Dr inż. Agnieszka Becla
Zwarty konspekt problemowo-tematyczny
do tematu:
POJ
CIE I PRZEDMIOT MAKROEKONOMII
Pojęcie i pochodzenie makroekonomii
Gospodarka jest niezwykle skomplikowanym układem (systemem)
wzajemnie powiązanych elementów. Tworzące go elementy podlegają wielu
bardzo złożonym, najczęściej nieliniowym oddziaływaniom, zarówno ze strony
innych elementów, jak i systemu jako całości. Musimy bowiem pamiętać, że
system jest tak złożony, iż nie można go traktować jako prostej sumy elementów
składowych. Tego typu cecha określana jest mianem synegistyczności. Oznacza
ona, że w systemie jako całości tworzą się relacje, które nie da się wyprowadzić
z relacji organizujących jego elementy składowe.
Ekonomia jest nauką zajmującą się badaniem funkcjonowania gospodarki,
zarówno od strony poszczególnych podmiotów gospodarujących czy
poszczególnych rynków, jak i całego systemu. Dlatego upraszczając nieco
możemy podzielić ją na dwie podstawowe części  mikroekonomię
i makroekonomię.
Makroekonomia a mezoekonomia i mikroekonomia
Patrząc na podręcznikowe rozumienie mikroekonomii i makroekonomii
nasuwa się, niejako samoczynnie, pytanie, nurtujące ekonomistów od 1933 roku
(kiedy Ragnar Frisch wprowadził pojęcia makro- i mikroekonomii), jak
rozumiany jest związek między poziomem mikro- a makroekonomicznym.
Różnica między mikroekonomią a makroekonomią jest czymś więcej niż
tylko różnicą między ekonomią w małej skali i ekonomią w dużej skali, co
sugerowałyby greckie przedrostki mikro i makro. Różny jest także cel analizy.
Ale nawet tak rozumiany związek między mikro- a makroekonomią nie
usuwa wszystkich związanych z tym trudności. Bez względu na to, jak szeroko
będziemy traktować makroekonomię, to luka między nią a mikroekonomią
nadal będzie istnieć. Powyższe uwagi mogą jedynie utrudnić próby dotarcia do
zrozumienia związków między mikro- i makroekonomią oraz określenia
i umiejscowienia mezoekonomii.
Jak zatem rozumieć mezoekonomię? Mezoekonomia ma zatem swoje
pole badawcze i zajmuje się analizą zjawisk występujących w działach
i gałęziach gospodarki narodowej, w regionach oraz grupach społecznych.
Zapewnia pośrednie podejście między punktem widzenia pojedynczej firmy
i gospodarki jako całości.
Schemat 1. Nowa systematyka ekonomii
Dział (poziom, wymiar) Przedmiot badań (lub podmiot Ważniejsze problemy badawcze
ekonomii gospodarowania) (przykłady)
Mikroekonomia Gospodarstwo domowe Teoria gospodarstwa domowego
Przedsiębiorstwo (producent) Teoria producenta
Teoria równowagi rynkowej
Mezoekonomia Sektory, działy, gałęzie, branże, Ekonomiki branżowe czy
sfery gospodarcze sektorowe
Regiony geograficzno- Studia regionalne
ekonomiczne Teoria zachowania się grup
Grupy społeczne społecznych (socjologia
ekonomiczna)
Makroekonomia Gospodarka narodowa Teoria rozwoju gospodarczego
Gospodarki integrujące się (np. Polityka ekonomiczna
UE) Problemy integracji
ekonomicznej
Megaekonomia Gospodarka globalna Globalizacja
Gospodarowanie zasobami Ziemi
Wymiana międzynarodowa i
globalne przepływy finansowe
Przedmiot makroekonomii
Nie jest łatwo sformułować definicję makroekonomii. Aby jednak
przybliżyć ten problem można przyjrzeć się, jaki zakres zagadnień obejmuje.
Makroekonomia bada zjawiska występujące w skali całej gospodarki narodowej,
które wiążą się zarówno z możliwościami jej wzrostu (rozwoju)
ekonomicznego, jak i realizacji wytworzonego produktu. Pierwsze ujęcie jest
spojrzeniem podażowym, drugie popytowym. W ramach makroekonomii
podejmuje się zatem kwestie sposobów mierzenia i mierników wzrostu
gospodarczego (dobrobytu ekonomicznego), czyli dochodu narodowego,
produkcji i sposobów wykorzystania dostępnych zasobów ekonomicznych
(zwłaszcza pracy, o czym świadczą agregaty opisujące zatrudnienie
ibezrobocie). Makroekonomia analizuje również kształtowanie się zjawisk
ekonomicznych na rynkach realnych (dóbr, usług, czynników produkcji), jak
i finansowo-pieniężnych (inflacji, stóp procentowych, budżetu itp.).
W swoim praktycznym wymiarze makroekonomia podejmuje się próby
sformułowania celów i zasad polityki ekonomicznej, mającej prowadzić do
likwidacji niedoskonałości rynku i usprawnienia jego mechanizmu
alokacyjnego. Tworzy przy okazji propozycje metod i narzędzi (instrumentów)
realizacji tych celów oraz wskazuje na sposoby finansowania polityki
ekonomicznej.
Makroekonomia  część teorii ekonomii, zajmująca się badaniem zjawisk
ekonomicznych występujących na poziomie całej gospodarki.
Pytania i zadania kontrolne
1. Jakie były historyczne powody powstania makroekonomii?
2. Czym różnią się dwie  filozofie traktowania związków między sferą
mikroekonomiczną a makroekonomiczną?
3. Na czym polega synergistyczność układów złożonych, w tym gospodarki?
4. Jak należy rozumieć pojęcie i przedmiot mezoekonomii?
5. Czym zajmuje się makroekonomia?
6. Sformułuj swoją własną definicję makroekonomii?