03:01-04
Wydanie 2 pl
Układ paliwowy
Regulator odśrodkowy, RQV i RQ
©
Scania CV AB 1999-01, Sweden
1 711 554
Spis treści
Spis treści
Opis zasady działania
Regulator prędkości obrotowej, RQV
Informacje ogólne ........................................ 3
Opis zasady działania................................... 4
Właściwości eksploatacyjne ........................ 5
Regulator obrotów jałowych i wysokich, RQ
Informacje ogólne ........................................ 7
Opis zasady działania................................... 8
Właściwości eksploatacyjne ...................... 10
Ogranicznik dymu ...................................... 12
Funkcja rozruchu zimnego silnika............ 12
©
2 Scania CV AB 2000, Sweden 0300c18o.mkr
Informacje ogólne
Opis działania
Regulator prędkości obrotowej, RQV
Informacje ogólne
Przyczyną falowania obrotów silnika jest
Zadaniem regulatora jest utrzymanie
nadmierna ilość powietrza, które nie
obrotów silnika odpowiadających
pozwala na zredukowanie poziomu
położeniu przepustnicy.
napełnienia w cylindrach silnika, gdy jego
Bez regulatora silnik po zmniejszeniu
obroty są zwiększane.
obrotów gasłby, natomiast po zwiększeniu
Ciężarki odśrodkowe regulatora
pracował nierównomiernie.
przemieszczają się w całym zakresie
obrotów silnika.
7
1
8
9
10
2
11
3
12
4
13
5
6
Regulator RQV-K
1 Wahacz 8 Zębatka regulująca
2 Cięgło 9 Nakrętka regulacyjna
3 Dz
wignia obrotowa 10 Zewnętrzne gniazdo sprężyste
4 Ramię prowadnicy 11 Sprężyna regulatora
5 Wspornik regulatora 12 Ciężarek odśrodkowy
6 Dz
wignia kątowa 13 Wewnętrzne gniazdo sprężyste
7 PÅ‚ytka krzywki
©
0301f14o.mkr Scania CV AB 2000, Sweden 3
101471
Opis działania
Opis działania
Informacje ogólne
Każda pozycja dz
wigni sterujÄ…cej odpowiada
Jeśli obroty silnika wzrastają podczas
określonym obrotom silnika, przy których
zjazdu z pochyłości, zębatka regulująca
rozpoczyna siÄ™ proces zmniejszania siÄ™
dociskana jest do pozycji wyłączenia,
obrotów.
sprężyna sworznia przesuwnego jest
rozciągana przez ciężarki odśrodkowe,
Sworzeń przesuwny wyposażony jest w
które wychylają się na zewnątrz za sprawą
sprężyny z obu stron. Jeśli silnik poddawany
siły odśrodkowej.
jest dużemu obciążeniu, a obroty silnika
maleją, zębatka regulująca dociśnięta jest do
ogranicznika pełnego obciążenia. Sprężysty
sworzeń przesuwny ściskany jest przez
ciężarki odśrodkowe, które dociskane są do
środka przez sprężyny regulatora.
1 Dz
wignia sterująca 10 Pierścień ciśnieniowy 19 Wałek rozrządu pompy
wtryskowej
2 Dz
wignia Å‚Ä…czÄ…ca 11 Åšruba prowadzÄ…ca
20 Piasta regulatora
3 Trzpień prowadzący 12 Sworzeń przesuwny
sprężysty 21 Ogranicznik pełnego
4 PÅ‚ytka krzywki
obciążenia
13 Dz
wignia kÄ…towa
5 Dz
wignia obrotowa
22 Trzpień ruchomy pompy
14 Ciężarek odśrodkowy
6 Cięgło
15 Sprężyna regulatora
7 Gniazdo sprężyste A = zębatka regulująca w
16 Nakrętka regulacyjna położeniu obrotów jałowych
8 Sprężyna wyrównawcza
luzu 17 Ogranicznik pełnych B = zębatka regulująca w
obrotów położeniu obrotów
9 Zębatka regulująca
maksymalnych
18 Ogranicznik obrotów
jałowych C = zębatka regulująca w
położeniu zimnego rozruchu
©
4 Scania CV AB 2000, Sweden 0301f14o.mkr
Właściwości eksploatacyjne
Właściwości
eksploatacyjne
Rysunek przedstawia główne elementy oraz
zasadÄ™ ich funkcjonowania.
Silnik zatrzymany
Zębatka regulująca (9) ustawiona jest w
takiej pozycji, aby zapewnić ilość paliwa
potrzebną do uruchomienia. Ciężarki
odśrodkowe (14) znajdują się w pozycji
wewnętrznej.
Położenie rozruchowe
Uaktywnia się zawór paliwowy i dz
wignia
sterująca przemieszczona została w kierunku
ogranicznika obrotów maksymalnych (17).
Zębatka regulująca (9) znajduje się w
położeniu rozruchowym (C) w celu
dostarczenia silnikowi maksymalnej
dopuszczalnej ilości paliwa w chwili jego
uruchamiania.
W położeniu rozruchowym zimnego silnika
pompa wtryskowa dostarcza większą ilość
paliwa oraz opóz
niany jest moment wtrysku
(uzyskiwany za pomocÄ… tzw. rowka zimnego
rozruchu w elemencie pompy).
Położenie obrotów jałowych
Po uruchomieniu silnika i zwolnieniu
9 21
dz
wigni sterujÄ…cej powraca ona do pozycji
biegu jałowego, tj. ogranicznika biegu
jałowego (18). Zębatka regulująca również
1
przesuwa się do położenia obrotów jałowych
A B C
określonej przez regulator. Ilość paliwa
17
18
dostarczana do silnika jest w tej chwili
wystarczająca, aby zapewnić równomierną
pracÄ™ na wolnych obrotach.
©
0301f14o.mkr Scania CV AB 2000, Sweden 5
101 475
Właściwości eksploatacyjne
Położenie częściowego obciążenia 21
9
Jeśli obciążenie silnika zwiększa się lub
zmniejsza przy obrotach zgodnych z
położeniem przepustnicy, regulator
A B C
utrzymuje ustawienia dotyczące prędkości
18
17
obrotowej silnika poprzez zwiększanie lub
zmniejszanie ilości dostarczanego paliwa.
Położenie pełnych obrotów
9 21
Kiedy silnik osiÄ…gnie maksymalne obroty
uruchamia się regulacja obrotów
maksymalnych. Ciężarki odśrodkowe
odchylają się do najdalszego położenia i A B C
1
17
uruchamiają zębatkę regulującą,
18
15
przesuwajÄ…c jÄ… w kierunku ogranicznika
(zredukowana ilość paliwa).
15
Zatrzymanie silnika
W celu zatrzymania silnika paliwo
kierowane pod ciśnieniem do pompy
wtryskowej odprowadzane jest z powrotem
do zbiornika przez przewód powrotny.
Czynnośc tę wykonuje znajdujący się w
pompie paliwowej zawór odcinający.
©
6 Scania CV AB 2000, Sweden 0301f14o.mkr
101 476
101477
Informacje ogólne
Regulator obrotów jałowych
i maksymalnych, RQ
Informacje ogólne
obrotami jałowymi, a maksymalnymi
Regulator RQ jest regulatorem odśrodkowym
urządzenie nie reguluje prędkości
wykorzystywanym przede wszystkim w
obrotowej silnika. Robi to kierowca
pojazdach z automatyczną skrzynią biegów,
wprawiając w ruch zębatkę regulującą
np. autobusach. Regulatory RQ używane są
pompy wtryskowej zmieniając położenie
także w silnikach przemysłowych i
pedału gazu.
okrętowych.
Ponieważ regulator nie steruje obrotami
Funkcją regulatora prędkości obrotowej
silnika w zakresie pomiędzy obrotami
silnika jest zapewnienie równomiernych
jałowymi, a maksymalnymi, możliwa jest
obrotów silnika w przedziale obrotów
niezakłócona praca układu regulacji zmiany
jałowych, jak również kontrola obrotów
biegów, w który wyposażona jest
maksymalnych. W zakresie pomiędzy
automatyczna skrzynia biegów.
Regulator RQ
1 Dz
wignia sterująca 7 Sprężyna wyrównawcza 13 Ciężarek odśrodkowy
luzu
2 Dz
wignia łącząca 14 Sprężyna regulatora
8 Zębatka regulująca
3 Trzpień prowadzący 15 Nakrętka regulacyjna
9 Pierścień ciśnieniowy
4 Dz
wignia obrotowa 16 Korek
10 Bolec prowadzÄ…cy
5 Cięgło
11 Sworzeń przesuwny
6 Gniazdo sprężyny
12 Dz
wignia kÄ…towa
©
0301f13o.mkr Scania CV AB 2000, Sweden 7
Opis zasady działania
Opis zasady działania
Informacje ogólne
Piasta regulatora (17) napędzana jest przez
Pierścień ciśnieniowy prowadzony jest
wał rozrządu pompy wtryskowej (18) za
przez bolec prowadzÄ…cy (8). A
ączy on część
pomocÄ… przepustnicy.
sterującą z zębatką regulującą (6) za
pomocÄ… dz
wigni obrotowej (4).
Dz
wignie kątowe (10) ciężarków
odśrodkowych (11) montowane są w
Położenie dz
wigni sterujÄ…cej (1)
łożyskach piasty regulatora.
regulowane jest przez pedał gazu.
Każdy ciężarek zawiera zestaw sprężyn
(12). Dz
wignie kÄ…towe zamieniajÄ…
poprzeczny ruch ciężarków na osiowy ruch
sworznia przesuwnego (9), który z kolei
porusza pierścień ciśnieniowy (7).
Regulator RQ
1 Dz
wignia sterująca 9 Sworzeń przesuwny 17 Piasta regulatora
2 Dz
wignia Å‚Ä…czÄ…ca 10 Dz
wignia kątowa 18 Wałek rozrządu pompy
wtryskowej
3 Trzpień prowadzący 11 Ciężarek odśrodkowy
19 Ogranicznik zębatki
4 Dz
wignia obrotowa 12 Sprężyny regulatora
regulujÄ…cej
5 Cięgło 13 Nakrętka regulacyjna
6 Zębatka regulująca 14 Ogranicznik pełnych A = zębatka regulująca w
obrotów położeniu obrotów jałowych
7 Pierścień ciśnieniowy
15 Ogranicznik obrotów B = zębatka regulująca w
8 Åšruba prowadzÄ…ca
jałowych położeniu maksymalnych
obrotów
16 Trzpień ruchomy pompy
C = zębatka regulująca w
położeniu zimnego rozruchu
©
8 Scania CV AB 2000, Sweden 0301f13o.mkr
Opis zasady działania
Sprężyny regulatora
Zestawy sprężyn zamocowane w ciężarkach
Podczas regulacji obrotów jałowych
odśrodkowych (4), tj. sprężyny regulatora,
aktywna jest tylko zewnętrzna sprężyna, tj.
na ogół składają się z trzech koncentrycznie
sprężyna obrotów jałowych (6).
ułożonych sprężyn.
Podczas wzrastania obrotów silnika ciężarki
Sprężyna zewnętrzna przenosi siłę
odśrodkowe opierają się o gniazdo sprężyny
pomiędzy ciężarkiem odśrodkowym, a
wewnętrznej do osiągnięcia obrotów
gniazdem sprężyny zewnętrznej (2).
maksymalnych, wtedy następuje ich
odłączenie.
Dwie wewnętrzne sprężyny umiejscowione
są między gniazdem sprężyny zewnętrznej,
W trakcie sterowania najwyższymi
a gniazdem sprężyny wewnętrznej (3).
maksymalnymi obrotami współdziałają ze
sobą wszystkie sprężyny. Obydwie
wewnętrzne sprężyny nazywane są
sprężynami obrotów maksymalnych (8).
Przesunięcie ciężarka i zestaw sprężyn
regulatora w regulatorze RQ
5 Skok obrotów jałowych
1 Nakrętka regulacyjna
6 Sprężyna obrotów jałowych
2 Gniazdo sprężyny zewnętrznej
7 Skok obrotów maksymalnych
3 Gniazdo sprężyny wewnętrznej
8 Sprężyny obrotów maksymalnych
4 Ciężarek odśrodkowy
©
0301f13o.mkr Scania CV AB 2000, Sweden 9
Właściwości eksploatacyjne
Właściwości eksploatacyjne
Rysunek przedstawia główne elementy oraz
zasadÄ™ ich funkcjonowania.
Silnik zatrzymany
Zębatka regulująca (6) ustawiona jest w takiej
pozycji, aby zapewnić ilość paliwa potrzebną
do uruchomienia. Ciężarki odśrodkowe (11)
znajdują się w pozycji wewnętrznej.
Położenie rozruchowe
Uaktywnia się zawór paliwowy i dz
wignia
sterująca (1) przemieszczona została w
kierunku ogranicznika obrotów maksymalnych
(14). Zębatka regulująca (6) znajduje się w
pozycji rozruchowej (C) w celu dostarczenia
silnikowi maksymalnej dopuszczalnej ilości
paliwa w chwili jego uruchamiania.
Położenie obrotów jałowych
Po uruchomieniu silnika i zwolnieniu dz
wigni
sterującej (1) (pedału gazu) powraca ona do
ogranicznika pozycji biegu jałowego (15).
Zębatka regulująca (6) również powraca do
pozycji wolnych obrotów (B), określonej przez
pracujący w tym momencie regulator. Ilość
paliwa dostarczana do silnika jest
wystarczająca, aby zapewnić równomierną
pracÄ™ na wolnych obrotach.
©
10 Scania CV AB 2000, Sweden 0301f13o.mkr
Właściwości eksploatacyjne
Położenie częściowego obciążenia
Po naciśnięciu pedału gazu obroty silnika
wzrastajÄ…. Powoduje to odchylenie
ciężarków odśrodkowych (11) na zewnątrz w
kierunku gniazd sprężyn. Pozostają one w
takim położeniu do osiągnięcia
maksymalnych obrotów silnika. Dlatego
więc regulator pomiędzy obrotami jałowymi
(B), a pozycją obrotów maksymalnych (C)
jest nieaktywny. W tym zakresie położenie
zębatki regulującej (6) kontrolowane jest
wyłącznie przez kierowcę.
Położenie pełnych obrotów
Kiedy silnik osiÄ…gnie swoje maksymalne
dopuszczalne obroty siła odśrodkowa (11)
przenosi energię na sprężyny obrotów
maksymalnych w zestawie sprężyn (12)
rozpoczynając zmniejszanie obrotów.
Podczas redukcji obrotów dz
wignie kÄ…towe
(10) oddziałują, poprzez piastę regulatora
(17) i pierścień ciśnieniowy (7), na dz
wigniÄ™
obrotową (4), która przesuwa zębatkę
regulującą (6) z pozycji obrotów
maksymalnych (C) do pozycji blokujÄ…cej (A)
(zmniejszona ilość paliwa). Położenie
zębatki regulującej zależy więc od
obciążenia.
Zatrzymanie silnika
W celu zatrzymania silnika paliwo
kierowane pod ciśnieniem do pompy
wtryskowej odprowadzane jest przez
przewód powrotny. Czynność tę wykonuje
znajdujący się w pompie paliwowej zawór
odcinajÄ…cy.
©
0301f13o.mkr Scania CV AB 2000, Sweden 11
Ogranicznik dymu
Ogranicznik dymu
Ogranicznik dymu ogranicza
przemieszczanie się zębatki regulującej
pozwalając na zróżnicowanie ilości
dostarczanego paliwa przy pełnym
obciążeniu w zależności od ciśnienia w
kolektorze ssÄ…cym.
Ograniczenie to w znaczny sposób zmniejsza
ilość dymu w spalinach podczas
przyspieszania oraz w trakcie jazdy z
całkowicie otwartą przepustnicą przy niskich
Przykład ogranicznika dymu (RQV)
obrotach silnika, gdy turbosprężarka
wytwarza niskie ciśnienie doładowania.
Ruchy membrany przekazywane sÄ… za
pomocą cięgła powodującego zmniejszanie
się lub zwiększanie przesuwu zębatki
regulujÄ…cej.
Ogranicznik dymu połączony jest cięgłem z
kolektorem ssącym i zmiana ciśnienia w
kolektorze wpływa na zachowanie się
membrany w ograniczniku dymu.
Przykład ogranicznika dymu (RQ)
Funkcja zimnego rozruchu
Dostarczanie odpowiedniej ilości paliwa w
zimnym silniku odbywa siÄ™ automatycznie
po wciśnięciu do końca pedału gazu przed
uruchomieniem silnika.
Zębatka regulująca przesuwa się poza
ogranicznik pełnego obciążenia w czasie, gdy
wałek rozrządu pompy nie obraca się.
Zwiększa to przesuw zębatki regulującej, co
sprawia, że tłoczki pompy ustawiają się w
rowku zimnego rozruchu. Skutkiem tego jest
opóz
nienie momentu wtrysku i zwiększenie
ilości dostarczanego do silnika paliwa w
momencie rozruchu.
©
12 Scania CV AB 2000, Sweden 0301f13o.mkr
101 479
101 631