GIS. Ćwiczenie 4
Digitalizacja
Uruchom program ArcMap (Wybierz New Maps/My Templates/Blank Map i OK). Po otwarciu projektu
zapisz go (File/Save as) w swoim katalogu (możesz go utworzyć ) na dysku H:\Cwiczenie4\NazwiskoImie (lub
dla Windows7 d:\users\ImieNazwisko) pod nazwą nazwisko_imie_raport4.mxd.
DODANIE PODKA
ADU RASTROWEGO
1. Dodaj do projektu następujące plik: 226_33_lc.png z katalogu
I:\TechnInfZSZsem2\Cwiczenie4\dane.
Jest to obraz zeskanowanej mapy topograficznej zapisany w formacie png nieskompresowany kolory
indeksowane. Ponadto ma utworzoną piramidę, która pozwoli go szybciej oglądać w różnych powiększeniach.
2. Po otwarciu obejrzyj mapę na ekranie używając którejkolwiek z opcji Zoom lub klawiszy skrótów
PrawyAlt+C, Alt+X, Alt+Z i LKM.
3. Wejdz
do właściwości (properties) zbioru warstw (Layers) i
sprawdz
w zakładce Coordinate system czy jednostki mapy są w
metrach i w jakim układzie geograficznym ona jest
zarejestrowana.
Czynność ta jest bardzo ważna bo każda mapa po zeskanowaniu
wymaga rejestracji, którą należy wykonać używając narzędzia
Georeferencing
TWORZENIE WARST (Klasy obiektów)
A. Tworzenie zbioru punktowego (wioski)
Wykonaj mapę wiosek. Ma to być mapa punktowa. Nową warstwę można utworzyć w narzędziu ArcCatalog
.
4. Uruchom narzędzie ArcCatalog (powinno się
pojawić po prawej stronie). Przejdz
w nim do swojego katalogu roboczego na
dysku H. Przemieść kursor na tło tego katalogu i kliknij PKM.
Wybierz opcję New/Shapefile (patrz rysunek). Nadaj mu nazwę (Name)
wioski, a typ (Feature Type) point. Kliknij przycisk Edit/Import i zaimportuj
z pliku 226_33_lc.png układ współrzędnych. Zaakceptuj wszystkie okna.
5. Przejdz
do widoku ArcMapa i dodaj lub przeciągnij z ArcCatalogu wastwę
Wioski.shp. Uwaga musi ona być umiejscowiona nad warstwą 226_33_lc.png.
6. W tabeli zbioru wioski.shp dodaj dwa pola. Otwórz tabele warstwy wioski i w Options/Add Filds dodaj
dwa nowe pola o parametrach podanych w poniższej tabeli.
 Pierwsza kolumna Druga kolumna
Nazwa kolumny (Name): Wies Mieszkancy
Typ danych (Type): Text Long Integer
Liczba znaków ( Length/Precision ): 25 4
A. Tworzenie zbioru liniowego (drogi)
7. Utwórz nową warstwę o nazwie drogi.shp. Ponieważ drogi zwykle przedstawia się
w GIS jako obiekty liniowe (Polyline), to taki typ należy wybrać dla tworzonego zbioru. Czynności
wykonaj w programie ArcCatalog wg. instrukcji podanej w punkcie nr 4
8. W tabeli utwórz nową kolumnę o następujących parametrach:
�� Nazwa kolumny (Name): Rodz_drogi;
�� Typ danych (Type): Text;
�� Liczba znaków (Length): 20;
B. Tworzenie zbioru poligonowego (lasy)
9. Utwórz nową warstwę o nazwie lasy.shp typu Polygon w programie ArcCatalog wg. instrukcji podanej
w punkcie nr 4
10. W tabeli załóż 2 kolumny i wypełnij je danymi wg poniższej instrukcji:
Pierwsza kolumna Druga kolumna
Nazwa kolumny (Name): Rodz_lasu Wiek
Typ danych (Type): Text Text
Liczba znaków (Length): 20 20
Sugestia do wprowadzania danych liściasty, iglasty, mieszany zagajnik, wysokopienny
DIGITALIZACJA
A. Edycja zbioru punktów (wioski)
11. Wyciągnij pasek edycji ikoną
lub z menu Castomize/Toolbars. Następnie w
pasku Editor uruchom edycję Star Editing.
12. Ustaw automatyczne pojawianie się okna atrybutów w celu dodania opisu do nowo dodanego punktu.
Pasek Editor/Options/Attributes/Display the attributes dialog/For All layers -> zaznacz
13. Uaktywnij warstwę wioski w oknie Create Features i używając narzędzia lub wprowadz

punkty dla 5 wiosek, dla których pod nazwą znajduje się informacja o ludności (np. Ponarlica 0.14 
oznacza, że w tej wsi mieszka 140 osób). Dla każdego z punktów wypełnij pole Wies i Miszkancy wg
informacji z mapy. Liczby na mapie podano w tysiącach osób. Aby wprowadzić do tabeli właściwą
liczbę, należy podane na mapie wartości pomnożyć przez tysiąc (np. 0.14 = 140).
14. Zakończ edycję i zapisz zmiany w zbiorze wioski (pasek Editor/Stop Editing). Zapisz również projekt
na wszelki wypadek.
B. Edycja zbioru linowego (drogi)
15. Uruchom edycję warstwy drogi pasek Editor/Start Editing. W celu wybrania właściwej warstwy do
edycji w oknie Create Features zaznacz drogi (w przypadku problemów usuń chwilowo warstwę wioski
z projektu i zakończ i uruchom edycję).
16. Dla tej warstwy ustaw właściwości edycji w postaci opcji dociągania:
30 metrów (w pasku narzędzi Editor/Snapping/Snapping Toolbar zaznacz (wciśnij na pasku)
Edge i End. Co oznacza że ma przyciągać do brzegu linii i jej końca. Następnie
w tym pasu ustawić Snaping/Options/ Torerance na 30 pixels. Spowoduje to, że rysowana linia będzie
dociągnięta do drugiej istniejącej już linii w tym samym temacie i połączona z nią, jeśli zakończymy
rysowanie w odległości nie większej niż 30 metrów od tej drugiej linii.
17. Wykonaj mapę dróg obrysowując ich przebieg z mapy topograficznej, prowadząc linię środkiem
znaku kartograficznego na mapie. Wprowadzaj tylko 5 wybranych dróg różnych typów. Do
przesuwania zakresu widoku podczas rysowania linii używaj opcji Pan korzystając ze skrótów klawiszy
PrawyAlt+C. Wprowadz
dane do kolumny Rodz_drogi określając typ wg mapy legenda w pliku
I:/TechnInfZSZsem2\Cwiczenie4\Dane\Obiasnienia znakow.png (otworzyć w Mój
komputer).Zakończ i zapisz zmiany Editor/Stop Editing.
C. Edycja zbioru poligonowego (lasy)
18. Wykonaj mapę trzech kompleksów leśnych obrysowując ich zasięg. Wybierz sąsiadujące ze sobą,
zwarte obszary leśne, dla których wiadomo, jakiego są typu (na obszarze lasu zwykle narysowany jest
symbol lasu  liściastego lub iglastego w postaci drzewka odpowiedniego kształtu, ewentualnie gatunek
drzewa). Zakończ edycję i zapisz zmiany.
W celu dodania (w sposób przyległy) jednego poligonu do drugiego należy wykonać kolejno czynności
przestawione na poniższym rysunku  przy piątym ruchu kliknąć dwukrotnie.
W celu poprawienia kształtu istniejącego poligonu należy postępować kolejności przestawionej na poniższym
rysunku wskazując zaznaczyć poligon, który chcemy poprawić i przesunąć zielony punkt załamania
krawędzi obiektu do poprawnej pozycji.
C. Podsumowanie
19. Wykonaj mapy tematyczne dla trzech wprowadzonych typów danych, wykorzystując opcje dostępne
we właściwościach warstwy Properties/ Symbology :
Mapa ludności Mapa typów dróg Mapa typów lasu
Typ legendy: Graduated Symbol Unique Value Unique Value
Pole: Mieszkańcy Rodzaj_drogi Wiek lasu
20. Dodaj Labels do poszczególnych map tematycznych:
Mapa ludności Mapa typów lasu
Nazwa miejscowości,
Liczba mieszkańców
Dane do
wyświetlenia
(w Rodzaj lasu
[Wies]&Chr(13)& [Mieszkancy] �!skopiuj to
21. Stwórz layout (View/Layout View) i przedstaw w nim w czytelny sposób wszystkie warstwy (z
legendą Inster/Legend).
22. Wyeksportuj Layout do pliku graficznego pod nazwą: nazwisko_imie_cwiczenie4.png