Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Interpretacja porównawcza
Interpretacja porównawcza
Interpretacja porównawcza
Interpretacja porównawcza
Interpretacja porównawcza
Czy interpretacja porównawcza jest trudniejsza od omawiania jednego tekstu? I tak,
i nie. Przy analizowaniu dwóch utworów nie wystarczy samo odczytanie sensów, trzeba
je jeszcze ze sobą połączyć. Pracy jest więc trochę więcej& Z drugiej strony poziom
podstawowy nie wymaga np. dokładnej analizy środków językowych czy kontekstu, a ra-
czej skupienia się na podobieństwach i różnicach między tekstami. I jeszcze coś ważne-
go polecenie to nie dotyczy wyłącznie poezji! Równie dobrze można dokonać interpre-
tacji porównawczej fragmentów prozy czy utworów dramatycznych.
Najczęściej
Dlaczego zestawiono te właśnie utwory?
Dlaczego zestawiono te właśnie utwory?
Dlaczego zestawiono te właśnie utwory?
Dlaczego zestawiono te właśnie utwory?
Dlaczego zestawiono te właśnie utwory?
występujące podobieństwa:
Dlaczego w poleceniu łączy się właśnie te, a nie inne? Z pewnością nie decyduje o tym
" temat
ślepy przypadek! Teksty muszą mieć ze sobą coś wspólnego i często nietrudno to coś
" podobieństwo postaw czy zain-
zauważyć: podobny problem, motyw, tytuł, kompozycja... Zdarza się, że polecenie od
teresowań autorów
razu każe skupić uwagę na konkretnym zagadnieniu, tak jak w poniższych przykładach:
" epoka (wspólne przeżycia twór-
" Zinterpretuj wiersze Wisławy Szymborskiej Może to wszystko i Jana Twardowskie-
ców, światopogląd itp.)
go Wiersz z banałem w środku jako refleksyjne spojrzenie na życie człowieka jego
" gatunek literacki
stosunek do Boga, świata oraz wyroków losu.
" dominanta kompozycyjna (np.
" Porównaj sposób ujęcia motywu tułacza w sonecie Adama Mickiewicza Pielgrzym
podobne obrazy poetyckie czy
i w wierszu Kazimierza Wierzyńskiego Kufer .
warstwa brzmieniowa)
Może zaistnieć polecenie: Dokonaj interpretacji porównawczej utworów... . W takim
przypadku piszący musi sam znalezć punkt zaczepienia. Jak? Na przykład przyglądając
się tytułom. Widać wyraznie, co łączy Schyłek wieku Szymborskiej i Koniec wieku XIX
Najczęściej
Przerwy-Tetmajera. Albo Pieśń XII (Pieśń o cnocie) Kochanowskiego i wiersz Herberta
występujące różnice:
Pan Cogito o cnocie. Pewne problemy powtarzają się w literaturze, występują od czasów
najdawniejszych. Miłość, śmierć, ojczyzna, przyroda... wiele jest tematów uniwersal- " stosunek twórcy do omawiane-
nych. Jednak inaczej się o nich pisało np. 200 lat temu, a inaczej się pisze współcześnie
go problemu
te różnice wiążą się z odmiennymi realiami świata, sytuacją społeczną czy polityczną,
" sposób ujęcia tematu, np. róż-
innymi wzorcami postaw, kierunkami artystycznymi.... Niekiedy też współcześni sobie
ne kreacje bohatera
autorzy różnie podchodzą do tej samej kwestii.
" epoka (odmienne doświadcze-
Najczęściej zestawia się ze sobą właśnie teksty, które łączy temat, a różni
nia autorów)
sposób czy zakres jego ujęcia.
" różne poetyki (styl, sposób kon-
Mogą się ze sobą spierać lub się uzupełniać. Porównywanie utworów najczęściej
struowania utworu)
rozpoczyna się właśnie od przedstawienia tematu (tematów) i sposobu (sposobów) jego
(ich) ujęcia.
Kolejność interpretacji porównawczej
Kolejność interpretacji porównawczej
Kolejność interpretacji porównawczej
Kolejność interpretacji porównawczej
Kolejność interpretacji porównawczej
Porównaj tytuł, motto, aluzje literackie
Porównaj tytuł, motto, aluzje literackie
Porównaj tytuł, motto, aluzje literackie
Porównaj tytuł, motto, aluzje literackie
Porównaj tytuł, motto, aluzje literackie
Motto występuje raczej rzadko, ale też może wiele powiedzieć, np. w interpretacji wier-
szy Ostatni despotyzm Norwida i Garden party Barańczaka powinno pojawić się spo-
strzeżenie, że cytat z pierwszego utworu stał się mottem drugiego: Pomarańcza, jak
widzę z Malty wyśmienita . Tak silny związek między utworami jest dobrym punktem
wyjścia do dalszej interpretacji. Z łączącą dwa teksty aluzją literacką mamy do czynie-
nia w przypadku Romantyczności Mickiewicza oraz Ballad i romansów Broniewskiego.
Drugi utwór zaczyna się znanym cytatem: Słuchaj, dzieweczko! Ona nie słucha... .
Sytuacja (w liryce sytuacja liryczna), bohater
Sytuacja (w liryce sytuacja liryczna), bohater
Sytuacja (w liryce sytuacja liryczna), bohater
Sytuacja (w liryce sytuacja liryczna), bohater
Sytuacja (w liryce sytuacja liryczna), bohater
Dobrą ilustracją są teksty przywołane już wyżej. Wiersze Norwida i Barańczaka są zapi-
sem dialogów między gośćmi na jakimś przyjęciu, gośćmi, którzy się wzajemnie nie rozu-
mieją. Utwory Mickiewicza i Broniewskiego łączy samotność i szaleństwo bohaterek. Ka-
rusia z Romantyczności straciła ukochanego Jasia, Ryfka z Ballad i romansów rodziców.
1
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Kto do kogo mówi
Kto do kogo mówi
Kto do kogo mówi
Kto do kogo mówi
Kto do kogo mówi
Psalm IV Kochowskiego zaczyna się od słów: Wspomniawszy na Twe dary, Boże, które
Pamiętaj!
widzę , początek Modlitwy Pana Cogito podróżnika Herberta brzmi: Panie/ dziękuję
" Wyciągaj wnioski! Nie wystar-
Ci że stworzyłeś świat piękny . Aatwo zauważyć, że w obydwu wierszach mamy do czy-
czy samo dostrzeżenie faktów
nienia z ja lirycznym (liryka bezpośrednia), a adresatem wypowiedzi jest w obydwu
postaraj się, aby coś z nich wy-
przypadkach Bóg. W przypadku tej warstwy trzeba poddać analizie formy czasowników
nikało.
i zaimków, a także pamiętać, że autor i podmiot liryczny nie są tą samą osobą.
" Przywołuj cytaty z utworów, któ-
re omawiasz dzięki temu pra-
Ukształtowanie wypowiedzi (monolog czy dialog, jaki gatunek literacki, jaka konwencja)
Ukształtowanie wypowiedzi (monolog czy dialog, jaki gatunek literacki, jaka konwencja)
Ukształtowanie wypowiedzi (monolog czy dialog, jaki gatunek literacki, jaka konwencja)
Ukształtowanie wypowiedzi (monolog czy dialog, jaki gatunek literacki, jaka konwencja)
Ukształtowanie wypowiedzi (monolog czy dialog, jaki gatunek literacki, jaka konwencja)
ca będzie atrakcyjniejsza,
W obydwu omawianych utworach może pojawić się np. konwencja baśniowa, mogą one
a wnioski potwierdzone argu-
być sonetami czy balladami. Zdarza się, że to będzie kwestia wysuwana na plan pierw-
mentami. (Uwaga! Ważny jest
szy, jak w tym temacie maturalnym:
odpowiedni zapis!)
Czy małe formy poetyckie są tylko igraszkami słownymi? Rozważ problem, interpretu-
" Masz prawo wyrazić własne od-
jąc Do Magdaleny Jana Kochanowskiego i Niestatek Jana Andrzeja Morsztyna.
czucia, ocenić utwory, ale za to
punktów nie bedzie.
Motywy, symbole, słowa klucze, metafory
Motywy, symbole, słowa klucze, metafory
Motywy, symbole, słowa klucze, metafory
Motywy, symbole, słowa klucze, metafory
Motywy, symbole, słowa klucze, metafory
Nie chodzi o znalezienie wszystkich, ale o pokazanie tych, które są naprawdę ważne (np.
występujących w obydwu utworach). Te z pewnością będą punktowane. Zdarza się, że
nakazuje to sam temat:
Jaką funkcję pełni motyw róży wiatrów w wierszach Spadanie Różewicza i Róża
wiatrów Wierzyńskiego?
Świat przedstawiony utworów nastrój, obrazy poetyckie
Świat przedstawiony utworów nastrój, obrazy poetyckie
Świat przedstawiony utworów nastrój, obrazy poetyckie
Świat przedstawiony utworów nastrój, obrazy poetyckie
Świat przedstawiony utworów nastrój, obrazy poetyckie
Może się zdarzyć, że porównywane teksty będzie łączyć jedynie fakt wywoływania po-
dobnych emocji albo podobny sposób pokazywania rzeczywistości (np. impresjonistycz-
ne obrazy przyrody w liryce Młodej Polski).
Warstwa brzmieniowa
Warstwa brzmieniowa
Warstwa brzmieniowa
Warstwa brzmieniowa
Warstwa brzmieniowa
Czasem w ogóle nie ma znaczenia (np. w jakimś fragmencie prozy), czasem jest bardzo
istotna (np. w wierszu Staffa Deszcz jesienny). Nie ma sensu liczenie sylab w wersach,
jeśli nie doprowadzi to do jakiegokolwiek wniosku.
Według słowników
Język
Język
Język
Język
Język
Ściśle łączy się ze sposobem kreowania rzeczywistości. Inne środki służą np. pokazaniu
" Analiza dzieła literackiego to
człowieka jako świętego i bohatera (m.in. stylizacja biblijna, hiperbole), inne pozwolą
działania badawcze zmierzające
nam go pokazać jako zwykłego człowieka (niewyszukane epitety czy porównania). Tak- do ustalenia, z jakich elemen-
że w tym przypadku nie chodzi o wypisywanie wszystkich środków stylistycznych, ale
tów i w jaki sposób zbudowany
tego, co łączy i różni utwory. Może w jednym występuje język podniosły, a w drugim
jest utwór literacki.
potoczny? Zdarza się, że za najistotniejszą zostanie uznana właśnie warstwa językowa,
" Interpretacja działanie badaw-
jak w tym temacie maturalnym:
cze zmierzające do wydobycia
Dokonując interpretacji wierszy J. Kochanowskiego Pieśń XIV i Cz. Miłosza Do
i wyjaśnienia sensu danego zja-
polityka , zwróć uwagę na język poetycki wypowiedzi i sposób wyrażania refleksji.
wiska w jakiejś całości wyż-
szego rzędu.
Odpowiednie konteksty, np. związki z filozofią, historią, literaturą& " Analiza i interpretacja dzieła li-
Odpowiednie konteksty, np. związki z filozofią, historią, literaturą&
Odpowiednie konteksty, np. związki z filozofią, historią, literaturą&
Odpowiednie konteksty, np. związki z filozofią, historią, literaturą&
Odpowiednie konteksty, np. związki z filozofią, historią, literaturą&
terackiego stanowią zespół za-
" Autor/ autorzy czasami teksty łączą się z biografiami pisarzy, np. zestawiając
biegów, które w sumie prowa-
Pielgrzyma Mickiewicza i Kufer Wierzyńskiego, musimy napisać o doświadczeniu go-
dzą do aktu poznania utworu.
ryczy emigracji przez obydwu twórców. Wiersze Baczyńskiego i Gajcego połączy wojna
yródło:
jako wspólne przeżycie pokoleniowe. Jeśli zestawiamy dwa teksty jednego twórcy,
Słownik terminów literackich
mamy szansę pokazać np. zmiany w poetyce czy głoszonych poglądach.
" Związek z epoką widoczny z jednej strony w treści (filozofia, motywy, tematy),
z drugiej strony w formie (kompozycja, język). Różnice między epokami wyraznie
widać w interpretacji porównawczej wiersza, który Jan Kochanowski poświęcił swe-
mu bratu Kasprowi, i Nagrobka Perlisi Jana Andrzeja Morsztyna. Renesans chwali
antyczną jasność, prostotę i harmonię, podczas gdy w baroku poezja ma zachwycać,
zaskakiwać licznymi środkami artystycznymi.
2
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Wiersz w temacie maturalnym
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Ucz się z
Różne sposoby porządkowania materiału
Różne sposoby porządkowania materiału
Różne sposoby porządkowania materiału
Różne sposoby porządkowania materiału
Różne sposoby porządkowania materiału
Jak to wszystko ze sobą połączyć? Nowa matura nie kładzie, co prawda, aż tak dużego
nacisku na kompozycję, ale uporządkowanie materiału zawsze pozwala lepiej wyrazić,
co się miało na myśli.
W przypadku interpretacji porównawczej można to zrobić na kilka sposobów:
Najpierw omówienie pierwszego tekstu, potem drugiego, wnioski z ich zestawienia w zakoń-
Najpierw omówienie pierwszego tekstu, potem drugiego, wnioski z ich zestawienia w zakoń-
Najpierw omówienie pierwszego tekstu, potem drugiego, wnioski z ich zestawienia w zakoń-
Najpierw omówienie pierwszego tekstu, potem drugiego, wnioski z ich zestawienia w zakoń-
Najpierw omówienie pierwszego tekstu, potem drugiego, wnioski z ich zestawienia w zakoń-
czeniu.
czeniu.
czeniu.
czeniu.
czeniu.
To droga najłatwiejsza, ale też najmniej efektowna. Układ materiału jest schematycz-
ny, zaburzone proporcje (zakończenie będzie zbyt długie!), poza tym trudno uniknąć
powtarzania tych samych treści. Nasza rada: zdecyduj się na taki układ jedynie wtedy,
gdy mimo usilnych starań nic lepszego nie przychodzi Ci do głowy. I oczywiście nie licz
pózniej na dużo punktów za kompozycję.
We wstępie: prezentacja utworów, próba postawienia hipotez interpretacyjnych.
We wstępie: prezentacja utworów, próba postawienia hipotez interpretacyjnych.
We wstępie: prezentacja utworów, próba postawienia hipotez interpretacyjnych.
We wstępie: prezentacja utworów, próba postawienia hipotez interpretacyjnych.
We wstępie: prezentacja utworów, próba postawienia hipotez interpretacyjnych.
Dalej dokładna obserwacja: najpierw omówienie podobieństw między tekstami, pózniej różnic
Dalej dokładna obserwacja: najpierw omówienie podobieństw między tekstami, pózniej różnic
Dalej dokładna obserwacja: najpierw omówienie podobieństw między tekstami, pózniej różnic
Dalej dokładna obserwacja: najpierw omówienie podobieństw między tekstami, pózniej różnic
Dalej dokładna obserwacja: najpierw omówienie podobieństw między tekstami, pózniej różnic
i pierwsze, i drugie łączone z wnioskami, które wynikają z zestawienia utworów.
i pierwsze, i drugie łączone z wnioskami, które wynikają z zestawienia utworów.
i pierwsze, i drugie łączone z wnioskami, które wynikają z zestawienia utworów.
i pierwsze, i drugie łączone z wnioskami, które wynikają z zestawienia utworów.
i pierwsze, i drugie łączone z wnioskami, które wynikają z zestawienia utworów.
W zakończeniu krótkie podsumowanie (ewentualnie własna ocena).
W zakończeniu krótkie podsumowanie (ewentualnie własna ocena).
W zakończeniu krótkie podsumowanie (ewentualnie własna ocena).
W zakończeniu krótkie podsumowanie (ewentualnie własna ocena).
W zakończeniu krótkie podsumowanie (ewentualnie własna ocena).
Zdecydowanie lepszy układ materiału, bo pozwala na wykazanie się umiejętnością ko-
jarzenia faktów i wyciągania wniosków. Radzimy: omów dokładniej te z podobieństw
i różnic, które są najistotniejsze, od nich też możesz zacząć.
Jednoczesne omawianie kolejnych warstw tekstów, np. obrazów poetyckich, ujęć motywów,
Jednoczesne omawianie kolejnych warstw tekstów, np. obrazów poetyckich, ujęć motywów,
Jednoczesne omawianie kolejnych warstw tekstów, np. obrazów poetyckich, ujęć motywów,
Jednoczesne omawianie kolejnych warstw tekstów, np. obrazów poetyckich, ujęć motywów,
Jednoczesne omawianie kolejnych warstw tekstów, np. obrazów poetyckich, ujęć motywów,
kontekstów itp.
kontekstów itp.
kontekstów itp.
kontekstów itp.
kontekstów itp.
Taka kompozycja może dać wiele satysfakcji i piszącemu, i sprawdzającemu, ale nie
zawsze da się ją zastosować. Wszystko zależy od porównywanych utworów, także kolej-
ność omawianych warstw. Zacznij od tego, co ważniejsze w jednym przypadku będzie
to bohater, w innym np. muzyczność tekstów.
3
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Lineamenty otoczenia Tatr porównanie interpretacji DEM i MMS W OzimkowskiRóżne interpretacje tytułu powieści GranicaZdania porównawczekomunikacja interpersonalnaInterpretacja słów HiuzungiSkala makiawelizmu normy, interpretacjaPORÓWNANIE TECHNOLOGI ŁĄCZENIA MASZYN METODĄ KLEJENIA METODAMonitory studyjne porównanie 15Aristotle On InterpretationKompleksowa interpretacja pomiarów magnetycznych i elektrooporowych nad intruzjami diabazów w MiękinAnaliza i interpretacja badań laboratoryjnychCo daje nauce prawoznawstwo porownawczeAnaliza porównawcza rodzajów, przyczyn i okoliczności zgonów na podstawie badań sekcyjnych (2)InterpolacjaKomunikacja interpersonalna w szkolewięcej podobnych podstron