ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
CZ
ŚĆ II SYSTEM OPERACYJNY
CZ
ŚĆ II SYSTEM OPERACYJNY
SYSTEM OPERACYJNY
" zespół programów przeznaczonych do zarządzania
zasobami komputera w celu efektywnego wykorzystania
jego urządzeń i tworzenia użytkownikowi dogodnych
mechanizmów ułatwiających: uruchamianie, eksploatację i
tworzenie programów.
FUNKCJE SYSTEMU OPERACYJNEGO
" OBSA
UGA ZADAC
: dzielenie zasobów fizycznych (urządzeń) i
logicznych (programy, pliki, czas) komputera według specyficznej dla
danego systemu operacyjnego strategii, np. przy współbieżnym
realizowaniu kilku programów jednocześnie,
" OCHRONA DANYCH: zapobieganie niszczeniu danych (np. w
wyniku błędnego działania programów) lub nielegalnego ich użycia przez
osoby niepowołane,
" ODNAWIANIE DANYCH: mające na celu usunięcie lub
zminimalizowanie skutków awarii, umożliwiające odtworzenie stanu
informacji o komputerze a tym samym wznowienie jego pracy.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Algorytm procesu uruchomienia komputera:
1. W pierwszej kolejności po uruchomieniu komputera (wciśnięciu przycisku Power)
odczytywana jest informacja z pamięci ROM (Read Only Memory) zawierająca program
BIOS, który przeprowadza podstawowe testy układów i urządzeń systemu, zwanych auto
testem po włączeniu zasilania - POST (Power On Self Test), oraz uruchamia typowe
procedury obsługi urządzeń wejścia / wyjścia (np. klawiatura, monitor, stacje dysków,
porty szeregowe i równoległe, itp.),
2. Następnie zostaje odczytana i sprawdzana konfiguracja komputera zapisana w pamięci
CMOS. Zapisane są w niej m.in. informacje o typie monitora, rodzaju dołączonych stacji
dysków, typie i parametrach dysku twardego, sposobie wykorzystanie pamięci itp.
3. Inicjalizacja pracy systemu (instrukcje pobierane podczas startu pracy procesora,
programowanie układów programowalnych, takich jak sterowniki przerwań, wpisanie
wartości początkowych do struktur systemowych w pamięci, na przykład inicjacja tablicy
wektorów przerwań),
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
4. BIOS uruchamia procedurę ładującą system operacyjny do pamięci. Szukany jest
pierwszy sektor (Boot Sector) w stacji A:, a jeżeli nie zostanie on tam znaleziony, to na
aktywnej partycji dysku twardego C:. Poszukiwane są zbiory systemowe IO.SYS i
MSDOS.SYS. Jeśli system nie znajdzie poszukiwanych programów zostanie wyświetlony
komunikat o błędzie: Non-System disk or disk error
5. Zostaje wczytany zbiór IO.SYS. Następuje uruchomienie tego programu i on przejmuje
kontrolę nad komputerem.
6. System kończy proces uruchomienia zgłaszając znak zachęty sygnalizujący gotowość
do wykonywania poleceń.
Pliki, katalogi obsługa dysków
Plik
" wyodrębniony przez system operacyjny zbiór bajtów (w pamięci) o określonych atrybutach
wielkości, czasie powstania, prawach dostępu użytkowników i innych. Np. plik tekstowy, plik
danych, plik programowy.
Katalog główny
" ponieważ każdy plik musi należeć do jakiegoś katalogu, istnieje co najmniej jeden katalog
na dysku bądz
też dyskietce; wszystkie inne katalogi i pliki są w nim zawarte
" jego oznaczenie rozpoczyna się od jednej z liter, np. jest oznaczeniem katalogu
głównego na dysku twardym
Katalog bieżący
" katalog, w którym użytkownik w danym momencie pracuje
" większość programów odczytuje i zapisuje pliki w katalogu bieżącym (tzn. katalogu, z
którego zostały uruchomione)
Wyświetlanie zawartości katalogu bieżącego
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
" komenda - wyświetla schematyczną strukturę katalogów
" komenda - wyświetla schematyczną strukturę katalogów wraz z nazwami plików
" komenda - wyświetla informację o plikach i katalogach
" komenda - wyświetlaja informacje po jednej stronie
" komenda - wyświetla informację w kilku kolumnach
UWAGA:
Podanie dowolnej komendy systemu z parametrem (np. ) powoduje wyświetlenie
opisu tej komendy
Konwencje używania nazw plików
Nazwa pliku powinna sygnalizować użytkownikowi zawartość
pliku
" np. - plik ten zawiera program obsługi myszki
Rozszerzenie nazwy sygnalizuje typ/zawartość pliku
" , - programy wykonywalne (innych rozszerzeń mieć nie mogą)
" - teksty w formacie ASCII
" - kopia zapasowa
"  biblioteka dołączanych dynamicznie procedur i funkcji
" - tekst programu w C++
" - dane arkusza kalkulacyjnego MS EXCEL
" - programy wsadowe
" - pliki systemowe
" - pliki bazy danych
"  pliki edytora MS WORD
"  grafika rastrowa (bitmapowa)
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Organizacja katalogów i plików  drzewo katalogowe
- pełna nazwa pliku lub katalogu, rozpoczynająca się od katalogu głównego
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Podstawowe działania na plikach i katalogach
" tworzenie (zakładanie),
" kopiowanie,
" przenoszenie,
" zmiana nazwy,
" usuwanie.
Podstawowe polecenia dostępne w MS Windows
(tryb konsolowy)
" Wewnętrzne  podczas pracy zawarte są w pamięci RAM komputera,
" Zewnętrzne  zapisane są na dyskietce systemowej lub twardym dysku w
oddzielnych plikach (programach) o rozszerzeniach COM i EXE.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
- wymazanie ekranu i przemieszczenie kursora w lewy górny róg
CLS
ekranu
- polecenie zmiany napędu bieżącego
A: C:
- wyświetlenie na ekranie wersji systemu operacyjnego
VER
- wyświetlenie na ekranie bieżącej daty oraz komunikatu zachęcającego
DATE
do jej zmiany
- wyświetlenie na ekranie aktualnej godziny z możliwością jej zmiany
TIME
- wyświetlenie na ekranie nazwy bieżącego dysku
VOL
- tworzenie katalogu Make Directory
MD
Przykład:
MD SKLEP  tworzy podkatalog Sklep (w katalogu głównym
MD\SKLEP\CHEMIA  tworzy katalog CHEMIA w katalogu SKLEP
- zmiana katalogu bieżącego Change Directory
CD
Przykład
CD WINDOWS - powoduje przejście do katalogu WINDOWS (jeśli jest
on podkatalogiem katalogu głównego)
CD\ - powoduje przejście do katalogu głównego
CD.. - powoduje przejście do katalogu nadrzędnego względem katalogu
bieżącego
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
- usuwanie katalogu Remove Directory
RD
Przykład
RD C:\SKLEP\CHEMIA - kasuje katalog CHEMIA znajdujący się na
dysku C w katalogu SKLEP
RD SKLEP - kasuje katalog SKLEP znajdujący się na w bieżącym
katalogu
Uwaga! - kasowany katalog nie może zawierać żadnych plików (trzeba
je wcześniej usunąć). Aby usunąć katalog niepusty należy zastosować
polecenie deltree
PROMPT Zmienia znak zgłoszenia systemu MS-DOS.
PROMPT [tekst] tekst Określa nowy znak zgłoszenia.
Znak zgłoszenia można zbudować z normalnych znaków oraz
następujących znaków specjalnych:
$Q = (znak równości) $N Bieżący dysk
$$ $ (symbol dolara) $G > (znak większości)
$T Bieżąca godzina $L < (znak mniejszości)
$D Bieżąca data $B | (potok)
$P Bieżący dysk i ścieżka $H Cofacz (usuwa poprzedni znak)
$V Numer wersji systemu Windows $E Kod escape (kod ASCII 27)
$_ Powrót karetki i znak wysuwu wiersza
Przykład:
prompt $P$G -> c:\windows>
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
[dysk:][ścieżka][nazwapliku]
DIR
Określa dysk, katalog i/lub pliki do umieszczenia na liście.
(Może to być rozszerzony opis pliku lub wiele parametrów plików.)
/P Zatrzymuje się po każdym wyświetleniu pełnego ekranu informacji.
/W Używa formatu listy rozszerzonej.
/A Wyświetla pliki z określonymi atrybutami.
atrybuty D Katalogi R Pliki tylko-do-odczytu
H Pliki ukryte A Pliki gotowe do archiwizacji
S Pliki systemowe - Przedrostek oznaczający negację
/O Wyświetla pliki w porządku posortowanym.
sortowanie N Wg nazwy (alfabetycznie) S Wg rozmiaru (od najmniejszego)
E Wg rozszerzenia (alfabetycznie)
D Wg daty i godziny (od najstarszego)
G Grupuje najpierw katalogi - Przedrostek odwracający porządek
A Wg daty ostatniego dostępu (od najstarszego)
/S Wyświetla pliki w określonym katalogu i wszystkich podkatalogach.
/B Używa prostego formatu (bez nagłówka lub podsumowania).
/L Używa małych liter.
/V Tryb pełny.
Przykład:
DIR C:*.COM  wyświetla wszystkie pliki z rozszerzeniem COM
znajdujące się na dysku C,
DIR A*. - wyświetla wszystkie katalogi zaczynające się na literę  a .
DIR *.JPG /B/S/ON  co oznacza?
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Polecenia zewnętrzne (wybrane)
- usuwanie drzewa katalogowego Delette Tree
deltree
Przykład
DELTREE C:\WINDOWS - kasuje cały katalog WINDOWS znajdujący
się na dysku C
/Y Eliminuje żądanie potwierdzenia usunięcia podkatalogu.
- wyświetla informacje ekran po ekranie.
more
MORE [dysk:][ścieżka]nazwapliku
MORE < [dysk:][ścieżka]nazwapliku
nazwa polecenia | MORE [dysk:][ścieżka][nazwapliku]
Przykład:
dir *.* | more
- formatuje dysk do użycia w systemie MS-DOS.
format
FORMAT dysk: [/V[:etykieta]] [/Q] [/B | /S] [/C]
FORMAT dysk: [/Q] [/1] [/4] [/8] [/B | /S] [/C]
/V[:etykieta] Określa etykietę woluminu.
/Q Przeprowadza szybkie formatowanie.
/B Alokuje miejsce na sformatowanym dysku dla plików systemowych.
/S Kopiuje pliki systemowe na sformatowany dysk.
/C Sprawdza klastry aktualnie zaznaczone jako "złe".
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
UNIX - historia
Pierwsza kompletna wersja Systemu UNIX powstała w 1971/72 dla minikomputera PDP-
11/20 w Bell Laboratories. Została napisana w assemblerze. Pojawienie się w 1973 roku
języka programowania wysokiego poziomu C, przypominającego pod wieloma względami
PASCAL, ale jednocześnie pozwalającego na programowanie bliższe poziomowi rejestrów
procesora, zrewolucjonizowało proces przygotowania systemów operacyjnych. Dzięki
strukturze i możliwościom języka C, w 1973 roku napisano przy jego użyciu nową wersję
UNIXa. Zaowocowało to w latach 80-tych wykorzystaniem UNIXa zarówno na
mikrokomputerach, minikomputerach, stacjach roboczych, jak i komputerach dużej mocy (np.
VAX-11, HP, DEC, SUN, rodzina PDP, PC/RT IBM). Obecnie system UNIX jest szeroko
dostępny, głównie w małych i średniej wielkości systemach przetwarzania danych (głównie
ośrodki naukowe i uniwersyteckie), choć nie zawsze pod nazwą UNIX (ze względu na prawa
licencyjne spółki holdingowej AT&T-np. HP-UX, XENIX, ULTRIX etc.).
Podstawowymi zadaniami realizowanymi przez System
Operacyjny UNIX są:
" zarządzanie zasobami komputera,
" zarządzanie systemem plikowym,
" sterowanie procesami.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Grupy i użytkownicy w systemie Unix
Użytkownicy rozpoczynający pracę w systemie rozpoznawani są za pomocą nazwy (login) i
hasła (password). Każdy użytkownik musi należeć do wybranej grupy. Uprawnienia
użytkowników i grup ustala administrator systemu (root). W systemie użytkownicy i grupy
identyfikowane są przy pomocy numeru uid (user id) oraz gid (group id). Najniższy numer 0
należy do administratora.
nazwa grupy root naucz studenci class2
numer grupy gid
0 1221 101 21
nazwy użytkowników
root robert student1 .. studentf user1, user2 ... user20
80, 81, 82, 83, 84, 50, 51, 52, 53, 54, 55
numery użytkowników uid
0 1003
85 ... 96 ... 60
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Budowa systemu Unix
System Unix ma budowę warstwową.
Centralnym elementem systemu jest sprzęt
komputerowy (hardware). Bezpośrednio
ze sprzętem komunikuje się jądro systemu
(kernel), które pośredniczy pomiędzy
urządzeniami komputerowymi a
programami. Nad jądrem znajduje się
powłoka (shell). Dopiero w shellu można
uruchamiać programy i skrypty. System
Unix umożliwia wykorzystywanie różnych
shelli, które różnią się możliwościami,
ilością komend, składnią.
Hardware - sprzęt komputerowy
Kernel - Jądro (ang. kernel) samo stanowi system operacyjny w najwęższym tego słowa
znaczeniu, tzn. program nadzorczy szeregujący procesy i wykonujący je we właściwy sposób
i we właściwym czasie. Na ogół jądro współpracuje bezpośrednio ze sprzętem danego
komputera, ale zdarzają się takie implementacje Unixa, w których jądro współdziała z innym
systemem operacyjnym, a ten z kolei steruje pracą sprzętu.
Jądro Systemu UNIX pełni 3 podstawowe funkcje:
" szereguje, koordynuje i zarządza wykonaniem procesów.
" zapewnia usługi systemowe (np operacje we/wy) i zarządza systemem plikowym
" obsługuje wszystkie inne operacje związane ze sprzętem.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Budowa systemu Unix
Shell
UNIX-owy program interpretujący polecenia użytkownika nazywamy powłoką (shell - ang.).
Powłoka przyjmuje polecenia od użytkownika, analizuje je i przekazuje jądru życzenia użytkownika.
Bezpośrednio po zgłoszeniu się użytkownika do Systemu UNIX następuje automatyczne
uruchomienie interpretera (powłoki), który rozpoczyna pracę na rzecz użytkownika (każdy
użytkownik otrzymuje własny i odrębny egzemplarz). Powłoka od razu sygnalizuje na ekranie
terminala (znakiem $ ) gotowość przyjęcia polecenia.
Pojawienie się tego znaku rozpoczyna cykl, w jakim pracuje powłoka.
Na jeden cykl składają się:
1) wypisanie prompt'u ( znak zachęty - ),
2) czekanie na wprowadzenie tekstu polecenia przez użytkownika,
3) analiza wiersza polecenia, wyszukiwanie odpowiedniego programu realizującego to polecenie,
4) powłoka zleca jądru wykonanie odszukanego programu,
5) powłoka przyjmuje od jądra odpowiedz
, rozpoczyna nowy cykl od pktu 1)
Najczęściej spotykane rodzaje sheli to:
" Bourne Shell
" Korn Shell
" C Shell
" Bash Shell
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Wybrane polecenia systemu operacyjnego UNIX
date - wyświetla czas oraz datę systemową
cal - wyświetla kalendarz
cal - wyświetla kalendarz na bieżący miesiąc
cal rok - wyświetla kalendarz na wybrany rok (rok podać czterocyfrowy np. 2002)
cal miesiąc rok - wyświetla kalendarz na wybrany miesiąc danego roku
echo - wyświetla podany tekst
echo "tekst"
banner - wyświetla tekst powiększonymi literami
banner "tekst"
clear - czyści okno terminala
man - wywołuje opis komendy z podręcznika elektronicznego (manuala)
man komenda
apropos - wyświetla wszystkie komendy związane z wprowadzonym tekstem
apropos tekst
logname - wyświetla nazwę pod jaką zalogowałeś się do systemu
whoami - podaje jako kto pracujesz w systemie
who am i - podaje oprócz nazwy użytkownika nr terminala i godzinę zalogowania
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Wybrane polecenia systemu operacyjnego UNIX cd.1
who - wyświetla listę użytkowników obecnie pracujących w systemie
Nazwa użytkownika terminal, z którego użytkownik jest podłączony data i czas
zalogowania użytkownika adres IP komputera w sieci
id - wyświetla nazwę i numer użytkownika oraz jego grupy
tty - wyświetla nazwę bieżącego terminala
stty - wyświetla parametry terminala i umożliwia ich zmianę
uptime - wyświetla informacje o systemie: godzinę, czas pracy systemu, ilość zalogowanych
użytkowników
w - wyświetla dokładne informacje o systemie (godzina, czas pracy systemu, ilość pracujących
osób) oraz listę zalogowanych użytkowników
nazwa użytkownika terminal, z którego użytkownik jest podłączony data i czas
zalogowania użytkownika czas bezczynności procesora czas zajęcia procesora
przez wszystkie procesy czas zajęcia procesora przez aktywne procesy nazwa
aktualnie wykonywanej komendy
uname - wyświetla nazwę systemu, w którym pracujesz
uname - a - wyświetla wszystkie (all) informacje o systemie nazwa systemu
operacyjnego nazwa sieciowa identyfikująca system numer wersji systemu
operacyjnego numer komputera i model identyfikator komputera
hostname - wyświetla nazwę komputera, do którego się zalogowałeś
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Wybrane polecenia systemu operacyjnego UNIX cd.2
finger - wyświetla dokładne dane o użytkowniku
nazwa użytkownika imię i nazwisko użytkownika terminal, z którego użytkownik jest
podłączony czas bezczynności procesora data i czas zalogowania użytkownika adres
IP komputera w sieci
finger użytkownik - wyświetla dane o wybranym użytkowniku nazwa użytkownika
jego imię i nazwisko katalog domowy domyślny shell czas zalogowania informacje o
poczcie informacje o planach i projektach (większość z tych informacji pobierana jest
z pliku użytkowników - passwd)
W systemie Unix informacje o grupach i użytkownikach zapisane są w plikach systemowych:
grupy w pliku /etc/group
użytkownicy w pliku /etc/passwd
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
System plików i folderów Unix
Bardzo istotną częścią systemu UNIX jest system plikowy, którego zadaniem jest zapewnienie wygodnego
zarządzania informacją poprzez uwolnienie programisty od konieczności przydzielania obszarów pamięci (masowej)
do przechowywania informacji, projektowania sposobów fizycznego reprezentowania informacji, wykorzystania
operacji we/wy w sposób charakterystyczny dla urządzeń fizycznych realizujących te operacje. System plikowy
umożliwia przekazywanie informacji i jej póz
niejsze idendyfikowanie przy pomocy nazwy (a nie poprzez
szczególny dla każdego urządzenia pamięciowego sposób adresacji). Wielką zaletą systemu plikowego jest
unifikacja operacji we/wy dla wszystkich urządzeń i we wszystkich sytuacjach. Użytkownik w Systemie UNIX nie
komunikuje się bezpośrednio z urządzeniem, lecz z systemem plikowym, w którym urządzenia zewnętrzne są pewnymi
wyróżnionymi plikami o zastrzeżonych do dyspozycji systemu nazwach.
/bin  programy wykonywalne.
/boot - jądro systemu
/dev - pliki urządzeń komputera, portów, terminali.
/etc - pliki i narzędzia administracyjne systemu, skrypty startujące i
zatrzymujące system, podsystemy autoryzacji i ustawień jądra
systemu.
/home - katalog domowy, w którym znajdują się katalogi oraz pliki
użytkowników systemu.
/lib - biblioteki programistyczne używane przez programy i
narzędzia.
/mnt - katalog do montowania FDD, CDROM, HDD.
/proc - katalog z procesami.
/root - katalog domowy administratora systemu.
/tmp - katalog plików tymczasowych.
/usr - zawiera aplikacje, informacje użytkowników systemowych,
dokumentację, pliki pomocy, biblioteki.
/var - logi systemowe oraz logi programów
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
System plików i folderów Unix cd.
W Systemie UNIX plik jest zasadniczym z
ródłem i magazynem informacji, zaś sam system zaprojektowano tak,
aby przetwarzał pliki (właściwie każdy zbiór informacji UNIX traktuje jako plik - nieważne jak i gdzie ta informacja jest
zapisana). Formalna definicja pliku jest następująca : plik jest ciągiem znaków.
Pliki identyfikuje się za pomocą nazw.
Nazwy plików w Systemie V mogą składać się z co najwyżej 14 znaków:
" znaki alfabetu łacińskiego (A-Z, a-z); System Unix rozróżnia duże litery od małych,
" cyfry 0-9
" znaki specjalne takie jak :+,-,_,.
W systemie plikowym systemu UNIX występują następujące rodzaje plików:
" pliki zwykłe, ang. regular file) zawiera pewną liczbę (zero lub więcej) bajtów danych,
" katalog, (ang. directory) zawiera nazwy oraz numery I-węzłów innych plików. (I-węzeł
(ang. i-node) jest strukturą danych na dysku, zawierającą informację o pliku, takie jak
jego umiejscowienie na dysku),
" znakowy plik specjalny (ang. character special file) i blokowy plik specjalny (ang. block
special file) sa urządzeniami wejcia-wyjscia, które wygladają jak zwykłe piliki w systemie
Unixa. Obsługa plików specjalnych zalezy od tego, do jakiego urządzenia wejcia-wyjcia
odnosi się dany plik,
" Kolejka FIFO (ang. fifo queue), zwana także łączem nazwanym (ang. named pipe), jest
specjalnym plikiem, uporządkowanym zgodnie z zasadą : pierwszy przyszedł - pierwszy
obsłużony. Kolejki FIFO występują tylko w Systemie V.
" dowiązanie symboliczne (ang. symbolic link ) jest plikiem, który zawiera nazwę ścieżki
drugiego pliku,
" sieciowy plik specjalny (ang. network special file), zawiera adres innego systemu
zdalnego,
" gniazdo (ang. socket) jest specjalnym rodzajem pliku, który występuje w Unixie.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
Cechy systemu operacyjnego UNIX
Wielozadaniowość oznacza, że system może wykonywać jednocześnie wiele
zadań (programów), w tym również na rzecz jednego użytkownika.
Wielodostępność oznacza, że z usług systemu może korzystać jednocześnie
wielu użytkowników.
Interaktywność oznacza, że przy pomocy terminala (urządzenie zawierające
monitor i klawiaturę) można przeprowadzać "dialog" z systemem, wprowadzając
kolejne polecenia, które są natychmiast wykonywane.
Proces:
Obszar pamięci przeznaczonej dla procesu jest zazwyczaj tak zorganizowany jak prezentuje to
rysunek poniżej 1. W tym obszarze kontekst użytkownika (ang. user context) składa się z kilku
porcji przestrzeni adresów, do których proces ma dostęp wtedy, kiedy jest wykonywany w trybie
użytkownika.
 ł
dr Z.Gomółka, e-mail [e-mail]
PODSTAWY INFORMATYKI
System plików i folderów Linux
Struktura katalogów w Linux-ie jest podobna do struktury Unix-a. Jest ona stała i nienaruszalna. Przykładowy
jej wygląd zamieszczono na rysunku poniżej, zależnie od wersji Linux-a może ona ulegać pewnym modyfikacjom.
Każdy katalog w Linux'ie ma określoną funkcję i użytkownicy korzystają z niego w zakresie przydzielonych im
uprawnień. Struktura katalogów w Linux-a (tak jak i Unix-a) różni się od struktury Windows'a tym, że wszystkie
urządzenia takie jak FDD, CDROM, HDD itd. są reprezentowane przez odpowiednie katalogi.
/bin - programy wykonywalne.
/boot - jądro systemu
/dev - pliki urządzeń komputera, portów, terminali.
/etc - pliki i narzędzia administracyjne systemu, skrypty startujące i
zatrzymujące system, podsystemy autoryzacji i ustawień jądra
systemu.
/home - katalog domowy, w którym znajdują się katalogi oraz pliki
użytkowników systemu.
/lib - biblioteki programistyczne używane przez programy i
narzędzia.
/mnt - katalog do montowania FDD, CDROM, HDD.
/proc - katalog z procesami.
/root - katalog domowy administratora systemu.
/tmp - katalog plików tymczasowych.
/usr - zawiera aplikacje, informacje użytkowników systemowych,
dokumentację, pliki pomocy, biblioteki.
/var - logi systemowe oraz logi programów