachunkowego powinien podejmować działania obniżające ryzyko
występowania praktyk nieetycznych wśród pracowników.
W przeważającej części przypadków rozpoczęciu własnej działalności gospodarczej w formie usługowego
prowadzenia ksiąg nie towarzyszą działania nieetyczne. Najczęściej osoba posiadająca uprawnienia do usługowego
prowadzenia ksiąg rachunkowych i mająca wieloletnie doświadczenie, chcąc sprawdzić swoje siły we własnej firmie,
opuszcza dotychczasowe miejsce pracy i dopełnia związanych z tym formalności urzędowych. Najczęściej już
wcześniej ma zapewnienia potencjalnych klientów o korzystaniu przez nich z usług nowego biura rachunkowego.
Bardzo często klientami są firmy nowo powstałe lub klienci, którzy nie są zadowoleni z obsługi oferowanej przez ich
dotychczasowe biuro.
Oceń swoją firmę
Każdy, kto prowadzi biuro rachunkowe, wie, że jeśli udało się wystartować z prowadzeniem własnej firmy, w
dalszym okresie jej trwania wcale nie jest dużo łatwiej. Trzeba włożyć wiele wysiłku zarówno w przyciągnięcie
nowych, jak i utrzymanie dotychczasowych klientów, a na rynku nieustannie rośnie konkurencja w postaci nowych
firm księgowych. Jednej recepty na osiągnięcie sukcesu naturalnie nie ma. Każda firma księgowa ma swoją
specyfikę i każda ma swoją własną drogę do tego celu. Jednocześnie można się pokusić o kilka uniwersalnych rad,
bez których trudno o satysfakcjonujące wyniki działalności.
Należy sobie zdawać sprawę, że wbrew pozorom działalność biura rachunkowego jest działalnością dynamiczną.
Brak rozwoju i marazm należy odczytywać nie jako przejaw zastoju, lecz obumierania prowadzonej działalności. O
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 15 z 31
rozwoju firmy nie musi świadczyć tylko zwiększanie się liczby klientów. Innymi zauważalnymi czynnikami rozwoju
są: zwiększenie przychodów z działalności (np. przy tej samej liczbie klientów zwiększa się średnia kwota płatności
za usługi), szkolenia pracowników, rozszerzanie zakresu usług. Jednocześnie można wskazać cechy schyłkowej fazy
działalności. Są to: masowy odpływ klientów, narastające zaległości w płatnościach klientów, rosnąca fluktuacja
zatrudnienia (wzmożone odejścia pracowników). Reasumując, firma musi być aktywna, ciągle powinna podejmować
działania zmierzające do usprawniania obsługi klientów oraz podnoszenia kwalifikacji personelu. Należy pamiętać,
że o tym, czy odniesiemy sukces, decyduje fakt bycia lepszym od innych, a przecież firmy te również dążą do
poprawy swojej sytuacji.
Jak wyprzedzić konkurencję
Chyba nikogo nie trzeba przekonywać o prawdziwości spostrzeżenia dotyczącego rosnącej konkurencji wśród biur
rachunkowych. Wzrost ten jest obserwowany zarówno w dużych ośrodkach miejskich, jak i w niewielkich
miejscowościach, w których do niedawna istniało często tylko jedno lub dwa biura księgowe. Jak zatem wyprzedzić
konkurencję? Jednym z czynników, który coraz częściej odgrywa istotną rolę, jest zakres świadczonych usług. Coraz
rzadziej można spotkać biura, które świadczą wyłącznie jeden rodzaj usługi, np. tylko prowadzenie pełnych ksiąg
rachunkowych. Wiele biur rachunkowych musiało rozszerzyć profil swojej działalności, aby dalej egzystować na
rynku. Rozszerzanie zakresu usług jest procesem naturalnym. Nie należy się go bać, co więcej, należy ciągle myśleć
o wprowadzaniu nowych usług, ewentualnie zastępowaniu usług mało efektywnych ekonomicznie  nowymi. Należy
sobie zdawać sprawę, że biuro rachunkowe jest specyficzną firmą, w której z podstawowej działalności, jaką ciągle
pozostaje prowadzenie ksiąg, może wynikać cały wachlarz usług dodatkowych. Coraz częściej także klienci oczekują
kompleksowej obsługi. Usługami dodatkowymi są m.in.: doradztwo podatkowe, doradztwo gospodarcze (w
szczególności sporządzanie biznesplanów), przygotowywanie wniosków o dofinansowanie projektów z funduszy
europejskich.
ZAPAMI
TAJ
Klienci biur rachunkowych coraz częściej oczekują kompleksowej obsługi.
Z uwagi na te możliwości warto rozwijać swą działalność (w zależności od specyfiki rynku) także w tym kierunku.
Trzeba podkreślić, że są biura rachunkowe, które ściśle wyodrębniają w swojej strukturze działy doradztwa
podatkowego. Należy również pamiętać, że czasami samo wskazanie w negocjacjach cenowych z klientem, że
posiada się uprawnienia do świadczenia czynności doradztwa podatkowego może wpłynąć pozytywnie na wysokość
wynagrodzenia. Z tego choćby powodu warto pamiętać o takich sprawach, jak na przykład umieszczanie na
tablicach informacyjnych wskazania o posiadaniu uprawnień do świadczenia usług doradztwa podatkowego wraz z
podaniem numeru ewidencyjnego uwiarygodniającego taką informację. Z uwagi na fakt, że podstawową funkcją
biur rachunkowych jest prowadzenie rozliczeń finansowych podmiotów gospodarczych, biura te posiadają dużą
wiedzę na temat kondycji finansowej swoich klientów oraz, co się z tym wiąże, na temat ich potrzeb finansowych.
Często zatem biura rachunkowe prowadzą działalność doradczą z zakresie m.in. z
ródeł finansowania, kalkulacji
rentowności itp. Często namacalnym rezultatem takiej współpracy są różnego rodzaju wnioski kredytowe, analizy
oraz biznesplany. Świadczenie tego typu usług powinno mieć odzwierciedlenie w wyższej stawce wynagrodzenia.
Kwestią otwartą jest, czy uda się do wyższego wynagrodzenia przekonać klienta. Z drugiej strony świadczenie usług
doradztwa gospodarczego bez dodatkowego wynagrodzenia może być elementem wpływającym na zatrzymanie i
nieodejście klienta do innej firmy księgowej. Konieczne jest jednak w takim przypadku uświadomienie klientowi, że
takie usługi powinny normalnie wpływać na podwyższenie wynagrodzenia. W bardzo dużej łączności z doradztwem
gospodarczym pozostaje doradztwo w zakresie pozyskiwania funduszy unijnych. Kolejnym sposobem rozszerzenia
zakresu świadczenia usług jest działalność szkoleniowa. Szkolenia mogą dotyczyć wszelkiej tematyki związanej z
rozliczaniem przedsiębiorców, a więc: podatkowej, księgowej, ubezpieczeniowej, kadrowej, ogólnoekonomicznej.
Równie ważne jak temat szkolenia jest pozyskanie odpowiedniej liczby klientów. Poza najbardziej popularną formą
reklamy, jaką jest reklama w prasie, można spróbować innych sposobów: wysyłania listownych zaproszeń
skierowanych do kierowników (ewentualnie szeregowych pracowników) w poszczególnych działach przedsiębiorstw,
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 16 z 31
reklama w internecie, w radio. Poza standardowymi szkoleniami warto bacznie przyglądać się ofertom szkoleniowym
zamawianym przez różne instytucje. Przykładem są tu szkolenia (także z zakresu księgowości) organizowane przez
urzędy pracy na rzecz bezrobotnych.
Podnoszenie kwalifikacji
Zawód księgowego wymaga ciągłej aktualizacji wiedzy. O ile ta oczywista prawda jest akceptowana przez właścicieli
biur w stosunku do nich samych, o tyle jednocześnie zapominana w odniesieniu do pracowników. Co więcej,
niekiedy w świadomości właścicieli występuje przekonanie, że nie należy zbyt podnosić kwalifikacji pracowników,
ponieważ powoduje to ich odejście do innych pracodawców lub ułatwia zapoczątkowanie przez nich własnej
działalności. Często właściciele biur zapominają, że tak naprawdę tylko dzięki lepszej wiedzy pracowników ich firma
może rzeczywiście się rozwijać, podnosić jakość usług i rozszerzać ich zakres. Oczywiście ryzyko odejścia
pracownika zawsze istnieje, nie może to być jednak przyczyną braku szkoleń. Co więcej, profesjonalny pracownik
jest w stanie wyręczyć właścicieli w wielu sprawach oraz ułatwić taką organizację pracy biura, która pozwoli
właścicielowi skoncentrować się na sprawach najważniejszych (zdobywanie nowych klientów, zarządzanie biurem,
rozwiązywanie najpoważniejszych problemów merytorycznych). Odrębną sprawą jest zatrzymanie w firmie wysoko
kwalifikowanego pracownika.
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 76h ustawy o rachunkowości
1. Przedsiębiorcy, o których mowa w art. 76a ust. 3, są obowiązani do zawarcia umowy
ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z prowadzoną
działalnością, o której mowa w art. 76a ust. 1 i 2.
2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia,
szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, o którym mowa w ust. 1, termin powstania
obowiązku ubezpieczenia oraz minimalną sumę gwarancyjną, biorąc w szczególności pod uwagę
specyfikę wykonywanych czynności oraz zakres realizowanych zadań.
3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się do, będących przedsiębiorcami, biegłych rewidentów oraz
doradców podatkowych, jeżeli ubezpieczyli się od odpowiedzialności cywilnej za szkody
wyrządzone przy wykonywaniu tych zawodów w zakresie, o którym mowa w ust. 1.
Jak zorganizować pracę biura rachunkowego i zatrudniać pracowników
Od kwalifikacji pracowników w du\
ym stopniu zale\
y sukces firmy. Mimo znacznego bezrobocia wcale
nie jest łatwo dobrać zespół profesjonalistów, którzy oprócz wiedzy merytorycznej mają odpowiednie
cechy charakteru i potrafią stworzyć właściwą atmosferę pracy. Wysiłek wykwalifikowanych
pracowników powinien być wzmacniany właściwą organizację pracy oraz odpowiednim systemem
nadzoru i odpowiedzialności.
W poprzednim rozdziale stwierdzono, że działalność biura rachunkowego powinna być dynamiczna. Odnosi się to
zarówno do działań mających na celu zatrudnianie pracowników, jak i dotyczących organizacji pracy. Brak
dynamizmu, konsekwencji i racjonalizmu działania w tym zakresie powoduje wiele negatywnych zjawisk. Należą do
nich: wysoka fluktuacja pracowników (częste odejścia), niska efektywność, niezadowalająca jakość wykonywanych
zadań, brak możliwości rozwoju zakresu świadczonych usług. Z drugiej strony odpowiednia organizacja oraz
prowadzenie właściwej polityki zatrudnienia i wynagradzania zniechęca pracowników do zmiany pracy, wpływa
korzystnie na jakość usług i efektywność, a wyżej wykwalifikowani pracownicy pozwalają myśleć o nowych
rodzajach usług.
Rekrutacja
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 17 z 31
Gdy już udało się nam zdobyć tylu klientów, że nie możemy sami podołać ich obsłudze, czas pomyśleć o
zatrudnieniu pracowników. Wiele osób twierdzi, że pracownicy są najważniejszym kapitałem każdej firmy. Jeżeli
bowiem dysponujemy wszystkimi elementami pozwalającymi prowadzić z sukcesem firmę księgową, a nie mamy
odpowiednio wykwalifikowanych pracowników, nasze działania nie mają szans powodzenia. To pracownicy kreują
niematerialną wartość firmy. A w takiej branży jak księgowość stanowią największą część wartości całej jednostki.
Aby dysponować zespołem kompetentnych pracowników, w pierwszej kolejności należy dokonać prawidłowej
selekcji kandydatów. Uwagi na temat doboru pracowników są aktualne nie tylko w pierwszym okresie działalności
firmy, ale w całym okresie jej trwania. Nigdy bowiem nie jest tak, aby skład pracowników nie zmieniał się przez
dłuższy czas. W firmach księgowych kapitał ludzki stanowi największą część wartości całej jednostki. Najważniejszą
sprawą, o której powinniśmy pamiętać w procesie rekrutacji jest określenie odpowiednich kryteriów, którym
powinien odpowiadać pracownik zatrudniony na danym stanowisku. Nie możemy bowiem wymagać, aby na każdym
stanowisku w naszej firmie zatrudnione były tylko i wyłącznie osoby o najwyższych kwalifikacjach z zakresu
księgowości. W praktyce zdarzają się przypadki ogłoszeń prasowych, w których od osoby mającej zajmować się
pomocą przy najprostszych pracach księgowych oczekiwano wyższego wykształcenia kierunkowego, biegłej
znajomości języka obcego i kilkuletniego doświadczenia zawodowego. Osoba taka ze względu na zajmowane
stanowisko nie może liczyć na wynagrodzenie odpowiadające jej kwalifikacjom, co prędzej czy póz
niej wywoła u
niej uczucie niezadowolenia i być może zakończy się zmianą pracy. Z drugiej strony nie powinno się zatrudniać
osób, które nie spełniają stawianych na danym stanowisku wymagań. Mogą one nie dać sobie rady. To, co zostało
napisane nie oznacza jednak, że w procesie rekrutacji już na wstępie należy odrzucać kandydatów, którzy nie
pasują idealnie do wizji pracodawcy. Często bowiem podczas samych rozmów kwalifikacyjnych okazuje się, że
osoba mająca teoretycznie słabsze CV (curriculum vitae) od innych kandydatów jest jednak bardziej kompetentna,
otwarta, ma lepsze podejście do profesji. Dlatego też, analizując przesyłane CV i listy motywacyjne, należy w miarę
możliwości dokładnie przejrzeć dokumenty, ponieważ brak uwagi może doprowadzić do wstępnego odrzucenia
dobrego kandydata. Warto także pamiętać, że kryteria kwalifikacyjne mają różną doniosłość, a brak części z nich
można stosunkowo szybko uzupełnić.
PRZYKA
AD
O pracę ubiega się kandydat spełniający prawie wszystkie kryteria rekrutacji. Część z nich nawet
przewyższa, ale nie spełnia wymagania znajomości programu finansowo-księgowego X. Jednocześnie
kandydat zna zasady działania innych programów księgowych. Pracodawca, mimo niespełnienia przez
kandydata wszystkich kryteriów, zaprosił go na rozmowę kwalifikacyjną. Okazał się on świetnym
kandydatem do pracy w księgowości. Biegłość w posługiwaniu się programem finansowo-księgowym X
została przez niego uzupełniona w ciągu 2 miesięcy.
Prowadzący rekrutację wychodzą często z założenia, że spośród kandydatów odpowiadających na ogłoszenie
koniecznie muszą wybrać przyszłego pracownika. Takie podejście powoduje, że często zmuszają się do wyboru
kogoś, kto nie odpowiada oczekiwaniom, co przeczy podstawowym celom rekrutacji. Dlatego też w niektórych
sytuacjach (choć należy podkreślić, że powinno to stanowić wyjątek), jeżeli żaden z kandydatów nie spełnia naszych
oczekiwań, warto rekrutację powtórzyć.
Zasady wynagradzania pracowników
Już dawno minęły czasy, gdy podstawowym celem pracodawcy było zatrudnianie pracowników za najniższe
wynagrodzenie. Co prawda praktyka taka jest dość powszechna i obecnie, jednak osoby wyznające tę zasadę
szybko przekonują się, że postępowanie takie obraca się przeciwko nim. Pracownicy po uzyskaniu podstawowego
doświadczenia odchodzą do lepiej płacącego pracodawcy. Co więcej, pracownik, który zarabia niewiele, wykonuje
swą pracę bez zaangażowania, co znacznie zwiększa prawdopodobieństwo błędu, za który odpowiadają właściciele
biur. Przypomnijmy, że w przypadku zatrudniania pracownika na umowę o pracę, jego odpowiedzialność w
przypadku popełnienia nieumyślnego błędu ogranicza się jedynie do trzech miesięcznych pensji. Często jest to
niewiele w stosunku do odszkodowania, które musi póz
niej zapłacić biuro (a w praktyce jego właściciel), nie
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 18 z 31
mówiąc już o uszczerbku na prestiżu i związanym z tym odejściem kolejnych klientów. Jak zatem wynagradzać
pracowników? Można nieco banalnie stwierdzić, że pracowników należy wynagradzać odpowiednio do ich wkładu
pracy i kwalifikacji. Co jednak znaczą te słowa w praktyce biur rachunkowych? Jest wiele koncepcji kształtowania
warunków wynagradzania. Skoncentrujmy się na jednej z nich, która niemal intuicyjnie przychodzi na myśl wielu
właścicielom biur rachunkowych. Chodzi mianowicie o wynagrodzenia uzależnione od kondycji finansowej firmy.
Wydawać by się mogło, że oczywiste jest, że gdy tzw. interes idzie dobrze, to i pracownikom powinno powodzić się
coraz lepiej. Nie zawsze tak jednak jest. Często właściciele biur w okresach lepszej koniunktury zapominają o
podwyżkach dla pracowników. Czasem dzieje się tak przez zwykły egoizm, przejawiający się we wzmożonej
konsumpcji wypracowanych zysków. Innym razem bardzo silna jest obawa, że gorsze czasy mogą nadejść w każdej
chwili, dlatego warto raczej oszczędzać niż inwestować w wynagrodzenia dla pracowników. Poza tym istnieje także
przekonanie, że raz przyznane podwyżki są na zawsze i przy gorszej koniunkturze trudno będzie sytuację odwrócić.
Obawy te w wielu przypadkach są uzasadnione, ponieważ sytuacja ekonomiczna w wielu regionach kraju jest
daleka od stabilizacji. Należy jednak pamiętać, że brak odważnych decyzji znacząco zmniejsza możliwość
odniesienia prawdziwego sukcesu finansowego.
ZAPAMI
TAJ
Wynagrodzenia pracowników powinny ściśle wiązać się z kondycją finansową firmy.
W wielu sytuacjach brak decyzji co do kształtowania wynagrodzeń wiąże się z nieznajomością tzw. elastycznych
form wynagradzania. Elastyczne formy wynagradzania pozwalają z jednej strony szybko reagować na zmiany w
osiąganym wyniku finansowym, a z drugiej zapobiegają sytuacjom nieodwracalnym (odwołanie tzw. zwykłych
podwyżek wiąże się z dość czasochłonną procedurą wypowiedzenia zmieniającego). Najpowszechniejszymi formami
elastycznego wynagradzania w biurze rachunkowym sÄ…:
dodatki do wynagrodzeń (np. uznaniowe premie pieniężne),
wynagrodzenia prowizyjne,
wynagrodzenia w formie rzeczowej (drobne upominki, służbowe telefony itd.).
Premie pieniężne są bardzo wygodną formą wynagradzania. Można je przyznawać jako premie stałe (stałe dodatki
do pensji; wtedy jednak często wymieniane są w umowach o pracę) lub o ich przyznaniu można decydować na
zakończenie każdego miesiąca. Przyznanie premii działa bardzo motywująco. Pracownik czuje się doceniany, a
jednocześnie zachęcony do jeszcze większych starań. Ważne jest, aby premie były przydzielane sprawiedliwie i jeśli
już dla wszystkich pracowników, to ich wysokość powinna być zróżnicowana i uzależniona od osiągniętych wyników.
Pamiętajmy, że już bardzo niewielka premia może przynieść zaskakująco dobre efekty.
Wynagrodzenie prowizyjne jest dużo rzadziej spotykane. Zdarza się to głównie w sytuacjach, gdy pracownik
uczestniczy w zdobywaniu nowych klientów i prowizja uzależniona jest od skuteczności tych działań. Może być
dodatkowo stosowana jako ułamek przychodów wypracowanych przez pracownika z racji obsługiwania
przypisanych mu klientów.
Wynagradzanie pracowników w formie rzeczowej może mieć przeróżne formy. Bardzo dobrym przykładem są
służbowe telefony komórkowe. Jeszcze kilka lat temu wydatek duży, a teraz stosunkowo niewielki. Gdy
zdecydujemy się na taką formę wynagrodzenia rzeczowego, to w podpisanej z pracownikiem umowie należy
zawrzeć warunki korzystania z telefonu oraz wskazać limit, do którego koszty pokrywane będą przez pracodawcę.
Kupno telefonu służbowego pracownikowi, choć mało kosztowne (już od kilkudziesięciu złotych miesięcznie),
powinno wywołać u pracownika poczucie zadowolenia i zmotywować do lepszej pracy. Inną formą wynagrodzenia
rzeczowego są różne mniejsze, acz częstsze  bonusy w postaci np. biletów do kina. W wielu firmach organizowane
są wspólne wyjścia do kina czy do pubów, a w takiej sytuacji jest to nie tylko forma wynagrodzenia, ale także
integracja współpracujących ze sobą osób.
PRZYKA
AD
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 19 z 31
Do pracy został przyjęty pracownik z 3-letnim stażem pracy w innym biurze rachunkowym.
Zaproponowano mu wynagrodzenie podstawowe w wysokości 1800 zł brutto. W momencie podpisania
umowy o pracę poinformowano go, że raz na kwartał może liczyć na uznaniową premię pieniężną w
wysokości 1200 zł brutto. Premia zostanie wypłacona, jeśli w danym kwartale nie zostaną ujawnione
błędy w sporządzanej przez niego dokumentacji księgowej. Dodatkowo przekazano pracownikowi, że w
przypadku pozyskania dla biura nowego klienta będzie mu przyznane wynagrodzenie w postaci 20%
płatności klienta z okresu pierwszego kwartału.
Ile płacić
Przytoczone porady nie dają jednak odpowiedzi na pytanie, w jakiej wysokości kształtować miesięczne
wynagrodzenie. Dla właściciela biura rachunkowego najwygodniej jest, gdy podstawowe wynagrodzenie kształtuje
się na niskim poziomie, a jego pożądana wysokość wyznaczana jest przez premie uznaniowe. Nieprzyznanie takich
premii w danym miesiącu (np. z powodu przejściowego zachwiania płynności finansowej) nie powoduje, tak jak już
wspomniano, konieczności wręczania wypowiedzenia zmieniającego. Trzeba jednak pamiętać, że taki system
wynagradzania powoduje często dyskomfort wśród pracowników, ponieważ czują oni niepewność co do wysokości
swoich poborów, a to utrudnia im realizację planów życiowych. Ta niepewność jest tym większa, im premie są
rzadsze. W związku z tym warto przed podjęciem decyzji o wysokości pensji podstawowej i premii dobrze
zastanowić się nad stosunkiem tych dwóch wielkości. Wydaje się, że premia nie powinna przekraczać 25%
całkowitego wynagrodzenia. Choć oczywiście zależy to od specyfiki każdej firmy.
ZAPAMI
TAJ
Premie uznaniowe sÄ… bardzo wygodnÄ… dla pracodawcy formÄ… wynagradzania i dobrze motywujÄ…
pracowników.
Specyfikę tę należy uwzględnić szczególnie przy wynagrodzeniu prowizyjnym. W niektórych bowiem przypadkach
udział wysokości spodziewanej prowizji może być wyższy niż 25%. W takim przypadku wyższy poziom niepewności
(wzrastający wraz ze wzrostem udziału dodatkowych składników wynagrodzenia) będzie rekompensowany
możliwością uzyskania w ramach prowizji znacznie większych dochodów niż tych osiąganych w systemie
premiowym. Ustalając system prowizyjny, należy pamiętać o konieczności zachowania ostrożności. Może się zdarzyć
bowiem tak, że system opracowany w warunkach stagnacji rynkowej może okazać się całkowicie nieracjonalny w
przypadku poprawy koniunktury. Dlatego przynajmniej raz na pół roku należy dokonywać przeglądu zasad systemu.
Konieczność przeglądu zasad występuje oczywiście także w przypadku wynagradzania premiowego.
Trudno szacować konkretne kwoty, jakie powinny odpowiadać zatrudnieniu na danym stanowisku. Zależy to od
wielu czynników (położenia biura, rodzaju działalności klientów, operatywności właściciela biura), które składają się
na kondycję finansową firmy, ale także zakres obowiązków pracownika oraz jego kompetencje. Można jednak
pokusić się o kilka praktycznych rad, które pomogą ukształtować wynagrodzenie w wysokości optymalnej.
Wysokość optymalna to na potrzeby opracowania taka, przy której pracownik nie będzie czuł znacznego
dyskomfortu, a jego jakość pracy będzie wystarczająca. Podstawową zasadą jest, aby nie płacić mniej niż
bezpośrednia konkurencja na danym terenie. Wynagrodzenia niekonkurencyjne prowadzą prędzej czy póz
niej do
wzmożonych odejść pracowników. Wiąże się z tym potrzeba zmiany sposobu myślenia wielu właścicieli biur i innych
firm spoza branży (występującego głównie na terenach o szczególnie wysokim bezrobociu), że najważniejsze dla
pracowników jest już samo zatrudnienie i możliwość zdobywania doświadczenia, a kwestia wynagrodzenia jest
sprawą drugorzędną. Jest to myślenie, które często okazuje się błędne. Pracownicy po okresie zadowolenia z
samego faktu zatrudnienia mają ściśle określone oczekiwania płacowe. Lekceważenie ich przyczynia się do odejścia
z dotychczasowego miejsca pracy od razu, gdy pojawi się lepiej płacący pracodawca. Kolejną kwestią jest
określanie odpowiedniego wynagrodzenia do zajmowanego stanowiska. I nie chodzi tu tylko o zaniżanie
wynagrodzenia na stanowiskach, gdzie powinno być ono wyższe, ale także sytuacje odwrotne. Pracownikowi
opłacanemu zbyt wysoko do pełnionej funkcji często brak właściwej motywacji. Powoduje to także niezadowolenie
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 20 z 31
innych pracowników. Określając wynagrodzenie dla danego pracownika, starajmy się odnosić je do
prawdopodobnych przychodów, w tworzeniu których będzie brał udział pracownik. Pamiętajmy, że wynagrodzenie
osób na tym samym stanowisku i wykonujących podobne czynności nie musi być takie samo. Pracownicy z
większym doświadczeniem i lepiej wykształceni mogą te same czynności wykonywać szybciej i lepiej, za co powinni
otrzymywać wyższe pobory. W większych organizacjach (także w dużych biurach rachunkowych) spotykane są
systemy wynagrodzeń, które jasno określają  widełki (przedziały) płacowe na danych stanowiskach. Jest to
rozwiązanie wprowadzające porządek organizacyjny. Dodajmy, że w większości przypadków przedziały
wynagrodzeń i oczywiście samo wynagrodzenie są tajne. Jawność wynagrodzeń powoduje roszczenia płacowe i
prowadzi do konfliktów.
Rozwój pracowników
Wynagrodzenie to jeden z najważniejszych czynników motywujących pracowników. Innym, także bardzo istotnym,
jest umożliwienie rozwoju zawodowego i awansu. Rozwój zawodowy to przede wszystkim zapewnienie podnoszenia
kwalifikacji. Możliwość awansu, czy inaczej mówiąc kariery zawodowej, to możliwość zajmowania nowych stanowisk
i  co za tym idzie  otrzymywanie wyższego wynagrodzenia. Najkorzystniej jest, gdy rozwój i awans zawodowy idą
w parze. Gdy pracownik uczy się coraz to nowych rzeczy, jest coraz bardziej przydatny, a jeśli nie awansuje i nie
jest lepiej opłacany, czuje się niedoceniony i przestaje mieć motywację do rozwiązywania poważniejszych
problemów. Jednym z czynników sprzyjających rozwojowi zawodowemu pracowników są systemy rozwoju
zawodowego. Wiele dużych firm od lat stosuje takie systemy z powodzeniem. Lecz nie jest prawdą, że nie mogą
stosować ich także firmy mniejsze. Nie ma też wątpliwości, że każda z firm księgowych powinna wypracować
własny system w zależności od wielkości i potrzeb.
ZAPAMI
TAJ
Rozwojowi zawodowemu pracowników służą systemy rozwoju zawodowego, pozwalające
racjonalnie połączyć rozwój merytoryczny pracownika z awansem i wzrostem wynagrodzenia.
W uproszczeniu wszystkie systemy tego rodzaju opierają się na zasadzie obejmowania przez pracowników coraz to
wyższych stanowisk w firmie, czemu towarzyszy wzrost ich wynagrodzeń. Dla wielu osób nie brzmi to może zbyt
nowatorsko, ale trzeba zwrócić uwagę, że prawdziwe i funkcjonujące tego rodzaju systemy charakteryzują się
istnieniem precyzyjnych kryteriów awansu i wzrostu wynagrodzeń oraz konsekwencją ich stosowania. Pracownik
rozpoczynający pracę w firmie objętej takim systemem wie dokładnie, jakie są jego obowiązki i czego się od niego
oczekuje. Wie także w przybliżeniu, w jakim czasie może, a nawet powinien awansować. Systemy karier nie
pozwalają na stagnację zawodową. Fakt, że pracownik nie awansuje przez dłuższy czas oznacza, że nie rozwija się,
niedostatecznie pracuje na rzecz firmy i nie ma wystarczającej determinacji. Długotrwała stagnacja na danym
stanowisku daje podstawę do rozwiązania z pracownikami stosunku pracy. Naturalnie systemy takie nie działają
automatycznie. Wykorzystuje się w nich różnego rodzaju mierniki efektywności i oceny okresowe pracowników.
Mierniki efektywności to  przykładowo  zestawienia efektywności, w których pracownik określa, jakie czynności
wykonywał na rzecz danego klienta i ile czasu na to poświęcił. Zestawienia te są następnie kontrolowane przez
przełożonych i stanowią podstawę do szacunków wynagrodzenia pobieranego od klienta. Oceny pracowników to z
kolei okresowe badania rezultatów ich pracy i zachowań na tle organizacji. Oceny takie (odbywające się najczęściej
raz na rok lub pół roku) dokonywane są przez przełożonego oraz współpracowników ocenianego. Dają one z jednej
strony wiedzę przełożonym o przydatności pracownika, a z drugiej są sygnałem dla pracownika, co powinien w
swojej pracy poprawić, a co zupełnie zmienić.
Przyjęcie opisanego tu w wielkim skrócie systemu może wydawać się bardzo czasochłonne i skomplikowane. Co
więcej, część właścicieli małych struktur może od razu go odrzucić. Podejmując jednak decyzję o nieprzyjęciu nawet
bardzo uproszczonej formy systemu rozwoju zawodowego pracowników, pamiętajmy, co tracimy. Podstawową
sprawą jest brak jasnych zasad rozwoju zawodowego i wzrostu wynagrodzeń. A powinniśmy pamiętać, że jasna
perspektywa nabywania nowych umiejętności oraz wzrostu wynagrodzeń (choćby niewielkiego, ale idącego w parze
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 21 z 31
z awansem) w większości przypadków zapobiegnie planom pracowników dotyczącym zmiany miejsca pracy. Należy
zdawać sobie sprawę, że przy takim systemie zatrudniania pracownicy są naturalnie motywowani do coraz
większych starań na rzecz firmy. Na pewno wprowadzając system rozwoju zawodowego do swojej firmy należy
bardzo dokładnie przemyśleć koszty i korzyści z tym związane. Trzeba na przykład wziąć pod uwagę to, że system
taki związany jest z wysyłaniem pracowników na częste szkolenia, z wprowadzeniem nowego rodzaju dokumentacji
pracowniczej (arkuszy oceny, arkuszy efektywności), co zwiększa koszty prowadzonej działalności. Wydaje się
jednak, że koszty te w firmach zatrudniających więcej niż 3 4 pracowników powinny zwrócić się w dłuższej
perspektywie z nawiÄ…zkÄ….
Opisane tu systemy pozostają w sprzeczności z bojaz
nią części właścicieli biur rachunkowych, że nie należy zbytnio
podnosić kwalifikacji pracowników, ponieważ powoduje to ich odejścia do innych pracodawców lub ułatwia
zapoczątkowanie przez nich własnej działalności. Oczywiście ryzyko takie istnieje zawsze, jednak opisywane tu
systemy ograniczają je znacząco, a ponadto gwarantują ciągły napływ wykwalifikowanych pracowników.
PRZYKA
AD
W dużym biurze rachunkowym (zatrudniającym 30 osób) właściciel zdecydował się na wprowadzenie
systemu rozwoju zawodowego pracowników. Zaprojektował następujące stanowiska merytoryczne:
pomoc księgowa, młodszy księgowy, księgowy, starszy księgowy, menedżer finansowy/kierownik
zespołu księgowych, dyrektor, szef biura. Właściciel założył, że w jego firmie powinno pracować jak
najwięcej osób, które zaczynały od najniższych stanowisk, a następnie obejmowały coraz bardziej
odpowiedzialne. Słusznie przyjął, że dzięki temu pracownicy lepiej będą znali specyfikę firmy, co w
przyszłości pozwoli im lepiej zarządzać zespołami pracowników. Właściciel stworzył także autorską
dokumentację rozwoju zawodowego, w której zapisał kompetencje wymagane na danym stanowisku,
przewidywany staż pracy na każdym z nich oraz przedział należnego wynagrodzenia. Zapisane przez
niego zasady były konsekwentnie wprowadzane w życie. Wszyscy jego pracownicy podlegają corocznej
ocenie, po której podejmowana jest decyzja o ewentualnych awansach, wysokości wynagrodzenia oraz
zwolnieniach. Po 2 latach od momentu wprowadzenia w życie opisanego systemu, ku swojemu
zadowoleniu, właściciel stwierdził, że w porównaniu z poprzednim okresem znacznie mniej pracowników
odeszło do konkurencji. Z corocznych ocen i okresowych anonimowych ankiet wyciągnął następujące
wnioski:
pracownicy cenią sobie przejrzystość obowiązujących w firmie zasad awansu i wynagradzania,
oferowane wynagrodzenia są niższe niż u konkurencji na podobnych stanowiskach; pracownicy w
większości nie mają jednak zamiaru odchodzić, ponieważ zdają sobie sprawę, że mają szansę dość
szybkiego awansu, a tym samym lepszego wynagrodzenia i bardziej odpowiedzialnej pracy,
pracownicy są zmotywowani do podnoszenia swoich kwalifikacji i efektywnej pracy, ponieważ wiedzą,
że okresowo poddawani są ocenie, która obiektywnie stwierdzi ich przydatność i wartość dla firmy.
Czy opłaca się zwalniać pracowników
Do tej pory w rozdziale przedstawiono zasady przeprowadzania rekrutacji, sprzyjania rozwojowi zawodowemu
pracowników oraz ich wynagradzania. Nie zawsze jednak wszystko przebiega po myśli pracodawcy. Okazuje się
czasem, że pracownik nie sprawdza się na swoim stanowisku czy też nie potrafi współpracować z innymi
pracownikami biura. Pracodawca zaczyna wtedy myśleć o zakończeniu współpracy z pracownikiem. Prawie zawsze
zwolnienia pracowników rodzą stres, przede wszystkim po stronie pracownika, a często także po stronie
pracodawcy. Są jednak sytuacje, gdy takie zwolnienie jest koniecznością, ponieważ firmę po prostu nie stać na
mało efektywnego pracownika, a dalsza z nim współpraca może zagrozić istnieniu firmy. Dlatego czasami nie
można przeciągać sytuacji i  bać się zakończenia współpracy z niektórymi pracownikami. W swoim postępowaniu
nie można jednak pójść za daleko, a więc zwalniać pochopnie. Każdą taką decyzję należy bardzo dokładnie
przemyśleć i odpowiedzieć sobie na pytania: czy nie ma żadnych szans, aby pracownik spełniał nasze oczekiwania
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 22 z 31
oraz czy nasze oczekiwania są realne. Często sytuacja nie jest jednoznaczna. Na przykład pracownik, mimo
niezadowalających wyników swojej pracy bardzo się stara i zapewnia, że w przyszłości jego praca będzie bardziej
efektywna. W jakim momencie zatem należy podjąć decyzję o zakończeniu z pracownikiem współpracy?
Podejmowana decyzja nie powinna być dla pracownika niespodziewana. To znaczy dużo wcześniej należy
przeprowadzić z nim rozmowę, w której powinno się przedstawić uwagi dotyczące wykonywanych przez niego
obowiązków. W takiej rozmowie, jeśli to możliwe, należy wyznaczyć pracownikowi termin, po którym zostanie
podjęta ostateczna decyzja. Okres ten powinien być na tyle długi, aby pracownik miał szansę poprawy. Oczywiście
istnieją takie sytuacje, gdy okres wyznaczony do poprawy nie ma większego znaczenia. Przykładem może być
sytuacja, gdy okazuje się, że pracownik w swoim CV rozminął się z prawdą, podając, że zna dobrze język obcy, a w
rzeczywistości zna go tylko w stopniu podstawowym. Oczywiście nie jest możliwe w krótkim czasie naprawić tę
 nieścisłość . Jeżeli zatem na stanowisku zajmowanym przez nieuczciwego pracownika niezbędna jest dobra
znajomość języka obcego, to należy jak najszybciej zakończyć z nim współpracę.
Decyzja o zwolnieniu pracownika powinna być poprzedzona rozmową pracodawcy z pracownikiem i, o ile to
możliwe, wyznaczeniem pracownikowi okresu do poprawy. W dobrze zorganizowanym systemie rozwoju
zawodowego pracowników zwolnienie jednej czy nawet większej liczby osób nie musi oznaczać zagrożenia dla
firmy. Gdy bowiem do tego dojdzie, na miejsce zwolnionego pracownika wchodzi inna osoba majÄ…ca lepsze
kwalifikacje lub przeprowadzana jest dodatkowa rekrutacja.
PRZYKA
AD
W biurze rachunkowym trzeba było zwolnić pracownika zajmującego stanowisko księgowego (niższym
w hierarchii stanowiskiem jest młodszy księgowy). Pracodawca zdecydował, że stanowisko to obejmie
inny pracownik biura zajmujący dotąd stanowisko młodszego księgowego. Z kolei na jego stanowisko
zostanie przyjęta z rekrutacji nowa osoba. Pracodawca wyszedł ze słusznego założenia, że będzie mu
łatwiej przeprowadzić rekrutację na stanowisko niższe, ponieważ kandydatów jest z oczywistych
względów więcej, a zatem będzie miał większy wybór.
Jak zorganizować pracę biura
Bardzo ważną sprawą jest właściwa organizacja pracy biura rachunkowego. Często nie jest to doceniane przez
właścicieli. A przecież odpowiednia organizacja sprawia, że można lepiej spożytkować pracę poszczególnych
pracowników i poczynić realne oszczędności.
PRZYKA
AD
Biuro rachunkowe zatrudnia 10 pracowników. Właściciel biura ze względu na dobrą koniunkturę
gospodarczą i ciągły napływ nowych klientów zastanawia się, czy zatrudnić kolejnego pracownika.
Postanawia jednak, że zanim podejmie ostateczną decyzję, przyjrzy się zakresowi obowiązków i
organizacji pracy swojego biura. Po dokładnym zastanowieniu się i wprowadzeniu nowego podziału
obowiązków ocenił, że dotychczasowe obowiązki mogą być wykonywane nie przez 10, a przez 9 osób.
Uznał więc, że po reorganizacji obowiązki, które pierwotnie miały być przejęte przez nowego
pracownika, zostaną przypisane dotychczasowemu doświadczonemu dziesiątemu pracownikowi biura i
nie ma konieczności dodatkowej rekrutacji.
Oprócz realnych oszczędności finansowych, właściwa organizacja pracy pozwala także na oszczędność czasu
pracowników i właściciela firmy. Często jest tak, że właściciel traci mnóstwo czasu na załatwianie drobnych spraw, z
którymi powinni radzić sobie jego pracownicy. W takiej sytuacji właściciel nie ma już czasu na zajmowanie się
sprawami dla biura najważniejszymi (strategicznymi), którymi są m.in. pozyskiwanie nowych klientów,
negocjowanie stawek wynagrodzenia, wprowadzenia nowych usług. Aby właściciel mógł zająć się rzeczywiście tylko
najważniejszymi sprawami niezbędne jest stworzenie zhierarchizowanego systemu odpowiedzialności i nadzoru.
System taki polega na stworzeniu szczebli kierowniczych wyższego i niższego stopnia (ich liczba zależy od
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 23 z 31
rozmiarów firmy). Z grona pracowników na tym samym poziomie podległości wyłania się osoby, które będą
przełożonymi dla innych. Kierownicy zazwyczaj nadzorują pracę podległych im osób (służą im także radą w
skomplikowanych sprawach) oraz bezpośrednio zarządzają swoimi zespołami (m.in. decydują o sprawach
pracowniczych). Wykonują oni ponadto prace czysto księgowe wymagające szczególnego doświadczenia
zawodowego (obsługują kluczowych klientów, pracują nad rozwojem nowych usług). Kierownicy ci są z kolei
odpowiedzialni przed kierownikami wyższego szczebla lub w mniejszych jednostkach bezpośrednio przed
właścicielem. Jeżeli w firmie są kierownicy wyższego szczebla (np. dyrektorzy), często sprawują oni funkcję czysto
kontrolną, wyręczając właściciela w większości drobniejszych spraw, łącznie z kwestiami organizacyjnymi. W
niektórych jednostkach jest także stanowisko szefa biura, które zajmuje inna osoba niż właściciel. Szef biura
faktycznie zarządza biurem, po konsultacji z właścicielem podejmuje najważniejsze decyzje. W bardziej
rozbudowanych strukturach tworzone są także stanowiska kontrolne niezależne od hierarchii kierowniczej. Osoby
zajmujące takie stanowiska (kontrolerzy księgowi, supervisorzy) nadzorują pracę księgowych, wychwytują błędy,
sporządzają sprawozdania na potrzeby wyceny usług.
PRZYKA
AD
W biurze rachunkowym zatrudnionych jest 10 osób. Między innymi 3 młodszych księgowych, którzy
podlegają osobie zatrudnionej na stanowisku menedżera ds. księgowych. Na równi w hierarchii z
menedżerem ds. księgowych pozostają 4 inne osoby (księgowi). Menedżer oraz 4 księgowych
podlegają szefowi biura, który odpowiada bezpośrednio przed właścicielem. Dodatkowo w biurze
pracuje 1 osoba pełniąca funkcje administracyjne (prowadzi sekretariat, dokonuje zakupów itp.). W
związku z rozwojem firmy właściciel zdecydował o przyjęciu do pracy 2 księgowych i jednego
młodszego księgowego. Uznał, że zmiany te powodują konieczność wprowadzenia pewnej modyfikacji
w organizacji pracy. Z dotychczasowych 4 księgowych wyłoniona została osoba, która część swoich
dotychczasowych obowiązków przekaże 2 nowym księgowym i od tej pory pełnić będzie także funkcje
nadzorcze w stosunku do innych księgowych.
Podsumowanie
W rozdziale został przedstawiony jedynie zarys zagadnień związanych z organizacją biur rachunkowych. Publikacja
ta ma na celu jednak nie tyle dokładne przedstawienie wszystkich możliwych rozwiązań (każde zależy bowiem ściśle
od specyfiki jednostki), co zachęcenie właścicieli firm księgowych do zwracania baczniejszej uwagi na kwestie
związane z zarządzaniem oraz zatrudnianiem i wynagradzaniem pracowników. Omawiana branża charakteryzuje się
dużą różnorodnością. Wśród firm księgowych są takie, które zatrudniają jedynie kilku pracowników (jest ich
zdecydowana większość) oraz takie, których kadra liczy kilkadziesiąt i więcej osób. Naturalnie firmom większym
dużo łatwiej jest myśleć o sprawach organizacyjnych, ponieważ stać je na skorzystanie z usług specjalistów w tym
zakresie. Część z nich idzie nawet dalej i uzyskuje certyfikaty międzynarodowe potwierdzające jakość ich pracy oraz
dobre zorganizowanie (np. certyfikaty ISO). Należy jednak jeszcze raz podkreślić, że najprostsze zasady zarządzania
biurem mogą być wprowadzone w każdej, nawet najmniejszej firmie. Chwila refleksji nad problemami
organizacyjnymi często może przynieść znacznie więcej korzyści niż czas spędzony na rozliczaniu kolejnego klienta.
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 78 ż 1 k.p.
Wynagrodzenie za pracę powinno być tak ustalone, aby odpowiadało w szczególności rodzajowi
wykonywanej pracy i kwalifikacjom wymaganym przy jej wykonywaniu, a także uwzględniało
ilość i jakość świadczonej pracy.
Biura rachunkowe nie zawsze z kasÄ… fiskalnÄ…
Biura rachunkowe świadczące usługi na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności
gospodarczej oraz rolników ryczałtowych od 1 maja 2011 r. powinny posiadać kasy rejestrujące. Nie
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 24 z 31
jest to jednak wymóg bezwzględny. Istnieją bowiem rozwiązania pozwalające na to, by niektóre biura
rachunkowe nie musiały instalować kas rejestrujących.
Nowe zasady w zwolnieniach z kas
Podatnicy VAT dokonujący obrotu na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz na
rzecz rolników ryczałtowych zobowiązani są do prowadzenia ewidencji obrotu (sprzedaży) i kwot podatku należnego
VAT przy zastosowaniu kas rejestrujących (w art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów
i usług; Dz.U. nr 54, poz. 535 z póz
n. zm.; ost. zm. Dz.U. z 2011 r. nr 64, poz. 332, dalej:  ustawa o VAT ). Minister
finansów w drodze rozporządzenia może zwolnić na czas określony niektóre grupy podatników oraz niektóre
czynności z obowiązku prowadzenia obrotu i kwot podatku należnego VAT przy zastosowaniu kas rejestrujących ze
względu na rodzaj prowadzonej działalności lub wysokość obrotu (art. 111 ust. 8 ustawy o VAT). 1 stycznia 2011 r.
weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 26 lipca 2010 r. w sprawie zwolnień z obowiązku
prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujÄ…cych (Dz.U. nr 138, poz. 930). W nowym rozporzÄ…dzeniu nie
ma już przepisów stanowiących o zwolnieniu z ewidencji za pomocą kas fiskalnych świadczenia usług rachunkowo-
księgowych. Oznacza to, że po uwzględnieniu przepisów przejściowych (ż 2 ust. 1 pkt 2 lit. a rozporządzenia) od 1
maja 2011 r. usługi rachunkowo-księgowe nie są przedmiotowo zwolnione z obowiązku ewidencjonowania z
zastosowaniem kasy rejestrujÄ…cej.
Brak obowiÄ…zku zakupu kasy
Już na wstępie należy zauważyć, że nie wszyscy podatnicy świadczący usługi rachunkowo-księgowe muszą od 1
maja 2011 r. ewidencjonować prowadzoną sprzedaż za pomocą kas rejestrujących. W konsekwencji nie wszyscy
podatnicy świadczący te usługi muszą zakupić i zainstalować kasy. Z uwagi na art. 111 ust. 1 ustawy o VAT
podatnicy, którzy świadczą usługi rachunkowo-księgowe wyłącznie dla przedsiębiorców (tzn. świadczący usługi na
rzecz podmiotów innych niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych),
nie muszą posiadać kas fiskalnych. Biura rachunkowe (spółki księgowe) obsługujące wyłącznie podmioty, które
prowadzą działalność gospodarczą, nie muszą więc posiadać kas rejestrujących. Nie wystąpi u nich bowiem
sprzedaż podlegająca obowiązkowi ewidencjonowania.
PRZYKA
AD
Biuro rachunkowe prowadzi księgi rachunkowe dla kilku dużych spółek z ograniczoną
odpowiedzialnością z branży budowlanej. Nie świadczy żadnych usług na rzecz osób fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych. Od 1 maja 2011 r. biuro nie
musi ewidencjonować sprzedaży za pomocą kas rejestrujących. Nie wystąpi bowiem sprzedaż
podlegająca obowiązkowi ewidencjonowania (sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących
działalności gospodarczej lub rolników ryczałtowych).
Zwolnienia z ewidencji na kasach
Nie wszystkie biura rachunkowe świadczą usługi wyłącznie na rzecz podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą. Część biur rachunkowych, w okresie styczeń  kwiecień, rozlicza PIT osobom fizycznym, pomaga w
odzyskaniu VAT od zakupu materiałów budowlanych. Świadczenie tego typu usług od 1 maja 2011 r. podlega
ewidencjonowaniu na kasie. Te biura rachunkowe powinny były rozważyć, czy wprowadzić kasy fiskalne, czy
skorzystać z rozwiązań pozwalających na uniknięcie obowiązku zakupu kasy rejestrującej. Takim rozwiązaniem
(pozwalającym na odłożenie w czasie zakupu kasy rejestrującej) jest skorzystanie z jednego z kilku zwolnień,
wynikajÄ…cych z rozporzÄ…dzenia. SÄ… to zwolnienia podmiotowe lub zwolnienia przedmiotowe.
Zwolnienia podmiotowe
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 25 z 31
Zwolnienie podmiotowe przysługuje ze względu na wysokość sprzedaży (obrotu) podlegającej ewidencjonowaniu.
Podatnik może skorzystać z takiego zwolnienia w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Trzeba jednak
pamiętać, że przepisy określają też podatników bezwzględnie zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania obrotu i
podatku za pomocÄ… kas rejestrujÄ…cych.
Podatnicy rozpoczynający działalność
Z obowiÄ…zku ewidencjonowania za pomocÄ… kas fiskalnych od 1 stycznia 2011 r. zwolnieni sÄ… podatnicy
rozpoczynający sprzedaż w danym roku podatkowym aż do dnia przekroczenia przez nich w danym roku kwoty
obrotów w wysokości 20 000 zł z działalności opodatkowanej VAT, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy (ż 3 ust.
7 rozporządzenia). Tak więc, jeżeli pierwszy obrót w działalności podatnika nastąpił 3 stycznia 2011 r., to wówczas
aż do dnia przekroczenia przez niego kwoty obrotów w wysokości 20 000 zł z działalności opodatkowanej VAT (o
której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy) jest on zwolniony z obowiązku fiskalizacji obrotu za pomocą kasy.
PRZYKA
AD
16 maja 2011 r. Maria K., uprzednio uzyskawszy certyfikat do prowadzenia usługowego biura
rachunkowego, zgłosiła w organie ewidencyjnym rozpoczęcie prowadzenia jednoosobowej działalności
gospodarczej  biura rachunkowego. Do dnia przekroczenia obrotu w wysokości 20 000 zł Maria K. nie
musi go fiskalizować. Rozporządzenie nie wymaga, aby biura rachunkowe dokonywały fiskalizacji po
przekroczeniu obrotu proporcjonalnego (tj. obrotu obliczanego przez proporcję okresu pozostałego do
końca 2011 r. do całego roku 2011). Tak więc, bez względu na to, kiedy Maria K. wykona pierwszy obrót
(w maju 2011 r. czy w grudniu 2011 r.) w 2011 r., korzysta z całego limitu zwolnienia obrotu z
fiskalizacji, czyli 20 000 zł.
Analogicznie, podatnik, który uzyskał pierwszy obrót np. 2 stycznia 2012 r., aż do dnia przekroczenia w 2012 r.
kwoty obrotu w wysokości 20 000 zł z działalności opodatkowanej podatkiem VAT (o której mowa w art. 111 ust. 1
ustawy) będzie zwolniony z obowiązku fiskalizacji obrotu za pomocą kasy.
Podatnicy kontynuujący działalność
Zwolnienia podmiotowe przysługują również podatnikom świadczącym usługi rachunkowe, kontynuującym
działalność (tj. tym, którzy rozpoczęli działalność w 2010 r. lub wcześniej). W ich przypadku kwota obrotu z tytułu
sprzedaży podlegającej obowiązkowi ewidencjonowania nie może jednak przekroczyć w 2010 r. 40 000 zł, o ile u
podatników tych wcześniej nie powstał obowiązek ewidencjonowania, spowodowany np. przekroczeniem ww. limitu
(ż 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia). Zwolnienie to nie ma jednak zastosowania do podatników, którzy utracili prawo
do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania przed 1 stycznia 2011 r. (ż 3 ust. 8 pkt 1 rozporządzenia). Ze
zwolnienia tego nie mogą więc skorzystać podatnicy świadczący usługi rachunkowe, u których w jednym z
poprzednich lat został przekroczony limit obrotów:
40 000 zł  dla kontynuujących działalność,
20 000 zł  dla przedsiębiorców w pierwszym roku działalności.
PRZYKA
AD
Anna M. prowadzi biuro rachunkowe od 2008 r. Większość usług świadczy na rzecz firm. W żadnym z
poprzednich lat wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności
gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczyła u niej 40 000 zł (w 2008 r.  19 000 zł, w
2009 r.  32 000 zł). W związku z tym, po 30 kwietnia 2011 r. Anna M. może korzystać ze zwolnienia
podmiotowego z obowiązku stosowania kasy fiskalnej. Nie mogłaby korzystać ze zwolnienia
podmiotowego, gdyby w jednym z poprzednich lat wartość sprzedaży na rzecz osób fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych przekroczyła u niej 40 000 zł
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 26 z 31
(tymczasem osiągnęła 19 000 zł w 2008 r., tj. w roku rozpoczęcia działalności gospodarczej, 32 000 zł w
2009 r.), mimo że świadczenie usług rachunkowych było w tych latach zwolnione przedmiotowo z
obowiÄ…zku ewidencjonowania.
Utrata zwolnienia podmiotowego
Należy pamiętać, że zwolnienie podmiotowe (zwolnienia ze względu na wysokość osiągniętych obrotów) nie są
zwolnieniami trwałymi. Zwolnienia te przestają obowiązywać:
po upływie dwóch miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik
przekroczył limit obrotów w kwocie 40 000 zł  w przypadku korzystania ze zwolnienia przez podatników
kontynuujących działalność w 2011 r.,
następnego dnia po przekroczeniu limitu 20 000 zł  w przypadku korzystania ze zwolnienia przez podatników,
którzy w 2011 r. rozpoczęli prowadzenie działalności.
Zwolnienia przedmiotowe
Zwolnienia przedmiotowe są uzależnione od (przedmiotu) rodzaju czynności i mogą dotyczyć także usług
wykonywanych przez biura rachunkowe. Usługi rachunkowe i księgowe mogą bowiem korzystać ze zwolnień
określonych w poz. 34 oraz 37 załącznika do rozporządzenia.
Zwolnienie ze względu na liczbę transakcji
Zwolnieniem z poz. 34 załącznika objęte są biura rachunkowe, które świadczą usługi na rzecz osób fizycznych
nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli łącznie spełniają następujące
warunki:
każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której zawarte są w
szczególności dane identyfikujące odbiorcę,
liczba wszystkich dokonanych operacji świadczenia usług, o których mowa w powyższym punkcie, w poprzednim
roku podatkowym, tj. w 2010 r., nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie, tj. w
2010 r., była mniejsza niż 20.
Zwolnienie to obwarowane jest jednak dwoma zastrzeżeniami. Mianowicie, zwolnienie z obowiązku
ewidencjonowania za pomocą kas nie dotyczy podatników, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie usług rachunkowych
przed 1 stycznia 2011 r. W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie sprzedaży w pierwszej połowie
roku podatkowego (2011 r., 2012 r.) zwolnienie stosuje się pod warunkiem, że do końca roku nie zostanie
przekroczona liczba 50 transakcji dla 20 odbiorców.
PRZYKA
AD
Albertyna M. rozpoczęła prowadzenie jednoosobowo biura rachunkowego w styczniu 2011 r. Osoba ta
będzie zwolniona z prowadzenia kasy fiskalnej w 2011 r., jeżeli do końca 2011 r. spełni warunki, o
których mowa w poz. 34 załącznika, tzn. jeżeli wszystkich usług księgowych dla osób niebędących
przedsiębiorcami lub rolnikami ryczałtowymi w 2011 r. nie będzie więcej niż 50 (20 PIT-ów rocznych za
2010 r. dla ludności), natomiast wszystkich klientów w tym 2011 r. nie będzie więcej niż 20.
W przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie sprzedaży w drugiej połowie roku podatkowego (2011 r.,
2012 r.) zwolnienie stosuje się, jeżeli liczba operacji świadczenia tych usług do końca roku nie przekroczy
odpowiednio 25, a liczba odbiorców tych usług  10.
PRZYKA
AD
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 27 z 31
Wanda K. zamierza rozpocząć prowadzenie jednoosobowego biura rachunkowego w drugiej
połowie 2011 r. Osoba ta będzie zwolniona z prowadzenia kasy fiskalnej w 2011 r., jeżeli liczba
świadczonych usług dla osób niebędących przedsiębiorcami lub rolnikami ryczałtowymi do
końca 2011 r. nie przekroczy odpowiednio 25, a liczba odbiorców tych usług  10.
Zwolnienie ze względu na formę płatności
Biura rachunkowe mogą również korzystać ze zwolnienia, jeżeli został spełniony warunek dotyczący formy płatności
za wykonywane usługi. Zgodnie z poz. 37 załącznika do rozporządzenia zwolnione z obowiązku fiskalizacji jest
świadczenie usług, za które zapłata w całości następuje za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w
spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem). Warunkiem jest jednak, aby z ewidencji i
dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynikało, jakiej konkretnie transakcji ta zapłata dotyczy.
Niestety, ze zwolnienia tego nie mogą skorzystać podatnicy, którzy rozpoczęli ewidencjonowanie usług
rachunkowych na kasach przed 1 stycznia 2011 r. Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest więc rezygnacja z
przyjmowania przez biuro płatności w formie gotówkowej. Zapłata za wszystkie usługi wykonywane przez biuro
rachunkowe musi więc następować na rachunek bankowy.
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 111 ust. 1 ustawy o VAT
Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności
gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot
podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Art. 111 ust. 8 ustawy o VAT
Minister właściwy do spraw finansów publicznych może zwolnić, w drodze rozporządzenia, na
czas określony, niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z obowiązku, o którym
mowa w ust. 1, oraz określić warunki korzystania ze zwolnienia, mając na uwadze interes
publiczny, w szczególności sytuację budżetu państwa. Przy wydawaniu rozporządzenia minister
właściwy do spraw finansów publicznych uwzględnia:
1) wielkość i proporcje sprzedaży zwolnionej od podatku w danej grupie podatników;
2) stosowane przez podatników zasady dokumentowania obrotu;
3) możliwości techniczno-organizacyjne prowadzenia przez podatników ewidencji przy
zastosowaniu kas rejestrujÄ…cych;
4) konieczność zapewnienia realizacji obowiązku, o którym mowa w ust. 1, przy uwzględnieniu
korzyści wynikających z ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu
kas rejestrujących oraz faktu zwrotu podatnikom przez budżet państwa części wydatków na
zakup tych kas;
5) konieczność zapewnienia prawidłowości rozliczania podatku, w tym właściwego
ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego;
6) konieczność zapewnienia kontroli prawidłowości rozliczania podatku;
7) konieczność przeciwdziałania nadużyciom związanym z nieewidencjonowaniem obrotu przez
podatników.
Przeciwdziałanie praniu brudnych pieniędzy
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 28 z 31
Od kilkunastu miesięcy biura rachunkowe są instytucjami obowiązanymi w rozumieniu przepisów o
przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy. Okoliczność ta wią\
e się z nało\
eniem na biuro
rachunkowe określonych obowiązków.
Wewnętrzne procedury
Od 22 paz
dziernika 2009 r. w wyniku nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu
terroryzmu jedną z instytucji obowiązanych do stosowania przepisów tej ustawy stały się podmioty zajmujące się
usługowym prowadzeniem ksiąg rachunkowych. Obowiązkami wynikającymi z ustawy zostały obciążone:
osoby fizyczne prowadzące działalność polegającą na usługowym prowadzeniu ksiąg rachunkowych na podstawie
posiadanych uprawnień oraz
podmioty gospodarcze (spółki cywilne, spółki prawa handlowego), oferujące takie usługi, które zatrudniają
pracowników posiadających odpowiednie uprawnienia do usługowego prowadzenia ksiąg.
WykonujÄ…c obowiÄ…zki wynikajÄ…ce z ustawy, ww. biura rachunkowe powinny:
wypracować wewnętrzne procedury w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
stosować  środki bezpieczeństwa finansowego i dokonywać analizy ryzyka,
analizować i rejestrować podejrzane transakcje,
przekazywać informacje o podejrzanych transakcjach do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej (GIIF).
Wewnętrzna procedura w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu powinna
określać:
w jaki sposób biuro rachunkowe dokonuje rejestracji transakcji,
w jaki sposób biuro rachunkowe ocenia i analizuje ryzyko,
jaka procedura przekazywania informacji o transakcjach do GIIF obowiÄ…zuje w biurze,
postępowanie służące identyfikacji osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne.
Po opracowaniu takich procedur w biurze należy wskazać osobę odpowiedzialną za jej przestrzeganie (czyli za
wykonywanie przepisów wynikających z ustawy). Nie ma takiego obowiązku w przypadku osoby fizycznej
prowadzącej jednoosobowo biuro rachunkowe. W przypadku osób wykonujących działalność jednoosobowo osobą
odpowiedzialnÄ… jest zawsze ta osoba.
Środki bezpieczeństwa finansowego
Środki bezpieczeństwa finansowego polegają na: identyfikacji klienta, weryfikacji identyfikacji klienta, pozyskiwaniu
informacji na temat zamierzonego celu zawierania przez klienta relacji z biurem rachunkowym. W praktyce każda z
tych czynności jest wykonywana w biurach rachunkowych na etapie zawierania umów z klientami w sprawie
prowadzenia ich ksiąg rachunkowych czy dokumentacji podatkowej lub płacowej. Jako bardziej  podejrzanych
ustawa wskazuje:
klientów, którzy np. nie zawierają umowy z biurem osobiście albo posługują się pełnomocnikami (tj. nie są obecni
osobiście przy identyfikacji), oraz
osoby publiczne (oraz osoby z nimi powiązane)  aby ustalić status takiej osoby, biuro rachunkowe może przyjąć
od niej oświadczenie w tej sprawie.
Wobec wymienionych osób ustawa nakazuje stosować wzmożone środki bezpieczeństwa finansowego.
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 29 z 31
Rejestracja transakcji
Biura rachunkowe mają również wynikający z ustawy obowiązek prowadzenia rejestru transakcji wątpliwych lub
podejrzanych, tj. takich, co do których istnieje podejrzenie, że mogą mieć związek z praniem pieniędzy lub
finansowaniem terroryzmu. Jeżeli zatem przy okazji wykonywania umowy z klientem biuro rachunkowe dowie się o
przeprowadzaniu podejrzanych transakcji, powinno taki fakt zarejestrować w rejestrze. W rejestrze powinny się
znalez
ć:
dane identyfikujÄ…ce strony transakcji,
rodzaj transakcji, data jej przeprowadzenia, kwota i waluta transakcji,
numery rachunków bankowych wykorzystane do przeprowadzenia transakcji, jeżeli biuro ma takie dane,
uzasadnienie podejrzenia  w przypadku transakcji wątpliwych (w tym: miejsce, data i sposób złożenia dyspozycji
przeprowadzenia takiej transakcji, jeżeli biuro ma takie dane),
inne posiadane przez biuro informacje o podmiotach zaangażowanych w transakcje.
Analiza transakcji
Analiza transakcji ma na celu wyodrębnienie transakcji:
dokonywanych bez uzasadnienia ekonomicznego,
w których następuje przepływ pieniędzy do  rajów podatkowych i krajów, w których działają organizacje
terrorystyczne, lub krajów znanych z produkcji narkotyków,
w branżach podatnych na pranie pieniędzy, np. obrót złomem, paliwami, usługami konsultingowymi.
Na podejrzany charakter transakcji mogą również wskazywać takie okoliczności, jak np. częsty brak kontaktu z
klientem, fakt, że klient niechętnie przekazuje potrzebne informacje lub dokumenty, niemożność uzyskania
informacji o właścicielach klienta  osoby prawnej, niewytłumaczalne zmiany własności klienta  osoby prawnej,
częste niewytłumaczalne zmiany nazwy, siedziby, formy prawnej klienta  osoby prawnej itp.
Przekazywanie informacji do GIIF
Biuro powinno niezwłocznie przekazać do GIIF informacje o zarejestrowanych wątpliwych transakcjach (art. 11
ustawy). W tym celu wystarczy wypełnić odpowiedni formularz dostępny na stronie internetowej GIIF.
Rejestr transakcji  ponadprogowych
Biura rachunkowe nie muszą prowadzić rejestru transakcji  ponadprogowych , dopóki nie wejdą w życie nowe
przepisy wykonawcze do ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Nowe przepisy
wykonawcze mają określić: wzór rejestru transakcji, tryb przekazywania informacji o transakcjach drogą
elektroniczną oraz wzór formularza i sposób przekazywania informacji do GIIF, gdy jednostka obowiązana nie może
zastosować środków bezpieczeństwa finansowego. 8 paz
dziernika 2010 r. Minister Finansów uzyskał upoważnienie
do wydania ww. przepisów wykonawczych (upoważnienie jest zawarte w art. 13 ustawy o przeciwdziałaniu praniu
pieniędzy i finansowaniu terroryzmu). Wiele biur obawiało się, że samo wejście w życie przepisów upoważniających
do wydania tych przepisów wykonawczych oznacza obowiązek rozpoczęcia prowadzenia rejestru transakcji
 ponadprogowych . Wątpliwości te rozstrzygnął Generalny Inspektor Informacji Finansowej, który wydał w tej
specjalny komunikat (komunikat GIIF z 4 paz
dziernika 2010 r., publ. na www.mf.gov.pl). Z treści komunikatu
wynika, że obowiązek rozpoczęcia rejestracji transakcji  ponadprogowych biura rachunkowe będą miały dopiero po
opublikowaniu i wejściu w życie rozporządzenia. GIIF stwierdził także, że upoważnienie do wydania przepisów
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 30 z 31
wykonawczych jest uprawnieniem, a nie obowiązkiem Ministra Finansów. GIIF zapewnił również, że instytucje
obowiązane zostaną poinformowane o nowych przepisach z odpowiednim wyprzedzeniem, tak aby mogły
przygotować się do wypełnienia nowych obowiązków rejestracyjnych. Na dzień dzisiejszy biura rachunkowe nie
mają zatem obowiązku prowadzenia rejestru transakcji  ponadprogowych (tj. transakcji o wartości przekraczającej
15 000 euro). Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że co prawda przepisy ustawy o przeciwdziałaniu praniu
pieniędzy i finansowaniu terroryzmu zawierają tylko  upoważnienie Ministra Finansów do wydania przepisów
wykonawczych, ale brak wydania tych przepisów może być uznany za niewypełnienie przez Polskę zobowiązań w
zakresie szczelności systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Wydanie stosownych
przepisów wykonawczych może się więc stać niezbędne ze względu na zobowiązania międzynarodowe Polski. W tej
sytuacji biurom rachunkowym pozostaje czekać na wejście w życie nowych przepisów wykonawczych.
ZGODNIE Z PRAWEM
Art. 8 ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
1. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której równowartość przekracza 15 000
euro, ma obowiązek zarejestrować taką transakcję również w przypadku, gdy jest ona
przeprowadzana za pomocą więcej niż jednej operacji, których okoliczności wskazują, że są one
ze sobą powiązane i zostały podzielone na operacje o mniejszej wartości z zamiarem uniknięcia
obowiÄ…zku rejestracji.
1a. W przypadku podmiotu prowadzącego kasyno gry w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 19
listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540) obowiązek, o którym mowa w
ust. 1, dotyczy zakupu lub sprzedaży żetonów o wartości stanowiącej co najmniej równowartość
1000 euro.
1b. Do transakcji określonych w ust. 1a stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące transakcji, o
których mowa w ust. 1.
1c. (uchylony).
1d. (uchylony).
1e. Obowiązek, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1) przelewu z rachunku na rachunek lokaty terminowej, które należą do tego samego klienta w tej
samej instytucji obowiÄ…zanej;
2) przelewu na rachunek z rachunku lokaty terminowej, które należą do tego samego klienta w tej
samej instytucji obowiÄ…zanej;
3) przelewów przychodzących, z wyjątkiem przelewów przychodzących z zagranicy;
4) transakcji związanych z gospodarką własną instytucji obowiązanych;
5) transakcji zawieranych na rynku międzybankowym;
6) przypadków określonych w art. 9d ust. 1;
7) banków zrzeszających banki spółdzielcze, o ile transakcja została zarejestrowana w
zrzeszonym banku spółdzielczym;
8) transakcji tymczasowego przewłaszczenia na zabezpieczenie wartości majątkowych,
wykonanej na czas trwania umowy przewłaszczenia z instytucją obowiązaną.
2. (uchylony).
3. Instytucja obowiązana przeprowadzająca transakcję, której okoliczności wskazują, że może
ona mieć związek z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, ma obowiązek
zarejestrować taką transakcję, bez względu na jej wartość i charakter.
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23
INFOR LEX Księgowość Strona 31 z 31
3a. W przypadku gdy instytucja obowiÄ…zana nie przyjmuje dyspozycji lub zlecenia do
przeprowadzenia transakcji, obowiązek, o którym mowa w ust. 3, stosuje się także, gdy
instytucja ta wie lub przy zachowaniu należytej staranności powinna wiedzieć o takiej transakcji
w zwiÄ…zku z wykonaniem umowy z klientem.
3b. Instytucje obowiązane będące adwokatami, radcami prawnymi oraz prawnikami
zagranicznymi obowiązek, o którym mowa w ust. 3, wykonują, jeżeli uczestniczą w transakcjach
w związku ze świadczeniem klientowi pomocy w planowaniu lub przeprowadzaniu transakcji
dotyczÄ…cych:
1) kupna i sprzedaży nieruchomości lub przedsiębiorstw;
2) zarządzania pieniędzmi, papierami wartościowymi lub innymi wartościami majątkowymi;
3) otwierania rachunków lub zarządzania nimi;
4) organizacji wpłat i dopłat na kapitał zakładowy i akcyjny, organizacji wkładu do tworzenia lub
prowadzenia działalności spółek lub zarządzania nimi;
5) tworzenia, działalności przedsiębiorców w innej formie organizacyjnej, a także zarządzania
nimi.
4. Rejestr transakcji, o których mowa w ust. 1 i 3, jest przechowywany przez okres 5 lat, licząc od
pierwszego dnia roku następującego po roku, w którym transakcje zostały zarejestrowane. W
przypadku likwidacji, połączenia, podziału oraz przekształcenia instytucji obowiązanej, do
przechowywania rejestrów i dokumentacji stosuje się odpowiednio przepisy art. 76 ustawy z
dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, Nr 157, poz. 1241 i
Nr 165, poz. 1316).
4a. Informacje o transakcjach przeprowadzanych przez instytucje obowiÄ…zane oraz dokumenty
dotyczÄ…ce transakcji sÄ… przechowywane przez okres 5 lat, liczÄ…c od pierwszego dnia roku
następującego po roku, w którym dokonano ostatniego zapisu związanego z transakcją.
4b. Przepisy ust. 4 i 4a stosuje siÄ™ odpowiednio do informacji zarejestrowanych na podstawie
ust. 3a i 3b.
5. Obowiązek rejestracji transakcji, o których mowa w ust. 1, nie dotyczy przedsiębiorców
prowadzących działalność w zakresie pośrednictwa w obrocie nieruchomościami, instytucji
pieniądza elektronicznego, oddziałów zagranicznych instytucji pieniądza elektronicznego,
agentów rozliczeniowych, adwokatów, radców prawnych i prawników zagranicznych oraz
biegłych rewidentów i doradców podatkowych.
1
Tekst pochodzi ze strony internetowej http://biuro-rachunkowe.wieszjak.pl. Autor: Anna Konarzewska-Żuczek.
Zródło: INFOR LEX Księgowość publikacja z serii INFOR LEX
Copyright © 2010 INFOR PL S.A. Wszelkie prawa zastrzeżone.
http://ksiegowosc.inforlex.pl/opracowania-kompleksowe/drukuj,04,I14.2011.020.000... 2011-06-23