HI-END CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
Nazwanie jakiegokolwiek urządzenia potworem zwykle dobrze nie rokuje; tym bardziej urządzenia audio,
a już szczególnie konstrukcji hi-endowej, która z założenia powinna być piękna pod każdym względem.
awet zwolennicy surowego wzornic- tu rozsmarować. Jest już więc banałem stwier- 55-cm, każdy o masie 1000kg (tysiąc). Na pewno
twa właS
ciwego niektórym firmom dzenie, że do tej pory nie testowaliS
my w Audio przez drzwi nie weszły, dlatego też konstrukto-
audiofilskim, mogą nazwać niemal ani subwoofera podobnej wielkoS
ci, ani nawet rzy Cabasse, decydując się na opracowanie hi-
Ndowolne, ale lubiane produkty  na będącego połową Saturna. Ale... takie są. I to endowego subwoofera  domowego , musieli
swój sposób pięknymi. Niemal dowolne, bo jed- jeszcze większe! Jednak nie spotkamy ich na sa- zmniejszyć jego masę i wymiary, a więc pójS
ć na
nak Saturna 55 nie można nazwać pięknym  na lonach hi-endu, ale w instalacjach profesjonal- kompromis... Proponuję dla ważącego już tylko
żaden sposób . OczywiS
cie ten kategoryczny sąd nych. Stamtąd też swój rodowód czerpie Saturn 200kg Saturna 55 nagrodę EISA w nowej katego-
jest arbitralny, ale dla oburzonych takim bezape- 55. Otóż Cabasse jest autorem systemu dla kina rii  Europejski kompromis roku . Ale zamówie-
lacyjnym rozstrzygnięciem sprawy urody Saturna  La Geode w Paryżu, w którym pracują m.in. nie na taki kompromis złożyli oczywiS
cie deale-
mam propozycję ugody. Przecież można, a na- 4 subwoofery, każdy o pojemnoS
ci trzech met- rzy z USA.
wet należy uznać (znowu się rządzę), że są takie rów szeS
ciennych, każdy z dwoma głoS
nikami
gatunki sprzętu, dla których okreS
lenie  potwór
może być komplementem. Na myS
l przychodzą
potężne końcówki mocy, ale i właS
nie subwoo-
fer. Zwłaszcza ci, którzy nie wierzą w możliwoS
-
ci nowoczesnych, ale umiarkowanej wielkoS
ci
przetworników niskotonowych  long-throw ,
a pozostają pod wpływem uroku wielkokalibro-
wych basideł, mają automatycznie miłe skojarze-
nia na widok odpowiednio dużych subwooferów.
A w Saturnie 55 znajdą potwierdzenie swoich
przekonań i uwieńczenie poszukiwań basowego
wzorca. No tak, i wtedy mogą go nazwać nawet
pięknym... Jaki jest, każdy widzi. Chociaż kto nie
zobaczy go  na żywo , nie może być niczego
pewien... Zdjęcia katalogowe nie tłumaczą nic,
ponieważ brakuje układu odniesienia. Takie zdję-
cie zamieS
ciliS
my kiedyS
w aktualnoS
ciach, i nie
zrobiło ono na mnie żadnego wrażenia. Ze skalą
problemu zetknąłem się w trakcie logistyki zwią-
zanej z planowanym testem. Dystrybutor spy-
tał bowiem, jakie są inne możliwoS
ci wniesienia
Saturna 55 do naszego pomieszczenia, niż przez
drzwi. Odpowiedx
, że przecież kiedyS
 weszły
tamtędy nawet Grand Utopie Be, niczego nie za-
łatwiała. Ale niestety, były tylko drzwi. W każ-
dym razie, w dniu dostarczenia Saturna 55 prze-
zornie nie byłem w krytycznym miejscu obecny,
aby nie zostać zmuszonym do rozwiązywania
problemów nierozwiązywalnych; wyburzanie
S
cian nie wchodziło w grę, ani zgoda na testowa-
nie pod chmurką. Problem zostawiłem dzielne-
mu dystrybutorowi, który stanął na wysokoS
ci
zadania, i sobie tylko znanymi sposobami wpro-
wadził to bydlę do pomieszczenia. Jak byS
cie zo-
baczyli to, co ja zobaczyłem  Saturna 55 stoją-
cego na S
rodku pokoju  też byS
cie uznali, że
sposób ten jest wam nieznany.
Saturn 55 swoją wielkoS
cią jest bliższy czołgowi
niż subwoferowi, w każdym razie w S
rodku zmieS
ciłby
się człowiek, i to bez specjalizacji fakira, a może nawet
cała załoga Rudego.
Pozostając przy czołgach, Saturn 55 przypo-
mniał mi ostatnie, zbudowane tylko w jednym
lub dwóch prototypach, niemieckie projekty su-
perczołgów Mause, o masie ok. 200 ton (prze-
ciętna masa czołgu ciężkiego  ok. 50 ton). I tu,
i tam zamierzenie jest podobne  przestać się
z konkurencją cackać i licytować, ale ją po pros-
POTWÓR
POTWÓR
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
74
CABASSE Saturn 55 HI-END
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
szeniem dużej masy drgającej. Mniejsze głoS
niki
Wielka skrzynia robi straszne wrażenie, ale przecież nie jest
nie potrzebują takich napędów dla osiągnięcia
to żaden wyczyn technologiczny  to tylko spełnienie warun-
podobnej  szybkoS
ci i kontroli ruchu membra-
ków, jakich wymaga zastosowany głoS
nik. Ten już rzeczywiS
-
ny. Kinowy system Cabasse został przygotowany
cie jest godny uwagi.
w roku 1985. DwadzieS
cia lat to dużo nawet dla
Nie znam innego głoS
nika podobnej wielkoS
ci zwiększenia masy membrany  do aż 260g - a to prawie stojącej w miejscu (chociaż czasami krę-
(poza makietą Focala wykonywaną przez Tri- uczyniono przede wszystkim dla obniżenia częs- cącej się w kółko) techniki głoS
nikowej. Opraco-
mex)  55-cm S
rednicy to kaliber daleko wykra- totliwoS
ci rezonansowej  do 21Hz. Pozwoliło wana w tym czasie metoda FEA (analiza elemen-
czający poza standardową tabelę głoS
ników nis- to również poprawić sztywnoS
ć membrany (ma tów skończonych) służy konstruktorom głównie
kotonowych. U innych producentów kończy się ona strukturę plastra miodu). Aby wykorzystać do projektowania układów magnetycznych, i te-
ona najdalej na pozycji 18-cali, czyli 45-cm, naj- niższą częstotliwoS
ć rezonansową bez narażania raz mogła zostać już wykorzystana, dla uzyskania
częS
ciej na pozycji 15 lub 12 cali. A różnica mię- głoS
nika na przeciążenie czy choćby nieliniową równomiernego rozkładu strumienia w szczeli-
dzy głoS
nikiem 45-cm a 55-cm jest kolosalna, je- pracę (nawet taki głoS
nik można przesterować? - nie i uniezależnienia współczynnika siły od po-
łożenia cewki. Przy efektywnoS
ci 97dB i mocy
znamionowej 1000W, głoS
nik Saturna 55 jest
w stanie wytworzyć maksymalne ciS
nienie akus-
tyczne na poziomie ok. 135dB  co potwierdziły
nasze pomiary. Skoro tak, to w Saturnie 55 musi
oprócz głoS
nika gniex
dzić się równie potężny
wzmacniacz.
Jego moc znamionowa,
deklarowana przez producen-
ta, to właS
nie równe 1000W,
ale moc chwilowa sięgać ma
3000W!
Wyposażenie wzmacniacza w regulacje jest
również nietypowe  poza standardową zmianą
częstotliwoS
ci odcięcia (teoretycznie w zakresie
40-120Hz, filtrowanie 24dB/okt.), płynną zmianą
fazy i oczywiS
cie wysterowania, dostajemy do
dyspozycji ciekawą equalizację. W całym zakre-
sie pracy subwoofera, a nawet idąc dalej w kie-
runku częstotliwoS
ci S
rednich  bowiem aż do
200Hz  możemy wybrać dowolną częstotliwoS
ć
czy raczej zakres, który poddamy tłumieniu bądx

wzmocnieniu; możemy okreS
lić siłę tej korekcji
od  12dB do +4dB, jak i regulować szerokoS
ć
zakresu o wybranej częstotliwoS
ci S
rodkowej -
od 1/6 oktawy do 2 oktaw. Teoretycznie może
być to przydatne, jako że charakterystyka prze-
twarzania w pomieszczeniu jest silnie poszarpa-
na rezonansami  dodatnimi i  ujemnymi , wy-
woływanych falami stojącymi. Problem jednak
w tym, że rezonansów tych jest więcej niż jeden,
a ponadto ich precyzyjne zlokalizowanie jest  na
oczywiS
cie), należało również zwiększyć maksy- ucho w zasadzie niemożliwe. Aby efektywnie
malne wychylenie liniowe. Gdyby jednak tylko wykorzystać tę opcję, potrzebny będzie system
żeli przeliczymy ją na powierzchnię  jest ona dla wydłużono cewkę, efektywnoS
ć spadłaby jeszcze pomiarowy, inaczej wpadniemy w pułapkę nie-
głoS
nika Cabasse o 50-procent większa, i wynosi bardziej. Dlatego w układzie napędowym zasto- ustannych prób i eksperymentów. Chociaż moż-
prawie 2000 cm2, czyli odpowiada np. powierz- sowano dwa pierS
cienie ferrytowe (o S
rednicach na to zawsze traktować jako S
wietną zabawę...
chni czterech głoS
ników 12-calowych (30 cm). 22-cm), w stosunku do pojedynczego w wersji to byłaby ona znacznie przyjemniejsza z pilotem.
Oryginalna, profesjonalna wersja tego głoS
ni- profesjonalnej. Cewka ma S
rednicę 75-mm (du- Nasłuchiwanie rezonansów stojąc obok subwoo-
ka, stosowana we wspomnianym subwooferze żo, ale wcale nie za dużo jak na głoS
nik 55-cm), fera nie ma sensu  w miejscu odsłuchu mogą
kinowym, jest odrobinę inna  ma efektywnoS
ć a w szczelinie strumień 15.200 Gaussów. Współ- one mieć zupełnie inny rozkład. Zresztą nieza-
aż 101dB, podczas gdy model z Saturna  tylko czynnik siły Bxl wynosi 26 Tm, to też wynik re- leżnie od tej specjalnej funkcji, wysokiej klasy,
97dB. Ale nie bez powodu, i wcale nie za przy- kordowy, najbliższy jaki znam  23,7 Tm - osiąga a więc i wygodny w obsłudze subwoofer, powi-
czyną mniejszego układu magnetycznego. Wręcz 45-cm JBL2242H. OczywiS
cie wynika to z ko- nien mieć zdalne sterowanie. Nie używalibyS
my
przeciwnie. EfektywnoS
ć spadła na skutek niecznoS
ci poruszania z wymaganym przyspie- go na co dzień, ale do wyregulowania bardzo by
się przydało. Rozwiązaniem awaryjnym może
być pilot pod postacią znajomego, albo... dystry-
butora, który będzie reagował na komendy
klienta wygodnie rozpartego w fotelu. Sądzę, że
się należy. OczywiS
cie włącznie z wniesieniem.
z Saturna
z Saturna
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
75
Cabasse SATURN 55
HI-END CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
CABASSE Saturn 55
O D S Ł U C H
Tym razem autorzy testu
główny nacisk położyli na pomiary,
a nie na odsłuchy.
jąco swobodny, chociaż czuć jego masę  nie-
zwykłe było właS
nie połączenie ciężkoS
ci i dyna-
miki, może nie stwierdziłbym już, że szybkoS
ci.
To trochę umowne rozróżnienie - między dyna-
miką, kontrolą, szybkoS
cią czy zwrotnoS
cią. Sa-
turn 55 nie przypomina zawodnika Sumo, ale za-
paS
nika wagi ciężkiej  zdolnego do ataku, choć
nie tak błyskawicznego, jak zawodnicy lżejsi, to
dysponującego przecież nie tylko siłą, ale i tech-
niką. JakoS
ć subwoofera w najbardziej powszech-
nym mniemaniu wyraża się jednak nie przez
 technikę (kontrolę, szybkoS
ć, etc), ani nawet
 siłę (natężenie, dynamikę, itp.), lecz... oczy-
wiS
cie przez to, jak nisko sięga. Tutaj zachował-
bym największą ostrożnoS
ć. Saturnowi niczego
pod tym względem nie brakowało, ale prawdę
powiedziawszy, nie trzeba kupować takiego
mebla, aby usłyszeć bas niemal dowolnie niski.
Pod tym względem słyszałem wiele subwoofe-
rów  oczywiS
cie nie tych najtańszych  które
WERSJA 1.
go poziomu wysterowania, przy którym mniejsze Saturnowi nie ustępują. Rozczarowanie? Nie, co
No cóż... odsłuchów nie było. Po pierwsze subwoofery wykazują się lepszą zwinnoS
cią, do- najwyżej nieporozumienie. Osiągnięcie granicy
nie mieliS
my systemu, w którym Saturn 55 mógł- kładniejszą artykulacją, podczas gdy Saturn 55 20Hz nie wymaga takich S
rodków technicznych
by rozwinąć skrzydła, a przecież jego możliwoS
ci jeszcze nie chciał się dobrze obudzić. Ale zakres i takich kosztów, jakie reprezentuje Saturn 55.
w skali makro okreS
lają jego klasę, charakter, ten leży tak nisko, że w naszych próbach, prowa- Służą one czemu innemu  rozciągnięciu możli-
sens zastosowania  a więc i sens testowania. dzonych albo ze standardową głoS
noS
cią (cho- woS
ci w skali natężenia, dynamiki i zmniejszeniu
Słuchanie Saturna 55 na pół, a raczej tylko na ciaż w pomieszczeniu 40m2 oznacza ona wcale zniekształceń, generowanych przez mniejsze
ćwierć gwizdka, dałoby pewnie wrażenia porów- nie najniższe wysterowanie), żadnych proble- subwoofery. I jeszcze raz podkreS
lę, że procen-
nywalne z testowaniem subwooferów dziesięć mów z rozpędzeniem Saturna 55 nie było. Oczy- towało to nie tylko przy wysokich poziomach
razy mniejszych i tańszych. A może jednak nie... wiS
cie im robiliS
my głoS
niej, tym było ciekawiej, wysterowania  również przy umiarkowanych
ale sprawdzian tego typu urządzenia w laborato- bo wchodziliS
my w obszary wczeS
niej niezna- natężeniach czuło się, że tym razem pracuje nie
rium, co jak najbardziej przeprowadziliS
my, mó- nych wrażeń. To był wartoS
ciowy eksperyment taki sobie zwykły subwoofer. Tak się rozpisałem,
wi bardzo wiele o jego możliwoS
ciach  na pew- natury ogólnej - nawet nadzwyczajne natężenia może ja rzeczywiS
cie go słuchałem?
no jeszcze więcej, niż charakterystyki uzyskiwa- basu, o ile czystego, trzymanego w ryzach, a jed- Andrzej Kisiel, Kuba Kisiel
ne przy pomiarach pełnozakresowych zespołów noczeS
nie dynamicznie swobodnego i wyraża-
głoS
nikowych. Po trzecie... dystrybutor porzucił jącego swoją zdrową siłę, nie rodzą też dyskom-
to 200-kg urządzenie na S
rodku pokoju, co ułat- fortu słuchacza  przynajmniej na krótką metę. SATURN 55
wiło nam oględziny, robienie zdjęć i pomiarów, Do progu bólu, a tym bardziej uszkodzenia słu-
Wymiary (WxSxG)[cm] 950x850x720
ale wprzęgnięcie Saturna w instalację wielokana- chu, jest najwyrax
niej jeszcze bardzo daleko. To,
Cena [zł] 69999
Dystrybutor THE HI-END
łową wymagałoby zupełnie innego ustawienia, co na co dzień przeszkadza nam przy głoS
nym
a może nawet eksperymentów... słuchaniu, to nie sama głoS
noS
ć, ale towarzyszą-
Wykonanie i komponenty
ce jej, szybkie narastanie różnego rodzaju znie-
Monstrum. Wielki i nowoczesny głoS
nik, odpo-
WERSJA 2.
kształceń i kompresji. Niestety, system towarzy-
wiednio silny wzmacniacz, gama regulacji wzbo-
Dla tych, dla których brak odsłuchów stawia szący Saturnowi, chociaż wysokiej klasy, jednak
gacona o parametryczną equalizację dla wybra-
nej częstotliwoS
ci. Przydałby się pilot. Obudowa
pod znakiem zapytania wartoS
ć całego opisu ja- stawał się wąskim gardłem dla osiągania najwy-
solidnie skonstruowana i wykończona, ale bez
kiegokolwiek urządzenia. Zaczynamy. WielkoS
ć ższych poziomów natężenia przy proporcjonal-
pomysłu. Może przy tej wielkoS
ci jest to już nie-
i parametry Saturna 500 oczywiS
cie wywołują nie wyważonym brzmieniu całoS
ci. MogliS
my
możliwe?
najdalej idące oczekiwania co do natężenia i głę- jednak pobawić się podkręcaniem subwoofera,
Laboratorium
bokoS
ci basu, ale może też pojawić się pytanie  abstrahując od całej reszty, aby zobaczyć, na co Pod względem maksymalnego ciS
nienia deklasu-
je wszystkich rywali  135dB to daleko poza za-
czy taki subwoofer potrafi grać  normalnie , czy go stać. Wylewne opisywanie tego, jakie trzęsie-
sięgiem innych  domowych subwooferów. Pod
zachowuje się przynajmniej poprawnie pod nie S
cian w ten sposób wywoływaliS
my, a także
względem pasma przenoszenia rekordów już
względem kontroli basu, czy nie jest stworzony jak oddziaływało to na nasze narządy wewnęt- nie bije. Nie sięga 20Hz, ale  tylko 30Hz, na
skutek zastosowania tak ustawionego filtru sub-
tylko do brutalnego nagłaS
niania dużych po- rzne, jest chyba zbyteczne. Ale podsumujemy tę
sonicznego.
mieszczeń, a na niższych poziomach gubi się lub sprawę jednoznacznie  możliwoS
ci Saturna 55
Brzmienie
zachowuje jak w słoń w składzie porcelany? są absolutnie nie do powtórzenia przez żaden
Wersja 1: Nie słuchaliS
my. Wersja 2: Siła i pioru-
Z pewnoS
cią nie jest to urządzenie dedykowane inny znany nam subwoofer. Zejdx
my trochę ni-
nująca dynamika, łatwoS
ć osiągania bardzo wy-
do pokoików dziesięciometrowych, ani do ciche- żej, na pułap z którego widać Ziemię i inne sub- sokiego natężenia, a przy umiarkowanych głoS
-
noS
ciach pełna kontrola i swoboda.
go pomrukiwania, i może przy odrobinie dociek- woofery. Saturn 55 daje znać o swojej wyjątko-
liwoS
ci dałoby się wskazać zakres bardzo niskie- wej konstrukcji również wtedy. Bas jest piorunu-
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
76
O
D
S
Ł
U
C
H
O
D
S
Ł
U
C
H
CABASSE Saturn 55 HI-ENDKINO DOMOWE
CABASSE Saturn 55 System
System
CABASSE Saturn 55 System
CABASSE Saturn 55 System
CABASSE Saturn 55 System
membrany. Może da się ten filtr jakoS

Ustawiając
wyłączyć? Cabasse od czasu do czasu daje
regulator
nam zagadki.
górnej
Rys. 2 ilustruje charakterystyki
częstotliwoS
ci
przetwarzania dla dwóch skrajnych
granicznej
częstotliwoS
ci odcięcia. W pozycji  120Hz
(odcięcia) na
spadek  6dB (na górnym zboczu) pojawia się
pozycję
w okolicach 140Hz, a w pozycji  40Hz przy
maksymalną
ok. 55Hz. Takie rozbieżnoS
ci są normalne
(120Hz), i przy
przy pomiarach subwooferów, nie ma się
wyłączonym ko-
czym przejmować. Wniosek z tego pomiaru
rektorze, pokazujemy
jest taki, że Saturna 55 można dostosować
rys. 1. Charakterystyki przetwarzania dla skrajnych położeń
niezależne charakterystyki ciS
nienia z głoS
nika,
regulatora częstotliwości  odcięcia .
do pracy zarówno ze S
redniej wielkoS
ci
z otworów (wspólna), i wypadkową charakte-
kolumnami, jak i doS
ć małymi satelitami  to
rystykę przetwarzania (rys.1). Wąskopasmowe
drugie może wydawać się bez sens, ale
odciążenie na charakterystyce głoS
nika przy
Saturn 55 jest przecież delegowany do
20Hz wskazuje na częstotliwoS
ć rezonansową
współpracy z Balticami, którym sporo
bas-refleksu. Wyrax
nie przesunięty wierzchołek
brakuje do granicy 100Hz. A w przypadku
charakterystyki ciS
nienia z otworu (do ponad
instalacji wielokanałowych, najczęS
ciej używa
30Hz), i duże nachylenie lewego zbocza tej
się regulacji pasma LFE w procesorze.
charakterystyki, wskazuje na zastosowanie filtru
Dwie próby z korektorem ilustruje
subsonicznego, działającego skutecznie już od
rys. 3. Na tle standardowej charakterystyki
ok. 30Hz. Tak funkcjonujący filtr dla małego,
 120Hz , widać charakterystyki zmodyfiko-
ewentualnie S
redniej wielkoS
ci subwoofera
wane o  wcięcie (-12dB, 1/6 oktawy) przy
byłby czymS
zrozumiałym, ale dla Saturna 55 jest
100Hz, i podbicie (+4dB, 1/6 oktawy) przy
dla mnie, mówiąc delikatnie, czymS
dziwnym.
rys. 2. Głośnik, bas-refleks i charakterystyka wypadkowa,
20Hz.
Na skutek jego działania, przy 20Hz (na dla  odcięcia 120Hz.
Saturn 55 czekał jednak na chwilę swojej
charakterystyce wypadkowej) mamy spadek
chwały do momentu pomiaru maksymalnego
aż 20dB względem poziomu z zakresu powyżej
ciS
nienia. Tak jak obiecał producent,
30Hz, inaczej mówiąc, sam najniższy bas
mogliS
my ogłuszyć się wynikiem 135dB,
w Saturnie 55 kuleje. Powód filtrowania do
który leży daleko, daleko poza możliwoS
cia-
pewnego stopnia jest zrozumiały  zabezpiecze-
mi jakiegokolwiek subwoofera do tej pory
nie głoS
nika przed przesterowaniem  ale czy
przez nas badanego. Już czasami mieliS
my
takie bydlę jak to trzeba aż tak zabezpieczać?
obawy, czy nasz system pomiarowy nie jest
Co więcej  przecież jak ustaliliS
my, bas-refleks
uszkodzony, lub x
le ustawiony, bowiem od
dostrojono do 20Hz, więc w tym zakresie
dawna z żadnym subwooferem nie mogliS
my
głoS
nik jest odciążony od dużych amplitud. Jeżeli
przekroczyć poziomu 120dB. Wiele z nich
to w ogóle potrzebne, to filtr powinien zacząć
zbliżało się do tego punktu, a dalej klops.
działać poniżej 20Hz, gdzie następuje
rys. 3.Działanie equalizacji dla dwóch wybranych parametrów
Może Saturn 55  przepchał nasz mikrofon,
 otwarcie obudowy na swobodny ruch
korekcji, na tle charakterystyki standardowej (120Hz).
i teraz inne subwoofery pójdą jego S
ladem?
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
pax
dziernik 2004
77
77
L
A
B
O
R
A
T
O
R
I
U
M