Tomografia komputerowa
tomograf komouterowy
& badanie tomografem komputerowym jest jednym z rodzajów badań radiologicznych
wykorzystujących promieniowanie rentgenowskie. Promieniowanie to, przechodząc przez
poszczególne tkanki ciała pacjenta ulega osłabieniu. Stopień osłabienia promieniowania
zależy od rodzaju tkanki, np. przechodząc przez kości  fala rentgenowska ulega silnemu
osłabieniu, natomiast przechodząc przez powietrze  osłabienie to jest minimalne. Dzięki
temu, że lampa rentgenowska poruszając się dookoła ciała człowieka powoduje naświetlanie
pacjenta dokładnie z każdego punktu wokół jego długiej osi, uzyskuje się możliwość
otrzymania na monitorze obrazu wybranej warstwy ciała pacjenta.
Wiele razy słyszeliście czy widzieliście w telewizji pacjentów badanych za pomocą sprzętu
komputerowego. Jest to typ badania radiologicznego wykorzystujące promieniowanie
rentgenowskie. Pacjent leży na specjalnym ruchomym stole i w tej pozycji jest przesuwany
do tak zwanej gantry, czyli do wnętrza tomografu. Tam, na specjalnej ramie, dookoła ciała
pacjenta porusza się lampa wytwarzająca promieniowanie rentgenowskie. W ten sposób
uzyskuje się naświetlanie pacjenta dokładnie z każdego punktu wokół jego długiej osi.
Promienie x przechodząc przez różne rodzaje tkanek ulegają osłabieniu. Każda tkanka na
swój własny sposób pochłania/osłabia promieniowanie. I tak przechodząc przez kości fala
rentgenowska ulega silnemu osłabieniu, natomiast w przestrzeniach wypełnionych
powietrzem osłabienie jest minimalne.
Dzięki temu zjawisku można dobrze zróżnicować między sobą poszczególne tkanki w ciele
pacjenta, a na monitorze można uzyskać obraz nawet wybranej warstwy ciała pacjenta. W ten
sposób można ocenić struktury anatomiczne ciała i jego nieprawidłowości w płaszczyz
nie
poprzecznej oraz dzięki specjalnym odwzorowaniom także w innych płaszczyznach.
Najważniejszą cecha tego badania jest możliwość odróżnienia od siebie poszczególnych
frakcji tkanek miękkich ustroju. Dodatkowo technika tomografii komputerowej daje
możliwość zastosowania jej w tzw. badaniach interwencyjnych. Może to być na przykład
biopsja pod kontrolą TK (nakłucie i pobranie niewielkiej części tkanki dla badania
histopatologicznego), czy nakłucie i drenaż ropnia.
Z serwisu www.zdrowie.med.pl Możemy dokładnie dowiedzieć się jak przebiega badanie.
 Powstające obrazy z każdego obrotu lampy wokół ciała pacjenta (360 stopni) są następnie
sumowane przez komputer i przedstawiane na monitorze jako obraz struktur anatomicznych z
poszczególnej warstwy poprzecznej ciała osoby badanej. Dodatkowo istnieje możliwość tzw.
wtórnej obróbki obrazu, polegającej m.in. na ustawieniu i obliczaniu odpowiedniego stopnia
szarości obrazu, pomiarów odległości, pola powierzchni, itp. Możliwa jest także tzw.
rekonstrukcja obrazu w innej niż poprzeczna płaszczyz
nie (np. płaszczyz
nie czołowej) lub
nawet w obrazach trójwymiarowych. Wszystkie te możliwości wtórnej obróbki obrazu
dokonywane są przez komputer.
Czasami, w celu dokładniejszej oceny danego obszaru, pacjentowi podaje się dożylnie
1
odpowiedni środek cieniujący. Zwykle stosuje się środek cieniujący, który bardzo osłabia
promieniowanie rentgenowskie (tzw. środek cieniujący pozytywny). Podanie badanemu
takiego środka powoduje, że fale rentgenowska jest prawie całkowicie pochłonięta w tych
tkankach (np. naczynia żylne), w których znajduje się środek cieniujący. Zjawisko to
obserwowane jest na ekranie komputera jako jasne pole, odpowiadające w tym przypadku
naczyniom żylnym wypełnionym środkiem kontrastowym. W czasie badania pacjent leży
nieruchomo. Operator na bieżąco informuje go jak ma się zachować. Aby mogli się
porozumiewać większość aparatów TK ma zamontowany intercom. Są tam też specjalne
diody zapalające się podczas wysyłania promieniowania rentgenowskiego, informujące
pacjenta aby w tym akurat czasie wstrzymał oddech. Wynik badania dostarczany jest jako
opis otrzymanego obrazu, czasem z dołączonymi zdjęciami na papierze lub kliszy
fotograficznej.
MT
2