Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
19 sierpnia 2011, 14:30 Autor: Radosław Brzozowski
czytano: 90681 razy
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik
Wielu fotografów nie decyduje się na rozpoczęcie
pracy w studio zakładając, że wymaga to
ogromnych nakładów finansowych. Nie zawsze
jest to jednak prawdą; oczywiście, profesjonalne
studia fotograficzne zajmują ogromną przestrzeń,
a ich wyposażenie kosztuje setki tysięcy złotych.
W większości przypadków możemy jednak
osiągnąć podobne bądz
wręcz identyczne
rezultaty przy pomocy wyposażenia o wiele
prostszego i tańszego, wykorzystanego we
własnym mieszkaniu. Niezbędna jest nam jednak
przynajmniej podstawowa wiedza o roli i działaniu
poszczególnych urządzeń.
Publikujemy fragment wydanej pod patronatem
SwiatObrazu.pl książki wydawnictwa Helion pt.
"Fotografia obnażona. Mistrzowskie sesje aktu".
Lampy błyskowe
Dostępne są różne modele i marki lamp. Osobiście korzystam z lamp Durablitz. Najtańsze nie mają
elektronicznej regulacji mocy błysku, co może powodować jego pewną niestabilność - na szczęście
zazwyczaj nie wpływa to znacząco na jakość zdjęcia. Wiele z tych lamp nie zapewnia również płynnej
regulacji mocy błysku czy też mocy światła pilotującego. Na szczęście są to drobne trudności, które
można łatwo pokonać przy odrobinie wprawy.
Końcówki modelujące światło
Dla mnie najważniejszym elementem wyposażenia studia są tak naprawdę właśnie końcówki
modelujące. To one odpowiadają za jakość światła i możliwości kreacji obrazu. Należy tylko pamiętać,
że lampy różnych producentów mogą mieć różne systemy mocowania, co w praktyce oznacza, że
zakupione końcówki mogą pasować nie do wszystkich lamp.
Softboksy
Softboksy sÄ… dostÄ™pne w różnych ksztaÅ‚tach i rozmiarach, od bardzo maÅ‚ych powierzchni (np. 40×60
cm) do ogromnych, o przekątnej przekraczającej półtora metra. Działanie poszczególnych rodzajów
softboksów prezentują zdjęcia i ilustracje poniżej. Należy zauważyć, że softboksy o dużej powierzchni
wymagają stosowania lamp o większej mocy. Jeśli chodzi o mnie, korzystam z dwóch rodzajów lamp - o
mocy 300 Ws i 600 Ws, przy czym lamp o większej mocy używam głównie z dużymi softboksami,
rozświetlam nimi białe tło.
Notatka
Większość lamp produkcji chińskiej wyposażona jest w mocowanie Bowensa. Niestety, zdarza się, że
mocowanie w lampach dwóch różnych firm tylko teoretycznie jest kompatybilne - dokładnie z taką
sytuacją spotkałem się, usiłując zamocować softbox CY na lampach Fighter - dlatego też przed
zakupem lampy innej marki warto jest zwyczajnie przymierzyć do niej posiadane końcówki. W
przypadku lamp marki Fighter mogą się również pojawić różnice między lampami starszymi i
nowszymi, utrudniajÄ…ce bÄ…dz
uniemożliwiające korzystanie z niektórych końcówek studyjnych.
1 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
2 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Zdjęcie to jest wykonane przy użyciu dwóch położonych poziomo lamp typu strip (długich, lecz wąskich softboksów). Dzięki
temu światło pada przede wszystkim na uda i pozostaje równomierne na całej długości, jaką zajmuje modelka.
Więcej przeczytasz w książce pt. "Fotografia obnażona. Mistrzowskie sesje aktu" wydanej
przez wydawnictwo Helion.
[kn_advert]
3 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
W przypadku tego zdjęcia duży softbox znajdujący się po lewej stronie modelki zapewnił światło miękkie, lecz efektywnie
modelujące jej ciało.
4 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Ciało modelki jest oświetlone podobnie jak na poprzednim zdjęciu, chociaż wypełniający cienie strip jest tu silniejszy. Użycie
5 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
dwóch lamp oświetlających tło nadaje mu zupełnie inny charakter.
Parasolki
Dostępne są dwa rodzaje parasolek  rozpraszające światło, które działają podobnie do okrągłego
softboksa oraz odbijające światło. Te drugie dają światło nieco ostrzejsze i bardziej kontrastowe od
emitowanego przez softboksy o podobnym kształcie i wielkości. Zaletą parasolek jest ich niska cena
oraz rozmiary ułatwiające ich składowanie po złożeniu. Warto również pamiętać, że można kupić
parasolki srebrne, dające światło neutralne bądz
lekko chłodne oraz parasolki złote i srebrno-złote,
dające światło ciepłe.
Komentarz
Zwróć uwagę na światło rozjaśniające tło w górnym lewym rogu. To światło pada z parasolki
odblaskowej znajdującej się po tej stronie  tak duże jego rozproszenie stanowi wadę parasolek, w tym
przypadku wykorzystanÄ… kreatywnie.
6 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Jak widać na powyższym przykładzie, parasolki odblaskowe dają miękkie światło, dość podobne do pochodzącego z softboksa,
chociaż zapewniające minimalnie mocniejszy modelunek. Parasolki stanowią najtańszy sposób na uzyskanie miękkiego światła i
często są punktem wyjścia dla fotografów pracujących w studio.
[kn_advert]
Komentarz
Podobnie jak w przypadku poprzedniego zdjęcia, światło rzucone na tło pochodzi z tej samej lampy,
która oświetla modelkę  mając świadomość takiego działania parasolek odbijających, można je
wykorzystać, by uzyskać oświetlenie bardziej skomplikowane, niż wskazywałaby na to liczba użytych
lamp.
7 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Niejednokrotnie dla uzyskania ciekawie oświetlonego zdjęcia wystarcza jedna lampa, w tym przypadku umieszczona nad
modelkÄ….
8 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
SÅ‚oneczka (ang. beauty dish)
Przyznam, że jest to moje ulubione narzędzie pracy. W zależności od wielkości, koloru i zastosowanej
powierzchni rozpraszającej lub kierującej światło, pozwala ono uzyskać ogromną rozpiętość efektów
oraz zapewnia niezwykłą wręcz kontrolę nad światłem. W moim studio znajdują się słoneczka w dwóch
rozmiarach  o średnicy 42 i 70 cm; na każde z nich mogę założyć płótno rozpraszające (takie jak na
softbox) i plaster miodu.
Duże słoneczko z założonym plastrem miodu
Małe słoneczko z założonym dyfuzorem
Słoneczko użyte bez płótna czy plastra daje światło ostre, jaskrawe, o stosunkowo dużym kontraście. Z
płótnem daje światło podobne jak softbox, o nieco większej sile modelującej, a z plastrem miodu 
bardzo kontrastowe. To ostatnie można precyzyjnie ukierunkować, decydując, które fragmenty
fotografowanej sceny będą oświetlone, a które nie.
9 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
10 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
11 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Na obu zdjęciach słoneczka połączone z plastrem miodu pozwalają na precyzyjne "wycelowanie" światła, tworząc jednocześnie
ostry światłocień na ciele modelki.
12 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Czasze odblaskowe
Czasze odblaskowe, często sprzedawane w komplecie z lampą, mają na celu skierowanie całego błysku
w stronę fotografowanego obiektu. Dają światło ostre i kontrastowe. Nieumiejętnie użyte mogą
prowadzić do przepalenia. Bardzo często korzysta się z nich w połączeniu z wrotami i plastrem miodu
lub żelem barwnym.
13 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Widzimy tu dwa bardzo podobne zdjęcia, wykonane przy różnych z
ródłach światła. Pierwsze zdjęcie zostało oświetlone dwiema
lampami wyposażonymi jedynie w klosze, drugie  tymi samymi lampami, na które założyłem parasolki odblaskowe. Różnicę w
kontrastach widać od razu. Ponieważ zależy mi na pokazaniu działania światła, zdjęcia nie były poddawane żadnym zabiegom
edycyjnym.
[kn_advert]
14 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Wrota nakładane na czaszę pozwalają na ograniczenie pola, na które pada światło. Przymknięcie wrót powoduje, że światło
oświetla jedynie wybrany fragment zdjęcia. Zazwyczaj pozwalają one również na zamontowanie plastrów miodu czy żeli
barwnych (często sprzedawane są w komplecie z nimi). Podobnie jak sama czasza, dają światło ostre i kontrastowe, zapewniają
jednak większy stopień kontroli nad nim.
15 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Strumienice
Zwężające się ku przodowi lejki, często zakończone niewielkim plastrem miodu, pozwalają na bardzo
precyzyjne ukierunkowanie światła. Wykorzystuje się je, gdy należy jedynie doświetlić włosy czy inny
niewielki fragment obrazu.
16 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Jak widać na powyższym zdjęciu, światło ze strumienicy pada na niewielki obszar obrazu. Stosunkowo rzadko używa się
strumienicy jako jedynego z
ródła światła. Znakomicie nadaje się ona do oświetlania tła lub wybranego fragmentu zdjęcia, co
zostanie pokazane w rozdziale poświęconym pracy z dwiema lampami.
[kn_advert]
Plastry miodu
Kolejne narzędzie, bez którego nie wyobrażam sobie pracy w studio, to plastry miodu. Mogą być
zakładane na większość końcówek (nawet na softboksy). Każdy plaster miodu składa się z dużej liczby
niewielkich kanalików. W chwili, gdy przechodzi przez nie światło (rozproszone), promienie niebiegnące
bezpośrednio w kierunku fotografowanego obiektu ulegają pochłonięciu, co sprawia, że powstaje światło
bardzo silnie ukierunkowane. Im szersze będą ścianki tworzące plaster miodu, tym silniejsze będzie
ukierunkowanie światła. Ponieważ plaster powoduje wygaszenie części promieni emitowanych przez
lampę, jego zastosowanie będzie wywoływać spadek siły światła.
17 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Plaster miodu wygasza promienie nieskierowane bezpośrednio na fotografowany obiekt. Dzięki temu
światło po przejściu przez niego będzie silnie ukierunkowane.
Jak widać na załączonych zdjęciach, plaster miodu przepuszcza tylko światło padające na niego pod
odpowiednim kÄ…tem.
[kn_advert]
18 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Na tym zdjęciu zastosowano dwie wyposażone w słoneczka i plastry miodu lampy, które ostatecznie stały się częścią
kompozycji. Bardzo silnie ukierunkowane światło pozwala na uzyskanie mocno podświetlonego obrysu postaci.
19 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
To zdjęcie pokazuje działanie pojedynczej lampy wyposażonej w słoneczko o średnicy 70 cm oraz plaster miodu, umieszczonej
nad modelką. Silnie ukierunkowane światło uwydatnia rzez
bę ciała, powodując jednocześnie powstanie głębokiego cienia pod
biustem modelki.
Statywy, pantografy itp.
Najwygodniejszym sposobem zamocowania lamp jest podwieszenie ich pod sufitem. Niestety, jest to
możliwe jedynie wtedy, gdy dysponujemy stałym studiem o odpowiedniej wysokości i mamy dość
pieniędzy, ponieważ jest to rozwiązanie najdroższe. Częściej korzystamy ze statywów oświetleniowych o
różnej wysokości.
Oczywiście, możemy skorzystać ze statywów renomowanych zachodnich producentów. Oznaczać to
będzie jednak duże koszty. Tańszym rozwiązaniem są statywy chińskie, których cena nie powinna
przekraczać 70 zł za sztukę. Oprócz zwyczajnych statywów oświetleniowych warto też kupić tak zwany
żuraw, pozwalający na umieszczanie lamp w nietypowych miejscach.
20 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Na rynku dostępne są statywy o różnych wysokościach i udz
wigu. Nie zawsze warto kupować statywy
największe, ponieważ nie pozwalają one na umieszczenie lampy na niedużej wysokości nad podłogą.
Standardowe statywy nie pozwalają na umieszczenie lamp poniżej określonej wysokości. Problem ten
można rozwiązać, korzystając z żurawia oświetleniowego lub najtańszego ze statywów  tak zwanego
pieska.
[kn_advert]
Kupując statywy, warto pamiętać o kilku rzeczach:
a. Główki statywów mogą mieć różne średnice. Należy pamiętać, by średnica końcówki statywu była
taka sama jak otwór mocujący lampy.
b. Im cięższy statyw i im szersza jego podstawa, tym będzie on stabilniejszy. Jeśli planujemy pracę
jedynie z małymi lampami i lekkimi końcówkami (parasolki, wrota, strumienice i małe softboksy),
wystarczą nam lekkie (najtańsze) statywy. Jeśli zamierzamy korzystać z dużych softboksów czy dużych
słoneczek, konieczne będą statywy cięższe i stabilniejsze, a co za tym idzie, również droższe.
c. W statywach występują różne rodzaje zacisków. Niektóre z nich mogą się rozluz
niać, co oznacza, że
powinniśmy zadbać o to, by oprócz statywów nabyć kluczyk umożliwiający ich dokręcanie.
Żuraw oświetleniowy umożliwia umieszczenie lampy w miejscach niedostępnych dla standardowych
statywów.
21 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Zdjęcie to doskonale ilustruje możliwości kreacji obrazu za pomocą żurawia i jednej lampy umieszczonej nad modelką.
TÅ‚a
Systemy mocowania teł
Najprostszym rozwiązaniem jest nabycie stojaka przenośnego. Jest on nieco niewygodny w obsłudze,
przede wszystkim dlatego, że można na nim umieścić jedynie pojedyncze tło. Z drugiej strony, po
spakowaniu stojaka w znajdującą się w komplecie torbę, można go bez problemu przenosić i ustawiać
w dowolnym miejscu. Jest to szczególnie ważne, jeśli nie korzystamy ze stałego studia. Bardziej
profesjonalne rozwiązanie stanowi system mocowania teł na ścianie lub pod sufitem  systemy
chińskie można kupić już za kilkaset złotych, zachodnie kosztują po kilka tysięcy złotych. Niestety, aby
móc z nich efektywnie korzystać, potrzebne jest stałe studio. Dużą zaletą takiego rozwiązania jest to, że
na jednym systemie można umieścić kilka teł zwijanych i rozwijanych w miarę potrzeb. Znakomicie
ułatwia to pracę i zmniejsza zużycie teł.
TÅ‚a
22 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Do dyspozycji mamy trzy rodzaje teł  tła kartonowe, fizelinowe i tak zwane gnieciuchy, czyli tła
materiałowe. Można oczywiście skorzystać również z malowanych teł scenkowych czy teł przenośnych,
chociaż osobiście powątpiewam w ich przydatność przy fotografii aktu.
TÅ‚a kartonowe
Tła kartonowe stanowią rozwiązanie najbardziej profesjonalne; są one gładkie, dostępne w szerokiej
gamie kolorów. Właśnie te tła znajdują się w wyposażeniu profesjonalnych studiów fotograficznych.
Niestety, oprócz zalet mają one również kilka poważnych wad. Przede wszystkim są dość kosztowne 
jedna rolka tła o długości 11 metrów kosztuje blisko 300 zł. Tła te dość łatwo ulegają uszkodzeniu czy
zniszczeniu  w końcu wykonane są z papieru. Teł takich nie można wyprać czy wyczyścić  w
przypadku zużycia po prostu odcinamy uszkodzony fragment. Warto też pamiętać, że zwinięte na rolkę
tła nie powinny leżeć, gdyż może to doprowadzić do powstania zagnieceń  trzeba je albo zawiesić na
systemie mocowania albo przechowywać w pozycji pionowej.
TÅ‚a fizelinowe
Tańszą alternatywą dla teł kartonowych są tła fizelinowe. Tła te wyglądają jednak mniej korzystnie,
szczególnie jeśli duża głębia ostrości powoduje, że zarejestrowana zostaje faktura tła. Często oprócz
faktury widoczne są na nich wszystkie nierówności, co oznacza, że przy pracy z takimi tłami musimy
poświęcić nieco więcej czasu na edycję zdjęć. Ogromną zaletą teł fizelinowych jest ich niska cena 
rolkę o szerokości 2,7 metra i długości 5 metrów można nabyć za około 40 zł. Są one również odporne
na uszkodzenia mechaniczne czy zabrudzenie i wilgoć, co sprawia, że mają większą trwałość niż tła
kartonowe.
Tła materiałowe
Możemy mieć do dyspozycji tła materiałowe o jednolitej barwie (np. czarne) oraz wielobarwne, tzw.
gnieciuchy. Zwykle są one utrzymane w jednolitej tonacji barwnej. Zaletą gnieciuchów jest ich trwałość
 można je wielokrotnie prać, ponieważ z założenia są pogniecione i nie musimy przejmować się
nierównościami. Bardzo często ich kolorystyka wydaje się w pierwszej chwili nieciekawa, niemniej
jednak polecam posiadanie przynajmniej jednego takiego tła w studio.
Notatka
Osobiście mam taki gnieciuch żółtobrązowy  prawie nigdy nie używam go jako tła; bardzo dobrze
sprawdza się on jako pokrowiec na stoliki czy krzesełka używane na zdjęciach.
Notatka
Gładkie materiałowe tło czarne sprawdza się co najmniej równie dobrze, jak tło kartonowe, a jest od
niego o wiele trwalsze. Dlatego też tło takie jest bardziej opłacalne, pomimo jego wyższej ceny. W
dodatku czarne tło materiałowe jest zwykle ciemniejsze (odbija mniej światła) niż tło kartonowe czy
fizelinowe.
Notatka
W przypadku teł materiałowych o jednolitej barwie nie ma konieczności kupowania gotowych teł, które
często są trudno dostępne, a przede wszystkim drogie. O wiele taniej jest nabyć w sklepie z tkaninami
dwa pasy odpowiedniego materiału, a następnie zszyć je razem, by uzyskać tło o odpowiednich
wymiarach. Pozwala to nie tylko na pozyskanie znacznie tańszego tła, ale zwiększa również liczbę
dostępnych kolorów.
Notatka
Warto też pamiętać, że nie zawsze jest nam potrzebne tło pełnowymiarowe  czasami wystarczy
niewielki fragment. Jest to dobre rozwiązanie szczególnie wtedy, gdy chcemy wykorzystać tło w kolorze
nietypowym, którego prawdopodobnie nie będziemy potrzebowali ponownie.
Notatka
Teoretycznie tła fizelinowe można prać  jednak nie polecam tego rozwiązania z dwóch powodów. Po
pierwsze, koszt zakupu nowego tła jest zwykle taki sam jak koszt oddania go do pralni lub niższy. Po
drugie, tło takie po praniu jest jeszcze bardziej nierówne i pogniecione, co czyni pracę z nim o wiele
trudniejszÄ….
23 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Powierzchnia tła fizelinowego nie jest gładka; znajdują się na niej zagłębienia nadające tłu nieatrakcyjny wygląd.
Z kolei tło kartonowe zapewnia niemal idealną gładkość.
24 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Do wykonania tego zdjęcia zastosowałem jako tło kawałek materiału o wymiarach nieco poniżej półtora metra na 2 metry 
dzięki ciasnemu kadrowi i odpowiedniemu oświetleniu rozmiar ten okazał się całkowicie wystarczający.
Użycie światła do zmiany charakterystyki tła
Należy pamiętać, że obraz fotograficzny jest tworzony za pomocą światła  oznacza to, że wygląd tła
może zmieniać się w zależności od użytego oświetlenia. Poniżej prezentuję zdjęcia wykonane z
wykorzystaniem jedynie trzech teł  szarego tła fizelinowego oraz kartonowego i burożółtego tła
materiałowego typu gnieciuch.
25 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
1. Ponieważ modelka i lampa znajdują się w dość dużej odległości od tła, zostało ono zarejestrowane jako całkowicie czarne.
26 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
[kn_advert]
2. W tym przypadku użycie jednej lampy skierowanej na tło utworzyło na nim jasne koło, podczas gdy skraje, a szczególnie
narożniki, pozostają ciemne, prawie czarne.
27 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
3. Na poniższym zdjęciu tło oświetlone miękkim światłem jest niemal równomiernie szare.
28 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
4. Tym razem nieco inaczej ustawione miękkie lampy dają tło oświetlone bardziej dynamicznie, tworząc na zdjęciu złudzenie
ruchu.
29 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
5. Wbrew pozorom zdjęcie to zostało wykonane całkowicie tradycyjnymi metodami. Jedyna ingerencja elektroniczna polegała na
usunięciu pasków przytrzymujących skrzydełka. Dzięki oświetleniu dwiema lampami z kolorowymi żelami tło zmieniło kolor.
Skierowanie na twarz modelki dość mocno skupionego światła białego spowodowało nadanie zarówno twarzy, jak i rękom
naturalnego zabarwienia, dzięki czemu postać niejako wyłania się z kolorowej poświaty.
30 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
6. W oryginale każdy z elementów tworzących to zdjęcie ma inny kolor  od szarości tła przez kolor ciała modelki do tła
burożółtego. Uważne oświetlenie i konwersja na obraz czarno-biały pozwoliły na uzyskanie harmonijnych tonów.
31 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
7. Na tym zdjęciu wykorzystano dokładnie to samo tło materiałowe, co w poprzednim przypadku. Inne oświetlenie i zmiana
kontrastu w Photoshopie nadały mu nowy charakter.
Jak widać, to samo, proste wyposażenie zapewnia bardzo zróżnicowane efekty.
32 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Światłomierz
Jest to najdroższy, poza aparatem fotograficznym, element wyposażenia studia, niemniej jednak, jeśli
tylko jesteś w stanie wydać potrzebną sumę pieniędzy, bardzo polecam jego zakup. Aparaty cyfrowe są
wyposażone w wyświetlacze pozwalające na ocenę oświetlenia zdjęcia, można też posłużyć się
histogramem, ale tylko światłomierz ręczny pozwala na dokładną ocenę siły światła emitowanego przez
poszczególne lampy i określenie stosunku między błyskami padającymi z różnych stron.
[kn_advert]
Synchronizacja błysku
Niemal każda lampa jest sprzedawana w komplecie z kablem synchronizacyjnym. Wiele aparatów jest
fabrycznie wyposażanych w gniazdo synchronizacyjne  jeśli aparat takowego nie posiada, można
niewielkim kosztem nabyć kostkę synchronizacyjną, którą montuje się w stopce lampy.
[kn_advert]
Notatka
Jeśli mamy aparat marki Sony lub Minolta, niestety nie będziemy mogli skorzystać ze standardowych
kostek synchronizacyjnych  aparaty te mają szczególny kształt gorącej stopki, wymagający
stosowania elementów dedykowanych. Dedykowana kostka produkcji Sony kosztuje niewiarygodne 600
zł  na szczęście jej chiński odpowiednik jest dostępny za ok. 50 zł. Posiadacz aparatu marki Sony
powinien nabyć kostkę, nawet jeśli jego aparat ma gniazdo umożliwiające podłączenie kabla
synchronizacyjnego  w innym przypadku nie będzie miał on możliwości użycia wyzwalaczy radiowych.
Alternatywą dla kabli są wyzwalacze radiowe. Każdy taki wyzwalacz składa się z nadajnika
montowanego na gorÄ…cej stopce aparatu i odbiornika montowanego w gniez
dzie synchronizacyjnym
lampy. Produkowane są odbiorniki zasilane z sieci oraz na baterię. Jeśli mamy do dyspozycji kilka
odbiorników pracujących na tym samym kanale, możemy podłączyć je do kilku lamp  w ten sposób
jednocześnie wyzwalamy je wszystkie, nie martwiąc się o to, czy ich fotokomórki zadziałają. W
przypadku pracy z plastrami miodu jest to praktycznie jedyne skuteczne rozwiÄ…zanie.
Notatka
Teoretycznie każda lampa studyjna jest wyposażona w fotokomórkę. Oznacza to, że wystarczy wyzwolić
jedną lampę  pozostałe "zobaczą" jej błysk i również błysną. W praktyce niestety to rozwiązanie nie
zawsze się sprawdza. Jeśli korzystamy z kilku lamp z końcówkami silnie kierunkującymi światło (np.
słoneczkami połączonymi z plastrem miodu czy strumienicami), istnieje duże prawdopodobieństwo, że
będziemy musieli wyzwolić każdą lampę z osobna. Jest to możliwe, jeśli kable synchronizacyjne są
podłączone do specjalnego rozdzielacza lub gdy używamy wyzwalaczy bezprzewodowych pracujących
na tym samym kanale.
Kabel jest niemal niezawodnym (i najtańszym) sposobem wyzwalania lampy studyjnej. Niestety, ma on
też kilka wad, na przykład łatwo się w niego zaplątać. Słyszałem o lampach przewróconych przez
niefortunne szarpnięcie za kabel. Ponadto ma on zwykle dość ograniczoną długość. Oprócz tego czasami
33 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
potrzebujemy wysłać sygnał jednocześnie do co najmniej dwóch lamp.
Notatka
W sprzedaży są dostępne wyzwalacze jedno- i wielokanałowe  sprzedawcy zazwyczaj twierdzą, że
lepiej jest nabyć wyzwalacz wielokanałowy. Jest to prawdą jedynie w sytuacji, gdy w bezpośrednim
sąsiedztwie pracuje dwóch fotografów korzystających z wyzwalaczy radiowych  jeżeli będą oni
korzystali z tego samego kanału, będą sobie wzajemnie wyzwalali lampy. Jeśli w swojej najbliższej
okolicy jesteś jedyną osobą korzystającą z oświetlenia studyjnego, w zupełności wystarczy Ci tańszy
wyzwalacz jednokanałowy. Kupując kilka identycznych wyzwalaczy jednokanałowych, masz możliwość
jednoczesnego wyzwalania kilku lamp.
Notatka
Jeśli zamierzamy przełożyć odbiornik do innej lampy, trzeba zwrócić uwagę na kształt wtyczki
odbiornika  o wiele trwalsze są wtyczki zagięte, takie jak na zdjęciu. Nie należy nigdy wyciągać
wtyczki, ciągnąc za kabel. W tej sytuacji nie warto również kupować odbiorników zasilanych z sieci,
które generalnie nie są zbyt wygodne w przekładaniu.
Inne
Zupełnie niemożliwe jest przewidzenie, jakie przedmioty przydadzą się jako element zdjęcia  mogą to
być kolorowe materiały, szale, sznurki, biżuteria, rękawiczki, pióra, elementy odzieży, pluszowe zabawki
czy meble. Każde niemal studio z czasem "obrasta" niezłą kolekcją takich właśnie przedmiotów.
Ponieważ nie potrafię przewidzieć, jakie elementy uznasz za przydatne na zdjęciu, pominę je zupełnie.
Poniżej natomiast podaję listę sprzętów, które przydadzą się z całą pewnością.
PÅ‚aszczyzny odbijajÄ…ce i ekrany
Najprostszym rozwiązaniem jest oczywiście kupienie gotowych płaszczyzn odbijających  chińskie
blendy można kupić już za kilkadziesiąt złotych. Osobiście jestem zwolennikiem używania płaszczyzn
domowej roboty, których stosowanie pozwala na większą różnorodność uzyskiwanych efektów. Świetnie
na przykład sprawdzają się białe kapy, płyty z pleksi czy wreszcie brystol albo biała tektura. Aby
uzyskać silniejsze odbicie, można powierzchnię okleić srebrną folią aluminiową czy spryskać srebrzanką.
Jeszcze silniejsze odblask da lustro. Płaszczyzny odbijające pozwalają na wypełnienie cieni poprzez
odbicie światła lampy. Dzięki nim ograniczymy również liczbę wykorzystywanych lamp. Z kolei
pomalowane na czarno ekrany mogą być użyte w celu pogłębienia cieni.
Meble
Przede wszystkim przydatne są meble umożliwiające zmagazynowanie całego niezbędnego
wyposażenia. Oprócz tego potrzebujemy mebli, które wykorzystamy na zdjęciach. Przydają się tu
różnego rodzaju krzesła, stołki, fotele, stoliki czy sześciany o różnym kształcie i barwie  każdy fotograf
ma indywidualne preferencje, warto jednak o takich elementach myśleć zawczasu.
Kosmetyki
Przy fotografii aktu bardzo przydaje się oliwka i balsam do ciała  warto mieć ich zapas. Należy
upewnić się, że modelka przyniesie ze sobą puder. Można również zakupić transparentny, sypki,
matujący puder wraz z pędzlem do jego nakładania.
34 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Notatka
Posmarowanie skóry oliwką powoduje, że znacznie silniej odbija ona światło. Daje to na zdjęciach
przyjemny efekt, szczególnie w połączeniu z kroplami wody.
Notatka
Podkłady czy fluidy niestety sprawdzają się bardzo kiepsko, nie wytłumiając odblasków na skórze, a
czasami wręcz je potęgując  należy ich unikać. Nadto, jeśli są one zbyt grubo nałożone, rolują się w
załamaniach skóry i zmarszczkach mimicznych.
Zasilanie
Oświetlenie studyjne z wyjątkiem opisanych wcześniej przenośnych lamp błyskowych wymaga energii
elektrycznej z sieci. Jeśli pracujemy w pomieszczeniu, jedynym problemem jest odpowiednia liczba
gniazdek (wyobraz
sobie pracę z sześcioma lampami, wiatrakiem, laptopem i magnetofonem); jeśli jest
ich za mało, trzeba zaopatrzyć się w przedłużacz. Prawdziwe trudności zaczynają się, gdy chcemy
pracować z lampami w terenie  poniżej wymieniam sposoby zapewnienia sobie zasilania.
Przedłużacze
Sposób najprostszy, pod warunkiem że w promieniu kilkudziesięciu metrów znajdziemy gniazdo
elektryczne.
Samochód
Każdy samochód ma gniazdo zapalniczki, do którego można podłączyć przetwornicę  a do niej z kolei
przedłużacz czy lampę. Warto pamiętać, by w czasie sesji nie wyłączać silnika  inaczej możemy mieć
spore trudności z jego uruchomieniem.
Akumulator i przetwornica
Chińskie przenośne zestawy zasilające to nic innego jak akumulator połączony z przetwornicą. O wiele
taniej i łatwiej jest kupić te elementy osobno. Akumulator o średniej pojemności kosztuje około 300 zł,
a przetwornica 100 zł. Alternatywą jest wykorzystanie zasilacza komputerowego typu UPS. W obu
wypadkach warto wykręcić z lamp żarówki pilotujące, co znacznie zwiększy liczbę dostępnych błysków.
Notatka
Jeśli wybierzesz podane obok rozwiązanie, przed pracą koniecznie zapoznaj się z instrukcją obsługi
akumulatora  inaczej ryzykujesz niebezpieczny wypadek.
Lampy z własnym zasilaniem
Obecnie są dostępne lampy o mocy 300 Ws z generatorem (zestaw złożony z dwóch lamp i generatora)
i lampy o mocy 500 Ws z zasilaczem  każda lampa z własnym zasilaczem akumulatorowym. Pierwsze
z tych rozwiązań kosztuje ok. 1500 zł, ma jednak tę wadę, że do lamp można montować jedynie
parasolki. Drugie, chociaż wszechstronniejsze, jest o wiele droższe, ponieważ pojedyncza lampa
kosztuje 1500 zł. Dodatkową wadą takiego rozwiązania jest ograniczona liczba błysków, jakie zestaw
gwarantuje  w zależności od mocy lamp jest to od 100 do 600 błysków.
Przenośny generator spalinowy i ochrona antyprzepięciowa
Wysokiej klasy generator znanego producenta jest bardzo drogi, ale tanie urzÄ…dzenie produkcji
chińskiej można nabyć za około 400 zł. Małe generatory są stosunkowo łatwe w transporcie i dają się
zwyczajnie przenieść (ich wymiary to okoÅ‚o 30×30×30 cm, a waga wraz z paliwem to mniej wiÄ™cej 20
kg). Oprócz ceny rozwiązanie takie ma istotną zaletę  nawet najtańsze generatory pozwalają na cztery
godziny nieprzerwanej pracy bez konieczności ponownego ładowania akumulatorów. Należy jedynie
pamiętać, że są one zasilane silnikami spalinowymi i nie mogą być używane w zamkniętych
pomieszczeniach. Poważną wadą tanich generatorów spalinowych jest to, iż nie zapewniają
wystarczająco stabilnego napięcia  warto np. skorzystać z komputerowego UPS-a wpiętego między
generator a lampę, w innym przypadku z dużym prawdopodobieństwem spalimy lampy.
Na zakończenie tego rozdziału chciałbym zwrócić uwagę na jeszcze jedną bardzo ważną rzecz.
35 z 36 2015-08-15 21:15
Fotografia aktu: wyposażenie studia fotograficznego - praktyczny poradnik http://www.swiatobrazu.pl/fotografia-aktu-wyposazenie-studia-fotograf...
Opisywałem wcześniej wyposażenie studia tak, jakby wszystkie zdjęcia powstawały właśnie w studio.
Nie jest to jednak prawdą  mnóstwo zdjęć wykonuje się w plenerze przy wykorzystaniu światła
zastanego, często modyfikowanego za pomocą płaszczyzn odbijających czy też ekranów lub przy użyciu
światła mieszanego. Jeśli nie zamierzamy całej naszej pracy koncentrować w studio, to trzeba zadbać o
odpowiednią mobilność sprzętu.
www.swiatobrazu.pl
36 z 36 2015-08-15 21:15