HISTORIA STAROŻYTNA POWSZECHNA  LITERATURA
1. PODR
CZNIKI
Bravo B., Węcowski M., Wipszycka E., Wolicki A., Historia starożytnych Greków, t. 2, Warszawa
2009
Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 1, 3, Warszawa 1988, 1992
Cary M., Scullard H.H., Dzieje Rzymu. Od czasów najdawniejszych do Konstantyna, przeł. J.
Schwakopf, t. 1 2, Warszawa 1992
Grecja klasyczna 500 323 p.n.e., red. R. Osborne, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002
Historia starożytna, red. M. Jaczynowska, Warszawa 1999
Jaczynowska M., Dzieje Imperium Romanum, Warszawa 1995
Jaczynowska M., Historia starożytnego Rzymu, Warszawa 1988
Jaczynowska M., Pawlak M., Starożytny Rzym, Warszawa 2008
Lengauer W., Starożytna Grecja okresu archaicznego i klasycznego, Warszawa 1999
Martin Th R., Starożytna Grecja, od czasów prehistorycznych do okresu hellenistycznego, tłum. T.
Derda, Warszawa 1998
Mrozewicz L., Historia powszechna. Starożytność, Poznań 2008
Murray O., Narodziny Grecji, przekł. A. Twardecki, Warszawa 2004
Musiał D., Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008
Wolski J., Historia powszechna, Starożytność, Warszawa 1996
Ziółkowski A., Historia Rzymu, Poznań 2004
Ziółkowski A., Historia powszechna. Starożytność, Warszawa 2009
2. WPROWADZENIE / PRZEGL
DY
Beard M., Henderson J., Kultura antyczna, przeł. G. Muszyński, Warszawa 1997
Foucault M., Historia seksualności, t.2 3, przekł. T. Komendant, Warszawa 1995
Friedrich J., Zapomniane pisma i języki, Warszawa 1991
Rachet G., Słownik cywilizacji greckiej, Katowice 1988
Grant M., Krótka historia cywilizacji klasycznej, przekł. M. Michowski, A. Mikicka, Warszawa
1998
Kuckenburg A., Pierwsze słowo. Narodziny mowy i pisma, Warszawa 2006
Rutkowski M., Historia gospodarcza starożytności od czasów prehistorycznych do upadku
Cesarstwa wschodniorzymskiego, Białystok 1999
Schuller W., Wprowadzenie do studium historii starożytnej, tłum. R. Kulesza, Warszawa 1997
Cywilizacje starożytne, red. A. Cotterell, przeł. R. Rygiel et al. A
ódz
1996
Wałek-Czernecki T., Historia gospodarcza świata starożytnego, Grecja i Rzym, Warszawa 1948
3. LITERATURA: y
RÓDA
A ANTYCZNE I PÓy
NOANTYCZNE
Brożek M., Historia literatury łacińskiej, Warszawa 1969
Cytowska M., Szelest H., Literatura grecka i rzymska w zarysie, Warszawa 1981
Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres augustiański, Warszawa 1990
Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, autorzy chrześcijańscy, Warszawa
1994
Cytowska M., Szelest H., Literatura rzymska. Okres cesarstwa, Warszawa 1992
Cytowska M., Szelest H., Rychlewska L., Literatura rzymska. Okres archaiczny, Warszawa 1996
Jurewicz O., Historia literatury bizantyńskiej. Zarys, Wrocław-Warszawa-Kraków 1984
 2
Kolendo J., Żelazowski J., Tekst i pomnik. Zarys epigrafiki łacińskiej okresu Cesarstwa
Rzymskiego, Warszawa 2003
Kubiak Z., Literatura Greków i Rzymian, Warszawa 1999
Kumaniecki K., Historia kultury starożytnej Grecji i Rzymu, /kilka wydań/
Kumaniecki K., Literatura rzymska, Okres cyceroński, Warszawa 1977
Lewandowski I., Historiografia rzymska, Poznań 2007
A
oś St., Świat historyków starożytnych, Kraków 1968
Morawski K., Schyłek literatury rzymskiej w drugim i trzecim wieku po Chr., Kraków 1921
Sinko T., Literatura grecka, t. 1 2, Wrocław 1931 1954
Sinko T., Zarys literatury greckiej, t. 1 2, Warszawa 1959
Słownik pisarzy antycznych, red. A. Świderkówna, Warszawa 2001
Słownik wczesnochrześcijańskiego piśmiennictwa, red. J. M. Szymusiak, M. Starowieyski, Poznań
1971
Stabryła S., Historia literatury starożytnej Grecji i Rzymu, Wrocław 2002
Świadectwa epigraficzne. Historia starożytna w świetle inskrypcji, red. J. Bodel, tłum. A. Baziór,
Do druku podał L. Mrozewicz, Poznań 2008
Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. 1 2, red. E. Wipszycka, Warszawa 1985, 1986
Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. I/II, y
ródłoznawstwo starożytności klasycznej,
red. E. Wipszycka, Warszawa 2001
Vademecum historyka starożytnej Grecji i Rzymu, t. III: y
ródłoznawstwo czasów póz
nego antyku,
red. E. Wipszycka, Warszawa 1999
Witkowski St., Historiografia grecka i nauki pokrewne, t.I III, Kraków 1925 1927
4. y
RÓDA
A
Eliusz Arystydes, Pochwała Rzymu, przeł. W. Madyda,  Meander 1951, 6 {= w: Imperium
Romanum. Władza, propaganda, konflikty ideologiczne. Wybór z
ródeł, oprac. K. Stebnicka i
P. Janiszewski, Warszawa 2003]
Ammianus Marcellinus, Dzieje rzymskie, przełożył, wstępem i przypisami opatrzył I. Lewandowski,
Warszawa 2001 2002
Appian z Aleksandrii, Historia rzymska, przeł., oprac. i wstępem opatrzył L. Piotrowicz, /różne
wydania/
Arystoteles, Ustrój polityczny Aten, tłumaczył L. Piotrowicz, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie,
Warszawa 2001
Arystoteles, Polityka, tłumaczył L. Piotrowicz, w: Arystoteles, Dzieła wszystkie, Warszawa 2003
Brewiaria dziejów rzymskich. Sekstus Aureliusz Wiktor, Księga o cezarach, Eutropiusz, Brewiarium
od założenia Miasta, Festus, Brewiarium dziejów ludu rzymskiego, Z języka łacińskiego
przeł. P. Nehring i B. Bibik, przy współpracy J. Skorackiej oraz P. Woz
niczki, Wstępem i
przypisami opatrzył P. Nehring, Warszawa 2010
Cezar, O wojnie domowej, tłum. E. Konik, /różne wydania/
Cezar, Wojna galijska, tłum. E. Konik, /różne wydania/
Edykt Dioklecjana o cenach towarów wystawionych na sprzedaż, przekład, wstęp i opr. A. i P.
Barańscy, P. Janiszewski, Poznań 2007
Filostrat Starszy, Obrazy, przełożył, wstępem, komentarzem i przypisami opatrzył R. Popowski,
Warszawa 2004
Flawiusz Filostratos, Rozmowa o herosach, z języka greckiego przełożył, wstepem i komentarzem
opatrzył M. Szarmach, Toruń 2003
Geografia antyczna, zestawił M.S. Bodnarski, tłum. J. Jurczyński, Warszawa 1957
Józef Flawiusz, Autobiografia, Warszawa 1986
 3
Józef Flawiusz, Dawne dzieje Izraela, Warszawa 1993
Józef Flawiusz, Wojna żydowska, z gr. przeł. oraz wstępem i komentarzem opatrzył J. Radożycki,
/różne wydania/
Lucjusz Anneusz Florus, Zarys dziejów rzymskich, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył I.
Lewandowski, /różne wydania/
Herodian, Historia Cesarstwa Rzymskiego, przeł. i komentarzem opatrzył L. Piotrowicz, wstępem
poprzedził J. Wolski / różne wydania/
Herodot, Dzieje, z jęz. grec. przeł. i oprac. S. Hammer, przyp. przejrzał i uzup. A. Krawczuk, /różne
wydania/
Historycy cesarstwa rzymskiego. Żywoty cesarzy od Hadriana do Numeriana, tłum., wstęp,
komentarz H. Szelest, Warszawa 1966
Jordanes, O pochodzeniu i czynach Gotów, tłum., komentarz E. Zwolski, w: E. Zwolski, Historia
gocka, czyli scytyjska Europa, Lublin 1984
Marek Junianus Justynius, Zarys dziejów powszechnych starożytności na podstawie Pompejusza
Trogusa
Kasjusz Dio, Historia rzymska, tłum. W. Madyda, /różne wydania/
Kasjusz Dio, Historia rzymska, Ks. 41 50, przeł. I. Ptaszek, Kraków 2008
Kasjusz Dion, Mowa Mecenasa (Historia rzymska LII 14 40), przekład i komentarz M. Stuligrosz,
P. Sawiński, Poznań 2004
Klaudiusz Elian, Opowiastki rozmaite. Listy wieśniaków, przeł. i wstępem poprzedziła M.
Borowska., przypisami opatrzyła M. Borowska przy współpracy A. Masłowskiej-Nowak,
Warszawa 2005
Kronika Miasta Rzymu, tłum. P. Janiszewski, w: Imperium Romanum. Władza, propaganda,
konflikty ideologiczne. Wybór z
ródeł, oprac. K. Stebnicka i P. Janiszewski, Warszawa 2003
Ksenofont, Historia grecka, przeł. W. Klinger, opracował i wstępem opatrzył J. Wolski /różne
wydania/
Ksenofont, Ustrój polityczny Sparty, pod kierunkiem R. Kuleszy z oryginału greckiego przekładu
dokonali A. Zinkiewicz, A.R. Sypuła, J. Longfors, M. Daszuta, Warszawa 2008
Tytus Liwiusz, Dzieje Rzymu od założenia miasta, tłum. A. Kościółek, M. Brożek, wstęp J. Wolski,
komentarz M. Brożek, J. Wolski, ks. I-V, Wrocław 1968; ks. VI-X, Wrocław 1971; ks. XXI-
XXVII, Wrocław 1974; ks. XXVIII-XXXIV, Wrocław 1976; ks. XXXV-XL, tłum., oprac.
M. Brożek, komentarz M. Brożek, J. Wolski, Wrocław 1981; ks. XLI-XLV, tłum. oprac. M.
Brożek. Wrocław 1982
Marek Anneusz Lukan, Wojna domowa, przeł. i oprac. M. Brożek, /różne wydania/
Cyceron, Filipiki. Mowy przeciwko Markowi Antoniuszowi, przełożyła, wstępem i przypisami
opatrzyła K. Ekes, Warszawa 2002
Marek Tulliusz Cycero, Mowy przeciwko Katylinie, spolszczyła I. Żółtowska, /różne wydania/
Marek Tulliusz Cyceron, Mowy, przełożyli i opracowali S. Kołodziejczyk, J. Mrukówna, D.
Turkowska, /różne wydania/
Marek Tulliusz Cyceron, O państwie; O prawach, spolszczyła I. Żółtowska, Kęty 1999
Marcus Tullius Cicero, Pisma filozoficzne, t. 2: O państwie. O prawach, przełożył W.
Kornatowski. komentarzem opatrzył K. Leśniak, Warszawa 1960
Korneliusz Nepos, Żywoty wybitnych mężów /różne wydania/
O rzeczach poświęconych [zmarłym] i kosztach pochówku oraz jak należy zorganizować pogrzeb
(Digesta 11,7), O grzebaniu zmarłych i budowie grobowca (Digesta 11,8), O
zbeszczeszczonym grobie (Digesta 47,12), przekład, wstęp i objaśnienia J. Pudliszewski,
Poznań 2009
W świątyni i w micie z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie, Księgi I, II, III i VII, przeł. z jęz.
greckiego i oprac. J. Niemirska-Pliszczyńska; Na olimpijskiej bieżni i w boju z Pauzaniasza
 4
Wędrówki po Helladzie, Księgi V, VI i IV, przeł. z jęz. greckiego i oprac. J. Niemirska-
Pliszczyńska; U stóp boga Apollona z Pauzaniasza Wędrówki po Helladzie, Księgi VIII, IX i
X, przełożyli z jęz. greckiego J. Niemirska-Pliszczyńska (ks. VIII), H. Podbielski (ks. IX,
X), oprac. H. Podbielski, /różne wydania/
Pliniusz, Historia naturalna (wybór), wstęp, przekład i komentarz I. I T. Zawadzcy, /różne wydania/
Gajusz Pliniusz Cecyliusz Młodszy, Panegiryk czyli mowa dziękczynna na cześć Trajana
wygłoszona w senacie w 100 r., przeł. i oprac. P. Gruszka, Gdańsk 1996
Listy Pliniusza Młodszego, tłum. S. Patoń. Do druku przygotował i notą wydawniczą opatrzył J.
Mikołajtis, Częstochowa 1964
Plutarch, O szczęściu czy dzielności Aleksandra, przekł. i oprac. K. Nawotka, Wrocław 2003
Plutarch z Cheronei, Żywoty sławnych mężów, tłum. M. Brożek, /różne wydania/
Plutarch, Żywoty równoległe, t. 1. Tezeusz  Romulus i ich porównanie. Likurg  Numa i ich
porównanie, przełożył i wstępem poprzedził K. Korus, przypisami i komentarzem opatrzyli
L. Trzcionkowski, K. Korus, Warszawa 2004
Gaius Salustius Krispus, Sprzysiężenie Katyliny i wojna z Jugurtą, przełożył i wstępem poprzedził
K. Kumaniecki , /różne wydania/
Seneka, Apokolokyntosis, czyli udynienie boskiego Klaudiusza, w: Nowele rzymskie, oprac. S.
Stabryła, Warszawa 1975
Gajusz Swetoniusz Trankwillus, Żywoty Cezarów, tłum., wstęp, komentarz J. Niemirska-
Pliszczyńska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1987
Tacyt, Germania, w: Tacyt, Dzieła, w języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/
albo Publiusz Korneliusz Tacyt, Germania, przekład T. Płóciennik. wstęp i komentarz J.
Kolendo, Poznań 2008
Tacyt, Roczniki, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/
Tacyt, Dzieje, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne wydania/
Tacyt, Żywot Juliusza Agrykoli, w: Tacyt, Dzieła, z języka łacińskiego przełożył S. Hammer, /różne
wydania/
Tukidydes, Wojna peloponeska, z języka greckiego przełożył, przedmową i przypisami opatrzył K.
Kumaniecki, /różne wydania/
Wellejusz Paterkulus, Historia Rzymska, przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył E. Zwolski,
/różne wydania/
Zosimos, Nowa Historia, tłum. H. Cichocka, wstęp, komentarz E. Wipszycka, Warszawa 1993
5. WYBÓR LITERATURY DODATKOWEJ
5A. WSCHÓD
Albright W.F., Archeologia Palestyny, Warszawa 1964
Andrzejewski T., Dusze boga Re, Warszawa 1967
Andrzejewski T., Opowiadania egipskie, Warszawa 1958
Arnaud D., Starożytny Bliski Wschód, od wprowadzenia pisma do Aleksandra Wielkiego, Warszawa
1982
Baines J., M�lek J., Wielkie kultury świata: Egipt, Warszawa 1996
Bielicki M., Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1973
Bieliński P., Starożytny Bliski Wschód. Od początków gospodarki rolniczej do wprowadzenia
pisma, Warszawa 1985
Brier B., Morderstwo Tutanchamona, Warszawa 2001
Brier B., Mumie egipskie, Warszawa 2000
Buber M., Mojżesz, Warszawa 1998
 5
Ceram C.W., Bogowie, groby i uczeni, /kilka wydań/
Cerny J., Religia starożytnych Egipcjan, Warszawa 1974
Chrostowski W., Starożytny Izrael, Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian,
Warszawa 1994
Ciałowicz K.M., Początki cywilizacji egipskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1999
Coutenau G., Życie codzienne w Babilonii i Asyrii, Warszawa 1963
Daumas F., Od Narmera do Kleopatry, Warszawa 1973
Davies W.V., Egipskie hieroglify, Warszawa 1998
Desroches-Noblecourt Ch., Tutanchamon. Życie, śmierć, odrodzenie, Warszawa 1980
Drioton E., Egipt faraonów, Warszawa 1970
Edwards I., Piramidy, Warszawa 1996
Fletcher J., Egipski Król  Słońce Amenhotep III. Kronika publicznego i prywatnego życia
najświetniejszego władcy Egiptu, Warszawa 2001
Garelli P., Asyriologia, Warszawa 1998
Grant M., Dzieje dawnego Izraela, Warszawa 1991
Grimal N., Dzieje starożytnego Egiptu, przeł. A. A
ukaszeiwcz, Warszawa 2004
Gurney O.R., Hetyci, Warszawa 1970
Hornung E., Jeden czy wielu? koncepcja boga w starożytnym Egipcie, Warszawa 1991
Johnson P., Cywilizacja starożytnego Egiptu, Warszawa 1997
Kaim B., Irańska ideologia władzy królewskiej w okresie panowania Sasanidów, Warszawa 1997
Kitchen K.A., Ramzes Wielki i jego czasy, Warszawa 2002
Klengel H., Historia starożytnej Syrii, Warszawa 1972
Klengel H.i E., Hetyci i ich sąsiedzi, Warszawa 1974
Klima J., Prawa Hammurabiego, Warszawa 1957
Kramer S.N., Historia zaczyna się w Sumerze, Warszawa 1961
Krzemińska A., Miłość w starożytnym Egipcie, Warszawa 2004
Kunderewicz C., Najstarsze prawa świata, A
ódz
1992
Laessoe J., Ludy Asyrii, Warszawa 1972
Lemaire A., Dzieje biblijnego Izraela, Poznań 1998
Lipińska J., Koziński W., Cywilizacja miedzi i kamienia, Warszawa 1977
Lipińska J., Marciniak E., Mitologia starożytnego Egiptu, Warszawa 1980
Lipiński E., Szkice z dziejów aramejskich, Poznań 2000
A
awecka D., Północna Mezopotamia w czasach Sumerów, Warszawa 2006
A
ukaszewicz A., Świat papirusów, Warszawa 2001
A
yczkowska K., Szarzyńska K., Mitologia Mezopotamii, Warszawa 1981
Meuszyński J., Odkrywanie Mezopotamii, Warszawa 1977
Mezopotamia, red. J. Braun, Warszawa 1973
Michałowski K., Nie tylko piramidy, Warszawa 1974
Mierzejewski A., Tajemnice glinianych tabliczek, Warszawa 1981
Mierzejewski A., Zapisane na glinie, Warszawa 1979
Montet P., Życie codzienne w Egipcie w epoce Ramessydów, Warszawa 1964
Morenz S., Bóg i człowiek w starożytnym Egipcie, Warszawa 1972
Moscati S., Kultura starożytna ludów semickich, Warszawa 1966
Moscati S., Świat Fenicjan, Warszawa 1971
Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego: Quamran, Wadi Murabba at, Masada, Kraków
1996
Muchowski P., Rękopisy znad Morza Martwego: Quamran, Wadi Murabba at, Masada, Nachal
Chewer, Kraków 2000
Myśliwiec K., Pan Obydwu Krajów. Egipt w I tysiącleciu p.n.e., Warszawa 1993
 6
Myśliwiec K., Święte znaki Egiptu, Warszawa 1990 [1992]
Niwiński A., Bóstwa, kulty i rytuały starożytnego Egiptu, Warszawa 1993
Niwiński A., Mity i symbole starożytnego Egiptu, Warszawa 1995
Olmstead A.T., Dzieje imperium perskiego, Warszawa 1973
Pellegrino Ch., Powrót do Sodomy i Gomory. Biblia w świecie archeologii, Warszawa 1998
Popko M., Huryci, Warszawa 1992
Popko M., Ludy i języki starożytnej Anatolii, Warszawa 1999
Popko M., Magia i wróżbiarstwo u Hetytów, Warszawa 1982
Popko M., Mitologia hetyckiej Anatolii, Warszawa 1980
Ricciotti G., Dzieje Izraela, Warszawa 1956
Roux G., Mezopotamia, tłum. B. Kowalska, J. Kozłowska, Warszawa 1998
Saggs H.W.F., Wielkość i upadek Babilonii, Warszawa 1974
Siliotti A., Egipt, świątynie, ludzie, bogowie, Warszawa 1994
Składanek B., Historia Persji, t. 1: Od czasów najdawniejszych do najazdu Arabów, Warszawa
1999
Starożytny Egipt, red. A. Szczudłowska, Warszawa 1978
Starożytny Izrael. Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, praca zbiorowa,
przeł. Ks. W. Chrostowski. Warszawa 1994
Stępień M., Ensi w czasach III dynastii z Ur: aspekty ekonomiczne i administracyjne pozycji
namiestnika w świetle archiwum z Ummy, Warszawa 2006
Stępień M., Kodeks Hammurabiego, Warszawa 1996
Sumer  miasta Edenu, red. J.M. Lynch, Warszawa 1997
Szarzyńska i in., Miłość i seks w kulturach Wschodu starożytnego, Warszawa 1996
Śliwa J., Sztuka i archeologia starożytnego Wschodu, Kraków 1997
Świat Biblii, oprac. C. Masom, P. Alexander, Warszawa 1991
Tschirschnitz A., Dzieje ludów biblijnych, Warszawa 1994
Tyldesley J., Nefertiti, słoneczna królowa Egiptu, Warszawa 2003
Tyldesley J., Ramzes Wielki, Warszawa 2002
Tyloch W., Dzieje ksiąg Starego Testamentu, Warszawa 1981 [1994]
Tyloch W., Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym, Warszawa 2001
Van De Mieroop M., Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000-323 p.n.e., tłum. M.
Komorowska, Kraków 2008
Vandenberg Ph., Nefertiti, Warszawa 2002
Walker C.B.F., Pismo klinowe, Warszawa 1998
Warzecha J., Historia dawnego Izraela, Warszawa 2005
Wildung D., Egipt. Od czasów prehistorycznych do rzymskich, Warszawa 1998
Zabłocka J., Historia Bliskiego Wschodu w starożytności, Warszawa 1987
5B. GRECJA I HELLENIZM
Banek K., Religia a polityka w starożytnej Grecji, Kraków 1985
Bernhard M.L., Sztuka grecka archaiczna, Warszawa 1989
Bernhard M.L., Sztuka grecka hellenistyczna, Warszawa 1993
Bernhard M.L., Sztuka grecka IV w. p.n.e., Warszawa 1992
Bernrard M.L., Sztuka grecka V w. p.n.e., Warszawa 1991
Boardman J., Sztuka grecka, Toruń 1999
Bonarek J., Czekalski T., Sprawski S., Turlej S., Historia Grecji, Kraków 2005
Bruit Zaiman L., Grecy i ich bogowie, tłum. B. Spieralska, Warszawa 2008
Cartledge P., Aleksander Wielki, przekł. A. Klingofer, Warszawa 2005
 7
Cartledge P., Spartanie  świat wojowników, przekł. S. Kędzierski, Warszawa 2005
Casson L., Greccy zdobywcy, Warszawa 1998
Chodkowski R.R., Teatr grecki, Lublin 2003
Ciechanowicz J., Cień Minotaura, Warszawa 1996
Człowiek Grecji, red. J.P. Vernant, tłum. P. Bravo, A
. Niesiołowski-Span�, Warszawa 2000
Davies J.K., Demokracja w Grecji klasycznej, tłum. G. Muszyński, Warszawa 2003
Dąbrowa E., Gaugamela, 331 r. p.n.e., Warszawa 1988
Dover J., Homoseksualizm grecki, przeł. J. Margański, Kraków 2004
Farrington B., Nauka grecka, Warszawa 1954*
Finley M., Grecy, przekł. D. Kozińska, Warszawa 1965
Fischer Fabian S., Aleksander Wielki, Warszawa 2000
FlaceliŁre R., Życie codzienne w Grecji za czasów Peryklesa, przekł. Z. Bobowicz, J. Targalski,
Warszawa 1985
Głombiowska Z., Człowiek w poezji starożytnych Greków i Rzymian, Gdańsk 1994
Głombiowski K., Ksenofont, żołnierz i pisarz, Warszawa 1994
Głombiowski K., Na czarnomorskim szlaku starożytnych Greków, Gdańsk 2003
Gottlieb A., Sokrates, Warszawa 1997
Graves R., Mity greckie, przeł. H. Krzeczkowski, Warszawa 1992
Green P., Aleksander Wielki, przekł. A. Konarek, Warszawa 1978 (2004)
Griffin J., Homer, przekł. R. Sucharski, Warszawa 1999
Grimal P., Mitologia grecka, przekł. K. Marczewska, Warszawa 1998
Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, tłum. A. Świderkówna, Warszawa 1996
Hammond N.G.L., Filip Macedoński, przekł. J. Lang, Warszawa 2002
Hammond N.G.L., Geniusz Aleksandra Wielkiego, przekł. J. Lang, Warszawa 2000
Hammond N.G.L., Starożytna Macedonia, Początki, instytucje, dzieje, tłum. A.S. Chankowski,
Warszawa 1999
Hansen M.H., Demokracja ateńska w czasach Demostenesa, Struktura, zasady, ideologia, tłum. R.
Kulesza, Warszawa 1999
Kalita S., Grecy w Baktrii i w Indiach. Wybrane problemy ich historii, do druku przygotował E.
Dąbrowa, Kraków 2005
Kocur M., Teatr antycznej Grecji, Wrocław 2001
Koper S., Miłość, seks i polityka w starożytnej Grecji i Rzymie, Warszawa 1998
Krawczuk A., Groby Cheronei, /kilka wydań/
Krawczuk A., Kleopatra, /kilka wydań/
Krawczuk A., Maraton, /kilka wydań/
Krawczuk A., Perykles i Aspazja, /kilka wydań/
Krawczuk A., Ród Argeadów, /kilka wydań/
Krawczuk A., Siedmiu przeciw Tebom, /kilka wydań/
Krońska I., Sokrates, Warszawa 1989
Kruk T., Termopile, Warszawa 1983
Kulesza R., Ateny - Sparta 431-404 p.n.e., Warszawa 1997
Kulesza R., Ateny Peryklesa, Warszawa 1991
Kulesza R., Epoka Peryklesa, Warszawa 1999
Kulesza R., Maraton, Warszawa 1995 (2005)
Kulesza R., Sparta w V i IV wieku p.n.e., Warszawa 2003
Kulesza R., Wojna peloponeska, Warszawa 2006
Lengauer W., Człowiek a bogowie. Kontakty z bóstwem w wierzeniach greckich, Poznań 2003
Lengauer W., Religijność starożytnych Greków, Warszawa 1994
L�vęque P., Świat grecki, przeł. J. Olkiewicz. Warszawa 1973
 8
Lloyd G.E.R., Nauka grecka, t.1-2, Warszawa 1998
Luce L., Homer i epoka heroiczna, przekł. E. Skrzypczak, Warszawa 1987
A
anowski J., Święte igrzyska olimpijskie, Warszawa 1981
A
ukaszewicz A., Kleopatra. Ostatnia królowa starożytnego Egiptu, Warszawa 2005
A
ukaszewicz A., Kleopatra. Powrót królowej, Poznań 2007
A
ukaszewicz A., Świat papirusów, Warszawa 2001
Manfredi V.M., Aleksander Wielki, Warszawa 2001
Marek Ch., Grecka polis w okresie hellenistycznym. Upadek czy kontynuacja? Poznań 2005
Michałowski K., Jak Grecy tworzyli sztukę, Warszawa 1986
Mireaux �., Życie codzienne w Grecji w epoce homeryckiej, Warszawa 1962
Musielak M., Miasto-państwo Delfy w IV w. p.n.e. Studium z historii społeczeństwa greckiego,
Poznań 1989
Nawotka K. , Aleksander Wielki, Wrocław 2004
Nawotka K., Śmierć i grób Aleksandra Wielkiego, Poznań 2005
Ochotnikov S.B., Tyras i Nikonion. Świat kolonii greckich u ujścia Dniestru, Toruń 1997
Olbrycht M.J., Aleksander Wielki i tradycja irańska, Rzeszów 2003
Oświęcimski S., Zeus daje tylko znak, Apollo wieszczy osobiście. Starożytne wróżbiarstwo greckie,
Wrocław 1989
Papuci Władyka E., Sztuka starożytnej Grecji, Kraków 2001
Parnicki-Pudełko S., Architektura starożytnej Grecji, Warszawa 1975*
Patzek B., Homer i jego czasy, przeł. M. Tycner, Warszawa 2007
Polkowska A.M., Macedonia, Wrocław 2000
Press L., Kultura wysp cykladzkich w epoce brązu, Warszawa 1986
Press L., Życie codzienne na Krecie w czasach króla Minosa, Warszawa 1972
Ranowicz A., Hellenizm, Warszawa 1961
Reinsberg C., Obyczaje seksualne starożytnych Greków, przekł. B. Wierzbicka, Gdynia 1998
Rzepka J., Monarchia macedońska. Zgromadzenie i obywatelstwo u schyłku epoki klasycznej i w
okresie hellenistycznym, Warszawa 2006
Sprawski S., Tessalia, Tessalowie i ich sąsiedzi. Rozważania nad z
ródłami do dziejów regionu w
okresie archaicznym, Kraków 2009
Swaddling J., Starożytne igrzyska olimpijskie, tłum. J. Lang, Poznań 2003
Szastyńska-Siemion A., Muza z Mityleny, Safona, Wrocław 1993
Świderek A., W  państwie Apolloniosa, Warszawa 1959
Świderkówna A., Hellada królów, /kilka wydań/
Świderkówna A., Hellenika. Wizerunek epoki od Aleksandra do Augusta, /kilka wydań/
Świderkówna A., Kiedy piaski egipskie przemówiły po grecku, Warszawa 1959
Świderkówna A., Siedem Kleopatr, Warszawa 1978
Tarn W., Cywilizacja hellenistyczna, przekł. C. Kunderewicz, Warszawa 1957
Turasiewicz R., Życie polityczne w Atenach w V i IV w. p.n.e.
Vernant J.-P., Mit i religia w Grecji starożytnej, Warszawa 1998
Vidal-Naquet P., Czarny łowca. Formy myśli i formy życia społecznego w świecie greckim, przekł.
A. S. Chankowski, L. Trzcionkowski, M. Węcowski, A. Wolicki, Warszawa 2003
Walbank F.W., Świat hellenistyczny, przekł. G. Muszyński, Warszawa 2003
Weithmann M., Ksantypa i Sokrates. Eros, małżeństwo, seks i płeć w antycznych Atenach,
Warszawa 2005
Witkowski S., Państwo greckie, historia ustroju państw greckich oraz obraz ustroju Aten i Sparty,
Warszawa 1938
Witkowski St., Historia Egiptu w epoce Ptolemeuszy, Lwów 1938
Wolski J., Dzieje i upadek imperium Seleucydów, Kraków 1999
 9
Wróblewski W., Rozwój idei społeczeństwa obywatelskiego w Atenach w wieku VI i V przed
Chrystusem, Toruń 2004
Wujewski T., Symbolika architektury greckiej,. Poznań 1995
Wypustek A., Życie rodzinne starożytnych Greków, Wrocław 2007
Zieliński T., Grecja niepodległa, Warszawa 1958
5C. RZYM / BARBARZYC
CY
Aleksandrowicz T., Elita władza a oratorstwo w schyłkowym okresie Rzeczypospolitej Rzymskiej,
Katowice 1996
Aleksandrowicz T., Kultura intelektualna rzymskich konsulów w schyłkowym okresie Republiki,
Katowice 2002
Aleksandrowicz T., Zainteresowania literackie rzymskiej nobilitas w schyłkowym okresie Republiki,
Katowice 1990
Alf�ldy G., Historia społeczna starożytnego Rzymu, tłum. A. Gierlińska, Poznań 1991
Auguet R., Kaligula czyli władza w ręku dwudziestolatka, przekł. W. Gilewski, Warszawa 1990
Balbuza K., Triumfator. Triumf i ideologia zwycięstwa w starożytnym Rzymie epoki Cesarstwa,
Poznań 2005
Barbarzyńcy u bram imperium, red. St. Turlej, Kraków 2007
Bielas L., Apostazja cesarza Juliana, Kraków 2001
Biernacka-Lubańska M., Śladami Rzymian po Hiszpanii, Wrocław 1983
Bieżuńska Małowist I., Kobiety antyku: talenty, ambicje, namiętności, Warszawa 1993
Birley A.R., Hadrian, cesarz niestrudzony, tłum. R. Wiśniewski, Warszawa 2002
Bloch R., Etruskowie, przekł. M. Kapełuś, Warszawa 1967
Boruch W., Aspekty polityczne i ideologiczne panowania cesarza Domicjana (81-96 r. po Chr.) w
świetle mennictwa imperialnego, Poznań 2002
Bralewski S., Konstantyn Wielki, Kraków 2001
Brown P., Augustyn z Hippony, Warszawa 1993
Brown P., Świat póz
nego antyku. Od Marka Aureliusza do Mahometa, przekł. A. Podzielna,
Warszawa 1991
Browning R., Justynian i Teodora, przekł. M. Boduszyńska-Borowikowa, Warszawa 1996
Burckardt J., Czasy Konstantyna Wielkiego, Warszawa 1992
Burckardt J., Czasy Konstantyna Wielkiego, Warszawa 1992
Cameron A., Póz
ne cesarstwo rzymskie, przeł. M. Kwiecień, Warszawa b.r.w.
Carcopino J., Życie codzienne w Rzymie w okresie rozkwitu Cesarstwa, przekł. M. Pąkcińska,
Warszawa 1960
Ceran W., Teodozjusz I Wielki, Kraków 2003
Charles-Picard G., Hannibal, przekł. Z. Stein, Warszawa 1971
Charles-Picard G., Życie codzienne w Kartaginie w czasach Hannibala, przekł. I. Wieczorkiewicz,
Warszawa 1961
Ciechanowicz J., Rzym. Ludzie i budowle, Warszawa 1989
Ciecieląg J., Palestyna w czasach Jezusa. Dzieje polityczne, Kraków 2001
Ciecieląg J., Polityczne dziedzictwo Heroda Wielkiego. Palestyna w epoce rzymsko-herodiańskiej,
Kraków 2002
Ciecieląg J., Poncjusz Piłat prefekt Judei, Kraków 2003
Ciecieląg J., Powstanie Bar Kochby 132-135 po Chr., Zabrze 2008
Crawford M., Rzym w okresie Republiki, przekł. J. Rohoziński, Warszawa 2004
Crossan J.D., Historyczny Jezus: kim był i czego nauczał, Warszawa 1997
Cunliffe B., Starożytni Celtowie, Warszawa 2003
 10
Człowiek Rzymu, red. A. Giardina, tłum. P. Bravo, Warszawa 1997
Daicoviciu C., Dakowie, Warszawa 1969
Daniel-Rops H., Kościół pierwszych wieków, Warszawa 1969
Dąbrowa E., Armia rzymska, Kraków 1991
Dąbrowski E., Nowy Testament na tle epoki, Poznań 1965
Demandt A., Prywatne życie cesarzy rzymskich, przeł. B. Tarnas, Gdynia 1997
Dodds E., Pogaństwo i chrześcijaństwo w wieku niepokoju. Niektóre aspekty doświadczenia
religijnego od Marka Aureliusza do Konstantyna Wielkiego, Kraków 2004
Duval P.-M., Życie codzienne w Galii w okresie pokoju rzymskiego (I-III w. n.e.), przekł. E.
Bąkowska, Warszawa 1967
Dziecko w rodzinie i społeczeństwie, t. 1, Starożytność  Średniowiecze, red. J. Jundziłł, D. Żołądz
-
Strzelczyk, Bydgoszcz 2002
Dzielska M., Hypatia z Aleksandrii, Kraków /kilka wydań/
Etienne R., Życie codzienne w Pompejach, przekł. T. Kotula, Warszawa 1971
Filarska B., Początki sztuki chrześcijańskiej, Lublin 1983
Filipczak P., Bunty i niekopoje w miastach wczesnego Bizancjum (IV wiek n.e.), A
ódz
2009
Gillmeister A., Strażnicy ksiąg sybillińskich.  Collegium viri sacris faciundis w rzymskiej religii
publicznej, Zielona Góra 2009
Grabowski T., Ptolemeusze a Rzym. Przyjaz
ń czy zależność. Stosunki polityczne w latach 273-43
p.n.e., Kraków 2005
Graetz H., Historia Żydów, Warszawa 1929
Grant M., Gladiatorzy, przekł. T. Rybowski, A
ódz
1987
Grant M., Miasta Wezuwiusza, Warszawa 1986
Grant M., Mity rzymskie, przeł. Z. Kubiak, Warszawa 1978
Grant M., Neron, przekł. A. Podzielna, Warszawa 1980
Grimal P., Agryppina, czyli żądza władzy, przekł. B. Janicka, Warszawa 1996
Grimal P., Marek Aureliusz, tłum. A. A
ukaszewicz, Warszawa 1997
Grimal P., Miłość w starożytnym Rzymie, przekł. J.R. Kaczyński, Warszawa 1990 (2005)
Grimal P., Seneka, przekł. J.R. Kaczyński, Warszawa 1994
Hadas-Lebel M., Józef Flawiusz żyd rzymski, Warszawa 1997
Hamman A.G., Życie codzienne pierwszych chrześcijan, Warszawa 1990
Hamman A.G., Życie codzienne w Afryce Północnej w czasach św. Augustyna, Warszawa 1989
Harrington W., Klucz do Biblii, Warszawa 1995
Heather P., Upadek Cesarstwa Rzymskiego, tłum. J. Szczepański, Poznań 2006
Heurgon J., Rzym i świat śródziemnomorski do wojen punickich, przekł. E. Bąkowska, Warszawa
1973
Heurgon J., Życie codzienne Etrusków, przekł. Z. Cierniakowa, Warszawa 1964
Historia i Współczesność, t. 3: Problemy schyłku świata antycznego, red. A. Kunisz, Katowice 1978
Historia życia prywatnego, t.1: Od Cesarstwa Rzymskiego do roku tysięcznego, red. P. Veyne,
przekł. K. Arustowicz, M. Rostworowska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1998, s.11-396
Holland R., Neron odarty z mitów, Warszawa 2001
Hours-Miedan M., Kartagina, przekł. K. Marczewska, Warszawa 1998
Idy Marcowe 2050 lat póz
niej, red. L. Mrozewicz, Poznań 2008
Ilski K., Idea jedności politycznej, społecznej i religijnej w świetle pism Ambrożego z Mediolanu,
Poznań 2001
Jaczynowska M., Collegia iuvenum. Rola historyczna i działalność organizacji młodzieży rzymskiej
w okresie Wczesnego Cesarstwa, Toruń 1964
Jaczynowska M., Religie świata rzymskiego, Warszawa 1987
Jaczynowska M., Studia z dziejów starożytnego Rzymu, Toruń 2003
 11
Jaeger W., Wczesne chrześcijaństwo a grecka paideia, przeł. K. Bielawski, Bygdoszcz 1997
Janiszewska D., Wojna domowa w Rzymie w latach 193-197, Poznań 2010
Jastrzębowska E., Sztuka wczesnochrześcijańska, Warszawa 1988
Johnson P., Historia chrześcijaństwa, Gdańsk 1993
Johnson P., Historia żydów, Krakow 1993
Jońca M., Głośne rzymskie procesy karne, Wrocław 2009
Jundziłł J., Rzymianie a morze, Bydgoszcz 1991
Kaczanowicz W., Aspekty ideologiczne w rzymskim mennictwie lat 235-284 n.e., Katowice 1990
Kaczanowicz W., Cesarz Probus, 276-282 r. n.e., Katowice 1997
Kaczanowicz W., Uzurpacja Karauzjusza i Allektusa w Brytanii i Galii u schyłku III w. n.e.,
Katowice 1985
Kamienik R., Studia nad powstaniem Spartakusa, Lublin 1994
Kara śmierci w starożytnym Rzymie, red. H. Kowalski, M. Kuryłowicz, Lublin 1996
Keaveney A., Lukullus, przekł. A. A
ukaszewicz, Warszawa 1998
Kelly J.N.D., Hieronim. Życie, pisma, spory, Warszawa 2003
Kęciek K., Dzieje Kartagińczyków. Historia nie zawsze ortodoksyjna, Warszawa 1993
Kęciek R., Kynoskefalai 197 r. p.n.e., Warszawa 1997
Kęciek R., Magnezja 189 r. p.n.e., Warszawa 2002
Kęcik K., Wojna Hannibala, Warszawa 2005
Kluczek A.A., Polityka dynastyczna w Cesarstwie Rzymskim w latach 235 284, Katowice 2000
Kluczek A.A., Studia nad propagandą polityczną w Cesarstwie Rzymskim II III w., Toruń 2006
Kluczek A.A., VNDIQVE VICTORES. Wizja rzymskiego władztwa nad światem w mennictwie złotego
wieku Antoninów i doby kryzysu III wieku  studium porównawcze, Katowice 2009
Kocur M., We władzy teatru. Aktorzy i widzowie w antycznym Rzymie, Wrocław 2005
Kolb F., Ideał póz
noantycznego władcy. Ideologia i autoprezentacja, przeł. A. Gierlińska, Poznań
2008
Kolendo J., Kolonat w Afryce Rzymskiej w I-II wieku, Warszawa 1962
Kolendo J., Świat antyczny i barbarzyńcy. Teksty, zabytki, refleksja nad przeszłością, t. 1-2,
Warszawa 1998
Koneczny F., Cywilizacja żydowska, Warszawa 1997
Korpanty J., Myśl polityczna republiki rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1977
Korpanty J., Rzeczpospolita potomków Romulusa, Ludzie, wydarzenia, idee, Warszawa 1979
Kostuch L., Wyobrażenia androginiczne w wierzeniach przedchrześcijańskich kręgu
śródziemnomorskiego, Kielce 2003
Kotula T., Afryka północna w starożytności, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972
Kotula T., Aurelian i Zenobia, Wrocław-Warszawa-Kraków 2006
Kotula T., Barbarzyńcy i dworzanie. Rzym a barbarzyńcy w dworskiej literaturze póz
norzymskiej,
Kraków 2004
Kotula T., Cesarz Klaudiusz II i Bellum Gothicum lat 269-270, Wrocław 1994
Kotula T., Kryzys III wieku w zachodnich prowincjach cesarstwa rzymskiego, Wrocław 1992
Kotula T., Kto wygrał bitwę z Gotami pod Naissus: cesarz Gallien w 268 r. czy cesarz Klaudiusz II
w 269 r.? Poznań 1994
Kotula T., Masynissa, Warszawa 1976
Kotula T., Septymiusz Sewerus, cesarz z Lepcis Magna, Warszawa 1987
Krawczuk A., Cesarz August, /kilka wydań/
Krawczuk A., Gajusz Juliusz Cezar, /kilka wydań/
Krawczuk A., Julian Apostata, Warszawa 1987
Krawczuk A., Konstantyn Wielki, /kilka wydań/
Krawczuk A., Kronika starożytnego Rzymu, Warszawa 1994
 12
Krawczuk A., Ostatnia olimpiada, Wrocław-Warszawa-Kraków 1976
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich. Dominat, Warszawa 1991
Krawczuk A., Poczet cesarzy rzymskich. Pryncypat, Warszawa 1986
Kryzysy państwa rzymskiego: Republika i Cesarstwo, red. T. Kotula, A. A
adomirski, Acta
Universitatis Wratislaviensis No 1682, Antiquitas 21, Wrocław 1995
Kumaniecki K., Cyceron i jego współcześni, Warszawa 1989 /kilka wydań/
Kupis B., Religie starożytnego Rzymu, t.1-2, Warszawa 1991
Kuryłowicz M., Prawo i obyczaje w starożytnym Rzymie, Lublin 1994
Lancel S., Hannibal, przekł. R. Wiśniewski, Warszawa 2000
Le Bohec Y., Cezar, Warszawa 2003
León V., Barwny półświatek starożytnego Rzymu, przeł. S. Patlewicz, Warszawa 2008
Linderski J., Rzymskie zgromadzenie wyborcze od Sulli do Cezara, Wrocław-Warszawa-Kraków
1966
A
oposzko T., Historia społeczna republikańskiego Rzymu, Warszawa 1987
A
oposzko T., Trybunat Publiusza Klodiusza w świetle z
ródeł i historiografii, PWN 1974
A
oposzko T., Zarys społecznych dziejów Cesarstwa Rzymskiego, Lublin 1989
A
oś A.,  Dobrze urodzeni i  dorobkiewicze . Studium socjologiczne elit miast kampańskich od
Augusta do Dioklecjana, Wrocław 1996
A
ukaszewicz A., Egipt Greków i Rzymian, Warszawa 2006
Maksymiuk K., Polityka Sasanidów wobec wschodnich prowincji Cesarstwa Rzymskiego w III w.
n.e., Siedlce 2005
Markale J., Wercyngetoryks, przekł. H. Olędzka, Warszawa 1988
Marrou H.I., Zmierzch Rzymu czy póz
na starożytność, III-VI wiek, tłum. M. Węcowski. Warszawa
1997
Martin J.-P., Kult panującego w cesarstwie rzymskim, Poznań 1996
Mączyńska M., Europa w okresie wędrówek ludów, Poznań 2001
Mączyńska M., Wędrówki Ludów. Historia niespokojnej epoki IV i V wieku, Warszawa-Kraków
1996
Męczennicy, oprac. E. Wipszycka, M. Starowieyski, Kraków 1988 (1995)
Mikocki T., Zgodna, pobożna, płodna, skromna, piękna... Propaganda cnót żeńskich w sztuce
rzymskiej, Wrocław 1997
Mikołajczak A.W., Kapitol. Sanktuarium starożytnego Rzymu i jego religia, Poznań 1994
Modrzewska-Pianetti I., Zarys archeologii Hiszpanii rzymskiej, Warszawa 2002
Morawiecki L., Władza charyzmatyczna w Rzymie u schyłku republiki (lata 44-27 p.n.e.), Rzeszów
1989
Mrozek S., Lukullus, Warszawa 2003
Mrozek S., Ostatni wódz republiki. Życie i działalność Lucjusza Licyniusza Lukullusa, Gdańsk 2003
Mrozewicz L., Arystokracja municypalna w rzymskich prowincjach nad Renem i Dunajem w
okresie wczesnego cesarstwa, Poznań 1989
Mrozewicz L., Rozwój ustroju municypalnego a postępy romanizacji w Mezji Dolnej, Poznań 1982
Murawski A., Akcjum 31 r. p.n.e., Warszawa 1986 (2003)
Musiał D., Antyczne korzenie chrześcijaństwa, Warszawa 2001
Musiał D., Dionizos w Rzymie, Kraków 2009
Musiał D., Sodalicium sacrilegii. Pitagorejczycy w Rzymie w okresie republiki: fakty i mity, Toruń
1998
Na tropie Indoeuropejczyków. Mity i epopeje. Z Georges em Dumezilem rozmawia Didier Eribon,
przekł. K. Kocjan, Warszawa 1996
Niemirowski A., Etruskowie, przeł. A. Szymański, A
ódz
1990
 13
Niewolnictwo i niewolnicy w Europie od starożytności po czasy nowożytne, red. D. Quirini-
Popławska, Kraków 1998
Okoń D.,  Severi et senatores . Polityka personalna cesarzy dynastii Sewerów wobec senatorów w
świetle badań prozopograficznych (193-235 r. n.e.), Szczecin 2009
Okoń D., Consul designatus. Desygnacja na konsulat w okresie pryncypatu (30 r. p.n.e.  235 r.
n.e.), Szczecin 2008
Olszaniec S., Comites consistoriani w wieku IV. Studium prosopograficzne elity dworskiej
Cesarstwa Rzymskiego 320-395 n.e. Toruń 2007
Olszaniec S., Julian Apostata jako reformator religijny, Kraków 1999
Ostrowski J.A., Między Bosforem a Eufratem. Azja Mniejsza od śmierci Aleksandra Wielkiego do
najazdu Turków seldżuckich, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005
Ostrowski J.A., Starożytny Rzym. Polityka i sztuka, Warszawa-Kraków 1999
Ożóg M., Kościół starożytny wobec świątyń oraz posągów bóstw, Kraków 2009
Pallottino M., Etruskowie, Warszawa 1968
Parain C., Marek Aureliusz, przekł. J. Rogoziński, Warszawa 1962
Pawlak M., Aecjusz i barbarzyńcy, Kraków 2007
Pawlak M., Walka o władzę w Rzymie w latach 425 435, Toruń 2004
Pawlak M., Niewolnicy prywatni w rzymskiej Afryce w okresie wczesnego Cesarstwa, Wrocław
2002
Pawlak M., Walka o władzę w Rzymie w latach 425 435, Toruń 2004
Pawłowska B., Urbs sacra. Pielgrzymki i podróże do Rzymu w starożytności chrześcijańskiej (IV
VII w.), Kraków 2007
Picard G.Ch., Sztuka rzymska, przekł. K. Gawlikowska, Warszawa 1975
Piegdoń M., Galia Przedalpejska. Studia nad rzymską obecnością w północnej Italii w III I w.
p.n.e., Kraków 2009
Piotrowicz L., Dzieje rzymskie, (Warszawa 1934 i inne wydania)
Piotrowicz L., Kult panującego w starożytności, Wstęp i oprac. nauk. L. Mrozewicz, Poznań 2006
Prowincje rzymskie i ich znaczenie w ramach Imperium, red. M. Jaczynowska, J. Wolski, Wrocław-
Warszawa-Kraków-Gdańsk 1976
Rogosz N., Polityczna rola senatu w Republice Rzymskiej w latach 59 55, Katowice 2004
Rogosz N., Polityczna rola trybunatu ludowego w Rzymie w latach restauracji sullańskiej (78 70
p.n.e.), Katowice 1992
Romański R., Farsalos 48 r. p.n.e., Warszawa 2003
Ruciński S., Praefectus urbi. Strażnik porządku publicznego w Rzymie w okresie wczesnego
Cesarstwa, Poznań 2008
Rzym i my. Wprowadzenie do literatury i kultury łacińskiej, Do druku podał G. Serbat, tłum. I.
Lewandowski, W.M. Malinowski, Poznań 2009
Sadurska A., Archeologia starożytnego Rzymu, t.1: Od epoki królów do schyłku republiki,
Warszawa 1975; t.2: Okres cesarstwa, Warszawa 1980
Sadurska A., W cieniu Panteonu. O sztuce starożytnego Rzymu, Warszawa 1965
Sajkowski R., Divus Augustus Pater, Kult boskiego Augusta za rządów dynastii julisko-klaudyjskiej,
Olsztyn 2001
Salamon M., Rozwój idei Rzymu-Konstantynopola od IV do pierwszej połowy VI wieku, Katowice
1975
Salamon M., Środowisko kultury łacińskiej w Konstantynopolu w IV wieku, Katowice 1977
Sartre M., Wschód rzymski. Prowincje i społeczeństwa prowincjonalne we wschodniej części
basenu Morza Śródziemnego w okresie od Augusta do Sewerów (31 r. p.n.e.  235 r. n.e.),
tłum. S. Rościcki, Wrocław 1997
 14
Sawiński P., Specjalni wysłannicy cesarscy w okresie od Augusta do Tyberiusza. Studium nad
początkami pryncypatu, Poznań 2005
Schumacher L., Niewolnictwo antyczne. Dzień powszedni i los niewolnych, przekł. B. Mrozewicz,
Poznań 2005
Siergiejenko M.J., Pompeja, Warszawa 1956
Sikorski J., Kanny 216 r. p.n.e., Warszawa 1984
Simon M., Cywilizacja wczesnego chrześcijaństwa I IV w., Warszawa 1979, Warszawa 1992
Skrzyniarz S., HADES. Recepcja, sens ideowy i przemiany obrazu pogańskiego boga w sztuce
bizantyńskiej, Kraków 2002
Słapek D., Gladiatorzy i polityka. Igrzyska w okresie póz
nej republiki rzymskiej, Warszawa 1996
Słapek D., Sport i widowiska w świecie antycznym. Kompendium, Kraków-Warszawa 2010
Southern P., Juliusz Cezar, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002
Southern P., Kleopatra, przekł. B. Mierzejewska, Warszawa 2002
Southern P., Marek Antoniusz, przekł. R. Kulesza, Warszawa 2001
Southern P., Oktawian August, przekł. D. Kozińska, Warszawa 2003
Southern P., Pompejusz Wielki, przekład B. Mierzejewska, Warszawa 2004
Stabryła S., Księga legend rzymskich, Warszawa-Kraków 1988
Stachura M., Heretycy, schizmatycy i manichejczycy wobec cesarstwa rzymskiego, Kraków 2000
Stachura M., Wrogowie porządku rzymskiego. Studium zjawiska agresji językowej w Kodeksie
Teodozjusza, Nowelach Postteodozjańskich i Konstytucjach Sirmondiańskich, Kraków 2010
Starowieyski M., Barwny świat apokryfów, Poznań 1998
Starowieyski M., Ze świata wczesnego chrześcijaństwa, Pelplin 1998
Starożytny Rzym we współczesnych badaniach. Państwo społeczeństwo gospodarka. Liber in
memoriam Lodovici Piotrowicz, red. J. Wolski, T. Kotula, A. Kunisz, Kraków 1994
Strzelczyk J., Goci: rzeczywistość i legenda, Warszawa 1984
Studia z dziejów antyku. Pamięci Profesora Andrzeja Kunisza, red. W. Kaczanowicz, Katowice
2004
Studia z dziejów starożytnego Rzymu, red. A.Kunisz, Katowice 1988
Suder W., Census populi. Demografia starożytnego Rzymu, Wrocław 2003
Suder W., Kloto, Lachesis, Atropos. Studia społeczno-demograficzne i medyczne z historii
starożytnego Rzymu, Wrocław 1994
Suski R., Konsolidacja Cesarstwa Rzymskiego za panowania Aureliana 270 275, Kraków 2008
Syme R., Rewolucja rzymska, Do druku podał i posłowiem opatrzył L. Mrozewicz, przeł. A. Baziór,
Poznań 2009
Szubelak B., Legionista Cezara. Studium uzbrojenia, Częstochowa 1999
Śnieżewski S., Salustiusz i historia Rzymu, Kraków 2003
Śrutwa J., Studia z dziejów Kościoła w starożytności, Lublin 1999
Święcicka-Wystrychowska P., Proces Jezusa w świetle prawa rzymskiego, Kraków 2005
Tatarkiewicz A., Życie religijne Ostii antycznej, Poznań 2009
Terra, mare et homines. Volumen in memoriam Thaddei A
oposzko, red. H. Kowalski, W.
Śladkowski, Lublin 1994
Utczenko S., Kryzys i upadek republiki w starożytnym Rzymie, przekł. M. A
oś, Warszawa 1973
Vandenberg Ph., Neron, przekł. P. Taracha, Warszawa 1998
Veyne P., Imperium grecko-rzymskie, przeł. P. Domański, Kęty 2008
Vogt J., Upadek Rzymu, tłum. A. A
ukaszewicz, Warszawa 1993
W 2500-lecie powstania Republiki Rzymskiej. Studia historyczne, red. A. Kunisz, Katowice 1995
Walter G., Cezar, przekł. D. Wilanowska, Warszawa 1983
Wells C., Cesarstwo rzymskie, przeł. T. Duliński, Warszawa brw (2005)
 15
Wędrówka i etnogeneza w starożytności i średniowieczu, red. M. Salamon, J. Strzelczyk, Kraków
2010
Wielowiejski J., Główny szlak bursztynowy w czasach Cesarstwa Rzymskiego, Wrocław-Warszawa-
Kraków-Gdańsk 1980
Wielowiejski J., Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław 1970
Wielowiejski J., Życie codzienne na ziemiach polskich w okresie wpływów rzymskich (I V
w.),Warszawa 1976
Wiewiorowski J., Stanowisko prawne rzymskich dowódców wojsk prowincjonalnych  duces w
prowincjach Scythia Minor i Moesia Secunda, Poznań 2007
Winniczuk L., Pliniusz Młodszy w świetle swoich listów i mów, Warszawa 1987
Wipper R.J., Rzym i wczesne chrześcijaństwo, Warszawa 1960
Wipszycka E., Kościół w świecie póz
nego antyku, Warszawa 1992 (1994)
Wipszycka E., O starożytności polemicznie, Warszawa 1994, 2000 lub inne wydanie
Wojciechowski P., Beleno Augusto sacrum. Celtyckie i weneckie bóstwa w rzymskiej Akwilei, Toruń
2000
Wojciechowski P., Czciciele Herkulesa w Rzymie. Studium epigraficzno-sntropomastyczne (I IV w.
n.e.), Toruń 2005
Wolińska T., Justynian Wielki, Kraków 2003
Wolny M., Hannibal w Italii 218 217 p.n.e. Studia nad uwarunkowaniami początkowych sukcesów
kartagińskich, Olsztyn 2007
Wolski J., Imperium Arsacydów, do druku przygot. i wstępem opatrzył S. Zawadzki, Poznań 1996
Zając J., Od Wenetów do Rzymian. Studium epigraficzno-antroponomastyczne, Toruń 1991
Zanker P., Apoteoza cesarzy rzymskich, Rytuał i przestrzeń miejska, przeł. L. Olszewski, Poznań
2005
Zanker P., August i potęga obrazów, tłum. L. Olszewski, Poznań 1999
Zieliński T., Religia Cesarstwa Rzymskiego, Toruń 1999
Zieliński T., Religia Rzeczypospolitej rzymskiej, Warszawa 1933
Zieliński T., Rzym i jego religia. Szkice antyczne, Kraków 1971
Żmudziński M., Gospodarka w rzymskiej prowincji Dacji Superior, Wrocław 2007
5D. WSCHÓD / GRECJA / RZYM
Bednarczyk A., Medycyna i filozofia w starożytności, Warszawa 1999
Bieżuńska-Małowist I., Niewolnictwo, Warszawa 1987
Carry M., Warmington E.H., Starożytni odkrywcy, Warszawa 1963
Grecy, Rzymianie i ich sąsiedzi, red. K. Nawotka, M. Pawlak, przy współpracy A. Pałuchowskiego i
A. Wojciechowskiej, Wrocław 2007, Acta Universitatis Wratislaviensis No 2992, Antiquitas
29
Grimal P., Słownik mitologii greckiej i rzymskiej, Wrocław-Warszawa-Kraków 1987
Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki,
ed. by P. Berdowski and B. Blahaczek, Rzeszów 2007
Hortus Historiae. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Józefa Wolskiego w setną rocznicę urodzin,
red. E. Dąbrowa, M. Dzielska, M. Salamon, S. Sprawski. Kraków 2010
Ideologia i propaganda w starożytności, red. L. Morawiecki, P. Berdowski. Rzeszów 2004
Jurewicz O., Winniczuk L., Starożytni Grecy i Rzymianie w życiu prywatnym i państwowym,
Warszawa 1968
Landels J.G., Muzyka starożytnej Grecji i Rzymu, Kraków 2005
A
oposzko T., Katastrofy morskie antycznych flot wojennych, Lublin 1993
A
oposzko T., Starożytne bitwy morskie, Gdańsk 1992
 16
A
oposzko T., Tajemnice starożytnej żeglugi, Gdańsk 1992
Malinowski G., Zwierzęta świata antycznego. Studia nad Geografią Strabona, Wrocław 2003
Marrou H., Historia wychowania w starożytności, przekł. S. A
oś, Warszawa 1969
Marrou H., Historia wychowania w starożytności, Warszawa 1969
Miasto w starożytności, red. L.Mrozewicz, K.Balbuza, Poznań 2004
Ostrowski J.A., Słownik artystów starożytności, Kraków 1994
Pod znakami Aresa i Marsa, red. E. Dąbrowa, Kraków 1995
Press L., Atrakcje dla bogów i ludzi. O rozrywkach w świecie antycznym, Warszawa 1961
Religia i polityka w świecie antycznym, red. R. Sajkowski, Ostróda 2005
Sachs C., Muzyka w świecie starożytnym, Warszawa 1981
Souza Ph. De, Piraci w świecie grecko-rzymskim, 2008
Świat antyczny, stosunki społeczne, ideologia, polityka, religia, red. B. Bravo, Warszawa 1988
Winniczuk L., Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu, Warszawa 1983
Wipszycka E., O starożytności polemicznie, Warszawa 1994
Wypustek A., Magia antyczna, Wrocław 2001
Zamach stanu w dawnych społecznościach, red. A.Sołtysiak, przy współpr. J.Olko, Warszawa 2004