Ćwiczenie 3. Praca z tabelą cd.
Skopiuj do swojego katalogu na dysku D katalog Dane z I:\TechnInfZSZsem2\Cwiczenie3\.
Otwórz nowy projekt i zapisz go w swoim katalogu na dysku H:\ImieNazwisko\Cwiczenie3 z nazwą
nazwisko_imie_raport3.mxd. Utwórz nowy plik tekstowy nazwisko_imie_raport3.doc.
Dodaj do projektu trzy następujące warstwy: rzeki.shp, wioski.shp, wody_gruntowe.shp używając
katalogu danych. Zmień nazwę warstwy (Layer Name) wioski na  miejscowości , wody_gruntowe na  I
horyzont wód gruntowych .
W tej części ćwiczenia korzystać będziemy z narzędzi Field calculator, Calculate Geometry i Summarize.
Narzędzi tych możemy używać w trybie edycji lub bez konieczności rozpoczynania edycji zbioru (tabeli). W
drugim przypadku nie będzie jednak możliwa opcja Cofnij edycję. Uruchamiamy je po zaznaczeniu jednej
kolumny jako aktywnej klikając na jej nagłówek prawym klawiszem myszy a następnie wybieramy z menu
(Calculate Values i Summarize).
żð Calculate Geometry. NarzÄ™dzie to znajduje zastosowanie m.in. w uzyskiwaniu informacji o cechach
obiektów graficznych takich jak: długość obiektu (dla obiektów liniowych lub obwód dla poligonowych),
pole powierzchni (obiekty typu poligon) poszczególnych elementów w ramach jednego.
żð Field Calculator. KorzystajÄ…c z kalkulatora można wykonywać proste operacje na caÅ‚ych kolumnach lub
na wybranych rekordach (jeśli zaznaczymy jakieś rekordy obliczenia wykonywane są tylko dla tych
rekordów) a wyniki pojawiają się w wyznaczonej kolumnie. Field calculator umożliwia również obliczenia
arytmetyczne na istniejących kolumnach czy też stosowanie innych funkcji matematycznych i
statystycznych.
żð Summarize. Umożliwia okreÅ›lenie statystyk, ale nie w caÅ‚ej kolumnie, a wedÅ‚ug podanych w innej
kolumnie powtarzających się atrybutów. Narzędzie to pozwala na obliczenie sumy, średniej, odchylenia
standardowego i wariancji, oraz wybranie wartości maksymalnej i minimalnej. Statystyki generowane są w
tabeli wynikowej zawierającej informacje z kolumny, wg atrybutów której grupujemy dane oraz wybrane
przez nas statystyki dotyczące jednej lub kilku kolumn tabeli wyjściowej.
Zadanie 1. Określenie sumarycznej długości rzek w zlewni górnej Biebrzy.
1. Dodaj nową kolumnę dla tematu  Rzeki , w której umieścimy informacje o długości rzek (Option/Add
Field). W pojawiającym się menu wpisz następujące parametry dla tworzonej kolumny:
żð Nazwa kolumny (Name): Dlugosc;
żð Typ danych (Type): Long Integer,
żð Liczba znaków (Precision): 20;
2. Uruchom narzędzie Calculate geometry (po uprzednim
zaznaczeniu nowo stworzonej kolumny i kliknięciu prawym
klawiszem wybierz z rozwijalnego Menu) i następnie wybierz
opcję Length - pozwalającą uzyskać informację o długości.
3. Na podstawie danych z kolumny Dlugosc stosujÄ…c funkcjÄ™:
Summarize (Rys.1) policz całkowitą długość rzek
występujących w tabeli pod różnymi nazwami (Biebrza, Sidra,
Kamienna, itp.). Wyniki zapisz w postaci tabeli o nazwie
dlugosc_rzek.dbf. Obejrzyj ją po dokonaniu obliczeń. Wklej
okno tej tabeli do raportu.
Rys 1: Formuła Sumarize.
1
Zadanie 2. Określenie średniej ważonej głębokości do zwierciadła wód gruntowych.
Analizować będziemy zbiór  I horyzont wód gruntowych . Najpierw zajmiemy się uzyskiwaniem informacji
o powierzchni poligonów. Temat ten zawiera mapę głębokości zalegania zwierciadła wód gruntowych w zlewni
górnej Biebrzy.
1. Otwórz tabelę dla tematu  I horyzont wód gruntowych a następnie dodaj do niej kolumnę, w której
umieścimy informacje o powierzchni obszarów cechujących się takimi samymi poziomami zalegania
pierwszego poziomu wodonośnego (Option/Add Field.). Wpisz następujące parametry dla tworzonej
kolumny:
żð Nazwa kolumny (Name): Pow;
żð Typ danych (Type): Short Integer,
żð Liczba znaków (Precision): 20;
2. Uruchom narzędzie Calculate geometry (po uprzednim zaznaczeniu nowo stworzonej kolumny i
kliknięciu prawym klawiszem wybierz z rozwijalnego Menu) i następnie wybierz opcję Area - pozwalającą
uzyskać informację o powierzchni poligonów.
3. Następnie dodaj nową kolumnę, w której zostaną umieszczone opisy dla klas o różnych poziomach
zalegania wód gruntowych.
żð Nazwa kolumny (Name): Opis;
żð Typ danych (Type): Text,
żð Liczba znaków (Length): 40;
W tej kolumnie należy umieścić opisy zgodnie z podaną niżej tabelką:
TO MAMY TO DOA
ANCZAMY
Głębokość zalegania poziomu wodonośnego
Opis
(kolumna o nazwie: Depth_gw_l)
0  2 Wody bardzo płytkie
2  5 Wody płytkie
2  10 Wody płytkie i średnio głębokie
5  10 Wody średnio głębokie
5  20 Wody o zmiennym poziomie
10  20 Wody głębokie
Więcej niż 20 Wody bardzo głębokie
Można wykonać to w sposób prostszy niż
wpisywanie w każde pole w tabeli opisu
pojedynczo. Pomocą jest narzędzie Field
Calculator pozwalające wypełniać wszystkie
zaznaczone rekordy jednocześnie tym
samym opisem.
Najpierw należy zaznaczyć wszystkie rekordy o
takim samym poziomie zalegania wód używając
narzędzia Select by Attributes następnie
używając narzędzia Field calculator (po
uprzednim zaznaczeniu kolumny do
wypełnienia) podajemy tekst, który ma być
umieszczony w polu opis (Rys 2).
UWAGA: W przeciwieństwie do liczb, należy
pamiętać o ujmowaniu tekstu w cudzysłów!
Rys.2. Wprowadzanie danych do tabeli przy użyciu
narzędzia Field calculator.
2
4. Na podstawie mapy  I horyzontu wód gruntowych a właściwie jej tabelarycznej części określimy średnią
głębokość do zwierciadła wód podziemnych w całej zlewni.
Głębokość do zwierciadła wód podziemnych Ma w danej zlewni będzie określona w obrębie całej zlewni
jako średnia ważona głębokość do pierwszego zwierciadła wód podziemnych (Ma) wyrażającego się wzorem:
Ai ×ð Ma
åð i
i
Ma =ð [m ]
Az
gdzie:
Mai  średnia głębokość występowania zwierciadła wód podziemnych w i-tym obszarze
głębokościowym o powierzchni (Ai), [m]
Ai  powierzchnia obszarów głębokościowych zwierciadła wód podziemnych, [km2]
AZ = powierzchnia całej zlewni, [km2]
Aby wykonać to zadanie powinieneś:
1. Stworzyć nową kolumnę o nazwie Srednia_glebokosc. Typ danych: Double, Liczba znaków
(Precision): 5; Miejsca po przecinku (Scale): 1
2. Wypełnić kolumnę informacjami o średnim położeniu zwierciadła wody w danym obszarze, w sposób
opisany w tabeli poniżej:
TO MAMY TO DOA
ANCZAMY
Głębokość zalegania poziomu wodonośnego
Srednia_glebokosc
(kolumna o nazwie: Depth_gw_l)
0  2 1
2  5 3.5
2  10 6
5 - 10 7.5
5 - 20 12.5
10 - 20 15
Więcej niż 20 20
Wstaw do raportu Print Screen tabeli z wybranymi rekordami o głębokości zalegania 5-20.
3. Stworzyć nowe pole o nazwie Pojemnosc typu Double, Precision 0 (0- przyjmie maksymalna
dopuszcalna czyli 36 znaki)
4. Pomnóż dwie kolumny przez siebie: Srednia_glebokosc*Powierzchnia; Wynik wstaw do nowo
stworzonej kolumny. Użyj w tym celu Field calculator. UzyskaÅ‚eÅ› w ten sposób Ai ×ð Ma ze wzoru
i
podanego wcześniej.
5. Przy użyciu Statistic okreÅ›l sumarycznÄ… wartość Ai ×ð Ma oraz caÅ‚kowitÄ… powierzchniÄ™ zlewni i podziel
i
je przez siebie (Sum:Ai *Mai / Sum: Powierzchnia). To końcowe obliczenie robimy już poza
programem ArcMap.
6. Uzyskaną wartość wpisz do raportu!!!
Zadanie 3. Dopracuj Layout i przedstaw w nim w czytelny sposób wszystkie warstwy.
Zastosuj następujące typy legend:
I horyzont wód gruntowych  typ legendy: Unique value, Values field: Opis; (pamiętaj o dodaniu  Add all
value )
Rzeki na terenie BPN  typ legendy: Graduated Symbol, Classification field: Dlugosc, Metoda klasyfikacji
(Type): Natural Breaks, Liczba klas: 4;
Miejscowości  typ legendy: Single symbol , kształt i kolor wg własnego uznania.
Długosc_rzek.dbf  dodaj do Layout tabelę statystyk określonych dla rzek w postaci wykresu słupkowego, w
którym każdy słupek jest podpisany wartością sumarycznej długości a w legendzie wykresu kolory opisano
nazwÄ… rzeki.
3
Stworzoną Kompozycję zapisz w formacie graficznym nazwisko_imię_cwiczenie4.png 200dpi a
następnie wstaw do swojego pliku raportowego.
Zadanie 4. Nauka obsługi ArcCatalogu.
Nauka obsługi ArcCatalogu , który służy do tworzenia nowych warstw, zmiany nazw, usuwania i
porządkowania katalogów roboczych a przede wszystkim do obsługi geobaz. Wykonaj konwersję wykonanych
map do formatu Personal Geodatabase. W tym celu wykonaj następujące czynności:
- uruchom ArcCatalog
- przejdz
do katalogu roboczego przy użyciu ArcCatalogu.
- PKM na białym tle katalogu New/File Geodatabase i nadaj jej nazwę cw03.gdb
- następnie przejdz
do wnętrza pliku cw30.gdb i PKM zaimportuj do niego warstwy ćwiczeniowe (rzeki.shp
itp& .) wybierajÄ…c opcjÄ™ Import/Feature Class (Multiple)
- skorzystaj z zakładki Preview, żeby obejrzeć zaimportowane warstwy i ich tabele (zrób Print Screen dla rzek)
4