Aglutynacja krwinek -
reakcja dodatnia
Wolne, niezwiązane
krwinki - reakcja ujemna
Zasady przetaczania
krwi
Dr Anna Raszeja-Specht
Katedra Biochemii Klinicznej
Zakład Medycyny Laboratoryjnej
AMG
V rok WL
BADANIA WYKONYWANE
PRZED PRZETOCZENIEM KRWI
Podstawowe
1. Grupa krwi  ukł. ABO (antygeny i przeciwciała naturalne) oraz antygen D z układu Rh
(2 serie odczynników monoklonalnych, 3 panele krwinek wzorcowych)
anty-A anty-B O A B
Badane krwinki Badana surowica
anty-D
2. Obecność przeciwciał odpornościowych  met. enzymatyczne (z układu Rh) oraz
PTA (z układu Kell)
PRÓBA ZGODNOŚCI (tzw. próba krzyżowa)
SB/KD
Odczynnik LEN (środowisko niskojonowe z enzymem) oraz odczyn PTA (surowica antyglobulinowa)
- Badanie w kierunku wykrycia auto- i alloprzeciwciał u biorcy:
SB/KB - auto, SB/KWz  allo
Badania dodatkowe: Badanie fenotypu Rh, Oznaczanie antygenu Kell i innych, Identyfikacja nieregularnych
przeciwciał&
Sposoby pobierania krwi
do badań serologicznych
1. Metoda klasyczna (probówkowa) - metodareferencyjna !!! stosuje się surowicę krwi. Krew
pobierać  na skrzep . Krew do badań musi być całkowicie wykrzepiona!!!
Przypadki, w których dopuszcza się stosowanie osocza w metodzie klasycznej:
mała ilość krwi (noworodki, wcześniaki !!!)
stosowanie leków trombolitycznych
niedokrwistość autoimmunohemolityczna
pacjenci dializowani
2. Metoda mikrokolumnowa i automatyczna - stosuje się osocze krwi. Krew pobierać do
probówek z antykoagulantem (K2 EDTA).
Schemat prawidłowych reakcji
przy oznaczaniu grupy krwi ABO
Odczynniki
Krwinki wzorcowe
Grupa
monoklonalne
krwi
anty-A anty-B O A1 B
O - - - +++ +++
A ++++ - - - +++
B - ++++ - +++ -
AB ++++ ++++ - - -
Krwinki wzorcowe w badaniach
serologicznych
POST
POWANIE W PRZYPADKU POWIKA
AC

POPRZETOCZENIOWYCH
Wczesne powikłania poprzetoczeniowe  w czasie transfuzji lub do 24
godz.
ostry odczyn hemolityczny
wstrząs septyczny
wstrząs anafilaktyczny
ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc
odczyny gorączkowe niehemolityczne
pokrzywka
Opóz
nione powikłania poprzetoczeniowe - między 3 a 21 dniem po
przetoczeniu
opóz
niony odczyn hemolityczny
plamica poprzetoczeniowa
poprzetoczeniowa choroba  przeszczep p-biorcy
Postępowanie w przypadku podejrzenia reakcji
okołotransfuzyjnej
Wstrzymać przetaczanie, podłączyć fizjologiczny NaCl
Ocenić wstępnie objawy kliniczne (ciepłota, tętno, oddech, ciśnienie)
Podać tlen (w razie konieczności)
Dokładnie zbadać pacjenta (płuca, serce, skóra, objawy krwawienia itp.)
Powiadomić odpowiedzialnego lekarza, sprawdzić dane na preparacie
Powiadomić Bank Krwi
Pobrać nową próbkę na badania serologiczne (10 ml krwi na skrzep i 2-5 ml
na EDTA,) przekazać wraz z dokumentacją do RCKiK
Pobrać krew (i mocz, jeżeli możliwe) na badania w kierunku hemolizy
Wdrożyć adekwatne leczenie
Sporządzić odpowiedni raport
Powikłania okołotransfuzyjne - reakcje
immunologiczne
Efekt Prawdopodobna przyczyna
Odczyn hemolityczny Przeciwciała  biorca lub dawca
(ostry lub opóz
niony)
Gorączka (1% transfuzji) Krwinki białe w preparacie
Ostra niewydolność Krwinki białe lub cytokiny w
oddechowa (TRALI) preparacie
Reakcja alergiczna Białka osocza, alergeny z krwi
dawcy
Reakcja anafilaktyczna Immunoglobuliny IgA
Choroba p-gospodarzowi Limfocyty
(GVHD)
Infekcje bakteryjne, Zanieczyszczenia preparatu
wirusowe& .
Powikłania okołotransfuzyjne -
immunizacja lub modulacja odpowiedzi
immunologicznej
Czynnik Reakcja
Krwinki białe Gorączka, fragmentacja PLT/krwinek białych,
mała skuteczność przetoczenia, powikłania
płucne
Płytki Gorączka, rozpad PLT, mała skuteczność
przetoczenia, skaza krwotoczna
Erytrocyty Reakcja hemolityczna
Trudność w dobraniu preparatu do przetoczenia
Limfocyty (HLA) Dreszcze, problemy z doborem narządów do
przeszczepu, mała skuteczność przetaczania
PLT
Reakcja biorcy
Odpowiedzialne  krwinki białe
Nawroty choroby
nowotworowej
Infekcje
pooperacyjne
Powikłania okołotransfuzyjne - reakcje
nieimmunologiczne
Przeciążenie krążenia Pełna krew
Infuzja mikroagregatów PLT
Zator powietrzny Powietrze
Tendencja do krwawień Masywna transfuzja
Hipotermia Może wywoływać arytmię
Toksyczne działanie Cytrynian, wiązanie wapnia
cytrynianu, hipokalcemia
Hiper/hipokalemia Może wywoływać arytmię
Nadmiar żelaza Liczne transfuzje
(hemosyderoza)
Czynniki wpływające na produkcję
alloprzeciwciał odpornościowych
" Immunogenność antygenu (D, K, c, E, Fya, Jka).
" Dawka antygenu:
80% osób Rh - wytwarza anty-D po przetoczeniu krwi Rh +
20% kobiet Rh - wytwarza anty-D po ciąży Rh + płodu
" Predyspozycje genetyczne (responders, nonresponders).
" Jednostka chorobowa:
najwyższy odsetek alloimmunizacji u chorych z autoagresją i z
niedokrwistością sierpowatokrwinkową,
najniższy - u chorych z hypogammaglobulinemią i z białaczką
limfatyczną
Pierwotna i wtórna odpowiedz

immunologiczna  stężenie przeciwciał
IgM
Próg wykrywalności
Serologiczna
charakterystyka
przeciwciał klinicznie
2 4 6 8 10 12 14 Tygodnie istotnych
16
1. Aglutynacja lub
IgG
hemoliza w 370C
2. Swoistość: z układu
Próg wykrywalności
ABO, Rh, Kell, Kidd,
Duffy, anty-s, anty-Vel,
anty- P, anty-PP1Pk
Klasa Ig:
" IgM wiążące dopełniacz
2 4 6 8 10 12 14 16 Dni
(anty-A, anty-B)
" IgG (z układów Rh, Kell,
Kidd, Duffy)
Typowe reakcje serologiczne (1)
1. Precypitacja
++++ +++ ++ +
2. Aglutynacja
Typowe reakcje serologiczne (2)
1. Hemoliza wewnątrznaczyniowa
2. Hemoliza pozanaczyniowa
Nietypowe reakcje serologiczne (1)
1. Poliaglutynacja
Grupa AB ??
anty-A anty-B O A B
2. Panaglutynacja
3. Rulonizacja
4. Agregacja
Poliaglutynacja (2)
krwinki wzorcowe
anty-A anty-B anty-A,B
O A1 B
monoklonalne
odczynniki - +++ n.b.
- +++ -
surowice
ludzkie +++ +++ +++
W przebiegu zakażenia pod wpływem enzymów bakteryjnych
następuje odsłonięcie antygenów T, Tk, Tn (kryptoantygenów), z
którymi reagują ludzkie surowice, zawierające naturalnie
występujące przeciwciała skierowane do tych struktur.
Klasyfikacja poliaglutynacji
Nabyte
Zakażenia bakteryjne (przemijająca zmiana)
Kryptoantygeny udostępnione przez działanie enzymów bakteryjnych:
T, Tk, Th, Tx, B nabyty
Adsorbcja bakterii lub produktów bakteryjnych na powierzchnię
krwinek
Nie-bakteryjne działanie (trwała zmiana)
Mutacja somatyczna prowadząca do odsłonięcia Tn
Dziedziczne cechy
Sd(a++) (Cad), HEMPAS, NOR, Hyde Park
Masywna transfuzja
Definicja  wymiana całej objętości krwi
pacjenta w czasie krótszym niż 24 godziny - na
krew allogeniczną konserwowaną.
Problemy:
Obniżenie czynników krzepnięcia - kontr. lab.
Obniżenie PLT - krwawienia
Zaburzenia metaboliczne - hiperkalemia,
hipokalcemia, kwasica, wpływ cytrynianu
Hipotermia
Preparaty podawane: płytki, FFP, krioprecypitat&
Potencjalne powikłania po masywnej
transfuzji
Zmiany ME w czasie Powikłania
przechowywania
Obniżenie pH Kwasica
Hemoliza Zaburzenia oddawania tlenu
Hiperkalemia,
Wzrost K, NH3 i Pi
Hiperamonemia,
Hipokalcemia
Niszczenie płytek,
Trombocytopenia
mikroagregaty
Spadek czynników V i Koagulopatia
VIII, denaturacja białek