Barok - związki, miejsca wspóne ze średniowieczem i renesansem (nawiązanie do renesansu, kontynuacja renesansu).








'); //-->

Barok - związki, miejsca wspóne ze średniowieczem i
renesansem (nawiązanie do renesansu, kontynuacja renesansu).


Podział baroku:- hellenistyczny- wieków średnich- XVII wieku-
romantyczny
Zgodnie z tą klasyfikacją w literaturze mówi się o motywach
średniowieczno-romantycznych, do których należą: satanizm, mistycyzm, folklor,
symbolizm.
FILOZOFIA:Czołowi przedstawiciele filozofii epoki baroku to Spinoza,
Leibniz, Pascal. Stworzyli oni różne koncepcje życia, uważając, że:- życie
doczesne posiada niewątpliwe wartości, których nie należy lekceważyć, bo
pierwszeństwo ma radość przed cierpieniem- należy uciekać od doczesności w
mistycyzm- życie skłania do pesymizmu
W związku z taką różnorodnością pojmowania życia zrodził się konflikt między
hasłami renesansowymi a odnowionymi ideałami średniowiecznymi. W baroku kreuje
się typ człowieka kierującego się zasadą dwoistego życia, które łączyło ascezę i
korzystanie z uciech życia.
SZTUKA:Znamienną cechą sztuki XVII wieku była wielokierunkowość. Barok
zrodził się w Italii i pierwowzorem dla barokowych budowli sakralnych stał się
rzymski kościół jezuicki Il Gesu. Charakterystyczne cechy świątyni barokowych
to: szeroka nawa główna, nawy boczne jako kaplice, dynamizm, monumentalizm,
bogactwo. Zabytki sztuki barokowej sakralnej w Polsce reprezentują: kościół św.
Piotra i Pawła w Krakowie, kościół św. Anny w Krakowie, kościół Kamedułów na
Bielanach.
Architekturę świecką najokazalej reprezentowały pałace. Były to budowle z
dekoracyjnymi wieżami, balustradowymi attykami, wielkimi oknami-drzwiami, o
salach urządzonych na wzór orientalny. Dominował przepych, bogactwo, kult formy,
teatralność, kontrastowość, alegoryczność, ekspresyjność. Pamiątki budownictwa
świeckiego to: pałac w Ujazdowie, pałac w Łańcucie, pałac wilanowski, rezydencja
Zamoyskich w Zamościu.
Malarstwo barokowe posługiwało się alegorią i symboliką, kontrastami świateł
i kolorów, cieniami i mrokiem. Obok tematów religijnych malarstwo wprowadzało
również tematykę erotyczną. Czołowi przedstawiciele malarstwa barokowego to:
Piotr Paul Rubens, Rembrandt van Rijn, Giovanni Lorenzo Bernini, Francesco
Borromini, Diego Valazquez.
Wzory kultury:Barok wykształcił dwa wzory kultury: ziemiański i dworski.
Nurt ziemiański czerpał z renesansowej tradycji "wsi spokojnej", kultywował
ojczyste pamiątki, ludowe pieśni, obrzędy io obyczaje. W literaturze
reprezentowali go: Wacław Potocki, Jan Chryzostom Pasek, Zbigniew Morsztyn. Wzór
dworski propagowały zaś dwory magnackie, lansując europejską modę, sztukę i
naukę. Przedstawicielem stylu dworskiego są: Jan Andrzej Morsztyn i Daniel
Naborowski.
Sztuka na usługach Kościoła:Kościół korzystał z dobrodziejstw sztuki
baroku, zauważając zwłaszcza siłę jej oddziaływania na uczucia wiernych, na
sferę emocji, a nie intelektu; zarazem - zgodnie z postanowieniami soboru
trydenckiego - dbał o jej prawomyślność i służebną rolę wobec religii. Wskazywał
też godne arystycznego opracowania tematy, np. wątki maryjne w malarstwie.
Mnożące się budowle sakralne w typie tzw. baroku jezuickiego dążyły do syntezy
różnych sztuk: malarstwa, architektury, rzeźby, a zewnętrzny przepych wszelkich
obrzędów i liturgii zbliżonej prawie do form tetralnych jawnie demonstrował
potęgę i nieogarnioną wielkość misterium (tajemnicy) wiary.