28 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN 29
>> >> >> >> >> >> >> >> >> >> >> >>
W ART Y KUL E
Tuning peceta: chłodzenie i wyciszanie komputera
y
ródła hałasu:
28
Znajdz
je i usuń Sposoby na bezgłośny i efektywnie chłodzony komputer
Pecet bezgłośny:
32 Jak uzyskać możliwie
najcichszy komputer?
Pełna moc
Chłodzenie wodą:
36 PC może być zarówno cichy,
jak i wydajny
w ciszy i chłodzie
Podwójny radiator GlobalWIN TAK58 Jeśli hałas generowany przez wentylator Aby chłodzona biernie karta graficzna
nie jest wprawdzie najpiękniejszy, ale na dobrej karcie graficznej jest nie do nie blokowała sąsiedniego slotu PCI,
działa cicho, a jego montaż jest zniesienia, możemy zafundować sobie  skrzydełka radiatora Zalman ZM17-CU
stosunkowo łatwy. np. Zalmana ZM80-HP. są rozgięte na boki.
Teraz sprawdz
, czy rzeczywiście Twój 2. Cisza na  grafice głównie z powodu niewielkiej ilości miejsca
wentylator na procesorze generuje hałas Jeśli na Twojej karcie graficznej umieszczo- pomiędzy poszczególnymi kartami rozsze-
o wysokim natężeniu. W tym celu otwórz ny jest wyłącznie radiator (bez wentylatora), rzeń  wiatraki muszą być płaskie, a przez to
obudowę komputera i zbliż ucho do proce- po prostu pomiń ten rozdział  możesz spać pracują one stosunkowo głośno. Lekarstwem
sora. Jeśli należysz do odważnych, możesz spokojnie. Jeśli zaś szczycisz się przed kole- na hałas z najwydajniejszych akceleratorów
na moment spróbować zatrzymać palcem gami i koleżankami (?!) kartą GeForce3/4 Ti jest zestaw pasywnego chłodzenia firmy Za-
wentylator. albo  Radkiem 8500/9700, masz problem. lman. Pod tajemniczym symbolem ZM80-HP
Uwaga: jeśli zdecydujesz się na ten krok, za- Ale nie martw się! Zawsze da się coś wy- kryje się system chłodzenia wyposażony
chowaj ostrożność. W wypadku mocnych kombinować. Na wstępie powiedzmy sobie w specjalny przewód cieplny z gazem (ang.
wentylatorów z ostrymi łopatkami możesz od razu, że wydajne procesory graficzne są, heatpipe). Tak naprawdę zestaw ten działa
się narazić na pokaleczenie palców! niestety, skazane na wydajne chłodzenie na zasadzie znanej ze starszego typu chło-
Jeśli stwierdzisz, że wiatrak wyje, a tem- (niekoniecznie  wiatraczne ). Dzieje się tak dziarek absorpcyjnych. Przylegające do obu 30
peratura procesora utrzymuje siÄ™ w opisa-
Komponenty, które uciszą Twojego peceta
nych wcześniej granicach, możesz nieco
Adres
przyhamować obroty  wentyla . Najprościej
Komponent Opis Cena
http://www.
będzie użyć do tego celu reduktora napięcia,
Akcesoria do chłodzenia CPU
który umieścisz pomiędzy z
ródłem zasilania
Radiatory na procesor
Zalman CNPS5700D-Cu Ultracicha konstrukcja z kierowanym strumieniem powietrza discotech.waw.pl/ 189 zł
wentylatora a samym wiatrakiem. Powinien
NoiseControl Silverado Bardzo wydajny i ultracichy wentylator z radiatorem ze srebra noisecontrol.de/ 71 EUR
wystarczyć reduktor z 12 na 7 V, oprócz tego
Zalman CNPS 5100+ CU Dobra kombinacja wydajności i poziomu hałasu discotech.waw.pl/ 189 zł
ThermalTake Volcano 6Cu/low noise Duży radiator z miedzianą podstawą, dość cichy wentylator 4max.pl/ 71 zł
potrzebne Ci będą dwie wtyczki i rezystor.
Water Cooler 12 dB Polski zestaw do wodnego chłodzenia procesora cpc.pl/ 99 zł
Jeszcze lepszym rozwiÄ…zaniem jest regu-
Akcesoria
System chłodzący C-IH1  Ice Hole Przejściówka 60 80 z zestawem chłodzącym pc-tuning.pl/ 210 zł
lator napięcia (np. Zalman FanMate 1 kosz-
Zalman Fan Mate 1 Regulator napięcia (a tym samym prędkości) wentylatora pccooler.com.pl/ 14,5 zł
Doskwiera Ci ciągły szum w uszach tujący kilkanaście złotych), ponieważ dzięki
Układy do pasywnego chłodzenia akceleratorów graficznych
Zalman ZM17-CU Dobry radiator pasywny do kart średniej klasy discotech.waw.pl/ 98 zł
niemu będziesz mógł uzyskać optymalny
lub bóle głowy? Przyczyną mogą być
Zalman ZM50-HP System biernego chłodzenia kart średniej klasy discotech.waw.pl/ 79 zł
stosunek wydajności wiatraczka do genero- Zalman ZM80-HP Bierna  chłodnica Zalmana do najwydajniejszych akceleratorów discotech.waw.pl/ 119 zł
dz
więki wydawane przez peceta.
Obudowy i akcesoria
wanego przez niego hałasu. Jeśli zdecydu-
Obudowy
Co zrobić, aby stłumić komputerowy hałas? jesz się na tego typu rozwiązanie, powinie- Chieftec CS-601  Niedrogi model Chiefteca, idealny do dalszej rozbudowy pc-tuning.pl/ 429 zł
Thermaltake Highest Aluminiowa obudowa o doskonałych parametrach 4max.com.pl/ 975 zł
neś stale monitorować temperaturę
Xaser II 6000 Plus
Adam Chabiński, Andy Ilmberger procesora (szczególnie w razie długotrwałe- Wentylatory obudowy
A
d
a
m
C
h
a
b
i
Å„
s
k
i
,
A
n
d
y
I
l
m
b
e
r
g
e
r
Zalman ZM-F1 Niedrogi wentylator 80×80 mm discotech.waw.pl/ 20 zÅ‚
go maksymalnego obciążenia procesora 
Thermaltake SMART FAN II Wentylator z automatyczną lub ręczną regulacją obrotów 4max.com.pl/ 69 zł
spółczesny komputer marzeń wykorzystanie tzw. np. konwersji plików dz
więkowych do for- Papst 8412 NGL Nie tylko cichy, ale i efektywny  wentyl klasy high-end ichbinleise.de/ 17 EUR
Inne akcesoria
to maszyna z wydajnym proce- underclockingu (obniże- matu MP3 czy ripowania DVD).
Kołki mocujące (4 szt.) Gumowe kołeczki izolujące wiatrak od obudowy discotech.waw.pl/ 6 zł
Okrągłe kable IDE, FDD Wygodne i nie tamują przepływu powietrza discotech.waw.pl/ 20 zł
Wsorem (np. Athlon XP 2200+ nie wydajności komponen- obrotów na minutę. W przypadku wielu wentylatorów hałas
Mata wygłuszająca Zestaw czterech mat o łącznej powierzchni 0,44 m2 pc-tuning.pl/ 105 zł
lub Pentium 2,8 GHz), kartą GeForce4 tów) oraz pasywnych elementów Na początek możesz nie jest wynikiem wysokiej prędkości obro-
Zasilacze
Engelking AP2-6300 SFC-A W skrajnych przypadkach radzi sobie nawet bez wentylatora silentmaxx.de/ 220 EUR
Ti4600 lub Radeon 9700, macierzą chłodzących. sprawdzić temperaturę procesora w kompu- towej, lecz nienajlepszej jakości wykonania.
Enermax EG365P-VE 350-watowy, dwuwentylatorowy zasilacz z regulacją obrotów pc-tuning.pl/ 483 zł
RAID szybkich dysków i porządnym, najle- My zlokalizowaliśmy główne z
ródła ha- terze. Może do tego posłużyć znany nie tyl- W tej sytuacji trzeba będzie po prostu wy-
Zalman ZM300A-APF 300 watów bezgłośnej mocy prosto od Zalmana discotech.waw.pl/ 400 zł
Dyski twardy z akcesoriami
piej 430-watowym zasilaczem. Wymienione łasu. Ty zaś możesz je usunąć całkowicie ko overclockerom program SiSoft Sandra mienić radiator  często już ta operacja sama
Dyski twarde
podzespoły wymagają jednak bardzo spraw- lub przynajmniej zredukować. Standard 2003 (patrz: CHIP-CD dołączony w sobie da zadowalające efekty. Jeśli mamy
Samsung SpinPoint SV 12004H Bardzo cichy i pojemny dysk samsung.pl/ 680 zł
Seagate Barracuda ATA IV Jedno z cichszych i szybszych urządzeń w klasie dysków seagate.pl/ 385 zł
nego chłodzenia, co w rzeczywistości ozna- do tego numeru). Jeśli temperatura kości po w obudowie wystarczająco dużo miejsca,
ST340016A 7200 obr./min
cza przenikliwe wycie przynajmniej kilku 1. Procesor ok. 30 minutach pracy komputera (od mo- możemy zastąpić wiatrak 60-milimetrowy
Akcesoria do dysków twardych
innoVibe Gumowa obudowa tłumiąca drgania i chłodząca dysk twardy com-tra.de/ 20 EUR
wentylatorów. Tak jednak być nie musi. Jeśli Gigahercowe częstotliwości taktowania pro- mentu uruchomienia) utrzyma się na po- nieco wydajniejszym i cichszym 80-milime-
NoiseControl No Vibes III Ramka izolujÄ…ca wszelkie drgania silentmaxx.de/ 29 EUR
chcesz skonstruować bezgłośnie pracującego cesorów oznaczają nie tylko zwiększoną ziomie 50 stopni, możesz zacząć myśleć np. trowym. Do tego celu potrzebujemy odpo-
Silent Drive Ramki nadające się do ekstremalnie głośnych dysków silentmaxx.de/ 35 EUR
Godne polecenia napędy DVD
peceta, możesz pokusić się o zastosowanie wydajność. Szybki CPU to przeważnie gło- o zmniejszeniu liczby obrotów  wentyla . wiedniej przejściówki, takiej jak Swiftkill fir-
Xpower DVD-160 Najcichszy napęd, jaki trafił do naszego laboratorium interes.com.pl/ 190 zł
chłodzenia wodnego (zestawy z górnej półki śny wentylator, odprowadzający ciepło Uważaj jednak, aby temperatura chipa nie my innovatek lub gotowego zestawu (np. Ice
Samsung SD-616T Cichy i niedrogi napęd samsung.pl/ 195 zł
Toshiba SD-M1612 Przeciętny pod względem osiągów, ale bardzo cichy alstor.com.pl/ 220 zł
mogą kosztować grubo ponad 1000 zł!) lub z prędkością pięciu, a nawet siedmiu tysięcy podniosła się powyżej 65 stopni. Hole C-IH1 za, bagatela, 210 zł).
CHIP | STYCZEC
2003 CHIP | STYCZEC
2003
K. Satzinger
30 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
stron karty masywne radiatory (385 g!) dys- 3. Chipset Zwykle temperatura we- W Polsce można kupić wyci-
ponują łączną powierzchnią 1000 cm2! Najmniejszy i zazwyczaj naj- wnątrz obudowy PC-ta jest ok. 10 szone zasilacze z górnej półki.
Duże szanse na cichsze (a nawet bez- cichszy wentylator (jeśli w ogó- stopni wyższa od temperatury Znane w tuningowym światku
dz
więczne) chłodzenie kart mają również le) w całym komputerze znaj- pokojowej i ok. 15 stopni niższa Enermaksy oferuje pc-tuning.pl
użytkownicy popularnych GeForce ów MX dziesz na mostku północnym. od temperatury procesora. (ceny w zależności od modelu
i Radeonów 7500/9000. W kartach tego typu Radiator jest w tym miejscu po- W praktyce monitor systemowy wahają się od 383 do 1081 zł).
możesz zastosować nieco starszy model ra- trzebny przede wszystkim po- powinien więc pokazywać tem- 300-watowe Zalmany (ZM300A-
diatora firmy Zalman, np. ZM17-CU (98 zÅ‚ siadaczom pÅ‚yt z  podkrÄ™ca- peraturÄ™ z zakresu 35 40°C. APF) kosztujÄ… natomiast w war-
w warszawskim discoTECH-u), wykonany nym Athlonem na pokładzie. Montując wentylator do przewie- szawskim discoTECH-u ok. 400
z czystej miedzi. Zwolennicy nowinek mogą Jeśli jednak Twój procesor pracuje trzania obudowy, zwróć uwagę złotych. Warto porozglądać się
się posłużyć słabszą wersją systemu heat- z częstotliwością nominalną, wentylator na na to, że w przedniej, dolnej czę- też za droższymi produktami fir-
Zarówno wentylator Papsta, jak i Veraksa
pipe Zalmana  ZM-50HP (79 zł), który wy- chipsecie nie będzie Ci potrzebny. W miejsce ści obudowy powietrze jest zasy- my Antec, ale w Polsce najpraw-
pracujÄ… cicho  ale tylko pierwszy
dajnie ochłodzi karty z GeForce em MX starego  chłodziwka należy przykleić wyso- sane, na zewnątrz zaś  usuwane dopodobniej nikt ich nie oferuje.
z wymienionych zapewnia wystarczajÄ…cÄ…
i niższymi Radeonami. Z powodzeniem mo- ki radiator pasywny, podobny do tych, które przez wentylator zasilacza. Kie-
wentylacjÄ™ obudowy peceta.
żesz poszukać też cichszych wentylatorów stosuje ostatnio Asus. Do tego celu możesz runek wydmuchiwania wskazuje 7. Dysk twardy
(Papst, Zalman), które zapewnią efektywne również wykorzystać przycięty piłką do me- (chipsetowy) element Zalmana  ZM-NB32J zazwyczaj strzałka na wentylato- Zasadą jest, że dyski pracujące
chłodzenie i niski poziom hałasu. talu stary radiator lub dokupić odpowiedni za około 30 zł. rze. Aby usprawnić cyrkulację z prędkością obrotową 5400 są
powietrza, możesz pokusić się cichsze niż napędy, których tale-
Programowi strażnicy sprzętu
4. Obudowa + wentylator też o okrągłe kable sygnałowe do rze wirują 7200 razy na minutę.
Najczęstszą przeszkodą na drodze do uzy- napędów dyskietek, CD/DVD Naprawdę głośne są jednak dyski,
Permanentna inwigilacja

skania cichego peceta jest sama obudowa. i dysków twardych. które przykręcimy w obudowie 
Żeby się dowiedzieć, czy wydzielanie ciepła pięcia podawanego przez zasilacz. Dane te
Wyklejanie jej matą wygłuszającą oraz zredu- Jeszcze jedno: większość do- pojawia się bowiem nieprzyjem-
przez różne elementy we wnętrzu kompu- dostępne są najczęściej w BIOS-ie  czyli
kowanie obrotów wentylatorów może się mowych PC-tów stoi na podłodze ny dla ucha rezonans. Efektu tego
tera jest nadmierne czy też mieści się w bez- podczas normalnej pracy z komputerem nie
skończyć tragicznie. Czemu? Ano, proble- i przekazuje wibracje na podłoże, pozbędziesz się, stosując specjal-
piecznych granicach, musimy w jakiś spo- jesteśmy w stanie na bieżąco ich podejrzeć.
mem jest odprowadzaniu ciepła. Maty, absor- co jest z
ródłem dodatkowego ha- ną ramkę (kieszeń), w której dysk
sób je zmierzyć. Na szczęście, nie trzeba ko- Dzięki odpowiednim programom możliwe
bujÄ…c dz
więki o wysokich częstotliwościach, łasu. Najprościej poradzić sobie jest izolowany od obudowy za
rzystać z termometrów czy też specjalistycz- jest jednak odczytanie tych niezwykle waż-
nego sprzętu, gdyż większość współcze- nych wartości z poziomu systemu operacyj- hamują wytracanie wysokiej temperatury. z tym problemem, wykorzystując pomocą gumowego łoża.
snych płyt głównych standardowo dyspo- nego. Dość często producenci płyt głów- Efektem jest to, że komputer nie jest cichszy, kawałek grubej, miękkiej materii, Jeżeli główną przyczyną hała-
nuje odpowiednimi sensorami, z których je- nych, tacy jak np. Asus, Abit czy Microstar,
a dobywajÄ…ce siÄ™ z niego dz
więki stają się je- np. wykładziny dywanowej (ja do su są poruszające się głowice na-
den zawsze umieszczany jest bezpośrednio oferują własne aplikacje umożliwiające
dynie przyjemniejsze dla ucha. tego celu użyłem warstwy bardzo pędu, należy wypróbować narzę-
pod procesorem. Czujnik ten czasem służy kontrolę parametrów pracy komputera.
Wentylatory odprowadzające ciepło grubego filcu). dzia IBM Feature Tool 1.50 oraz
pośrednio zabezpieczeniu jednostki cen- Funkcjonalność takich programów jest za-
z obudowy dają się szczególnie we znaki, je- Intel Application Accelerator 2.2.
tralnej przed przegrzaniem i w przypadku zwyczaj porównywalna  często obok wy-
śli składałeś komputer jak najmniejszym 6. Zasilacz Tłumią one stuki spowodowane
przekroczenia określonej temperatury na- świetlania aktualnej temperatury i prędko-
kosztem lub kupiłeś go w supermarkecie. Problemem zasilaczy są  podob- gwałtownymi ruchami ramion
stępuje automatyczne wyłączenie kompu- ści obrotowej wiatraków możliwe jest uru-
Przyczyna jest prosta  niska jakość wenty- nie jak w przypadku tanich obu- głowic, zwiększając niestety przy
tera. Dość często wartość tzw.  Shutdown chomienie alarmu dz
więkowego na skutek
Temperature można ustawić w BIOS-ie określonego wcześniej zdarzenia, np.: za- latora. Zamiast zwykłych, tanich wiatraków dów  kiepskie wentylatory. Wy- okazji średni czas dostępu do da-
płyty głównej. trzymania wentylatora na procesorze. na łożyskach ślizgowych powinieneś zasto- miana wiatraka w zasilaczu nie nych umieszczonych na dysku.
W normalnych warunkach pracy nigdy Posiadacze płyt głównych, do których
sować lepsze modele  wentyli , łożyskowa- jest jednak łatwym zadaniem.
nie powinno się zdarzyć zamknięcie syste- nie dołączono tego typu oprogramowania,
ne za pomocą kulek. W walce z hałasem po- Obowiązkowym wyposażeniem 8. CD/DVD
mu, jednak mimo wszystko warto na bieżą- a wyposażonych w stosowne sensory mo-
mogą Ci produkty firmy Papst (serie NGL, będzie śrubokręt i lutownica, na- Podczas odtwarzania filmu DVD
co kontrolować temperatury wewnątrz gą skorzystać z bezkonkurencyjnego, a co
NGML), Verax i rzecz jasna Zalman. Dzięki leży się też liczyć z utratą ewen- napęd pracuje z niewielką pręd-
obudowy komputera. Płyty główne używa- najważniejsze darmowego narzędzia 
odpowiedniemu wyprofilowaniu łopatek są tualnej gwarancji na sam zasi- kością, już podczas kopiowania
ją różnych układów do pomiaru takich pa- Motherboard Monitor 5. Aplikacja ta od-
one właściwie bezgłośne. Wymuszany przez lacz. Jeśli więc nie jesteś danych zaczynają się jednak cha-
rametrów pracy, jak temperatura, prędkość czytuje wszelkie informacje udostępniane
nie przepływ powietrza wystarcza w zupeł- doświadczonym majsterkowi- rakterystyczne wycia i pojęki-
obrotowa wentylatorów oraz poziom na- przez czujniki zintegrowane z płytą, a po-
ności do schłodzenia systemów wyposażo- czem, lepiej zapomnij o takich wania mechanizmów CD/
nadto oferuje niezwykle bogate
możliwości konfiguracji narzędzia, nych w procesory P4 czy Athlon. Do monta- zaawansowanych modyfikacjach. DVD-ROM-u. Pomocne będzie
w tym z ciekawszych opcji warto
żu wentylatorów zamiast wkrętów używa się wtedy niewielkie narzędzie
wspomnieć o ostrzeganiu za pomo-
gumowych kołków (6 zł za cztery sztuki), co CD-Bremse (patrz: CHIP
cą e-maila lub też współpracy z ze-
pozwala na wytłumienie drgań pochodzą- 9/2001, 56), które potrafi
wnętrznymi modułami pochodzący-
cych od wiatraczka. spowolnić większość po-
mi od innych producentów. Dzięki
Maksymalistycznym podejściem do spra- pularnych napędów CD
systemowi wtyczek można na przy-
wy jest zakup markowej obudowy, np. Chief- i DVD. Najlepiej zaÅ› zasta-
kład programowo kontrolo-
tec czy też Lian Li. Oprócz niepodważalnych nowić się nad zakupem
wać prędkość obrotową wen-
Aplikacje do monitoro-
tylatorów, zmienić wygląd in- zalet drogie (tzn. na przykład aluminiowe) właściwego CD/DVD przed
wania parametrów pracy
terfejsu aplikacji lub udostęp- obudowy mają również wady. Podstawową samym faktem  trzy inte-
peceta potrafiÄ… w kry-
12 V to czasem za wiele dla wentylato-
tycznych sytuacjach(np.
nić na stronie WWW raport
jest ich zaporowa cena, przynajmniej dla pol- resujące modele napędów
ra na niezbyt  wysilonym procesorze.
przegrzania procesora)
o stanie komputera.
skiego użytkownika (np. aluminiowa skrzyn- Przydaje się wtedy regulowany reduk- wskazujemy w tabeli
ostrzec użytkownika.
Krzysztof Sokołowski
tor napięcia firmy Zalman (u góry).
ka Lian Li PC65 kosztuje około 200 euro!). na 29 artykułu. 32
CHIP | STYCZEC
2003
32 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
ze wszystkimi postawionymi zasilaczy bez wentylatora. Zna-
Ultracichy komputer bez wiatraków przed nim zadaniami. nym wyjątkiem jest Engelking
AP2-6300SFC-A. Wprawdzie zasi-
Wybór elementów: lacz ten nie jest zupełnie pozba-
Jak makiem zasiał
radiatory  tak, wiony wentylatora, jednak włą-
wentylatory  nie cza siÄ™ on jedynie w sytuacjach
Komputer może pracować naprawdę bezgłośnie. Niemożliwe? A jednak. Kluczem do sukcesu jest
Konfigurując system, musimy wyjątkowych. Za właściwe chło-
jak największe spowolnienie pracy procesora i zupełna rezygnacja z wentylatorów wewnątrz obudowy.
uwzględnić wiele czynników. dzenie odpowiedzialne są potęż-
Przede wszystkim potrzebna jest ne żebra radiatora, który niestety
płyta główna obsługująca proce- ogrzewa powietrze w obudowie.
Zasilacz
sory Pentium III, która dodatko-
Engelking AP26300SFC-A
pracuje bez wentylatora, wo zapewnia taktowanie FSB Karta graficzna:
jednak czarne żebra radia-
z częstotliwością 66 MHz. My coś dla graczy
tora ogrzewajÄ… powietrze
zdecydowaliśmy się na płytę Abit W przypadku tego komponentu
w obudowie zasilacza.
Cena: około 220 euro, ST6 (ok. 350 złotych), dla której wybór jest dość prosty. W czasie
www.silentmaxx.de
częstotliwość magistrali FSB powstawania artykułu, najszyb-
ustawiana jest w BIOS-ie. Ponad- szą kartą graficzną dostępną bez
to ST6 wyposażono w czujnik wentylatora był model ATI Rade-
temperatury (układ Winbond) on 9000. Jeśli ktoś zapragnie
Procesor
Pobierający mało mocy, pracu-
zabezpieczający przed przegrza- mieć graficzny  full wypas , mu-
jący z obniżoną częstotliwo-
niem, a gniazdo Socket 370 uło- si pomyśleć o zastosowaniu bier-
ścią, a mimo tego zapewnia-
żono w optymalny sposób, tak że nego chłodzenia GPU. Słabsze
jący dostateczną wydajność.
Takie warunki spełnia np.
żebra jednego z najlepszych modele kart można z powodze-
Intel Celeron 1200 MHz
obecnie pasywnych radiatorów  niem ochłodzić jednym z dwóch
z rdzeniem Tualatin.
Cena: ok. 250 zł, Zalmana CNP6500-CU  ustawio- starszych zestawów Zalmana:
www.intel.pl
ne są pionowo. To bardzo ważne, ZM55V (powierzchnia chłodze-
ponieważ rozgrzane przez radia- nia 380 cm2), ZM17-CU (520
Radiator procesora
tor powietrze może wówczas cm2) lub nowszym ZM50-HP
Profesjonalna budowa radia-
tora Zalman CNPS 6500CU dzięki zjawisku konwekcji unosić (400 cm2). Natomiast najlepsze
zapewnia znakomite odprowa-
się ku górze i nie jest w żaden akceleratory będą wymagać tech-
dzanie ciepła procesora  idealne
sposób blokowane. nologii z przewodem cieplnym
do naszego komputera.
Cena: 240 zł,
Kolejny problem z chłodze- (Heatpipe): ZM80-HP (1000 cm2)
www.discotech.waw.pl
niem dotyczy zasilacza sieciowe- lub ZM80A-HP (1300 cm2 po-
go. W każdym zasilaczu wentyla- wierzchni wymiennika ciepła).
Karta graficzna Dysk twardy
tor jest już wbudowany,
Nowy Radeon 9000 Pro firmy ATI jest bezpo- W bezgłośnym kompu-
a ponieważ dla naszego studyj- Dysk twardy:
średnią konkurencją dla GeForce4 MX. terze dysk twardy jest
Jest jednak szybszy, zgodny z DirectX najgłośniejszym nego komputera nawet ciche szmerom  nie!
8.1 i, według producenta, elementem. Samsung SV
wentylatory Zalman i Papst są Na zakończenie musimy jeszcze
nie wymaga aktywnego 1204H jest niemal niesłyszal-
zbyt głośne, konieczne będzie zwrócić uwagę, aby możliwie ci-
chłodzenia. ny, ponadto można zamocować go
Cena: od ok. 400 zł, na specjalnym chasis.
zdobycie modelu pozbawionego chą pracą odznaczał się też dysk
www.veracomp.pl
Cena: ok. 680 zł
wiatraczka. Niestety, trudno jest twardy. W końcu będzie to jedy-
www.california.pl
odszukać w Europie producenta ny element, jaki usłyszymy
po włączeniu komputera. Na-
Zasada budowy bezgłośnego komputera sor częstotliwością znacznie mniejszą od również ze starymi Celeronami 66 MHz FSB szym faworytem jest Samsung
jest prosta: należy zrezygnować ze wszyst- znamionowej. (Front Side Bus). Dzięki temu FSB procesora SV1204H. Oprócz tego, że zasto-
kich wentylatorów! Idea ta może być jednak Układem, który jest stosunkowo szybki Celeron III Tualatin, standardowo taktowany sowano w nim technologię re-
trudna do zrealizowania, a cały plan może i poddaje się underclockingowi, jest Celeron zegarem 133 MHz, możemy z łatwością spo- dukcji hałasu NoiseGuard i Si-
spalić na panewce w momencie, gdy doj- III z rdzeniem Tualatin. Kość ta produkowa- wolnić do 66 MHz. W naszym laboratorium lentSeek, dodatkowo umieś-
dziemy do procesora. W zasadzie wszystkie na jest w technologii 0,13 mikrona i dzięki przez testy wytrzymałościowe pomyślnie ciliśmy go w obudowie tłumiącej
współczesne procesory wymagają aktywne- temu wymaga niższego napięcia zasilające- przeszedł Celeron 1200 MHz przetaktowany drgania i dz
więki. Napędów
go chłodzenia. Jedynym wyjątkiem są nowe go niż inne CPU ze stajni Intela. Oznacza to na 600 MHz i pozbawiony wentylatora. CD/DVD dotyczą z kolei wska-
modele C3 VIA, ale ze względu na zbyt małą mniej wydzielanego ciepła. Jeśli teraz Wprawdzie ze względu na przetaktowanie zówki podane na 31.
wydajność nie spełniają one naszych pod- zmniejszymy o połowę częstotliwość takto- i obniżenie wydajności tracimy na proceso- Do budowy cichego kompute-
stawowych kryteriów  płynnego odtwarza- wania, to rzeczywiście będziemy mogli zre- rze około 100 euro, wydaje się jednak, że ra możemy wykorzystać dowolną
Jeż na płycie głównej: w wyci-
nia filmów w formacie DivX i DVD oraz zygnować z wentylatora na procesorze. bezgłośna praca komputera warta jest takiej obudowę typu BigTower. Pamię-
szonym komputerze nawet
płynnego działania gier 3D. Nasz plan jest Postanowiliśmy wykorzystać fakt, że inwestycji. Z drugiej strony nasz 600-mega- tajmy tylko, żeby nad zasilaczem
wentylator chipsetu byłby zbyt
głośny. Zalman ZM-NB32J
wobec tego następujący: pozbywamy się wszystkie płyty główne współpracujące hercowy pecet okazał się dostatecznie pozostało miejsce na cyrkulację
z powodzeniem go zastępuje.
wszystkich wentylatorów i taktujemy proce- z procesorami Tualatin (Socket 370) działają szybki, aby bez problemu poradzić sobie powietrza. Szczególnie 34
CHIP | STYCZEC
2003
34 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
dobrze do naszych potrzeb nadają się obudo- przytłumiony szum twardego dysku. Dopie-
wy mające szczeliny wentylacyjne w dol- ro kiedy odczytujemy płytę CD, słyszalny
nej i górnej części ścianek. W sytuacjach jest odgłos rozpędzającego się silnika napę-
awaryjnych możemy improwizować du DVD.
i usunąć blaszkę zasłaniającą slot lub naj-
wyższą zaślepkę stacji pięciocalowej. Wen- Podsumowanie: komputer
tylatory montowane w obudowie sÄ… w na- PC tak cichy jak
szym komputerze  ze zrozumiałych kalkulator
względów  wykluczone. W codziennym użytkowaniu nasz testo-
wy pecet okazał się tak cichy, że na począt-
Pierwsze uruchomienie: ku regularnie zapominaliśmy go wyłączać.
temperatura pod stałą Kiedy w trybie oszczędzania energii zatrzy-
kontrolą mywane są monitor, dysk twardy i napęd
Proszę zapiąć pasy: w amortyzującej
Po pierwszym uruchomieniu peceta następu- DVD, wtedy jedynie lampka zasilania świad-
obudowie No Vibes każdy dysk mruczy
je chwila zaskoczenia. Jesteśmy przyzwycza- czy o tym, że komputer pracuje. Dopiero na-
delikatnie i cicho jak kot.
jeni, że włączony komputer wydaje szereg stępnego dnia rano stwierdzaliśmy ze zdu-
różnych odgłosów, tymczasem z naszej ma- niczną firmy Intel stała temperatura obudo- mieniem, że kolejny raz pecet był włączony
szyny dochodzą jedynie ledwo słyszalne od- wy procesora Pentium III/1200 (TCase), wy- przez całą noc.
głosy pracy dysku twardego. Teraz nadszedł nosząca 69 stopni Celsjusza, nie prowadzi Miłym zaskoczeniem była też zadowala-
czas na wykonanie najważniejszej operacji: do jego uszkodzenia ani zmniejszenia ży- jąca wydajność wyciszonego komputera.
jak najszybszego przetaktowania procesora. wotności. Podczas długotrwałego testu ob- Pentium III/600 MHz i karta graficzna Rade-
W przypadku Abita ST6 przy pierwszym star- ciążeniowego procesor taktowany częstotli- on 9000 Pro zapewniały całkowicie płynne
cie możemy wejść do BIOS-u i ustawić dwu- wością 600 MHz bez aktywnego chłodzenia i bezproblemowe odtwarzanie filmów w for-
krotnie mniejszÄ… wartość taktowania magi- osiÄ…gnÄ…Å‚ temperaturÄ™ 58°C przy otwartej macie DivX i DVD. OczywiÅ›cie mniej zaso-
strali  600 MHz/66FSB . Przy nastÄ™pnym obudowie i 65°C po zamkniÄ™ciu obudowy, bożerne aplikacje, takie jak edytory tekstu
uruchomieniu Pentium III/1200 będzie pra- a więc wartość dopuszczalna nie została i przeglądarki internetowe, działały bez żad-
cował z wyjątkowo bezpieczną szybkością przekroczona. nych zastrzeżeń.
600 MHz (9×66 MHz zamiast 9×133 MHz). Przy próbnym uruchomieniu kom-
Aby choć w minimalnym stopniu zre- putera z częstotliwością 900 MHz (zegar
kompensować stratę wydajności procesora, systemowy 100 MHz zamiast 133 MHz)
powinniśmy ustawić w BIOS-ie jak najszyb- po dwugodzinnym teście obciążenio-
sze czasy dla modułów pamięci. Pamiętaj- wym w BIOS zaalarmował nas
my, że zmniejszenie częstotliwości FSB ob- o przegrzaniu procesora. 600
niża też częstotliwość taktowania pamięci, MHz okazało się bezpieczną
wobec czego każdy moduł RAM powinien szybkością nawet w upalne dni,
bez problemu działać nawet z najbardziej kiedy temperatura w pokoju redakcyj-
wyśrubowanymi ustawieniami. nym wynosiła 28 stopni. W trakcie pra-
Kolejna modyfikacja dotyczy napięcia za- cy biurowej z włączonym odtwarza-
silającego procesor. Po obniżeniu za pośred- czem MP3 w tle CPU rozgrzał się do
nictwem BIOS-u napiÄ™cia z 1,5 V do 1,4 V te- bezpiecznej temperatury 55°C.
Odpowiedni dysk twardy to ważny element
stowany Tualatin działał bez żadnych Nie należy się spieszyć podczas
cichego zestawu PC. Godny polecenia jest
zakłóceń, a jego temperatura obniżyła się składania cichego peceta. Dopiero kie- na przykład Seagate ST360021A.
o kilka stopni. Zgodnie ze specyfikacją tech- dy się upewnimy, że po wielogodzinnej
pracy pod dużym obciążeniem (np. Wynik nieco powyżej 4000 punktów uzy-
testami SE Looping programu skany w programie 3DMark 2001 nie jest
3DMark 2001) temperatura proceso- wprawdzie żadną sensacją, jednak nawet
ra nie przekracza 60 stopni, możemy najnowsza  strzelanka 3D  Unreal Tourna-
zamknąć obudowę. ment 2003  działała płynnie w rozdzielczo-
Å›ci 800×600. Nawet najbardziej zwariowani
Test głośności: jedynie na punkcie mocy koledzy redakcyjni byli za-
twardy dysk i napęd chwyceni bezgłośnym pecetem. Każdy, kto
DVD choć raz miał okazję pracować na tego ro-
Wyniki testów potwierdziły nasze dzaju sprzęcie, z trudnością znajduje odpo-
oczekiwania: wartości poniżej 1,0 wiedz
na pytanie, dlaczego miliony użyt-
sona oznaczają, że komputer testo- kowników komputerów osobistych
wy jest praktycznie niesłyszalny  pozwalają się tyranizować przez hałas
Ekstremalne spowolnienie: obniżenie o połowę
częstotliwości FSB, ze 133 MHz do 66 MHz, za-
w zasadzie jedynym odgłosem do- oraz kurz wydobywający się ze standardo-
mienia Pentium III 1200 w chłodnego PIII 600.
biegającym do naszych uszu będzie wych komputerów. 36
CHIP | STYCZEC
2003
36 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
Superszybki pecet chłodzony wodą
Mokra robota
Jeśli nie robią na Tobie żadnego wrażenia pióropusze radiatorów kultowej firmy Zalman, jeśli zawahałbyś
się wydać wszystkie oszczędności na zasilacz Enermaksa  daj sobie spokój. Ten tekst nie jest dla Ciebie.
Chłodnica Blok wodny
Wymiennik ciepła kore- dysku twardego
ańskiej firmy maxXxpert Za pomocą modułu
stanowi centralny ele- HD-O-Matic włą-
ment peceta chłodzone- czonego do ze-
go wodÄ…. Radiator wy- stawu wodnego
posażony jest w jeden można ograni-
z trzech (dwa kolejne czyć wydzielanie
chłodzą zasilacz) wenty- ciepła przez dysk twar-
latorów w systemie. dy. Za sprawą wbudowane-
Cena: ok. 50 EUR
go tłumienia  schładzacz twar-
dziela pełni również funkcję absor-
benta drgań dysku.
Blok wodny procesora
Cena: 45 EUR
Poprzez miedziany układ
chłodzący innovaFlat-
Blok wodny chipsetu
Flow-O-Matic zimna wo-
Układ Graph-O-Matic jest przeznaczo-
da dociera do procesora.
ny zarówno do pracy z chipsetami, jak
Cena: 45 EUR. Lepszy model bloku
wodnego innovaCOOL kosztuje
i układami graficznymi. Jak
80 EUR
zapewnia producent, blok
firmy Innovatek pasuje
do wszystkich ro-
dzajów kart gra-
ficznych. Jeśli jed-
Blok wodny
nak zainstalujemy
układu graficznego
ten element, musimy li-
Karty graficzne sÄ… coraz
czyć się z zablokowaniem
wydajniejsze, wymagajÄ…
pierwszego slotu PCI na płycie.
więc coraz lepszego
Cena ok. 40 EUR
chłodzenia. Przepływowa
chłodnica Graph-O-Matic
z powodzeniem ostudzi
najgorętszą kartę.
Cena: ok. 40 EUR
Pompa i zbiornik
Odśrodkowa pompa akwariowa Eheim
1046 wraz ze zbiorniczkiem wyrów-
nawczym firmy Innovatek zapewnia
właściwy (pozbawiony bąbelków)
Marzeniem wielu freaków komputero-
przepływ cieczy chłodzącej.
wych jest skonstruowanie superwydajnej, Cena: 45 EUR (pompka) + 35 EUR (zbiorniczek)
a przy tym ultracichej maszyny. Jak siÄ™ do
tego zabrać? Najlepiej od początku, czyli za-
cząć zbierać pieniądze. Gdy już masz wy- z chipsetem KT333  770 zł, oraz szybki Elementy chłodzące pochodzą z firmy Inno-
starczającą ilość gotówki w kieszeni, na kon- dysk twardy IBM 7200 obr./min  480 zł. Do vatek (www.innovatek.de), której produkty
cie lub w skarpecie, możesz spróbować zasilenia komponentów użyty został zasi- cieszą się niekwestionowaną renomą
złożyć szybkiego PC-ta. Spróbujmy popuś- lacz Enermax o mocy 431 W. w światku zachodnich overclockerów (nie-
cić wodze fantazji i zbudować jednocześnie Ze względu na fakt, że przy chłodzeniu stety, większości z nas ciągle jeszcze nie
najszybszy i najcichszy komputer, jaki się powietrzem komputer taki pracowałby gło- stać na takie ekstrawagancje).
da. Taka maszyna powstała w laboratoriach śno, konieczne okazało się użycie cieczy Chłodzenie cieczy zapewniał regulowany
testowych CHIP-a. chłodzącej. Do odprowadzania ciepła z dość w zależności od temperatury układu, 12-
Poszczególne komponenty systemu zo- kosztownego sprzętu (pecet za ok. 4000 zł -centymetrowy wiatrak z radiatorem, zasila-
stały dobrane pod kątem wydajności. Jako plus system chłodzący za ok. 1100 zł) wyko- ny napięciem 4 V. Podczas pracy osiąga on
procesor wybraliśmy Athlona XP 2100+  rzystaliśmy wodę destylowaną. Ciecz ta szybkość 800 obrotów na minutę. W zmody-
700 zł w wersji box, do tego kartę GeFor- ochładzała każdy komponent, który pod- fikowanym i wyciszonym zasilaczu Ener-
ce4 Ti4600 firmy MSI  1500 zł (standardo- czas pracy wytwarza duże ilości ciepła, czy- max działały również dwa wentylatory, ale
wy wentylator tego modułu okropnie zresz- li procesor, kartę graficzną, mostek północ- dzięki ich niewielkiej szybkości obrotowej
tą hałasuje), płytę główną Abit AT7 ny na płycie głównej oraz dysk twardy. były one prawie niesłyszalne. 38
CHIP | STYCZEC
2003
38 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
Montaż: duża obudowa ryzyko, że w przypadku zbyt dużych za-
i wiertarka są nieodzowne krzywień przewód zagnie się, blokując
Do skonstruowania chłodzonego wodą sys- w ten sposób przepływ wody. To z kolei
Jeśli przy układaniu ru-
temu konieczna jest duża obudowa (BigTo- w krótkim czasie spowodowałoby uszkodze-
rek powstaną zbyt duże
wer)  a nawet wtedy napotkamy prawdopo- nie poszczególnych elementów całego syste-
zakrzywienia, należy użyć
specjalnych spiral ochron-
dobnie problemy. Aby znalez
ć miejsce dla mu. Jeśli zatem w jakimś ciasnym miejscu
nych, zapobiegajÄ…cych nie-
pompki (stosowanej zazwyczaj przez akwa- nie da się uniknąć ryzyka zagięcia przewo-
bezpiecznym zatorom
rystów) wraz ze zbiornikiem wyrównaw- du, trzeba na niego po prostu założyć spe-
w układzie chłodzącym.
czym, musieliśmy usunąć zatokę na jeden cjalną spiralę ochronną.
z napędów 3,5 cala. Ze względu na to, że by- Wszystkie zaciski łączące elementy
ła ona przynitowana do przedniej ściany chłodzące i przewody należy przykręcić
obudowy, sięgnęliśmy po specjalne szczyp- mocno, ale bez przesady. Koniec przewodu
ce, aby odciąć główki nitów. Metoda ta nie Pompa: zamiast złotych mógłby bowiem ulec zmiażdżeniu, co spo-
była może elegancka, ale za to skuteczna. rybek chłodzi teraz wodowałoby przeciek. Nie oszczędzajmy
Lokalizacja radiatora jest również bardzo złote styki zbytnio na długości poszczególnych prze-
istotna, gdyż musimy mu zapewnić odpo- Ostatnią pracą  blacharską było doprowa- wodów, abyśmy w razie uszkodzenia koń-
wiedni przewiew. Kto chce sobie oszczędzić dzenie zasilania dla pompy wodnej. W jakiś cówki mieli jeszcze szansę na naprawę. Pro-
większych prac ślusarskich, potrzebuje obu- sposób wtyczka kabla musiała się bowiem wadzące do pompy przewody wodne
dowy, która nad zasilaczem oferuje wystar- wydostać z obudowy peceta i trafić do powinny również mieć odpowiedni zapas
czająco dużo miejsca na radiator oraz ma gniazdka elektrycznego. W tym celu oderw- długości, aby podczas okresowej wymiany
tam otwór wentylatora. Otwór ten jest z re- aliśmy z jednej strony blaszany łącznik po- wody mogły one spokojnie dosięgnąć do
guły przeznaczony na 80-milimetrowy wia- między dwoma sąsiednimi slotami kart, wy- miski znajdującej się poza obudową peceta.
trak. Nasz 120-milimetrowy wentylator ra- gięliśmy go i przeciągnęliśmy w tym Po zainstalowaniu kompletnego obwodu
diatora radził sobie wprawdzie z istniejącym miejscu wtyczkę sieciową. Następnie w do- chłodzącego należy otworzyć przymocowa-
wlotem powietrza, ale nie pasował do przy- datkowej zaślepce slotu wypiłowaliśmy ny do pompy zbiornik wyrównawczy. Za je-
gotowanych otworów na śruby mocujące. okrągłe wycięcie dla kabla zasilającego go pośrednictwem  przy włączonej pompie
Trzeba więc było skorzystać z wiertarki, i przykręciliśmy ją do blaszanego łącznika.  napełnia się wodą cały układ. Póz
niej
aby powiększyć otwory. Wkrętarka akumu- Alternatywnym rozwiązaniem było odcięcie głównym zadaniem tego zbiornika będzie
latorowa nie jest tu godna polecenia, gdyż istniejącej wtyczki i dołączenie nowej; wią- automatyczne zapobieganie przedostawa-
możemy sobie nie poradzić ze stalową załoby się to jednak z utratą gwarancji na niu się do obiegu gorących pęcherzyków
pompkÄ™. Jeszcze bardziej eleganckim wyj- powietrza.
ściem z sytuacji byłoby oczywiście zapew- Uwaga: woda z kranu stanowi poważne za-
nienie wewnętrznego zasilania. Z uwagi grożenie dla każdego układu chłodzącego;
jednak na to, że w celu uzyskania na-
pięcia 220 V musielibyśmy skorzystać
Układ chłodzący możemy
napełnić wodą, ale tylko
z zasilacza peceta, rozwiązanie to moż-
destylowanÄ…; wprze-
na polecić tylko doświadczonym maj-
ciwnym razie pojawi
sterkowiczom. się w nim niepożąda-
ne  życie wewnętrz-
Omówmy teraz krótko montaż sa-
ne .
mych elementów układu chłodzenia. Przed
umieszczeniem płyty głównej w obudowie
Digital Doc jest kontrolerem systemu
peceta należy nałożyć chłodnicę na mostek
chłodzenia obsługującym do ośmiu
wentylatorów i wyświetlającym
północny chipsetu, gdyż jest ona przykręcana
temperaturę z ośmiu wybranych miejsc
od spodu. W przypadku chłodnicy procesora
maszyny (330 zł, pc-tuning.pl)
kolejność montażu jest nieistotna, ponieważ
blachą peceta. Najlepiej użyć dobrej wiertar- element ten  tak jak normalny wentylator 
ki i markowych wierteł ze stali HSS. jest mocowany do podstawki. Również dysk
Otwory wierciliśmy wiertłem o średnicy twardy oraz kartę graficzną należy odpo-
5 mm. Wprawni majsterkowicze zaznaczają wiednio przygotować jeszcze przed instala-
wcześniej otwory punktakiem i wiercą po- cją płyty głównej. należy zawsze używać wody destylowanej.
czątkowo wiertłem 1 2-milimetrowym. Po W przeciwnym razie namnażające się bakte-
wywierceniu otworów powinniśmy je oczy- Roboty instalacyjne: rie szybko spowodują mocne zanieczyszcze-
ścić, aby nie skaleczyć się póz
niej opiłkami przewody wodne nie wody i zamienią cały nasz układ chłodzą-
metalu. Odkurzaczem usuńmy także te po- Gdy wszystkie wymienione elementy zosta- cy w kleiste bagno. Aby całkowicie
zostałości, które wpadły do wnętrza obudo- ły już zamontowane w systemie, mogliśmy zabezpieczyć się przed takim niebezpieczeń-
wy. Jeśli ominiemy ten etap montażu, to przystąpić do instalacji przewodów wod- stwem, można dodać jeszcze do wody spe-
w razie zwarcia nasza instalacja chłodząca nych. Podczas ich układania należy zawsze cjalny środek ochronny, np. InnovaProtect
może okazać się już niepotrzebna. zachować dużą ostrożność, istnieje bowiem firmy Innovatek. 40
CHIP | STYCZEC
2003
www.pc-tuning.pl
40 AKTUALNOŚCI TEMAT NUMERU HARDWARE SOFTWARE INTERNET I G@DŻETY PORADY MAGAZYN
>> >> >> >> >> >>
Tuning peceta: wyciszanie komputera
przynajmniej 4 sonów przy około dwukrot-
Polski zestaw chłodzący procesor peceta
nie mniejszej mocy. Jeśli chodzi o wydaj-
Woda rodzimej produkcji

ność naszego komputera, to w razie urucha-
miania gier 3D, benchmarków, kodowania
Systemy chłodzenia elementów komputera niami przez niemal 1,5 godziny, nie prze-
MP3 czy nagrywania DVD osiągał on dosko-
za pomocÄ… wody kojarzÄ… siÄ™ zazwyczaj kroczyÅ‚a 50°C. Temperatura zewnÄ™trzna
z rozbudowanymi, skomplikowanymi i dro- samego bloku wodnego wynosiła około nałe rezultaty. Temperatura procesora utrzy-
gimi konstrukcjami, przeznaczonymi dla 35°C  tyle samo, co woda w ukÅ‚adzie
mywaÅ‚a przy tym wartość 57°C  także
 podkręcaczy . Wyjątkiem od reguły jest chłodzącym. Tak wysoka skuteczność chło-
wówczas, gdy CPU został podkręcony do po-
z pewnością WaterCooler 12dB, produkt dzenia została osiągnięta przy właściwie
ziomu XP2200+ (z 1733 do 1800 MHz).
polskiej firmy CPC (www.cpc.pl), zapro- bezgłośnej pracy samego WaterCoolera.
Oprócz tego  wodny pecet został poddany
-jektowany przy współpracy z AGH w Kra- WaterCooler 12 dB to bardzo dobre roz-
testowi wydajności 3DMark 2001 SE, gdzie
kowie. Urządzenie składa się z miedziane- wiązanie, jeśli chodzi o skuteczność chło-
uzyskał wprost rewelacyjny wynik: ponad
go bloku wodnego, zestawu rurek, pompki dzenia i poziom hałasu (należy tylko pa-
11 200 3D-marków!
i pojemnika na wodę destylowaną. miętać o odpowiednim montażu i konser-
Pomimo prostej konstrukcji WaterCooler wacji zestawu). Prosta konstrukcja sprawia,
sprawuje się bardzo dobrze w praktyce. iż urządzenie jest stosunkowo tanie nawet Wypędz
my strach,
Najważniejszą zaletą wykorzystania wody w porównaniu z tradycyjnymi radiatorami.
wpuśćmy wodę!
do odprowadzania ciepła z procesora jest Krzysztof Sokołowski
Jeśli tylko mamy trochę gotówki i nie cierpi-
dużo większa skuteczność, niż
my na wodowstręt, to powinniśmy zaryzy-
w przypadku korzystania z trady-
kować i zbudować sobie bardzo cichego
cyjnego radiatora i wentylatora.
i szybkiego peceta. Każdy, kto w swoim ży-
Oczywiście korzystanie z wodnego
ciu zmontował choć jeden regał z Ikei, pora-
zestawu chłodzącego niesie z sobą
dzi sobie z instalacjÄ… wodnego systemu
pewne ryzyko  woda plus prÄ…d to
chłodzącego. Nagroda za włożony wysiłek
bardzo niebezpieczna kombinacja.
będzie naprawdę spora: na spotkaniu graczy
Dlatego przed zamontowaniem
zestawu w naszej maszynie po- komputerowych pozostawimy daleko w tyle
zwoliliśmy, aby układ chłodzący
wszystkich rywali, a nasz pecet będzie przy
tłoczył wodę przez całą noc.
tym pracował niezwykle cicho. Miłośnicy
Polski zestaw do chłodzenia procesora wodą
Podczas testów temperatura
filmów wideo nie będą już musieli uciekać
nie wygląda może najlepiej, ale doskonale speł-
AMD Athlon XP 1800+, pomimo
z mieszkania podczas ripowania DVD. Wra-
nia swoje funkcje i jest stosunkowo tani (99 zł).
obciążenia intensywnymi oblicze-
żenia odniesione podczas pracy na chłodzo-
nym wodą pececie można porównać do
Po napełnieniu wodą całego układu zale- informuje o wszystkich parametrach pracy; jazdy samochodem z 12-cylindrowym silni-
cane jest przeprowadzenie 24-godzinnego te- wentylator i czujniki temperatury można kiem, który po delikatnym naciśnięciu peda-
stu systemu chłodzenia przy wyłączonym pe- ustawiać poprzez panel sterujący lub z po- łu gazu już po pięciu sekundach niemal bez-
cecie. Sprawdz
my dokładnie, czy na jakimś ziomu Windows. Fan-O-Matic oferuje po- szelestnie osiąga  setkę .
złączu nie pojawią się krople wody, i w razie nadto funkcję  rozrusznika wentylatora.
potrzeby dokonajmy odpowiedniej korekty. Ponieważ napięcie 4 V nie wystarczy do uru-
INFO
Dopiero gdy układ chłodzący przejdzie po- chomienia wiatraczka, w momencie włącza-
Akcesoria tuningowe
myślnie test, można włączyć komputer. nia komputera do wentylatora przez krótki
http://www.discotech.waw.pl
czas podawane jest napięcie 12 V.
http://pc-tuning.pl/
Kontrola głośności: Pomiar dz
więku przeprowadzony w spe-
http://www.4max.com.pl/
osiągamy wymarzony cel cjalnej komorze potwierdził nasze przy-
http://www.pccooler.com.pl/
Z uwagi na to, że w systemie chłodzenia wo- puszczenia: system osiągnął niezwykle niski
http://www.innovatek.de/
dą całe ciepło jest odprowadzane do radiato- poziom głośności: 1,1 sona. Najgłośniejszym
ra, nawet całkowite uszczelnienie wnętrza elementem systemu jest teraz dysk twardy, Na CHIP-CD w dziale Te-
mat numeru: Tuning PC |
naszego peceta nie spowoduje żadnych zato- który jednak można również prawie całko-
1
2003 Wyciszanie peceta znaj-
rów w przepływie ciepła. My zastosowali- wicie wyciszyć za pomocą stelażu eliminują-
dujÄ… siÄ™ programy CD Bremse 1.25, IBM
śmy specjalne maty dz
więkochłonne, dodat- cego wibracje oraz mat dz
więkochłonnych.
Feature Tool 1.50, Intel Application Ac-
kowo eliminujące szum wytwarzany przez Jeśli latem, przy temperaturze pokojowej
celerator 2.3, Intel Chipset Utility 4.10
dysk twardy. 30°C zaczniemy siÄ™ bawić na naszym pece-
oraz MotherBoard Monitor 5.2.1.0.
Zasilany napięciem 4 V wentylator użyte- cie grami 3D, wbudowany sterownik wenty-
W dziale Wersje pełne umieściliśmy
go radiatora pracuje z szybkością zaledwie latora zwiększy jego szybkość z 800 do 1100
aplikacjÄ™ SiSoft SANDRA Standard 2003.
800 obrotów na minutę, w związku z czym obrotów na minutę. Z tego powodu poziom
jest praktycznie niesłyszalny. Dla bezpie- głośności komputera wzrośnie do 2 sonów; Te same programy
znajdujÄ… siÄ™ w sekcji
czeństwa jest on stale kontrolowany i stero- nadal jednak będzie on znacznie niższy niż
Download internetowego
wany za pośrednictwem modułu Fan-O- w przypadku dowolnego peceta chłodzone-
serwisu CHIP-a (http://download.chip.
-Matic firmy Innovatek wyposażonego go powietrzem. Dla porównania  standar-
pl) w dziale Programy narzędziowe.
w czujnik temperatury. Wyświetlacz układu dowy pecet średniej klasy osiąga poziom
CHIP | STYCZEC
2003