Maszyny rolnicze,
ogrodnicze i leśne
cz. III. Maszynoznawstwo leśne
Wykłady Ćwiczenia
audytoryjne
15 h
15 h
Egzamin
Treści programowe Podstawowa literatura
1) Botwin M., Botwin J.: Maszynoznawstwo leśne: podręcznik dla studentów wydziałów leśnych akademii
1) Wprowadzenie. Treści programowe i podstawowa literatura. Specyfika maszyn i narzędzi leśnych. Syste-
rolniczych
matyka środków technicznych używanych do uprawy i pielęgnacji gleb leśnych.
2) Narzędzia do uprawy i pielęgnacji gleby. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne pługów lemieszo- 2) Drwal
wych i talerzowych, pogłębiaczy, kultywatorów, bron, wałów i pielników.
3) Kamioski E.: Poradnik leśnika
3) Maszyny do odnawiania lasów i zalesiania gruntów. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne aktyw-
4) Kubiak M.: Transport leśny
nych pługów, bron, łopat i motyk, glebogryzarek, glebofrezarek oraz rozdrabniaczy pozostałości leśnych.
5) Laurow Z.: Pozyskiwanie drewna
4) Narzędzia i maszyny do produkcji materiału sadzeniowego. Systematyka i rozwiązania konstrukcyjne
6) Praca zbiorowa: Maszyny do uprawy i pielęgnacji gleby
siewników, podcinaczy korzeni oraz wyorywaczy sadzonek.
7) Praca zbiorowa: Maszyny do hodowli i ochrony lasu
5) Narzędzia i maszyny do umieszczania sadzonek w glebie. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne sa-
dzarek, świdrów glebowych i przesadzarek drzew.
8) Radzimioski S.: Transport leśny
6) Maszyny i urządzenia do ochrony i pielęgnacji lasu. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne kos spali- 9) Szumicki D., Urbaniak W.: Budowa i obsługa techniczna forwarderów i harwesterów materiały do
nowych, kosiarek, sekatorów, pił, podkrzesywarek, pilarek specjalnych, opryskiwaczy, opylaczy i sprzętu
szkoleo operatorów
do ochrony przeciwpożarowej.
10) Sztyber J.F.: Narzędzia i maszyny do głównych operacji pozyskiwania drewna: notatki autoryzowane
7) Maszyny i urządzenia do zbioru i pozyskiwania nasion. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne dra-
bin, podnośników, otrząsaczy wyłuszczarni, wyłuszczarek, odskrzydlaczy oraz urządzeo czyszczących i sor- 11) Więsik J.: Maszyny leśne. Częśd I. Maszyny do uprawy i pielęgnacji gleby
tujących nasiona.
12) Więsik J.: Maszyny leśne. Częśd II. Maszyny do hodowli i ochrony lasu
8) Maszyny i urządzenia do pozyskiwania drewna. Systematyka oraz rozwiązania konstrukcyjne pilarek,
13) Więsik J. (red.): Pilarki przenośne budowa i eksploatacja
maszyn ścinkowych oraz kombajnów zrębowych (harwesterów).
14) Więsik J., Aniszewska M.: Urządzenia techniczne w produkcji leśnej. Tom 1. Urządzenia do hodowli
i ochrony lasu
15) Prospekty i materiały reklamowe firm produkujących maszyny leśne
1. Wprowadzenie 2. Możliwości mechanizacji prac leśnych
TECHNICY PRZYRODNICY
Występuje odpływ ludzi z leśnictwa do innych gałęzi gospodarki
Prace leśne są najczęściej bardzo uciążliwe i wymagają dużego
wysiłku fizycznego
Potrzeba
mechanizacji
Projektowanie maszyn Doskonalenie zasad
Prace wykonywane w lasach są często niebezpieczne
(szczególnie przy pozyskiwaniu i transporcie drewna)
do odpowiednich zabiegów hodowlanych
Leśnicy dążą do uzyskiwania jak najwyższej jakości prac leśnych
Mechanizacja prac leśnych
1
3. Wymagania w zakresie konstrukcji maszyn leśnych 3. Wymagania w zakresie konstrukcji maszyn leśnych
Wszystkie maszyny muszą byd certyfikowane (znak CE na wyrobie).
Jakośd maszyn �� ISO 9000
Obowiązek oznaczenia maszyny (wyrobu) �� producent.
ISO 9001  normy obejmujące wszystkie czynności od zaprojektowania
Możliwa identyfikacja maszyny w zakresie:
wyrobu, poprzez jego skonstruowanie, zainstalowanie,
 kto jest producentem maszyny,
produkcję i serwis,
 kiedy maszyna została wyprodukowana (w którym dniu),
ISO 9002  nadzorowanie procesu produkcji,
 z jakich elementów maszyna jest zbudowana,
ISO 9003  kontrola produktu finalnego,
 z jakich materiałów maszyna została wyprodukowana.
ISO 9004  przewodnik dla jednostek usługowych o tym, jak realizowad
wymagania klientów,
ISO 14000  system zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie.
G� Uwaga!
Znak CE nie jest znakiem jakości.
Odpowiedzialnośd za wypadki �� producent.
Certyfikacja:
�� producent na podstawie otrzymanego od instytucji niezależnej protokołu certyfika-
cji,
�� instytucja niezależna.
4. Warunki pracy maszyn leśnych 4. Warunki pracy maszyn leśnych
Mają solidną, mocną konstrukcję,
Powierzchnie leśne
Mają odpowiednie urządzenia zabezpieczające je przed
uszkodzeniami,
" były albo w ogóle, albo przez długi okres nie uprawiane, przez co występują na
Zakres regulacji położenia elementów roboczych jest bardzo duży,
nich naturalne nierówności, a podłoże ma niewielką wytrzymałośd,
Maszyny
przez co jest możliwe nastawienie i utrzymanie wymaganych
do uprawy
" przy odnawianiu niekarczowanych zrębów występują pniaki po usuniętych
parametrów pracy,
i pielęgnacji
drzewach dojrzałych (300 400 pniaków na 1 ha),
gleb leśnych
" w glebie są usytuowane korzenie drzew (korzenie boczne mogą sięgad niekie-
Ze względu na występowanie szeregu przeszkód terenowych
dy do kilkunastu metrów w bok, przy czym zasadnicza ich masa występuje na
mają niewielką szerokośd roboczą,
głębokości do 30 cm),
" znajdują się na nich drzewa drugiego piętra i krzewy, a także rośliny runa
W przypadku maszyn i narzędzi do pielęgnacji gleby nie jest dozwolone
leśnego.
uszkadzanie systemu korzeniowego rosnących na plantacji drzewek
(stosowanie układów jezdnych o małym nacisku jednostkowym).
5. Systematyka maszyn do uprawy i pielęgnacji gleb leśnych 5. Systematyka maszyn do uprawy i pielęgnacji gleb leśnych
Sposób agregatowania
Kryteria podziału maszyn i narzędzi
z ciągnikiem
do uprawy oraz pielęgnacji gleb leśnych
zawieszane półzawieszane przyczepiane
sposób
sposób działania rodzaj
warunki konstrukcja
agregatowania elementów wykonywanego
pracy i przeznaczenie
z ciągnikiem roboczych zabiegu
na glebę Sposób działania elementów
roboczych na glebę
aktywne bierne
Warunki pracy
Rodzaj wykonywanego zabiegu
do wykonywania
do funkcjonowania do funkcjonowania
i konserwacji pasów
w szkółkach na uprawach leśnych
przeciwpożarowych
do uprawy do uprawy do pielęgnacji
podstawowej uzupełniającej gleby
2
5. Systematyka maszyn do uprawy i pielęgnacji gleb leśnych
Pługi
Pogłębiacze
Kultywatory
Brony
Wały uprawowe
Konstrukcja
i przeznaczenie
Włóki
Pielniki (opielacze)
Glebogryzarki
Glebofrezarki,
Motyki i łopaty mechaniczne
3