CINQUECENTO 704 FOS  MOJE ZMAGANIA Z UKA
ADEM CHA
ODZ
CYM
Opracowanie: egie
1. Wymiana czujnika temperatury cieczy chłodzącej jest sprawą prostą, jeśli
się posiada nasadkę 6 kt.19 o głębokości gniazda minimum 20 mm i długi trzpień z
pokrętką. Aby zwiększyć pole działania odłączamy rurę grzejną, następnie
zdejmujemy gumowy kapturek z czujnika oraz nasadkę elektryczną naciskając
języczek blokujący.
Odkręcamy czujnik (gwint sto\
kowy M16X1,5), na początku kluczem a kiedy
wykręca się ju\
lekko  palcami. W ostatnim momencie robimy to szybko, by stracić
jak najmniej płynu (je\
eli nie spuściliśmy go wcześniej), otwór zatykamy palcem
i szybko wkręcamy nowy czujnik. Gwint czujnika nale\
y wcześniej posmarować
klejem do gwintów lub silikonem wysokotemperaturowym. Moment dokręcenia wg
instrukcji wynosi 49Nm i tu moja uwaga  daleko od uzyskania tego momentu
usłyszałem niegłośny trzask, sto\
kowy gwint rozsadził nieco ju\
skorodowany
kołnierz dwuzłączki i zaczął się  niekontrolowany wyciek . Trzeba było szybko
podstawiać od dołu naczynie i upuścić część płynu chłodzącego. Mam teraz nową
dwuzłączkę wylotu płynu chłodzącego  wiedza kosztuje.
2. Aby wymienić dwuzłączkę nale\
y częściowo upuścić płyn chłodzący,
wykręcić 2 śruby M8 kluczem nasadowym 6kt.13 na długim trzpieniu, dokładnie
oczyścić kołnierze ze starej uszczelki (nie uszkodzić gładzi), zało\
yć nową uszczelkę
na silikon wysokotemperaturowy , dwuzłączkę, najlepiej z wkręconym ju\
czujnikiem.
Śruby dokręcić momentem 24Nm na smar grafitowy.
3. Czujnik temperatury cieczy chłodzącej FCTW-9 działa na zasadzie
zmniejszania się oporności termistora NTC ze wzrostem temperatury. Czujnik
współpracuje z miernikiem wskazówkowym FWTW-9 na tablicy wskaz
ników.
1
Poniewa\
producent nie podaje charakterystyki tych wyrobów, postanowiłem
samodzielnie takie charakterystyki sporządzić. Proste doświadczenie z u\
yciem
domowych garów, kuchenki gazowej i cierpliwości \
ony, pozwoliło utworzyć wykres
zale\
ności oporności czujnika (starego i nowego) od temperatury i następnie
porównać to ze wskazaniami miernika na tablicy.
Schemat układu do sprawdzania czujnika  termometr o zakresie min 100�C:
I praktyka:
2
Schemat układu do sprawdzania miernika na tablicy wskaz
ników:
A tak wygląda w praktyce:
Przewód do złączki czujnika
Przewód do masy
Połączyć zgodnie ze schematem, uruchomić silnik, zmierzyć napięcie
w instalacji i kiedy osiągnie 14,5V (normalne napięcie pracy), ustalić przy pomocy
potencjometru temperaturę na wskaz
niku na 50�C, rozłączyć układ i zmierzyć
oporność, która tę temperaturę wywołała. Podobnie pomierzyć oporności dla
pozostałych temperatur wskaz
nika. Wykonane pomiary przy niepracującym silniku
(u=12,3V) słu\
ą tylko do porównania wyników (wskazania zale\
ą tak\
e od napięcia).
3
Rezystancja &!
Temp. �C
Miernik
Czujnik
u=12,3V u=14,5V
Nowy U\
ywany
30 1740 1740
35 1410 1410
40 1150 1170
45 970 978
50 780 825 748 956
55 660 692
60 570 591 427
65 470 504
70 390 422 294 329
75 333 354
80 283 307 232
85 240 265
90 198 235 177 189
95 176 202
100 157 134
105
110 106 118
115
120 94
Na podstawie uzyskanych wyników mo\
na sporządzić wykres zale\
ności
oporności czujnika od temperatury i temperatury pokazywanej przez miernik
w zale\
ności od oporności czujnika.
4
Tak wykonane doświadczenie nie ma oczywiście cech naukowej dokładności
ale pozwala stwierdzić, \
e w moim przypadku niesłusznie podejrzewałem stary
czujnik  nie ró\
ni się wiele od nowego a wskazania miernika to zaledwie kilka �C
ró\
nicy w stosunku do temperatury rzeczywistej. Czujnik FCTW-9 był oryginalnie
wkręcony i stosowany był tak\
e w  bisie , kołnierz jeden ma biały, drugi czarny, oba
są tej samej firmy, kolorem nie ma co się sugerować.
Jak wynika z wykresu, temperatura pokazywana przez miernik ró\
ni się
nieznacznie od rzeczywistej, ró\
nica w interesującym nas punkcie 90�C wynosi
~3�C( przy zało\
eniu, \
e dokładność pomiaru jest wystarczająca).
4. Sprawdzenie - wymiana termostatu jest poprzedzona jego wymontowaniem
z układu. Zgodnie z instrukcją napraw nale\
y zdemontować plastikową osłonę
chłodnicy i spuścić płyn chłodzący. Najlepiej w tym celu u\
yć szerokiego naczynia
typu miednica o pojemności min 5 l. Kolejność rozszczelnienia układu jest te\
wa\
na,
tzn. opaskę z króćca cieńszego nale\
y poluzować jako ostatnią, bo inaczej nie
złapiemy cieczy, ucieka w dwie ró\
ne strony.
5
Sprawdzenie termostatu polega na sprawdzeniu szczelności i temperatury
otwarcia. Oto schemat kuchennego doświadczenia:
6
i praktyczna realizacja:
Termostat wkładamy do wody, poziom której powinien być wy\
szy, ni\
poziom
uszczelki termostatu, na podkładkach izolujących, by nie stykał się z naczyniem.
Je\
eli woda nie przedostaje się nad uszczelkę, mo\
na wstępnie uznać, \
e jest
szczelny. Wodę podgrzewamy, mieszamy intensywnie i obserwujemy termometr,
i powierzchnię uszczelki. Kiedy nad powierzchnią zauwa\
ymy wypływającą wodę,
odczytujemy temperaturę  jest to temperatura otwarcia termostatu.
Na zdjęciu utrwalony został ten moment. Prawidłowa wartość temperatury to
87ą2�C. Wielkość otwarcia mo\
na określić mierząc odległość od góry do
płaszczyzny uszczelki na termostacie przed otwarciem i po nagrzaniu do temperatury
wrzenia  ró\
nica jest szukaną wielkością, powinna wynosić 7,5 mm przy
temperaturze ~100� ale tej temperatury w warunkach kuchennych nie osiągniemy.
Ksią\
ka napraw proponuje inny sposób określenia temperatury otwarcia,
mo\
e nawet lepszy. Nale\
y zawiesić badany termostat na nici lub płaskiej cienkiej
tasiemce, podło\
onej pod uszczelkę, którą musimy w tym celu delikatnie uchylić. W
momencie otwarcia termostatu zespół opadnie na dno naczynia.
7
Je\
eli ktoś sądzi, \
e kupiony nowy termostat albo tylko sam wkład, wystarczy
zamontować i ju\
będzie po kłopocie, mo\
e się zawieść. Poniewa\
temperatura
mojego silnika dochodziła tylko do 70�C postanowiłem sprawdzić termostat i okazało
się, \
e otwierał się za wcześnie, w temperaturze 80�C. Kupiłem kolejno dwa wkłady
ró\
nych firm i oba musiałem zwrócić  oba reagowały dopiero na temperaturę
wrzenia. Kolejny okazał się prawidłowy.
Przed monta\
em nale\
y oczyścić płaszczyzny przylegania uszczelki
i nasmarować silikonem wysokotemperaturowym, zamontować z nową uszczelką.
Termostat mocować na 2 śruby M8 przy pomocy klucza 13 momentem 25 Nm.
I jeszcze dla porządku fabryczna instrukcja wymiany wkładu:
8
 5. Sprawdzenie wentylatora chłodnicy
Wentylator chłodnicy jest włączany przez termowyłącznik po osiągnięciu
odpowiedniej temperatury. Obwód wentylatora jest cały czas pod napięciem i mo\
e
pracować nawet po wyłączeniu stacyjki, co czasem się zdarza po wyłączeniu mocno
rozgrzanego silnika. Mo\
emy łatwo sprawdzić, czy wentylator jest sprawny. Nale\
y
9
zdjąć wtyczkę z termowyłącznika i kawałkiem metalu zetknąć dwa widoczne styki 
wentylator powinien się obracać. Dostęp jest niestety tylko od spodu. W kabinie nie
mamy mo\
liwości kontroli pracy wentylatora, chyba, \
e dorobimy sobie niewielkim
kosztem kontrolkę, np. wg schematu:
10
Mo\
e być te\
trochę bardziej zło\
ona ale za to pozwalająca na włączenie
wentylatora włącznikiem umieszczonym w kabinie:
11
6. Sprawdzenie termowyłącznika wentylatora chłodnicy
Działa na zasadzie termobimetalu  zwiera obwód wentylatora, gdy
temperatura cieczy chłodzącej w miejscu zamocowania czujnika osiągnie wartość wg
instrukcji 90 - 94�C, rozwiera w temp. 85 - 89�C. Wkręcony jest w dolnej prawej
części chłodnicy, końcówka ma gwint M22X1,5 a do wykręcenia potrzebna jest
nasadka klucza 6kt. 29 (lub 30  bardziej dostępna) o głębokości gniazda minimum
38mm. Przed wykręceniem nale\
y usunąć ciecz chłodzącą, zdemontować plastikową
osłonę chłodnicy i zdjąć z czujnika plastikową wtyczkę po uchyleniu zapadki . Je\
eli
posiadamy bardzo krótką pokrętkę do nasadki mo\
emy próbować wykręcić czujnik,
je\
eli nie, trzeba będzie zdjąć koło i nadkole.
Lokalizacja czujnika
Termowyłącznikk
i sam czujnik
12
 Po wykręceniu mo\
emy sprawdzić w kuchennym  laboratorium temperaturę
włączenia i wyłączenia termowyłącznika, podgrzewając a następnie czekając, a\

wystygnie i notując temperatury w momencie, kiedy miernik poka\
e zwarcie styków
i ich rozwarcie. Nale\
y izolować od ścianek naczynia!
W praktyce wygląda tak:
Jeśli próba wypadnie pozytywnie, termowyłącznik wkręcamy do chłodnicy, nie
zapominając o miedzianej uszczelce. Korzystne jest posmarowanie elementów
13
silikonem wysokotemperaturowym, co pozwoli u\
yć mniejszego momentu dokręcania
do zapewnienia szczelności.
Więcej informacji na temat budowy i działania termowyłącznika w opracowaniu
p.t. Termowłącznik wentylatora chłodnicy na stronie http://chomikuj.pl/egie38.
7. Sprawdzenie korka zbiornika wyrównawczego
Ciśnienie w układzie chłodzącym nie powinno przekraczać 0,98hPa. Za
utrzymanie tej wartości odpowiada zaworek ciśnieniowy umieszczony w korku
zbiornika wyrównawczego. Aby sprawdzić korek w warunkach gara\
owych mo\
emy
wykorzystać pompkę do kół, zaopatrzoną w manometr, końcówkę do pompowania
piłek i kawałek gumowej płytki w której wywiercimy niewielki otworek, szczelnie
obejmujący rurkę końcówki do pompowania piłek.
14
Otwór korka, który trzeba uszczelnić
Przy pomocy gumowej płytki uszczelniamy połączenie i pompujemy ale
powoli, bo przelot jest niewielki. W okolicy 1 bara zawór powinien się otworzyć,
słychać będzie syk powietrza a nawet wibrację.
Zdjęcie jest tylko poglądowe, bo zabrakło jednej ręki do dociśnięcia płytki
gumowej do korka i jednej do pewnego trzymania aparatu,
15