WOJEWÓDZKI KONKURS GEOGRAFICZNY
ETAP REJONOWY
2008/2009
Miejsce na kod ucznia:
Suma punktów: ................./80pkt.
Instrukcja dla ucznia:
1. Przed rozpoczęciem pracy sprawdz
, czy Twój test jest kompletny. Powinien zawierać 5 stron (17 zadań)
oraz załącznik (mapa świata).
2. Dbaj o czytelność pisma.
3. Nie u\
ywaj korektora i kalkulatora.
4. Czas pracy  90 minut.
śyczymy powodzenia!
Zadanie 1. ( 0  2pkt)
Poni\
ej podano cztery skale oznaczone literami A, B, C, D.
a) Uszereguj podane skale od największej do najmniejszej.
A. 1cm-200m B. 1:200 000 C. 1cm-0,5km D.
największa 1. ...... 2. ..... 3. ...... 4. ..... najmniejsza
b) Podaj, którą literą oznaczono skalę liczbową ............
Zadanie 2. ( 0  4pkt)
Rysunek przedstawia fragment mapy poziomicowej wzniesienia i doliny rzecznej. Na jego podstawie wykonaj
polecenia:
a) Zaznacz strzałką (na rzece), kierunek w którym płynie
rzeka.
b) Określ, w jakim kierunku płynie rzeka w górnym biegu.
..............................................................................................
c) Odczytaj i zapisz wysokość bezwzględną punktu C.
..............................................................................................
d) Oblicz ró\
nicę wysokości między punktami A i B.
..............................................................................................
Zadanie 3. ( 0  4pkt)
Na mapie świata (załącznik nr 1) oznaczono cyframi arabskimi stolice wybranych państw.
a) Do wymienionych poni\
ej stolic dopisz odpowiedni numer z mapy.
Brasilia - ......... Canberra - .......... Moskwa - .......... Waszyngton - ........
b) Zapisz numer stolicy, której mieszkańcy jako pierwsi będą świętować rozpoczęcie kolejnego roku. ...................
c) Zapisz numer stolicy, której mieszkańcy poruszają się najszybciej, krą\
Ä…c wraz z ruchem obrotowym Ziemi
wokół jej osi - .......................
1
Zadanie 4. ( 0  6pkt)
Statek płynął od wybrze\
y Antarktydy (70°S) do PrzylÄ…dka Igielnego (35°S) wzdÅ‚u\
poÅ‚udnika 20°E.
a) Oblicz w stopniach drogę, którą pokonał statek. .....................................................................................................
b) Podaj nazwy oceanów, na granicy których płynął statek. ............................................. i .......................................
c) Podaj pełną nazwę państwa, do którego dopłynął. ..................................................................................................
d) Podkreśl datę, kiedy na Przylądku Igielnym dzień jest najdłu\
szy: 21 III, 22 VI, 23 IX, 22 XII.
e) Oblicz, na jakiej wysokości góruje Słońce w południe 21 marca na Przylądku Igielnym.
Na Przylądku Igielnym 21 marca Słońce w południe góruje na wysokości ..................................................................
Zadanie 5. ( 0  4pkt)
Dopisz właściwe zakończenia zdań.
a) Twórcą geocentrycznej teorii budowy Wszechświata był .......................................................................................
b) Twórcą heliocentrycznej teorii budowy Wszechświata był .....................................................................................
c) Największą z planet gazowych jest ..........................................................................................................................
d) Najkrótszy czas obiegu wokół Słońca ma planeta ...................................................................................................
Zadanie 6. ( 0  2pkt)
Przyjmując oznaczenia: Z  Ziemia, S  Słońce, K  Księ\
yc wstaw litery w narysowane kółka tak,
by przedstawiały schemat ustawienia ciał niebieskich w czasie zaćmienia Księ\
yca.
Określ, w jakiej fazie jest wówczas Księ\
yc.
KsiÄ™\
yc podczas zaćmienia jest w fazie ................................ .
Zadanie 7. ( 0  5pkt)
Wraz ze wzrostem wysokoÅ›ci w troposferze spada temperatura w powietrzu wilgotnym 0,6°C/100m. Oblicz, ile
wyniesie temperatura na szczycie Kilimand\
aro (5 895m n.p.m.), gdy u podnó\
a na wysokości 3495m n.p.m.
zanotowano 11,2°C.
Odp.: Na szczycie Kilimand\
aro temperatura powietrza będzie wynosiła ....................................................................
Wykonaj polecenia:
a) Podaj nazwę kontynentu, na którym znajduje się masyw Kilimand\
aro .................................................................
b) Podkreśl nazwę równole\
nika, który przebiega w pobli\
u tego masywu:
zwrotnik Raka, równik, zwrotnik Kozioro\
ca.
c) Spośród podanych szczytów podkreśl dwa, które są wy\
sze ni\
Kilimand\
aro:
G. Kościuszki, Mc Kinley, Mont Blanc, Mount Everest
2
Zadanie 8. ( 0  4pkt)
Poni\
ej przedstawiono trzy diagramy klimatyczne A, B, C. Przeanalizuj je, odpowiedz na pytania.
A B C
a) PrzyporzÄ…dkuj jeden z powy\
szych diagramów do klimatu Rzymu. ......................................................................
b) Określ, w jakiej strefie klimatycznej i w jakim typie klimatu znajduje się Rzym:
strefa .................................................... typ klimatu ...............................................................
c) Podaj nazwę półwyspu, na którym znajduje się Rzym. ...........................................................................................
Zadanie 9. ( 0  7pkt)
Na rysunku oznaczono cyframi 1  8 elementy budowy wulkanu oraz produkty jego działalności.
a) Podaj nazwy elementów oznaczonych cyframi:
2 - .................................................................
7 - .................................................................
8 - .................................................................
b) Do podanych wulkanów dopisz nazwę państwa,
na terenie których się znajdują:
Orizaba - ..........................................................
Fud\
i - ..............................................................
Kluczewska Sopka - .........................................
Etna - ................................................................
Zadanie 10. ( 0  2pkt)
Na rysunku oznaczono cyframi 1  4 elementy wybrze\
a klifowego.
a) Wybierz, którą cyfrą oznaczono klif.
Klif oznaczono cyfrÄ… ...............
b) Podaj nazwę procesu, który doprowadził do jego powstania. ...............................................................................
3
Zadanie 11. ( 0  4pkt)
Na podstawie opisów rozpoznaj jeziora. Podaj ich nazwy wybierając spośród podanych poni\
ej. Określ typ
genetyczny ka\
dego z jezior.
J. Aralskie, J. Czad, J. Eyre, J. Tanganika
A. Stanowi część dawnego morza, odcięte w wyniku ruchów górotwórczych. Le\
y na Nizinie Turańskiej.
Obecnie ulega zanikowi na skutek niewłaściwej gospodarki człowieka.
jezioro - ................................................. typ genetyczny - ...................................................
B. Jezioro powstałe w wyniku odsuwania się płyty somalijskiej od płyty afrykańskiej. Jest najgłębszym
jeziorem Afryki.
jezioro - ................................................. typ genetyczny - ...................................................
Zadanie 12. ( 0  6pkt)
Wybierz właściwe dokończenia zdań skreślając błędne odpowiedzi.
A. Wysokie fale wywołane podwodnym trzęsieniem ziemi, wybuchem wulkanu to: tsunami / fale przyboju.
B. Ruchy wody morskiej o zasięgu tysięcy kilometrów wywołane oddziaływaniem stałych wiatrów to:
pływy / prądy morskie.
C. Wody samoczynnie wypływające na powierzchnię Ziemi pod wpływem ciśnienia hydrostatycznego to:
wody subartezyjskie / wody artezyjskie.
D. GorÄ…ce z
ródła wytryskujące w regularnych odstępach czasu to: gejzery / cieplice.
E. Powolny opad składający się z kropelek wody o średnicy poni\
ej 0,5mm to: rosa / m\
awka.
F. Pionowe ruchy wody morskiej wywołane przyciąganiem Księ\
yca i Słońca to:
prądy morskie / pływy morskie.
Zadanie 13. ( 0  6pkt)
Na mapie Atlantyku zaznaczono literami prÄ…dy morskie.
a) Rozpoznaj prÄ…dy oznaczone literami B, E, H, J.
B - .......................................................
E - .......................................................
H - .......................................................
J - ........................................................
b) Określ termikę prądów B, E, H, J wpisując
litery do odpowiedniej kolumny tabeli.
prądy ciepłe prądy zimne
........................ ........................
4
Zadanie 14. ( 0  4pkt)
Rozpoznaj po opisie wybrane obiekty geograficzne. Podaj ich nazwy.
A. Największe jezioro świata  ................................................................................
B. Najgłębsze jezioro świata  .................................................................................
C. SÅ‚one jezioro le\
ące w najgłębszej depresji świata  ..........................................
D. Najgłębszy rów oceaniczny  ..............................................................................
Zadanie 15. ( 0  6pkt)
Rozpoznaj cieśniny po opisie. Do ka\
dego z opisów podaj nazwę cieśniny i przyporządkuj literę, którą oznaczoną
ją na mapie świata (załącznik nr 1).
A. Oddziela EuropÄ™ od Afryki.
nazwa - ................................................... litera - ...............
B. Oddziela Amerykę Południową od Ziemi Ognistej.
nazwa - ................................................... litera - ...............
C. Oddziela AfrykÄ™ od Madagaskaru.
nazwa - ................................................... litera - ...............
Zadanie 16. ( 0  2pkt)
Tabela przedstawia procentowy udział powierzchni zlewisk i obszarów bezodpływowych dla wybranych
kontynentów: Azja, Afryka, Ameryka Południowa, Europa. Wstaw do tabeli nazwę odpowiedniej części świata.
Zlewisko oceanu (w %) Obszar
Kontynent
bezodpływowy
Atlantyckiego Indyjskiego Spokojnego
w %
81,0 -- -- 19,0
26,6 26,6 18,6 28,2
49,9 20,4 -- 29,7
90,0 -- 5,6 4,4
Zadanie 17. ( 0  12pkt)
Na mapie konturowej świata (załącznik nr 1) wpisz w kółka numery przyporządkowane obiektom geograficznym.
1. Dunaj, 5. Morze Karaibskie, 9. Orinoko,
2. Ganges, 6. Morze Śródziemne, 10. Zatoka Bengalska,
3. Kanał Panamski, 7. Morze Wschodniochińskie, 11. Zatoka Gwinejska,
4. Missisipi, 8. Niger, 12. Zatoka Perska.
Uwaga: Kółek jest więcej ni\
wymienionych obiektów.
5