" Kup książkę " Księgarnia internetowa
" Poleć książkę " Lubię to! Nasza społeczność
" Oceń książkę
Spis tre ci
Wst p7
1. Przejd do konkretów 11
Magia szczegó u 13
Kolekcjonuj nazwy 16
Nadawaj imiona 19
A co z abstrakcj ? 21
2. O yw tekst 25
Jaki czasownik jest dynamiczny? 27
Wampir energetyczny nr 1: Nominalizacja 29
Wampir energetyczny nr 2: Strona bierna 33
Wampir energetyczny nr 3: Czasowniki modalne 38
Wampir energetyczny nr 4: Mie i by 40
Lista dynamicznych czasowników 44
3. Lekcja Iana Fleminga 49
4. Eksponuj to, co wa ne 59
Utnij niepotrzebn ko cówk 62
Nie komentuj tego, co napisa e 63
Roz up zdanie na dwie cz ci 63
Przejd od informacji starej do nowej 64
Jak rozpocz zdanie? 65
U ó wyrazy w zdaniu 66
5. Zaciekawiaj od pierwszego zdania 73
Wrzu czytelnika w wir wydarze 75
Zacznij od czego niezwyk ego 76
Wprowad intryguj cego bohatera 76
Kup książkę Poleć książkę
4 | MAGI A S ÓW. JAK PI SA TEKSTY, KTÓRE PORW T UMY
Przykuj uwag 77
Wybierz znacz cy szczegó 78
Zmu czytelnika do refleksji 79
6. Pozb d si s ów- mieci 83
Tiki 84
Skamieliny 85
Papugi 87
Koturny 88
Urz dasy 90
Snoby 92
Tasiemce 93
Usypiacze 94
Podróbki 95
Gadu y 96
Tchórze 97
Zuchwalcy 98
Instrukcje 98
Sobki 99
Anonimy 100
Zrz dy 100
Gmatwaniny 101
7. Lekcja Ernesta Hemingwaya 105
8. Nie bój si d ugiego zdania 113
Po cz zdania 115
Wyliczaj 117
Powtarzaj 119
Podsumuj 123
Wtr caj 124
9. Opowiedz histori 127
Pocz tek (sytuacja) 131
rodek (komplikacja) 138
Koniec (rozwi zanie) 145
Kup książkę Poleć książkę
SPI S TRE CI | 5
10. Lekcja braci Grimm 149
11. Pokazuj, nie opisuj 157
Nie wyr czaj czytelnika 157
Mniej znaczy wi cej 160
Zmu bohatera do dzia ania 161
Zadbaj o towarzystwo dla bohatera 162
Walcz o czytelnika 163
12. Graj na emocjach 165
Pisz sercem 165
Porywaj ce opowie ci 168
Poruszaj ce reklamy 174
13. Buduj napi cie 179
Zawieszenie akcji 181
Strzelba Czechowa 183
Zwrot akcji 188
14. Lekcja Agathy Christie 195
15. Maluj s owami 209
Kolor 209
wiat o i cie 212
Kadr 213
16. Pobudzaj zmys y 217
Zapach 218
D wi k 219
Smak 220
Dotyk 221
A teraz wszystko wymieszaj 222
Kup książkę Poleć książkę
6 | MAGI A S ÓW. JAK PI SA TEKSTY, KTÓRE PORW T UMY
17. Lekcja van Gogha 225
18. Przemów w asnym g osem 233
19. Zako czenie 239
Bibliografia 245
Kup książkę Poleć książkę
Rozdzia 4.
Eksponuj to, co wa ne
T tni kopyta, wiszcze wiatr, ojciec z umieraj cym synkiem w ra-
mionach p dzi przez olchowy las. Ojciec trzyma synka za r k , czuje
bicie jego serca. Nagle ch opiec dostrzega pomi dzy drzewami zwiewn
posta . To król Elfów. Na g owie ma koron , a z jego ramion sp ywa
mlecznobia a szata.  Nie ma adnego króla, synku, tylko mg a 
t umaczy ojciec. Ale król Elfów nie daje za wygran . Przyrzeka ch opcu,
e poka e mu kwiaty nad wod , swoj matk w z otej sukni i pi kne
córki ta cz ce u bram królestwa.  Wiatr szele ci w ród starych wierzb
 uspokaja ojciec i przyciska syna mocniej. Król Elfów jest jednak po-
t niejszy i porywa ch opca do swego królestwa. Syn umiera w ramio-
nach ojca. Pi kna ballada Goethego Król Elfow ko czy si s owami:
In seinen Armen das Kind war tot.
(W jego ramionach dziecko by o ju martwe).
Zwró uwag na to jedno krótkie s owo na ko cu tej linijki. Wszyst-
ko ucich o: t tent kopyt, wist wiatru, szum wierzb. Jest tylko ma e,
cichutkie s owo tot.
adne ze znanych mi t umacze ballady Goethego nie wyekspo-
nowa o s owa tot (martwy) na ko cu wersu. Oczywi cie t umaczenie
poezji to ci g e ust pstwa na rzecz rymu i rytmu, wi c nie sposób
uchwyci wszystkich niuansów. Spójrzmy jednak, jak ko cówka bal-
lady wypada w jednej z polskich wersji:
Nie wiedzia , e syn skona mu ju
W tym g uchym lesie w ród olch i brzóz.
Kup książkę Poleć książkę
60 | MAGI A S ÓW. JAK PI SA TEKSTY, KTÓRE PORW T UMY
S owo skona pojawia si w przedostatniej linijce, a czytaj c ostatni
wers, nie widzimy ju syna w ramionach ojca, lecz majacz ce w od-
dali olchy i brzozy. W ten sposób efekt ostatniego s owa zosta za-
przepaszczony&
Z ota zasada dobrego pisania mówi: Najwa niejsze s owo
umie na ko cu zdania. Ta sztuczka odmieni Twój tekst w kil-
ka sekund. Kropka jest jak znak stop. Kiedy czytasz na g os, zwy-
kle akcentujesz kilka ostatnich s ów, a potem bierzesz oddech, by
przej do kolejnego zdania1. Ta krótka przerwa zwi ksza znaczenie
ostatniego s owa.
Doskonale rozumiej t zasad tek ciarze. Spójrz na te dwie linijki
znanych piosenek:
All you need is love.
Would you know my name if I saw you in heaven?
A teraz spróbuj usun ostatnie s owo. Mo na by by o w to miejsce
wstawi prawie wszystko, prawda? Tym mocniejszy wyd wi k ostat-
niego s owa.
T metod pisania nazywa si 2 3 1. Najwa niejsze s owa umiesz-
czamy na ko cu zdania, mniej wa ne  na pocz tku, a najmniej
wa ne  w rodku. Pocz tek zdania jest jak odpalenie lontu, ko -
cówka to fajerwerk. Je li umie cisz to, co wa ne i mocne na pocz tku
i na ko cu zdania, niepostrze enie to, co s absze, schowasz w rodku.
Z pewno ci pami tasz obrazek z pierwszego rozdzia u Ma ego
Ksi cia przedstawiaj cy w a boa trawi cego s onia. Ka de zdanie,
w którym to, co najwa niejsze, ukrywasz w rodku, jest jak w ,
który po kn s onia.
1
Na ko cu zdania g os lekko si cisza, co wietnie wykorzysta Jan Pawe
II w swym wielkim przemówieniu wyg oszonym podczas pierwszej piel-
grzymki do Polski. Gdy wypowiada s owa: I odmieni oblicze ziemi, pod-
niós g os, co sugerowa o, e nie sko czy jeszcze mówi . Intonacja opa-
d a dopiero przy s owach: Tej ziemi.
Kup książkę Poleć książkę
EKSPONUJ TO, CO WA NE | 61
A które informacje w strawi bez trudu? Na przyk ad te, które
wyja niaj , gdzie i kiedy co si dzia o. Spójrz na zdanie:
Inspektor potwierdzi , e dokonano morderstwa wczoraj wieczo-
rem na ulicy Kujawskiej.
Ukryjmy wczoraj wieczorem oraz ulic Kujawsk w rodku zdania,
a wtedy b dzie ono brzmia o tak:
Inspektor potwierdzi , e wczoraj wieczorem na ulicy Kujawskiej
dokonano morderstwa.
Przesuwaj c w lewo wczoraj wieczorem oraz ulic Kujawsk , nie
tylko wyeksponujesz najmocniejsze s owo, czyli morderstwo,
ale tak e zwi kszysz napi cie. Najpierw czytelnik dowie si , kiedy,
pó niej gdzie, a dopiero na samym ko cu co si wydarzy o. Ka de
zdanie to opowie w miniaturze. I tak jak w dobrej opowie ci to, co
by o wcze niej, zapowiada to, co b dzie pó niej.
Mo esz mie jednak wa ne powody ku temu, by wyeksponowa
akurat ulic Kujawsk . Na przyk ad dlatego, e ulica Kujawska wiedzie
przez najbogatsz , strze on dzielnic miasta. A mo e najwa niejsze
jest wczoraj wieczorem, bo wczoraj wieczorem by a Wigilia? Przesu-
waj c te s owa wiadomie na koniec zdania, sugerujesz czytelnikowi,
e to, co wydaje si zwyczajne, wcale takie nie jest.
S owo, które chcesz wyró ni , umie na ko cu zdania. W a ciwie
powinnam napisa :  Na ko cu zdania umie s owo, które chcesz wy-
ró ni  . Jak widzisz, ta technika pisarska to wietna zabawa. Przek adaj
s owa jak kostk Rubika, a osi gniesz upragniony efekt.
Tym, co zwi ksza znaczenie ostatniego s owa, jest pusta prze-
strze . Poeci s w du o lepszej sytuacji, poniewa wiedz , po którym
s owie pojawi si pusta przestrze . W tekstach prozatorskich pusta
przestrze pojawia si dopiero po ostatnim s owie akapitu. Nie zmarnuj
tego strategicznego miejsca. Ostatnie s owo akapitu a wo a:  Spójrz
na mnie! .
Kup książkę Poleć książkę
62 | MAGI A S ÓW. JAK PI SA TEKSTY, KTÓRE PORW T UMY
Zasada 2 3 1 sprawdza si tak e w internecie, zw aszcza podczas
pisania tytu ów newsów. Tytu y internetowe nale y rozpoczyna od
mocnych s ów kluczowych. A kiedy ju z apiemy czytelnika na haczyk,
mo emy zako czy tytu s owem& jeszcze mocniejszym. Autorzy
tekstów internetowych cz sto umieszczaj wielokropek przed ostat-
nim s owem, by fajerwerk wystrzeli z wi kszym hukiem. Spójrzmy:
M czyzna straci d o , przyszyli j do& kostki
Miss Polski 2013 studiuje& glottodydaktyk
Pyrkosz: B d gra Mostowiaka DO MIERCI
Passent i Kuczok rozwodz si po& 7 miesi cach
Te witaminy mog Ci zaszkodzi
A oto kilka metod, zaczerpni tych z ksi ki Josepha Williamsa pod
tytu em Style, które pomog Ci przesun najwa niejsze s owo na
koniec zdania.
Utnij niepotrzebn ko cówk
W wielu zdaniach ostatnie s owo jest powtórzeniem lub rozwini -
ciem du o bardziej wyrazistego s owa poprzedzaj cego, tak jak w tym
przyk adzie:
Jedna puszka coli dziennie mo e wywo ywa agresj i inne za-
chowania aspo eczne.
S owo agresja zosta o schowane w rodku zdania, jak s o wewn trz
w a boa. Zachowania aspo eczne to bardzo ogólnikowe okre lenie,
które nie wnosi do zdania niczego nowego. Utnijmy wi c niepotrzebn
ko cówk , by nie psu a dobrego efektu.
Kup książkę Poleć książkę