Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
23 grudnia 2011, 21:32 Autor: Jarosław Zachwieja
czytano: 31804 razy
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl
Zbliżające się święta to tradycyjny czas spotkań
w gronie rodzinnym. Niewiele jest okresów w
roku, które tak zbliżają do siebie wszystkich
członków rodziny  nawet jeżeli towarzyszą temu
pośpiech, korki uliczne i masa pracy. Ostatecznie
przecież wszyscy zbieramy się razem w jednym
pokoju, aby złożyć sobie życzenia, zjeść wigilijną
kolację, a na koniec obejrzeć w telewizji "Kevina
samego w domu". Dlaczego więc nie wykorzystać
takiego momentu również do wykonania kilku
udanych zdjęć? Nasz praktyczny poradnik pokaże
Wam, jak zabawna i pożyteczna może okazać się
fotografia rodzinna  i to nie tylko w okresie
świątecznym.
Niezależnie od tego, czy okazją są święta Bożego Narodzenia, czyjeś imieniny, czy też cokolwiek innego,
każde większe spotkanie członków bliższej i dalszej rodziny jest okazją do wykonania udanych zdjęć.
Udana rodzinna fotografia jest czymś, co po wielu latach stanowić może cenną pamiątkę, jeżeli tylko
wykonując ją będziemy pamiętać o kilku naprawdę prostych regułach. Tymczasem, mimo iż na ten
temat napisano już niejeden bardzo obszerny poradnik, fotografując rodzinę wielu z nas popełnia ciągle
te same, podstawowe błędy. Nie oznacza to jednak, że są to błędy nie do uniknięcia!
E-kurs Zrozumieć fotografię - Twój sposób na tworzenie niepowtarzalnych fotografii
Część z Was to osoby, które o fotografii wiedzą dużo lub bardzo dużo. Ale każdy kiedyś rozpoczynał
swoją przygodę z fotografią  przygodę najczęściej znaczoną pytaniami i wątpliwościami. Istnieje
powiedzenie  kto drogi prostuje, w domu nie nocuje.
Dla wszystkich, którzy czują w sobie fotograficzny potencjał, istnieje jednak bezpieczna droga na
skróty  to nasz rewolucyjny e-kurs "Zrozumieć fotografię".
Czytaj więcej...
Ustawiamy modeli
Fotografie rodzinne  tak, jak właściwie każdy rodzaj zdjęć portretowych  dzielimy na dwie
podstawowe grupy: zdjęcia pozowane oraz spontaniczne o charakterze reportażowym. Na początek
zajmiemy się pierwszą z wymienionych grup. Choć do przeszłości należą już czasy, gdy wszystkie osoby
na zdjęciach rodzinnych musiały znajdować się w ściśle określonym miejscu, to jednak odpowiednie
ułożenie fotografowanych osób ma niebagatelne znaczenie dla efektu końcowego.
1 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
Rodzina państwa Obamów w Pokoju Zielonym (Biały Dom), Fot. Annie Leibovitz, 2009  pierwsza oficjalna fotografia
przedstawiająca rodzinę obecnie urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych. Zaakcentowane na niej zostały więzi łączące
Barracka i Michelle Obamów z ich córeczkami Sashą i Malią.
Z punktu widzenia kompozycji najlepsze fotografie większej grupy ludzi (a więc i rodziny) powstają
wówczas, gdy twarze fotografowanych osób stanowią wierzchołki trójkąta. Dlatego też najłatwiej jest
skomponować zdjęcie w sytuacji, gdy liczba fotografowanych osób jest nieparzysta. Co jednak zrobić,
gdy mamy do czynienia z parzystą liczbą modeli? Sprawdzonym rozwiązaniem jest takie ułożenie osób,
aby ich twarze znajdowały się naprzemiennie wyżej i niżej. Uzyska się w ten sposób kompozycję,
składającą się z przylegających do siebie trójkątów. Zabieg taki zastosowała m.in. Annie Leibovitz w
swoim słynnym portrecie rodziny państwa Obamów. Ogólnie zresztą warto przyjąć regułę, że ustawianie
wszystkich fotografowanych osób tak, by ich głowy znajdowały się na jednej wysokości, to pomysł
najgorszy z możliwych. No chyba, że zależy nam na tym, aby rodzinne zdjęcie zamieniło się w
fotografiÄ™ rodem z kroniki kryminalnej...
Osobną sprawą jest rozmieszczenie fotografowanych osób. Wiele zależy tutaj od stosunków panujących
w rodzinie oraz od jej składu. Jeżeli fotografujemy rodzinę tradycyjną, zwłaszcza wielopokoleniową, to
najlepiej jest wówczas umieścić w centrum kadru osoby najważniejsze i/lub najstarsze. Fotografia taka
będzie wówczas miała charakter mocno formalny, dlatego też wszystkie osoby powinny spoglądać w
stronę fotografującego. Zupełnie inna sytuacja ma miejsce w rodzinie, w której najważniejsze są więzi
uczuciowe łączące jej członków  w takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem będzie układ ukazujący
relacje między poszczególnymi członkami rodziny. W tego typu portretach panuje znacznie większa
swoboda  poszczególni członkowie rodziny wymieszani są ze sobą, a w centrum kadru bardzo często
znajdują się dzieci. Nie ma też już żadnego przymusu, aby wszyscy spoglądali w obiektyw. Ten typ
fotografii rodzinnej zakłada znacznie większą spontaniczność zarówno fotografującego, jak i
fotografowanych.
2 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
Nie trzeba być Nigellą Lawson, aby przygotować wspaniałą kolację wigilijną. Nie trzeba też być wybitnym fotografem, aby
wykonać z tej okazji wiele wspaniałych zdjęć rodzinnych. Dobre tematy do uwiecznienia w takich sytuacjach pojawiają się
praktycznie bez przerwy  i to zarówno w trakcie przygotowywania potraw, jak i po ich konsumpcji.
"Basiu, uśmiechnij się!"
Któż z nas nie pamięta tego koszmaru? Od momentu wynalezienia tanich, amatorskich aparatów
małoobrazkowych (a zapewne i dłużej) rodzice torturują swoje dzieci, każąc im szczerzyć zęby do
obiektywu. Tymczasem dzieci od zawsze wychodzą na zdjęciach najlepiej, gdy pozwala się im
zachowywać naturalnie. Dlatego zamiast kazać im się uśmiechać, znacznie lepiej jest zrobić lub
powiedzieć coś zabawnego.
Nieco inne reguły obowiązują podczas fotografowania osób dorosłych, a zwłaszcza w podeszłym wieku.
Wiele zależy w tej kwestii od panujących w rodzinie zwyczajów, do których zawsze powinniśmy się
dostosować  nie na odwrót! Ponieważ w Polsce zwyczaj bycia na co dzień uśmiechniętym dopiero się
rodzi (i to w bólach), trudno będzie nam przekonać do niewymuszonego uśmiechu wszystkich. Wigilia
albo inna uroczystość może być dobrą okazją do tego, aby "przyłapać" większość członków naszej
rodziny na okazywaniu dobrego nastroju.
3 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
Elementem najbardziej kojarzącym się ze świętami Bożego Narodzenia nieodmiennie jest choinka. Pamiętajmy, aby wśród
naszych rodzinnych pamiątek świątecznych nie zabrakło zdjęcia przy udekorowanym drzewku.
Niezależnie od tego, kogo fotografujemy, zawsze powinniśmy pamiętać o żelaznej regule: nic na siłę.
Jeżeli wiemy, że w całym roześmianym gronie jedna osoba zachowa urzędową powagę (i nic nie będzie
w stanie zmienić tego stanu rzeczy), to nie zmuszajmy jej do sztucznego uśmiechu. Zamiast tego
zastanówmy się, czy nie dałoby się wykorzystać tego faktu na rzecz zdjęcia. Umieśćmy naszego
poważnego delikwenta w centrum kadru w otoczeniu roześmianych twarzy  szybko przekonamy się,
jak tego typu kompozycja zamienia zwykłe zdjęcie w interesującą opowieść.
Sesja pozowana
Fotografia reportażowa
Innym rodzajem fotografii, który doskonale sprawdza się podczas wykonywania zdjęć rodzinnych, jest
reportaż. Zamiast ustawiania osób w wymuszonych pozach mamy pełną swobodę, a zamiast komfortu
związanego z możliwością powtórzenia każdego ujęcia, mamy około sekundy na podniesienie aparatu
do oka, skomponowanie kadru i naciśnięcie spustu migawki. Brzmi fantastycznie, nieprawdaż?
4 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
Niemal każda rodzinna uroczystość - nie wyłączając kolacji wigilijnej - zaczyna się i kończy w kuchni. Przygotowywanie potraw
to doskonała okazja do wykonania interesujących zdjęć, z których będzie emanował klimat świąt.
Razem w kuchni i przy stole
Jest kilka miejsc, w których członków rodziny można podejrzeć (i sfotografować) w bardzo
interesujących relacjach i sytuacjach. Na szczycie tej listy znajduje się kuchnia, w której - jak wiadomo
5 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
- zaczyna się i kończy każda udana impreza. Sfotografować w niej możemy przygotowania do posiłku
(szczególnie wówczas, gdy pomagają w nich dzieci), swobodnie rozmawiających krewnych, którzy
rzadko mają okazję się widzieć oraz rozmaite zabawne sytuacje. Oczywiście miejscem, na którym
prędzej czy póz
niej skoncentruje się uwaga wszystkich domowników, będzie stół  i to właśnie będzie
najlepszy moment, aby uchwycić na zdjęciu wszystkich członków rodziny bez potrzeby zaganiania ich
przed obiektyw.
Fotografując ludzi zebranych przy wspólnym stole należy pamiętać, aby unikać wykonywania zdjęć
osób, które właśnie coś konsumują. Dlaczego? Abstrahując od tego, że ktoś może sobie tego zwyczajnie
nie życzyć, to sama czynność jedzenia stanowi okazję do łatwego uzyskania zdjęć, których tylko
obdarzona wyjątkowym poczuciem humoru osoba nie będzie się wstydzić. Oszczędz
my więc sobie i
innym zakłopotania i raczej nie zajmujmy się fotografowaniem, podczas gdy inni w najlepsze się
opychają. Jeżeli np. wykonujemy zdjęcia podczas kolacji wigilijnej, to uwiecznijmy momenty zasiadania
do stołu, składania sobie życzeń i rozkładania świątecznych potraw, ale potem odłóżmy aparat i nie
dotykajmy go do momentu, w którym większość potraw nie zniknie ze stołu, a odgłosy konsumpcji
zastÄ…pione zostanÄ… przez rozmowy.
Joel Madden wraz z córeczką Harlow Winter Kate, Fot. Justin Coit. Rodzice bawiący się ze swoimi dziećmi to doskonały temat
rodzinnej fotografii reportażowej. Jedynym warunkiem uzyskania udanego zdjęcia tego rodzaju jest umiejscowienie się na
wysokości wzroku dziecka i dyskretne obserwowanie zabawy. Okazja do wykonania ciekawego zdjęcia bardzo szybko pojawi się
sama.
Również jeżeli chcemy sfotografować siebie lub kogoś z dziećmi w ich najbardziej "nautralnym" stanie,
to zamiast ustawiać je do zdjęcia pozowanego, lepszym pomysłem może być przyłączenie się do ich
zabawy lub podpatrzenie, jak pomagajÄ… przy wykonywaniu prac domowych. W takich sytuacjach
koniecznie musimy zejść do "ich" poziomu  tak aby nie fotografować ich z góry. I postępując
stosownie do rad zawartych w jednym z wcześniejszych rozdziałów tego artykułu, za wszelką cenę
starajmy się nie wymuszać na dzieciach żadnych zachowań  niech będą po prostu sobą. Efekty takiej
"współpracy" szybko okażą się bardzo owocne  o czym można się przekonać choćby oglądając zdjęcia
w artykule Marcina Woz
niaka i Dawida Petki pt. "Wiele obiektywów - różne historie: fotografowanie
dzieci".
Światło, światło...
Większość rodzinnych spotkań odbywa się w pomieszczeniach zamkniętych i przy oświetleniu
sztucznym, niezbyt sprzyjającym fotografowaniu. Z reguły jest ono bowiem na tyle słabe, że
fotografowanie przy nim wiązać się będzie z ustawieniem wysokich wartości czułości matrycy (od ISO
6 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
1600 wzwyż) oraz silnego otwarcia przysłony, co nie zawsze będzie możliwe lub pożądane. Ponadto
panoszące się obecnie w naszych domach świetlówki energooszczędne mogą nam zapewnić tak okropną
kolorystykę zdjęć, że ze strachu przed konsekwencjami prawdopodobnie nie odważymy się komukolwiek
pokazać efektów naszej pracy.
Z tych powodów w większości sytuacji zmuszeni będziemy skorzystać z pomocy światła błyskowego. Tu
jednak pojawia się problem z kierunkiem i siłą błysku. Zdecydowanie najgorsze efekty pod tym
względem dają flesze wbudowane w aparaty kompaktowe i lustrzanki  mają bardzo niewielki zasięg, a
ich emitowany równolegle do osi obiektywu błysk sprawia, że zarówno twarze, jak i całe sylwetki
oświetlone są brzydkim "wypłaszczającym" światłem. O darmowym dodatku w postaci efektu
czerwonych oczu u fotografowanych osób nawet nie warto wspominać...
Nicole Richie i Joel Madden z dziećmi, Fot. Justin Coit. Kluczem do uzyskania udanego zdjęcia portretowego jest właściwe
oświetlenie. Gdyby to zdjęcie wykonane zostało z wykorzystaniem błysku na wprost (zwłaszcza przy użyciu lampy błyskowej
wbudowanej w aparat), prezentowałoby się znacznie gorzej, ponieważ rysy twarzy uwiecznionych na nim osób uległyby
kompletnemu spłaszczeniu.
Idealnym rozwiązaniem jest użycie lampy zewnętrznej z odchylanym palnikiem  a najlepiej lamp.
Jeżeli bowiem fotografowanie ogranicza się do jednego pomieszczenia, a my dysponujemy dwoma
fleszami potrafiącymi się ze sobą komunikować, to najlepsze efekty osiągniemy stawiając jedną lampę
w rogu pomieszczenia, wycelowanÄ… w sufit (w charakterze z
ródła światła dopełniającego), a drugą
przypinając do aparatu (światło główne). Jeżeli mamy tylko jedną lampę, to również ona powinna zdać
egzamin, o ile skierujemy jÄ… w górÄ™ (pionowo lub pod kÄ…tem 30°) i zastosujemy nakÅ‚adany z tyÅ‚u
palnika odbłyśnik.
Warto eksperymentować
Zawarte w tym tekście uwagi to zaledwie "program obowiązkowy"  absolutne podstawy fotografii
rodzinnej. Znacznie od nich ważniejszy jest pomysł i radosne eksperymentowanie. Dlaczego bowiem nie
spróbować upodobnić zdjęcia naszej rodziny do jakiegoś znanego obrazu (tak jak pewne amerykańskie
małżeństwo, które zamawiając sesję zdjęciową u fotografa zażyczyło sobie jej stylizacji na jeden z
najsłynniejszych obrazów dwudziestowiecznych Granta Wooda) albo nie poszukać jakiegoś sposobu na
wyciśnięcie z naszych bliskich łez śmiechu? Nie tak dawno mieliśmy przecież okazję dowiedzieć się,
jakie słowo wywołuje u fotografowanych osób najszerszy i najbardziej naturalny uśmiech  może warto
to sprawdzić samemu? Przecież wyobraz
nia ludzka tak naprawdę nie uznaje żadnych granic.
Aha, i jeszcze jedno: podczas wykonywania każdego zdjęcia dobrze jest nacisnąć spust co najmniej
7 z 8 2015-08-15 21:10
Fotografia rodzinna - praktyczny poradnik - z archiwum SwiatObrazu.pl http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-rodzinna-praktyczny-poradnik-z-a...
kilka razy. Jest tak, ponieważ jak wykazało dwóch matematyków, w celu sfotografowania grupy ludzi
mniejszej niż dwudziestoosobowa w sprzyjających warunkach oświetleniowych, należy wykonać co
najmniej tyle następujących po sobie fotek, ile wynosi liczba osób w grupie, podzielona przez trzy.
Warto zauważyć, że za sformułowanie tak ważkiego twierdzenia Nic Svenson i Piers Barnes otrzymali w
2006 roku nagrodę za wybitne osiągnięcie dla rozwoju matematyki. Wprawdzie był to tzw. IQ Nobel,
czyli nagroda przyznawana za najbardziej bezsensowne odkrycia, ale fakt pozostaje faktem 
mrugająca w najbardziej nieodpowiednim momencie osoba każdemu z nas zepsuła niejedno obiecujące
zdjęcie.
www.swiatobrazu.pl
8 z 8 2015-08-15 21:10