Kierunki współczesnej psychologii
Czas przednaukowy sięga czasów starożytnych. 1878 rok to początek psychologii naukowej.
Na początku rozwija się w dwóch nurtach:
psychologia atomistyczna  twierdzono, że złożone procesy dają się rozłożyć; to suma
prostych wrażeń
psychologia postaci  złożone procesy są nierozkładalne, są nową jakością
W USA  portret człowieka reaktywnego. Behawioryści twierdzą, że można sterować
zachowaniem jednostki, można z nim zrobić wszystko, np. za pomocą kar.
S R
Na organizm działają bodz
ce, które stymulują zachowanie.
S R O
Bodziec działający na organizm.
Reakcja = S,O bodz
ców i cech osobniczych.
W Wiedniu powstaje psychoanaliza, której twórcą był Z. Freud. Doszedł on do wniosku, że
trzeba dotrzeć do zdarzeń z przeszłości, doświadczeń. Stworzył pierwszą teorie osobowości:
·ð id  motywacja czysto popÄ™dowa; bezwzglÄ™dne dostarczanie sobie przyjemnoÅ›ci
·ð superego  normy, systemy wartoÅ›ci, zasady postÄ™powania.
·ð ego  siÅ‚a rozjemcza, która musi pogodzić id z superego.
Freud odkrył mechanizmy obronne, które człowiek stosuje. Służą one redukcji lęku. Człowiek
chroni obraz własnej osoby. Nie rozwiązują one problemu, ale maja moc regulacyjną, chronią
przed kumulacją lęku. Mechanizmy obronne:
·ð wyparcie
·ð projekcja
·ð zaprzeczenie
Współczesne kierunki psychologiczne:
Teorie poznawcze  myślenie to motywacja, samoświadomość, poczucie tożsamości,
aktywność człowieka, świadomość wyboru. Człowiek szuka nowych informacji, nawet
potrafi wyjść poza dostarczone informacje, wygenerować nowe.
Psychologia humanistyczna  twórcy: Abraham Maslow, Carl Rogers. Orientacja jest krytyką
behawioryzmu, psychologii poznawczej, psychoanalizy. Postuluje podmiotowe traktowanie
człowieka. W każdym człowieku jest jakiś potencjał, może on w pełni wyrażać siebie.
Podejmuje zagadnienia takie jak: dyscyplina, miłość.
Introspekcjonizm, psychologia introspekcyjna to technika zbierania danych, rozwijana przez
XIX wiecznych psychologów, m.in. Wundta, kładąca nacisk na bezpośrednie i subiektywne
badanie świadomości - introspekcję.
Badania nad percepcją prowadzone były z punktu widzenia nauk przyrodniczych. Wynikało
to z tendencji myśli XIX-wiecznej do przekształcania dziedzin filozofii zajmujących się
człowiekiem w nauki empiryczne. Psychologia miała być podstawową dyscypliną
humanistyczną tego przekształcenia. W introspekcjonizmie psychika była rozumiana jako
świadomość indywidualna - przedmiot jej badań stanowiła psychika dowolnej jednostki
ludzkiej - utożsamiana ze świadomością.
Metoda introspekcyjna (introspekcja) była metodą empiryczną, gdyż pozwalała zbadać
bezpośrednio fenomeny psychiczne. Polegała na wewnętrznej obserwacji własnych stanów
przeżyć psychicznych, ich bezpośredni ogląd możliwy był tylko przez jednostkę, która dany
stan przeżywała. (Samoobserwacja).Wiedza w ten sposób uzyskana, uznana była za jedyną
wiedzÄ™ pewnÄ….
Przedmiotem badań introspekcjonizmu jest psychika indywidualna. Według niej to, co
psychiczne jest tym, co świadome i subiektywne. Stanom psychicznym przysługują
specyficzne własności, inne, niż własności przypisywane rzeczom fizykalnym. Nie mają
wymiaru przyczynowo - skutkowego, ani przestrzennego, jedynie wymiar czasowy.
Psychologia introspekcyjna to nauka o człowieku i jego duchowości. Metodą pośrednią dla
introspekcji jest ekstraspekcja, polegajÄ…ca na wnioskowaniu przez analogiÄ™ (skoro ktoÅ› siÄ™
jakoś zachowuje, możemy przypuszczać na podstawie własnego doświadczenia, jak się musi
czuć). Ta metoda jest epistemologicznie gorsza, wiedza uzyskana w ten sposób nie jest pewna
i wiarygodna.
Introspekcja została odrzucona przez behawiorystów, którzy na jej miejsce zaproponowali
badanie zachowania  obserwowalnego dla wszystkich i porównywalnego. Ostatecznie
uznano, że introspekcja nie spełnia wymagań stawianych naukowym metodom badania w
nauce empirycznej, za jakÄ… uznano psychologiÄ™.