Drogi Gimnazjalisto!
Przeczytaj uważnie zmieszczoną poniżej instrukcję:
1. Test zawiera 31 zadań geograficznych różnego typu. Za poprawne rozwiązanie wszystkich zadań
możesz uzyskać 65 punktów. Jeżeli zdobędziesz co najmniej 52 punkty (80%), wez
miesz udział w
eliminacjach wojewódzkich konkursu.
2. Zadania rozwiÄ…zuj zgodnie z poleceniami.
3. Pisz czytelnie. Używaj długopisu z czarnym lub niebieskim wkładem. Pamiętaj, że prace pisane
ołówkiem nie będą sprawdzane przez komisję.
4. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraz
niej przekreśl lub obwiedz
kółkiem i zaznacz inną
odpowiedz
.
5. Podczas rozwiązywania zadań konkursowych możesz korzystać z linijki, lupy i kalkulatora
prostego.
6. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 90 minut.
7. Pracuj samodzielnie korzystając z własnej wiedzy i umiejętności!
Życzymy powodzenia!!!
Zadanie 1. (0  2 pkt.)
Na mapie w skali 1: 200 000 jezioro Loch Ness zajmuje powierzchniÄ™ 14 cm². Oblicz rzeczywistÄ…
powierzchniÄ™ tego jeziora i zaznacz poprawnÄ… odpowiedz
:
Miejsce na obliczenia:
A. 2,8 km²
B. 28 km²
C. 56 km²
D. 112 km²
Zadanie 2. (0  1 pkt.)
Spośród wymienionych poniżej miast zaznacz to, w którym 22 grudnia dzień trwa najdłużej:
A. Rio de Janeiro (22º54' S, 43º14' W)
B. Nowosybirsk (55º02' N, 82º55' E)
C. Lizbona (38º44' N, 9º08' W)
D. Darwin (12º55' S, 130º48' E)
1
Zadanie 3. (0  2 pkt.)
Oblicz szerokość geograficzną miejsca, w którym 22 czerwca Słońce w czasie górowania widoczne
jest po północnej stronie nieba na wysokoÅ›ci 77º33' nad liniÄ… widnokrÄ™gu.
Obliczenia:
Odpowiedz
: & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 4. (0  2 pkt.)
Uzupełnij rysunki przedstawiające układy baryczne i kierunki prądów powietrza, wpisując
w odpowiednie miejsca: W (wyż), N (niż), północna, południowa.
Półkula:
A.
& . & .
980 hPa
& & & & & & & & .
1010 hPa
.. ..
990 hPa 1000 hPa
B. Półkula:
& . & .
1010 hPa 980 hPa
.. .. & & & & & & & &
1000 hPa 990 hPa
Zadanie 5. (0  1 pkt.)
Zapisz, dlaczego Antarktydę uznaje się za wspólne dziedzictwo ludzkości?
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2
Zadanie 6. (0  3 pkt.)
Wykresy przedstawiają przebieg stanów wody w ciągu roku rzek Ganges i Kongo.
Przeanalizuj wykresy i wykonaj zadania:
A. Wpisz pod odpowiednim wykresem nazwę rzeki. (Do każdej rzeki przyporządkuj tylko jeden
wykres).
1. & & & & & & & & & & & & & 2. & & & & & & & & & & & & 3. & & & & & & & & & &
y
ródło: Kop J., Kucharska M., Szkurłat E., Geografia część 1. , WSZPWN, Warszawa 2006.
B. Spośród podanych poniżej określeń wybierz typ i charakterystykę ustroju rzeki i wpisz ich
oznaczenia w odpowiednim miejscu tabeli.
Typ ustroju:
I. deszczowy równikowy
II. deszczowy monsunowy
III. deszczowy oceaniczny
IV. śnieżny
Charakterystyka ustroju:
a. maksymalne przepływy w porze deszczowej, minimalne przepływy (a nawet wysychanie) w porze
suchej
b. stany wód są wysokie w ciągu roku, maksymalne przepływy są związane z deszczami zenitalnymi
c. maksymalne przepływy związane są z topnieniem śniegu w okresie wiosennym i letnim
d. bardzo duże różnice pomiędzy wysokim stanem wód w okresie monsunu letniego
i bardzo niskim stanem wód w okresie monsunu zimowego
Nazwa rzeki Typ ustroju Charakterystyka ustroju rzeki
Ganges
Kongo
3
Zadanie 7. (0  3 pkt.)
Korzystając z wykresów przedstawiających strukturę wieku ludności wykonaj polecenia.
Indie Niemcy Turcja Ukraina
19 lat i mniej 20  39 lat 40  64 lat 65 lat i więcej
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie: Kądziołka J., Kocimski K., Wołonciej E., Świat w liczbach 2008/2009, WSiP, Warszawa 2008
A. Wypisz państwa, w których występuje typ społeczeństwa starzejącego się.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
B. Zapisz cztery konsekwencje starzenia się ludności w tych krajach:
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
4. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 8. (0  2 pkt.)
Wpisz obok prawdziwych zdań literę P, a obok fałszywych  literę B.
A. Państwami leżącymi zarówno na kontynencie europejskim
& &
jak i azjatyckim sÄ… Rosja, Kazachstan i Turcja.
B. Macedonia i Mołdawia to państwa powstałe po rozpadzie byłej Jugosławii. & &
C. Malta i Korsyka to państwa wyspiarskie. & &
D. Wielka Brytania i Irlandia leżą w całości na półkuli zachodniej. & &
E. Portugalia i Hiszpania należą do krajów iberyjskich. & &
4
Zadanie 9. (0  4 pkt.)
Na podstawie danych zawartych w tabeli:
A. Oblicz współczynnik przyrostu naturalnego dla podanych państw i wpisz wyniki do tabeli.
Współczynnik
Współczynnik urodzeń Współczynnik zgonów
Kraj przyrostu naturalnego
(0 ) (0 )
(0 )
Afganistan 47,3 21,1
USA 14,0 8,2
Japonia 8,7 8,1
Rosja 10,4 16,0
y
ródło: Kądziołka J., Kocimski K., Wołonciej E., Świat w liczbach 2008/2009, WSiP, Warszawa 2008
B. Zapisz nazwy państw, w których notuje się najwyższą i najniższą wartość współczynnika
przyrostu naturalnego.
Najwyższa wartość:& & & & & & & & & & & Najniższa wartość:& & & & & & & & & & & &
C. Wymień cztery przyczyny zróżnicowania współczynnika przyrostu naturalnego na świecie.
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
4. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 10. (0  2 pkt.)
Uzupełnij graficzny model przyczynowo-skutkowy obrazujący przyczyny eksplozji demograficznej
wpisując w odpowiednie miejsca właściwe litery.
E
EKSPLOZJA
DEMOGRAFICZNA
F
A. spadek liczby zgonów
B. małe znaczenie świadomego planowania rodziny
C. wydłużenie czasu trwania życia ludności
D. wysoka dzietność kobiet
E. poprawa poziomu i dostępności świadczeń medycznych
F. wysoki współczynnik urodzeń.
5
Zadanie 11. (0  3 pkt.)
Korzystając z mapy i własnej wiedzy wykonaj polecenia.
Wielkie Jeziora, wschodnie wybrzeże USA Europa Zachodnia i Środkowa
Azja Wschodnia
Azja Południowa
Wschodnia część Wyżyny Brazylijskiej
Wybrzeże Zatoki Dolina Nilu
Gwinejskiej
A. Wymień trzy przyrodnicze przyczyny dużej gęstości zaludnienia Azji Wschodniej.
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
B. Zapisz dwie konsekwencje nadmiernej koncentracji ludności w tym regionie świata.
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 12. (0  1 pkt.)
W 1995 roku na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO trafiło jedno z najstarszych miast
w Indiach, nazywane Złotym Miastem Tysiąca Świątyń. Zaznacz prawidłową nazwę tego miasta.
A. Asansol
B. Chidambram
C. Waranasi
D. Kanchipuram
6
Zadanie 13. (0  4 pkt.)
Obok przedstawionych zabytków architektury europejskiej wpisz ich nazwy własne oraz nazwy
państw i miast, w których się znajdują.
A.
Nazwa obiektu: & & & & & & & & ..
Nazwa państwa: & & & & & & & & .
Nazwa miasta: & & & & & & & & &
y
ródło: richard-seaman.com
B.
Nazwa obiektu: & & & & & & & & ..
Nazwa państwa: & & & & & & & & .
Nazwa miasta: & & & & & & & & &
y
ródło: img.interia.pl/encyklopedia
C.
Nazwa obiektu: & & & & & & & & ..
Nazwa państwa: & & & & & & & & .
Nazwa miasta: & & & & & & & & &
y
ródło: national-geographic.pl
D.
Nazwa obiektu: & & & & & & & & ..
Nazwa państwa: & & & & & & & & .
Nazwa miasta: & & & & & & & & &
y
ródło: plfoto.com
7
Zadanie 14. (0  1 pkt.)
Zaznacz nazwę, która lokalnie określa dzielnice nędzy w Brazylii.
A. fawelas
B. jhuggies
C. barrios bajos
D. town ships
Zadanie 15. (0  1 pkt.)
Jerozolima to miasto święte, ale i pełne bolesnej historii. Od setek lat ścierają się w nim wyznawcy
trzech religii monoteistycznych. Zapisz poniżej nazwy tych religii.
1. & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 16. (0  1 pkt.)
Zaznacz poprawne dokończenie zdania.
Społeczna funkcja przemysłu polega m.in. na:
A. wydobywaniu surowców i ich przetwarzaniu.
B. podnoszeniu poziomu wykształcenia ludności.
C. powiększaniu powierzchni miast i powstawaniu okręgów przemysłowych.
D. pobudzaniu rozwoju innych działów gospodarki.
Zadanie 17. (0  2 pkt.)
PrzyporzÄ…dkuj surowce mineralne do odpowiedniej grupy.
A. surowce energetyczne 1. boksyt
B. surowce chemiczne 2. siarka
C. surowce metaliczne 3. miedz

4. torf
5. fosforyt
6. uran
A. & & , & & B. & & , & & C. & & , & &
8
Zadanie 18. (0  2 pkt.)
Poniżej przedstawiono strukturę produkcji energii w wybranych państwach. Wpisz nazwy państw
w wyznaczone miejsca, wybierając z podanych poniżej.
Szwecja, Szwajcaria, Brazylia, Litwa, Chiny
100% 0,2%
1,7% 1,2%
90% 16,5%
80%
43,0%
70%
78,0%
60%
88,1%
50%
81,8%
40%
52,8%
30%
20%
6,0%
10%
16,0%
10,7%
4,0%
0%
A B C D
elektrownie cieplne elektrownie wodne, wiatrowe i słoneczne elektrownie wiatrowe elektrownie geotermalne
Elektrownie cieplne Elektrownie wodne, wiatrowe elektrownie jÄ…drowe elektrownie geotermalne
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie: Kądziołka J., Kocimski K., Wołonciej E., Świat w liczbach 2008/2009, WSiP, Warszawa 2008
A. & & & & & & & & & & & & & & & B. & & & & & & & & & & & & & & &
C. & & & & & & & & & & & & & & & D. & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 19. (0  2 pkt.)
Zapisz po dwie zalety i dwie wady wynikające z zastosowania siły wiatru jako z
ródła energii.
Przykłady zalet:
1& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Przykłady wad:
1& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
9
Zadanie 20. (0  2 pkt.)
Skreśl błędne wyrażenia tak, aby zdania zawierały prawdziwe informacje.
A. Węgiel brunatny ma mniejszą/większą kaloryczność od węgla kamiennego.
B. Węgiel brunatny jest najczęściej wydobywany metodą odkrywkową/głębinową.
C. Pokłady węgla kamiennego powstały wcześniej/póz
niej niż pokłady węgla brunatnego.
D. Węgiel brunatny jest skałą osadową pochodzenia chemicznego/organicznego.
E. Największym producentem węgla brunatnego na świecie są Niemcy/Chiny.
Zadanie 21. (0  2 pkt.)
Zapisz trzy zmiany w środowisku przyrodniczym wywołane odkrywkową eksploatacją węgla
brunatnego.
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 22. (0  2 pkt.)
Na mapie zaznaczono sygnaturami największe obszary wydobycia dwóch surowców mineralnych.
Na podstawie mapy rozpoznaj surowce i wpisz ich nazwy pod mapÄ….
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
10
Zadanie 23. (0  2 pkt.)
Na wykresach przedstawiono strukturę użytkowania ziemi w Afryce, Ameryce Południowej,
Australii i Europie. Przyporządkuj do każdego wykresu odpowiedni kontynent.
A
B
C
D
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%
grunty orne i sady Å‚Ä…ki i pastwiska lasy grunty nieuprawne
y
ródło: Opracowanie własne na podstawie: Kądziołka J., Kocimski K., Wołonciej E., Świat w liczbach 2008/2009, WSiP, Warszawa 2008
A. & & & & & & & & & & & & & & &
B. & & & & & & & & & & & & & & &
C. & & & & & & & & & & & & & & &
D. & & & & & & & & & & & & & & &
Zadanie 24. (0  2 pkt.)
Uzupełnij tabelę.
Rodzaj mięsa
Religia Przykład kraju niespożywany ze względów
religijnych
islam
wieprzowina
Indie
11
Zadanie 25. (0  2 pkt.)
Na podstawie informacji zawartych w tabeli rozpoznaj i wpisz nazwy używek.
PAC
STWA
CHARAKTERYSTYKA
X
UŻYWKA O NAJWI
KSZYM UDZIALE
ROÅšLINY
W ÅšWIATOWYCH ZBIORACH
Krzew zimozielony, wymaga
Indie, Chiny, Sri Lanka,
A.
żyznych gleb, napar z suszonych
Kenia, Indonezja.
liści daje orzez
wiający napój.
Roślina jednoroczna, lubi ciepły
Chiny, Brazylia, Indie,
B.
klimat i nasłonecznione miejsca,
USA, Zimbabwe.
liście zawierają nikotynę.
Krzew wymagajÄ…cy gorÄ…cego
Brazylia, Kolumbia, Indonezja,
i wilgotnego klimatu oraz żyznych
C.
Wietnam, Wybrzeże Kości
gleb, jego nasiona dajÄ…
SÅ‚oniowej.
aromatyczny, pobudzający napój.
Drzewo cieniolubne lasu
równikowego, z pnia wyrastają Wybrzeże Kości Słoniowej, Ghana,
D.
kwiaty i strÄ…ki; ziarna zawierajÄ… Indonezja, Nigeria, Brazylia.
około 50% tłuszczu.
Zadanie 26. (0  1 pkt.)
Zaznacz poprawną definicję terminu kabotaż. Jest to:
A. przewóz towarów samolotami na terenie jednego kontynentu.
B. rodzaj statku pełnomorskiego, służącego do przewozu ładunków masowych.
C. żegluga pomiędzy portami tego samego państwa.
D. cło nakładane przez państwo na towary o dużej szkodliwości dla środowiska.
Zadanie 27. (0  3 pkt.)
W transporcie wodnym ogromne znaczenie odgrywają kanały. Zapisz, które morza bądz
oceany
łączą kanały: Sueski, Panamski i Kiloński.
A. Kanał Sueski - & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
B. Kanał Panamski - & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
C. Kanał Kiloński - & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & ..
Zadanie 28. (0  1 pkt.)
Jedna z największych atrakcji południa Afryki  wodospady Wiktorii, leżą na granicy dwóch
państw. Zaznacz odpowiedz
, która zawiera prawidłowe nazwy tych państw.
A. Zambia i Zimbabwe
B. Zambia i Malawi
C. Botswana i Zimbabwe
D. Botswana i Malawi
12
Zadanie 29. (0  3 pkt.)
Jednym z problemów strefy międzyzwrotnikowej jest proces pustynnienia.
Uzupełnij model przyczynowo  skutkowy, ilustrujący zmiany w tej strefie spowodowane
działalnością człowieka, wpisując w odpowiednie miejsca właściwe litery.
A. poszerzanie się obszarów pustynnych,
B. zniszczenie roślinności,
C. zwiększenie zapotrzebowania na opał,
D. nadmierny wypas zwierzÄ…t,
E. erozja wodna gleby,
F. wzrost liczby ludności,
G. wywiewanie pyłu,
H. odsłonięcie gleby.
G
B
Zadanie 30. (0  1 pkt.)
Zaznacz nazwę miasta, którego dotyczy poniższy opis.
 Z przecinającej miasto rzeki Amstel, wypływamy na szerokie wody. Przepływamy obok barek 
domów przymocowanych do nabrzeży. Gęsta sieć mostów, mostków i kładek ( jest ich 1281 ) uatrakcyjnia
wędrówkę nad 165 kanałami. To istna wieża Babel ze 175 narodowościami i centrum światowego handlu
diamentami.
A. Antwerpia
B. Sztokholm
C. Zurych
D. Amsterdam
13
Zadanie 31. (0  5 pkt.)
Wykonaj zadania:
A. Podanym państwom przyporządkuj ich stolice.
1. Ekwador A. Lima
2. Kolumbia B. Montevideo
3. Boliwia C. Quito
4. Urugwaj D. La Paz
5. Peru E. Bogota
1. & & 2. & & 3. & & 4. & & 5. & &
B. Wpisz nazwy tych państw w odpowiednim miejscu na mapie politycznej Ameryki Południowej.
14