Prezentację
przygotowała:
Ilona Zioło
Powa\
ne zagro\
enia dla młodych internatów zazwyczaj
kojarzone są z problemem pedofilii lub innymi formami
działań dorosłych przeciwko dzieciom. Kwestie te niestety
nie tracą na aktualności, jednak w ostatnim czasie równie
powa\
nym zagro\
eniem dla najmłodszych staje się przemoc
rówieśnicza. Dzieje się tak, poniewa\
zarówno dzieci i
młodzie\
mają większy dostęp do nowych mediów z coraz
szerszą gamą mo\
liwości. Problem określany w Polsce
terminem CYBERPRZEMOCY zauwa\
ony został zaledwie
kilka lat temu, jednak bardzo szybko został uznany za istotną
kwestię społeczną, której trzeba przeciwdziałać.
CYBERPRZEMOC najkrócej definiuje się jako przemoc z
u\
yciem technologii informacyjnych i komunikacyjnych.
Technologie te to głównie Internet oraz telefony komórkowe.
Specyfika Internetu i telefonów komórkowych powoduje, \
e
nawet pozornie błahe akty CYBERPRZEMCY stanowią dla
ofiar powa\
ny problem, z którym często nie potrafią sobie
poradzić. Problem ten w oczywisty sposób dotyczy szkół. W
klasie, szatni, czy na boisku szkolnym dochodzi do aktów
przemocy z u\
yciem telefonów komórkowych lub Internetu.
Coraz częściej konflikty między rówieśnikami przenoszone
są do sieci.
Nękanie
Straszenie Szanta\
owanie z
u\
yciem Internetu
Publikowanie lub rozsyłanie
Podszywanie się
ośmieszających,
w sieci pod
kompromitujących
kogoś wbrew
informacji, zdjęć, filmów z
jego woli
u\
yciem sieci
Poczta elektroniczna Serwisy społecznościowe
Serwisy SMS i MMS Strony internetowe
Fora internetowe Czaty Blogi Komunikatory
W odró\
nieniu od przemocy powszechnie znanej jako fizyczna,
zjawisko CYBERPRZEMOCY charakteryzuje wysoki poziom
anonimowości sprawcy. Na znaczeniu traci  siła sprawcy mierzona
jego cechami fizycznymi czy społecznymi a atutem staje się
umiejętność wykorzystywania mo\
liwości, jakie dają media
elektroniczne.
Charakterystyczne cechy CYBERPRZEMOCY, które sprawiają, \
e jest
to zjawisko szczególnie niebezpieczne:
" szybkość rozpowszechniania materiałów kierowanych przeciwko ofierze
" powszechna dostępność w sieci
" stałe nara\
enie na atak ofiary niezale\
nie od miejsca i pory
" stosunkowo niski poziom kontroli społecznej tego typu zachowań (np.
ograniczona wiedza i doświadczenia nauczycieli oraz rodziców
związane z korzystaniem z mediów elektronicznych)
" praktycznie niemo\
liwe usunięcie kompromitujących informacji, zdjęć
filmów itp.
W Polsce problem przemocy rówieśniczej w sieci
rozpoznany został na początku 2007r. przez Fundację Dzieci Niczyje i
firmę badawczą Gemius S.A. Dzieci były pytane o doświadczenia
następujących sytuacji:
" przemoc werbalna w sieci ( wulgarne wyzywanie, poni\
anie,
ośmiesazanie, straszenie, szanta\
)
" rejestrowanie filmów i zdjęć wbrew woli dziecka
" publikowanie w sieci filmów i zdjęć oraz informacji
kompromitujących dziecko
" podszywanie się w sieci pod dziecko
Respondenci pytani byli równie\
o ich odczucia i reakcję w danej
sytuacji oraz o próbę określenia sprawcy zdarzenia.
Z badań wynika, \
e ponad połowa internatów w wieku od
12  17 lat przynajmniej raz doświadczyła przemocy w
sieci.
Przemocy werbalnej w sieci (52%):
" 47% - wulgarnego wyzywania
" 21% - poni\
ania, ośmieszania i upokarzania
" 16% - straszenia i szanta\
owania
Najbardziej negatywne reakcje towarzyszyły przypadkom
poni\
ania:
" 59% - zdenerwowanie
" 18% - strach
" 13% - wstyd
Jedynie 30% deklaruje, \
e taka sytuacja nie robi na nich
\
adnego wra\
enia. Niepokojący jest fakt, \
e prawie połowa
respondentów nie informuje nikogo o takich przypadkach, a
jedynie co 10 dziecko informuje rodzica lub nauczyciela.
Jako bohater filmów lub zdjęć wbrew jego woli - (57%)
Autorami takich zdarzeń byli:
" 87% - znajomi ze szkoły
" 30% - znajomi spoza szkoły
Popularnymi motywami owego zdarzenia są:
" 21% złośliwość
" 17% - popisywanie się przed innymi
" 12% - ośmieszenie bohatera
Podszywanie się pod daną osobę  33%
Najczęściej podszywającą się osobą był:
" 56% - rówieśnik ze szkoły
" 22% - rówieśnik spoza szkoły
" 5% - dorosły
" 6% - znajomy z Internetu
Ponad połowa (65%) ankietowanych zareagowała
zdenerwowaniem w takich sytuacjach, na 24% nie
wywarło to \
adnego wra\
enia, 14% sprawiło to
przykrość a u 5% strach.
Dzieci zazwyczaj nie uświadamiają sobie jak krzywdzące mogą
być działania podejmowane w sieci, a ofiary przemocy
pozostawione sam na sam z problemem często nie potrafią
sobie z nim poradzić.
Poni\
enie, strach, frustracja, społeczna izolacja i utrata
poczucia własnej wartości to negatywne skutki przemocy,
których efektem jest absencja w szkole, pogorszenie wyników
w nauce, choroby, depresja, a czasem nawet próby
samobójcze. Dlatego bardzo wa\
ną rolę w przeciwdziałaniu
CYBERPRZEMOCY powinno pełnić najbli\
sze otoczenie
dziecka, czyli rodzice i nauczyciele. To oni powinni
podejmować działania profilaktyczne oraz szybko
interweniować w sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie, \
e dziecko
jest ofiarą lub sprawcą przemocy w sieci.
Przede wszystkim nale\
y wychowywać dzieci, uczyć ich
wartości. Bardzo często bowiem nie zdają one sobie sprawy, \
e
robią coś bardzo złego. Je\
eli ktoś obra\
a drugiego w
Internecie, to dlatego, \
e nie został nauczony szacunku do
drugiego człowieka.
Problem CYBERPRZEMOC jest coraz częściej przedmiotem
programów profilaktycznych i kampanii informacyjnych w szkołach.
Fundamentalnym elementem ka\
dego programu mającego na celu
ograniczenia zjawiska CYBERPRZEMOCY powinno być:
wprowadzenie działań profilaktycznych w szkole, uświadamiających
całej społeczności szkolnej zasady odpowiedzialnego i bezpiecznego
korzystania z Internetu i telefonii komórkowej oraz zagro\
eń
płynących z u\
ytkowania technologii komunikacyjnych
opracowanie procedur reagowania w szkole na zjawisko
CYBERPRZEMOCY podejmowanie interwencji w ka\
dym przypadku
ujawnienia lub podejrzenia CYBERPRZEMOCY.
" ujawnienie przypadku CYBERPRZEMOCY
" ustalenie okoliczności zdarzenia
" zabezpieczenie dowodów
" analiza zdarzenia przy udziale dyrektora, pedagoga i wychowawcy
" identyfikacja sprawcy:
gdy sprawca jest nieznany nale\
y:
- zawiadomienie administratora serwisu w celu usunięcia materiału
- powiadomienie policji
gdy sprawca jest znany nale\
y:
- powiadomienie policji lub sądu rodzinnego
- powiadomienie rodziców lub opiekunów
- zobowiązanie sprawcy do usunięcia materiałów z sieci
" działania wobec sprawcy i ofiary CYBERPRZEMOCY
" zastosowanie środków dyscyplinujących wobec sprawcy
" wykonanie czynności procesowych z udziałem poszkodowanego
" monitoring
Mimo \
e w chwili obecnej polskie prawo nie zapewnia w pełni
skutecznej ochrony małoletnich przed CYBERPRZEMOC
, to
mo\
na w pewnym zakresie chronić ofiary przemocy w Internecie.
Liczne formy CYBERPRZEMOCY zostały podzielone na pięć
głównych kategorii:
" naruszenie wizerunku ( upublicznienie czyjegoś zdjęcia lub filmu
z czyimś udziałem wbrew woli)
(ochrona z art. 24 i 23 Kodeksu Cywilnego, Konstytucja art.47,
Konwencja o Prawach Dziecka art.8)
" zniewaga, zniesławienie ( upublicznienie ośmieszającego w
kompromitujących okolicznościach filmu lub zdjęcia z czyimś
udziałem)
(ochrona z art. 216 Kodeksu Karnego, Kodeks Cywilny art. 23 i
24)
" włamanie (na konto) (ochrona z art. 267 i 268a Kodeksu
Karnego)
" groz
by (ochrona z art. 190 i 191 Kodeksu Karnego)
" wulgarne wyra\
anie się (naruszenie dobra osoby) (ochrona z
art.141 Kodeksu Wykroczeń)
nękanie (ochrona z art. 107 Kodeksu Wykroczeń)
Ka\
de dziecko, które doświadczyło CYBERPRZEMOCY  ofiara,
sprawca i świadek potrzebują reakcji ze strony dorosłych. Muszą
usłyszeć, \
e CYBERPRZEMOC jest krzywdzeniem kogoś. Nie jest
\
artem działanie, które powoduje czyjeś cierpienie. Dorośli powinni
informować o konsekwencjach, które gro\
ą sprawcom przemocy i dać
odczuć ofiarom, \
e sprawcy ponoszą konsekwencje swoich działań.
Strony internetowe pomocne w działaniach związanych z
CYBERPRZEMOC
:
www.dzieckowsieci.pl - celem strony jest zwrócenie uwagi dorosłych i
dzieci na zagro\
enia wynikające z nierozwa\
nego korzystania z
Internetu.
www.sieciaki.pl - serwis dla dzieci mający na celu edukację
najmłodszych internatów w zakresie bezpiecznego korzystania z sieci.
www.cyberprzemoc.pl - strona dla młodzie\
y poświęcona problemowi
przemocy rówieśniczej w Internecie.
www.helpline.pl - serwis internetowy, którego celem jest niesienie
pomocy młodym, którzy znalez
li się w sytuacji zagro\
enia w Internecie
lub korzystając z telefonów komórkowych
www.dyzurnet.pl - serwis, który przyjmuje zgłoszenia dotyczące
nielegalnych treści znalezionych w Internecie